Y Clorianydd

Ar gynydd, "Arian yn eich Poced," Yr Afr Aur, Caernarfon. Mae tystiolaethau o bob cyfeiriad fod yr Hen Fasnachdy hwn ar y blaen, ac nad oes fasnachdy yn y Gogledd yn gwcrthu cyn rhated. Wrth brynu llawer yr ydym yn prynu yn rhatach, felly yn gallu gwerthu yn rhatach. Anfonwch am batrymau a phris- iaii a gwnawn anfon unrhyw order trwy y post neu gyda'r trea J; yr un dydd. ""4 ? Yr Afr Aur, Caernarfon.

7 Rhys Dafydd 8y'n Dejd- Fed rhai yn hoii yr wythnos cklrweddaf a oedd efp wedi iirlio a mynd i'r ffrynt. Mal wedi colli ci "bersoiiohaet.li" o'r papyr yr oeddy nt. Fod v "gentleman" (c'hwet)l M.P.) a gollodd y treii" vn dWPyd nad oedd yno ddim Men f) gwbl i'w cholii. .10(10 gae] vsgwrs hefo dwy o fetched bro M.P., a i few! vn lied amcoU mai un ohonynt hwy fu'n dweyd ti haJiot. Fod yr hen ii-armwr o F yn erafti ei ben pan glywodd fod y dyn icuanc brynodd ci geffyl wedi ta wertbu am bum' punt yn fwy drannoeih. Ei fod yn sod rliywbcri-ii am "gydwybed," ond fod tin arall yn d weyd wrtho sttal bargen yds bargen. Ma; y ffordd fawr oedd y "graJid stand" yn show Beaillech ddydd Gwener. Mai i-hvTc' ebenuog a godid am gael mynd d-rwy-r portrh. ond fod nif-er fawr yn cred'u y gclhr car.o ymlacn bopeth heb kkiynt hwy dalu dim-dcA--dd "mono rots" am hynny, ehwedl y wraig ffwda^kilyd honno. Os oedd y show yn worth scfyB am ddwyawr neu dair i edryeh ami o'r Ion ei bod yn giwr o fed yn worth eh we' cheiniog yn y cue. Mii.. ar ben ta« wair yr oedd e-raill wedi pitsio en hunain i weld "ar y cheap." Foci y cwnstabl lleol yn falch o'r pe.ntw.r eaird- jau a gafodd, ae maa ie] hyn y oanodd R.J. xwo.- Eniliodd yr foeddgeidwad Am datws. pys, a fia, Cainaries, oolomenod, A flowl, a chi baeii da, I

Wedi Dyfod Adref i Farw (?) Y dydd o'r blaen yr oeddwn yn rhodio ar lannau y Fenai fwyn yn mvfyrio «r brydlertli- wch aman, gan edmygu gwerthfawrood pel- ydran yr haul eydd yn sirioli calon dyn ac anifail—yn peri i'r adar byncio eu can, a'r wye brancio a llamu, a'i wres yn treiddio i wreuldyn pob Ilyuieuyn a planhigyn, etc., i wisgo v ddaear loin a gwyrddlesui, a'i hadd- uino g amryliw flodau peraidd. Ynghanot fy myfyrdod, cyiarfydda's a dyn ieuanc, mab i hen gyfaill caion i mi, yn waei ei wedd a'i bwvs ar ei if on yn cei«io fy nghyfarcb a gwen 01 lygaid pruddaidd. Wel wel," meddaf, John bach, beth ydyw y mater gyda chwi?" "Gwael iawn ydwyf fi, ac mae arnarofn fy mod wedi dyfod adre. i farw. Cefais fy tighynghori gan y doctor i fyned gartref i awadhi awyr fy ngwlad enedigol, a chymysgn a fy hen ftrindiau gymaint a ailwn; yngliyda hyn anogodd fi i yfed Gwin Coch Tango (Tango W'inee) at faethu fy ngwaod, ac i ysbrydoli fy nghaion. Yr wyf wedi cymeryd tin botel, ac mae yn rbaid i mi addef fy mod yn teimlo yn llawer iawn gwell, ond er hynny mae arnaf ofn ei bod yn 'too Iate/ "John a.i bach," atcbais, "peidiweh a thorri eich calon. Fel y elywsoch am fy mereh Jane, mac's deb- rg, bu hithau mar wael fel nas gallai y doctor wneud dina i'w.gwclla. Yr oedd yn 'hopeless case' o'r bron. Nid oedd ond megis croen am ei het^gyrn. Nis gailai sefyll ar ei tliraed, aid oedd yn twyta. nac yn eysgu, ac ni fynnai weled neb. Ond un diwrnod daeth y nurse sydd yn arois yn y Plas acw, a rhyfodd medd- wI, rhoddodd yr un cyngor iddi ag a roddodd y doctor i chwithau, am iddi yfcd Gwin Coch Tango, y peth gorcu i faethu y gwacd ac adeiladu y cvfan^oddiad a chryfhau y nerfau. Ar ol yfed saith potel y mae hi vrwan mor hcini a bywiog a maxlan niynydd." Prifsiau 3s 6c; ail, 2s 6c; trydydd, Is 9c, gan I.a.ke and Co., Marchnad Bangor; Rowlands, Grocer, Holyhead; Lloyd Williams, Grocer, Beau. ir.is; Ishmael Jones, ly Crooe; David Owen, Druggist. Amlwch Mrs Williams, Market Vaults, ■L.-ngefiii '-vferbyn a'r Bwl Hotel); Janii Thomas, Holland Arms; Mrs Owen, King's Head, Manerohymedd; Thomas, California, Brvnteg, Mon; H. Thomas, Valley Hotel; Wm. Roberts, Bodedorn Richard Hughes, Bryngwran Morriv V»vlliam«, Llaj^d^^ant; Eliza Hughcs, Pengarii- isiog: Hugh R. Hughes, Malltraeth. Gellir caet pote! o'r goreu yn rhad drwy y post am 3" <- ond arifen at GRIFFITH OWEN, t •druggist, Caeinnrfon.

LLANDDEUSANT. BEDYDD. Nawn SiiJ, yn Llyn Howell, it--nyddwyd yr ordinhad o fedytid gan y Parch D. 1'. Bevan, 'Iredegar, < vu weinidog eglwys Hoieb. Befljdaivvyd pedwar, tra y eaed eyn- huihad Ilio&og a gweodaidd. Llawenhawn.weled )4.¡. Bevan yn tin plitfK a golwg mor ddymu,nol arno. Nos Sul iraddododd bregeth rymus ag amrieroi law nieiif-iicyci. Kdmygwn y brand lei eymeriad a ehenad d.roe Grist. I ANGLADU.—Ddydd lau hebrvngwyd yr hyn oedd lara-ol o Mr Rovviand Williams lieu.), Ponydref, i giaddfa y teuiu yn Egiwys y PIwyf: He yr oetld yn aeiod (angladd anghyhoedd" i ddynion). Gwasanaethwyd yn y ty gaii y Parch D. n. Lewis, rheithor, ac yn yr eglwvo a glan y bedd gan y Parch T. Daviee, rheithor P-n' mynydd, cyn-reithor y plwyf hwn. Cafodd aiigladd parchus. Chwith geiinyin ei goiii o'n pitth. LLWYDDIANT ANRIIYDEDDUS. Gyda bocidhad eyffredinol y deaiiwn Liii Iwyddiaa-t Miss llary Jane Rowland*, JJynon Mill, cyfeiles Horrb m.). yn arholiad TriJjj College of Music, Jun.ior Division, yn anrhydeddus, yr hwn a gynnaiiwyd yng NghoJeg y Bnfyfcgol, Bangor. Adkwyrcha glod nid byehan i Mrs Anwyl Ro- Caergeiiiog, gan mai dan ei gofal hi y derbynia ej hdd'y,g. Pob llwydd iddi eto yn y dyfoikjl.

Canlyniadav- Hapus. GWNAETHANT LAWER 0 BOHr. LLAN- GEFNI YN FllWDFRYDIG. Nwl rhyfedd fod ein eymdogion yn t'roi'n frwd- Irydtg. Y mae mynegiadau fel y rhai hyn yn ligon i wneud unrhyw ddyn yn hapufi. Mawrt;h 6ed. 1813. dyweflodd Mrs E. Parry, T.t n LIvcyn, fi, I :Bob tro y cawil all- uwyd cawn fy nhrwblo gan btienau ilym yn union ar draws gwaeiod fy nghefn. Gafa-eicnt ynof pan wyiwn, ac o'r braidtl y gailwn ymuji- ion) wodyn. Am lawer o flyri\odoeticl, yn awr a ptij-vci araii, yr wyf wedi fy mhoem gan yr an- li w,, lfic b, gailai fod amlw.taeth inai fy elwlcni oedd c'n ile, gan fod y dwfr yn annaturiol. "Meddylvaie y rhoddwn brawf ar Doan's baek- •che kidney pills, ac ar oi eu eyineryd yr oedd fy r/ghefn yn well, a I'.bÐC{] popeth yn.giyn a'r dwfr iic-wn Itrefn dda. Galiaf eu hargyrueil yn gtkiounog.— (Arwyddwyd) E. Parry. Kbi-ill 17eg, 1914—Mot ddeuddeng mlynedd yn cidiiveddarach—dywedodd 1rs Parry :—"Mae fy ughefn wedi <?a<lw yn lhagoiol er pan y gwelii- fcawjd fi gim Doan's baekaehe kidney piils. V ituta ntIwldd yr clwlod yn .arohlysur i iLa 'r afiechyi], Obiclid pan eiwlod wedi cati ac yn gvrvthod gwneud eu gwaith teflir yr acid yn ol i'r cyfansoddiad, pan acho-si eryd- fymaian. cenig,' ehwydd yr yswigen, dropsi, prnvynw.st, apai-hnol ac anghygon. Os yr cfigeulusir yr anhwykjeb y mae'n bosibl i afierhyd anfoddygirwaethol ddilyn, ond in ) gyftrixlin lhvydda help mewn pvyd. Achiibwyd miioedd gan Doan's backache k-id- aev pills o ddynion a nierched yn dioddef oddi- I. wrth wemwymad nr'c &t"d ac elwlcni drwg. cc hyd yn ()ed .an fyddo'r anhwyideb wedi cerdded yinhei] ilwyddwyd i wclia llawer. I Pus 2s 9d, chwe' blw.-h 13s 9c; gan pvflV,' W,,)-. nen osldiwrth Foster-Mci-lellan Co.. P, Weife-street, Oxford-street, Loudon, W. Pcid- jwvh gofyn am beieni a«, boen yn y cefn a'r efwl,u,i--yr hytraoh pof>nnweh vn blaell. am yr Ciddo Doan, mc-gis y rhai a gafodd Mm Parry. i

I Ein Safle fel Amaethwyr. I Y xhyfel tectyn yr ymddiddan pic bynnag yr awn. Mae fel pe wedi llyneu popeth arall i ddifajicoll. Cetwch wahajiol Hji.iaclau a gTvaluinol deimladau ynglyn a hyn fel brcn gyda phopeth arall. Nid bywoliaeti persou unigol neu beriscnau sydd yn y glor- ian, ond bodolaeth teyrnaMoedd a'u meddian- nau, feI bron na t he i ml em yn y presonnol fed pwysi.grwydd yr ymgyrch hwn yn gyrru po- peth arall o r goiwg ac yn gwncud ein byd bach ni yn ddun mewn cydmariaeth. Eto o bc.sibl nad yw cin byd bach ni mor bwysig iiiown pertnynas a. r unigolioc, neu, mcwn gejriau era-ill, mae ei dy neu ei dyddyn neu ei gaxtref j r ty-ddaliwr neu']' flermwr mor bwyeig ac aainwyl ag yw teyrnas i frenin neu ymei-odracth i yiperawdwr. Beth sydd fwy annwyl ac ymlynol gan ddyn na J gartref oe bydd yn deilwng o'r emvP Does unman yn dobvg i gartref' a. glywir oddiar Iwyfansnau ein cycghe.rddau "llen le bendigedig yw cai-trk,.f." Ond mae vmddvg- iadau rhai pob! at gartrefi ym Mon yn do-a a ni i'r grediniaeth nad yw athrawiaeth y deg- fed gorchymyn ddim yn cael ei ddysgu o bul- pudau rhai enwadau ym Man mawr ei breint- iau "Na chwennych dy dy gymvdog" ydyw'r gr,rchymvn onid.ef1 Ie, "na dim sydd eiddo dv gymydog. Beth welwn end torriad aT ddeddf sydd wedi ei goisod i lawr fel sylfaen pob dcddf arall gan y Bod Mawr ei Hunan? Faint bynniag o hawl b-ydd gan berchenogion tiioedd ein gwlad mewn ysttyr gyfreithiol, wladol, ni ellir anwybyddu na myned tu cefn i crchymy-nion y ddeddf a roddwyd i lawr gan y Pen RheoJwr ci Hun. Pa fodd y mac b i'r naill ddyn ymddwvn tuag at y Hall. Mae cyl'reithiau yn cael eu llunio er cadw gwareh- o-daeth rhag ymddygiad anynol rhai at anifeil- 9 1 iaid direswm, ac mae tynnu nyth aderyn yn gotiod y neb a wna bynny i gael ci gosbi. Û6 yw deddiu ar gyfer byd yr adar yn angen- rheidicl er diogolwch eu taj-ll nythod yw ei tai hwy—pa famt mwy yw dyn nag aderyn, a beth ddylai y gosb fod ar y rhai a ymddyg- art yn aoiynol at eu cyd-ddyn? Nid oes digen o ddadlennu ar ymddygiadau rhai dynion a fathraut bob cyhawndei' a th-egweh. Er eu cywilydd 'rwyf yn dywedyd hyn. l?r cymaint a ddywedir ac a ddywedwyd am i ni fei am- aethwyr fod yn geofn y iiaill i'r llall, pa fodd y cei-ir hyn a Han ? Oni welwn ddynion ym MOeD yn ddigon bwyatfilaidd i gymeryd fferam dyn arall ac yn gwybod yr un pryd fod y tenant hwnnw yn cael ei -uxvi o'i fieram am ihyw fympwy o'r eiddo ei fcistr tir, er ei fod yn cael ei ystyried y tenant goreu, mwyaf gwciLh- gar. wedi g-wario e.t enillioji, rheddi ei lafur a'i ynaii er gwncud y lie yn gartref, a'r He yn cael ei osod uwch ei ben i'w ealach Gwel- aii mewn cyfoe^olvn arall ajnacthwr yn gofyn a ydyw cymdeithas genedlaethol yr* amaeth- vyr ddim yn ^ymud yn y mater. Ar gais y p-wyllgor canolog (executive) a,nfonwyd llythyr at y perch en nog. a bydd y mater yn dod ger- bron eto pan gyferfydd y pwyllgor, yr hyn a wna yn fuan. Os nad yw acho.sion sydd mor bwytig i gym- deithas yn oael cafncgaeth y Wat;g i ddad- ferinu a cbyhooddi bryntweh a thrahawedra nid yw yn gwneud ei dyledswydd. Dylai cymdeithaeau gwlcidydd.o] a chrefyddol basio f^nderfyn iadau cryf ynglyn ag aehos sydd yn dc.styn yiarad trwy'r sir a'r ss.roedd ga,n ei bod wedi myned yn eimod c'r dydd i fryntwch anynol fel hyn ddia.nc yn ddisylw. Nantyfran: G. P. GRIFFITH.

Yr Eisteddfod Genedlaethol. HANNEll YR ELW ] GRONFA'R TYWYSOG. Nos Weaier bu cyfariod o BwyHgor Gwcith- io., Eistedd'fod GeaiedJaetlio^ Bajigor i bender- fynu a nbe'lid yr Eisteddfod Gaocdiaetfcol ,y ai peidio, ac wedi trafo<la<^th fa it'll pasiwyd i'w (-hyural ac i leihau'n i'awr ga'-Tfa.u'r Ardd- aiigocfa Ge;f a ddi'jgwylir a agorir gan Mrs Mai con i ae Ardiblyilde.s Mo-n. Pasiwyd fod i banner yr eiw o'r Eisteddfod gael ei dTo«g!,wyddo i Gronfa Gynorthfwyol 'I'ywysog Cy-mru. Gan fod cynifer o go.rau plant wedi anfon eu hen wan i mewn i gystaxl'ouactli pasiwyd i gyrnal rbagbrawf a thyn.nri'r rhif i lawr i saith gor yrmldangow a.r y llwyfan.

I I I MAECH.VAD BIJ? AIIXT;tt a \r def^^hSw b'jrihaiQ iawn ° *axtW a, iau < H 2* m 6llid P^ 13 u. Cjtleji-wad gwwkiol o focn a, llarS Jvr a llai UiP yt ju pnjs. a JjycJiod 11*.

A*rwri>.DIA\ CTWIR. H* ddj-w r bore aganryd õWJ-ddfa., a^mug y Lljivodraeth i aa.S*r» y rJxyfeif a'rlS eT!, < oianj 1 toll bnf baprrau Jjliiudaaii ar duiiasoeckl m&wr. I j

Cynnyrch Bra Traeth Coch. lit ARDDANGOSFA FLYNY^DOU Cynhelid hon cleni ger y Glanrafoin Hotel, ac ni ehaed erioedl ddiwrnod hyfrylach na'r G won.r diweddaf yn y fro dlcfI. Ymgynullodd mwy nag a ddisgwyliem o yetyried fod corn y gad yn gaHv. Dyraa'r beimiiud :—Cynmyrch, Mr W. Ed- wards, Hologwyn; da carnol a. chorniog, Mr J. Edwards, Penbol; dofednod, Patrch O. Kyffin WiilianLs, Coedanna; cwn, Mr E. White, Tyn- coed, Valley; ymcnyn a wyau, Mre Jones, Fferam Bailey, Bodorgan. CeidyMil. Lawrenoo Williams yn llywydd, ond yn alasennoi oherwydd ateb o,houo y wys i Tyfel; y trysorydd ecdd. Mr R. Thomas, Plae Brain, a'r yegrifennydd Mr Richard Hughce,* Erwfynydd, sydd wrth lyw y mudiad o'r cychwyn. Cynoa-thwyid ef gyd-a"r trefniadau gan yr arolyg-wyr hylaw hyn :-Mri J. W. Thomas, Yxgol Llanbedrgoch; R. Williams, MaefiU-wyd*; E. P. Jones, 'Rynys; E. Williams, Olgra Gerrig; 0. Roberts, Porthllongdy; a G. Roberts, BeUwB. Bu ohwareuon ar y maes ddi- wedd y pnawn dan arolygi-aetli Mr R. Lloyd, Tynygongl, ac era.ill. Enillwyd gwobrau'r trdd-angocfa fel hyn: PRODUCE. Kidney potaitoee: 1, I-I. Thomas. Tynymyrydd, Pcntraeth; 2, W. Wiibams, Rhianla, Benliech; he, 0. Jones, Avoiidalie, Benlicch; c, Thomas E<iwards, Efail Bcnwao. Round potatoes: 1, H. Thomajs; 2, W. II. Williams, Tymawr, Liantx'dr- goch; lie, 0. Jones; c, R. Thomas, Min/Tordd. Peas: 1, H. Hughes, TynlWiaj-t; 2, O. Jmcs; he, H. Jones, Yr lard; c, Muss ilutton, St. Winifred's. Broad Beans 1, H. Jonee; 2, O. Jones, he, W. Williams; c, E. Lewis, Tynewydd Canol. Carrole: 1, E. lew 's; 2, 1I. Robe-its, Bryntirion, Taiwrn; he, W. D. Williams, Post Office. Turmipe: 1, H. Robei<t«, Bryntirion; 2, J. Williams, Tynewydd. Swedes: 1, W. D. Williame; 2, R. Thoma*, Plas B-rain; he, R. H. Willia-niis, Giyn. Yellow gicbe mangolde: 1, It. Thomas, Plas Brain; 2, 11. Thomas, Ithoeyad; h< W. D. W-iiliame. Long- red tnaigoids: 1, J. Williams, Tynewydd; 2, O. Jones, Croejsfryn; he, 0. Roberts, PorthOongdy. Blac-k oate: 1, H. Thomas; 2, H. llughce, Pencefn. White ouu-: 1, R. E. Thomas, Tynpwll; 2, J. Hum- phreys, 'Rallt. Yellow oats: 1, G. Roberts, Be'tt ws; 2, H. Robei Is, Bryntirion; he, W. H. Williams. Barley: 1, R. Thomas, Pkus Hra-in 2, W. H. Williams; he, H. Hughes, Pencefn; c, W. D. Williams. Collection of farm produce: 1 (equal), It. E. Thomas, Tynpwll, and R. Thomas, Plas Brain. Collection of prodsioe (smail-holders): 1. J. Williams, Tynewydd; he, H. Jones, Yr lard. Six heaviest swede.s 1, R. H. Wilbame. Mangolds, swedes and turnips: I, J. WiLiams, Tynewydd. MISCELLANEOUS. Fresih butter 1, Miss Jones, Mirfforcld, Tyny- gong I 2, Mrs Hughes, Pencefn. Salted butter: i. Miss Jones; 2, Mrs Roberts, Caeteil. Sweet peas: 1, O. Jones, Avomdale; 2, W. H. Wil- liams; he, Miss HuKon. White eggs: 1, Mrs Roberts, Ca.stell; he, Mrs Hughes, Erwfyiivdd. Brown eggs: 1, Mrs Roberts. Betitws; 2, Mrs Thomas, 'I'vnymynydd. Die-seed Thickens: 1, M rs Lloyd, Penlon. Pigeons (fantail): 1, O. Jonoe, Avondale. Pigeoiiis (any other breed): I 1, W. il. Williams, Ty Mavvr. Cat: 1, Miss Frater, The Bungalow; 2, W. Lovatt, Ty'n Cae, Pxt-Ki W lmrf. Canary 1, O. Roberte, G wynfryn Cottage; 2, 0. Jones, AvondaJe. Goldfuicii: 1, O. Jones; 2, J. Jones, MinfFordd, Talwrn, Tame rabbii: 1, Harry S. Jones, Croesfryn. POULTRY. Pen of light breeds: 1, R. II. Williams, Glyn; 2, O. Jones, Avondale; he, Mrs Wiili.vrns, l'ias Goronwy. Pen of heavy breeds: 1, II. Jones, Yr lard; 2, R. H. Williams, he, O. Ovvena, (,*j u. Wyandotte: 1, 0. LJoy(¡ VV uLium.s, Croes«llgo; 2, H. Owen, Talgwyn, Red Wharf; he, E. Lewus, Tynewydd Garyo!. Orpington 1, O. Roberts, Porthilojigcly 2, B. Owen; 3, W. H. Williams. Plymouth rock: 1, It. II. Williams. Leghorn: 1, J. Hughes, Penchwarel; 2, H. Owcn; he, W. Williams, P)a« Goroaiwy. Ban- tams: 1, Miss Roberts, Poirthliongdy; 2 and he, R. II. Williams. Any other breed: 1, H. Jones, Yr lard; lie, II. Owen. Cock of any breed: 1, R. If. Williams; 2, W. Williams, Plae Goronwy he, G. Roberts, Betfws. Hen of any breed: 1 and 2, R. H. Willi:um; he, O. Jones. Drake and duck (A\lesbury): 1, W. J.I. Williams; 2 and he, H. Owen. Drake and dude (Indian Run- nere): I. J. Hughee, Penchwarel; he, H. Hg I TynHidiart. Drake and duck (any variety): 1 and 2, R. H. Williams. Gander and goose: 1, W. Williams, Plae Goronwy; 2, H. Owen; bç, J. Williams, Tyddyn Phyiip. DOGS. Collie: 1, J. Williams, Tyddyn Phyiip; 2. G. Williams, Ynysfor. Spaniel: 1 and 2, J. Hug-hes, Pencilwa.rel. Re-triever: 1, R. Ro- berts, Bono Newydd, Llanbedrgoch; he, L. Ro- berts, Bryn Dyfnan. Fox terrier: 1, Miss Frater, The BungaJow. Wei^h terrier: 1, 0. Jonee, Avojidaie; 2, T. E. Jones, Drug Stores. Airedale tei-rier: 1. Miss Huston, St. Winifred's; 2, R. Williams, Maesllwyd. FARM STOCK. Team for agricultural purposes: 1. Roberts Bros., Bodgyndaf, Llaneugrad; ho, R. Thomas, Plas Brawl. Mare, wit-h ioal at foot: 1, Roberts Brog. 2, W. Williams. Pare Bach, Penrhosilig- wy; he, R. Thomas, Plas Brain. Foal: 1, W. Williams, Pare Bach; 2, Roberts Bros.; he, W. D. Williams, Tynygongl. Turn out 1, J. Ro- berts, Castell; he. R. Thomas, Plae Brain. Horse and cart: 1 and -he, R. Thomas. Yearling iiily 1, R. Thomas. Gelding or mare under saddle: 1, R. H. Williams, G!yn. Pony race: H. T. Owen, Tynybcudy. Buil under two yea-rs old: 1, n. Thomas. Cow: I, Lieut.-Colonel Williams; 2, R. Jones, Pantysaer; he, H. llughee, Pencefn. Heifer Ycid. calf: 1, J. Williams, Tynewydd. Bull calf: 1, R. Thomas. Two short-woolied ewes: 1, R. Thomas; 2, W. n. Williams, Ty Mawr. Two sheading ewes: 1, R. Thomas; 2, 0. Roberts, Porthllongdy. Ram: 1, O. Roberts; 2, R. E. Thomas, Tynpwll; ho ,R. Thomas.

Gwers o Awstralia. Yn Awstraiia daw'r Nadolig yn y Gwanwyn. Eto mae pob] y wlad honno yn bwyta yr un bwyd Nadolig a iiinnau. Rhaid iddy-nt gael eu pwdin. Nado,ig-a. doeth hynny. B.o, tybiwn ni ym Lloegr fod pwdin Nadolig yn fwvd y gaeaf. Dim o'r fath, IllaC ii ddysgl pob adeg. Siicryd pawb mewn yetyr agon-ed am Has ac adaioddau macthIon pwdin Nadolig. Ychydig y'n aros ystyried paham y mae mor dda. Mae un rheswm amlwg. Mae digon o Currant.s ynddo. IJe bo Currants yno ceir macth. Y ffrwyth byehaui dymusiol, wedi ei aeddlcdu gan heulweji Groeg, sy'n llawn o siwgr giawn, maethlonydd pur Natur ei hun, i-liagorol i'r bias a budd-iol iawn i iecbyd. Cyme-rwll wers gan yr Awstral- iaid cadaTii a chyhyrog, sy'n bwyta pwdin Nadolig yn yr Haf. Bwyunvch Currants yn y tywydd poeth. Mae'r ffrwyth yn tiasus, bob amser yn faethlon, ac yn wasiad er budd i'r icchyd. Yna gwnewch bwynt ï fwyta yn yr Haf. Yn arbcjiuig ar y gwy.jau ceir Curr.uus yn ddefnyddiol iawn. MaethSonant yn effeith- ioI heb ixi.i umrhyw straen.ar yr crgarfinau treuliol. Cymeradwyai'r diweddar Syr Francis Laking, Meddyjr Brenhinoedd, Currants, am y g-.vydtlai'r amryfal fanteision i icchyd a. ddeuai <> odefnydd-io y ffrwyth byplwn ofd galluog. Bwytewch hwy'n rhydd neu mewn Baia Currant, hcu Cur- rant Cakes, ODd pekiiweh anghofio eu bed yn eh ware r han amlwg yn eich bwyd dyddiol. =

CERDDOROL. Mewn arholiad perthyno! .r Trinity College of Maic, a. gynlialiwyd ym Mangor, 1 Iwyddodii y ItJai canlynol i ennill tystysgrifau: -Miss Mary Gostog Farm, eto; Miss Clwen Williams, Post Ellis, Ael y Bryn, Ami weii; Miss Grade Roberts. Office, eto; Miss Elizabeth Ann Williams. New- ton Houe, eto; M; Olwen Evans, School House, Bryngw ran Miss Memntie Evans, Cycle Despot, eto: a Miss Elizabeth Owen, Bryn Ily.'ryd, Cajiel Pitre. Hefyd yn y London College of Music:—Miss Dora Eveline Williams, Pre-swylfa. Ball Bay, a Mr Richard Williams, Ty,)),)'.Gon,gl, Bryngwran yr oil ohonynt yn ddisgvbiion i Mr H. J. Thomas, A.L.C.M., 1»1 an erch y med d.—Hysb.

Yn Eisieu-Ar Wert-7a--kr Oeod-COUwvd- Cafwyd: Y blaen-da I am gyhocddi an- hysbysiadau o'r fath Vt ein oolofnau yw: — 20 -air ac isod, unwaith, swllt; dwywaith. la 9c; teirgwaitb, 2s. Dan 30 gair:ls 6c,

Marw Syr Edward Anwyl. CULLED I ADDYSG CYMRU. Nos Wener bu farw Syr Edward Anwyl, yr ysgolor Cytnraeg enwog, yn nhy ei dad, Mr John Anwyl, Bryn Elen, Pontypridd. Brodo-r o Gaer oedd Syr Edward Anwyl, lie y ganwyd ef yn 1866. Addysgwyd ef yng Nghoieg St. John, ac yn Ysjgol Bron in Ilarri'r Vlli., Caor, ao hefyd yn-g Nghoieg Oriel, RhydyoLen, ymha le yr oedd yn ysgolor mewn cl-asuron. Penodwyd ef y-n brolleswr mewn Cyniraeg yn Aberystwyth yn 1892, ac ar ymad-awiad y Pro- ffeswr Angus am Gaerdydd fel cofrestrydd, gYVJiiaed t--f yn broffeswr mewn icithyddiaetb gym- -h"rol. Yr oedd yn aelod o Lys y Senedd a'r Bwrdd Duwinyddol fit pan sefydlwyd Prifysgol (Jymru, ae yr o-edcl hefvd yn gadeirydd Pwyllgor Gweithiol y Bwrdd Canol Cymreig. Ym mis Taciiwedd diweddaf penodwyd ef yn brif-athro C'oieg Hyfforddiadol Myinvy, yng Nghaerleon, yr hwn sydd i'w agor y mis nesaf. Yr oedd yn ysgolor Cymreig gwyob. Cyhoedd- odd Ramadeg Gymraeg, ac ychwancgodd lawer a.t lenvddiaeth a. diwinyddiaexh Cymru. Detrbyniodd yr anrhydedd o Syr yn 1911, ar ymweliad y Teulu Brenhinol a Chymru fel gwerthfawrogiad o'i waitli gwcithfava- gydag addysg Cymru.

LOOK! LOOK!! LOOK il! George Price. ESTABUSifED OVER FURry YEARS COMMISSION AGENT, ^r" °ri T opoi iuig Clubs. 133a, Mestya St., Llandudno Safe as the Bank of England. No Limit. Place Betting when the favourite starts odds on, and all other advantages Credit Accounts only. Strictest Privacy. Send at once for Book of Rules. J

I Man-Ddaliadau Mon. Y TENANTIAID YN CYD GYFARFOD. Cafodd tenantiaid y Cyngor Sirol gyfleuslra i ddod i adnabod ei gilydd ddydd lau, gan fod y goruchwyliwr (Mr W. Prytherch) wedi eu gwa- hodd i de yn y Mona. Cafe, Llangefni, a llawn fwynhawyd y ddarpariacth dda. Yn ddilyno!, llywyddai Mr Prytherch y .cyn- hulliad, a chaed anerehiadau byr gan Mr Griffith Jones, arolygydd ad,jyg aroaerfiyck'iol'yii y sir, a Mr Williams, sydd i roddi addysg mewn gartld- wriaeth. Dy wed odd Mr Jones i gynllun y man-ddaliadau gael ei ddwyn ymlaen oherwydd nad oedd y tfermyckl mawr yn cyrraedd yr anican goreD. (.redid y gellid codi mwy o g-ynnyrch drwy y eynllun siewyxid, a thrwy hynny gyfoetJiogi IlJWY or y wlad. Dywedid eu bod yn wast-io uigon 0 d;r ar Hermydd mawr Mon i gadw ugain o fan- ddcilia:il, ond i ba fesur yr oedd y eylw yn wir nis gallai ddweyd. Fodd bynnag. yr oedd eisitu inni ddysgu pa fodd i wnoud defnydd priodol o bob darn o dir. Dyna erddi'r vr, yn gyltz-k-d "ii nid oeddynt yn werth dim ond .i godi ycliydig datws, ac yna ehwyn am y gvr<ddill o'r fiwyddyn. Fc gaent y byddai yn bur anodd talu rhent i Mr Prytherch os yn ol eynllun yr amr.et-li- wyr mawr yr oeddynt am gano 3-niiaeri gyda'u gerddi. Rhaid oedd eangu cylch y cynnyrch. Yr oe-dd ef-0 at eu galwad pan fynnent i rodui unrhyw gyjarw-yddyd nid oedd eisicu ond anfon gair nc fe nlwai. Hyderai hefyd y mante sid ar y dosbarthiadau fwriedid gael y gaaf. Trwy hyn oil yr amcan oedd hyrwyddo llwyddiant y man-ddaliadau. Siaradwyd hef\d gan Mr Williams, efe'n dangos pa fodd y gellid codi dau gnwU yn yr avdd yn y Hwyddyn. CJeid llysiau yn siopau Mon wed' eu tyfu yn Lloegr, pan y dylai y sir ei hull fedra eu tyfu'n hawdd. Diolchwyd i Mr Pryilierch am ei garedig- w i. d.

Cydweithrediad Amaethyddol. CAIS AT AELODAU Y CYMDEITHASAU. Anfonwyd y cylchlythjr c-anlvnol i holl gym- <leithasau cydweithredol ama.ethy-ddoi Gcg'edd Cvmru :— Annwvl Syr,—Dyma i ni. Kydweithredwyr Cymru, gyQcustra ein bywyd i ddangos pa fath )-a! ydym. Y mae gan y Llywodraeth anhawster tra d;fr;f. 01 i'w wynebu ynglvn a'n bwyd a'r inodd i'w numu. Gailwn ni gymeryd jietii o'r gwaith. Ein dyiedewydd arnlwg yw eu helpu byd y mae ynoin galhvn wneud hynny drwy gadw "r prisiau i lawr. Nid 0C8 aehos ofni a rhuihro: y mae digonedd o gyflenwadau yn v wlad gyfarfod ci hangc-n Gorwedd y poiygl mewn codi'r prisiau ormod- edd. lioed pob amaethwr foddlon ar bris tog am ei gynuvrch na rotlJer lie i ddweyd byth i'r un Cymru geisio gwneud arian allan o gaiedi ei gyd- wladwyr, oblegid dyna ydyw gofyn prisiau af- resymol. Pi]. i ddyn fydd pentyrru arinri a clic! wlad? Rhyfel i'r pen draw yw lion, a rhakl i bawb—pob mawr it gv.raig a j>lileiiryn—roddi eu hysgwydd Ylloùi. Bradychwr ei wlad yw'r Imn wna "hosan" 0' i aur neu a !e ¡IIW ï dy a dcunvdd bwyd neu a geu-ia broffit mawr. BoirJ i'r riia i* e(Il aur ei dalu i'r banc ar un- waith boed i'r rhai brvi,nodd fwy o fwyd nag arfer ei roddi i fyny a'i werthu am a gostiodd i'w cymydogion tlawd; a boed i'r rhai wnaeth elw a.-ihepr guddio'u pennau niewn cywilydd. Rhaid i bob gwladgarwr fy w o'r Haw i'r genail am lawer mis ddod. Dylaîn holl gymdeiihasau gyflenwi deunydd bwyd hob fwy o elw nag yn amser hedd\\ch-1!ai o-s yn hoh1. Nis gailwn oil fyned i'r frwydr. ond gailwn oil helpu drwy gadw'n pennau a chailw prisiau i lawr. Meddyliwch am y pe-tliiii hyn hunain ]>eidiwc.h meddwl am (lanooh eÙ-1I hunain, eithr }..U1 eieh gwlad, a'r hyn a alloch, yn bensonol neu ynghyd, gwnewch.—Yr eiddoeh yn (iiilff aart, R. S. COTTON, Cadeirydd Car/gen Gogledd Cymru. O.Y,-Dyiid gwneud peth ymdrech i aryfavfotl anghenion lleol cyn anfon cynnyrch bellter ffordd. Petliau fel dofednod, wvau. ymenyn, llefrith, caws, tatws, cynnyrch g-erddi, cwningod, ete. dylid gwerthu v rhain am bris rhNymoJ yn sym- iau bychain am a]'an pa rod. Arbeda hyn y eludiad a phroflit y prynwr a'r siopwr. ac y nuie'n well busnes i'r amaethwr. Mor boll ag y gel. well gofynnaf i chwi gario liyn allan.

CURKFi Bil PILU Gfellir dibyanu arnynt i wella, yn y ddau ryir. holl Anhwylderau yr Orgaunau Dyirol, Grafel, a fhoenau yn y Cefn. Yn Rhydd oddiwrth Arian Byw. Sefydlwyd dros ^0 mlynedd Mewo a fhoenau yn y Cefn. Yn Rhydd oddiwrth Arian Byw. Sefydlwyd dros ^0 mlynedd Mewo blycha; 4s 6c yr un, gan bob Fferyllydd a G worth* wyr Cyffunau Bremtiedig drwy'r Byd; neu aa- fouir hwy am 60 stamp gan y Gwneuthurwvr: The Lincoln and Midland Counties Drug Com. pany. Lincoin. I: Hr /■> A you have a BAD LEG, Eczema, Old Sores, Wounds, Ringworm, Cllts, Burns, Scurf or any s.nn affection seixi to Maurice Smith and Co., Kidderminster, for a free sample of HEALO Ointrnent. It costs you nothing, and JOlt will not regret it. Try it, you need not send for a large* box. A Shifnal Lady says it is worth C5 a box. Healo allays all irritation, reduces in. flammation, prevents festering, soothes and heals all bad legs. Don t say your ease is hopeless without frying IIEALO Boxes Is 12d and 2s 9d. Local Agent: h. HUMPH P. KYS LEWIS CHEMIST, LLANGEFNI; and R R. JONES. CHEMIST, AMLWCH. ,af' t&f KitiG Gr. m t THE NON-POISONOUS DISINFECTANT AND AIR PURIFIER II, f¡ sues FLEAS MOTHS BEETLES FLEAS rtn. 1.e..I

Y Sipsiwn a'r Tramps. Gan CEINWEN. ddau ddosbarth o bobl n<:(PV>e<? rwmawl r,-4 yn eu hoffi, ond or ddau y s;p:wn yw y mwyaf godddoJ. Y maent megvs cenedl nett hvytli nicl liduol o bob!. Tyb:a wiai mai iiihog- aeth Ishmacl ydynt. Nid yinostyiigant i lywodr- aetli, ac ni thrig-ant mewn tai. ond irafaeliant o'r le i'r llall gan tyw mown jjebyll. Y n."ent a'u llaw yn erbyn pawb, a phawh a'u Haw yn cu lierlin-n hwythau. Pa bryd y daethont gyntal i'r wlad hon nis gwyddom, ond y mae yn fiaith fod gwr o'r enw Abraham Wood, a Shara, ei wraig, wedi dvfod yma o'r Aili't oddeutu canol y IBiod canrif. Yr ocdd ganÙlynt dr; o blant, meibion, o'r enwau \S ilbam, Solomon, a John, y lhai a gvnyddasant yn llu mawr yn v wlad. gan gymeryd arnynt eu bod yn foddiannol ar allu i ragfyncgi pethau dylodol, dweyd tesni nell ffortiwn, a darllen ir'eddyliau pobl. 0 ganlyn- iad dechreuodd rhai pobl ofergoeius a phen- feddai roddi cred ynddynt. ac yr oeddent \n eu hofni cymaint, fel na omeddent roddi iudyi't un- pcth a geisicnt ganddvnt am eu twyil. Yr oedd y wcrin n; yn credu y gallent cu rheibio Imy neu eu hanife.baid os y gomc<ldcnt roddi bwyd neu arian iddynt. Ac felly yr ocdd y sipsiwn bciddgar yn cael digon at cu bywoliaeth, heb la'urio oddiwrth ITn\"YIJ¡ yr ofergoelus. Ond ar 01 tywyliwch anwybodaeth torrodd gwawr golcuni. yr Eiengyl i ymliil llawer o'r ofe: goek'cid a r tywyliwch Airftaidd Nill;iltll. a bu yn oh^nnol am rai blynydd.iu ond y mae wedi ail-ymddangoe yn ein gwlad, ac 1. bvchaA yw rhif y rhai sydd yn credu yng ngaiiu y sipsiwn i ddweyd eu ii'ortiwn, a thebygol y bydd llawer or ieiK'nctid yn fcibion a i:i<~rchc(i yn ymwcled a'u pebyll er mWYlJ cael gwybod pwy fydd eu gwragedd ;'u gwvr ynghyda'u holl helyntion carwriaethol a theuiuaidd. Mae vn eyn meddwl fod neb yn yr oes erleu hon yn rhoddi coel lddynt. 0s nad all v genedl [elynddu hon wybod eu tynged eu hunain, pa fodd y gallant fynegi tynged pobi eradl. Ea tynged iiwy yn ami fydd gor fod my nod i gar- char am honni eu bod yn alluog i ragfyncgi pethau dyfodol. Tybia a m. Gyniro a Chym* raes mai bywyd dlfyr yw hywyd pabellol y sipsiwn, ac yniwthiant i'w cymdeithas myncd yn un ohonynt, ac y gwaed Cym- ie yn rhedeg yng ngwytnienau lhai o'r s:p- siwn. Y gwvr a fy wiant wrth wneuthur basgedi ac amrywiol bethau crr.ill, a'u gwragedd a'u nx xhed yn niyuwi odeb amgylch i w gwerthu. Pobl gyfrwys ac ystrywgar a ehelwyddog iawn ydynt, a gwae'r rhai hynny a wrthodant bvynnu cu nwvddau neii a wrthodant rodui tainatd iddvnt," canys aillwysant, bob mcildithion ar eu ponnau am cu nacau. Ond y tnafnt yn nodedig o foesgar tuag at bawb os y boddheir hwynt. Am y tramps, neu wag-drafaclwyr, nid oes neb yn hoffi eu gweled yn dyfod at cu tai, ac ofn a leinw fynwes llawer un, yn .r unig, pAn wel un o'r dosbarth anymuno! hwn yn dyncfu at ei dy. Y maent yn ddosbartii tra Uioseig. ac fe'u gweiir mewn amticll Ie mer and a gwybed haf. Byw heb weithio yw eu prif ymgais, a chardota eu bara. Dynion uio(f ao unonest yw y mwyafrif ohonynt, yn byw ar onostrwydd pobl crai'd. Ar gwr yw, y mae llawer ohonynt wedi dyfod j'r sefyllia ddiracidiol hon trwy e; flobneb eu hunain. Llawer ohonynt wedi torri cu cat'tpn fyny, ac wedi gwneud ca hunain yn anioddefol trwy eu meddwdod a u ban. foesoldeb fel nas gall cu gwragedd a'u plant gyd- fyw a hwynt. 0 ganlyniad. ymadawant a'u haclwydydd. ac t'xi tculuoedd, ac ant yn wibiaid a chrwydriaid ar hyd y wlad. Cardot ait eu bara, ond am weithio am dano y mac hynny allan o'r cwesllwn. Nid -Jynion cyliawn ydynt, canys dywed rhywun, "Ni welais i mO'I' cyfiawn wedi ei ado, nVi had yn cardota bara." M at,'u debygo! fod y dosbarth yma, lawer ohonvnt, wedi cael dygiad da i fyny. ac fvillai fod rhai ohonynt yn feibion jjendeligion ac uthelvvyr. ond fel y dywedodd un o'r beirdd yn E>teddfod Lianirefni, "Fe brynodd e: dlodi a cnyfcr-th ei dad," Aid v lhai hyn oddi amgylch a'u boil Iiol vn cu dwdaw i wneuthur caniota yn f«y "re spectable." Mae yn ffaith tra nodedig nta ychydig o Gymry a we-twn yn dramps gwirion- cddol. Sacson yn fnvyaf cyfTred n ydynt. Mae gmiiod o gywilydd gan (Jymro gonest i fyned yn grwydryn digartref o'i wirfodd. 0, mor isel a dirmygus y gesyd dyn ei hun heb wyliad- wriaeth fanwl irnf) ei bun yn n\d(bau ei ieucnetid—yn gosod cu hunain yn agoret[ i bob temtas vin, yn amddifadu eu hunain o bob cysuron teuluaidd a chartrefol, yn rhodoi cu hunain yn agored gael eu cosbi am gardola ac am gysgu allan ond mac yn well gan gan- noedd ohonynt fyw fel anifdiaid, gan fwyti rhywbefh a gant, a ciiysgu mewn rhy\ dylln.i olw. yr heddgeidwaid, na byw fel dinasyddion parchus. Mae llawer ohonynt wcdi bod vn treulio rhan o'u ho" mcwn'carcharau, ona nid yw hynny yn gwcila dim ar eu mocsau ne H hamg.ylchiadau. Mae golwg tlawd, newvnog, ar lawer ohonynt. a rhai ohonynt. feallai. lieb ymolchi, na newid eu dillad ers linsoedd, os na throant. i'r tloty, He y cant ymgelcdd. Ond casbcrli y tramp vw myned dan oruchwyhnelb yr ymolchi a'r ymlanhau. Llawer gwell gan- ddvnt. yw inyned it yr amaethds,. i erfyn am damaid" o far a a lletya mewn cwt, gwaii; droit v noc. Ond ceidw ci yr amaethwr wyhadwr- iaetb fanwl ar rai o'r fath. caii Ns y maent yn teimio l'hyw aigasedd tif, iiitiot at bob tramp. Dynion vdvn: er v ewbl. riiai 11;1,1 ofnant ac ni idclolatit Dduw. ni j>barcl:i..»it ddjn, ac ni anrhydedd a nt y Brenin.

-4_- Dim Shtjwri. Yng- KghJfadod Miso) r gynhotifc dd.\(id Llun. yng Nglaiiadda. Bangor, 11.11 'yW. yddiaeth Mr J. Vaughan Wiiliams. Li;i»;b<vi% cynhygiwyd nad ()(>(Jd y Sasiwn i'w < h< r.i.a; fel avfor. gan fod Caernarfon, ei mr.n {.f.¡" yn ganolfan gan y Llywodractb i "n r -tro-iMf i walianol fannaii yn y >.« wydtl ) alt h fod Pafibwii, lie ir vtVrr .pr» irpt.bii. yn nwr yn vver«v!; i'r r. ofuk! W Ühl ei J diwrnod.