Y Clorianydd

Tr Isfa i Ddial. Tywalltir peth anferth o waed yn afreidiol yn y wlad hon a phan y clywsom am y galanasdra erchyll yn Pa., coffhawyd i ni yr hen eiriau Ysgrythyrol, "Buan yw eu traed i dywallt gwaed. Distiyw ac aflwydd sydd yn eu ffyrdd a ffordd tangnefedd nid adnabuf nt." Dymunwn chwilio i mewn i achosion y buandra yma i dywallt gwaed, sydd mor nodweddiad- ol o ddosbarth lluosog o Americaniaid. Tebyg fod y darllenydd wedi sylwi fod y newyddiaduron yn gyff- redinol yn galaru oherwydd y saethu ac eto, dan yr un anadl, llawer o honynt yn ei gymeradwyo. An- hawdd iawn yw barnu yn iawn, gan fod cymaint o dystio a gwrthdystio, fel mai cryn waith yw ffurfio barn deg o gwbl. Er hyn, ymddengys yn ffaith fod yma ddosbarth lluosog o Americaniaid sydd yn llafur- io dan yr anhwylder y gellir ti alw yn "ddialwst." Un o nodweddion yr anhwylder hwn yw ysfa i dywallt gwned. Nid yw y gyflafan yn Latimer, Pa., ond finvydr;ad allan nwyd y dialwst. Tyr allan yn ach- lysurol o fewn amgylchiadau ffafriol; ond y ffaith bwysicaf yw, fod y reddf, neu v nwyd ddialeddol.waed- dywalltol hon,wedi ei magu a,'i meithrin a'i ddadbiygu gan ddiffyg ddisgyblaeth a gweinyddiad dyledswyddau gwladol ar ran y Llywodraeth. Ni fyddai gymaint i'w ofni pe byddai y galanasdra yn ddamweiniol; ond nid damwain yw; y mae yn ddigwyddiad y gellir ei ddisgwyl, gan fod y bywyd dynol yn ddiwerth iawn yn ngwyneb nwyd ddialeddol. Y mae y cyflymdra gyda'r hwn y tanir ar streicwyr yn beth y dylid ei atal. Ni ddylai y Llywodraeth oddef offer tanllyd yn nwylaw pob dosbarth o bobl anystyriol ac anghyfrif- ol, oblegid cilawnant hv/y y difrod. gan dybio fod y Llywodraeth yn myned i ddwyn baich y cyfrifoldeb. Y Llywodraeth yn unig ddylai gadw heddwch drwy arfau. Y Llywodraeth yn unig ddylai gospi a dial. I'r graddau y goddefir i bersona.u gospi a dial, i'r un graddau y mae Llywodraeth yn farbaraidd. Oni ddi- brisir y bywyd dynol yn eilt plith? Oni thywalltir gwaed yn anystyriol? Un o ganlyniadau y gyflafan fydd, cais am iawn oddiwrth ddwy neu dair o lywodr- aethau Ewrop. Y mae un o gynrychiolwyr Awstria eisoes yn cuwilio i'r achos; a'r tebygolrwydd yw, y gelwir ar y Llywodraeth yn Washington i dalu am y cam-chwareu. Dylai Sam fod yn ofalus rhag iddo gael yr enw o fod (yn lie yn gyfaill y tlawd a char yr amddifaid) yn ormeswr y tlawd ac yn llys-dad yr am- ddifaid.-Drych.

Ocpong, a Judicious Blend of the Choicest Tea, 2s pet lb. Ceylon Tea, Pure, Fragrant, and Delicious I 11 6d per lb., 6 lbs. carriage paid to any address in the United Kingdom.—Barber and Co. (established over I a century), b7a., Lord-street, Liverpool, and 103, ket-stwet, Manchester.—Advt. I

Y Cyn-Gynghorydd Robert Hughes. CYHUDDIADAU DIFRIFOL 0 DWYLLO A FFUGIO. TP-ADDODYR CARCHAROB I SEFYLL EI BRAWF YN Y FRAWDLYS. Cynhaliwyd eisteddiad arbenig o ynadon Ban- gor, dydd Mercher, pan y dygwyd yn mlaen y cyn- Gynghorydd Robert Hughes, PlasEwyd, yr hwn a gyhuddid o ffugio cheque, mewn cysylltiad a Chjondeithas Adeiladu Barhaol Bangor ac Arfon, i'r hon yr oedd efe yn: ysgrifenydd. Yr oedd y llys wedi ei orlenwi o bobl yn ystod gwrandaw:ad yr achos, yr hwn a barhaodd o unarddeg o'r gloch y boreu hyd oddeutu haner awr wedi pump yn y pryclna-ml Yr oedd ar y fairic Meistri Charles Pierce (cadeirydd), Thomas Lewis, Harry Clegg, William Pughe, John Hughes, a John Edwards. Edrychai y cyhuddedig yn bur dtligalon. Ela- teddai ar gadair yn ymyl ei gyfreithiwr drwy r amser, a phwysai ei ben ar ei law yn ddibaid. Yr oedd dillad trefnus am dano, a gwisgai bar o cuffs. Posibl ei fod y edrych yn waeth oherwydd fod ei farf yn fawr. Erlynid gan Mr E. H. Lloyd (cyfarwyddedig gan Mr R.. Jonea-Roborts) ar ran y GymdeithasAd- eiladu, ac amddiffynwyd y cyhuddedig gan Mr Thornton Jones. Mr R. A. Griffith (Meistri. David Owen a Griffith) a weithredai fel clerc yr ynadon ar yr achlysur hwn. Mr Honoratus Lloyd a agorodd yr achos dros yr erlyniad trwy ddweyd ei fod yn ymddangos i erljn. Robert Hughes ar gyhuddiad o ffugiaeth (forgery), or.4 ofnai y byddai raid iddo yn nghwrs y dydd ddwyn yn mlaen amryw gyhuddiadau eraill, byddai iddo ar y dechrou gyfyngu ei hun i un cyhuddiad. Bu'r carcharor, o Hydref, 1889, hyd Mehefin, 1897, yn ysgrifenydd i Gymdeithas Adeiladu Barhaol Bangor ac Arfon, ac yr oedd gan ddyn o'r enw Rees Edwards, yn 1893, y swm o 130p wedi oi fuddsoddi yn y gymdeithas, a'i wraig, Catherine, y swm o 50p. Bu Rees Ed- wards farw yv: Ngorphenaf, 1893, ac yn ei ewyllys I penododd ei weddw ac un Mary Jones yn ysgut- orion. Profcdd y rhai hyny yr ewyllys, ac yn Nhachwedd, 1893, galwasant yn swyddfa gofrestr- edig y gymdeitlias, lie yr oedd y diffynydd yn byw, i'r amcan o gael yr arian wedi eu trosglwyddo i'w henwau hwy- Gwelsant y carcharor, a dy- wedasant wrtho fod Rees Edwards wedi marw, a dangosasant iddo bapyrau profi yr ewyllys. Dy- wedodd y carcharor fod pobpeth yr(iawn, ac add- awodd weled, fod y trosglwyddiad yn cael ei wneud, yr hyn fel mater o ffaith a wnaed yn rheolaidd ar Tachwedd 23ain, 1893. Yn 1894 bu farw gweddw Rees Edwards, yr hon a apwyntiodd yn ei hewyllys Mary Jones a'i phriod fel ei hysgut- orion. Yn 1895 aeth John Jones i'r swyddfa, a gwelodd y diffynydd. Tynodd allan o'r gym- deithas yr oil o 130p Rees Edwards, ac 20p o arian Catherine Edwards., gan roddi i fyny dystysgrifau am y swm hwnw. Daliai ef (Mr Lloyd) yn ei law y cheque am 150p a dalwyd i Mr John Jones, wedi ei harwyddo gan ddau o gyfarwyddwyr y gymdeithas a'r carcharor, fel ysgrifenydd. Felly, o'r 180p oedd yn wreiddiol yn enw Rees Edwards a'i wraig, nid oedd ond 30p yn awr yn aros. Yr oedd hyny ar y 30ain o Fedi, 1895. Ar yr 20fed o fis Ebrill, 1897, aeth y carcharor gyda cheque am 400p ar Ariandy y National Provincial, yn ffafr Rees Edwards, at un o gyfarwyddwyr y gym- I deithas, Mr William Roberts, a chafodd ganddo ] ef i'w harwyddo. Yna aeth a'r cheque at Mr Ro- j bert Roberts, un arall o'r cyfarwyddwyr, gan ofyn iddo ei anvyddo yn unol' a rheolau y gymdeithas. Sylwodd y cyfarwyddwr hwn fod y swm, 400p, yn un pur fawr, a gofynodd a oedd y carcharor wedi cael y scrip am dano. Dywedodd y carcharor }I ei fod, a dangosodd dystysgrif neillduol. Gwel- odd Mr Robert Roberts nad oedd y dystysgrif am yr un swm ag oedd y cheque, a gwrthododd 1 arwyddo y cheque. Yna gofynodd y carcharor i Mr Roberts ddyfod i'w swyddfa, ac yno dangosodd ychwaneg o "scrip," yn gwneuthur gwerth 400p o gwbl. Sylwodd Mr Roberts nad oedd yr oil o'r tystysgrifati yn dwyn yr enw Rees Edwards, ond dywedodd y carcharor fod pobpeth yn iawn, gan eu bod wedi cael eu trosglwyddo i Rees Edwards. Boddlonodd hyny Mr Roberts, ac arwyddodd y cheque. Dymunai ef (Mr Lloyd) adgofio'r fainc fod Rees Edwards wedi marw bedair blynedd cyn i'r cheque gael ei thynu allan. Yna anfonodd y carcharor fachgen o'r swyddfa. i'r ariandy i newid y cheque, ar gefn yr hon yr oedd enw Rees Ed- wards." Gofynodd dyn y bane rai cwestijrnau o berthynas i'r enw Rees Edwards," ac aeth y bachgen yn o at y carcharor gan ddweyd fod y bancer eisiau gwybod ai Rees Edwards oedd wedi ysgrifenu ei enw ar gefn y cheque, a phwy oedd Rees Edwards. Anfonodd y carcharor y bachgen yn ol i'r ariandy i ddweyd fod yr hen foneddwr yn aros yn ei swyddfa i arbed y draffertli o alw yn yr ariandy. Yna trosglwyddwyd y 400p yn yr arian- dy i'r bachgen. Pe gorphwysai yr achos yn y fan hono, ni fuasai gan y fainc unrhyw arhheuaeth pwy a ysgrifenodd enw Rees Edwards ar y cheque, ond ni wnai. Ar y 14eg galwodd rhai o'r cyfar- wyddwyr gyda'r carcharor, a gofynasant am weled yr oil o'r "scrip." Dywedodd y carcharor raa I gallai gael gafael arno y diwrnod hwnw, ac y bu- asai raid iddynt alw wed'yn. Gwnaethant hyny, a daliai ef (Mr Lloyd) yn ei law y "scrip" a ddang- osodd y carcharor y pryd hwnw. Eglurodd Mr I Lloyd fod pob cyfran yn y gymdeithas yn werth lOp. Yn mhlith y tystysgrifau a ddangosodd y carcharor yr oedd un oedd wedi tori mewn dau le, a hyny yn union yn y manau oedd yn nodi gwerth tystysgrifau. Yn wreiddiol dangosai y dystysgrif hon fod Rees Edwards yn berchenog un gyfran lOp yn y gymdeithas, ond gan fod ar y carcharor eisiau dangos scrip" am 400p, dywedodd fod y dystysgrif doredig yn un am ddeg o gyfranau. Yr oedd trosglwyddiad wedi ei ffugio ar dystysgrifau eraill. Yn y modd hwn gallodd y carcharor ddan- gos digon o "scrip" i wreud y 400p i fyny, ond galwodd un o'r cyfarwyddwyr sylw fod rhai o'r tystysgrifau wedi eu harwyddo gan Mr John Jones (y cymun-weinyddwr). Yna dywedodd y carch- aror Ni wyddwn fod Rees Edwards wedi marw hyd nes y galwodd y cymun-weinyddwr am yr arian." "Os felly," ebai'r cyfarwyddwr wrth y carcharor, pwy ysgrifenodd enw- Rees- Edwards ar gefn y cheque?" Atebodd y carcharor, "Y fi" (syndod yn y llys). Os oedd amheuaeth yn meddwl y fainc o berthynas i bwy ysgrifenodd enw Rees Edwards, fe roddid yn awr dystiolaeth ar lw mai'r carcharor wnaeth hyny. Y tyst cyntaf a alwyd ydoedd John Jones, siop- wr, Penllyn, Tregarth, yr hwn a ddywedodd iddo briodi merch i'r diweddar Rees Edwards, yr hwn a fu farw ar y 23ain o Fehefin, 1893. Yr oedd wedi gwneud ei ewyllys, drwy yr hon yr oedd ei wraig ei hun a gwraig y tyst yn ysgutorion. Yr oedd gan Edwards 50p wedi eu dodi yn Nghym- deithas Adeiladu Barhaol Bangor ac Arfon. Bu y wraig farw yn mis Mawrth y flwyddyn ddilynol, a gwnaed y tyst a'i wraig yn ysgutorion dan ei. hewyllys. Ddwy fiynedd yn ol, aeth at y carchar- ( or i godi 150p a derbyniodd cheque am y swm hwnw. Ni welodd erioed o'r blaen y cheque am! 400p (a ddangoswyd iddo yn y Uys), ac ni chaf- odd ychwaith ddim arian oddiwrtho yn ystod y flwyddyn Iron. Ni chroesholwyd y tyst hwn. Mary Jones, gwraig y tyst diweddaf,. a ddywed- odd iddi hi a'i mham, ar o? marwolaeth Rees Ed- wards, fyned i swyddfa y carcharor, a dweyd wrtho eu bod yn dyinuno cael arian Rees Edwards wedi j eu trosglwyddo i'w henw hi a'i mham. Rhoddodd I hi (y dyst) bapyrau neillduol iddo, a thalodd iddo am drosglwyddo yr arian. Y Parch W. J. Jones, gweinidog gyda'r Wesley- aid yn Llansilin, Croesoswallt, gynt o Dregarth, a mab i'r dyst ddiweddaf, a ddywedodd iddo fyned gyda'i fam a Catherine Edwards i swyddfa y car- I charor, a chadarnhaodd ef y dystiolaeth yet nglyn; a throsglwyddiad yr arian. Atebodd y carcharor I, y buasai pobneth yn "all right." Robert Roberts, cyn-bostfeistr Bangor, a ddy- wedodd ei fod yn un o gyfarwyddwyr y gym- deithas adeiladu, i'r hon yr oedd y carcharor yn ysgrifenydd, a chyfarwyddwr llywodraethol hyd Mehefin diweddaf. Ar yr 28ain 0 Ebrill diwedd- af, daeth y caroharor i dy y tyst gyda cheque am 400p, wedi ei arwyddo ganddo ef a chyfarwyddwr arall, Mr W. Roberts. Gofynodd i'r tyst ei ar- wyddo, ond gan fod y swm yn un mor fawr, gofyn- odd y tyst i'r carcharor a oedd y tystysgrifau ganddo, a dywedodd y carcharor eu bod. Dang- oscdd y tystysgrifau i'r tyst, ond pan aeth y di- weddaf drwyddynt, canfyddodd nad oedd yno ddigon o 70p. Dywedodd y carcharor ei fod wedi gadael un dyatysgrif ar ol yn ei swyddfa ao os y buasai y tyst yn arwyddo y cheque, an- fonai ef y dystysgrif iddo. Gwrthododd y tyst wneud hyny, ac yna gofynodd y carcharor iddo fyned gydag ef i'r swyddfa, lie y dangoswyd y dysty8grif arall iddo. Yr oedd y tyatyagrifau Ta awr yn gwneud y swm (J 400p. Dywedodd y tyst wrth y carcharov nad oedd wedi ei hollol fodd- hau. Yna sicrhaodd y diweddaf ef fod pobpeth yn iawn gan fod y rhai oedd wedi arwyddo y dyst- ysgrif wedi trosglwyddo yr arian i Rees Edwards,! a mwy na hyny, fod y tystysgrifau yn hollol ddy- ogel tra yn ei ddwyiaw ef. Nid oedd yr wn dyst- ysgrif wedi ei thori, fel yr un a ddangoswyd iddo j yn y llys. Yna, arwyddodd y tyst y cheque, Ar y 15fed o Fehefin aeth y tyst a Mr J. E. Roberts, cyfarwyddwr arall, i swyddfa y carcharor, a gofyn- asant am weled y tystysgrifau y erybwyllwyd am danynt eisoes- Dangoswyd hwynt iddynt, a thyn- odd y tyst sylw at un oedd wedi es thori er pan Y I gwelodd ef hwyat ddiweddaf. Eglurodd y car- eharor mai y bachgen yn y swyddia oedd wedi! canfod y dystysgrif oddeutu awr yn flaenorol, ond nis gallai ddweyd sut yr oedd un o honynt wedi ei thori. Gofynwyd iddo yn mhellach pwy ysgrifen- odd enw Rees. Edwards ar y cheque. Ei ateb oedd "Y fi," ac ychwanegodd, "Y mae peth fel hynyna yn cael ei wneud yn fynych." Dywedodd lr J. E. Roberts; "Y mae hyn yn, beth difrifol dros ben-i bwy y darfu i chwi dalu yr arian ?" Atebodd y carcharor fod Rees Edwards wedi marw, ond nid oedd yn gwybod hyny hyd nes yr oedd y cheque wedi ei thynu allan, ac fod Mr Jones, Tregarth, wedi galw gydag ef gyda chopi o ewyllys Rees Edwards, a'i fod ef (y carcharor) wedi talu y 400p i Mr Jones. Croesholwyd Yr oedd cheques fyddai eu heis- iau ar frye yn cael ou- harwyddo, gan gyfarwyddwyr ar eu penau eu hunain, ond credai ef y dylent, yn 01 rheolau y gymdeithas, gael eu harwyddo mewn cyfarfodydd o'r cyfarwyddwyr. Yr oedd gan yr ysgrifenydd hawl i dynu allan cheque i gael ei arwyddo ar OIl hyny gan y cyfarwyddwyr ar yr amod fod i dystysgrifau neu filiau gael eu danges, ond nis gallai roddi arian allan ar eiddo heb awdur- ,dod y cyfarwyddwyr gyda'u gilydd. Gwadai y tyst iddo ddweyd wrth y carcharor ei fod yn fodd- lawn heb weled! y dystysgrif am 70p. Ar ol yr 20fed o Ebrill, yr oedd cyfarfod o'r cyfarwydd- wyr wedi ei gynal, yn yr hwn y dywedodd y car- charor nad oedd yn gyfleua iddo ef ddangos y tystysgrifau dan sylw. Ni ddarfu iddo ef (y tyst) ei gyhuddo o ffugio, ond yr oedd hyny yn ei feddwl. feddwl. John Maldwjm Jones a ddywedodd ei fod yn. ( gweithio fel "office boy" gyda'r cyhuddedig i fyny; i'r lgeg o Fehefin y flwyddyn hon. Yr oedd yn! cofio y carcharor yn dangos cheque iddo ar yr 20fed o Ebrill', gan ddweyd wrtho am iddo ei newid yn Ariandy y National Provincial Sylwodd ei bod yn daladwy i Rees Edwards, ac yr oedd wedi ei arwyddo gan "Rees Edwards." Aeth a hi i'r ariandy, a gofynodd y "cashier" gwestiynau naill- duol: iddo yn nghylch y cheque, a dychwelodd yntau at y oyhuddedig, a dywedodd wrtho fod y "cashier" eisiau gwybod pwy ydoedd Rees Ed- wards. Dywedodd y cyhuddedig mai boneddwr oedd. yn aros yn yr ystafell arall. Aeth y tyst yn ol i'r ariandy a dywedodd wrth y "cashier" beth oedd y cyhuddedig wedi ei ddweyd wrtho, a rhodd- wyd yr arian iddo. Aeth y tyst a hwynt i'r car- charor i'w swyddfa. Nid oedd yn cofio am y dyat- ysgrif oedd wedi ei thori. Ni welodd neb yn aros yn y swyddfa pan y dywedodd y carcharor fod yno rhywun. Ni chroesholwyd y tyst hwn. Robert Edward Jones, "cashier" Ariandy y National Provincial, a gadarnhaodd yr hyn a ddy- wedwyd gan y tyst diweddaf mewn perthynas i'r cheque. John Evan Roberts, cadeirydd Bwrdd Cyfar- wyddwyr y gymdeithas, a ddangosodd rai o lyfrau y gymdeithas, er olrhain hanes yr arian a fudd- soddwyd gan Rees Edwards. Yna aeth yn mlaen i adrodd hanes cyfarfod y cyfarwyddwyr, a'r ym- weliad a dalodd ef a Mr R. Roberts a'r swyddfa, a chadarnhaodd dystiolaeth Mr Roberts. Wrth gael ei groesholi, dywedodd y tyst fod ganddo hyd fis Tachwedd diweddaf bob ymddiried yn y car- charor, a gwyddai ei fod weui gwasanaethu y gym- deithas yn ffyddlon. Nid oedd y tyst yn gwybod fod y carcharor yn byw uwchlaw ei sefyllfa. Y Rhingyll Breese, Bangor, a ddywedodd idldo dderbyn y cyhuddedig i'r ddalfa yn Dover ar y 5ed cyfisol. Trosglwyddwyd ef iddo gan heddgeid- waid o Belgium, Darllenodd yntau y wys iddo. Mewn atebiad dywedodd y carcharor, "Diolch. 'All right.' Yr wyf wedi! gweled copi o honi." Yna, daeth y tyst ag ef i Fangor. Croesholwyd: Pan y rhoddwyd y carcharor drosodd i'r tyst gan yr heddgeidwaid tramor, rhoddwyd papyrau Ffrengig iddo. Cyfieithwyd y papyrau hyn gan Mr Thornton Jones, yr hwn a ddywedodd ei fod yn deall oddiwrthynt fod y cyhuddedig yn rhoi i fyny hawliau neillduol gyda golwg ar ei drosglwyddiad drosodd i heddgeid- waid y wlad hon. Galwyd ar Mr J. Evan Roberts yn ol, ac mewn atebiad i Mr Thornton Jones, dywedodd fod y carcharor yn ddyn hynod wasanaethgar, a'i fod yn llanw amryw gylchoedd cyhoeddus. Mewn atebiad i'r Fainc, dywedodd y. carcharor ei fod vn "ddie-uocr." •i fori run. ('1d'c ei amrMiftvn- iad. Yna traddodwyd ef i sefyll ei brawf yn y Frawdlys. CYHUDDIAD ARALL. Yna dywedodd Mr Honoratus Lloyd fod y car- charor yn cael ei gyhuddo yn mhellach o gelcio OOp 10s 9c o eiddo y gymdeithas. Rhoddodd y gymdeithas swm o arian i Henry Roberts, Peny- groes, ar eiddo neillduol. Yn Chwefror, 1896, yr oedd Mr Roberts yn gwerthu ei eiddo. Gweith- redai Mr Richard Roberts, cyfreithiwr, Caernar- fon, ar ran y gwerthwr a'r prynwr, ac arfonodd ei glerc i Fangor i dalu y swm o 90p 10s 9c oedd yn ddyledus i'r gymdeithas. Derbyniodd y car- charor yr arian, ond ni chyflwynodd hwy i'r gym- deithas. Rhoddwyd tystiolaethau i gadarnhau yr uchod gan Evan Ingram, Griffith's Crossing, "cashier" Mr Richard Roberts, a Robert Roberts, Garth- road, Bangor, ysgrifenydd presenol y gymdeithae. Traddodwyd y carcharor i sefyll ei brawf ar y cyhuddiad hwn hefyd. TRYDYDD CYHUDDIAD. Dygwyd trydydd cyhuddiad yn mlaen, sef cel- cio y swm o 180p. Yn 1896 rhoddodd y gym- deithas 180p i Robert ac Elizabeth Williams, Ty'n- yclwt, Bethesda, ar eiddo. Yn Mehefin y flwydd- yn hono yr oedd y ddau am dalu allan y gym- deithas, ac i'r amcan hwnw benthycasant arian gan Mr Robert Owen, Bangor. Gweithredai Mri Grif- fith Jones a James, cyfreithwyr, Bangor, i'r ddau barti. Ysgrifenodd Mr James at y carcharer, yn gofyn iddo pa faint oedd yn ddyledus i'r gym- deithas. Cafodd lythyT oddiwrth y carcharor yn nodi y swm, ac yn gofyn ar i o leiaf 50p gael eu talu mewn "notes" ac aur. Y diwrnod canlynol galwodd Mr James yn y swyddfa, a thalodd iddo 180p mewn nodau a 12s 8c drwy cheque. Ni rodd- wyd cyfrif am yr arian hyn i'r gymdfeithas. Rhoddwyd tystiolaethau i gadarnhau yr uchod gan T. A. Jamés, cyfreithiwr, a Robert Roberts, ysgrifenydd presenol y gymdeithas. Traddodwyd y carcharor i sefyll ei brawf ar y cyhuddiad hwn. S90 ARALL AR GOLL. Y cyhuddiad olaf oedd un o dwyllo'r gymdfeithas o'r swm o 90p. Rhoddodd y gymdeithas fenthyg arian i Evan a Humphrey Roberts, Llanddein- iolen, ar eiddo neillduoL Gan fod y llog ar ol cymerodd y gymdeithas feddiaiit 'o'r eiddo yn Mawrth, 1896. Cytunasant i'w werthu i un Lewis Jones am 90p. Gweithredai'r Mri Turner ac Allanson ar ran y prynwr, a Mr R. J onei* Roberts dros y gymdeithas. Talwyd y 90p hyn i'r carch- aror, ond ni roddodd gyfrif am danynt.. Traddodwyd y cyhuddedig i sefyll ei brawf. Gwnaeth Mr Thornton Jones gais ar i'r car- charor gael ei ollwng yn rhydd ar feichiafaeth, gan fod amryw o'i gyfeiltion yn Mangor yn< barod fyned yn feichiau drosto. Gwrthwynebwyd gan Mr Honoratus, Lloyd, ac wedi i'r Faine fod yn ymgynghori o'r nailldu, I gwrthodasant y cais. ) Aed' a'r cyhuddedig i Garchar Caernarfon aros ei brawf. Bydd y Frawdlys yn cadi oi chynal ar y 26ain cyfisol o flaen y Barnwr Grantham.

Rhys Dafydd Sy'n D'eyd— Fod y "switchback" yn cael cefnogaeth fawr yn Nghaergybi. Fod gwragedd a. abanod vn eu breichiau yn dangos eu gwiriondeb wrth fyn'd ami. Nad oedd gan rai teviiuoedd end cig mceh i giruaw y Sul diweddaf ar ol i'r mamau wario cyf- iogau eu gwyr ar y "switchback." Fod mwy o baganiaid yn Edmund-street nag unrhyw heol yn y dref. Fod yn warth o beth na chai pobl fyn'd a d'od i'r capel heb i'r giwaid hyny aflonyddu arnynt. Mai peth rhyfedd yw anfon arian o Gaergybi i gadw cenhadon mewn gwledydd tramor, tra mae mwy na haner poblogaeth. y dref vn baganiaid hollol. Fod dwy wraig o Laingoch yn ffraeo yn ennyd o achos cath v diwrnod o'r blaen. Mai llawer gwell fuasai i'r ddwy fyn'd i'w tai i ymgeleddu tipyn arnynt, gan nad oes yr un o honynt p rhyw enwog iawn am eu glainveith- dra. Mai Ap Huwco, Cemaes, ydyw awdwr y jienill- ion hyr, ax y tesryn, "0 cofia, dy gariad wyf fi. — Yn nyfnder fy mron wedi'i gerfio Mae darlun tiysineb dy bryd, Ac yno n rhy ddwfn i'w lychwino Gun amser a stormydd j byd: Yn foreu ti ddyga.ist fy ngbalon, A'th eiddo yn awr ydyw hi; Wrth ddwyn dygaisfc i ini gysuron, 0 cofia, dy gariad wyf fi. Tydi wyt wynfydedd fy mywyd, Pe collwn dy gwmni a'th wedd. Felciwyfus golomeu—fy hawddfyd Ddifianai dan gadaug y bedd: Sirioli fy ngobaith mae'tb gwrani, Mae Eden lie bynag 'rwyt ti; A sanotaidd yw'r ddacar a sengi, 0 soea, dy gariad wyf fi. Ilhy ddrad a rhy brin i'w wast a (n Yw amser cariadon o byd, Caregog yw'n llwybr i fyny Helbulon »y'n nosi t-in byd Mae pryder anesmwyth yn boIi- Pa bryd daw y gwynddydd a'i fri ? Y welir ni'n da.u wedi priori, 0 ccfia, dy gariad wyf fi. Mi dd'itiaf y borevi i'th gwiddyd Cyn deffro y byd gan y wawr, A deuaf i'th gwoani f'anwylyd Tra'r nos yn mantellu y Ititwr Y nosddu dry'n ddydd yn dy gwmni, A'r dydd dry yn nos hebot t-1; JBydJ ffyddlawn mewn hawddfyd a chyn 0 cofia, dy gariad wyf fi. Lie bynag bydd un fy anwylyd Bydd dau yn ymgomio'n gytun, A gwelir ni'n dan yn mhen tnyd Yn bod nid yn ddau ond yn un: Os adfyd a ryeha y wyneb Tvrth gludo gofidiau a chri, ill* hyny gorcbfygwn mewn undeb Yn wr ac yn wraig byddwn ni. Mai mewn congl o'r ffordd yn y V y cyn- haliwyd y senedd gartrefol yr wythnos o'r blaen. Mai ar foreu ddydd Mawrth y cyrhaeddodcl teithwyr trip Manceinion Sir FOE, ac nid ar nos Lun. Fod yn bur anhawdd i'r bachgen hwnw wybod pa bryd y cyrhaeddodd oherwydd ei fod wedi myned i'w wely yn rhy gynar. y Fod ei theithwyr yn sobr ac mewn gwell ac uwch sefyllfa na bagiau'r mail. Nad oes dim angen paent Belle Vue ger gorsaf y V oherwydd fod yno ddigonedd o lweh glo farcio hoil barseli y Deyrras Gyfunol. Fod yr hen watch fendigedig wedi ei neglectio ag "insurance" dynoliaeth trwy law y Llywodr- aeth, ac nid trwy deuluoedd. Mai tro ofnadwy oedd i'r crate IIestri hwnw fyned i'r Iwerddon er dychryn mawr i'w berciien- og. Fod lliw y llestri wedi ei ddifetha oherwydd rhyw halen oedd wedi toddi yn yr un wagen. Fod y stationmaster yn syru na fuasai y flirm wedi marcio amo hefo inc glo, To be kept dry Fod cwmpeini pyllau glo y Deheudir yn bwriadu rhoddi trip i'r hen foes hwnw er tret i greadur goruch naturiol oddicartref am y tro cyntaf. Mai hefo special goods train" caiff yr hen foes ei yru rhag ofn i'r llestn pridd pydd yn gynwysed- ig ynddo gyfarfod a niwed ar y ffordd. 0 w 'Fasai ddim. ond iddo ddigwydd rhoddi iro sydyn ar ei gorgl fe fyddai y twrw aruthrol yn ddigon i hollti y gyfundrefn blanedol, a thrwy hyny orfodi yr hen nwyddau gwerthfawr i svmud eu "parliament." W Fod arogl cychod gwenyn mor nerthol yn nghy- feiriad y DyfFryn fel y maent yn pereiddio en- trychion y ffurfaferi gan greu baner anorchfygol a digyffelyb ar yr hen agaf ogoneddus nes cyhoeddi i holl gerbydresi teithiol y rheilffordd pa Ie mae y creadur dyeithriol yn bodoli. Fod swn cerddediad segurdod mewn agosrwydd i'r V mor dalentog yn ei gweithrediadau ang-! ylaidd fel y maent yn ddigon i ddychryn a hyrdJio y holl dylwythau a hiliogaethau y cread i drychineb digyfnewid oesol. Fod y Iloer megis yn yiaddiosg o'i lien wisgoedd i uwchben yr her. ogof gan wneud cynhwrf trwy holl eangder yr awyrgylch nes disgyn gan grochlefain cymeradwyaeth yn nghwlwm y cymylau am liaJen cyaegriad sylfaenu y swyddfa. Fod. congl pegwn diddymdra. cyfansoddiad yr hen foes megis yn gorwyntoedd ysgubol ac ansef- ( ydlog yn ymchwalu mewn mor o isel ysbrydoedd. Mai doniol iawn ydyw gweled y gwr hwnw o'r i G- yn myned o dy i dy i ddweyd hanes cariad- on yn caru. Fod cypyrddau gwydr a watches aur y golofn hon wedi peri peth anesmwythdra i'r gwr hwn ac eraill. Fod yr hen Rys dani'n arw ganddynt. Fod yr ardal yn llawn bywyd y dyddiau hyn gan y difyrweh maent yr. gael wrth wrandaw ar y jnanos ar hyd a lied yr m-dal. Alai nid da ydyw gwaith y bechgyn ieuainc yn tyru wrth ddrysau y ta.i i wrandaw arnynt ac arier iaith mor anweddus. i Y bydd eu lienwan yn ymddangos yn y golofn 1 hon os na bydd diwygiad yn cymeryd He. Fod pobl yn deud fod yr a ysbryd yn trwblo ar ffordd lientraeth. Fod un brawd yn dyfod ar hyd y ffordd y nos o'r blaen pan yn sydyn gwelodd glamp o ddrychiol- acth yn codi i fyny o'r ddaear. Fod y ddaear yn crynu iregis pe yr ysgytid hi a daeargryn. Fod y dyn dnian wedi ei feddianu a chryndod a dyc liryn arswydus. I'r drychjolaeth estyn allan ei braich aruthrol a'i gwneud hi am gap y truan, yr hyn a lwyddodd. Mai desgrifiad y dyn o'r drychiolaeth ydyw ei fod fel twr Marquis o ran taldra ac yn deneu fel skeleton. Fod. Rhys yn aynu pa mor hawdd ydyw gwneud bwganod y dyddiau hyn Mai trwaith lied, ryfedd vdoedd lladd dafad ar y Sul. Ei fod yr methu deall beth achosai y fath frys <lr< •; ladd v diniwed. ( Kas galloi rod vn hanfodol at giniaw y dwthwn hv,u-.v. Mai tro gwael pedd atal y gweision amaeth- yddol i fyned i dalu diolch am y cynhauaf. Fod cwrs o ddwrdio ar rai o fechgyn Llangefoi am fyncd i chwareu'r bel droed yn ystod oriau y cyfarfodydd gweidi. Nad oes dim drwg yn nghicio'r bel, ond fod amser at y "gwaith" hwn fel pob rhyw orcnwyl arall. Fod digon o seibiaxit rhwng y cyfarfodydd i gicio, a dylad y dynion iouainc ymatal odd iwrth chwareu yn ystod y moddion. Mai dnvg y bel droed ydyw ei bod yn cau'i meddwl rhag pethau gwell. Fod rhai yn ateb, a chyda llawer o reswm, JJad oes yn y dref gyfleusdra i ddynion ieuainc gyd- gyfarfod er cydlesiant. Y dvlid cad rhywbeth tuagat sirioli noswei-iiiaii hirion T- gauaf amgenach na dal rhai o siopau y dref i fyny, a dyfrhau y palmer.tydd a "shig" ty- baco. Fod un "wng" yn dweyd y carai weled Mr Donne yn rhoddi'r "lack-off" yn un o'r gornestau. Ei fod yn dra thebyg y rhoddai gic iawn idai, oblegid mae yn hen weinidog parchus, yn "thorough" gyda phob peth. Ei fod ef (Rhys) yn tybio mai g-waith pur dda fyddai peidio briwio teimladau pobl dda a wrth- wynebant i'r chwareu ar ddyddiau neillduoi. Y byddai i hyry enill mwy o gefnogwyr i'r chwareu, a thueddu i dawelu y gwrthwynebwyr. Ei fod ef (Rhys) yn rhoddi cynghor i un o ferched ieuainc P- i fyned i'r ysgol i ddyagu Saesneg cyn vsgrifenu "spite letters" y tro ntsaf, neu eu hysgnfenu yn Gymraeg, ac iddo gofio fod 11 George 1. wedi u-iarv ac hefyd iddi chwilio am bapyr glan, Fod v "veila" yn bethau fashionable iawn yn P-. Fod rhai merched yn eu harfer ar roa Sadyman i fyned i cliv/iiio am gariadau, ond y piti ydyw eu bod yn cael eu siomi.

Ymddis^jddiad Arglwydd Esher, .Y lieistr y Rholiau. Hysbysir yn swyddogol fod Arglwydd Esher, Meistr y Hholiau (Master of the Rolls) wedi anfon ei ymddiswyddiad i mewn i'r Frenhines drwy law Argl- wydd Salisbury, ac fod yr ymddiswyddiad wedi ei dderbyn y mae ei arglwyddiaeth yn 80 mlwydd oed. Dywed y JSt. James' Gazette fod y swydd uchel wedi ei chynyg i a chael ei derbyn gan y Barnwr Lindley. Unig fab yw y Barnwr Lindley i'r diweddar Dr. John Edward Lindley, Ph.D., F.R.S., Proffeswr Llysieuaeth yn Mhrifysgol Llundain. Ganwyd ei ar- glwyddiaeth yn Acton Green yn 1823. a galwyd ef i'r Bar vn y Middle Temple yn 1850. Daeth yn Q. C. yn 1872, a thair blynedd yn ddiweddarach apwynt- iwyd ef yn Farnwr Llys y Common Pleas. Yn 1881 gwnaed af vn Famwr Llys yr Apel. Y mae'r Ar. glwydd Farnwr Lindley yn awdwr amryw wcithiau ar gj-fraith, yn cynwys "An introduction to the Study of Jurisprudence" a "Treatise on the Law of Partner- ship and Companies."

a Cuta- _H- Barn Don Carlos, yr ymgeisydd am orsedd Ysbaen, yw y bydd yn rhaid iddi roddi i fyny Ynys Cuba. Y disgwyiiad yw y bydd iddo wneud dadganiad cyhoedd- us yn fuan. Y mae newyddia.duron swyddogol y Llywodraeth yr. gwadu fod dim bygythiol yn nghenadaeth y gwein- idog Woodiford., Ymddengys fod y Llywodraeth yn gwneud ei goreu i gadw y bobl yn y tywyllwch o berthynas i gyllwr Cuba, yn nghyda gofymon y Tal- aethau Unedig. Daw hysbysrvrydd o Vienna y bydd i Awstria ymyraeth os y cyhoeddir rhyfel rhwng y Talacthau Unedig ag Ysbaeu. Achosodd y newydd fod y Tal- aethau yn bwriadu ymyraeth yn Cuba gyifro mawr yn nghylchoedd y Llywodraeth yn Vienna. Ymddengys hefyd fod Germani yn sicr o anfodd- loni a gwrthw^Tiebu y Talaethau os yr ymyra yn yr ymrafael rhwng Ysbaen a Cuba.. Y mae y Wasg Germanaidd yn condcmnio ymddygiad y Talaethau yn chwerw. Dywed un newyddiadur fod Ysbaen dan addewid o gymorth Grermani os y digwydd rhyfel. Dywed y "Staatsburger Zeitwng" y dylai holl wledydd Ewi-op ymuno a'u gilydd i wrthwynebu yr hya a elwir yn "liaerllugrv.ydd y Ianciod."

Cyssgr-yspeiliad yn Llan- fairfechan. CYHUDDIAD 0 LADRATA LLESTRI CYMUN, Mewn eisteddiad arbenig o Lys Ynadol Bangoi*, ddydd Mawrth, cyhuddwyd Henry Williams, teil- iwr, un heb drigfa sefydlog, o dori i mewn i gapel Penuel (Annibynwyr Cymreig), Llanfairfechar, ar y 5ed o Fai, 1896, ac oddiyno ladrata bocs yn cyn- 1 wys llestri'r cymun a dau lian bwrdd, eiddo ym- ddiriedolwyr y capel. Yr Isbrifgwnstabl Harris, yr hwn oedd yn er- lyn, a ddywedodd fod y carcharor wedi ei ddal yn Llanrwst ar y 7fed o Fai, 1896, a'i gyhuddo o'r trosedd hwn; ond gad nas gellid -dod o hyd i'r llestri ar y pryd, fe dynwyd y cyhuddiad yn ol. Oddeutu deufis neu dri. yn ddilynol cafwyd hyd i'r jwg a'r ddwy gwpan win gan foneddwr mewn hen chwairel ddiddefnydd sydd yn Nghoed Gwydr yn Llanrwst. Pan gymerwyd y carcharor i fyny yn Llanrwst y flwyddyn ddiweddaf, gofynodd y I swyd'dog iddo yn mha le bu'n cysgu y noson cynt, ac atebodd y carcharor mai yn Nghoed Gwydr, a I haerir iddo bwyntio a'i fys i gyfeiriad y lie y caf- wyd hyd i rai o'r llestri cymun ar ol hyny. Y Parch W. Keinion Thomas, gweiridog 11 I Penuel, Llanfairfechan,a adwaenodd y jwg (flagon) a'r ddwy win-gwpa.n; aldwiaenoddi y bocs hefyd (yr hwn erbyn hyn oedd wedi ei dori mewn rhan) a ddefnyddid yn y capel i gadw y llestri pan heb fod mewn iws. Dywedodd y tyst i lestri'r cymun gael eu hanrhegu i'r capel, a'u bcod wedi cael eu defnyddio am y deunaw mlynedd diweddaf. Gwelodd golli y nwyddau ar y 600 o Fai y flwydd- yn ddiweddaf, a thynwyd ei sylw at y mater gan adroddiad a glywsai ei forwyn fod bocs wedi ei ddarganfod mewn rhyw good yn Llanfairfechan. Oddiwrth y desgrifiad roddid o'r bocs, fe awgrym- wyd y gallai mai yr un ydoedd! ag yr arferai ei gapel ef gadw'r llfestri cymun ynddo. Dywedodd y tyst ei fod wedi hysbysu yr heddgeidwaid ar un- waith o golliad y nwyddau. Rhoddwyd tystiolaeth bellach gan Joseph Da- vies, Glanywern, Llanfairfechan, ac Arthur Cam- bridge. Y tyst diweddaf, yr hwn sydd yn porter yn ngorsaf Idanfairfechan, a ddywedodd iddo, ar noson y 5ed o Fai y llynedd, wedi i'r tren olaf ym- adael, ganfod y carcharor yn gorwedd ar un o'r seddau yn yr orsaf ac yn cysgu. Y tyst a'i deff- rodd, ac wedi deffro gofynodd y carcharor am am- ser y tren nesaf i Gaerdydd. Y tyst a adwaenodd y carcharor fel y dyn a welsai efe'r pryd hyny yn ngorsaf Llanfairfochan. ElHs Roberts, Penmon Lodge, Llanfairfechan, a dystiodd iddo gael hyd i'r bocs toredig ar y 6ed o Fai, 1896, mewn lie yn ymyl Hafodycoed, rhwng Llanf airf echari a Phenmaenmawr. Efe a'i han- fonodd i'r heddgeidwaid yr un diwrnod. Wedi i dystiolaeth gael ei rhoddi parthed sy- mudiadau y carcharor gan William Williams, Pen- maenbach; Richard Williams, ei fab; a David Hughes, tailor and draper, Trefriw, Dywedodd y Cwnstabl Richard T. Williams ddarfod iddo ef, pan yn orsafedig yn LSanrwst, gymeryd y carcharor i'r ddalfa ar y 7fed o Fai y flwyddyn ddiweddaf, a'i gyhuddo o ladrata y llestri cymun mewn dadl. Ni wnaeth y dyn unrhyw ateb i'r cyhuddiad. Y Cwnstabl Pugh,gorsafedig yn Llanfairfechan, a ddywedodd iddo fyned i Lanrwst ar y 7fed o Fai, a chan weithredu oddiar gyfarwyddyd efe a archwiliodd y carcharor, eithr methodd a chael dim amo. Y tyst a'i dygodd ef i Fangor. Wrth ar- chwilio y bocs, cafodd y tyst fod y marciau arno yn cyfateb i'r haiarn oedd tan wadnau y carcharor, ac eglur oedd i'r boes gael ei dori yii agored trwy i'r dyn ei stampio a'i draed. Ar y 22ain o Fai efe a gyhuddodd y carcharor o'r trosedd. Yntau a atebodd mai ar Dduw yr oedd y bai, oblegid Efe a ddywedodd wrthyf am wneud y peth." Dywed- odd yn mhellach Pan y bydd i chwi, ddiafliaid (gan gyfeirio at yr keddgeidwaid) ffeindio y pethau hyn alsan, mi a ddywedaf y gwir wrthych." Efe a ddywedodd hefyd na bu erioed yn Llanfairfech- an. Y boreu (Mawrth) hwnw darfu iddo ef (y 1 tyst) gyhuddo y carcharor draphefn, yr hwn a atebodd: Nis qwn ddim byd am daro. Darfu i chwi fy nghyhuddo a'm treio o'r blaen, a gwrthod- odd y bobl ddyfod i'm. herbyn." Y Rhingyll Evans, gorsafedig yn Mangor, a dystiodd fod y carcharor, pan gyhuddwyd ef gan y tyst diweddaf ar yr 22ain o Fai, wedi ateb mai Duw roddodd y pethau yn ei ffordd, a phan mewn diod nas gallai efe wrthsefyll y demtasiwn; ond ar ol hyny gwadodd y carcharor iddo fod yn Llan- fairfechan. Y carcharor, mewn ateb i'r cyhuddiad, a ddyw- edodd nas gwyddai efe ddim yn nghylch y nwydd- au.—Traddodwyd ef i sefyll ei brawf yn y frawd- Ira-,

Trefedigaeth. Gymreig yn Canada. YCHWAXEO1 O ROD DION PWYSIG GAN Y LLYWODRAETH. Bu i oruchwyliwr Llywodraeth Canada ynNghymru, ddydd Ian, dderbyn hysbysrwydd swyddogol y bwr- iedir gwneud "concessions"' pwysig pellach er cefnogi ffurflad buan trefedigaeth Gymreig fawr yn y rhan In, hono o'r Ymherodraeth Brydeinig. Eisoes y mae niferi mawnon o ymfudwyr Cymreig—ifermwyr, llaf- UTWJT amaethyddol, a chwaralwyr wecli cymeryd mantais ar y eynygion o waith yn Crow's Nest Pass, o dan y Canadian Pacific Railway, ac wedi dechreu gweithio. Yn awr y mae darn mawr o wlad wedi cael ei neillduo i ffmrfio trefedigaeth Gymreig, yn nghym- ydogaath gio-faes pwysig. Yn gynar yn y gwanwyn nesaf caiff yr ymfudwyr Cymreig a weithiant yn Crow's Nest y cyfleusdra o ddethol ffermydd cyl- addas fel "free land grants" yn y tir sydd wedi ei neillduo i'r Cymry. Heblaw hyny, caniateir i'r rhai o Gynini a fwriadant ymfudo roddi awdurdod i ffryndiau neu gydwladwyr sy'n awr yn Crow's Nest i ddewis ffermydd iddynt yn barod erbyn y deuant. Caniateir iddynt chwe' mis i gyrhaedd yno a sicrhau y ffermydd roddwyd heibio iddynt.

Cyllidoedd y Coedwigwyr (Foresters) Mr J. Lister Stead, ysgrifenydd cyffredinol Urdd y Coedwigwyr, ddydd Marcher diweddaf a gyhoedd- odd gyfrifon blynyddol y "Districts" a'r "Coui-ta" cys- ylltiedig a'rUrddHenafol oGoedwigwyr(Ancient Order of Foresters) am y tlwyddyn yn terfynuRhagfyr 31ain, 1896. Mae y dychwelebaii (returns) yn cofleidio 4022 o lysoedd (courts), yn cynwys 655,268 o aelodau yn Mlirydain Fawr a'r Iwerddon. Y derbyniadau a gyrhaeddant 966,533p 11s (ic, wedi ei wneud i fyny fel y canlyn:-Tal derbyniad oddiwrth aelodau newyddion, 3571p 9s; cyfraniadau aelodau cylfredin, 635,441p 18s; aeloda.u anrhydedd- 1018p 17s 6c; arian claddu oddiwrth v "districts," 99,085 13s 10c; llog ar gyfalaf buddsoddedig, 148,481p 16s lie craiil, 28,933p 14s 3c. Y taliadaii i aelodau oeddynt: —^Taliadau i gleifion, 511.352;) 2s 9c arian at gladdu, 111,206p Cs 7c tan- ysgrifiadau i'r "district funeral funds," 120,306p 3s 9c taliadau eraill, 19,953p 7s. Cyfanswm yr holl dderbyniadau, 966,533p 11s 6c; a'r treuliau, Y62,828p 2s lc yr hyn a edy weddill o 203,705p 9s 5c, o'i gymharu a 151,028p yn y flwyddyn flaenorol. Cost y rhoolaeth am y flwyddyn a roddir i lawr fel 104,187p 14s lc, neu gyfartaledd o 3s 2c yr aelod. Y mae cyfanswm cronfeydd yr Urdd yn cyrhaedd 5.068,991p 16s, yn cael ei wneud i fyny fel y canlyn —Cronfa talu i'r cleifion ac arian claddu, 4,267,002p 3s 4c cronf a y "superannuation," 1527p 14a Be cron- feydd eraill, 165,231p 6s cronfa gladdu y "district," 584,889p 17a 10c; cronfa weithiol y "district," 3877p 2s cronfa gynorthwyo'r llysoedd, 6087p Os 6c; dis- trict subsidiary benefit fund, 6382p 2s 9c cronfeydd eraill y "districts," 33,994p 6a lie. Mae gwerth cronfeydd yr Urdd yn gyfartal i 7p 14s 6c ar gyfer pob aelod, neu 48 3ic yn fwy nar cyfartaledd, ar ddi- wedd y flwyddyn 1895.

Bwyta ac Yfed i Cimodsdd Byddwn oil yn bwyta gormod o gig-fwyd ao yn yf« l gormod o de. Mae y biaenaf yn milwrio yn erbyn yni gweithiol, a bydd y taunio acid ac elfenau niweidiol eraill geir mewn te yn iselhau yr ysbrydoedd ac yn gwanychu yr iechyd. Y corph, mewn ffaith, sydd beiriant gweithiol, ac fel y cyfryw y rhaid ei drin. Nis gellir rhoddi adgyfnerthion JTI lie y waste of tissue sy'n myned yn mlaen yn ddyddiol ond trwy gymeryd ym- borth cyfaddas. Nis gellir ei wneud a chyfIyriau. Mae gwyddoniaeth, modd bynag, wedi neidio i'r adwy eto, ac nis gellir ei wneud yn rhy wybyddus y gall nerth ac yni gael eu hyrwyddo, a'r bochau coch- ion naturiol i iechyd eu hadfer gan rinweddau adfer- iadol darganfyddiad tra gwerthfawr. Y mae tystiol- aeth meddygon a'r cyhoedd yn derfynol ar y pwynt hwn. Mae yn profi fod Dr. Tibbies' Vi-Cocoa fel Bwyd- ddiod yn perchen rliinweddau maethlon, adferiadol, a bywydol na fu yn bodoli erioed o'r blaen. Mae yn cynorthwyo'r galluoedd treuho, ac mae yn anmhrisiadwjr i ddynion lluddedig a merched a phlant egwan. Y mae ynddo elfenau adfywiol y te goreu, maeth- lonrwj'dd y cocoa goreu, yn nghyda thonic a nerth sjrmbjrhadol na fedd y naill na'r llall, a gellir ei ddefn- j'ddio yn mhob amgylchiad lie gwaherddir te a choffi. Nid physigwriaeth mo hono, ond Diod Ddanteith- iol ryfeddol a di-ail. mae yn y Kola Affricanaidd a gynwysa grynhoad o nerthoedd meitlirinol, a chyfrana sefydlogrwydd a gallu i ddal a dioddef, a dyry fedr i'r rhai a'i def- nyddiant i fyned drwy fwy o egni a lluddod corph- orol. Teilyngdod, a theilyngdod yn unig, yw T hyn a hawliwn i Vi-Cocoa Dr. Tibbies, ac yr ydym yn. barod i anfon i unrhyw ddarllenydd a enwo y Gwalia" (Gmllt postgerdyn y tro) lonaid tin bychan o sampl o Vi-Cocoa Danteithiol Dr. Tiooles am ddim ac wedi talu ei gludiad. Nid oes dim swyngyfaredd yn hyn oil. Cynyg plaen, gonest, a gwyneb-agored ydyw. Mae yn cael ei wneud er dwyn haeddiana.u Vi-Cocoa i bob cartref. Fel ffurf cydgrynedig o faeth p. bywydoldeb, y mae Vi-Cocoa Dr. Tibbles yn anmhrisiadwy; ie, mwy na hyn; oblegid i bawb a ddymunant wynebu ymdrech a brwydr bywyd gyda mwyaf o nerth a gallu i ddal, mae yn anhebgorol angenrheidiol. Gwneir Vi-Cocoa. Dr. Tibbles i fyny yn becynau 6c, ac mewn tyniau 9c a Is 6c. Y mae i'w gael gan vr holl Fferyllwyr, y Chv/ejrnwyddwjT. a'r Ystorfeydd; neu ynte oddiwrth Dr. Tibbies' Vi-Cocoa, Limited, 60, 61, and 62, Bonhill-row, London, E.C.

Marwolasth Deon Llandaf Bu y Tra Pharchedig Dr. Vaughan, Deon Llandaf, farw yn y Daondy nos Wener diweddaf ar ol afiecbyd lurfaith, yn ystod yr hwn y byddai weithia.u'n waeth ac weithiau'n well. Yr oedd Dr. John Charles Vaughan yn fab i'r di- weddar Barch E. T. Vaughan, ticer Eglwys St. Mavtin, Leicester, lie y ganwyd ef yn 1816; felly yr oedd yn 81 mlwydd oed. Addysgwyd ef yn Rugby, dan Dr. Arnold, ac yn Ngholeg y Drindod, Caer- grawnt, lie y graddiodd yn 1838. "Cafodd ei bra- cetio gyda'r diweddar arglwydd Lyttelton fel Senior Classic a. Chancellor's Medallist, ac yr oedd yn Gym- mrawd o Goleg y Drindod. Yn 1841ordeiniwyd ef yn ddiacon ac yn offeiriad gan Esgob E y (Dr. Allen) ac wedi bod yn ficer Eglwys St. Martin, Leicester, am dair Mynedd gwnaed ef yn brif-feistr Ysgol Har- row yn 1844. Yno yr arhosodd hyd 1859, ac i raddau mawr cariodd allan ddulliau newydd Dr. Arnold. Ba yn foddion i godi safon yr ysgol o ran nifer a rhagor- iattli, a sicrhaodd gynorthwy staff o athrawon dis- glaer. Nid. oedd ei ysgol-bregethau yn ddim ond ail i bregethau Capel Rugby yn ei ddyddiau ysgol ei hun- an, ac ni orphwysodd o gwbl hjd nes i'r bechgyn a riddfanent gan drueni yn orielau yr eglwys biwyfol gael cupel newjrdd iddynt ou hunain. Byddai Dr. Vaughan yn ei elf en ar yr araeth-ddyddiau, ac ni fyddai ei wen enillgar a'i bsrsonoliaeth darawiadol byth yn fwy effeitliiol nag yn nghyfarchiad hapus Aiglwydd Palmerston, yr hwn a fa-rchogai i lawr ar gefn cetfyl; Mr Beresford Hope, o iwyth yr Hatml- tons, yn nghyda "hen fechgyn" eraill, y rhai a garent ddringo y oryn adnabyddus a chanu can enwog Har- row. Yn ystod ei arhosiad hefyd bu iddo ddarpar maes cricet i'r bechgyn; ac mae y "Vaughan Lib- rary" sydd wedi ei sefydlu yno yn goffadwriaeth addas o'i ddylanwad arhosol yn Harrow. Yn gynar yn 1860 cynygiwyd i Mr Vaughan esgob- aeth Rochester, ond fe'i gvrrthododd (yr hon wedi hyny a syrthiodd i ra.n Dr. W lgrain), a chynygiwyd iddo un neu ddwy o efgobaethau ar ol hyny. Yn 1860 cafodd ei apwyntio i fieeriaeth Doncaster, lie y gwnaeth waith mawr, a dechreuodd y gyfundrefn ryf- eddol o hylforadio (training) ymgeiswyr ar gyfer ur id- au sanctaidd, yr hyn a. barhaodd i'w wneud hyd ei farwolaeth. Rhifai vr jTngeiswvr a hyfforddodd dros 500, ac yr oedd y serch a drwythodd ynddynt yn ddi- gyffelyb. Yn 1869 apwyntiwyd ef yn Feistr y Demi (Master of the Teinole), a. deng mlynedd JTI ddiwedd- arach dyrchafodd Esgob Llandiif ef yn Ddeon Llan- daf tra, yn 1883, yr apwj'ntiwj'd ef yn "Deputy Clerk of the Closet to tiio Queon. Ni fu iddo erioed gys- ylltu ei hun a'r Egivrys yn Neliv mewn dull trwy- adl; ac yn Nghyngres Eglwysig Caerdydd, vr hen y cyfaddefodd ef oedd y pvntaf iddo fod ynddi, yr oedd ei jmadroddion yn lied wyliadwrus, a gwrthododd fyned o gwbl i Gyngres fawr Rhyl. Yr oedd efe yn ddyn o allu iiodeii, gy-iu. bechgyn a dynion ieuainc, a bydd ei golli yn goiied fawr i'r Eglwys, i'r genedl, ac i lenyddiaeth; oblegid yr oodd efe yn hanfodol yn ys- golhaig ac efrydydd, ac yn ddyn o weithrediad grym- u.s. Byddai ei bregethau yn yr Universities ac yn y Temple yn gynllun o iaith ddysgedig ac yn gyflawn 0 ol chwilio ar yr un pryd yr oeddynt yn llawn o Efengyl a difrifweh- Yr oectu Dr. Vaughan yn Ef- engylydd llydan. Yr oedd yn awdwr llawer o lyfrau, llawer o ba rai a aethant dnvJr amryw argraphiadau. Yn Llandaf cjrmerai ddyddordeb mawr yn ysgol y Brifeglwjrs ac yn mhob gwaith addysgol, ac yr oedd yn hynod boblogaidd yn -N ghaerdydd. Ond yr hyn y colic am dano yn benaf fydd yn nglyn a'i vvat^li yu Harrow, Doncaster, a'r Temple 4an ei gydymdeim- lad rhyfeddol, ei brasenoldeb atdyniool, a i anhunan- gaiwch trwyadl.

Cy fired inoL Y mae yn rhan ddeheuol Sir Lincoln bump o fon- eddigesau yn dal swyddi cofrestryddion genedigaethau a marwolaethau, un foneddiges yn hel plant i'r ysgol, ac un yn swyddog meddygol cynorthwyol mewn gwallgofdy. Dydd Ma.wrth diweddaf, drwy fwyafrif o 101 yn erbyn 9, dai-fu i Gynghor Conedlaethol Switzerland fabwysiadu mesur i ddwyn i Switzerland drefn o ys- wiriad gorfodol ar gyfer afiechyd i bersonau heb fod ganddynt foddion annibynol. Y mae Mr Langtry, gwr y chwareuyddes adnabydd- Mrs Langtry, wedi dyrysu yn ti synwjrrau. Caed ef yn crwydro ar y ffordd haiarn yn Crewe, ac aed ag ef i wallgofdy. Y mae Mrs Langtry, yr hon a gafodd ysgariaeth oddiwrtho yn America, ar fedr priodi rhyw dywysog, meddir. Dywed gohebydd o Monte Video fod y Proffeswr Sa.narelli, cjrfarwyddwr Coleg Arbrofol lechydeg yn Monte Video, yr hwn.. yn ddiweddar, a ddarganfu hadau y clefyd melyn, yn awr wedi darganfod modd i wella'r clofrd. Fe gyhoedda y proffeswr ganlyn- iadau ei arbrawfion yn y man. Y mae nifer o ddynion wrthi yr,, awr yn chwilio i ffurfiad yr ynysoedd cwrel yn Y nysoedd Ellice; a dywed gohebydd y "TimES," o Melbourne, eu bod wedi tyllu gydag ebillion i lawr i'r dyfnder o chwe' chait a thair a deugain o droedfeddi, ac mai cwrel yw ffurfiad yr ynysoedd yn y dyfnder dirfawr hwnw. Yn Hamburg, dydd Llun diweddaf, rhoddwyd Hear Reinhold Stenzel, golygydd newyddiadur Sosialaidd, ar ei brawf dan y cyhuddiad o athrodi Brenin y Bel- giaid, drwy ddweyd fod ei Fawrhydi yn ffafrio sal- wnau hap-chwareu oherwydd eu bod yn dwyn elw personol iddo. Caed y golygydd yn euog, a rhodd- wyd arno ddedfryd o wyth mis o garchariad. Y mae y canol o gonau Vesuvifes yn dal i fwrw llosgfal i fyny, modd gohebydd o Naples ac yn ddi- weddar bwriodd swm mawr o ludw allan, peth o hono yn ddu ei liw a pheth yn t'oljTi.. Gorchuddiwyd y trefi o gwmpas y mynydd gan haen deneu o ludw du iawn, tra yr oedd swm mawr o ludw melyn man ar Erona v con canol ar v mvnvdd. I Yn mhlith rhestr y gwyr mawr a fu farw eleni, ceir enwau amryw ag y mae eu hanes yn dangcs y cys- ylltiad sydd rhwng cymedrolder, gyda bwyd a diod, a hirhoedledd. Yr oedd Syr Isaac Holden, Syr Isaac Pitman, y Cadfridog Neal Dow, a Mr Francis W. 1 Newman, yn enwog am eu cymedrptder gyda bwyd a diod; ac yr oedd Pitman a Newman yn myned mor bell a chwbl ymwrthod a chigoedd o bob math. Y mao y ffordd ar draws Bwlch Ak-Baital, uchder o dros bjmtheng mil o droedfeddi, yr hon y dechreu- wyd ei gwneud yn mis Gorphenaf diweddaf, yn awr wedi ei gorphen ac y mae lii bellach yn barod i hyd yn nod gerbydau cyifredin deithio ar hyd-ddi. Ar unwaith a'r ffordd hon fe wnaed ffordd arall yn ymyl terfyn naturiol y Karney-Tata; a bwriedir gwneud un arall CJTI y daw y tjrwydd oer, yn ymyl terfjm naturiol Bardoba, yn Nghwn AllaL Bu digwyddiad pur anghyffredin ar fferm yn ages 1 Peterborough j'chydig ddyddiau yn ol. Tra JT ydoedd amaethwr JTI cyfrif ei ddeadell, daeth myharen mawr o'r tu ol iddo, gan ei ergydio j'r llawr, ac yn y codwm torodd yntau ei goes. Tra y bu y dyn an- ffodus yn gorwedd ar y llawr, heb allu jansymud, cedwid y bwystfil draw rhag gwneuthur chwaneg o ymosodiad arno gan ei gi ffyddlawn; onide, y tebyg- olrwydd yw y buasai wedi ei ladd. Gwaeddiadau JT amaethwr a ddygodd ei fab i'r lie, yr hwn a'i gwared- odd o'i sefyllfa beryglus. Rhoddir archddiaconiaid newyddion Llanelwy a Gwrecsam (y Parch Ganon Evans, ficer Abergele, a'r Parch Uewelyn Wynne Jones, Gwrecsam) yn eu swyddi yn yr Eglwys Gadeiriol dydd Gwyl St. Luc, y 18fed o'r mis yma. Rhoddir y Canon Griffith Jones, v 18fed o'r mis yma. Rhoddir y Canon David Jones. Llanrhaiadr-yn-Mochnant, a'r Canon. Griffith Jones, Mostyn, yn eu swyddi dydd Ian, JT 20fed, yn ystod gwasanaeth y boreu yn yr Eglwys Padeirio. Wedi hyny bydd y Deon a'r Glwysgor yn dswis "proctor" yn kghonfocasiwn Canterbury dros y Glwysgor, yn lie y diweddar Ganon Wood Edwards, ficer Rhiw- abon. Yn ddiweddar, collwyd swm'mawr o arian o swydd- fa y Mri Thomas Parry a'i Gyf. yn yr Wyddgrug; ac er pob ymchwiliad ac ymholiad, methid a chael llewyrchyn ar ddirgelwch yr ysbeiliad, er fod amheu- heuaeth yn pigo un neu ddau allan. Modd bynag, y dydd o'r blaen, wele sypyn yn cael ei ddwyn i'r swyddfa o'r Ilytb)-ffa;:( ac erbyn ei agor, yr oedd yr oil o'r arian lladratedig yn ddiogel ynddo, yn nghyda Hythyr yn dweyd, gan fod cyfaill diniwed yn cael ei ddrwgdybio, nas gallai yr ysgrifenydd feddwl am ga-dw JT ysbail yn hwy. Dydd Sul, coffhawyd chweched blwyddgylch marw- olaeth y diweddar Mr Parnell, drwy orymdeithio heol- ydd dinas Dublin, a myned ar bererindod at fedd yr hen arweinydd yn mjnwent brydferth Glasevin. Bu cjdnetwidiad pwysig yn natur y coffa eleni,food bynag. Y blj-nyddoedd diweddaf, arferai y Parnelliaid or- ymdeithio yn bruddaidd, gydag elor-feirch a dynid gan chwech o getfylau cyn ddued a'r nos eithr eleni, gadawyd arwyddion galar o'r neilldu, ao ni ddefnydd- ir mo honynt byth mwyach. Ni welwyd mo'r elor eleni, ac ni welir mo honi byth eto, yn yr orymdaith. Cludid baneri o bob lliw, a gwisgid rubanau o liwiau siriol yn hytraeh na, phrudd. Yr oedd y seindorf yn chwareu aiawon milwrol a bywiog, a'r orymdaith yn hwylio ei ffordd yn llawen a gorfolooqus drwy heol- ydd Dublin. Yn LIys Ynadon Hwlffordd, dydd Llun, eyhudd- wyd John Jones, dyn digartref, o dori ei wddf gyda darn o wydr, gyda'r amcan o ladd ei hun. Ym- ddengys fod John, ion" wedi ei gymeryd i'r ddalfa ddiwrnod y ffair gyilogi, dan y cyhuddiad o bigo llogellau. Aed ag ef gerbron yr ustusiaid dranoeth, a gohiriwyd yr achos hyd ddydd Llun. Tra yr oedd efe yn y gell yn disgwyl cerbyd i'w gludo i Gaer- fyrddins toro'dd y ffenestr, ac yna, gyda darn o'r gwydr, ceisiodd dori ei wddf. Pjrwedai y carcharor yn awr fod yn ddrwg iawn ganddo am a wnaethai. Poen fawr oedd arno ar y pryd a wnaeth iddo gyflawni y weithred, ac adda.wovld na wnai byth beth o'r fath eto. Traddodwyd ef i'r Frawdlys Chwarterol. Yna cyhuddwyd ef o ladrata pwrs yn eynwys 10s 6e, ac archeb bost am 2s 6c, oddiar Elizabeth Llewelyn, a thraddodwyd ef i'r Brawdlys dan y cyhuddiad hwn hefyd.

Parachvys y Pctwyr- Dywed gohebydd o San Francisco mai Dawson City, prif ddinas "j> Klondike, yw paradwys y diotwyr a'r llymeotwyr, Gallai dyn diodgar, tiiffrwyth, gael Ilaw- er o ddedw rddwch yno. Y mae yn arferiad yno pan y delo claflftliwr wedi bod yn lhnyddianns i'r dref, ac y mae r'uywrai yn llwyddi'imm bob dydd, i wahodd pob un i) gael drinc, ac y mae feofarndai jno wudi eu cymwyyi* a'r darganfyddiadaw diweddaraf i ddUYIl hjmy ii weithrediad.. Uwcnbea y dafarn y mai eloch, fel sjrtfd' uwchbey eghvjrsi laswn. tren eraill, a phan y delr> dyn Iwcus iV dref, gafaela yn nghortya y gloch, a g*;fwir pawb i'r gwasanaeth gwirfoddol. Cynhelir cyfarfodydd o"r fath bob dydd o'r wytbnos, a'r wnig fenth annymunol i'r aelodau Y'V pan y clywir dwy gloch j*n ennu ar umvaith, gan nad yw yn bfisibl, er cymaint fyddo awydd JT aelod an, iddynt bresanoli eu'huaaiu mewn dau wasanaebh ar yr un pryd! j

NODbJN I E i' U i) lt' Mae tri o ymgeiswyr llaftfi1 allan ) etholiad bwrdeisiol Casnewydd y mis hwn. Bu Mr John Williams, Prisfi^ Bontfaew, am- aetliwr tra adnabyddus yn y cylchcwdd hyny, farw yr wythnos ddiweddaf. Y mae y Parch Joseph Gimblett, gweinidog yr Bedyddwyr, Salemr Blaina, wedi ymddiswyddo, oherwydd gwaeledd iechyd. Yr wythnos ddiweddaf, sefydlwyd Mr W. B. Richards, o Goleg Aberhonddu, yn weinicfog Eg- lwys Annibynol Llanbrndach. Yn Nhreherbert, dydd Llun, danfonwyd Jeivkin Jenkins, glowr, i garcliar am fia gyda llafur caled, am archolli ei wraig; Y mae swyddfa y "Wastem Mail," CaerdyddV wedi cyhoeddi holl weithiau Shakespeare yn gyfroL olygus am chwe' cheiniog. o bris. Dewiswyd W. Henry Rowef a Louis Robinson yn archwilwyr cyfrifon bwrdeisdeef Penfro, dydd Gwener, drwy fwyafrif. Pasiodd glowyr pyllau glo y Castedl a Gethin, Merthyr, benderfyniad yn condemnio rhai glowyr am weithio ar ddydd Gwyl Fabon. Yn ol y P-rifathraw Rhys a Mr Gwenogfryn. Evans, yn Sir Aberteifi y siaredir y Gymraeg buraf. Yn nghapel y Bedyddwyr Cymreig, Bedwas, yr wythnes ddiweddaf j cynhaliodd cor y capel, dan arweiniad Mr Thomas Lawrenoe, gyngherdd llwyddianus. Caed corph plentyn, tua thair wythnos oed, mewn llyn yn Newtown, Rhymney Bridge, yr wythnos ddiweddaf. Tybid ei fod yn y dwfr em oddeutu tair wythnos. Sefydlwyd Mr D. F. Walters, o Goleg y Bed- yddwyr, Caerdydd, yn weinidog Eglwys y Bed- yddwyr Cymreig, CaersaJem, Bargoed. Yn llys ynadol Merthyr galwyd sylw at amryw dai yn Nowlais oedd mewn cyflwr anghymwys i bobl fyw ynddynt, a gorchymyhwyd eu cau. Y mae Cynghor Plwyf Llandaf yn ystyried y priodoldeb o fabwysiadoi Deddf y Uyfrgelloedd Cyhoeddus, a chodi llyfra ganolog yn Llanda4. at changhenau yn Ely a Gabolfa. Yn nghyfarfod Cynghor Dosbarth Abertileri, yr wythnos ddiweddaf, penderfynwvd rhoddi 100ri).- I tuagat brynu taclau ar gyfer addysg wyddonol yn I yr Ysgol Ganolraddol. I Yr wythnos ddiweddaf, bu farw Mr James Co- ward, 45ain mlwydd oed, Pantyffwyn, Dowlais) o gaiflynia4 i niweidiau a gafodd efe yn un o'r gweithiau, lie yr aeth ager-beiriant ar ei draws; Cynhaliwyd cyfarfodydd pregethu blynyddol yr Annibynwyr yn Mryncethin, yr wythnos ddi- weddaf, pryd y pregethodd y Parchn Dan Evans, Caernarfon, a James John, Caerdydd. Yn Aberdar, y dydd o'r blaen, dir wy wy d Lewis Lewis, Cwmaman, a John Jenkins, Aberaman, i 10s a'r costau, am fod yn feddw ac afreolus, ac i 40a a'r costau bob un am guro yr heddgeid- waid. Y mae dyn ieuanc, o'r enw Pugh, wedi enill ysgoloriaeth o 40p am dair blynedd yn Ngholeg Caerdydd. Yr oedd hyd yr wythnos ddiweddaf yn gweithio gwaith saer yn NghastellnedcL Agorwyd Coleg Trefecca, yr wythnos ddi- el weddaf, am dymhor 1897-8. Y mae yno tua 13eg o efrydwyr newyddion. Foreu dydd Sadwrn, traddododd y Prifathraw Prys anerchiad byr i'r efrydwyr. Yr wythnos ddiweddaf, bu Esgob Llandaf yn gosod y Parch Alfred Augustus Matthews, Holy- Trinity, Abertawe, yn ei swydd fel periglor Blaen- afon: a Chapel N ewydd. Yn yr hwyr, traddododdl y ficer newydd bregeth yn Eglwys. Blaenafon. Y mae'r Parch John Morgan Jones, yn awr o Gaergrawnt, gynt o Abertawe, wedi derbyn gal- wad Egiwys y Methodistiaid Calfinaidd yn Mer- thyr, yr hon, sydd heb weinidog er pan ymadaw- odd y Parch D. 0. Edwards. oddiyto, tua thair blynedd yn ol. Yn Mlaenafon, y dydd o'r blaen, cyhuddwyd. Christopher Uooper, a'i wraig, o t-sgouluso i ea plentyn deng mlwydd oed. Addefodd y ddau en. bod yn euog. Dedfrydwyd y gwr i saith niwrnod o garchariad gyda Uafur caled, a'r wraig i fis a gar- chariad gyda llafur caled. Yr wythnos ddiweddaf, penderfynodd Olwh Gweithwyr Ceidwadol Ferndale agor y clwb any Sul, am ddwy awr ganol dydd, a dwy awr yn jr hwyr. Yr oedd mwyafrif o 62 dros y cwra hwiu. Yn Llys Sirol Abeiystwyth, dydd Llun, cy- huddwyd cylchwerthydd ciwydredig o'r enw Vil- liam Slack o ymosod ar fachgen ieuanc o'r enw Charles Williams ar y brif-ffordd y dydd Iau blaenorol. Aoth y carcharor i ymddiriedaeth. Williams, a phan mewn marl unig ar y rlieivl cy- merodd afael yiiddo gerfydd ei wddf, gan ddejh- reu ysbeilio ei lo;*ollan. Llwyddodd y bachgeik i ddianc, a chiliodd y crwydryn. Anfonwyd carcharor i garchar am fis gyda llafur caled. Yn Nhredegar, dydd Mawrth, cyhuddid; Davies o ladratta dillad oddiar Martha Jones, gyda'r hon y lletyai efe. Cyhuddid ef, hefyd, a ladratta dilledyn oddiar Alfred Watkins. Dtr- wywyd ef i 20s am y naill drosedd a'r llall, neu fis o garchariad yn niffyg talu.—Cyhuddid Henry Rogers, llafurwr, Ebbw Vale, o ladratta clrwe* phar o hosamau, eiddo Thomas Addis, Ebbw Vale. Addefodd y carcharor ei fod yn euog; a dywedodd ei fod, pan fyddai wedi. yfed, yn teimlo rhyw awydd angerddol am gymeryd eiddo pobi eraill. Danfonwyd ef i garchar am bedwar diwraod ar ddeg. Nos Sadwrn, yn: y Blue BOlLD Inn, Aberhon- ddu, bu Mr D. W. J. Thomas, y crwner, yn chwilio i amgylcbiadau marwolaeth Andrew Lloyd, 14eg mlwydd oed,, yr hwn a fu farw yn Yspytty Aberhonddu nos; Ban. Tybiwyi fod y tratfic^dig, cyn ei ddwyn i'r yspytty, yn cwyno gan boen yix ei frest; a chaed, alfeoii ei fod hefyd, y dydd Sad- wrn cyn hyny, wedi ei daraw yn ei ochr gan fach- gen arall oedd yn chwareu gydag ef yn yr heol. T'ystiodd Dr. Parnham, yr hwn a chwiliodd y torphl, fod y trancedig yn dioddef oddiwrth ddar- fodedigaeth yr ysgyfaint, ao mai achos union- gyrchol ei farwolaeth a fu fflameg y coluddion. Wedi clywed y dystiolaeth flaenorol, dywedodd y meddyg ei fod yn credu y gallai dymod megis yr un a ddesgrifiwyd achosi yr enynia.d, Tystiedd DT, Venia i'r un peawyl. Bwriwyd rheithfarn yn isnol a y metidygon. Argraphwyd a Chyhoeddwyd dros y North Wales Chroaiale CoBopai^, Limited, David WilliaaM, yn y "North Wales a'r "Gwalia" Print- ing Works, Caxton House, High-sisraot, iSaiigor, ya MUwyf yn Sir Ga«raarfon ae jrn Swydd- fa y "C)fwriL]kydlt," Bricigo-street, uiaagrhm.. Yn Mhlwvf L)"r-vfni. Sir gan John .tfjlk>1Ni, Dydd Iau, Hydref 21,1897.