Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
29 erthygl ar y dudalen hon
--__----__---Y Bel Troed
Y Bel Troed ANGLESEY LEAGUE ASSOCIATION. Erbyn hyn y mae yr ail "round" wedi ei chwareu, ac y mae tipyn o gyfnewidiad wedi cymeryd He er y tr.> o'r blaen, yn cnwedig gyda Llandegfan. Y mae y clwb hwn wedi Uwyddo i ddringo i fyny o'r gwaelod, mewn dau i'r top; ond mae Caergybi a, Beaumaris wedi llwyddo i gadw eu llefydd yr un fath, yn gyntaf ac ail, ond y mae yn debyg y bydd sRfle y ddau hyn yn cael ei newid vn y "round" nesaf, gan fod y ddau i gyfarfod eu gilydd yn Beaumaris ar y 6ed o Dach- 'wedd. Hefyd bydd Llangefni yn Menai Bridge, a Llandegfan yn Amlwch yr un amser. Yn y "round" diweddaf llwyddodd Beaumaris i guro Menai Bridge trwy gael dwy goal a Menai Bridge ddim un. Cafodd Holyhead bedair goal ac Amlwch ddim un, a Llandeg- fan bump goal a Llangefni un. Gobeithio na rydd Llangefni ac Amlwch mo'u calonau i lawr, ond y bydd iddynt wneud eu goreu i goncro y tro nesaf, ac hefyd yy rhydd boneddigion yr ardal bob cefnogaeth iddynt *fel ag y maent yn gwneud i glwb Llandegfan a gresyn na byddai i bob un o'r clybiau gymeryd esiampl oddiwrthi y clwb yma, a pharotoi pob dim erbyn daw y gwahanol glybiau i chwareu a'u gilydd. Y mae safle I y clvbiau yn sefyll fel y canlyn ar hyn o bryd :— tioals. Played Won Lost Drawn For Ag'st P'ts Holyhead 2 2 0 0 9 1 4 Beaumaris 2 2 0 0 6 2 4 Llandegfan 2 1 1 0 6 6 2 Menai Bridge 2 1 1 0 2 3 2 Amlwch 2 0 2 0 1 6 0 Llangefni 2 0 2 0 3 9 0
Coiofn yr Awen. )
Coiofn yr Awen. ) Nid J'W y beirdd yn ddiweddar wedi cael y sylw dyladwy oddiar ein Ila,v. Ond addawn ddiwygio. Gwahoddwn y frawdoliatth vn galonog i anfon i ni firwyth eu myfyrdodau, A rhoddfr barn deg ar JT oil a dderbynir. Y Cybydd. Dyma cnglyn beiddgar ei syniadaeth, a chywrain ei gynghaneddiad. Rhagor o englynion tebvg, a roddai fri ar y golofn. Datganwr Aflafar. —- Englyn pert a doniol, wedi -ci gynghaneddu yn fednrs. "Melus, moes mwy." Mabon a yr eglynion hyn fel pob- peth o eiddo yT awdwr, yn Hawn donioldeb ac ar- ucheledd. Anfonwch (-to. Mewn LI aw.—Gytun Mon, B. T., J. R. Owen, Gwilym Gwyddelyn, a Tom Jones. Caiff yr oil sylw yr wythnos nesaf. (Arthur). "YMSON Y CYBYDD WRTH FARW." Ym merw oes am aur o hyd,-y bum Yn gybydd balch fysbryd; Am aur rhoi'r nef wnes hefyd, A beiddio'm bedd heb ddim byd. Caergybi. Treflyn.
I DDATGANWR AFLAFAR.
I DDATGANWR AFLAFAR. Dychrynwyd fi un deehreunos—yn erch Gan nad canwr solos Dalllnian mewn dull eos, I 'nhyb i, oedd hwn, heb os. loan Brothen.
--_---MABON YN SIARAD CYMRAEG…
MABON YN SIARAD CYMRAEG GYDA VICTORIA. Naturiol i wydcl Victoria-heibio Daeth Mabon heb draha Gyda'r eres ddynes dda Gwylaidd oedd balchder Gwalia. Gogleisiai'i der leferydd-fron uniawn Y Frenines glodrydd; Mawrygai'n teyrn Gymreigvdd Cam ei rin drwy'i acen rydd. Pur hudai benaethes Pryda.in,-cyneg Acenwr goradain; Yn ei dro y Cyim-o cain Gyfeiriai'i Gymraeg grain. Un o honom, mae'n ha,nil--o enwog Waed Brvthoniaid Cymru; Iaith calon Mabon wybu Hynaws, gain Frenines gu. Y Ilys swynai Ilais union—goludog Gymreig wladwr ffyddlon; Yn 8i obaith ceir Mabon Dros uchel dras urddas hon. I3renines wen wybu enw-haeddol Y Seneddwr hwnw; A thantiwr pertiaith Hwntw Adwaenai'i deyrn dan ei dw. Machraeth Mon.
I
I < Amaethwyr-a'u Gwartheg Gcdrc. [T Y GrOLtGYDD.] Syr,—Yn ystod y lynyddoedd diweddaf, y mae am- ryw amaethwyr, a chyfoethogion, sydd yn cadw un neu ddwy fuwch odro, wedi bod yn fy holi beth yw arwyddion buwch laethog ac hefyd, eisieu i mi ysgrif- enu rhestr o'r arwyddion iddynt; a thra y parhant i'm holi, yr wyf, yn awr, yn ymgymeryd a'r gwaith o geisio nodi rhai o arwyddion goreu buwch laethog hyny yw, yn ol fy marn i, arol treulio blynyddoedd i'w magu, eu porthi, a'u godro ac hefyd, darllen yn mhob llyiT gymaint o hanes a allwn gael ar wartheg a gwartlieg godro. i'r wyf yn adnabod rhai dynion sydd wedi treulio tua haner can' mlynedd ar fferm, a chyda gwartheg godro, ac heb fod yn gwybod cymaint ag un arwydd godro, ac heb fod yn gwybod cymaint ag un arwydd rhwng buwch laethog a'r ych, ond yn unig fod gan y fuwch bedair teth a thrwy hyn, y mae llawer o amaethwyr a boneddigion yn cael eu twyllo gan borth- myn yn y ffair wrth brynu buwch at laetha. Sylwn, y mae dau fath, os nad rhagor, o wartheg sef, un math at besgi a'r math arall at odro. Y mae y buchod a farnai fi yn oreu at laethdy radd yn rhyw- iocach na'r rhai at godi ystoc oddiwrthynt. Er hyny, y mae tebygolrwydd mawr yn y ddau lath i'w gilydd, mewn amryw arwyddion, os byddant yn wartheg iach- us, cryfion, a llathraidd yr olwg. Nid yw y iliw i edrych arno yn gymaint: oherwydd cyfrifir gwartheg llaethog a phesgi, o bob math o liw ond, gan amlaf, y rhai duon yw yrhai salaf am laeth, a chaletaf i'w godro. I Adwaenwn fuwch laetliog oddiwrtn yr arwyaaion canlynol Ei hedrychiad llawen a mwyn ei phen o'r un uchder a'i chorph ei chyrn yn feinion. melyn, neu wyn, yn codi o'i phen yn mhell oddiwrth eu gilydd; ei thalcen yn llydan, uehel, a gwastad; ei ffroenau yn fawrion, a'r croen yn deneu ei llygaid yn fawrion a I bywiog, a'r amrantau yn deneu ac ystwyth ei thrwyn yn fain o fewn tua phedair modfedd i'r blaen, heb fod yn ormodol o hir, a'r gwefusau yn deneu; teispen ei thrwyn yn llydan ei chlustiau yn Ilathraidd a blewog ei gwddf yn fain a hir ei gwar yn bantiog ei thagell y11. ddwfn ac yn deneu, ac yn cyrhaedd o'r frest hyd haner ei gwddf; ei chynffon yn fain, hir, a'i rhawnyn hir ac iraidd ei bol yn cario yn wastad, heb fod yn fawr, ond yn lied laes at y glun ei chluniau yn llaes a theneu ei hysgwydd yn uchel a theneu, a'i chefn yn union, a llydan uwch ei thynewinau, y rhai hyny yn bywiog, a'r amrantau yn deneu ac ystwyth ei thrwyn yn fain o fewn tua phedair modfedd i'r blaen, heb fod yn ormodol o hir, a'r gwefusau yn deneu; teispen ei thrwyn yn llydan ei chlustiau yn llathraidd a blewog ei gwddf yn fain a hir ei gwar yn bantiog ei thagell yn. ddwfn ac yn deneu, ac yn cyrhaedd o'r frest hyd haner ei gwddf ei chynffon yn fain, hir, a'i rhawn yn hir ac iraidd ei bol yn cario yn wastad, heb fod yn fawr, ond yn lied laes at y glun ei chluniau yn llaes a theneu ei hysgwydd yn uchel a theneu, a'i chtfn yn union, a llydan uwch ei thynewinau, y rhai hyny yn deneuon ac ystwyth ei blew yn fyrion,iraidd, a glan ei phwrs yn bedwar chwarter, a'r croen yn llac, teneu ac ystwyth, a'i thethau yn "bell oddiwrth eu gilydd— yr un faint oddiwrth bob un, ac yn feinion a meddal at y blaen y gwythienau yn fawrion o dan y frest, ei choesau yn fyrion, ac hel» fod yn rhy breifiion; y blew, hefyd, yn cyrlio yn droeilau ar y coesau ol, ychydig uwch ben y garau. Yn sicr, ceir gweled rhai gwartheg, yn cynwys ychydig uwch ben y garau. Yn sicr, ceir gweled rhai gwartheg, yn cynwys llawer o'r arwyddion hyn o fod yn wartheg llaethog, ac eto heb fod o gwbl; a dyma y rheswm dros hyny, fod y fath fuwch wedi cael ei magu, pan yn llo bach, ar laeth glas a dwfr, ac hwyrach, haner digon o wair a thrwy ei chadw felly mor deneu pan yn llo, fod rhan fawr o'r pibellau llaeth wedi cau at eu gilydd, fel nas gellir eu hagor byth wedyn i rediad y liaeth i'r pwrs. Peth arali —Y mae y fuwch ag arwyddion o fod yn llaethog, fel y dywedwyd, yn rhywiocach, heb fod yn cael iawn borthiant at laetha yn dda a chan lawero amaethwyr yn y gauaf oer dyfrheir hi gyda dwfr oer, yn lie yn glauar, fel y dylesid gwneud a chedwir hi, hefyd, mewn ysgubor oer, yr hyn, yn ol pob rheswm, sydd yn rhynu y fuwch, fel nad oes ynddi y gwres hwnw i allu rhoi ond ychydig-tua thri neu bedwar chwart o laeth ar y godriad, pryd y buasai yn rhoi o wyth i naw chwart trwy gael iawn borthiant, a'i chadw mewn ysgubor gynes. Hefyd, er cael pobpeth—ysgubor gynes, dwfr clauar a bwyd da, maethlawn, tuagat i'r fuwch roi llawer o laeth, rhaid i'r porthwr gofio am beidio taflu gormod o fwyd i'r preseb, er iddo fod yn ddau Ni wna y fuwch ddim ond chwythu arno; ac o ganlyniad, methu ei fwyta. Y mae eisieu porthi y fuwch a digon o fwyd, nid a mwy nag y bydd hi yn llyfu ei phreseb yn lan bob tro hyny yw, os am i'r fuwch edrych yn dda, a rhoi llawer o laeth. Drachefn, y mae yn ofynol i'r amaethwr gofio, mai y gwartheg mwyaf llaethog sydd yn fwyaf tueddol i'r, clwyf llaeth, yr hwn a ladd y fuwch yn fuan iawn, os na cheir iddi wellhad mewn pryd. Er osgoi y clwyf hwn, y ffordd oreu ydyw cadw y fuwch mewn porfa lom, neu ar wair sych, neu wellt, am bythefnos cyn y bydd iddi loia, a rhoi digon o Glanber salts i'w chadw yn rhydd.; Ond os tarewir y fuwch gyda'r clwyf llaeth hwn, y cyfarwyddyd goreu a welais i yw yr un canlynol: — Yn gyntaf, rhodder iddi bwys a haner i ddau bwys o Glanber salts ac ar ei ol, un wna o chloral; yna yn mhen dwy awr, un wns o chloral, ac un wns yn mhen pedair awr ar ol yr ail; ac wed'yn, un wns o chloral yn mhen pum awr ar ol y drydedd. Rhodder cluster o ddwfr clauar iddi bob awr, os na fydd ei chorph yn rhydd. Hefyd, dylid gofalu am gadw yspwng a rhew neu, os na ellir cael rhew, dwfr oer ar ei phen yn gys- son nos a dydd a gofalu cadw ei phen i fyny gyda gwellt, neu rhywbeth cyffelyb, a'i godro yn lan, a'i throi ar v naill ochr a'r llall bob tua chwe awr. Peth da ydyw "bathio" y pwrs, hefyd, gyda dwfr mor gynes na thyn y blew. Y buchod at eu pesgi ydynt yn frasach a chaletach, yn fyrion eu cocsau, eu gyddfau, eu hysgwyddau a'u brestiau yn dewion, eu lwynau yn gryfion, eu blew yn frasach, cu crwyn yn dewach, a'u pyrsau yn fychain, eu cyrph yn breifiion a sythion, yn nghyd a chynffonau preiffion a blewog. Wrth yr amaethwr sydd yn ymddibynu yn unig mewn gwneud ymenyn, dymunaf ddweyd fy mod yn credu mai buchod Jerseys ydyw y rhai goreu ond gan I y bernir eu bod hwy yn fwy tueddol i'r "tuberculosis" na llawer o wartheg eraill, gwell a fyddai croesi ychydig arnynt gyda Guernseys. Yn sicr, y mae y "tuberculosis" y clwyf gwaethaf mewn gwartheg; ac os cedwir buwch a'r clwyf hwn arni gyda rhai iach yn hir,byddant yn siwr o hono ac os yfir llaeth gwartheg o'r "tuberculosis" yn hir iawn, ni hoffwn ddweyd na welir hwy yn y man yn gwelwi ac yn darfod o dan y darfodedigaeth. Nid oes gwellhad i wartheg o'r "tu- berculosis. Y mae llaeth da yn ddiod ac yn ymborth o'r fath oreu; a llaeth drwg, ac oddiwrth wartheg afiach, yn wenwyn, ac yn achosi poenau a salwch i ddynion.—Ydwyf, etc., Utica, N. York, America. H. W. EDWARDS.
Y Ewyd-Ddiod Ehyfeddol.
Y Ewyd-Ddiod Ehyfeddol. Peidiwcli a defnyddio cyffyriau, physigwriaeth, a'r hyn a elwir yn feddygiriraethau. 0 Beth! A oes rhyw foddion eraill trwy ba rai y gellir hyrwyddo nerth ac yni, ac adfer i'r bochau y gWTid naturiol i iechyd ? Oes, yn sicr. Y mae yna ddarganfyddiad gwerfchfawr sydd yn llwyr gyfarfod a'ch achos chwi. Eithr beth os oes genyf lawer o waith i'w wneud, a hwnw'n waith caled ? Nid: yw o un pwys pa un ai llafur corphorol ynte; meddyliol a olygir, nac hyd yn nod os oes gormod o'r naill a'r llall i'w gyflawni, gan achosi lludded a blinder annyledus a chreu annhueddrwydd at chwaneg o ymdrech a gwaith-yn unrhyw achos, bydd y darganfyddiad crybwylledig o wasanaeth anmhrisiadwy i chwi. Ah! ond "y mae gen i eisiau rhywbeth sy'n hyfryd a neis, nid rhywbeth drwg ac anrifyr i'w gymeryd, nac, ar y llaw arall, unrhyw beth fo j- aiiachus a merfaidd. A oes genych beth felly ? Oes! Gellir boddloni eich gofynion i'r llyfch- yren. Y mae tystiolaeth meddygon a thystiol- aeth y cyhoedd ar y pwynt hwn yn derfynol. Beth mae y dystiolaeth yna yn ei brofi ? Mae yn profi fod Vi-Cocoa Dr. Tibbles fel Bwyd-Ddiod yn meddu elferau maethlonol, ad- feriadol, a bywydol na chlywyd am eu bodolaeth o'r blaen. Fe gynorthwya yr organau treulio, ac mae yn annhraethol werthfawr i ddynion blinedig ac i blaiit a merched gwanaidd eu cyfansoddiad. Y mae ganddo rinweddau adlonol te da, maeth- lonrwydd y cocoas goreu, yn' nghyda thonic/a nerth adenillol na fedd y naill na'r llall, a gellir ei ddefn- yddio yn mhob achos lie byddo te a choffi yn cael eu gwahardd. Nid physigwriaeth mo hono, ond Bwyd-Ddiod diail a rhyfedd, a barotoir oddiwrth Kola, Cocoa, Malt, a Hops. Y mae i'r African Kola-nut ryfeddol a gynwysa alluoedd cydgrynoedig o faethlonrwydd, a chyflea ddiysgogrwydd a nerth parhaol, ychwanega at J rrallu. i ddioddef, a galluoga'r neb a'i defnyddia i ddal mwy o lafur a lludded corphorol. Ond y draul ? Chwi ellwch ei dreio'r: rhad a digost. Teilyng- dod vn unig yw yr hyn a hawliwn i Vi-Cocoa Dr. Tibbies, ac mae y perchenogion yn barod i anfon sample tin prydfertn o Vi-Cocoa Dr. Tibbies i un- ryw ddarllenydd enwo'r "Clorianydd" (gwnapost- o-erdyn v tro) vn ddidal drwy y post. Nid oes dim swvngvfaredd yn hyn. Cyr.vg plaen, gonest, gwyneb-agored ydvnv. Gwnieir ef i gyflwyno teil- yn."dod Vi-Cocoa i bob cartref. Nid yw Vi-Cocoa ID,,i-. Tibbies yn sickly a merfaidd fel y cocoa ex- tracts cvffredin i'r gwrthwyneb, y mae iddo flas neillduol hyfryd o'i eiddo ei hun, a'r hwn a fawr hoffir. Mae yn meddu rhinweddau y te goreu, eithr vn cynwys canwaith mwy o faeth. Gwneir Vi-Cocoa Dr. Tibbies i fyny yn becynau 6c ac mewn tyniau 9c a Is 6c. Y mae i'w gael gan yr holl Fferyllwyr, y pjl^^dwyr a r Ys- torfeydd; neu ynte oddiwrth Dr. Tibl)l^ Vi- CnnJ. t ;,vM"ted, 60, 61, and 62, Bunhill-row, IjindoB, E.C.
' Y Brawdlysoedd Chwar-| Iterol.
Y Brawdlysoedd Chwar- I terol. SIR FON. Yn XghaerJybi y cynhaliwyd y Brawdlys hwn, dydd Mercher—Syr Richard Williams Bulkeley, Bar., yn llywyddu, ac yr oedd nerth cryf o yn- tidon yn ymgynulledig. Cyn mynecl yn mlaen a gweithrediadau y llys y Cadeiryad a ahvodd sylw at farwolaeth y Milwr- iad R. ap Hu Williams. Byddai y trancedig yr. Jlawn o sel er daioni y sir, ac yr oedd ef (y cad- eirydd) yn dymuno cynyg pleidlais o gydym- deimlad a'r teulu.—Eiliwyd gan Dr. Roberts, Pont Menai, yr hwn a ddywedodd fod y tranc- edig yn ustus rhagorol ac yn landlord da a chyfaill didwvll.—Mr Thomas Prichard (fel twrne hynaf) a gymerad-wyai y sylwadau, a chariwyd y pender- fyniad yn urfrydol. yr George Meynck, Bar., Bodorgan Hall, a gymerodd ei sedd fel ynad dros y sir. Cafodd Pwyllgor y Trwyddedau ei ail-ethol; tra y penodwyd y Llihvriad E. J. Lloyd i lanw'r gwagle a achoswyd trwy farwolaeth y Milwriad R. ap Hu Williams. James Mitchell (34 oed), peirianydd trydanol, a gyhuddiv-vd o gaffael par o esgidiau, gwerth 13s 6c, trwy dwyll-honiadau, oddiar J. Jones, gyda bwriad o'i dwyllo.—Mr T. R. Evans a, erlynai.- Y carcharor a blediodd euogrwydd, ac fel esgus dywedai mai wedi bod yn yfed yn drwm yr oedd ar y pryd.—Yn yr ystyriaeth o'r ffaith iddo fod yn y carchar dri mis yn barod dedfryd-Ryd ef i saith diwrnod o garchar <^yda llafur caled.' Jane Williams, trwydded-wraig y Bull Irn, Maenaddfwyn, Llanerchymedd, a apeliodd yn erbyn dyfarniad ynadon Pont Menai yn gwrthod adnewyddu trwydded y ty.—Dros yr apelydd vm- ddangosodd Mr R. M. Montgomery (cyfarwydd- edig gan Meistri J. R.ice Roberts a Laurie), a Mr I- 11 W. Huw Rowland dros yr atebyddioii.-Y Parch Robert Hughes (gweinidog Methodistaidd) a ddy- wedodd fod y ty yr.' fychan, anghyfaddas i fod yn daf;irndy, ac yn anghyfleus i'r heddgeidwaid gadw arolygiaeth arno. Cyn belled ag y gwyddai ef, nid ymwelai y swyddogion a'r lie mwy na. rhyw ddwy neu dair "waith yr wythnos. Yr oedd y drwydded-wraig dros 70ain mlwTdd oed. Y tyst I a enwodd rai personau oedd wedi eu gweled tan ddylanwacl diod yn cael diod yn y ty hwn.—: Rhoddwyd tystiolaeth bellach gan Mr A. Mc- I Killop, Y.H., yr hwr. a ystyriai mai buddiol i'r ardal fyddai i'r ty gael ei gau.—Jane Williams, yr apelydd, yr hon a ddywedodd ei bod yn 70ain mlwydd oed, a roddodd dystiolaeth er attegu ei hachos, a galwyd nifer fawr o dystion eraill ar ei rhan.—-Taflwyd yr apel allan. G'VTTrindawyd apel arall, yr apelydd yn mha un ydoedd Robert Davies, meistr y Cross Keys, Pont Menai, a thros yr hwn yr ymddangosodd Mr E. H. Lloyd (cyfarwyddedig gan Mr Walter Jones). Gwrthwynebwyd gan Mr Huw Rowlard.-Tafl- wyd allan yr apel. Mr Huw Rowland, ar ran yr heddgeidwaid, a wrthwnebodd adnewyddiad trwydded y White Lion Inn, Harp-street, Caergybi, meistr yr hwn ydoedd Mr Joseph Keegan. Seiliau y gwrthwyn- ebiad, ebai Mr Rowland, oeddynt yn gyntaf, nad oedd angherion y gymvdogaeth yn gofyn am dano, gan fod digonedd. o dafarndai eraill yn y lie yn ail, haerid nad oedd y ty yn cael ei lywodraethu yn briodol; yn drydydd, fod y ty yn anhawdd i'r heddgeidwaid gadw arolygiaeth drosto.—Mr S. R. Dew, dros y trwyddedwr, a ddywedodd os oedd dim ellid ei wneud er gwella y lie y caffai ei wneuthur. Daliai efe na alwyd tystion gan yr heddgeidwaid i brofi fod y ty wedi ei gario yn mlaen yrt ddrwg.—Cafodd'yr apel ei daflu allan, pob ochr i dalu ei chostau ei hun. SIR GAERNARFON. Cynhaliwyd y brawdlys hwn yn Nghaernarfon ddydd Iau, gerbron yr Arglwydd Raglaw (Mr J. E. Greaves) a llon'd mainc o ynadon. Dr. Largford Jones, Bangor, a ymgymhwys- odd fel ynad ac a gymerodd ei sedd. Yn ei anerchiad i'r rheithwyr, y Cadeuydd a ddatganodd ei ofid fod calendar y sir hon yn un eithriadol drwm, a nodwedd y troseddau yn v,n- ddangos yn gwaethygu. Yn yeliwanegol at hyn dangosai adroddiad y Prif Gwnstabl am y chwar- ter diweddaf gynydd o tua 5 y cant mewr, u-osedd- au non-indictable o'i gymharii a'r chwarter eyfor- byniol v llynedd. Nid oedd hon yn sefyJlfa .r bethau y dylent fod yn foddlawn arni. Yr oedd efe bob amser wedi dal allan mai at addysg yr oeddynt i ediych am unrhyw leihad parhaol mewn trosedd, ac yr oedd efe yn parhau o'r un opir.iwn. Ond y cwestiwn oedd, a ydoedd addysg luewn gwirionedd yn addysg? Yn eu sel dros addvsg, yr oedd i'w ofni fod addysg-wyr diweddar yn rliv dueddol i golli golwg ar y mawr bwysigrwydd o hvfforddi ac addysgu y cymeriad. Yr oedd dysg- eidiaeth yn unig heb egwyddor uchel i'w arwain yn beth pur beryglus i'w feddu, ac yn felldith yn lie bendith. Credai y Cadeirydd fod yn ddyledswydd ar y Llys ddatgan y cydymdeimlad dwfr y rhaid eu bod oil yn goleddu gyda. theulu y diweddar Filwr- iad R. ap Hu Williams, a'u hymsyniad o'r golled a gawsant hwythau trwy farwolaeth ddisymwth cyd-ynad gwerthfawr. Efe a gynygiai bleidlais o gydymdeimlad a'r teulu, a chytunwyd a hyny yn unfrydol. PRAWF Y CARCHARORION. Cafodd Henry Gregory, Baptist-street, Caer- narfon, labrwr, yn erbyn yr hwn yr oedd amryw euogfamiadau blaenorol, ei ddedfrydu i 15 mis o garchariad am ymosod ar Edward John ) Griffith. Maggie Thomas, morwyn deulu, yn byw yn Mhenygroes, a blediodd yn euog o gaffael oriawr a chadwen aur gan John Banks, Porthdinonyig, trwy dwyll-honiadau, ac o ymgeisio cael nwyddau eraill oddiwrth bersonau eraill dan y cyffelyb am- gylchiadau.—Rhwymwyd hi i ddyfod i fyny am ddedfryd pin elwid arr i. Thomas Thomas, labrwr, Llandudno, a dder- byniodd un mi o garchar am dori i mewn i ys- tordy Hugh Lester a lladrata wyth o boteli peint o gwrw. William Hughes (19 oed) a John Brookes (15 oed), labnvyr, Llandudno, a addefasant eu heuog- rwydd o dori i mewn i siop Richard Williams, Llandudno, ac oddiyno ladrata swm o wahanol nwyddau.—Traddodwyd hwy am saith niwrnod yda llafur caled. -Brookes a blediodd yr, euog hefyd o dori i cycle shop Walter Ratcliffe, yn Llandudno, a lladrata 26p 18s, a dedfrydwyd ef i fis yn mhellach ac i gydre-dog a'r ddedfryd arall. Agnes MacShelley (22 oed), morwyn deulu, a ddedfrydwyd i ddiwrnod o garchar am gaffael oddiar Robert Roberts (Llandudno) ddwy jacet a cape trwy dwyll. Joseph Hobson (36 oed), saermaen, Llandudno, a ddedfrydwyd i ddeuddeng mis o garchariad am ymgais i ymosod yn anweddus ar foneddiges oed- ranus o'r enw Ellen Arthur, nurse, yn Llan- dudno. Griffith Lloyd Roberts (21 oed), chwarelwr, a gyhuddid o wneuthur niwed corphorol maleisus i Henry Jones, yn Llanllyfni, a. gafwyd yn euog o 11 z;1 ymosodiad cyffredin, a dirwywyd ef i 5p. Thomas Roberts (45 oed), eigydd, a anfonwyd i garchar am bedwar mis gyda llafur caled am wneuthur niwed corphorol tost i Edward Owen, yn Ngliaernarfor. SIR DDINBYCH. Dydd Gwener y cynhaliwyd y llys hwn, yn y Neuadd Sirol, Gwrecsam. Cadben Griffith Bos- cawen a lywyddai dros fainc lawn o ynadon, a thraddododd y cvfarchiad arferol, yn mha un y cyfeiriai at y Deddfau Soneddol pwysicaf a bas- iwyd yn ystod y tymhor diweddaf. Yr oedd saith o garcharorion i'w profi a dau apel dan Ddeddf y Trwyddedau. Yr oedd nifer y carcharorion oddeutu y cyfaxtaledd. Ar gynygiad y Cadeirydd, yn cael ei eilio gan y Dirpnvy-Gadeirydd, pasiwyd penderfyniad yn datgan gofid yr ynadon oherwydd marwolaeth Syr George Osborne Morgan a'u cydymdeimlad a Lady Morgan. Ni chafodd yr uchel reithwyr "true bill" yn erbyn James Berrie, eigydd, yr hwn a gyhuddid o gaffael rjwyddau yn Rhuthyn trwy dwyll-hon- iadau. Ni chaed "true bill" chwaith yn erbyn William Hughes, yr hwn a gyhuddid o wneuthur ymosodiad anweddus ar ei lysferch yn Trefnant, ger Dinbych. PRAWF Y CARCHARORION. George Hewitt, marchwas, MaJpas, a gyhudd- wyd o ladrata bicycle yn Cefn Mawr.—Dros yr amddiffyniad fe ddywedid i'r peiriant gael ei hurio gam y cyhuddedig er mwyn myned o am- gylch yr ardal i chwilio am waith. Ni ddarfu iddo erioed fwriadu ei ladrata, ac ar ol cael gwaith efe a'i dychwelodd.Cafodcl y rheithwyr y dyn yn ddieuog. j William Barker, saerinaeri, Rlmtliyri (yr hwn a ddedfrydwyd o'r blaen am fedrad), a ddedfryd- wyd y tro hwn i chwe' mis o garchariad am ddwyn "drake" yn Rluitliyn. George Coppack, labrwr, a William Davies. coach-builder, y ddau o Gaer, a gyhuddid o herw- hela nosawl ar dir perthynol i Mr James Boy- dell yn Burton, ger Rossert, ac o ymosod ar Mr Bo.y-dell.-Dedfivdv,-yd Coppack i chwe' mis o garchar, a Davies (yr 1>1\11 oedd eisoes wedi bod yn ngharchar dri mis) i. ed-war mis. I Edward Davies, Uafurwr amaethyddol, a gy- huddwyd o ladrata amryw fan bethau yn Gres- ford. -Dedfrvdwvl ef i bedwar alis Io garchar- iad. Charles Roberts, llafunvr, yr hwn a gyhuddid o ymosod yr, anweddus ar eneth yn y Rhos, a ddirwywyd i 5p.
--------------I Llythyrau…
Llythyrau at y Golygydd. rllid ydym yn gyf-ritol am symadau ein goheb- I wyr yn y golofn hon. RHIFYDDIAETH. (At y :M:onw:sion. i Foneddigion, Os gwyr un o honoch lie v gellir cael copi (neu weled un) o "arithmetic" yr hen Shon Robert Lewis, o Gaergybi (a gyhoeddwyd yn 1768), traethed. Mae'n anhawdd genyf gredu nad oes yn Mon gopiau o hono. Chwiliwch eich estyll. gyfeill- ion.—Ydwj-f, etc., P
EISTEDDFOD NADOLIG LLANGEFNI.
EISTEDDFOD NADOLIG LLANGEFNI. TSyr, -Yr wyf yn deall v l)-RTiada. cyfeil^Qn "U esleyaidd Llangefni gyi-al eisteddfod oddeutu y Nadolig. A fyddwch «hwi mor garedig a'm hysbysu gan bwy y gallaf gael testvnau, etc. ?— Yd wyf, etc., EISTEDDFODWR. Machynlleth. (Gellir cael pob manylion oddiwrth Mr D. W. Hughes, Rose House, neu Mr J. E. Jones, Dicks' Warehouse, Llangefni—ysgrifenrddion yr eisteddfod.—Gol.)
-----'-; SERYDDJAETH.
SERYDDJAETH. (At Mr Evan Williams, Pen-y-Tan.) Syr, n deall eich bod yn seryddwr o gryn nod, a bod seryddiaeth ac amseroniaeth yn anwahanedig gysylltioi, anturiais anfon y cwestiynau hyn atoch drwy gyirwng y "Clorianvdd." Mae mewn amser- yddiaeth rif a. elwir "Rliif y cyfarwyddyd" (number of direction), sef rhif yn nodi allan ar ba ddydd o'r y digwydd dydd y Pasg. Mae rheolau i wcithio allan flwyddyn naid, yr Epact, y Pref, Llythyren Sul, etc. Ond a wyddoch. neu a fedrweh fy anrhegu a rheol newydd er grreit-hio allan "Rif y cyfarWJ-dd- yd." Gwir, mae tablau at ei gael allan, ond am rcol yr wyf yn ymofvn. Hefyd, pa faint o wahaniaeth amser sydd rhwngGreenwicli a Llanbeulan (Mon) ? Dy- wedir fod yr haul yn codi yn Greenwich ar y dydd cyntaf o Dachwedd am 6.56, pa faint o amser y gwelid ef wedi hyny yn codi yn Llanbeulan? Nid fy mwriad yw rhoddi "puzzling questions" i chwi. ond gwir ddy- muniad am wybodêlcth a goleiini ar v mater.—Ydwvf, et-c., J,
"CANU MEWN SAITH 0 IEITHOEDD."
"CANU MEWN SAITH 0 IEITHOEDD." ky1** Ymddengys nad cywir fy rhybiaeth o barth He y gorwedd gweddiilion iiiai-wol v cantor dall amlieithog, Joiin Hughcss a. ddygwyd i svlw eich (\ar^enwyT gan Teithiwr bythefnos yn ol. Efallai hefyd fod y gair ",unlieitilog a, ddefnydd- lais yn golygu gormod yn yr achos hwn. Gwydd- ocli nad ydyw yn angenrheidiol i ddyn fod yn hyddysg mewiii rhyw iaith i'w alluogi i ganu yn- ddi. Y nos o r blaen clywais un yn dadganu "Sweet home", yn Lladin er na wyddai mwy na thwrch daear beth yw Dulce Domum. Un peth yw canu mewn rhyw iaith neillduol, ond peth arall yw gallu siarad yr iaith hono. Addefaf fod clod yn ddyledus i'r sawl a allo hyd yn nod gynarra ar gan eiriau saith o wahanol ieithoedd. Ac os oedd y gwr dan sylw yn alluog i siarad saith o ieithoedd yr oedd yn hawlio clod dauddyblyg. Dichon v rhydd rhai o ch darllenwvr olenni ,ir b m I "l .a. Ond fy amcan yn ysgrifenu vr ail waith fel hvn ydyw cywiro y gwallau dybrvd a wnaeth y g-«T "P gyda'r llythyTerau a anfonais i chwi. Dvs"ir ni mewn llyfr neillduol fod yr hen fachgan yn deall pob rhyw iaith, gan ei fod yn troi yn mhlith pob rhyw genedl dan y nef. Ond ymddengys ei fod yn y t'w'llwch gyda golwg ar ystyr y geiriau y gogoneddus a nodais. Yn wir, y mae wedi eu lluchio 1 ryw dryblith anobeithiol—yr, ol ei arfer or dechreuad." C'yn y gellir dim o'r llvthvr- enau rhaid eu "creu o newydd." Hyderaf nad ydych wedi colli y cynHun gwreiddiol. Diameu fod rhai o ch d "llemvyr wedi bod yn ceisio ffurfio brawddegau LI din o'r llythyrenau fel yr ym- ddangosasant y i y "Clorianvdd;" ond nid oes perthynas .,ddy-rt ar iaith hono. Pan welais o- gyntaf y geiria, neu yn hytrach y llytbyrenau, ar y feddgareg yn mynwent Llanbadriff (Mon), ceisiwn fy ngoreu i wneud brawddegau Groegaidd ohonynt, ond -welais yn fuan ria, ddoi hi ddim." Ac ar ol ychydig bach o astudio canfyddais fod rhywun lied gywrain wedi bod wrth y gwaith o dori ar y gareg adnod "a darn o'r Beibl Cymraea mewn llythyrenau Groegaidd. Ond yn fy mvw iiis (,allaf weled fod seiniau llythyrenau gwyddor y ddwy iiith-Cvmraef, a Groeg—yn c'yfateb i'w gilydd bob amser. Er engraifft, y llvth'rerau ar y gareg i gyfateb i Byw "ydynt BUO. Nid oes dim tebygolrwydd yn sain vr omega-llythyren olaf y wyddor Roejraidd—i'r "w" Gymrae^ I gyfieu sain yr w yn marw MARO sydd ganddo, t rJ!n 3 i 6^ Buasai BU dod vn nes y South or gair "byw," hyny Vw, a fJ°^odSii? Kaidd neu Seis&ig i'r u. Gwelaf ?envch K-Hmyi a S°nnod o'ch gofod. Os oes enych lythvreaau Groegaidd carwn weled v b^wddegau yn y CloriaSydd" fel y maent ar 'v ° ,ar y.P^PVT a anfonais i chwi. Svlwed ddo vn'Vdf™ai-U R°egaidd yw pob R sydd gan- Tvl vL S1???7dd 0 mla^ 5 O w pob Q tro'i v V -n f f1611 4 y gyntaf ac ord flidd • 8 era a u pigau i fyny gwnant Ls Groeg- • i 'i a S^ncnd fel hyn F a'r Ls gwnant g vr RW 10r°,; ^elir T' u Roegaidd ddylai fod. Rhaid sychu r pm. —Ydwyf, etc., Seacombe. R. M. PRICHARD.
BWRDD YSGOL ABERFFRAW A'U…
BWRDD YSGOL ABERFFRAW A'U HYSGOLFEISTR. v.°S yn dda, byddweh mor hyn- ^fran feclian o'ch colofn ohebiaethol i'r (Ivl,)en ° ddatoan fy niarr. ar v mater pwysig uchod. Mae y Bwi-dd uchod wedi enill iddo ei hun safle cyhoeddus ein glad. Mae iddo saith troecl, ond mae v mwyaf- Cf1 C17dcymalau fel nas gallant gerdded gam yn mlaen >-n nghyfeiriad addysg, ac yn nghanol cynddaredd eu clefyd maent yn (Wyddo eu hysgolfeistr .g^veithgar ar ol gw<W bWdd am/ cyfnod hirfaith o bedair blynedd ar hugain. Naw wfft iddynt, onide ? dalwr'^bv+lf fP do1 5awn oedd gwaith "Treth- THEMILADWX ,1?!7"^ ^DAG ATE"iad ZT?mn* a duwr" vr'-nnrtv, ddiRgyW" ac Ymneill- "uddio VI ?i i>S JQ1Weddaf yn dynoethi a dat- guddio gweithrediadau anheilwrg aelodau cyfan- d?W i J Bv,'rdd ffnvyth eu hvm- wed?? m°r an,nyn.01 ac angliristionogol fel maent dosb-2r 0011111 °th0hv^ o^boh gradd a o\,R R PENRar ;,n iiaw a ch°di dyn«>i- Hmir aid 7n aihraw dlwyd yn mlierson Mr deimlI av' ''ira11- Ai nid oes ganddynt bn i Gwridant os gallant wrido! Beth'V, fadu' o'n n1 0 r ?-VI1°,nach h>"n cael eu namddi- a'f,V1 T° 1 Uec>n bywoliaeth ar fyr rybudd 1 Hwvr- wedi lasai ,->n llawadach ymresymu a hwvnt T h\nJ- -vIae rhai penboethiaid yr oes o'leu hon wedi eu dallu i'r fath raddau gan ra-^arn sect- oi nes myned ohonynt yn gibddall a clivmeiwd eu harvvam gerfydd eu tnvynau naill wrth gynifon y llall, a'r canlyr.iad o bosibl fydd iddynt sVrthio i'r ffos cydrhwng eu cloffni a'u dallineb. 'Nid oes dim yn rhy isei-wael ganddynt ei wneud er dan^o's eu dwfn ddallbleidiaeth a'u dygn anwyboTlaetk Fol y dywedocld Ynineillduwr," nid vw aelod- an y Bwrdd uchod Yn cx-nrv(ll.,1011. barn na theim- lacl yr etholaeth ar y mater fel ag y gWelwvd trwv ddeiseb y soniwyd am dar i gan' Trethdalwr Fe y, eu dyledswydd L waith. Gwnaeth Hainan grogbren i Mordecai ond pwy a grogwyd ami hi ? Dweyd y gwir, maent yn gwneud crogbren iddynt eu bnnain, ac mai cro-Tedig y byddant dydd yr etholiad. Rhaid parotoi galarnad iddynt! Mae eu dyddiau wedi eu rhifo! Ceimh yehwane,,a, yn y ma.r'Ydwyf, etc., etholwr.
PRIODAS MR R. HUGHES. HOME…
PRIODAS MR R. HUGHES. HOME FARM TTVti DULAS, GYDA MISS M. R ROBERTS DERRI, LLANDYFRYDOG. Euddunwn i'r ddau ddywenydd, a Mr Qes o haf ddi- stormydd Nodded, a Duw'n ware dydd, Dyna o ffawd blei<dia'» ffrdd, John Owen,
Marwolaeth y Parch John Evans…
Marwolaeth y Parch John Evans (EcrlwysbacTa). Cymerodd marwolaeth sydyn y Parch John Evans (Eglwysbach) le yn Lerpwl, ddydd Sadwrn, dan amgylchiadau hynod boenus. Cyrhaeddodd IYI y boneddwr parchedig a Mrs Evans i Lerpwl nos Sadwrn i'r dyben o gymeryd rhan yn rglivfarfoo pregethu blynyddol capel Wesleyaidd Shaw- street, ac aethant ar eu hunion tua 96, St. Do- mingo-vale, preswylfod Mr Gwaenys Jones, gyda'r hwn yr oeddynt i aros yn ystod eu harosiad yn y ddinas. Nid oedd Mr Evans wedi teimlo'n ddi er dydd Gwener, ac aethai i orphwys am raw o'r gloch y noson hono. Yn mhen peth amser ar ol hyny cwynai wrth ei wraig ei fod yn teimlo yn glaf, a threngodd bron allan o law, a hyny cyn 'i'r I z;1 Doctoriaid Deans a Dimond gyrhaedd, y rhai a Avysiwyd yno gyda brys. Dyivedir mai achos ei farwolaeth oedd methiant gweithrediad y Yr oedd Mr Evans yn 57 mlwydd oed. wvd ef yn Eglwysbach, ger Conwy, a dechreuodd bregethu pan oddeutu dwyarbymtheg mlwydd oed. Er pan ddechreuodd bregethu y mae Mr Evans wedi cael gyrfa anghyffredin o Iwyddianus, a chydnabyddid ef fel un o'r pregethwyr Y mneill duol mwyaf disglaer, galluog, a phoblogaidd. Treuhodd rai blynyddoedd o'i weinidogaeth allan o Gymru, sef yn Lerpwl a Llur dain, ac yn vstod y pum' neu chwe' lilyiierid diweddaf efe a fu yn gofalu am Gerhadaeth Deheudir Cymru yn Mhontypridd, lie mae ei lafur a'i ymroddiad di- ildio wedi dwyn ffnvytli lawer. ReblavT y llwydd a'r poblognvydd mawr a enillasai fel gweinidog a phregethwr, yr oedd efe hefyd yn awdwr amrv- lyfrau darllenadwy—yn eu plith, Bywyd ac Am- serau John Wesley" a "Phwlpud City Road. Oddeutu deuddeng mis yn ol cafodd Mr Evans hi yn angerrheidiol ymgynghori ag amryw "special- ists yn Lerpwl a Llundain ac, ar gymhelliad Dr. Broadbent, Llundain, efe a gymerodd rai mis- oedd o orphwysdra oddiwrth ei lafur gweinidog- aethol. Defnyddiodd y cyfleusdra i fyned gyda'i wraig am drip i'r Dwyrain, oddiwrth yr hyn y niaiit-eisiodd yn fawr; ac yr oedd ei iechyd, yn daiweddar, yn ymddangos wedi ymadnewvddu cryrl dipyn—gymaint fellv fel v Ilawn sredai ei gyfeulion fod eto flpiyddoedd lawer o ddefnydd- iokleb 01 flaen. Daeth ei farwolaeth, gan hyny, 1 dan y fath amgylchiadau galarus, gyda braw a syn- I dod mawr, ac achosodd gyfncwidiad trwyadl vn v trefmadau mewn cysylltiad a gwasanaet'hau capel Shaw-street. Yn v boreu cariwyd y gwasanaeth yn mlaen gan y Parch Edward Humphreys a'r Parch Thomas Hughes. Cymerwyd y gwasan- aeth Seisnig yn y prydnawn gan y Parch W^nne Davies (yn lie Mr Evans) a phregcthwyd yn yr hwyr gan y Parch Hugh Jones, cadeirydd Cyleh- daith W esleyaidd Gogledd Cymru. Gwnaed cy- feiriadau at y digwyddiad pruddaidd vn agos yr holl leoedd o addolisd yn y ddinas ddydd Sul. Yr oedd Mrs Evans i ddarlithio yn'Lerpwl nos Lun ar Ei thaith i'r Dwyrain ond, yn lie y ddarlith, bydd i wasanaeth arberig gad ei gario yn mlaen gan y Parch Charles Garrett. Yr oedd Mrs Evans wedi ei chvhoeddi hefyd i draddodi yr un ddarlith yn nghapel Horeb, Bangor, nos Fawrth (sef y noson ddilynol), ond, wrth gwrs, bydd yn rhaid dadwneud yr holl drefniadau. Mae yr angladd wedi ei drefnu i gymeryd lie )14 myn- went Anfield prydnawn Mercher (yfory). Yn flaenorol i'r angladd fe gynhelir gwasanaeth yn! nghapel Wesleyaidd Seisnig Oakfield-road. Y mae gohebvdd wrth ysgrifenu yn dweyd y bydd i'r newydd" am farwolaeth Mr Evans—yr ar- weiny-dd cydr abyddedig a'r gweinidog mwyaf dy- lanwadol mewn cysylltiad a chyfundeb y Weslev- 1 aid Cymreig—beri ysgytiad i'r Eglwys Gristion- 1 ogol drwy yr holl Dywysogaeth, lie y delid ef yn y parch uchaf fel gweinidog ac efengylydd. Paw b a edmygent ei hyawdledd a'i alluoedd areithydd- ol, ac yr oedd llawer yn barod i'w osod yn y rheng o Dyvvvsog y Pregethwyr." Pwy fel efe am dynu llon'd capel o wrandawyr pa bryd bynag y pregethai, yn enwedig yn yr odfeuor hwyrol. Yn v gwasanaeth boreuol yn nghapel Cymreig y I Methodistiaid Calfinaidd yn Anfield-road, ddvdd: Sul, y Parch Griffith Ellis, M.A. (yr hwn a wein- yddai), a wnaeth yr hysbvsiad poenus i'r gynull-' eidfa am farwolaeth Mr Evans. Datganodd mewn ymadroddion teimladwy ei ofid dwfr; a'i alar oher-! wydd colli y fath ddyn enwog o'u mysg, yn nghyda'i gydymdeimlad dwys a chalonog a'i briod a'i gyfeillion, yr Eglwys Wesleyaidd, yn eu colled anadferadwy. Ar yr un pryd, efe a gyfeir- iodd eu meddvliau i geisio dyddanwch oddiuchod yn eu trallod blin oedd wedi eu goddiweddyd, y cyfryw ag a ymddangosai yn gwbl anesboniadwy j iddynt hwy. Er hyny yr oedd gan waith Duw, yr Hwn sydd a'i ffyrdd bob amser yn ddirgel, ys- tyr ddofn ac amcan daionus. Nid oeddynt i fyned yn anobeithiol a digysur, eithr yn hytrach bwrw eu holl vmddiried vn Nuw. Efe a ddyfyn- odd eiriau yr hybarch John Wesley fel yn rYn1- hwysadwy i'r amgylchiad pruddaidd hwn —"Mae Duw yn claddu ei weithwyr, ond yr cario Ei waith yn mlaen."
---------Marwolaet-b Mab ItHsiari…
Marwolaet-b Mab ItHsiari Ddu o Fon yn Chicago. Chicago, 111., Hydref 8fed.—Fel y crybT\-yl]wy 1 eisoes bu farw Willie Pritchard, mab Mr a Mrs Richard Pritchard (Rhisiart Ddu o Fon), ac wyr i'r Proffeswr John P. Jones, ddydd Sadwrn, yr 2il, tra ar ymweliad gyda'i fam yn rhy H. J Ro- berts, Oconomowoc, Wis. Deuwyd a'i gorph i'r ddinas hon boreu Sul diweddaf, a bu dan gronn- lwyd y teulu hyd ddydd Mawrth, pryd y dudwy l ef i Graceland Cemetery. Ei oedran oedd IS mlwydd a 7 mis. Ni phriddellwyd neb erioed o'r un oedran yn ddiau gyda rhagolygon mwy dd- awol o'i flaen. Yr oedd yn ddvn ieuanc a fawr h.offid., fel y tystiai y blodau a ddygwyd i addumo ei arch ddydd yr angladd. Nid oedd rhaglur iaeth wedi ei fendithio a, chorph cryf, ond meddai gymer- iad cadarn, diwyro, a meddwl coeth a diwylliedig. Wedi cvrblhau ei gwrs o addysg cyn bod yn 17 oed gwnaeth gais am le yn mhrif ariandy y ddinas— gwnaeth gals am le yn mhrif ariandy y rldi-,iis- First National, llywydd yr hwn ar y pryd oedd Lyman Gage, prif swyddog y Trysorlys yn Wash- ington, a derbyniwyd ef i mewn. Dyrchafwyd ef hefyd ddwy waith cyn iddo gael ei gymeryd yn wael o'r typhoid, dri mis yn ol, a phe cawsai iechyd diau y buasai yn parhau i esgyn grisiau an- rhydedd. Cymerodd y gwasanaeth angladdol le yn mhres- wylfod y rhieni, 297, Ia.rshfield Ave., pryd y gwasanaethwyd gan y Parchn J. C. Jones a Dr. Lawrence (B.), yn eglwys yr hwn oedd ers tua saith mlynedd, er ei fod yn deall Cymraeg. Dygai ei fugail dystiolaeth uchel i'w gymeriad fel Cri.st- ion ieuare teilwng o efelychiad ieuenctyd. Yr oedd v canu dan ofal y Mri W. R. Jones a T). R. Williams, gyda Mr Harri Jones yn chwareu yr or- gan. Cafwyd darnau Cymreig a Seisnig priodol i'r amgylchiad pruddaidd. Gwasanaethwyd wrth y bedd gan y Parch J. C. Jones ac ar y dicvedd rhoddodd ailan vr hen emyn "Byrdd myrdd o ryfeddodau." Y corph a'r blodau-gludwyr oedd- ynt ai gyfoedion ieuainc, John a Harri Williams, Joseph Jorcs, Rees Jones, Eddie Roberts, Frco Miley, etc. Arolygwyd gan Mr J. Meredith 1):1- vies." Yn ystod y gwasanaeth cafwyd pedwarawd gan Ben Phillips, John Pugh, Llinos Eilian, ac Annie Rees, Waiting, only waiting, tiil my Z, father calls me home "—dernyn o waith Proffes nTi Jones. Teimla y teulu yn ddiolchgar iawn i bawb am eu teimladau serchog a'u cydymdeimlad c ynes. Yr ymadawedig ydoedd mab hyraf y teulu a'r pumed a gladdwyd yn ystod ugain mlynedd. Mae dau eto yn aros, a'n gweddi yw ar i'r Goruch- af roddi iddynt oes faith i fod o wasanaeth i'r byd. —O'r Drych."
Gwallgofrwydd yn yr Iweiddon-…
Gwallgofrwydd yn yr Iweiddon- Cvhoeddwyd, yr wythnos ddiweddaf. y llyfr glas blvnyddol ar wallgofrwydd yn yr Iwrrddon a'r brif ffaith vnddo yw, fou y gorphwylldai yn y wlad hono yii- llawer rhv fychain ar gyfer y personau sydd yn- ddvnt. Gwnaed y gorphwylldai i ddechreu ar gyfer rhyw 4791 o ddyoddefwyr. Yn 1886, yr oedd nifer y gwallgofiaid wedi codi i 9872; ac erbyn 1896, yr oedd yn 13,999. Er y flwyddyn 1886. y mae gwaith ar droed i godi pedwar o wallgofdai newyddion a bel- aethu yr hen rai, fel y bydd, pan orphener y gwaith, le ar gyfer 16,944 o ddyoddefwyr. Y mae nifer y gwallgofiaid rhwng yr oedran o 15eg a 25ain mlwydd wedi lleihau ond y mae nifer y. dyoddefwyr dros 65ain mlwydd oed wedi cynyddu yn ddirfawr. Y mae'r cynydd drwy'r wlad yn gyffredinol, yn ninas ffynian- us Belfast yn gystal ag yn ardaloedd anghenus y wla,d. Y mae Ilawer rhagor o ddynion yn wallgof yno nag o ferched. Tybir. fodd bynag, mai diffyg cyfrifon cywir ydyw yr esboniad ar hyn. Y mae llai o'r gwallgofiaid Gwyddelig yn marw nag o wallgofiaid Lloegr; mewn gwirionedd, y mae cyfartaledd y mar- wolaethiui yn ngwallgofdai yr Iwerddon yn gynxharol lsel, er mor lawn ydynt.
j YD.
YD. LERPWL, Dydd Llun (Hydre.f 25ain).—A ganlyn ydoedd prisiau y farchnad yd heddyw :— Califfornaidd Rhif 1, y canpwys October to No- vember deliveries, nominal. Coch Americanaidd. y canpwys: October delivery, o 7s 6c i 7s 62e December delivery, o 7s 5gC i 7s 6c 2 May deliv- ery, o 7s 3Cc i 7s 32c. Americanaidd cymysged- ig, y canpwys October delivery, o 35 Ole i 3s lie November delivery, o 3s lc i 3s lie; De- 4 g 4C cember delivery, o 3s lc i 3s lie. LERPWL, Dydd -Alawrtla (Hydref 25ain).—Yr oedd y fa-snach menn gwenith yn dawel am brisiau dydd Gwener y Califfornaidd, rhif 1, 7s He i 3s. Blawd yn sefydlog, gyda galw cymedrol. Yr oedd ceirch a blawd ceirch yn sefydlog. Indrawn-TT Americanaidd cymysgedig, o 3s lc i 3s lc Cin- n-I r, 4- 2 quartina, 4s 6c i 4s 6c Odessa, o 3s lie i 4s 1c 2 pys, 5s i 5s lc y ffa Saidaidd, o 27s i 27s 3c y chwarter. LLUNDAIN, Dydd Llun (Hydref 25ain).— Marchnad gadarn. Gwerith Scisnig swllt yn ddrutach ar yr wythnos. Am y gwyn ceid o 35s i 38s y chwarter, a'r gwenith coch o 36s i 37s. Yr oedd y tramor a'r Americanaidd hefyd o chwe- cheiniog i swllt yn uweh ar yr wythnos. Yr oeld y blawd eto chwecheiniog yn uweh. Haidd yn sefydlog. Ceirch Prydeinig yn sefydlog. Ceirch Rwsiaidd yn troi ar i fyny. Indrawn, if a. pys, a ffagbys yn sefydlog. Cyrhaeddodd-Seisrig:, Gwenith 1163 o chwaxteri, haidd 3537, ceirch 1554, indrawn 1130, brag 17,920, ffa 583, pys 378; blawd, 20,372 o sacheidiau. Tramor: Gwenith 57.962 o chwarteri^ haidd 32,754, ceirch I 54,189, indrawn 10,414, brag 250. ffa 2185, pys 774 blawd 38,490 o sacheidiau.
ANIFEILIAID.
ANIFEILIAID. LERPWL. Dydd Llun (Hydref 25ain).—Yr oedd cyflenwad llai o wartheg na'r wythnos ddi- weddaf. Gwartheg da mewn galw yn ol llawn brisiau yr wythnos ddiweddaf mathau eraill vn ol prisiau Is. Dangosid mwy cyflenwad o ddefaid Gwerthiar t araf am bob desgrifiad, a phob peth braidd yn is oddigerth yr ansoddau goreu. Pris- iau Biff, o 4|c i 6c y pwys defaid, o 5^c i 8c. Yn y farchnad—gwartheg 2084, defaid 7067. Yn y farchnad-gw-artheg 2084, defaid 7067. LLUNDAIN, Dydd Llun (Hydref 25ain).—Lki cyflenwad o wartheg tewion, yn neillduol c'r an- [ sawdd goreu. y prisiau am ba rai oeddynt gadarn- acb, serch na chodwyd yn y ffigyrau. Masnach araf oedd i'r ansawdd ail a chanolig: ni ellid gwerthu gwartheg garw ond am is prisiau. Buchod tewion i'r cigydd yn rhwyddach. Y r llchafhris am y polled Scotch goreu ydoedd o 4s 6c i 4s 7c yr wvthpwvs. Here- fords, o 4s 4c i 4s 6c yr wythpwys. Y defaid oedd- ynt lai o nifer; a dangosai'r fasnach mewn myllt (wethers) fwy o fywyd, gyda thuedd gref ar fyny. Gwerthai mamogiaid (ewes) yn hawdd am godia.d o 2c yr wythpwys mae yr un peth i'w ddweyd am y defaid Gwyddelig. Moch yn gad- amach. Wele y ffigyrau Biff, o 2s 4c i 4s 7c yr IIYT wythpwys defaid, o 38 4e i 5s 6c moch, o 3s i 4s 8c. Yn y farchnad—gwartheg 1390, defaid 7500, lloi 5, moch 65. GWRECSAM, Dydd Llun (Hydref 25ain).—Yr oedd tua'r un cyflenwad ag arfer o anifeiliaid heddyw, a'r gwerthiant yri; weddol dda am bob math. Gwnaeth biff o 6c i 62-e y pwys, a defaid 7J,c. Cyrhaeddodd myllt i fvny i 8c y pwys lloi, o 65-c i 7J,c—y lloi goreu yn cyrhaedd 5p \r 2 un buchod, o 15p i 18p 10s y pen. Yr oedd cyf- lenwad mawr o foch tewion a moch stor,a gwnaeth- ant i fyny i 8s 6c yr ugain pwys. BIRMINGHAM. Dydd Mawrth (Hydref 26ain).-Cyfienwad bychan owartheg a defaid yn y farchnad, gyda busnes tawel. Ychydig o foch, gyda mwv o aiw. Biff, 04tc i 6tc y pwys defaid 2 o 5c i 8c y pwys. Moch at faewn, o 8s 6c i 8s 9c y pyre, o 9s 3c i 98 6c yr hychod, o 6s 8c i 6s 10c yr ugain pwys. SAJLFORD, Dydd Mawrth (Hydref 26ain).- Yr oedd cynydd yn nghyflenwad y gwartheg yn 7, tra yr oedd y cyflenwad o ddefaid yn 1098 yn llai na'r wythnos ddiweddaf. Y r; y farghnad- Gwartheg 2997, defaid 7138. lloi 173, moch 44. Biff yn gwerthu i fyny i 7e. Defaid yr un fath a'r wythnos flaenorol.
MOCH TEWION.I
MOCH TEWION. I MANCEINION, Dydd Llun (Hydref 25ain).— Nid cymaint y cyfien.wad yr wythnos hon, ond vr oedd gofyr gweddol frysg. Y prisiau Dosbarth goreu, 9s yr ugain pwys ail ddosbartli, o 8s 6c i 8s 8c trydydd dosbarth, o 6s 8c i 7s.
CICL
CICL LLLNDAIN, Dydd Llun (Hydref 25ain).- Cyflenwad gweddol masnach yn araf, eto cadarn. Prisiau Biff, o 3s 4c i 3s 8c yr wythpwys Scotch sides, o 3s 8e i 4s eto shorts, o 4s 2e i 4s 6c biff Americanaidd, o 2s 10c i 3s 4c gwaelach, o Is 8c i 2s 6c mutton Prydeinig, o 4s 2c i 4s 8c mutton tramor, o 2s 8c i 38 4c llo-gig, o 3s 4c i 4s 4c pore, o 3s 8c i 4s 4c.
CAWS.
CAWS. LERPWL, Dydd Llun (Hydref 25ain).—Yr oedd caws yn sefydlog. ond eto cymedrol oedd y galw am dano. Yr Americanaidd, y 112 pwys: goreu, o 44s i 46s ail oreu, o 38s i 43s trydydd neu ganolig, o 30s i 36s Can.adaidd tecaf. o 45s i 47s Edam, o 44s i 56s Gouda, o 40s i 52s.
I YMENYN.
I YMENYN. CORK, Dydd Llun (Hydref 25ain).—Prim est 81s; prime, 78s firsts, 81s seconds. 78s; thirds, 72s fourths, 50s. Mild-cured Choice, 80s; superfine, 90s; fine mild, 80s; mild, 71s. Choi- cest boxes, 88s. In market: 144 firkins, 88 mild, a 11 boxes. LLUNDAIN, Dvdd Llun (Hydref 25ain).— Nid oedd dim gwelliant yn y galw am fenyn. Y Friesland tecat a werthai am o 96s i 98s y can- pwys; a'r ffactris, o 98s i 100s. Yr oedd y Dan- aidd heb gyfnewid yr ol 102s i 108s am y tecaf. Normandy cyffredin, basgedi goreu, 98s y can- pwys; ac extra mild, 104s. Brittany rolls, o 9s 6c i 13s 6c y dwsin pwys. 9s 6c i 138 6c y dwsin pwys.
T ATWS.
T ATWS. LLUNDAIN, Dydd Llun (Hydref 25ain).- Cyflenwadau lied dda a masnach yn araf ond gweddol am ansoddau rhad. Gwerthent vn ol y prisiau canly-nol: -Hebroiis, o 80s i 100s v dun- ell; sr,,oNvdrops, o 80s i 100s: Sutton's early re- gents, o 70s i 80s Bruce, o 70s i 80s Saxon, c 70s i 80s maincrops, o 75s i 90s; Reading giants, o 70s i 85s. °
GWAIR A GWELLT.
GWAIR A GWELLT. MANCEINION, Dydd Llun (Hydref 25ain).- Gwair, 4c i 5c y 14 pwys; clofer, 5c i 6 2 2 gwellt gwenith, o 3|c i 4c gwellt ceirch, o 3^c i 4c.
[No title]
Marchnadoedd Cymreig BANGOR, DYDD GWRNRR (Hydref 22).— Ymenyn ffres, Is 4e i Os 00 y pwys wyau 10 am Is ffowls, 3s 6c i 4s 6c y cwpl biff, 6c i 9c y pwys; mutton.lOc i Oc; lamb,10c illc; cig lloi 7c i 9c pore, 7c i 0c. CAERNARFON, DYDD SADWRN CHydref 23 — Ymenyn ffres, Is 4c i Is oc y pwys, wyau ffrea, 12 i 13am ls 4c 1 8e y p,.vy, UlUttOD,6l' i Dcy pwys; lami), 8c i 10a y pwys; ved, 5c i 9c y pwys pore, 6.: t bey pwys barr, 8c i 10a y pWVIO; baewn, 4 180 v pwyn doted- nod, 3 i Oc i 38 60 v cwpl hwyaid, 5s 6c i ø y (-wl-I; gwydaau.Os 0: i Oc yr nn; turkeys, OeOe i 08 Oc yr un cwoingoil, 1(1c loi yr un moch bdcb, 14" i lfis yr ur-, pvUtw. lc y pwyn moroD, lc y fwvs; inaij., lc y bwndel ^r^ti^ch, 2 i 30 y uf cauliflowers, 4c ) 5c vr un tomatoes, 8c 1 10i v pwys atalau, 2c 1 3c rl-.uhflrb, 2.. 1 3c vb- i)del. LLANGK^M, DYVD TAU (Hydref 21).— Ymenyn ffres, Is 3c i Os 0c y pwvs W.' au, 14 i 0 am 1" ffowle, o 2.. Oc i 3 Oc y cwpI hwyaid, o 48 Oc i 4s 6c y cwpl moeh bne! 0 I6»0c i 22, Uc v pen moch tewion, 3:1 i Oc Y jwys ewninlod, Is 9d y CWfl; eeisch au, 14 v pep. PWLLHELI, DYDD MEBCHKK (Hydref 20 ).- Biff, 6c i Oo y pwvs; mutton. be i 10c; pore, 7c cig 110.7c i bo; cig oec, Is Oc ymenyr ffreB, 18 2c i Is 3c y pwys wymi, 20 i 0 am Is dofednod; 3s i 9c y ewpl; bwyaid, 4s0d 5s Od y cwpl; moch bach, 17", i :!3. Of vr un RHUTHYN, Dydd Llun (Hydref 25ain).- Gwenith, 10s 6c i lis yr hob; haidd, 7s i 9s yr hob ceirch, 5s i 6s; ymenyn ffres, o Is lto 1 2 18 2c y pwys ffowls, o 2s 6c i 3s 6c y cwpl; hwy- aid, Q 4e i 5s y cwpl; wyau, 9 i 10 am swllt. radferien o GynyroMon Amaethyddol rr Deyrnas Gyfunol yn ystod yr wythnos yn d'tweddu HYDREF' 16eg, 1897, yn gystal of Dadforion am yr wythitox gyferbyniul y llyn- 1 cdd. I ANIFEILIAID BYW Ea nifer vn I 18%. 1897. Bustycb, Teirw, Gwartbeg, a Lloi 11,308 1)948 'j. r l.r- Defaid ac Wyn 7,376 Moch — — CIG IR, NEU FFRES.—Canpwysi. Gwartheg, o bob math 37520 Ef) 186 Def.tid 18677 4.3 169 much 9J37 9,715 CIG llALLT NEU AHDDIFFYNEDIG (preserved) Canpwy..i. Moch 76,812 87919 Gwartbpg 7,39* 4,609- Ciunian Mo c h (hams) 20 0^4 3o 219 Moch Ieaainc 5,554 3,511 Heb ei dde»t<rifio, wedi ei iJölótu he vn ír 3,736 6678- (Oil! IIfl>Cdd-.(YIJedig, heb fod wfdi ei balltu 7,0,50 5,385 Ni IvCHlON Y LLAETHDY. &-c.-Y C&npwysi. Ymecj H 52 976 60 80S Msrgarine :!2,18.3 16 709 Caws 90,1 lb SO 983 L'atih n hufen-igalwvui 12,803 18,685 Llaeth wedi ei ddwybhaa (condensed) 910 4a Wyaa ..canoedd mawr 262,464 310 238- L)ofedr,od ii heiwriaotb-g';bP. 3,1U0 4,322 Cwnioyod mesrw—can^wjsi 6 068 S.123 lik-g ('ar(l) 41251 6S0 YD, GLAWN, A BIAWD, &c.:—Y cenpwyei, GweDith 1,163 ?o0 1,193,000 BUwd Gwenith 358,5^0 2gS,50G Hai.lrt 4čû 620 b44,9CO Geirch 279 bOO., 214,603 Pya 61,940 Ffa 81,100 Yet India. 1,415 OCO 6513 FFRWYTHYDD :—PwyBeli (bnshels). Afalau pwyeeii 365 0^3 98.733 Eurafalau (oranges).. pwyeeli 11833 15,921 fcgratsiau(ieoionsj pwyseii 14,160 11,470 Gei llyg j,wygfcli 5,8C5 20540 Grawnwin (grapes).. pwygt-ti 47.678 79,791 Eiriu pw>seli 2929 2 59<> Heb eu benwi pwysdi 25 50? 21.689 Gwair y dnneil 2,402 1,640 Hopys. canp'y&i 1,975 5,241 TYFLYS (Vegetables). Wycwya (onioDs) pwyBeli 132 741 102,411 fycaiw canp'yei 6050 58386 Lebtidben^i gweith P. 16,350 18 00CJ 1'. J. PITXAB. Statistical Office, Custom HODPP, i^iunamu, Hydrsf 16.1: lt97.
Family Notices
I Genedigaethsu Priodasac, a Marwoiaetfaau. GENELIGiETHA O. Evan;—Hydref 14, yn Llythyrdy West Kirby, priod Edward A. Evans, ar fab. Evans-Jones—Hydref 18. yn Sciwen, ger Castellnedd, priod y Parch J. Evans-Jones. ar iereh—cvntaf- aneaig. Roberts—Hydref 10, priod Mr E. W. Roberts, eilhwr, Higli-street, Bethesda, ar ferch. Rees— Hydref 15, yn Rneithordv Caerwys, Sir Fflint, priod y Parch J. F. Rees, ar ferch. Thomas Hychvf 15. yn Ty Isa, Gronant, priod Mr J. Thomas (gyda Mr T. J. Williams, ililladydd, Dinbych), ar ferch. PRIODASAU. Bissell-Page Hydref 16, yn eglwys All Saints, Hooh, Caer, gan y P¡;rch F. Anderson, ficer. Rich- ard Henrys mab ieuengaf Mr S. Bissell, masnach- ydd, Parkdale, Wolverhampton, a Lilia, merch fabwysiedig Mr James Fitzpatrick, Hoole (gvnt o Treborth, Bangor). Davies—Evan^—Hydi-ef 16. yn y Capel Mawr, Din- bych. o flaen Mr E. Mills, cofrestrydd, Mr Robert Davies, Tanyfrun, a Miss Mary Lloyd Evans, Fron —y ddau o blwvf Llansannan. Evans-Davie--Hydref 16, yn nghapel Lon Swan. Dinbych, gan y Parch D. D. Richards, Nantglyu. Mr John Henry Evans, Aber Isaf, Bylchuu, a Miss Margaret Davies, Rhiwi&u, Nantglyn. Hart—David—Hydref 19, yn Nghapel Bethania (B.), Caerdydd, gan. y Parch W. E. Winks, gweinidog, Annie, merch hynaf Mr J. David, cysodydd, Bute- road. Caerdydd, a Arciiibald Stuart, ail fab Mr E. A. Hart, Periarth. Lewii—Williams—Hydref 20fed. drwy drwydded, yn Carmel, Perth Amlwch, gan y Parch R. Williams (Llangwjdlog), a'r Parch T. Evans (cofrestrydd), Mr Hugn Lewis. Gianygors, LlangwJ-llog, a Miss Williams, Pentre-Eirianalit, Penrhoslligwy. Rogers — Williams — Hydref 18, yn y Brifeglwjrs, Bangor, gan v Parch T. Edwin Jones, Hugh Rogers, Tyn-y-Berllan, Criccieth, a Annie Williams. 28. Mount-street, Bangor, trydydd ierch i'r diweddar W. Williams, signalman. Valley. Wright—>tevens—Hydref 19. yn Eglwys St. Augus- tine's, Edgbaston, gan y Parch J. C. felissard, deoa gwladol, Milwriad John Roper Wright, Glamor- gan Artillery (Western Division, Royal Artillery), ag Alice, merch y diweddar Bryan William Ste- vens a Mi's Stevens, o Aldwinckle. MAt,; \VeLA! ltiAU. Delettrc.-Hydref 17, yn French Villa, Maindee (presw yllod ei chwaer. y diweddar Mrs Charles- Jordan), Hannah, gweddw y diweddar Leon De- ltttre. o Havre, Ffrainc, yn 82 mlwydd oed. Ellih—Hydref 20, yn ei phreswylfod, 2, British- terrace, Caergybi, Mrs May Ellis, yn 72 mlwydd oed. Hughes—Hydref 14, yn ei breswylfod. 31. Market- street. Caergybi, Mr John Griffith Hughes, mab- Mr Hugh Griffith Hughes. Jones—Hydref 14, yn 79ain oed. yn ei breswylfod, Ty Capel M.C. Peel-road, Robert Jones (gynt o Penlan, i) wyr an, Mon). Joii< s—Hydref 9, yn Church Cattage. Llanfairfechan, Thomas, ail fab Richard a Grace Jones. yn 32 mlwydd oed. Jones-Hydref 16, yr oedd yr hen gymeriad adna- byddus, Rees Jones, "Rhysyn, Maes y Gro, yn cael ei gladdu yn mhcll o'i hen gartref gynt, Aber- gynolwyn. Jones—Hydref 19, Gwen, gweddw y diweddar Mr William Jones, calchwr, 3, Ty Coch-street, Hen- Han, ger Dinbych, yn 65ain mlwydd oed, ar 01 byr gystudd. Roberts—Hydref 16, yn 77ain mlwydd oed. Mr William Koberts, 2, Beacon's Hill, Dinbych (tad y diweddar Mr Robert Roberts, verger eglwys y Pare). Roberts—Hydref 22, ar ol hir waeledd, yr hon a. ddioddefodd yn ddistaw, Mrs Dorothea Roberts, gweddw y diweddar Mr John Roberts, LIvthvrdy, Tremadog, yn 72 mlwydd oed.
Shipping. ----
Shipping. PORTMADOC. Arrivals.—Elizabeth Davies. Jones, Aberaeron-Alice Moor, Kendle, C ardiff-Walter Ulric, Williams. Plvmowh -Alfred Noble s.s., Campbell, Cardilf-Rebecca 8.s„ Jioberts. Liverpool. Sailings.-Margaret Kllcn. Thomas, Carnarvon-Annie Nicholas, Plymouth-^ ilhan, Keith, Jones, London- Alfred Nobles.s., Campbell, Irvine—ttebeccas.s., Roberts. Liverpool.
forth Wales Fairs.
forth Wales Fairs. OCTOBER. A'-N a LMF-Y .-Amlwch 4; Bodedern 5 and 19 Llan- ercbymedd (J and 20; Liangefni 7 and 21 Menai Bridge 25. CARNARVONSHIRE.— Bangor 28; reddgelert 13 Bethesda 16; Brynkir 17; Conwav 21; Criccieth 22; liolbenmaen 2. Dinnrwic 9 Llanlleehid 29 Llan- IlyfLi 20 Llanbedr 3 Nevin 20; Fourcrosses 21 Tynymaes 2. I)F, BIG F] SHIRr,A bereele 20 Bryneglwys 25 Cerrig-v- Druidion 11 Denbigh 12 and 13; Gres- ford 22; Llanarnion Dytiryn Ceiriog 19; Llanarmon yn Jal H: Llaneegly yn lal 15 Llangollen 2*1; Llan- rhaiadr Dvffryn Clwyd 17 Lianrhaiadr vn M-och- nant Is Llanrwst 25 L ansannan 26; ilausant- ffraid G yn Ceiriog 2(!: >a^tsr!yn 27; Pentrefoe:as 2C Ruthin 5 Wrexham 25: Ysbytty Ifan 28. FLINTSHIRE.— Caergwrle 27; Caerwvs 2<> Llan- enrgain 12 Mold ti; Overton 8 RhyJ 2(I; St. Asaph Ki Tryddyn 4. MOSTGOMKEVSHIRK.—Caersws 14 Cemmes 17 Llanfyiiin 2S Llanidloes 15 Llanmihangel 29 Machynlleth IG and 21 Meifod 2t) Montgomery 22 Newtown 20 Welshpool 4 and 18. or We cannot in any way be held responsible fer the above dates. They are compiled from various sources. -Amplesey Fairs for 1S57. July. Aug. Sep. Octr. Norem. Deo. Amlwch 4 Bodedern. 6 S&17.. 7 ..B&19. — Llanerchymedd 7 -.4 & 18 8 6 & 20.. 3 1, 8, It- Llangefni 8 ..5&19.. • 7&21. 4&11..2.9.X# 18&S8 Menai Bridge.. 9 » -10 15 11 — Lianfechell IS 2 Pentraeth. ..II.. — — — Valley 15.. 6 — — — Note.—All fairs in March, July and Auguxk aN eattie and sheep fairs
a
y chwe' yellow globe mangolds trymaf 1, Messrs Roberts Brothers. Llangefni, 81 pwys; 2, Mr R. Parry, Trefnant Wen, 78 pwys; 3, Mr T. Jones, Tanygraig, Pentre Berw, 76 pwys. Am y deuddeg scarlet carrots trymaf 1, Mr EL Jones, Ty Refail, Bodffordd, 304 pwys 2, Mr R. Parry, Trefnant Wen, 19 pwys 3, Mr T. Jones, Tanygraig, Holland Arms, a Mr H. Williams, Penlan, yn gydradd, 18 pwys. LLYS Y MANDDYLEDION. Cynhaliwyd y llys hwn ddydd Mawrth, gerbron ei Anrhydedd Syr Horatio Lloyd, barnwr. Galwodd Mr W. Huw Rowland sylw ei Anrhydedd at achos John Owen yn crbyn Owen Thomas, a fu gerbron y llys yn Ngliaergybi. Dechreuwyd yr achos mor bell yn ol a Rhagfyr, 1896, ac nid oedd yr ystad mewn dadl wedi ei gweinyddu eto. Nid peth dityr oedd cael mater fel hyn yn hongian dros eu penau. Yr oedd Mr Fanning, yr liwn oedd dros yr amddiffyniad, wedi addaw dyfod yno i'w wrthwynebu, ond gan nad oedd yno gofynai ef (Mr Rowlands) am i'r cynghaws gael ei dailu allan.—Sylwodd ei Anrhydedd mai doethach fyddai ei ohirio hyd y llys nesaf, a chytunwyd a hyny. Hawliai Mr Samuel Prytherch, iferyllvdd, y swm o 24p 14s 2c a adawyd iddo gan un John Williams, sef premium ar bolisi o yswiriaeth. Nid oedd wedi derbyn yr un. geiniog o'r swm.-Dedfryd o blaid yr hawlydd. Cymerwyd y rhelyw o'r prydnawn. i fyny gydag achos yn mha. un yr hawliai John Jones, Llwyn Onn, Llaiuair P.G., iawn (18p) am doriad warranty" yn nglyn a gwerthiant ceffyl, a'i gadwraeth o'r 8fed o Orphenaf hyd y 14eg o Fedi, naw wythnos a thri diwrnod, yn ol 7s yr wythnos, oddiar Tudor William Jones, Bodwarren, Caergybi. Ymddangosai Mr H. Lloyd Carter dros y gofynydd, ac amddiffynid gan Mr J. Bryn Roberts, A.tS. (yn cael ei gyfarwyddo gan Mr R. Roberts, Caernarfon).—Dywedodd Mr Carter fod y gofynydd yn ffermwr mawr ac yn cruchwyliwr etifedd- iaeth, tra yr amaethai y diffynydd cryn swm o dir yn I agos i Gaergybi. Yroedd y partion wedi bod ar delerau cyfeillgar byth er pan yr oeddynt yn adwaen eu gilydd. Yr oedd ar y gofynydd angen merlyn a daeth i ffair Llangefni ar yr 8fed o Orphenaf gyda Mr Evan Jones, Tyddyn Bach. Caeatliraw, ger Caernarfon, gyda'r amcan o brynu celfyl. Gwelsant y diffynvdd yn cynyg merlyn ar wcrth. Gofynasant iddo ai gwerthu yr oedd, ac atebodd y diffynydd yn gadarnhaol, a'i fod eisiau ugain punt am dani. Gofynodd Evan Jones a oodd hi yn. ddianaf (sound).. Atebodd y diffynydd ei bod yn berffaith yn mhob modd, ac yn berffaith glir oddiwrth gastiau. Gofynodd Evan Jones iddo ei ehymeryd ychydig bellder o'r ffair. Gwnaethant hyny. Gofynasant eilwaith a oedd hi yn berffaith sound. Ate bodd v diffynydd ei bod, a'i fod yn barod i roddi papur iddynt os oedd hyny yn angenrheidiol, ond dywedodd y gofynydd y cymerai ei air. Ym- ddengys na fu y ferlen yn meddiant y diffynydd ond ychydig ddyddiau, a pherthynai yn flaenorol i Dr. Clay. Canfyddwyd ei bod yn dioddef oddiwrth fath garw o "wind sucking." Bu y partion yn ymgomio, ond methasant gytuno ar bris. Gwelsant ef drachefn, a dywedodd y diffynydd nad oedd wedi gwerthu dy- wedodd drachefn ei bod yn berffaith yn mhob modd, end methasant a gwneud y fargen. Ceisiai y di- ffynydd 18p 10s, ac ni roddai y gofynydd fwy na 18p. Y peth nesaf oedd iddynt dderbyn post-gerdyn dydd- iedig yr Sfed o Orphenaf o Bodwarren, yn gobeithio fod y gofynydd wedi derbyn y ferlen yn ddyogel, ac ATI hyderu nad oedd wedi talu i'r dyn. Ni throdd y ferlen i fyny, a phellebrodd y gofynydd i'r perwyl nwnw. Bu i'r dyn gymerai ofal o honi wneud cam- gymeriad, ac aeth a'r ferlen i gyfeiriad hollol wahanol ,o,r ynys. Yn ddiweddarach cyrhaeddodd Llwyn Onn, a chynygiodd Mr Jones 18p i'r diffynydd dra- -chefn. Er fod y ferlen wedi ei cherdded o Gaergybi ,ddyddyff,tireafoddeitliitliioifynyacilawr. Wedi i'r diffynydd fyned ymaith o Lwyn Onn sylwodd r gofynydd fod y ferlen yn hynod ddistaw, a chanfvdd- odd ei bod yn dioddef yn drwm oddiwrth "wind suck- ing." Ysgrifenodd at y diffynydd i'w hysbysu fod y gaseg yn dioddef anhwylder yn y gwaed. Dywedodd Y byddai yn well iddo ddyfod yno fel ag y gellid heb- gor unrhyw anhyfrydwch. Gwelodd dad y diffynydd. yr hwn a ddywedodd os oedd y gofynydd wedi cael ei dwyllo, yna yr oedd ei fab wedi cael ei dwyllo yn hollol gyffeJyb pan brynodd y ferlan oddiar Dr. Clay. —Ategwyd mynegiad Mr Carter gan Mr Evan Jones, Caeathraw, yr hwn a ddywedai fod y diffynydd yn lioni fod y ferlen yn hollol ddigast, a chan y gofynydd. --Dywedodd Mr J. Rumsey Williams, milfeddyg, Caernarfon, fod y ferlen yn dioddef oddiwrth y math gwaethaf o "wind sucking." Ei gwerth, pan welodd ef hi, ydoedd 8p, neu lOp efallai. Yn sicr ystyriai ef fod "wind sucking"' yn anaf, ac ystyrid ef felly gan brif filfeddvgon v wlad. Yr oedd y ferlen yn dioddef hefyd oddiwrth "crib-biting."—Rhoddodd Mr Hugh Shelton Jones, milfeddyg, Llangefni, dystiolaeth at- ,e,col. -Traddododd Mr Bryn Roberts araeth dros y di- ffynydd, a. sefydlai ei amddiffyniad ar achos cyffelyb a ddyfynid o "Oliphant's Lay, of Horses," ac un arall ''Paulle yn erbyn HardwicRe." pob un o'r ddau, medd- ai, a ffafrent yr amddiffyniad. Yr oedd y ferlen yn "'rattling good goer, ac yr oedd yn llawn werth y pris ofynid am dani. Y cwbl oedd arni oedd ychydig ■"galping" ar ol bwyta.; ni fu erioed yn "crib-biter."— Wedi i Mr Tudor Jones, y diffynydd, roddi ei dystiol- aeth yn akgu anerchiad Mr Bryn Roberts, ac i'w dad ddilyn gyda'i dystiolaeth, yn nghyda John Owen, torwr ceffylau, etc., yr hwn aeth a'r ferlen ar gyfeil- iorn, daeth yr amser i gau y Ilys, a gohiriwyd yr achos i lys Porthaethwy.