Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
33 erthygl ar y dudalen hon
Llanerchvmedd.I
Llanerchvmedd. I LLYS YR YNADON. Cynhaliwyd y llys hwn ddydd Mawrth, gerbron Dr. W. Evans, Ihi Samiuel Hughes, A. McKillop, O. Lloyd Jones, a W. Jones. TROSGLWYDDIAD TRWYDDED. Gwnaeth Mr S. R. Dew gais am adnewyddiad trwydded v Twrculieljn lun, Llanerchymedd. ac wrth wneud hyny sylwodd nad oedd math JTI y byd o wrth- wjTiebiad wedi ei wneud i'r dull yn mha un y v-edwid y tj*, un ai gan JT heddgeidwaid neu unrhj-w bobl eraill hyd j-n awr. _Yr oedd gan y trwyddedwr y cym2riad goreu. ac nid oodd unrhyw"sail dros feddwl na chedwid y ty vn dyfodol mor dda ag v cedwid ef yn y gorphenol.-Rhoddodd William Kirkpatrick, yr hwn a geisiai y trosglwyddiad, dystiolaeth parthed y cais.—Gwrthwynebid gan Mr W. Huw Rowland, ar y tir nad oedd y cais ysgrifenedig yn cynwys des- grifiad o waith neu fasnacJi yr ymgeisydd am chwe' mis yn flaenorol i'r d^ddiad ar ba un y gwnaeth y cais.—Wedi peth ddadleu pellach, dj*wedodd jr Cadelrydd fod y Fainc wedi penderfynu caniatau trosglwyddiad dros amser. CYHUDDIAD DISAIL. Cyhuddai Mary Hughes. Glan'rafon, Gwalchmai, David Evans, Shop. Brvntirion. o wneud jmosodiad ami. Rhoddwyd tystysgrif feddygol i mewn i ddangos fod y diffynj'dd yn dioddef dan "pneumonia." —Dj-wedodd j- wraig fed y diffynydd wedi taflu bwcedaid o ddwfr drosti, a i cliicio yn ei ehlun.- edi gwrando ei thystiolaeth hi, a thystiolapth cjTnydoges o'r <?nw Mary Hughes, NVaen. Gwalclimai, parthed lluchio'r dwfr. taflwyd y cj-huddiad allan. CYHUDDIAD 0 LADRATA PELDROED. Cjrhuddid Robert WiUiams a Richard Hughes, bechgyn bycliain o Walchmai. g-.N-d-a lladrata peldroed. ly gwertli 7s 6c, eiddo Mr R. J. Horton. o'r un lie.— Galwvd amryw dystion, a dywedodd Mr Horton y gobeithiai na fyddai i'r ynadon fod yn galed ar y bechgyn. gan mai'r Nadolig ydoedd, ac nid oedd efe yn djTnuno eu cospi.Dywedodd y CadeirjTdd fod y Fainc yn gofidio nad oedd digon o dystiolaeth. Yr oedd gormod o bethau fel hyn yn myned yn mlaen yn Gwalclimai, a plian y ceid un o honynt JTI euog fe wneid esiampl o hono. LLADRAD HONEDIG. Cyhuddwyd bachgen o'r enw Henry Hughes, a dvn ieuaac o r enw Richard Owen gyda lladrata pwrs vn cynwys 12s 6c. eiddo Ellen Jones, Bodfeillion.— Dywedodd JT Heddgeidwad W. Owen fod priodas "hen ffasiwn" yn cael ei cln-nal ynGlanrafoK.Gwalch- mai. ar y lOfed cyfisol. Yn j-stod y rldaltwch dywedodd yr erlynes ei bod wedi colli pwrs yn cynwj-s 12s 6c, ac amheuai fod Henry wedi ei gjTiierjTd o'i phoced. Gofynodd gwraig y ty a oedd rhywun wedi gweled y bachgen yn lladrata y pwrs. Dywedodd ei fam Nid fy machgen i a'i cymerodd. a safaf gyfraith." Gofynodd y tyst iddi faint o arian oedd gan Henry y noson hono. ac atebodd hi mai grot.-Dywedodd yr Erlj-nes ei bod lii yn forwjTi briodas yn Bron- meillion ar y dydd dan sylw. Yr oedd y ddau ddiffynydd yno. Gofynodd i'r briodferch am newid haner sofren, ond dywedodd hi y byddsi yn well i'r tyst beidio a'i nhewid yr a.deg hon. Clyw odd y diffjrnjrddion yr ymgom hon. Gafaelodd Richard Owen am dani, ac ataliodd hi rhag myned i'r ty. Yr oedd y bachgen tu ol iddi. Yna gwaeddodd hi allan ei bod wedi colli haner sofren. Anfonodd dad y briodferch at y bachgen dranoeth, ond ni roddodd °hj'sbysrwjrdd i'r heddgeidwaid am ddau neu dri diwrnod wedvn.—Rhoddodd Mrs Margaret Hughes, Waen, Gwalchmai, dystiolaeth gadarnhaol; a thyst- iod&^Vlr Hugh WiUiams, Mona Stores, o'r un lie, ddarfbd i'r barhgen, ar noswaith y briodas, alw J'n y siop, a phrynu pibell gwerth naw ceiniog, wns o fygiys am 41C, a bocs o fatses am lc.-Ymddangosai Mr S. R. Dew dros Richard Owen, a dywedodd nad oedd gronyn o dystiolaeth dros gysylitu Owen a'r I lladrad.—Wedi ymgynghoriad bjT, taflodd y Fainc y cyhuddiad allan. FFRWGWD YX MHENYGRAIG. Cyhuddwyd William Williams, masnachydd glo. Penygraig, Llanerchjmedd, o fod yn feddw ac afreolus.-Ty-tiodd yr Heddgeidwad Thomas Hughes fod y diffynydd yn feddw ac afreolus yn MBenygraig oddeutu unarddeg o'r gloch v nos ar yr lleg cyfisol, a'i fod yn ymladd gyda Thomas Williams, jockey, Tai'r-hen-gapel, yn y lobi. Tynodd ef hwynt oddi- wrth eu gilydd. ac yn ddilynol daeth y diffynydd ato i'r heol a 'dywedodd Mi gnocicd'i dy ben di i ffwrdd, y ¿- Dadh ei frawd Cliarles vno a dygodd y aiffynydd i'r ty.—Croes-holwyd gan Mr Dew Yr oedd y ddau ar lawr y lobi yn ymladd. Tynodd hwynt oddiwrth eu gilydd.—Rhoddodd Mr Dew y aliffynydd i roddi tystiolaeth. Dywedodd ei fod yn byw gyda'i dad. Ar v noson grybwylledig yr oedd yn myned i'w wely, oddeittu unarddeg, pryd y clywodd "Hugh y Go" yn gofyn iddo agor y drws. Daeth Thomas Williams yno, a gwthiodd ef (y tyst) yn yr entry. Nid oedd ef yn feddw.—Taflwyd yr achos allan oherwydd nad oedd gan yr heddgeidwad dystion i'w gadarnhau. YR HWN A GYFFESA EI BECHOD A FADDEUIR." CH-huddAvyd Richard Williams, Clorach Fawr, ( Llandyfrydog. o fod yn feddw ac afreolus im Llan- cl erchymedd oddeutu haner ttwr wedi unarddeg y nos ar JT 20fed cyiisol. Bu raid ei gloi i fyny.- Y Di- ifynydd Mae Tom yn dweyd y gwir. Yr oeddwn wedi cael cymaint o ddiod ag a allwn ddd,u -,v.-yddocli fod dyn pan fydd felly weill colli ei synwjrr(chwerthin). Ond djrredir "Yr hwn a gj-fi'esa ei bechod a faddeuir." Yr oeddwn yn feddw iawn (chwerthin adnewyddol). -Costiadd ei bechod iddo y tro hwn ddirWJr o 5s ac lis 6c o gostau, yn lie y "maddeuant" a ddisgwyliai, ac edryclw.i yn bur siomedig. Gyda chjnorthwy boneddwr a eisteddai yn y llys, ac a fwynliai ddoniol- deb y pecliadur, galluogwyd ef i da.Iu y ddirwy a'r ccstau, ac aeth ymaith gyda rhoddi clep ar y drws.
Llangced.
Llangced. Llangocd v. Beaumaris.—Talodd Clwb Peldroed Beaumaris eu hymweliad bljTiyddol a Llangoed ar Ddydd Nadolig. Yr oedd adran y "forwards" fel arfer, ond newidiwyd ychydig ar yr adran arnddiffyn- ol o'r "team." Cafwyd ymdrechfa dda a dyddorol. Pat th bechgyn y wlad allan yn fuddugol gan eu bod wedi enill pump o "goals," tra. na chafodd Beaumaris ond un. "Team" Caergybi yw yr unig un arall sydd wedi gorchfvgu Beaumaris yn vstod tymor 1897. Well done, hoys Llangoed !-He.n Chwareuwr.
Penmynydd.
Penmynydd. Dvdd Nadolig.—Fel yn mhob eglwys trwy y deyrn- as cjTalulllwyd gwasanaethau yn eglwys v plwvf uchod i goffhau am jTnddangosiad ein' Harglwydd Iesu Grist yn y cnawd. Yn y boreu. am 10.30, ca-f- wyd gwasanaeth, yn nghyd a gweinyddtad o'r Cvmun Bendigaid, gan ein parchus ficer, y* Parch H. Davies Owen. M.A. Yn JT hwyr, am chwech o'r gloch, cafwyd gwasanaeth a pliregeth addas i'r achlj-sur. pryd y dadganodd y cor amryw o garolau yn wir dda i gjTiulleidfa luosog. Y mae canu earolau yn hen arferiad yn yr eglwys, ac yn beth i'w ganmol yn fawr.—Aethwj-.
.Rhys Dafydd Sy'n D'eyd—
Rhys Dafydd Sy'n D'eyd— Mai fel hyn yr englynodd un o For i'r ddiod — Y gwirod a dry goryn-yr yfwr I ratio fel a.syn Hofl o fawl, civffio a fyn, Aruchel cwyd ei wryehyn. Mae'r meddwyn mewn gwyn o'i go—y ddiod A ddaeth a'r haiiit arno Hyll ei barch bob man lie bo, Hen hulpun, dyn a'i helpo. Yf sothach afiach hefyd—a gwirod Sy'n gyru dyn yrfyd I'r ffos a'r haw, gorphwys ei ben, Wr isel a gwae'r asen. Fed y llythyr canlynol wedi cael ei O'odi ar y ffordd fawr rhwng C-d a P n b "Anwyl gyfaill, yr wyf yn doall fod hanes y Ch—m ar led. Credwch fi ar fy ngwir rùd oes Leb wedi myned eiich lie om calon i eto er fy mod wedi •dioddet llawer gan E P Mae genyf cy- maint meddwl ohonoch chwi heddyw ac erioed, ac rn disgwyl yn brydems am gael siarad a chwi, mi film yn sal trwy wythnos diweddaf hefo yshinag Jii fy ngwddf, os g ell well droi i fynu at y gweithdy ax ol supper ac arhos nes dof atoch mi' fyddaf yn >€fich. arhos yii tu R<—d cofiwch herio iw noson ddi- weddaf i chwi fod yma gan obeithio na siomer li, ,<Ach arhos yii tu Rd cofiwch hero iw noson ddi- weddaf i chwi fod yma gan obeithio na siomer ii, os na welaf chwi ysgrifenwch attaf a dwedwch wrthynt er mwyn llonyddwch i chwi a minnau hanes y Cli-ii-i- cofiwch mae genyf ormod Vlll- dttiried pi nyw na fyddaf eislau dim mi gadwaf yn ffyddlawn i chwi nes gaf siarad a chwi eich hyn, Jia dwedweh eich cyfrinach i neb ac er mwyn Duw <codwch yn glir ac E mae eich enw yn dra isel ganddi hi ei cariad llongwr o A—ch a credwch fi yn ffyddlawn gyda cofion caredig atoch eich gwir gy- feilles y gwir E- R-s. Ei fod wedi cael ei hysbysu gan v Golygydd fod yn rhaid i'r "golofn" fod. yn fyr yr wythnos hon, oherwydd cyfarfodydd y Nadolig. Fod yn ddiau, ganddo na ddigia ei is-swyddogion, ond y gwelant drostynt eu hunain fod argen niawr am y gofod. Mai peth cas iawn yw dau ddechreuwr canu yn yr un capel. Fod hyn wedi achosi helynt garw yn nghapel y "V- y Sul o'r blaen. 0 Fod y ddau yn meddwl eu hunain yn Handels o gerddorior, ac yn gfc-rthod ystwytho na phlygu I i'r naill y llall. Fod rhai wedi ofni y buasai yn rhaid cael gwas- anaeth yr heddgeidwaid i'w symud o'r capel. Mai gwartbuK o beth yw ymddygiadau fel hyn mewn lie o addoliad. Fod y ddau ganwr yma wedi bod yn torsythu yn erbyn eu gilydd droion o'r blaen. Os y clyw ef (Rhys) am danynt yn ymddwyn fel hyn. eto dywed—"Fel y mae byw fi bydd eu henw- au i lawr."
" Y Dwfr Prydferih.'
Y Dwfr Prydferih.' (Gan y Diweddar J. B. Gough.) Ddaifu i chwi erioed deimlo y tafod yn sych, y gwefusau yn gras, a.'r gwddf yn boeth? a chan ddodi wrth eich genau gwpanaid o ddwfr pur, a ydych yn cofio y teimlad fel y treiglai dros eich tafod, ac y rheidai lawr eich gwddf ? Onid oedd yn loddest ? Yn sicr, y mae cael tori ei syched a dwfr y ffyron loew lan yn loddest. Dyma ddiod wedi ei darllaw i ni gan ein Tad Nefol, wedi ei clarllaw hefyd mewn lleoedd prydferth, ac „nid yn mysg y tanau myglyd, y drygsawr annymunol, a'r budr- ,dddi atf/as, a yingasglant o gwmpas y darllawdy a.'r ddistyllfa. Y mae ein Tad ni yn darllaw diod i'w Want ei hun niewii lleoedd hyfry d, i lawr yn y ddol welltog draw, lie crwydra'r cany coch ac y car v plentyn clnvareu i lawr acw, lie sibryda'r afonydd :to yr eilia'r cornentydd eu cerddoriaeth. Daow lie y dai'lliw Efe ddwfr pur, draw yn mhell ar gopa'r mynydd, clogAvyi i ithfaenaidd, yr hwn a ymddisglaeria fel aur yn ngoleu'r haul. Draw, ilrachefn, ar y mor mawr llydan, lle'r uda. y dym- hestl ei halaw ,nvyiifaitu" a'r rhyferthwy yn gyru'r gydgan yn ol, gan yugubo gorymdaith yr lor! Dyma lie y darllaw Efc ddwfr prydferth, a, phryd- ierlh yw bob amser. Gwelwcli ef yn ymddisglaer- io yn y gwlithyn clywch ef yn canu yn nwylaw yr haf, gwelwch cf yn ymseirianu yn y perlyn rhew pan mae'r coed fel ne'n llwythog o dlysau gorwych- ion! Edrychwch arno yn vmddisgleirio yn y llwydrew pan mae'r haul yn tywynu arno! 0 ddwfr prydferth !—y n dawn si o pi y cenllysg, yn neidio yn ewynu, yi ynidon yn y rhaiadr, yn ym- s«irian'u yn y ffynon 0 ddwfr prydferth Gwel- wch fel v <Are,a euraidd we i fachlud haul, a phleth arianaidd I'r ganaid loer! Sylwch arno'n disg>?i yn yr eirblu man. ac a phwyntel rianaidd yn llurno Uodeu a dail ar wydr y ffenestr, r-eu n gorchudd- i&'r byd gauafol a mantell wen. Edrycliwca a-r- -no'n ymdreiglo i lawr ar hyd lethr y mynydd fel ruhaaiau arian, gan ynigymysgu a blodau r grug. M&rciwch arno yn esmwytli ddisff'vn ar ien y mynydd, nes mae fel pel yn dyrchafu ei wyneb gegoneddus i gus-aru v nefocdd ei hunan. 0 ddwfr prydferth !—yn ymrolio i fyny r glyn yn y tarth gymylau, neu'n gweu yr enfys addurnwych, ci ystof manwlaw y ddaear, ei ddylif, llathrog bel- ydrau v nefoedd O! ddwfr prydferth Nid oes «lion gwaed pi ei ddyfnderoedd grisialaidd cf, dim gwall<Tofrwydd na llofruddiaeth yn ei swyn ef. STi thorodd efe galon mam erioed ri ddinystriodd efe gymeriad erioed; ni yrodd efe yr un a dyn gwaeldan ysgrechain i'r crogbren erioed. Nid oes gwenwyn yn bwrlym" ar ei law ef! Ni w^dodd gwraig wynclilwyd, blentyn newynog, neu fam dorcalonus ddeigrpi chwexw lddo ef erioed 11 ollyngodd meddwyn ar ei wely angau reg dychryn- 11yd anio ef erioed. Nid oes yma reg na mell- dith. Cenwcli chwi gerddi am win coch os myn- wch. Eatynwch chwi eich ewpan oddiamgylch os dewisweh. Ond Rhoweh ddwfr i mi, dwfr g^oew i mi; MM.'n oeri'r ymenydd, ma.e'n oen yr ael, EilMhwyl e' ddychwel ei gryfder i'r gwal. FercheA ieuaine, yn rgogoniant eich menywol, dvwedwch eich meddyliau, a lie g'oedd wyr ieuaine, yn ma^vTedd eich ga dea.llol, safweh i fyny a siaradweh. Ornd yw syn- Avyr cyffredin o'n tu pan j dymunwn fwrw oaai- -wxth wefusau yr ieuenctyd am bvth y ddiod^ sydil yn darostwng ac yn diraddio, a rhoddi iddynt roaa Duw yn ddiod oreu a phuraf, wedi ei darllaw mewn Ueoedd prydferth i'w blant. Gan fod ein heg- wyddor yn gyfreithlon, yn dda, yn llesol, yn rhes- ymol, a synwYTol, \T wyf fi yn dweyd y Uwyddwn. Cliaf fi ddim ljyw i'w weled, ond yr wyf yn erfp^ *r I)duw ar i mi fod yn yrharnis pan y byddaf farw, yn ymladd o blaid achos, a chenyf yn «r- wyddair, "I fy^y ho'r nod," gan obeithio fod am- ser gwell yn dod, a chan gredu yn ostyngedig y Uwydda Duw y gwlT. R. M. PRICHARD. gemembe.
[No title]
Rhoddai eura.d gonest yn y wlad gymenfa ddifrifol i gwpl priod, y rhai nad oeddynt yn byw ynghyd gyda'r heddwch a'r undeb y dylaaent. Dangosai y curad iddynt fod eu hymddygiad at eu gilydd yn anweddus, ac yn dra pliechadurtis, yn gymaint a'u yn ngolwg dyn a Duw yn un. "Yn un," gwaedd- ai y gwr nerth ei en," yn sicr i chwi pe deuech lieib- i» Vn- drws ni, a'n clywed yn ffraeo yn iawn, chwi •xJyngech ein bod yn ugain.
--___---__----__----Amlwch.
Amlwch. Dydd Nadolig.—Oynhaliwyd yr wyl uchod yn Eglwys St. Eleth. Ojrfranogodd llu mawr o Eg- lwyswyr y lie o'r Cymun BendigUid am wyth o'r gloch y boreu. Harold iawn oedd gwel'd cyiiifer wedi d'od yn nghyd, er mor foreu ydoedd. Gwetin- yddwyd y Opnun gan y Parch Mr Dayics, yn cael ei gynorihwyo gan y Parch Mr Jones. Awd trwy rlian flaenaf y gwasanaeth yn Saesneg, a'r rhan olaf yn Gymraeg. Am 10.30, intoniwyd y gwaaaraeth gan y Parch Mr T-n-q a'r Parch Mr Davies, a phregethwj'd gaji y Pai'ch Mr Jone«, yn Sa.esneg. Am ciiv/ech yr hwyr intoniv.yd y gwasanaeth gan y Parch 1). P. Davies, a phregethwyd pi Gym- raeg yn offeithiol fel arfer. Ca.nv,yd carolnu. a Mrs Lloyd Jones, y Ficerdy, ootid yr organyddes. Gwisg'vvyd yr eglwys yn Iiai'dd gar., foneddigion a boneddigesau y lie.
_.._.------------------Bangor.
Bangor. Y "Social Gathering.Clywsnm fod y swm o 53p clir wedi ei wneud oddiwrth y "Social Gather- ing" a gynhaliwyd yn y Penrhyri Hall yr wyihnos o'r blaen mem cysylltiad a chapel (M.C.) y Taber- nacl. Y Maer yn Cofio'r Tlodion.—Yr ydym yp cael ar ddeall fod Maer Bangor (Oynghorydd H. Hughes, Britannia House) wedi gwneuthur trefn- iadau gycb chwegnwyddwp- (grocers) yn Mangor i roddi ymaith barseli o de i dros 200 o cUodion haeddianol. Hefyd anfonodd y Maer swm maq-r o ffrwythau. melusion, tybaco, etc., i Dlotty Ban- gor er cynorthwvo i sirioli tipyn ar ei dIiglanlyr tlodion. Marwolaeth.—Y naill -wythnos ar ol y Hall ers tro bellach y mae genyin i groriclo marwolaeth tro bellach y mac genyin i groriclo marwolaeth ihywun neu gilydd o'r hen drigclion. Yr wyth- nos lion y mae genym y gorchwyl gofidus o gof- nodi maxyrolaoth Mrs Joi os, Victoria Avenue, a mam i'r Parch W. Lewis Jones, B.A., yr hyn a gymerodd le ros Ian diweddaf, yn 68a.in mlwydd oed, wedi dioddef o honi afiechvd maith a. nrchlyd. Gweddv,* ydoedd hi i'r diweddar Mr William Jones, yr hwn oedd ddiacon parchus gyda'r Trefnyddion Calfinaidd yn Llangefni, ac yr oedd yn chwaer hefvd i'r diweddar Mr T. Palestina Lewis. Ordeiniad.—Dydd Sadwrn cynhaliodd Esgob Ban- gor wasanaeth ordeinio yn y Brif Eglwys. Wele enwau y rhai a ordsiniwyd :—^Diaconiaid Evan Lorimer Thomas, B.A.. Coleg yr lesu, Rhydychain; trwyddedwyd i guradiaeth Eglwvs Sant Mair,Bangor. Offeiriaid: John Jones, B.A., Coleg Llanbedr. curad Llanfaethlu-gyda-Llanfwrog; David Maldwyn Da- vies, B.A., Prifysgol Durham, curad Llanddeusant, Mon; Richard Hughes, B.A., Prifysgol Durham, curad Llangefni. Cyflwynwyd yr ymgeiswyr gan y Canon Walter Thomas, M.A., ficer Caergybi a chap- Ian arholiadol i'r Esgob. Ysgol Sirol Bangor i Enethod.—Y mae'r Proffeswr Gray, cadeirydd Corph Llywiawdwyr Lleol yr ysgol hon, newydd dderbyn (trwy Mr Thomas Gee, Lerpwl) cheque am 200p fel tanygrifiad oddiwrth Mr Henry Tate i'r ysgol: mae hyn yn ychwanegol at ei rodd Haenorol o 250p. O'r swm gyfrenir yn awr, mae lOOp yn cael. ei roddi er cyfarfod y diffyg yn nglyn a'r adeilad, ac mae y lOOp gweddill i gael eu defnydd- io at ysgoloriaethau, bursaries, gwobrwyon, etc., tros dymhor heb fod dan ddwy flynedd (yr hyn a benderfynir gan y Llywiawdwyr). Datgana rhoddwr y rhodd y gobaith y bydd y Llywiawdwyr Lleol yn alluog i gasglu y gweddil gofynol i glirio'r ddyled ar yr ysgol, ac y llwyddant i gaffael ychwanegiad at y grant blpivddol oddiwrth y Oorph o Lywiawdwyr Sirol. Y Llywiawdwyr a obeithiant y "bydd i'r rhoddion haelfrydig hyn gael eu dilyn a rhoddion teilwng eraill, yn neilduol gan r rhai a drigant yn yr ardal nad ydynt eto wedi cynorthwyo yr ysgol. Mae Mrs Thomas Gee wedi cydsynio i ddosbarthu y gwobrwyon i'r genthod llwyddianua yn Chwefror, nesaf.
Beaumaris.
Beaumaris. Y Nadolig.—Yr oedd siopwyr y dref hon wedi darparu yn helaeth ar gyfer yr wyl uchod, yn enwedig felly y cigyddion. Yr oedd gan y Mri J. W. Jones, Hugh Thomas, R. Pritchard, Miss M. E. Jones, a'r hen batriarch doniol Mr William Stanley arddangosfa ardderchog. Hefyd yr oedd y "drapers," "grocers," a'r "toy shops" wedi parotoi yn helaeth ac yn hynod o chwaethus. Yn y farchnad yr oedd gan Mr Richard Stanley, "greengrocer," olygfa ardderchog o ffrwythau pan ystyriwn pa adeg o'r flwyddyn ydyw. Nid oedd yma ddim neillduol ar Ddydd Nadolig oddi- gertli y gwasanaeth arferol yn Eglwys St. Mair a chyfarfod pregethu gan yr Annibynwyr. Y pregeth- WJT eleni oeddynt y Parch Stanley Jonas, Caernar- fon, a'r Parch H. Parry Thomas, Birkenhead. Tret y Maer.—Yr wythnos ddiweddaf,gan ddechreu nos Fawrth, rhoddodd y Maer (Mr Russell Allen) dret ardderchog ac yn hynod amserol i drigolion y dref hon. Nos Fawrth gwahoddodd aelodau o'r Cyng- hor Trefol ac eraill i giniaw yn y Bulkeley Arms Hotel. Nos Fercher JT oedd pob un oedd wedi cyrhaedd 50 oed yn cael gwledd yn yr un lie, ac wedi darfod, yr oedd yn eu haros yn y Neuadd Drefol math o gjTigherdd ac arddangosfa gan gwmpeini talentog wedi eu Hogi gan y boneddwr urddasol. Nos Iau yr oedd plant y dref yn gorvmdeithio yr heolydd, a'r "Tin Whistle Band" yn eu blaenori, ac i'r Neuadd DrtJol i'r arddangosfa a'r cyngherdd uchod. No's Wener yr oedd pawb yn y dref yn ddiwahaniaath wedi cael tocyn, a dyma yw barn yr oil: Na dder- byniodd trigolion y dref hon y fath dret 'erioed o'r blaen. Bydded i ni fel trefwyr barchu y boneddwr uchod am barotoi gwledd a mwyniant i ni fel hyn.- Trefwr. t
fcetkania (Lluneilian)
fcetkania (Lluneilian) Cyfarfod Adloniadol. Cynhaliwyd cyfarfod ad- loniadol yn y lie uchod nos Fercher, yr 8fed CJrfisol, mewn perthynas a'r Gobeithlu. Yr oedd yr adeilad yn !l wn hyd JT ymjdon. Cafwyd cyfarfod rhagorol, pawb yn gwneud ei ran gyda'r hwyl a'r donioldeb mwyai. Gwnaeth cor Salem, Amlwch, ei ran yn ar- dderchog, ac y maent yn haeddu clod a dyrchafiad ya yr ardal a'r cylch yn gyffredinol. Hefyd cafwyd adroddiadau campus gan Mr Evan Owen, Belan, yr hwn oedd yn fyw i'r darnau. Yr oedd yn dangos eu meddwl i'r "tip-top" fel y dywedir. Dywedant y ffordd hon mai anhawdd iawn yw gweled Cymro yn adroddwr tebyg iddo. C i f-ryd adroddiadau da gan gyfeillion lleol, yn enwedig Miss Jane Hughes, Gors, yr hon oedd jrn bwyllog a dealladwy. Da iawn, gyf- eillion. Cafwyd gwerth swllt am dair ceiniog. Dyg- wyd y gweithrediadau yn mlaen ac i derfyniad gan y Parch W. Hughes, BrNmllw yd. mewn modd pwyllog a delieuig. Ewch yn mlaen yw gwir dymuniac1 —Un oedd jmo.
Bethel. (Boaorg^n).
Bethel. (Boaorg^n). RhiaJtwch Priodasol.—Dydd Mercher, Ehagfyr 22ain, CyTelifan v rha.n fwvaf o bobl Mon ydoedd Bethel, ger Bodorgan, er bod yn llygaid dystion o briodas Mr D. W. Jones, Oae'rglaw, Gwalchmai, a Miss Jones, Ynysheli, Llang'ristiolus. Yr oedd banerau yn chwifio er yn foreu, a chyrhaeddodd y priodfab a i gwmni i'r lie yn nghylch deg o'r gloch, a chyr hir cyrhacddodd y briodferch a'i chwmni, ac aethpwyd i'r capel, lie y gwasanaethwyd gan y Parchn. O. Williams, Bethel; T. C. Williams, B.A., Gwalchmai ac E. Jones, Llangristiolus, yn nijiresenoldcl) v cofrevstrydd, Mr Moiris. Y prif wasanaethvddion oeddynt Mr Jones, Bryngors, a Miss Jones, C&e'rglaw. Yr oedd y eapel yn lied lewn o edrychwyr, ac ar ddyfodiad y par ieuanc allan. gollj-ngid. ergydion yi. mhob cyfeiriad a chaw- odau o reisi nes yn ddiamheu y bydd y farchnad yn teimlo oil dybnwad; a than y cawodau ac yn nghanol banfiefau a banerau yn chwifio ymadawyd i Meyriclc Arms, Bodorgan, He yr oedd "boreubiyd priotlol wedi ei ddairpar, a mwpihaodd dros 100 o bersonau hyd eu gwala o'r danteithior-. Wedi v wledd cafwyd cyfarfod hwyliog dnai lpvyddiaeth Mr Owen., Treddolphin, ac arweiniad Mr Parry, Bryn Ala. Dymunwyd llwyddiant y par ieuanc gan y Parch T' C. Williams, a'i ategu gan y Parch E. Jones, yr hwn a adroddodd yr englyn can- lynol I Dewi a'i Anrie dawel-eiddiinm-n Holl ddoniau Duw Israel; EinioeB faith, ac. oes o fel, Di-ochain, a byd ucheL Cynygiwyd diolchiada.u i'r gwasanaethyddion gan Mr Monis, y cofrestrydd, yn cael ei ategu gan Mr Williams, Felin Bach. Cafwyd anercliiadau don- iol gan Mr E. Williams, Llangefni, a Mr Smith. Bodorgan; hefyd gan Owain Mon, yr hwn a glodd ei ancrchiad gyda'r englyn canlynol: Dood heddweh a, phob dedwyddyd—i'r ddnu A rhwydd hj-nt drwy'u bvwyd (hoff, A chyfooth yn ddifwlch hefyd, A hir oes, a charu o hyd. Cafwyd dadganiadau gwir dda gan y Mri Owen, Penmyrydd Williams, Aberffraw; J. Roberts, car proprietor, Llangefni a. D. Evans, LlangTust- iolus. Hefyd pasiwyd pleidlais o ddiolchganvch i Mr a. Mrs Morris a'r tt.,ulu am ddarpar a tliTefnu mor hynod foddhaol ar gyfer yr amgylcliiad ac -wedi y diolchiadau arferol, a chanu "Hen wlad fy nhadau" hyd i orfoledd, yna ffurfiwyd yn orrni- daith i anfor; y par ieuanc i gwrdd a'r tren 3.15 i gyfeiriad Caerlleon, etc. Yna aeth pawb i gyfeir- w- iad eu caxtxefi wedi mvryiiliau darrv o ddiwrnod hapus. Gellir dweyd yn ddibetrus nad ae-th amgylchiad o'r fath lielbio erioed. yn fwy llwyddianus, anrhydeddus, a dymunol: pawb o'r cycliwyn i'r diwedd wedi gwneud eu rhan yn ganmoladwy. Mae y rhoddion yn hynod nifer- < us a drudfawr, ac yn piarhau i gael eu hanfon i Oae'rglaw i ddisgwyl v teulu adref. Rhwydd hynt iddyr.t, hir oes, a phob dedwyddweh. Wedi'r lolian gyda'r "Lili, "-a.mod A rwy-inodd ein De-ivi Diliau mel inewn Ynysheli, A bj*wvd teg-—ei habwyd hi. Dyrys iawn ga,riad droes yn goron,-hardd Yn uiddy.H cysuron z_1 Lleinw'i fryd--darllenil'i fron, laitli anwyl ei thewpiion. Er gwell y bydd beUach—pi wr o glod Yn Nghae'rglaw hyth mnyach Haws wedj*'n bpy yn sadach Mewn byd, gyda. phorthmyn bach. Goleued lor ag haul eu dydd—llawnion Fyddo'u llenyrch beunydd J Pob lloniant, heb balliant v bydd 1 Yn dyfod i Ann a Dafydd." OYMYDOG.
Bodedern-i
Bodedern- Eidion Mawr.—Boreu ddydd Mawrth, yr W3rthnos ddiweddaf, pJrswyd ar y machine perthynol i'r Crown Hotel, yn y lie hwn, eidion anferth o faint. Yr oedd cymaint o son am yr anifail hwn yn y rhanau yma o'r ynys fel ag yr ydoedd diwrnod ei bwyso yn cael edrych yn mlaen ato gyda ehryn ddyddordeb gan lawer o amaethwyr a phrynwyr profiadol, a daeth llawer o honynt o bell ac agos i'r pentref erbyn tua deg yn y boreu. Ar ol litwer o feirniadu a dyfalu ei bwysau, rhoddwyd ef yn y glorian, a chafwyd ei fod yn pwyso un cant ar hugain a banner (1 ton 1 cwt. 2 qrs.). Magwyd yr anifail ardderchog hwn J gan y diweddar Mr Owen, isgubor Ddu, Llanffiewyn, a phrynwyd ef 'ran Mr William Thomas, ci, dd, Bod- I edern, ac yr oedd ei gig ar werth gan Mr a Mrs Thomas yn marchnad Caergybi ddydd Gwener di- weddaf. Wrth y canpwys (cwt.) y prynwyd ef, a deallwn fod v prynwr wedi cynyg am dano dros ei ben o fewn wyth swllt i'r hyn y daeth ar ol ei bwj'so, yr liyn a ddengj's graffdtr neillduol Mr Thomas fel masnachwr anifeiliaid.—Un a'i gwelodd.
Bodswryd1
Bodswryd1 Y Nadolig.—Cynhaliwyd gwasanaethau yn eglwys y plwyf uchod ar Ddydd Nadolig fel y canii. Yn y boreu, am ddeg o'r gloch, cafwyd gwasanaeth llawn, emynau priodol i'r wyl, yn nghyd a gweinydd- iad o'r Cymun Sanctaidd. Da oedd genym weled yr adeilad cysegredig yn Hawn ar foreu gwyl genedig- aeth y Csidwad. Yn yr hwyr, am chwech o'r gloch, crnhaliwyd gwasanaeth arall, a chanwyd oddeutu pymtheg o garolau. Nos Sul canlynol, ar ol y gwas- anaeth ac yn lie pregeth, canwyd ugain o garolau. Yr oedd yr eglwys (pa un oedd yn orlawn o addol- wyr nos Nadolig a nos Sul) wedi cael ei hardd-wisgo ar gyfer yr wyl yn ddestlus fel arferol.
----------Caergybi.
Caergybi. Na^lolig a i Lon'd o Alar.—Dvma a ddaeth i i.nn tin cyd-drefwr ndnabyddus Mr William Griffitlis, Druid House, a'r renin y flwyddyn hon. Boreu dydcl Nadolig cafwyd Willie, ei unig fab, yn farw yn ei wely. Y noson cynt yr oedd yn ef iechyd arferol, wc.Ii bod yn cj*farfod y iren sydcl yn cyr- haedd yma cxideutu deg o'r gloch i groesawu perth- ynac-au iddo oodd yn dyrod adref i dreulio v Nad- olig. Nid oedd yn fachger.- cryf o Ian ei iecli-vd, a blinid ef ar rwfcgau gan "fainting fits." Yr otnld yn 16eg mhyydd oed, ao yn fachgen ieuanc addaw- ol iav I, ac yn hynod o ,ymea-ad"T gan bawb. Cydymdeimlir yn ddwys drwy y dref a Mr Griffith f a'r teulu yn eu trallod mawr. Marwolaeth Merch Ieuanc.Nid yn ami y gwel- wyd angladd mwy lluosog ag angiadd Miss Ellen Jane, anwyl ferch Mr a Mrs William Jones, Bryn- gwyn, Llaingoch, ddydd Gwenr diweddaf, ac yn 1 sicr ni welwyd angladd erioed a phawb yn teimlo mor ddwys wrth hebrwng gwcddillion merch mor ieuaiiC i'r bOOd. Nid oedd ond un ar hugain oed, ac wedi dioddef hir r.ychdod, yn rodedig o dawel a dii-wgnach. Yr oedd y ferch ieuanc rinweddol hon yn ncdedig o hoff gan bawb yn ei hardal, ac y nlae cydymdeimlad eu hadnabyddion yn fawr a'r teulu yn eu profedigaoth lem o goHi rn mor an- wyl. Dvgwyd hi i fyny o'i hieuenctyd i ofni yr Arglwydd, ac o'i phlentyndod bu yn ffyddlawn ia.wn tra y gallodd yn nghapel y Bedyddwyr yn Llaingoch, ac rid oes neb yn amheu na. bu marw yn elw iddi. Fel yr elai yr angladd drwy y dref cenid hymn, yn ol yr hen ddull Cymreig, ac yr oedd y canu yn effeithiol iawn. Gweinyddwyd yn yr angladd gan y Parch W. Price, Kingsland, ac eraill: — Os methodd gael eamwythyd—yn ei hoes, Gan ei hir afiechvd Daw iddi mwy ddedwyddyd, Yr wyl fawr yn yr ail fyd. Coeden Nadolig. Nos Fawrth cpihaliwyd coeden Nadolig mewn cysylltiad a. chapel y Bed- yddwyr Suisnifr, yn Newry-street. Aethpwyd drwy y serenioni sgoriadol gan y Parch Gomer Evans, gweinidog, yr hwn a ddatganodd nifer o linellau pwrpasol o'i waitli ei hun ar gyfer yr am- gvlchiad. Yr oedd mwy o docj-nau nag arfer wedi eu gwerthu eleni, a phawb wedi gweithio pi rhag- orol er mwyn sicrhau ilwydaiant yr anturiaeth. Elai yr elw i drysorfa. yr eglwys yn y He. Marchnad v Nedolig.—Yr oedd mwy o bobl yn y farchnad ddydd Cwener nag a fydd yn arfer bod ar farchnad y Nadolig. Yr oedd y cerbydau o'r wlad yn orlawn o deithwyr, a phawb yn dy- muno "Gwyliau lls-wen" y naill i'r Hall. Yr oedd masnachdaa y dref wedi eu haddurno yn brydferth, ac yr oedd yr olygfa yn v farchnad yn ardderchog iawn. Yr oedd v cigyddion yn arddangos pob math o gigau o'r fath oreu, ac wedi addumo eu byrddau a dail byth- olwyrdd. Nid cedd prinder o wyddau ychwaith a mathau eraill o dda pluog yn y farchnadfa. Yr ydjnn yn deall fod yr holl drugareddau wedi eu clirio yn bur llwjr cyn terfyn y dydd, ac fod pawb wodi cael marchnad dda iawri
Caernarfon.
Caernarfon. Gorymdaith Fawreddog.-Prydnawn Sadwrn bu Mr David Evans, cigydd, Turf-square, yn gorym- deithio prif heolydd y dref gyda'i luosog anifeiliaid yr oedd wedi eu sicrhau at farchnad y Nadolig. Yr oedd yr olygfa yn un a hir gofir ac yn anrhydedd ar I yr anturiaethydd. Darlith.—Nos Iau, yn addoldy Beulah, bu y bardd bregehwr adnabjrddus, j* Parch Edward Lloyd (Teg- I felyn), yn traddodi ei ddarlith adna'oyddus ar y "Tab- ernacl yn yr Anialwch." Cynorthwj-wyd gydar "magic lantern." Y cadeiiydd ydoedd y Parch R. D. Rowland (Anthropos). Dyrchafiad.-Allan o 23 o ymgeiswvr y mae Mr S. Currie, athraw cvnorthwyol Ysgol y Bwrdd, wedi ei ddewis ya ysgoKeistr Ysgol y Bwrdd, Porthdinor- wig. Cj-mdeithas. Lenyddol Salem.—Nos Fercher bu Mr Robert Williams, Dinorwic-street, yn traddodi ei ddarlith ddyddorol ar "Ben Hur" o flaen aelodau y gymdeithas hon. Cjrnorthwjnvyd gyda'r oxyether limelight. Y cadeirydd ydoedd y Parch D. Stanley Jones. Tan.—Nos Lun, oddeutu naw o'r gloch, dargan- fyddwyd fod tan wedi tori allan yn masnachdy dillad y Mri Lake a'i Gyf., JTI Bridge-street. Gwnaeth JT Heddgeidwaid Robert Jones (61), W. Jones 42), a Thomas Parry (Baptist-street), yr hyn oedd yn eu gallu, a llwyddasant i roddi y fflamau allan. Pe heb gjTiorthwy uniongyrchol y personau a enwyd, nid oes amheuaeth na buasai y canlyniadau yn ddifrifol. De- allwn fod y cwmni wedi cjrdnabod gwasanaeth y djTiion trwy gydnabyddiaeth haeddianol. Caredigrwydd y Mner.—Boreu ddvdd Nadolig, yn y Guild Hall, ymgynullodd canoedd o dlodion y dref a clwilwynwyd iddynt barseli teilwng o groceries, etc., gan y Maer. Yr oedd yn bresenol weinidogion yr Efengyl o bob enwad. Yn vstod y gweithrediadau canwj'd amryw o garolau gan gor adnabyddus Mr JohnCottrell. Claddedigaeth.—Dydd Mawrth hebryngwyd yr hyn oedd farwol o'r foneddiges hynaws, Mrs M. T. Morris, gwraig yr henadur adnabjrddus,Mr M. T. Morris,Bron Menai, i dy ei hir gartref i hen fj-nwent an^rvl a chj'segredig Llanbeblig. Gweinj-ddwyd gan j' Ficer a'r Parch David Hughes, M.A., gweinidog yr eglwys Bresbyteraiid yn Castle-square. Ar ddiwedd y gwas- anaeth chwareuodd Mr John Williams, organydd eglwys Crist, y "Dead March." Gwelsom yn yr eglwys Crist, y "Dead March." Gwelsom yn JT angladd jrn jrchwanegol at Mr M. T. Morris a'r plant, j' Meistri R. R. Roberts, Evan Jones, James Evans, J. M. Owen, John Davies, R. R. Jones, Mrs Morgan (chwaer yr ymadawedig), a gwasanaethyddion y Nelson. Helynt Teuluol.—Dydd Llun, o flaen yr ynadon, gwrandawyd achos difrifol J'n erbyn John Daniel, 45, Victoria-street, o fod yn euog o arfer creulondeb gwastadol tuagat ei wraig.—Mr Richard Roberts, yr hwn a erlynai ar ran y wraig, a ddywedodd fod gan y teulu bump o blant, a'r oil gartref. Yr oedd y gwr wedi ymroddi i'r ddiod, ac nid oedd yn rhoddi tuagat gynhaliaeth ei deulu ond y nesaf i ddim, ac yr oedd yn rhaid i'r wraig weitliio jrn galed. Ar un amgylch- iad gwerthodd y gwr JT oil o'r dodrefn oddigerth y gwely, ond trwy ymdrech y wraig llwyddodd i afl- ddodrefnu y ty a'i gadw yn mlaen. Gyda esgeuluso ei deulu yr oedd yr amddiffynyud yn arfer cicio, euro, a chamgyhuddo et wraig a'i hanrhydedd, ac yr oedd yn dioddef i'r fath raddau fel yr oedd ei hiechyd yn rhoddi ffordd. Yr oedd y gwr yn gyndyn i addef y cyhuddiad o greulondeb, ond yr oedd yn ddrwg ganddo os oedd wedi bod yn euog.—Penderfynwyd caniatau "separation order" am 10s yr wythnos.
---'--------Cemaes.
Cemaes. Priodas. Dydd Merchcr, yr 22ain cyfisol, yn i nghapel Bethgsda (M.C.), unwyd mewn glan briodas Maggie Annie Lewis, Bootle, a'r Parch R. R. Hughes, Brynsiencyn. Gweinyddwyd gan y Parch Evans, Amlwch, yn cael ei gmcrth-n-vo gan y Parchn. 0. Parry (y bugail) ac 0. Hughes (AmIwch). Nid oedd yma ddim arddangosiadau gyda banerau, j etc. v fel y dyddiuu o'r blaen, trwy eu bod yn ddieithr i'r iirdal. Pob llwj-dd a hir oes gaffo y par ieuanc. Rhoddion Nadolig.—Fel bob amser j- mae yr ardal hon yn hynod am gofio'r tlodion a'r profedigaethus yr adeg yma o r flwyddyn. Heblaw rhoddion dirgelaidd sydd yn lloni calonau a hulio byrddau llawer ty tlawd yn y pentref yma, mae pna. amryw o fonedd- igesau a. boceddigion yn arfer cyfranu diiladau. cigau, a nwjTddau eraill o fwydydd bob Nadolig. Yn eu plitli gellir enwi Mrs Ns/der, Clieltenham: Miss Richmond, (Jhorky; Miss Owen, Rhosbeirio; a'r Parch T. Prichard, B.A., ficer y pi wyf, pa rai sydd y11 barod bob amser i wrandaw cwyn yr anghenog i'w diwallu, yn neillduol felly ein parchus ficer, yr hwn sydd yn cerdded o amgjdch yn wastad gan chwilio am y gwyn nis gwyddai heb wneud yr un gwahaniaeth i enwad nuu sect o fath yn y byd. Cynglierdd Ma,wred(lo,iNos Nadolig cynhal- iwyd cynglierdd itededio, o boblogaidd, difyrus, ac adIcniadol yn ysgoldy y He uchod. Yr oedd yn llwyddiant perffaith mewn mwy nag un ystyr. LIywyddwyd yn ddoeth a thra phwrpasol gan yr haelfrydig a'r parod Cadben Thomas, Y.H.. Brvii- ddu, Llanfechell. Bu nid yn unig yn llywydd medrus, ond yn heddgeidwad awdurdodol yn ein cyngherdd. Elai y rhaglen yr mlaen fel y canlyn II —Anerchiad da gan y Cadeirydd ton gan y plant, yn cael eu liarwain gan Mr James Williams can, "Cestyll Cymru," gan Mr Richard Owen, Amlwch, yn dda iawn anerchiad barddonol gan Ap Huwco can dda gar; Miss Jones, Llanfechell anerchiad barddonol i'r cyngherdd gan y poblogaiud Rhyd- fab, yn ddifyr-ddoniol tuhwnt i ddesgrifiad. Yr oedd y gynuUeidfa fawr yn datgan eu mwynhad a'u cymeradwyaeth mewn pangfeydd o chwardd- iadau. Can, "Y mae rhywbeth yn well na dim," gan Mr Thomas Williams, Mynydd MecheH, yn ddigrif a doriol iawn, a bu raid iddo ail gaiiu can ragorol, "Y mynydd, y mynycld i mi," gan Mr William Owen. Amlwch areithio difyfyr, gwobr Is, y testyn ydoedd "Teisen vmgeisiodd dau, yn hwyliog, a'r goreu ydoedd Mr David Owen, Shop y Bont; deuawd, "Peidiwch gofyn i mi ganu," gan ddau gyfaill o Amlwch, yn gampus can gan Mr WiHiain Lewis, Amlwch, yn bur dda. Ar gais cyfaill pwysig adroddodd Rhydfab ei anerchiad ardderchog ar "Ddydd y Jiwbili," gyda hwvl ang- hyffredir: Oan, "Bechgyn dewrion Gymru," gan Mr Owen Thomas, Amlwch, yn rhagorol can dda gan Mr Richard Owen, Amlwch pedwarawd, "Scren Bethlehem," yn bur dda beirniadaeth v "Llythpau caru," ymgeisiodd deuddeg, clorianwyd yn ddoniol gan Rhydfab y llythyr doniolaf yd- oedd eiddo Eben Tomos v llythyr caru goreu yd- oedd eiddo Miss E. B. Williams, Tregof Isaf, gyda chanmoliaetli ucliel; yr ail oreu ydoedd Mr S. Thomas, asiedydcl; a'r tiydydd oreu, Ap Huwco. Oan, "Pwy yw Rhys Dafydd," gan Mr ^Thomas Williams, JTI ddoniol iawr, a bu raid i'r "cheers" bvddarol ei <ael i fyny drachefn, a chanodd gyda hwyl "First day of Christmas deuawd, "CanwyH fv llygad wyt ti," — Thomas, yn bur dda can, "Eiyri, Ervrl i mi," gas. Mr William Lewis, yn gampus. Yna, wedi cynyg ac eilio y diolchiadau arferol, a chanu "Hen wlad fy nhadau," ymwahan- wyd. Elai yr elw at adgyweirio addoldy v Bed- vddwyr yn y lie. Fel hyn yr englvrodd Rhydfab i'r Llywydd — Boneddwr yn byw'n addas—odiaeth Ydyw Captain Thomas; Arwr glew wna'i ora' glas, A doethivr mewn cymdeithas. Mynwe?,Ol rrmn-ynas,r-yw efe, Ie, i Fon yn noddwr Od o gu ydvw y g^r, A gorwych fel gwladgarwr. Unwn i'w ganmol heno—yn ddyfal Am ddyfod i'n llywio; Os llywydd iawn ei ddawn oedd o, Wp seddog rhowch "cheers" iddo. EDWIN.
Dubs (Penrhosiligwy).
Dubs (Penrhosiligwy). Lladd Defaid.—Y mae cwn wedi lladd llawer o ddefaid yn j' gymydogaeth yma yr wythnos ddiwedd- af. Gobeit'hio y daw JT euog gwn i'r ddalfa* Gwaeledd. —Do-1 JTI bur wael y mae Mr 1. Ed- wards, Bodafon, rcli ei fod yn cael pobpeth allai y byd hwn roddi iddo. Nis gwn am neb wedi cael cymaint o gystudcl parhaus a'r boneddwr uchod. Arwertliiant (! yr uchod le yn Pieswylfa -Dacrodd dydd Mercher diweddaf ar holl stoc y Parch J. C. Rees. yr hwn syddyn myned o'n plith. Mr W. Jones oedd yr arwerthydd, ac nid oes eisiau ei well. Llawer o Son.—Y mae llawer o son yn y cylcho^ud hyn pwy oodd eich gohebydd yn cyfeirio ato JTI nglyn ag ymadawiad v Parch J. C. Rees,G. and L., fel oljn- j'dd i'r uchod, JTI eich rhifyn diweddaf. Mae rhai yn barnu mai mab i'r diwaddar weinidog, y Parch D. Hughes, ydyw, ac eraill yn meddwl mai at v Parch R. PaITY, Gadfa, yr oedd y cyfeiriad. Clywais nad oedd yr eglwysi hyn wedi symud yn mlaen am y naill na r ilall.. Yr Heddgeidwad.—Pan aeth y son am y dyn fu yn dipyn o gawr yn yr ardal j-ma JT wythnos ddiweddaf i glustiau vr *chod, JT oedd "heddgeidwad Maria* Glas yn fuan ar y "spot," ac y mae y dyn dan sylw wedi cael am drosedd arall 21 diwrnod o lafur caled.
Gwalchmai.
Gwalchmai. Cvlchwyl Lenyddol, etc.—Cynhaliwyd pumed cylchwvl lenyddol a cherddorol yn Ysgoldy y Bwrdd y lie uchod nos Wener y Nadolig, Rhagfyr 24ain, 1897, dan nawdd yr Annibynwyr. Am haner awr wedi chwech o'r gloch cymerwyd y gadair gan Mr Williams, Yskrydan, yn absenoldeb Mr W. Roberts, Pahdy Treban, a'r arweinyddiaeth gan Mr R. R. Pany, Bryn Ala. Wedi canu ton gynulleidfaol. awd yn mlaen fel y canlyn -Call, "0 na byddai yn haf o hyd, Mrs Price, Llangefni. Beirniadaeth y llj'tk- j-rau—"Gwalckmai fel y bu, fel y mae, ac fel y dylai fod." Enillwjrd y wobr gan Mr T.Rowlands,Gwalch- mai. Cystaclleuaeth linawd i soprano neu denor, Neges y Blodeuj'n (W. Davies). Buadugol, gyda ehanmolia/eth. Miss Sally Thomas, Llangefni. Beirn- iadaeth ar y llawysgrif. 1, Alice Pritchard 2. Kate ,r Pritchard,Pumllog, Gwalchmai. Can gan Mrs Price, Llangefni. Beirniadaeth ar y llwyau pren. Dy- fornwyd eiddo Mr E. Pritchard, Pumllog, yn oreu. Cystadleuaeth unawd i gontralto neu baritone, "Con- wcli im' yr hen ganiadau." Buddugol, Miss Sally Thomas, Llangefni. Beirniadaeth ar y crafat. Yn oreu, Miss <Sane Owen, Bodorgan. Cj'stadleuaetn adrodd (i rai dan 15eg oed), "Jim bach." Buddugol, Master Owen Jones, Ty'n Lon Post-office, Llynfaes. Rhoddodd yr arweinydd wobrau ychwanegol i'r tri arall. Can gan Mrs Prioe. Beirniadaeth ar y free- h:md drawing. Buddugol, Master O. Pritchard, Pumllog. Cystadleuacth unawd (i rai dan 16eg oed). Yr oreu, gyda chanmoliaeth, Miss Jones. Glimbwch. Beirniadaeth ar y "tit" gweuedig. Buddugol, Miss J. Owen, Bodorgan. Cystadleuaeth unawd i bass allan o "TejTnasoedd y ddaear." Ymgeisiodd pym- theg, a daeth tri ar y llwyfan. Buddugol, Gwiljm Ffraw, Aberffraw. Can gan Mrs Price. Cystadleu- aeth corau plant. Daeth tri cor JTI mlaen i vmgeisio ar y don "Teithio 'rydym tua Seion (Miss Williams, A.C., "Eurgain"), sef Biyngwran, Gwalchmai, ac Aberffraw. Dyfarnwyd v wobr i'r ail gor. a'r baton i'r diweddaf. Cystadleuaeth adrodd. Buddugol, Mr Evan Owen, LljTifaes. Cystadleuaeth gorawl, "Bydd melus gofio y cyfamod" (Isalaw). Un cor ddaeth yn mlaen, s?f Undeb Corawl Bodffordd, a chanasant yn wir deilwng o'r wobr. Wedi talu y diolchiadau ar- ferol, diweddwyd trwy i Mrs Price ganu "Hen wlad fy nhadau." Cafwyd un o'r cyfarfodydd goreu ers pan sefydlwyd liwynt, pawb yn ymddwj-n yn fonedd- igaidd, a llu o gystadleuwyr ar bobpeth. Beii-niaid: -Cerddoria.eth: Parch E. Cynffig Davies, M.A., L.T.S.C., Menai Bridge. Ni raid i Mr Davies a'i feirniadaethau addysgiadol wrui lythyrau canmol- iaeth, oblegid yityrir ef yn un o ser disgleiriöJ y byd cerddorol. Adroddiadau: Mr R. R. Parry, Bryn Ala. Llawysgrifau, etc. Mr Thomas Jones, B.S., Gwalchmai. Llwyau Pren Mr Own Williams, Cross Keys. Celfyddydwaith: Mrs H. S. Jones, Glanhwfa-road, Llangefni. Morthwyl Bricks: Mri W. Jones, 'Refail, a E. Pritchard, Pumllog. Cyfeil- es: Mrs Roberts. Pandy Trebun. Gwnaethant oil eu gwaith yn arddercbog. -V oealist,.
-------------------------Llanfachraeth
Llanfachraeth Eglwys y Plwyf.—Cynhaliwj-d gwasanaethau yn. yr eglwys hon foreu a hwyr Dydd Nadolig. Yn y gwasanaeth am ddeg darllenwyd v llithoedd gan Mr J. Price, Penyrorsedd (y warden), a thraddodwyd anerchiad rhagorol o'r allor ar "Yr Wyl Sanctaidd" gan y Parch D. Jones, M.A., rheithor. Ar y diwedd caed gweinyddiad o'r Cymun Bendigaid. Yn yr hwyr daeth cynulleidfa. dda yn nghyd, a dechreuwyd y gwasanaeth trwy ganu carol, a darllenwyd y llith- oedd gan Mr John Williams (Alawfardd) (y warden). Canodd y eor amryw garolau yn wir dda, ac vr oedd y gynulleidfa yn eu mwynhau yn fawr-y canu yn dda drwyddo gyda'r ysbryd a'r die&ll. Traddododd y Parch D. Jones bregeth gyfaddas i'r amgylcliiad, a chafwyd gwrandawiad aetud. Yr oedd yr eglwys wedi ei gwisgo a dail bytholwyrdd a blodau, ae yn edryck yn addurnol iawn. Dygwyd hyn oddiam- gylch gyda medrusrwydd a chwaeth gan Miss Jones a Miss Jenkins-Jones. Rheitliordy Mr a Miss Price. Pc-njTorsedd; Mrs Dillon, Rose-place; ac eraill. Dranoeth, set y Sabboth. ydoedd Dydd Gwyl St. Stephiui Ferthp, a darllenwyd y gwasanaethau j7ricdol. Hefyd cafwyd pregethau addysgiadol ar "Fnvyd a MeithjTdod y Sant." Ychwaneg o Samariaid.—Er pan anfonasom yr wythnos ddiweddaf gwelwn fod yma ychwaneg o Sam-triaid trugarog wedi cofio am y tlodion ar gyfer gwyliau y Nadolig. Bu y ferch ieuanc garedig Miss Griffiths, Bodlasan Fawr, eleni eto. yn ol ei harfer, JTI rhanu haner pwj^s o d i'r tlawd a'r anghemis. Golygfa. darawiadol ydyw gweled merch ieuanc yn ymhyfrjrdu myned oddiamgylch ac yn cymeryd pleser i gyfranu i gyfreidiau y tlawd. Rhoes Mr Rowlands, Machraeth Mill. walioddiad i ;.mryw wragedd oed- ranus i ddvfod i'w ystorfa, He v rha.nodd swm da o flawd i bob un. Hefj-d bu y ganghen o Gj-mdeithas Wnio Mon J-D rhanu eu rhoddion, fel,"rhwng pobpeth, na fu ein hardal yn ol i unrhyw le gyda chofio am y tlawd. Llwyddiant.—Hj-frydwell o'r mwyaf ydyw gweled ein pobl ieuanc yn myned yn mlaen ac yn IIvyddo. Yn JT a,droddiad o arholiadau fu yn pYsgol i Enethod Cymreig, Asliford, llwyddodd Miss, Anne E. Price. Penyrorsedd. o'r pIvyf hwn, i enill y wobr mewn arholiad YsgrytlijTol. Mae un arall o'r lie hwn yn rIlT J*r ysgol uchod, sef Miss Lili Davies. Botan. Lludd- iwj'd hi gan afiechj'd i ddj*fod adref i dreulio ei gwyl- iau. a llawen gan bawb ddeall ei bod yn gwella n rhagorol. Gobeithio y caiff iwyT adferiad i ddilyn ei hefrydiau, a dyfod adref eto tan ganu "Home, sweet home."
Llanfaetlilu.
Llanfaetlilu. Cofio'r Tlawd.—Fel arfcr eto eleni bu y bonedd- wr caredig Mr John Jones, RhoptymRwr, yn rhanu glo i dlodion yr 3.rdal, ac nid pi unig rhoddi yr anrheg: yr oedd Mr Jones vn ci anfon at ddrysau y t:Ï gyda'i feirch a'i drolini-i ei hun. Dyma yr unig un sydd wedi arddargos dim cydymdeimlad a'r weddw a'r amddifad yn yr ardal hon eleni. Mae yma eriill yn berchen llawer o olud y byd hwn. ond nid pv y tlodion yn ddim gwell oherwydd hyny. "GWJTI ei fyd a dosturio wrth y tia Bu caxedigrwydd Mr Jones yn foddion i sirioli 1-1-y llawer aelwyd, a fuasai yn ddigon oer oribai am ei garedigrwydd.—Un o'r Fro.
Niwtwrch.
Niwtwrch. Dyrchafiad ein Meibion Ieuaine.—Nid oes dim yn 11< ni mwy ar ein hysbryd, nac yn cynhesu mwy ar ein lij-mj-sgaroedd na chanfod ein gwyr ieuainc yn rhodio llwybrau rhinwedd ac vn dringo grisiau anrhydedd. Dydd Gwencr diweddaf dychwelodd Mr William Owen adref o Goleg Sant Awstin, Caergaint. wedi enill y saffe ucliel o gael ei osod y blaenai yn v dos- birtli cyntaf yn ei flwyddjTi, ac hefyd wedi enill y brif wobr am Hebraeg, agored i'r holl goleg. Der- bj-nied ein eyfaill ieuanc gobeithiol ein llongyfarch- iadau gwresocaf ar ei lwyddiant. Heddyw eto, sef I dvdd Llun, gwelsom yn un o bapyrau Lerpwl y new- j'dd da fod Cadben Thomas Williams, Llanddwyn, I newydd biisio ei arholiad yn llwyddianus fel "extra master." Ychj'dig yn Mon sydd wedi enill y s&fle anrhj'deddus hon. Hir oes Cadben Williams i for- lwyø brig y don. Y IDM hen eglwys Sant Pedr yr falcli. ie. yn 3-wffrostio yn llwyddiant ei phlant.— Gohelsydd. Nos Sadwrn. mown ys-tafek perthynol i'r Metho- distiaid Calfinaidd, cynhaliwyd cjd'arfod llenj'ddol a cherddorol dan. arweiniad Mr R. P. Jones. Llanwyd JT j-stafell tuhwnt. i ddisgwyii&dau neb. Yr oedd pawb inewn hwyl ragorol, a, chafwyd prawf fod y niadod wedi bod yn symbvliad i lafur. Y mae clod yn ddyledus i'r pwy 11 gor am gyfuno mor dda y chwaethus a'r dyddorus vn newisiad y testynau. Tiir- liaed y pwjdlgor i ddewis testynau a firaedd ynddynt i godi chwaeth y cystauleuwjT. a bydd eu gwasanaeth yn fendith i, ac yn wcrthfawr gan, yr ardalwjT yn gj-ffredinol. (iwobrwj-wrd j- riiai canlj-nol:—Ani- rywiaet-h: Mri Hugh Roberts. John Jones. Miss Thomas. Tir Lnn; Mri H. Williams, Cefn Bychan Robert T. Williams, Gorphwysfa a Miss J. L. Wil- liams. Adroddiadau Mri John Jones. Corn Bach 0. L. Jones, 0. Jones Lewis, a Miss Parry. Cenis Mawr. Traethodau Miss Ellen Jones a Mr Hemy Jonee. C rddoriaeth Misses Catherine Pritchard. Maggie Evans. Anne Pierce, Mri Richard Jones, Lewis Le wi s, Robert Williams, Miss M. Roberts, a Mr John Smith. Daeth dau gor yn mlaen; i dynu'r dorch am brif wobr y cjrfarfod, y naill dan arweiniad Miss Pritchard, Tj-'rallt. a'r llall dan arweiniad Mrs Joms. Corn Coch. Cafwyd canu da gan y ddau gor, ond i'r olaf y dyfaj-nvyd y wobr. Cj-feiliwyd yn hynod fodrus gan Miss Maggie Owen. Pen y Bone. Gwnaeth y beirniad cerddorol-Mr Josiah W.Hughes. A.C.—ei waith yn rhagorol fel arfer. Diau fod awydd cryf vn mhawb oedd yn bresmol am fwynhau cyfar- fod cySelyb eto.—Veavias.
-_----Porth (Amlwch).
Porth (Amlwch). Ymgasglodd tyrfa i'r eglwys uchod nos Nadolig am chwech o r gloch i goffau ac i ddiolch i Dduw am anfon o hono Ei unig-anedig Fab i'r bj*d. In- toniwyd y gwawinaeth gan y Parch Mr Jones, a phregethwyd yn. deimladwy hefyd canWTd carol- au Nadolig. Yr organydd oedd Mr Pritchard. Bryntinor. Amlwch Port. Gwisgwyd p eglwys pi hardd iawn y flwvddvn hon fel arfer.—Goheb- ydd. Gofio'r Tlodion.—Rhoddodd y boneddigion liiel- iorms a g'anlvn dorth swllt i dlodion Amlwch a'r ardaJooid, sef Cadben Thomas, Ponctaldrwst, a -Air W. Thomas, Bryn Eilian. Gwyn eu byd am j T (-, dosturio bob amser wrth y tlawd. iefy(I rhodd- odd Mi-s Hill-, (trwy law y Oynghorydd L. Hughes, I Y.H.) werth swilt o groceries y flN%-vddN-n hor, fel arferol. ,ía.l'wola('th.-Ia:>e yn ddrwg genyf orfod cof- nodi ma.rwolaeth eto yn yr ardal hon. Ers Nad- olig 1896 y mae Hawer o'n trigolion, bychain a mawrfon, wedi eu cloi yn eu beddau. Cofiwn hyn, mai nid pethau i'w pasio heibio'n ddisjdw ydjnv hyn, oblegid mak- yr Arglwydd, trwy gymeryd ymaith ein cyfeiHion a'n perthpasau, yn e-in rhy- buddio ni. y byw, i fod yn ba.rod. Cadben Hughes ("Renown") a yniadawodd a'r fuchedd hon.
Rhosneigr.
Rhosneigr. Llongddrylliad.—Boreu ddydd Llun. y 27ain CY ESOI, canfvddwyd j-sgwuer yn y bau uchod niewu mawr berygl. Wedi rhoddi gair i swyddogioll y bywydfad trwy yr arwyddion arferol, pngasglod'i y dwyla-w yn nghyd mewn byr amser ac wedi rhoddi "signals" ychwanegol am geffylau, cludwyd y bywydfad trwy lawer o anhawsderau i fau Cyia yran, yn mha Ie yr oedd y Hong wedi rhedeg i r lan. Yr oedd amryw ganoedd o bobl wedi yn- gasglu yn nghyd j'n y lie hwn, a nofiwyd y eweh yn ngha.rol rhwystrau pur anghj-ffrediii. ond llwj'ddwyd i achub y criw, chwech inewn nifer, tra yr oedd y tonaiu anferth megis mynyddoedd yn ymddyrchafu. Trodd aillan mai y llong ydoedd yr I "Ann Jane." o Borthmadog. yn llwythog o cement o Portland i Gaemarfon. Ymddengys fod y Hoi g wedi bod am ddau ddiwrnod mewn mawr berygl. ac er fod v Cadben W iliiams, o l>orthmadog, wedi gweithio yn bur alluog a hynod fednis, bu raid iddo ildio i'r elf emu. Syhvyd yn gyna.r yn y boreu pa mcr aidderchog yr oedd yn ceisio ca-dw v llong allan o berygl, ondV diwedd fu iddi fyned yn dipiaii yr' man Cfmyran. yn grfas i'r lie yr aeth j' "Norman Court'' i lawr. Yr oedd y "rocket apparatus" o Gaergvbi a Rhosneigr yn gwneud eu goreu i achub y Hongwp druain, ond yr oedd y rhaU vn rhy f j:r o lawer eT gwneud unrhjrw lee ond j'n. ftortumis da-eth bvwydfad Rhosneigr, a bu vn foddion i achub yr all o'r dwylaw, a rhoddir "canmoliaeth neillduol i'r criw am eu gwasanaeth gwerth fawT ac amserol.—W. E. W.
Soar (Abftrffraw).
Soar (Abftrffraw). CynliaJiwyd cyngherdd mawreddog yn y lie uchod ar v 25ain cyfisol, dan lj-wyddiaeth Dr. Jones.Gwalch- mai, ac arweinyddiaeh Mr R. R. Parry Bryn Ala; Mr R. Prichard, Gaerwen Ganol, oedd y beirniad cerddorol. Gwasanaethwyd gan Mrs Henderson Jones, Penygroes Miss Williams, Bethel: Mr Pri- chard! LlangefniLlinos a Gwilym Ffraw a'u Brodvr; Mr Jones, Bodgedwydd; Mr J. R. Wil- liams,Tyddyn Hwrdd a Chor Aberffraw, tan arwein- iad Gwilym Ffraw. CVfeiliwyd gan Miss Roberts, Paradwys. yn feistrolgar. Canodd y cor ar dad- geiniaid yn ardderchog. a derbj-niasant uchel gjmcr- adwvaeth. Cafwyd cyfarfod difyrus, ac elw da at dah; am "harmonium" at was an aeth yr achos yn y lie. —Bychan.
TTefaraetn (Bod(,rLrar,,)h
TTefaraetn (Bod(,rLrar,,) h Cofio'r Tlawd.—"Gwyn ei fyd v neb a ystyria wrth y tlawd," medd y Gair Dwyfol. ac y mae llawer i dlawd, vn enwedig ar wythnos y Nadolig. wedi profi o ffrwvth credu'r geiriau hjTi. Yr ydym yn deall fod amaethwyr yr ardal hon yn .y vn haelionus ar wjd fawr gem Rhoddwr ein b^a- au," can%-s gwelir tlodion luoeda JTI dwvn eu beicliiau o flawd, etc. ar hyd a llei y plwyf o flaen yr wyl hon. Rhanodd Mr oones. Marian, fel arfer. ddaraau o gig eidion rhagorol rhwng tlodion j* pentref a chafodd tlodion Malldraeth ar cylchoedd -d. eu rhan o flawd, etc.. Mr Owens, Trosvrafon. hefyd. vn ol ei arfer, a ranodd swm o lo i nifer luosog. Y 1 mae clod uchel iddynt, ac mae gweithredoedd eu caredigrwydd yn haeddu eu croniclo. Boed iddynt hwv a phob amaethwr caredig arall flwvddjn ne-dd lawn o ddaioni j-w djTnuniad llawer mynwes diiolch-, gar.
Valley i rt, oin)
Valley i rt, oin) Cyfarfod Adloniadol.—Cynhaliwyd cyfarfod adlon- iadol yn Nghapel Methodistiaid Calfinaidd y He uchod nos Fawrth, y 21ain cyfisol, pryd y gwasan- aethwyd fel eadeirydd ac arweinydd gan Mr Owen, PenjTnjnydd, a. llanwodd ei swydd yn an- rhydeddus. Cymerwyd rhan gan amryw gantorien. sef Misses M. G. Hughes, L. Roberts, L. Hughes, Mri Jones ac Hughes. London-road, Caergybr. ac Hmryw eraill, a gwnaethant eu rhan yn y modd gor¡;n. Un parti o rai mewn oed a ddaeth yn mlaen. sef R. Williams a'i Barti, a rlioddasant y bocldlonrw, old llwvraf i'r gvnulleidfa. Fe ddaeth un parti bychan arall o blant yn mlaen i ddatganu o dan arweiniad D. G. Hughes, Cieifiog Fawr. a cliaiiodd mor a. dderchog nes creu syndod yn mj-sg y gwrandawyr wrth weled rhai mor ieuaine wedi eu aysgu mor dda. Yr ydym yn sicr nad oedd p arwemydd ieuanc- h*T cld'm mwv na deuddeg oeds ond JT oedd ganddo ddefosiwn datganwr ac arweinydd, a diau fod iddo ddvfodol disglaer yn mhlith cerddorion ein gwlad. Cawsom ein nawynhau yn y rhan arall o'r cyfarfod trwy arddangosiad o ddarluniau hj-nod ddifjrus a llawn addysgiadol trwy y magic lantern gan y Parch R. Morgan Jones, M.A., Caergybi, pryd y dangos- wyd darluniau o fywyd General Gordon, a darluniau Ys^n-thvrol a dirw-est, ac fe gawsom wir engreifftmu o'r° ddiod feddwol fel y mae yn arwain pob un ag svdd vn syrthio yn aberth iddo i drueni a dinystr. Y mae y Parch Morgan Jones Yl1 haeddu ei ganmol am ddwyn darluniau mor werthfawr gerbron, sef rhai ag sydd yn addysg gwirioneddol i ganlynwyr y_ udiod feddwol. Y mae y brodvr ieuainc a r gjmdeithas yn deilwng o glod am sefjTdlu y Band of Hope i'r plant yn v lie. J mae yma hefyd glwb ariwtn Ïr plant yn cael ei gario yn mlaen bob blwrddyn, ac y maent j'n derbyn llog ar y cyfan yn flynyddol. Yr ydym yn deall fod y Band of Hope wedi ei sefydlu ers tua thair blynead o amser bellach yn y lie, ac v mae y sefydliad hwn yn ymddangos ei fod we gwneud lies mawr yn mlilith yr ieuenctyd sydd yn codi, a theg ydyv cydnabod Mr R. Williams am ei ffyddlondeb a'i ymdreeh gyda'r plant yn ystod yr amser i ddysgu y eyfryw mewn addysg a cherddor- iaeth, a gresyn yw na fuasai mwy o ddynion ieuaine ein gwlad yn rhoddi eu bryd a'u pleser ar sefydliad mor fendigedig a hwn. Y mae pawb a gymerodd ran yn y cyfarfod yn teilyngu y diolchgarweh gwres- ocaf. Yr oedd jroddygiad y gjrnuUeidfa yn werth ei ganmol, a gobeithio y bydd y cyfarfod hwn a'r sefydliad o'r Band of Hope yn symbvliad ac yn fodd- ion i ddwyn llawer i weled ac i deimlo gwir werth yr Ysgrytliyr lan ac i ganu moliant mewn corddoriaeth i Dduw y Goruchaf.-Ardalwr.
YD. "*"
YD. LERPWL, dydd Mawrth iRhagfyr 28ain).—Yr gwertliwjT gwenith j-n gofyn am Ie o godiad ar brisi a dydd Mawrth diweddaf. ond nid oedd ond j'ci.ydig o ;Jw am dano Y Califfornaidd, 8s 4c i 8s 5c. Blawd. ceirch, a blawd ceirch. yn sery-dlog, gyda. gdyn cymedrol. lndrawn--yr Americanaidd (.jTnysgeoig goreu yn gw.rthu am 3s 5c Cinquantiua meJyn. 4s 3, i 4s 4c Galatz, 3s 10c; Odessa, 3s 9^c pj-s. 4s 10c y ffa Saidaidd, 27s 6c y chwarter. Yr oedd y farchnad yn dawel mewn caniyniad i'r gwyl- iau.
AXJFETLIAID.
AXJFETLIAID. LERPWL, dydd Llun (Rilagfyr oedd nifer y gwartheg a gj'riygid ar wertll l&wer yn 11 ai na'r wythnos daiweddaf. a chiyn lawer vn llai na'r fai-chnad gyferoyniol y lljTiedd mwy o brynwyr nag arfer ar adeg o wyl. Gan nad oedd y cyflenwad i fyny a'r galwadau. cafwyd mwy o arian am bob dofcfxirth o anifeiliaid. Cyflenwad bychan iawn a cid faid, a gwell gwerthiant am yr oil. Am biíf caed o %c i 6ic y pwys: defaid Ysgotaidd. o 6e i 8c; (;wyddelig etn. o 5c i 7Ac. Yn y f 355. defaid 1464. BIRMINGHAM, dydd Mawrh (Rhagfp 28-aia).- Cj'fleuwad bychan o wartheg. gyda masnach araf. Biff, o 4c i 6c v pwys yr Hereforas gnreu. 6c defaid, o 5bc i 8ic. Mocii bacwn. 8s 6c pyrc, o 9s i 9s 6c Lychod, 6s T ugain pwj-s. vdd Mawrtli (Rhagfp 28ain).—Mewa cardyniad i'r gwyliau. ychydig oedd wedi dyfod yn rgbyd. ¡;e yr oedd y stoc iieadjrv lawer iawn yn llai na'r wythnos ddiweddaf. 1 stoc oedd:—Gwartlieg, 1252 "defaid, 2694 lloi. 46 moch. 32. Ni bysbys- yyd dim prisiau swj'ddogol. yyd dim prisiau swvddogol.
IMarchnadoedd Oymreig
I Marchnadoedd Oymreig I BANGOR, DYDD GWRR 10).— n 1T0-.S. Is 4c i 0s 0,; y P'vs wvj-o 8 am le ffowls, 38 He i 4s Oc y cWPl biff, 7c i 10c y wy s; niuttonJOc i 0c; lamb,10c i lie; cig lloi i í c pore, 6c i 8a. CAliRN^L-hON.DYDD SADWRN (R;la2t.rr lr. — I tfies, Is 3c i I 4c v pwyR; al, 10 i 12 am h biff,6 1 O. v p yt4, iIJuttOD, 7c • 9. y pwjs; lamb, 60 i 10a v p-ye; vshl 4 1 7c v ow, IN s pore, 6c Sc y pwjt- bam, 8c lo,- y pwys; bacwn, 4C i 7c y pvys doted, nod, 3: 0 1 4- 0 y cwpl ftvyaid, 5, eu i 5s 9c y c vc pi; g wydda u,6s O. i 6- G, yr un; tcrke.>s,?e 6a i 8s 60 Nr us cwfjingoo, 10c I Is vr uu; moch bach, 14s 1 18" r un pjt-atw, hi y pwye rjic/iv,u, Ic i J c v PWJEI; illa." 0c y bwndel; t 2e 2c yr uo; 3c 4c "yr LD tomatoes, 8c 10-J y twvs aialau, I 2- -V doni,.»}), OC i Oc v bv. r.d«l. "DIXBYCH (Rhagfyr 15fed).—Ffowls, 3s i 4s y cwpl; liwj-aid, 5s i 5s 6c ymenyn fires, o Is Ie i Is 2c y pwys c to, y llestri bach, 12c i 13c y pwys llestri mawr, 11e i li-alc y pwys wyau, 8 i 10 am k blawd ceirch. 2jC bitf, 6c i 9c y pwys mutton, 7c i 9c lamb, 7c i 9c veal, 6c i 8c gwydeUu, 7c i 7 c y pwj-s tyrciod, 8c i Sic y pwys. LLA.NU}<.J1 1\ Dyiiu IOu iR ia^p- 9).— Ymer.vn ffrH" IR 3: 1 0- 0<r y F)W%m ;W)''1n. 0 i 10 am Is fFowlg, o 2 Oc i 3s o y cwpl; li»ysfid, o 38 Oc i 4s 0c y cwpl mùr. t)C: o 10* Oc i 18- Oe y pen moi-ii te, ion, 3! i 0 y pWjS cwnintrod, Is 9d y cwpí; ceirch QU, 14b 14a 6c v peg. PWLLHELI, DYDD MKRCH Rhag. 15 Riff, 5c 1 90 y pwi s; motto n. 7c 10c; p.Tc, 6.' i 8c eg llo.b" i 8^; cig oeti, Oil Oc yroenyrt tlre, Is Ie i Is 2c y pwvs wyuu,10 1 0 am Is 4-i 2s 80 v cwpl; h '-ynd, 4800 4. 6c y cwpl moch bacn. 10s 158 Ac v It r' RHUTHYX (Rhagfyr 13eg).—Gwenith. 10s i lis p hob haidd. 7s i 9s 6c ceirch, 5s i 6s ymenyn. ffres. o Is 2ic i Is 3c y pwj's ffowls. 3s i 4s y cwpl; hwyaid, o 48 i 5s Y cwpl; wyau. 10 i 11 am Is.
_.----------------------_-----------_.--..…
Dadfoxion o Gynyrcldon Amasthyddol Tr Deyrnns Gy fu it-oi yn ystod yr wyth ri o* yn dzweddu Rhogfyr lled. 18.97, yn gystal a'r Dadforion am yr tcythnos yyferbyniol y Uyn- edd. ANIFEILIAID BYW Ea niter vn 1890. i897. Bustych, Teirw, Gwartbet:, a Lloi 7 244 16 134 Defaid ac W yn 5.164 9,9 Moch CIG IR, NED FFRKSConpwysi. Gwartheg, 0 bob maih 101,140 54,177 Defaid 49,345 36,257 Mcch 9.304 11,361 CIG HALLT NEU AMDDIKFYNEDIG (preserved) C*npwyBi. Mcch 98.0C4 l09,56 Gwartbeg 5,856 4,438 Cicnisn Moch (bamH) 32.142 26 ;09 Moch Icuainc. 4,ilt; 3,655- Heb ei adeegrifio, wedi ei halitu ac yu lr 6.C71 7,173 Cig firrtddifiyaodig, heb fod wfdi ei halitn 11,454 12.393 CVK i KCOIO-V r LLAETHDY, etc.—Y Ymenyn 66355 64 C09 Margarine 23 733 'O 743 Caws 21.652 44,y21 Li,seth a hufcD-g!ilwyt)i 1,156 1 Llaeth wedi ei ddwyokan (condensed) 12 232 cwts. 15,926 Wyan ..oarioedd mawr 216,143 2S1,921t Dofednod a heiwri&utb—tj'rbP. 159,722 164,199 Cwningod ineirw-canpwysi 2 491 5441 Bleneg (lacdi 24,551 50187 YD, GR.VWN, A BLAWD. &c. :-Y oanpwyat. Gwecith 1,651.700 ..1,397,300 Blawd Gweniti: 485.940 52d,590 Haidd 449.029 276,100 Ceirch EG3.640 284 930 Pvs 118 5SU 53.710 Ffa 21,498 42570 Yd India .1,177,608 ..782,700 FJb'RWYTHYDD :—Pwyeeli (boshed). Afalau pwyeeh 3^2,917 9:263 Eurafalau (oran-ies).. pwysieii 345 614 4Q1 43ST EgrafaltLm(?emc,ns) 24,954 46 78 Gerllyg 2366 4,496 Grawnwin (srapee).. pwys«ii 695 485 Heb tu heuwi pv»r(»f]i 9.281 13194- Gwair ydHaeJl 31 9,0:A Hopyo CjLl.;P"YF.Ii 8478 7,376 1. J. PITTAS ttit:cal Office, Custom House, 1-< h <1 f, 1 f.¡ i!r97
Anglesey Fairs for lBS.
Anglesey Fairs for lBS. JuLy. Aug. Sep. Octr. Novem. Dec. Amlwch — bodedern 6 3&27.. J ..6&19. LlanercLiTmedd 7 4 & 18 8 6 & 2a 3 Llangefni 8 ..5 & 19 9 7&2x & 11..2.9, If 18 & 26 Menai Bridge.. 9 8 ..16 25 15 — Llanfechell — 16 ..— 2 Pent,-aeth.. -.25 — Valley — 6 — 6. — — — Note.—AT fairs i March, July and August, are horett cattle s.nd "jJecp fairs -A_
Family Notices
Geuedigaetho a, Priodasau, t:& a Marwolaethau. PRIODASAU. Griffiths-—Edwards.—Rhagfyr 16. trwy drwydded, j'n Eglwj s j* Beddrod Sanctaidd, Northampton, gan y Parch H. C. Holmes. Griffith Griffiths, Tre- ddufj'dd Fawr, Mon, a Marj* Edwai'ds, Cross Keys Hotel, Northampton, merch ieuengaf y diwedcmr John Edwards, Ty Isaf, Efenechtyd, a Mrs Ed- wards, Glandwr House. Rhuthvn. Hughes-Lewis. Rhagfvr 22, trwy drwj'dded, yn Bethesda, Cemaes, gan v Parchedlgion b. Parry, O. Hugli.s (Amlwch), a T. Evans (cofrestrydd), y Parch R. R. Hughes, B.A., Biynsieneyn, a Miss Maggie Annie Lewis, Bootle, Lerpwl. June,Hale. Rhadn- 22. yn Carmel, PortR Am- Iwch. gaa y Parch T. Evans (cofrestrj'dd), Mr Rich- ard Jores. RhosYdd Mynydd, Llanfechell. a Miss B. Hale. Tj ddjTi Bath, Llanbabo. Jones Thomas. RhagfjT 21. yn Carmel, Porth Amlwch, gan y Parch T. Evans (cofrestrydd), Mr William Jones, Vron Bach, Llangefni, a Mra Thorn ,s. Twrrcuhc-lyn-stceet, Llaiierclyniedd. Leai-m»uth—William*. -:Tvh a 26, yn Eglwys St. Cybi. Caergybi. gan y Parch James Jonesi, eurad, Mr Albert James Learmonth. Trinity Service, Caer- gybi, a Miss Elizabeth Mary Williams, Cambrian Hotel, Ca rgj bi. Pictor—Marsh.—RhagfjT 22, yn Eglwys St. Cybi, Caei-gjTbi. gan y Parch James Jones, curad, Mr Ernest Edwin Picton, Cambrian street, a Miss Rose Marsh, Howell-street—y dau o Gaergyhi Parry- Williams.-Rhagfyr 14, yn Eglwys Llan- idan. gan r Parch D. J. Lewis, ficer. Henry Parry, Groeslon, Brynsiencyn, a Jane Williams. Ysgubor- fawr, Llanidan.
[No title]
_J_ Adrodda Sydney Smith hanesyn am ddyn a aeth.. ar hyd v ffordd dan hercian hyd nes y daeth at dwn- pike. "Bcth sydd i'w dalu ?. :Tw dalu, syT!- am betliV" "Am fy ngheffyl. wrth gwrs. syr." yma yr un ceffvl, syr." "Dim ceffyl! Gwarchod pawb," ebai efe. gan edrtich i lawr rhxug ti goesau, "yr oeddwn yn meddwl fy mod yn mareiv- ogaeth."