Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
20 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
1 VAUGHAN & JONES, (Diweddar HAMILTON & JONES), Apothecaries' Hall, BANGOR. Ein gv,aith ni- r Profi'r golwg a ffitio gwydrau. Eich dyledswydd chwi- Manteisio ar hyn heddyw. c ■ r A I THE best way to keep ■ j i the throat thoroughly H ig germ-proof and to prevent H B a sudden attack of cold or Ej B chill penetrating down the Ej g windpipe to the lungs is to ft S make a practice of sucking H I two or three Peps at inter- S| vals during the day, ga The powerful germ-killing H ir g medicine in Peps comes into n 1 direct contact with all the n breathing tubes, and defends any weak spot in the chet 8 against the dangers that lurk I in damp and mist or in sudden &j weather changes. I For warding off that early ga B morning cough and throat 1 irritation, which are the wj f| bane of munition workers, and ||j jDl for curing colds, chills, and Irj §1 bronchitis, there's nothing so gfc 01 60=1%k ,111 jjj^^ l IN EVERY 'UOJofE:' I f rA Anhwyláerau'r Eiwlod. 1' CRIDCDULt DYFRGLWYF. "YN IACH BDENG MLYNEDD." Tiiyr Mr Robert Jones yn 102, Newtown. Anhford, Kent, ac mae'n wccklol adnabyddus, efe yn gweithio ar y rheillfoixld. D'1Ila ddywedoctd ar y lBted o Hydref, 1910 :—" o edrych arnaf hotldyw, ycliydig teddylmi neb fy mod yn gwbl ddiallu ac al'iach ddwy fiyncdd yn ol, ac yn dioddef oddiwrth aijhwy lderau'r clwlotl, y crydcym- alau. a'r dyfrglwyf. Er lij/nn u, i Doan's Baclcachc Kidnell- Pills yr v:yt i diliolch iy mod yn fyw h fdili/to. "Yr oeddwn wedi mynd o ddrwg i w-aetta Res oeddwn yn hynod fusgrell. l '"Oorwedd yn fy ngwcly, g3dit rhluslogau yn fy nal i fyny, yr oeddwn gall ajnlaf; ac nicwn cymaint ing l'el g yr oedd yu rhaid with for Hi a i ladd y 1 kk n. Kid oeddwn yn swella, dim, ac. o'r diwedd, collais bob gob- ititli am adfcriad. "Yr adeg hoiuio, fodd hynnag, y porider- fynais roddi prawf ar lean's Backache Kidney Pills, a. declireuais wella. gyda'iu bod "W'<*di cyniryd ychydig ohonynt. "In raddol gostyngodd y dyfrglwyf; dfteh- rcnodd yr yswigen weilhrcdu, gadawodd y frydcymalau fi, ac wedi cymryd olionof y clnveched bhvch o'r pdenni hyn yr oodd yr eiwlod yn iach a chryf. Yn fuan ar ol hynny a el hum dan- arch- Tviliad meddygol. gyda'r canlyniad iddyht ochveyd fy mod yn holliach—hyn i'w briodoli i Belenni Doan t (Aruycdwyd) "Rohert Jones." I YN ADDAS 1 DRAMORWLAD. K. A dyma ddywododd Mr Jones ar y 3ydd o ■.••f Ior.awr. 1918 :—'• Mae. deng mlynedd o iecliyd If da yn brawf digonol i iJOiin's Piils wneud ■ eu gwaith. Ac y Jra-e liyn i'w yciiwanegu, fy ■ wod yn addas i wasanaclhu mewn tramor- H'lad." Os am sicrhau yr un effaith ddaionus into yn acho* Jfr Jones, mynnweh gael yr tin air unrhyw Feddyginiafth at yr Elwlod-DOAN'S BACKACHE KIDNEY PILLS. Ar werth (Jan Faa- nachwyr Cyffuriau, neu 2s 9c y botelaid cd-diwrth Fostei-McClellan Co., 8, Wells- ttreet, Oxford-street. London. W-1. For HOME-MADE BREAD Cakes, Puddings and Pie., use B 0 R 1% BAKING POWDER. B Economical and Reliable. £ &? A THE BEST IN THE WORLD
r — — SIR GEORGE CAVE I'R…
r — — SIR GEORGE CAVE I'R FAINC. Fciiodwyd yr Yfegrifeimydd Cartrefol yn ttn y tacuwyr Llyj> Apel. Yr Is-Yegrifea- gydd yw Mr W, un o'r aelodau droa LhJe Tjuru. jwld nid yw'n hysbys eta a ddyrchcfir i brif y ijvyddfa. Boiiiiir am y pomibilrwydd i A.S. Mon gae* HBl cyiWyg y *wyJd; bu yn ig-yegrifennydd, m »,
Rhys Dafydd Sy n Deyci
Rhys Dafydd Sy n Deyci Fod y ddau ajeithydd yn feicrhau aiad yw colli hci a chap ddim yr un pctCi a ''pennau." Os y gwel rhywun yr eiddo coll ar fin y ffordd rywle, y bydd diolch et-iiiei iddo am ei d,,d,yobivel,.vd i S.U.G.M. Fod "urdd y nochvydid)" ar lID o fy "dkrlv- au Ifewwaif Mon wadi pasio cvdymdeiimlad a Mr WhMwmd ac yn hiraetlm am ci weld yn 01. Fod un brawd yn dwcyd mai y pryil bwyd y oaf odd fwyaf o flas amo ers mis- odd oedd yr un. fu ar ol y eongart yn lfcyw'le. Fod y waiters a'r ,a.it'"eæea yn cystadlu tendio—y dynion yn oario i'r merclied a'r merdhed i'r dvnion. Fod y parti wrtlx y tan yn gwasgu at ei giirydd ao wodii cael sigwrj felus—mor felus fel na fynncnt si wgr yn eu te Ei fod yn mcilau gldHmd rliaivn na bwg-a'n" o'r Kytlbyv- yma .godwyd odd-iar y stryd yn Lla»Vgefiu, didiydtl Iau;- R G Miae yn wir ddnvg gennyf fod angen armaif yegrifennu atociii lythyr o'r fath. Yr wy;f wedii clywed fod rfrwi a Mra yn troi fy adh03, eicli bod yn dweyd eich bQd wOOr bod yn dda. wi'thyf, a itawer o bcuiau fel yna. Pu, hl'}"d na yr ecliwyin yn oi i ehwi? Ac i divvi ddeall mai ii yw y yma, ac felly y mac gennyf bajwl i wertliu i pwy a fynwyf. Chwi welwdh fy mod i yn meindio'm bus- nee fy hull, ac y mae yn ihe" bryd i dhwith- au ddecSweu mc;lndio"ch business oich hun, a o lla.i ar fusiic-s poibl crraiii." Ei fod of (Rhy,) yn oeisio dyfalu pa fath lythyr anfouwyd yn ateb. Os itakl ops un wedi ei aufon, ei fod yn awgrymu hwn "Aiinwyl Fciatjes,—Can mai'cli cihwi, (Mylliw.n i, oedd anfon y illytliyr, nid wyf am feindio dun eri-io. Ma-i "'ilygodeii ddendrocd" gafodd y ba-i am fy^d a'r. dorth o'r "lien bost office" yr hwyr o'r blaon. Y rhiiiid xhoi rhyw dial i'r duwiau am bob plesa", a bod plescor y "mynd am diro" yn wcrth y dlorth y nOS'0n lionno, Fadi yr onig'ly.n ytna wodi oi hunio lawor blvv-yddiy31 yn ol, ond y gellir dod o hyd i wxthrych iddo etc :— Dyn am ffair, genwair a' gWll, diogi A diigxi'i o filgwn; Hgeulus, 11i ctdiqgwyliwn Fod rhyw hu..int cyn lieiiaint Invn.
---DYNA RAM ANT!
DYNA RAM ANT! Y DAFYDD 0 GYMRU A'R GOLIATH 0 Ghit.MAM. iYnPodd Mr Hiurold Bogbi-o y dar"tid ey'n eanlyn o ramant y Prif Weinidog wrth dcfcgriiio'r wlygfa yng ng-viedd Argiwydd Facr lihii'Hlain;— Y'sgoJieiite mown pentrof byeshan oedd ei åJJd, afairw gaji adsel jfweddw a pito.itrbt at d'rgarcdd ffawdL Cymrodd ovryitfcr iddyut y badi duigairtref dan ei groajglwyd, ac i c^jifill bara iddynt gwcjltihiiodid yn galetach nag eriood ar fajkno y cay<Sa. Ssafai Btafydki .bacili yn and wi-til yrnyi ei wytihr il didysgu ■darllen—> d'a.rl'lc-n brawckfqg o'r Hem Lyfr gyn- taf uY byd ian yn ei d'vvoyd ar ei ol. Yn y g-ogiin yr oedii y fam yn cynlLu-nio suit i gael. cieiaipeai y llinym ynsgihyd a (?hei«o caflil dhwwhe'n'ioig mewn Haw ddiiwedd yr wytlh- 1,0,. "Dyaia oedd bywyd fy mam," medd- a;i w;iJt!liy.f iwiwaith, "pryder dibakl i gm- ao eyniilo CihwedlÐ':niog o ariait fy ewytlbr erbyn «iwedd yr wytfanos- diyna. fywy'd y tlawd." A licino yr oedid yn cyiioeddii cwyrnp m- emd'"a,ett.-i Gormani! Y Dafydd badli hwn o (lyniru, yn fwy nag un uiyin arall yn y byd, tydd wedi din- inli.iio Goliaiili Pa-wsia. Sa-if yng nighanol diinas LluiKlaiin, Y'g nghalon yr ymerodr- netlh B-rydeiivig. i didweyd wrth bobl y byd fed yr HdhefftzoH'ennis wedi diflssvnu y" tculu udholiraa ag y dact.1J:tÏ ei falcihjtar yn anfeeus-ol, a (Idedd glocw y H.iai bediwar imLa yill ol oedd f:t:l yn an- mMyigol. O'i flam pan y siaradlai yr oedid eei'fdddm aiu Wellington a Nebon, ac ogykih y neu add wedi crogai baneri rliydd- gcnihMHocJd y byd, at; efc-lial yr ban gob- k.r—-oedd yn dweyd fod yr HoJieiizol!etlru> wedi mynd—wedi niyii4 am byth Dyna l'ümanlt
Y FATH GWYMP!
Y FATH GWYMP! Dyna bellter anfesuro] sydd vhwug Ka»:i;er y Cablwr, a lefarodd y geirjau bom- ■ba> taidd ca«il\-nol wrth ei fyddin ar ddefli- J,oeou'r rryfcl: a'r croadur" di-^oron eydd ibedki'yw yri yswatio'n jfoadur riiag diial- edld ei bobl ei hlNl a barn holl wledydd y by d:— "Coliwdh mai ehwi yw'r bobl ethole(fijg Y mae Yri,bry<I yr Arglwydd weili digigyn arnaf fi oberwydd mvfi yw Emprwr y Ger- maii-iaid. Myti yw offeryn yr HolIaiHuog Myfi yw Ei gwdylf, Ei gynrychiolydd. Gwae a mamotaetih i'r hwn a sail ai" ffordd fy ewyllyis! Gwae a marwoJaeth i'r lnvji na dinned j:n fy ngSienliadia«tih Gwae a marwolaetili i'r llv^friaid! HoJii Cilyaiion pobl Germami, marw wnclont! Hawlia Duw eu dinr'et.r—Daw, yr Hwn d'rwy fy ngair i, i;yii gullw a»'"noeh wileud Ed ewyllys 1"
BWYDYDD I ANIFEILIAID.
BWYDYDD I ANIFEILIAID. 1.fao yn bwvsig i'n diarllenwyr amaeth- yddbl a. piherchenog-jon budliod, lioi, teirw, eeffylau amaethyddol, a mooh cldeall yn eisduii- nad oes modid cael bwydydd ceifydd- ydol, braniau#a eoeg, ar ol yr 170g o'r mi* yma, os nad ydyrtt wedi derby,, tyst- ysgwif ga-n Ddirprwywr Da Byw y Rhian- bartih (Mr D. H. MacNicoll, Cfolwyn Bay). Pi-ysmed pawb fydd mewn angen am y cyifiyw i ge>;iio y dyatyeigrif yn ddi-oed gan M-r MacNicoll, neu trwy gvfrwng un- rlhyw fasnaeliydd dcvbavt;nadol.'
GALAR MR DAVID DA VIES. A.S.
GALAR MR DAVID DA VIES. A.S. Nos Fawrth. ym Mroneiron, Maldwyti, bu fa w priod v bonoddwr adna.byùdus uchod. Wyth mlynedd yn ol y priod hwy, ac a.etihant wedyn ani ijro i Ddwyrain Affriea, lie y eaifodd y Wraig ieuano gjefyd (makiria), a. ba effaith lnvimw arili hyd oi hoes. ljs." Penman, o Swydd. Durham, h' psii citlastfi yn wraig- i'.r miliwn- ydd C^ymreig. Gedv fach-^1? a goneth.
PERLATJ HEDDWCH.
PERLATJ HEDDWCH. A GAfiGLWYD O'R WASG SEISNIG. "Betih a emillaEom ? Clod yr ihoHfyd, gydla'i gyfedlllg-arwcih a'i yrnddiiriedlaerai." Clod byitihol i'n gwlaid yw ddiarfod iddi yn, nydid y p,*awf diroi yn erlyyn y rhai fynneuit bryanu hawddfyd gyda cnywalydjd." "Nid i i)i, ond i'r dewrion fu farw dtios- om y byddb dod a gogoniiaiiit a (fliorosi y l'Il)jyd¿'j d'\V!Jfo;l ag b'Y'n puro'r ddacar a'r awyir air mor." "Budcl,ugolia,ethod,d, y Cytnigreiriaid, nid trwy eu north, er cymaint oedd, ond am didtarfod idSdiynt scfyll droa adhos mawr ac ai-udheH. "Y moo'r problcrnau sydd i'w dadry.3 ar ol y xhyfel yn ein dwyn o hyd at cwetitiwn hwn: I ba raddau y mae r rhyfel wed'i ifaoi Ofn Daw yng ngihaloi'au diYIllion cyfatifol." "Y mae rniloedd o ieuemgtid Prydani na ddydhweJanlt byth mwy ond yn ein cof be idling gwdwn ar eu peai y dMai t h sy'n e/iddo'r hwn na chilia ao no. lwfrha pan fo galw am aandidilfyn y da." "Yn y dyfcdol pell, pan fdn plant yn edrydli yn ol ar y wae/gfa eydd erbyn hynl O dii'U(garedd, wedi mynd; heibio, ein gweddii fyddjO ar iddynt weld yn y gonowest ddech- reu pennod newyddi hapusaeh yn Dalies dyirfryw." "Ni fedd hanes dd'im i'w gyfTelybu a dhwvmp Kaiceriaeth. Aeth o nerth i n-erifn, o Iwyd/J'iant i lwyddliant, am bedia-ir blynod/d, ac yna caidodd roddi un lam i fuddlujgol'i'ae'tih ond methedd, a sy^'thdodd yn swp dldtiymadfei-th fel taiw dan ordd, y oigiydd. "I ba didirgel amcanion y caniatawyd y codymu edbiry8 hwn nia "gwyddom, ond ihawdd y g-alhvn amgyffred ma tlicrfyn,a?id yr ymrafael pe gorehjfiygasai Gei-mani, eanys yr oedd hi'n ad- waena!, ao y mae rhyddlid ysbryd dyn ye arKwelifygol." Cydinabj'ddwn mewn llwth a lludw d'dailfod eui -,arwaii o'r trydhiineb mewn ffa-'dd nia.s grwyddem y mae dingetwdh ein hiachawdwriaeth yn diraigw^rddol gloedig yn y c-alonnau ieuasnio oer nad ydVnt i graro mwyaoli, aoc)- yn y llygarid iei-aiiie iia, wel&ht byth mwy." "Yn y dydd liwn o lawen diiwetli bydd yma un atgof ym'hob calon ac ymhob car- tref--N,r atgof am y meirw eniilodd iun.i'r tfud¿\lgO¡iaot.h drwy eu haberthu eu hun- aim ac y'n awir yn grjrwedid hob wybod am y gonoweat y buout farw i'w h^nnill." "Daiiiodd Germani rnedd Prif Wein- idog Ffrainc, hyd y f.unud oiaf cyn rhoi i mewn, ao yn awr nis gal! gyraial ei phobl ei hun; a rhaid i ninnau, ebo Clemenic^an iiia,wrf,r ei dhynontihwyo, canvs nid yn erbyn y cldlyuobaetJi yr aeithom alia" i ryfel, ond er ei mwynv" "Gan .giredu yn- nighyfiawiider c-,i.Ti hachos daliafom hyd y diiwedd, ao o'r naill ben i'r -%i-lacl i'r llall ya- oeddi mjsloedd o g'adomi'.au yn troi o' heolydd 11 awn ion, lie ciywid Mo-cdid ac y dhwifid baneri budcfcig- oliaeitfii, i dbwelwdi v cy&egp i gydina-bod yr Hwn a'i rhoddes inni." Y mao miloedd o wroniaid dan y dy- wa<:idhen yn Ffrainc. Y tir a wai'edwyd g-aifl yr anihiydedd o gadw'i waredwyr. DdeMian^ ytighyd o beduvar ban byd, yn rfieiio- ar r0n.g, fel wedli elywed ceuadwri Duw o bell; rhoisant bopeth a feddent i achub dynolryw, heb ofalu am achub eu huinaui. 'I "Y mae teifean'r cadioeciiad yn ei .gwinoud yn aanhoaibl i Germani ail-diaro, ac y ma8!1t yn serio'r gwirionedd am lwyr orciifyigiad eu rhyfel wneutharwyr ar fedd- wl ei paobl. NilS gall uraihyw dWyul-ree- ymeig roddi bod i iot o amheualeth parthed pwy yw'1' oooowerwyr. Ni oeodlwyd Er- ioed delernu mwy llethol a mwy diamwys ar wiad f-a-wr orehlfygediig." "rcwn ydhydig wjihnoiau dlymchwel- wyd eestvll y buwyd banner ca.nrif yn ea eodii. Germani ei hiyder" Vfllg ng«iWurr Hohenzpldea-uj, mewn ac yst.ryw, mewn glj-m materol, mewn ucOiel-. ii, J;,Ü3 afiadh—y ma.th ar Wleid"adaeth oedd fel yn brif ogoiviia.nifc Basmark a Mol.tke. Orid 'ba;ldhter a gwymp,' ac n;d vw ni'ilitariaeit'i B.nveca mwy." "Y mao Prydal/1 høÙidyw-Llocgr, Cym- ni:, ac Ysgotlajid— a'i phlanit 'hwrat i'r mor —yn fwy o Brydiain Faw.* 'heddyw iia,g y bu erioed yn ei diyddiau hia- a storm^jts. IJawer blinder fu,iia,ii yr ynye fela,n hon, ond ni daaeth i'w rhan erioed o'r bllen y d:yme.:rtil yf^u-boO. Pan d!dl3:dw[lii,vYd y oleaid yn Awst, 1914, pwy .-a raigwelodd ddyiclirynfcydd yr amser (kkuai p" Yn a\w a ni yn gweld dymehwelj-d oreiiloindter ucibie'jfryd a thrailiaustef (ijdoa- tur, yn gweld darostwng drygau y thron- au a-o a.rg''Wyddi;Ke:tiliau, yn gweild cwympo gormeimvyr, oosba'r tra=edfjwy.r cor.oni-iog-, a. dwyn barn yr hwn a fymiiui fod gor- uwtJi ciiyniom erai/li!, boed imni ohwaLio ein <"a.!otinau a gwoodiio am pUIXbb tfe«lgori hiyd yn oed ar arfoledd ac yn esgyn yn uwch na byidduigoliiaeitl! "Nid rhywHbeitli anm ei a.fir>aid!on,i'n Uninanigar yw'r rdi,ydld:id enfJiwyd gan y 'mei'rw ainforwol' 'hyn, eathir ymdd7."ie:dlaeith rodcfr yngftasuSw inni hyd i. Daeth ibywbetih rhyiffedtf i'n rhan yr ydyim meigb cynyan-weinydid:.vy'r den BwyH[yB y Nof ac JGl yngu'iopion KiragSiiTiiiaotiH; rhywbe^h 'hwnnivv, ac ivd ii-,i can h-umain, pydd wedi bod yn gweitih-o er cyfiawnder." Nid yw taagaa heddwoh \>ny» Hal p^vT,-gi,g na thaeigsuu'i" rhyfel. Ac y mae i ae-utMh. ei berygilon, 'Gofyitir am M-a:.th ealcd gan, ein gwiadtweinwyr. [Rhaid with ddyiuon mawr at waath mawx—djymion fedd iv.,gwet!ediad clii-r, <:11Yliœ1 fedinafnt fedinanit a.deiiliadiu, ao a fedirajit aro-lygu'r gvvaith po-yigSuis 0 droi byd arfog vn\yd o e,ctd,. "Yn gyntaf oil, iJhedi y meddwl at yr Un ag y mae ffanvi pawib a phopeth "-it Ei iaw, yr Hwn y mae I)aN,ib yn E'i .gydnabotl ac yn _Ei adldfoli yn y nail ffordd neu'r llall, a'r HWIl siyddl yn Ei ddatiguddiio Ei Hun ynig nigaalon Ei •greaduriaid. GaUwn gredu neu fo &M.w)t beilddo eredu fed Duw {)'n tu, ond ii,;ni gyi-laila,boti, hyn, eef fod gi ysbryd yn gwectlhiio vii,y dyiiion a'r bftrfhjgyin abeintihcxid bopoth i ddilyn Ilwybr (iyiLed-swydd." Tri chanrilf a mwy yn 01, pan oedd ein oy itdaclau wyuelb yn wyneb a'r galiu m,orawl mwyaf yn y byd1 y pryd hwminiw, dyma <Ma;tga'adi nrtfonodtd Drake at Wal- sinig'ham: — 'Xci,S! gall na. bu dcdhr-eu i bopetih mawr, ond y dyfalbarhau i'r di- wedd "n dwym y ,gwjr anrhydedd. 03 y gaHwn gnvibl greda mai or arnddiiiryn ein erefyidd a'n gwl&! yr ydym yn ymJadd, dcau fod ein trtiigaxol,7 Dad, er itmvyn Criet eim Gwaredwr, ym abl ioddi inni f'uddugol- iaeth, ac y rlhiydd hi innd hefyd, er coched ein pettJiodafu.' "Oymrodd^ ugain miinud i Mr Lloyd George ddiardon te'.erau'r oadoediad vji Nhy'r Cyffredi-n. Ao er ei glod v dywed- wn nad oedd cti-m yn ei ddull a'i dvmer ar yr aalilysur nodedig hwn i awmmu ysbryd -ihodresgar ac ymffr«.fe%ar buddug- oiliaetllnvT; iV gwrHmvyneb, ei-nradodd fel dyn a Chrietaon a Uond ei galon OV7JJ- ostynigiad a diblchigarwch i Dduw. Yr oedd fel petae a/r3Wyd y pethau inaw,SV-ll gwedduiewid y byd wedii ei feddiannn. "Ym Mon,3 y t-mwodd y Prvdeinwyr gynM, a daetJiant yn 001 yno ddiwrrod ola'r Ixrwydiro. Yn Sedaai yr ymostyn.godj Napoleon i Empnvr Pi-wvia yn 1871; yii aw enililodd g^vyir America, y Be yn'oi i Ffrainic. Nid gw.iw inni edrydJi ym ycigQfn I- WY ar gyd-ddiigwyddiadau o'r fath: yn "sicr yr a.gwedd briodol yw td.w,elwe:l ac ofn wrth wedd barnatu Duw yn eael eu .gwecitSiio aMan a'r d'eddfau Dwyfol y.n caoi eu (A..f. ■iawnlhan—i brofi fod cyfk.wnder niad yw hyth yn|ghwi;ig, a lly.wodraetlh foesol ar y ,L-;Yld nad yw bytth, er diod rhwystruu, yn ffaelu dangos ei haNvduTdod dmgwy^ddtal." "Sut y dlaeth y fath dryohjneb milwr- 01 i Germ an1;? Anodd mewn un paragrafl" yw ateb ewetstiwn y rfeydd Ha,lleg gyÆro!au dlirif I wdrafodi; ond gwnaeth (iermani bedwar i-amgynieriad, Yn igyntaif, trwy flathru tir Belgium dygodd Br yd a in i'r macs i'w herbyn yn ail, drwy ei hy«j«yrdi greulon ar y mor dygodd yr Unol Dwleit'h- iau allan. Milwrol oedd y ddau gam- gymeniad a,ral!: ym mrwydr giy-nita'r ]\larne gadawodd fwleh a barodd i'w chynlhuniaai fethu; ac vn a.i1 frwydr y Marine gadawodd fwleh oyffetlyb, ac arweiniodd hynny i'w jforchiyjgdad
BWYD Y BYD AR OL Y RHYFEL.
BWYD Y BYD AR OL Y RHYFEL. SEIUEDIG AR. SVLWADAU MR J, R. CLYNES. RlIEOLWIl Y BWYD. I. ACHOSION A PHARHAD Y PRINDER. Gamgyjncriad tru dtyflredin yw tybjed y oeir diguu o fwrd o bob math bsllach gan fod rnyfel wedi teWyny, y orwydro wedi peldio, y (submarines Wed; eu c;:I.rd).aru, 4edd- wch yn jmarferol wedi cael ei adseiydiu ar y ddaear. a'r miliynau milwyr yn y gwa- banol fyddinoedd yn dechreu dyenwe: [yd i'w Cartreti a'u galwedigaethau. Ni ddaw hedd- wch a chwpbwrdd llawn gydag ef. Erys prinder am yspaid hir ar ol cael heddweh. PAHAM Y LiDD PRINDER ETO. Ond inni wynebu'r cwestiwn yn ystyriol gweh\n pah am yr crys prinder er cael liedd- wch. Am droa bcdair blynedd mae yn ymar- f«rol yr holl fyd wedi bod yn rhyfela. Gal- wyd miliynau o ddynion i'r gwaha-nol fyddinoedd; sjTthiodd miliynau craill yn ys- giyfaeUi i wane antwall Germani am lyw- odraelTi byd. Ujnhyichwyr bwyd a rheidiau eraili bywyd ocd-fl mwyafrif mawr y miliyn- au hyn gynt; It odd y rhyfel hWYlJt o fod yn ^ynhyrchwyr i fod yn ddinistrwyr ein rheid- Jall, ('eir miloedd o filltiroedd ysgwar o ddaear a arfcrai gynt gynhyrchu d>efnydd bara heddyw yn dv.yn drain a mieri, a. chwyn, yn 110 yd. Fel canlyniad naturiol hyn oil NID YWR. BYD YX CYNHYRCHU DIGON o fwyd i ddiwailu angci] ei drigolion hedd- yw. ac itis oùichon iddo ddod yn ol i'w lien allti rynhyrchiol am gryn amser eto er cael ohononi liedda-eii Cymer y byd amser maith cyn y gall gynhyrchu defnyddian bwyd i'r Un graddau ag a wnai cyn y rhyfel. Trwy orfod y dysgodd y rhyfel gynhildeb mewn bwyd i filo-cdd o deuhioedd: erys yr un orfod. aetli, yr un an gen am gynhildeb, w-edi cael hed<lwch. Rliaid fydd i ni yn y wlad lion, fel y bydd rhaid i genhedloedd eraili y byd, foddloni am dymor eto ar lai "o fwyd nag a gaejn yn iKxlircn 1914. Ac er cwypo ohon- om am y rations prin a ganiateid i ni, een- figfnnai frigolion Germani ac Austria yn ell dygn angen wrthym am fod ein bwrdd nior lIawn. Canys. er gweled ohonom bnn- der mawr. ahir o gwgmeriaid yn aros eu tro ger y shopau, ni bu gwir angen yn ein gwlad.—ac nid wy-f yn credii y gwelir angen eto. PRYDER ARGLWYDD RHONDDA. "Cyffesaf yn rhwydd," eb'ai Mr Clynes, na bu y diweddar Arghvydd Rhondd.a. na minfia.ii yn. rhydd ihag pryder mawr am lisfjodd lawer. Pryderem am gyfienivad bwyd J y wlad. Treuliais ami i noson ddigwsg, nifivn pryder am cin hara. beunyddiol, ac yn ocisio cynllnnio mo<kUon i'w sicrhau. I ym- <lrceliion cgniol Mr Hoover, ltheolwr Bwyd yr Unol Daleithiau, ac i hunan-ymwadiud yr Araericaniaid y rliaid i ni ddiolch fod gen- n'm heddyw i-,igolii-g -ain ddigon o fara am ddwy fiynedd eto. Ond yn unig ar yr amod ein bod yn parhau i fyw yn gynnil, ein bod yn peidjo gwastrailu, y pjellir dweyd fod ein bara yn sicr am ddwy nynpdd. Mae ein saeh yn llawn—ond yng ngwenau'r sach mae cynhilo'r blawd." SUT MAE TALF. Daw cyfran hplac'Lli o'ii bwyd i ni o wled- ydd tram* Hut y m'ao talu am dano? Ar hyn o bryd niae Prydain .Fawr wedi gwar- io yn ymar/t-rol ei holl gyfalaf i dalu treui- iau y rhyfel. Yr America sydd eleni yii dwyn baieh y trenllaji hynny. Yn ychwanegol at hyn mac America heddyw yn caniatau i ni gaei lua hanner pin bwyd ar goel. Parh« i wneiKi hynny nes y gwelwu amsier gwell, ac y liwdnvn ddeclireu talu ein dyicd, a hog am ein benthycion. Ccrir pob masnach yinbir-n drwy brynu a gwerthu. Cyfystyr a, plirynu a gwerthu yw dadforio ac ailforio. Dadforion yw y nw". ddati a. ddygir yma o wledydd trambr, ac V rkaid talu am danynt; allforWn yfv y nwy- ddau a yrrir allan o'r wjad i wledydd er- aili, ac am y rilai y telir i ni. FeIIJ- t rwy wcrthu llawcr a phrynu ychydig y deuwn allan o ddyled. Eto mae dau fath o nwy- ddan y rhaid ni eu prynu, gan nas gellir eu cynhyrchu (neu o lriaf ddigon ohonynt) yn y wlad hxju, sef defnyddiau neillduol bwyd, a defnyddiau eraili cin llaw-weithfe-ydd. Fel engrcifftlau o'r defnyddiau bwyd y rhaid i ni ea prynn. gellir nodi rig a bara, garf nas galhvn gynhyrchu disroir ohonynt g-artref; ymiilith y defnyddiau crai gellir nodi cot- wm a gwlan, v rhai a ddygir yma i'w trin a'n gwneud" ya ddefnyddiau diliad o bQb math. Ynfydrwydd a fyddai i ni goisio Bod yn R-ynnil mewn defnyddiau crai. goreu p;> 'f'.vyaf o'r rhai hyn a Ijrynir gennym os me<Ir«-n wnend rlw wrth eu troi yr ddi!id neu nvvyddau gorffenedig i'w' hallforio drachcfn. OND 15ETTI AM EIN BWYD? Os ydym, yntc, i dalu ein dyledion, ac ail-gaeglu cytoeth fel gnuad, rliaid i ni ddad- lorio defnyddiau crai ein llaw-weitlifeydd o bob math mor helacth ag y nudrw n. fel v gallom ailforio y nwyddau gorffenedig. a gwneud elw arnynt felly. Euhr i'r gvvrthw;.neb hollol am tin def- nyddiau bwyd. Goreu po teiat (o fewn ter- fynau rheidiau cynhaliaeth) o ddefnyddiau o hob math a brynnir g-Pimvm o wledydd tramor. Ennill i ni yw (lailforio defnyddiau bwyd. Bvvyteir y bwnl gennym, lie ni bydd mwy oliono; ychwanegu at ein dylcd a WHawn, wrth brynu bwyd o wk-d- ydd Üanwr. Erys prinder llongau ,at- sludo bwvd am yn hir. l'e rhoddid ein dewis i ni pa. un ai Ihvyth llong o ddanteitliion (neu hyd yn oed o fwyd y medrem wncud hebddo)', ai ynt-e Jlwytii o ddefnyddiau crai i'n Haw weith- feydd, a, fynjieni, atebai pob synwyr cyfi'red- in mai y idsfnye'diau ciiai a ddewj'scin— canys rhoeldant waiih a, cliyfiog i'r gweith- iwr, ac elw i'r wlad o'u hallforio ar ol i'r gweitJiiwr eu troi allan yn ddefnyddiau gor- ffenedig. Cl-FLWR BWYD Y BYD. Gwelir felly y modd y mae y naill beth yn eftVithio ar y Hall, ac anghenion v gweithiwr a llaw-weithyddiaeth yn adweith- io ar iarchnad a chyflen>vad bwvd. Ond ar wallan i hyn, ar wahan i'r galw am i ni ddadforio can lleted ag sydd Iwsibl o ddefnyddiau bwyd, gwelir bwgan prinder h\d j bjd. Oyn y rhyfel ymddibvniiem i raddau helae.h ar Kwiuani* a Rwia. am ci.) bara. Sychodd y rhyfel v ddwy ffvn- hon.ll hyn. (is bydd gan Rwmania e^ni fwy n-.v digon o gyiinyrch i ddiwallu ci hangen ei hun. ni ellir disgwyl <!wvn dim o'i gweddill i Brydain. Mae ei ehvniy<k>«- iftn agosaf ar fit cythlwng, ar fin newyii, ae k'ciynt hwy, wrth ei drws y gwerthir gall Rwmania. Am Rwsia, arfeiem ddad- forio mi liwn a banner o dimelli (1,500, COO tons) 0 ddefnydd bara, bob lilwyddyn. Ni cheir tunell oddi yno y fiwyddyn Itf,af, rel lyniad yr anrhefn yn Rwsjra mae cannoedd o filoedd 0 acPri a. afferent gynhyr.-lm gwen- ith, lieddyw yn ddim amgen naar nniall-rrh digynnyrch. Mae drychiola'eth hyll newyn du yn hofr.ui heddyw invchljen eannoe<id" o filoedd o drigolion gwlad a arferent fod nid yn unig invchb:.] eu digon, ond rn nedrii ailforio yn helaeth i ni a i wledvdd eraili Drwy hanan-ymwadiad, drwy dtkifr.yddio ydaa eraili gaf'wyd, gyrr yr I nol Dalei'ihiau i ni gyflenwad o wenith digon i ddiwallu ein hangen- Ni ellir disgwyi i drigolion Am- erica yinwadu a. hwy eu hunain er eiu mwvn ni lOTjt eyijiod heddwoh megis a" a wnaent dros gyfnod rhyfel. (I'w Iwrhau.)
SUT I LAPP TYRCHOD.
SUT I LAPP TYRCHOD. Yegrifenna John Pryce, Mae.^ymeireCi • Rlimd ni aew gan dyrohod, eyiihyddent bob bivvyddj^n, fel yr oedd y tk- a golwg ddifrifo! arno, ac yr oedd arnaf gywilvdd ohono 0nd clywais fod Mr Hugh Davies Cliemkt, Maohynlleth, wedi dylek-io peth i'w lladd yn ddi-drafferth iawn. [<;] e„w ydyw 'Moirat,' mewn packcts Is 6e yr un Prynais backet a rhoddais ef yn ol y cyfl aa^yddie.dau am ben pryfaid genwair a rhodiiais y ilhai hynny yn ltwyhr y twrch •. Ni dhododd y ,twrch
Y XERFAU A ll TREULIAD.
Y XERFAU A ll TREULIAD. A ydydii erioed wedli gjdwi pan fydldoeh yn yniiboo'ai) noli. dan rhyw been meddwl, y bydd eieli treulia-d alBan o drefn ? Y mae ydc'.t n a-(jio; coll ton-nerfol ti vv v' y ryfanisodldiiad. Y mae y il.iannan nerfol *a fttfureuiLiol yn pea-tl!iyn yn agos iawn i'w gti- ytdd, ao nis gellir effeithio ar un »a byddo y 1'ladl yn mymd o'i le. Golyig-a nerfau drwg" drculiad diwg. Yr un modd y mao tmaliad drwg yn achos co6 y«ini nerfol. Adferwoh d'rou3iiad da. 1 symlbyIll yr organaiau treuliol, ar ba rai yr ydYCih yn di¡}:),yn11:u am faetfh oddiwrth fwyd i weith- iKKliad itadbus, a bydd i iocbyd o-vf gyda;g- viini nerfol llawn ddilyn. Er eicrliau" hvin oymerweh Mothor Sergei's Syrup ar ol bwyd. Y mae ei dldylanwad adgyweiriol Ædi tontie ar y cylla, yr a,fti, a'r coluddion yn rilioddi iddo y He blaenaf yn rliwvdd ymj-eg pob moddygiffliaeth at y treuO-iad. Y mae llu o bobl trwy brawf personol wedi profi fod ei ganilyn iajfou yn rhagoJi-ol. Yr un modd y gpdilwdli dhwiithau dderbyn budd oofyd.
PRISIAU BIFF, Y GWLAN, ETC,
PRISIAU BIFF, Y GWLAN, ETC, (At y G olygydd). Svr,—Goddefweh gongl fedhau o'ch new- yddiadur i da-aetjia ychydig ar y materiort uduocf. Gair sydd wed'i ei arfor" yn lied fynyth yai yeitod y rhyfel ydyw "jyoilteer," a diifenwyd llawcr o rai diniwed felav, am nad oedjd y rhai a'i dlefnyddiiai yn gnvv- bod yr oil o'r anigykihiadUu. Nid .oeod yu hawdid ljgb amser dwyou ffe-thiau i wrtih, .v n i iv brofi, ond yn aver ac eilwaith y mae hynny yn boei'bl. E:- fod eilI1 pvlad wedi ei heag- io a s'vyyddogi'on, y mao yn l'led glir na fedd llawer iuWn o honynt all'u i gyilawni y d'yiedi?rtycMiau a beirtmyn i'w swydtf. liu y Ltiywcdiraeth yn bur auffodus wri1:1 sflfydlu gwalianol adrannau i beidio eu gioficd mewn cysylltiad priiodol a'u gilydd. GoeodWyd y hood Production Department o d-an y Bwrdd Amaethyddiaeth, o"d nid feily y Ministry of Food. &wyddogaeth y Ministry of Food ydyw penderfynu pa brrs Elydd i'w 4pilu am y nwyud gun y piyji- wr, heb wyhod nemor ddim hwyrach am y dii-a,,il l gydd yn amJ"enrheidDJ i gyn- Shy trdhu y nwydd. Y mae yn an odd es- banlio pam y goddefwyd gau y Llywod'r- aeth i gyfumdfeefn mor ddi-roswm gaei ei sytBfaenu, W gobeMiiwn pall et'olir y Sen- odd newydcl y ceir cyifnewidliad. Credwn y gall y Miiaistry of Food ^vnead gwaith da yn yistod y Ryuyddoedd dyfodol o hedd- weih, ond yn sicr dylai fod yn adirsui o'r Bwrdtl Amaethydd'kieth ac yn ddarostyng- edig i awdurdod y Bwrdd. Po felly yn y g-CK'tfeninol, teamlwn y baasai llawer ang- hyd'fo-d blin wedi ei osgoi yn y cylchoedd swydefogol, yn gyetal ac acho-i mesur mwy o fotfelonrwydd ymVlith cyiinyrchw-'yr a lihrynwyr. Ond i ddod yn ol at brie biff. Ere peth auusetr beHadh y mae y cyhoedd wedi gor- fod talu ydhwanneg- am y cig, ac ofmr fod ilia we r yn tybied fod y ffarrnwr a'r ragydd yn eilwa ar y codiiad. Nid ydyw y naill na'r llall yei eu<og. Penderfynodd y Llyw- oa.a,t,h fod lls 4c y ca'nt byw i'w dalu aT yr iol-I wairfcheig tewion werthir yn y faxeh- aradta. Ar anifail yn pwvso 10 cant y mae y talliad y-n 5p 13a 4e; ac aiff pob drmai o honynt yn ayth i dryaorfa y National Ex- dhequer, ac nid ydyw yr amaethwr yn elwa yir un genniog ti-wy yr yttiwaxiegiad. Y mae eirbyn hyn yn llod amiwg fod y -aetdi yn cymaryd toll Med dda idd- ynt eu hunaiai o br:& y gwlan, ac niae yn angenii'iieddtiol i nid yn unåg berchetnog- io/i diaSard, ond y cyhoedd hefyd, wybod Jiyny. YnicS'ecflia.B alw at hynyna yn y Cyngor Sir a'r Wekih Agricultural ci: I yn y fiwyddyn 1917. Nid oedd neb yn gwarafun i'r Iiywodipaefcli -ael y gwlan os oedd ei angen a-rnynit, end dylasent fod wedii talu pris tog i'r cynbyrdiiydd am daaio. Cymerwyd ef am v pris a yscyai.-id gan y War Office yn ddigonoi am dano, ac ymcktengys fod y Bwrdd Amaethyddiaeth wedi ymddiwyn yn liam-i mor adjiymad- f<e>l'th Kc arfer pan yn coieio cael p.r'IS teg am dano i ddiosbarth JT honna gyrneryd cliddardab yti eu Ilea a'i buddimt. Fe fu adeg, odkieutu 1916, mi gredaf, paJi y goddjetfici i": ffarmwr ddattfon ei wlan i flaotrwyr lleol yn it»ioagyx'Jiol. Tal- wyd am dano i'r ffamiwr ga.wy ffactrwr y I i pits nwyd gran y War Olfioc, Re ymhea y^hyd^g _amser deuai swyddog heibio y ifaobHivr i godi o 2k,; i 7^c y pvryg yn ych- wanegol. Blnai yn dddddcroi gwybod pwy ianitet|ioed ar y toll ychwaJiogol hwn, pa un at pwrs y wlad y n te pwrs y swydd- ogiori ? 'e gawn ddyf.a.lu beb2ryg!u ¿im a-r-iom cin Liuurain. Fe ffekidicdd y %Vaa: Office mai petii dipyn yn anlfodus oedd i'r cyilioedd fediru dod o hyd i'r «wm dialwyd i'r liarmwr a'r ewm gockwyd ar y li'aotr- wr yn ychwa.nogol. Erbyn y fiwyddyn did'ilynol gorfodwyd a^fon yc oil o'r gwlan i brynwyr awdurdodedi.g y Uyvvodr- aeth," a tbrwy hynny rhoed rnwgwd iI.r bob yim-gat*s. i gaol alian y mgyra-u anffod- liB. 0 dan y cynllun newycti yr c-edd yn rhaid i'r fEaotew: brynu ei wia.n gan y "p'ynwr awdsirdodcidig'' tiros-y sir, ae am na. wyolaai dâim pa, bria dlaiwyd am daaio i'r ffarmwr ar y. eyataf, yr oedd yn am- hos'M'l gwybod pa faint o elw y pwye godwyd ga.n y pryiiwr awdurdsodedig." Und er fod y cynllan yn un lied dtteUeuig i gadw y gycfiaatili am yr elw wiieir, y.n wwylaw y swyddogion, nid ydyw wedi preS. yn gwbl ddiiogel. tsyfarfod o'r Naitional Sheep Breeders' yn Liun- dain, ddiydd Mawrtli, rhced ongraifft dar- iadol jawn yn d'&nigai yr oIw wnaed gan y Dlywodiraerth yn yatod y fiwyddyn bres- ennol ar ua lot o wlan. Fe ymddeugye fod o'r eiiw Mr Thorbum. aid yn \img yn bercbencg niter fawr o ddefa.id, ond hefyd yn b,f'aD.di.J:al¡\\T mcwn ewnmi oedid yn gwneud"gwiaaieiii. Cyfaiw.-pc'dwyd ef i anfen ci wlan yn umiongyrchol o'r ffairn i'r ffac-tri Jft oedd ef ci Irnn x IgTl,-Vil- dllaSwir, a gosodiwyd ef felly mewn tafie i wytod pa faci"lt. godwyd gan y IJ.ywodr- aesth fel ehv ar bob pw.;¡. Hawliodd y IlywodTaeth wyth %e'XKicig y PWYs oaidiar L-ie,i-c,ii,eilol;o,i y ffaetri, ac aeda y gwkn oedd yn wc-r|ih Is 4c y pwy3 i Mr- Thor- bu'iTi, fel ffarmwr, yn wcrth dau ew'ilt y pwy3' i Mr Thornbuirsi fel ffaettrwr. Pan y mao troiosn fed Th-YTI yn cael eu oytrokih- Icinii, nid yd'yw yn both i <?ynnu ato fod pob rnath 0 nwyddau g'\da,n yn oitlr.iadc-1 o uehel eu p.ri £ i;au i'r cyhoedd, ac nad vdyw y pris uehel yn dwy-i and elw bycihan 1 bercbenogieci y defardi a'r flectri. Y»grife:sai's at y War Office yn Awst 1917, i gokilo met gandtivmt ''hyebysu faint o elw NN-u-baed ganscxlynt ar y fasrj3iVi mewn gwlan vn ysi-od 1916. At^bwyd; yn union .all V, fel v d!ii?grwyl iwn. na allent roddi y ffLg- y rau yn 'herwydd v fasnai'h f ohy; injiilygTwjdd y cyfrifo'i—" e.oanplexiity of the "acecunt.iriig. '*—Yr eiddoch. etc.. WM. OWEN. PmymY,11<yxkL Yalley Taehwcdd 16eg.
-.>r.-'--EMYN-WEDDI.
-.>r. EMYN-WEDDI. Cofia'r mihvyr yn y rliengoedd Sydd y" seifyll d'rog eu gwlad morwvr ar y t.on,lau, Cofia hwynt, 0 Nefol Dad; Coiia hwynt .Idc} y.n yr awy r, A'r rhai hynny dan y mor, Sydd yci gwyLio mewn peryglon, Cofia hwyitt, 0 Arglwydd lor. Cofia'r olli o'r cJwyfedagion Sydd yn drloddef da-n eu clwy O.ofiaV iliai aibertHiant fywyd, Arglwydii Dduw, 0 cofin. hwy Cofia'r nurses a'r mÐd6y.Kon Sydd yn ddiwyd gyd.l'ugwait.n- Ce-k.ro lied; ''fn poeci a blinder Ar y tir a'r miroedd maith. Cofia ni sydd yma gart--elf- Brawd a cliwaer, y tad a'r fam, Cofia'r ffryn3iau a'r p«:t.>yna,au, Cofia'r plant, rhag ynt rael cam Cofia bawb$y«Jd mewn pcryglon Yn y gwcii 'iydd a'r g-lofeydd; Coila'r gWf:n a phob Or di-ncd i'r uoneiiVydd. Cofia'n gwilad a'n A Dv Y.:lbryd ao-wain hwy Deueil HeddJ-vch i deiyrnar-u, Ao na fydded rfhyfel mwy; Cofia't!h Eiglwya a% y ddaear. Vwydili. Di Dy Dcyinas fawr: ,foli'r Oen a'i waranaethu Fjiddo haiies teuln'r 11awr. SAMUEL WILLIAMS. 80, Onne-rocd, Ba.ngoi".
Y RHYFEL A'R TYWYDD. --
Y RHYFEL A'R TYWYDD. Eu gwawdio fu rhan y bobl hynny ddy- wsdeift fod_a wnelo'r rhyfel a'r elfennau nehed; ond, yn rhyfedd ddigon, y mae tawe'woh nodedig y dydfcfcau ddweddaf yn < ycl'vveddu'n brydifertii a'r "iheddwch" gyfnoedil^yd. Dywed Yo:" Athro Ward yn y Scientific Monthly" fod y Germamaid y,n ddeal deddifau'"r hin yn ,p!l na ni, ac yn trefnu eu hymosodiadau. Ond pan <idc*uai'f ymoaodiiadteu, yr oeddynt. bob tro yn aflonydBu ar y deddfau, a'r magnelau yn effoithio ar y tywydd am gannoedd o jjlltaroedd. r
Advertising
0 Special Sale of Millinery. Every Winter Hat re-priced for quick disposal. I THIS Sale includes the newest and smartest Velours, and some exceedingly useful and be- S coming Velour Cloth and Velvet Hats, many prices as low as THIS Annual Pre-Xmas Sale is a well-known and 11 eagerly anticipated event, but this year the S values offered will surpass all previous years, the jB exceedingly mild winter having left us' with a much f larger stock than we desire. Every hat will be marked V" regardless of cost to effect the thorough clearance we I need for our Xmas Display. ) Wartslii's I I 1 S Specialists in Millinery, ( ^3 add lo the undoubted interest oj this j By the Cathedral, event we shall show an tniiteiy new [ | l m:d charming collection cf Afternoon • ■ HPOy Dinner and Evening Frocks at fecial S • trices. I 'Phone 91 to all Departments. f
MERCHED Y TIR YM MON.
MERCHED Y TIR YM MON. Byr iav, n oedd ein hadroddiad yr wyth- 1105 ddweddaf o gyfarfod chwe' miaol yr "Anglesey Women's War Agricultural Committee v.ed"> n daeth adroddiad liia-wmach i law. Mrs Wynne Payntor a lywyddai,. a rhocs Miss Nicho^ils Jones ad- roddiiad diddorol am a wnaethpwyd 7r, ystcd yr haimer blwyddyn. Er mis Mehelin tjafodd 23 o enethod iiyffordidia!'t yn y gir gyda gwaitfa fferm, a hu i Mr W. Hughes Jones heilpu llawer sr y pwylltgor gydia'r trefn-iadau. Iddo ei a'r rhai can-lyi.,lol roes fis o hyiforddiant i enethod dymuna/i'r pwyl;|gor ddiolch :—Mr il. L. I,' dA-arers, Mr W. Pryiherdh, Bod- feddal Mr W. Roberts, Rhosbeddau; J ones. Tymawr, Bryn.gwran; Mr Jones, 3Ioer!ytki; Mr T'h-omas, Hiird.eurig Air W. Jonei?, litdwigan: Mr W. T. Pryifierch, B.yngof; Mr Pritchard, Glan- gore; Mr D. R. Lloyd, Dinam Mr J. Tho- mas, Trefig-nath; Mr J. R. Williams, Tre- firi; a Mr Evans, Chwaenweirajaf; hefyd y Mkwriad Cotton a Miey Nichofe Jones am hyffordLii eraili mewn gardd^vriaeth. Tcodd 24 o'r £ 3 •;•an yn fercihed medrus, ac yr oeddynt mewn lleoedd da. At yr uchcd t>u 55 o enethod yn gwe;thio_ amryv\i:ol gyfncdiau i 25 o amae-thivyr, a ehydag un neu ddau o eifiariadlau amil ga"r ine;f.ri hV1 i'r me:tihel eu boddlcimi. Y mae kwyddiant yr ymgymeriad i'w briod- oli ii faw f i Miss 11: A. Jones, Llarn- gwyllog, fu'n ei aroiygu. Y'n ol yiftadegau anfomvyd i mewm yn Awst yr oedd nsiier y merelied oedd yn cyn- oriinv.yo yng'i'yn ag amaethyddiiaeth yn y M.r (ar wakan i Fvcdin -y Tir) rywle tua 22SS. Syawodd Dr. Jofrm "Willliaxns iddo ef gyf- loigi ciiwooii o ferehed y Land Army i'r ej nlioeaf yd. Addefai ei fod cyn eu cael braidd yn nmbeu o'u medr, "ond yn awr ni ph.ryde.rad ddweyd na fu^a> arno ofn n.entro cyrdiaeaf yd heb neb ond nhw. Rhocij Miss Prycherch, Bodfeddan, ad- roddiad o gynhadiedd y bu Ylddi yn Lhm- dain drcs y pwyHgor. ,vy-. SCacadodd y Miiwriad Cotton ar y pwy- ,s:gr?,ydd i Brydain fedru cynhyaxhu ei hwyd ei hun, ac y dylem ym--ai ieeli yn hytraeh na kae-zll dwylo wedi dyfod hedd- wdh mewn trcfn i ysgafa.baa bakth arian- >ed nol mawr y wlad yd n Bu trafodaeth ar y pwynag-rwytld i ferrih- ed amaeithwyr gaei owrs o addyag yrg nguraSiano} wadth y ffe-'m, a anogodd y Parch R. S'ilyn Roberts y pwyllgor i wnend yn hysbyis yr amryw g'yiieuctterau i hynny geid yn y eokgau a'r yagolion am- aetfiyddol. Trac-thcdd Miss R. M. Evans a Mr> Lewi:;?, Bodaifon, a'r Iwyddr'ant yr "ysigok ic' ell \IS" fu yn y sir yn yr haf.
ADRAN ZEN AN AIDD BEDYDDWYR…
ADRAN ZEN AN AIDD BEDYDDWYR MON. Cysviaffiwyd cwrdii o'r uchod yn Héb- ron. Caergybi, pryd y daeth cynryctriol- actin o'r eglwyri Caer- geSiog, Liiaiifadiwiaeitil}, Soar (Liaraifaciiiii- hI), Eloh, B«ihe\ Valley, a Heir on. Liyiwydktd gan y Paixh W. Price. Hye- rv fod y caqgliacara -el cynhydrlu yaa fawr y fiwyddyn cldtweddaf, a 4Cp wedi ei gasalu gan ohwiiorvdd eir Fell. yr Y.:(gvi fenny did! ad^roJdcad o waith y fiwyddyn, ynii caed anerchiad gan Mks Lewis, BeCliel. Dang.oeai ein dyledswvdd- au ri fcil c-hwiiorydd yn yr oes eunaidd lion. Ten 0m, d!Os ein gwlad licddyw am y wainedugaeaih, ac un o'r pcth- au c-yntof a wnaethesn oedid myned i wecdi. Dyma amgykihiaefcta na welir byth mo- honynft eto. Tybed nad ydyw y pcthau yma 0ld aradS'j y tir i warta mwy? Swn coronau yn syrliio aV gor;tddiau yn mynd 3J1 wxigion eydd y dyadisu hyn, ond d;- cikh fod g&aaym ni Frenin Nefol nad oes pcrygi Iddo gplli Ei goron. Canodd Miss C. Price. Hebrc-n caed adrodtcKad gan Mrs Evans. Hebron, a chan gan Mrs Wiliams, LJanfacihraetli. Fa-dwyd i'r Yegrifeninydd ymohebu ag Yc,- Zemanardd Eglwys Salem, AmlwcJi, i gymryd y cwrdd nesaf. Rhoej Mr.? J. W. WillLamo, Bethel, an- creCiiad am.rol. Paeiwyd eydymdeamlad a'r (-ajilviiol:-Y L!y wyddets, Is-lywyddi?; a'r Drysorydde^ yn eu gwaeledd; Mrs Ro- bu t Huighes, Clambria-^tre-dt, o goCli ei hannwyl fab. fnJ R. G. Hup, Ea, Lynne, o golli ei pliricd a ill's Rowlands, LYl,-lwOOd., o golb ei phriod^—yr oil ar y Lokiisterheifyd a lrs. Hugho?, Moos- ley House, a'i dwy ferch, o golli priod a thad. Siaradwyd hefyd gan Mrs Parry, Scar, a diweddtwyd gan k J. W. Wil- liams. Yn yr hwyr cafwyd cwrdd gweddi yn goron ar yr oK, a ciiiym.rv.yd rhan gan Mr Davk Hebron, a Mrs Parry a Mrs Owen, Boar. Dymunaf yn cMynged'g ofyn i Yigrifcn- rycil ayr adran hon geiaio tael y oasgliadau i mewn erbyn diwedd y flwvddiyn. Gvvneweh aberth, annwyl dhwiorydd, er mwyn y gwaith a'r wobr fydd ar ol i ni rexteg yr yrfa yn iawn. Cyf- Cfj.a<l y I>r>tKtry<Mes yw: Mrs Stirrup, Creogle,' Llangefni.—M. G. Jones, yegiri!- enmyidd.
"SIR FON" YNG NGHAER.
"SIR FON" YNG NGHAER. Agorwyd tymor eto o Gymdeithai Len- ydidiol St. Jdbn-t reet-, Caerlleon, syd..1 beliaeh yn tyllilla at ei hannlft- eanmlwydd. Ar yr achly^ur traddodiwyd dariith gan y Hywydd, y Parch G. Hughes, M.A., ar "Mon," yn cael ei !,tc,luro gun ddarkrn- iau o waath Mr S'iddbiM, gwr hofi o Fon, a e1 ymwyne-;gar yn nimas y Ddyfirdwy gydJ. phob gvvaith o'r fath ynglyn a chymdeith- a-au cyffe'Jyb. Teimlai pawb eu bod wedi cap dariith ddk.kkn-ol.
PWYSO'R WYAU.
PWYSO'R WYAU. Dydd Iiu-i yr oodd Archeb y Wyau, ny'n x>ennu eu pris, yn dod i rym. Rhaid i'dhopwyr nodii i ba" y perth.yn wyau fo gtuiddynt ar werih — 1, Wyau ffres 2, wyau ffres tramor 3. wya.u wedi P eu p:e=ervio; 4, wyau man. R.haid pwyso pob wy: hynny y-w, lwrier fod owcnier ééo dwsin o wyau. ni thai i'r ch;opwr eu pwyro ynghyd. I lagged y "wyau man" yr aiff fob un fo dan owlis a hanuer.
Advertising
RICHARD JONES & Co. Ltd. COMPLETE HOUSE FURNISHERS. Removals and Warehousing Depa rtrnen ts. REMOVALS. We are in a position to undertake the Removal of Furniture by Motor or Rail at strictly reasonabls charges. All Removals entrusted to us are carried out by skilled workmen, and the numerous Testimonial? received testify to the satisfaction of our Clients. WAREHOUSING. We have a thorough knowledge of what is required in the Management of Furniture Warehousing, and have large and commodious premises specially con- structed for the Warehousing of Furniture, Books, Pictures, Silver, &c., whilst our charges are strictly moderate. Estimates and all information quite free of cliarcreo and competent Estimator sent wherever desired. t All Enquiries receive immediate attention. RICHARD JONES & CO. Lid. ST EASTGATE STREET and BRIDGE STREET, CHESTER. H t "T" <LJ! BRONCHIAL CATARRH Young Lady Completely Cured by VenoV Miss Violet Brady, ca.re of Messrs. Bra.dy and Co., Chemists, jgjfflijsSi&L Portglenone, co. Antrim, Ireland, writes :— ^or scvera-' years I was very much troubled with bronchial catarrh, es~ pecialiy during the winter months, I tried various remedies but with little euccess, as their good effects were only temporary and palliative. One day I W decided to try a bottle of Veno's Lightning Cough Csre, and after taking some JBF 1 felt so very much improved that ( continued its use, with the result that It cured me completely. And apparently I am cured to stay cured, as it is now four years since I had an attack- I shall always recommend Venns to + J my friends, for I would like to make it as widely known as I possibly can." ( J Veno's Lightning Cougk Cure is the Recognised Modern Remedy for :— Jr CCt'GH! AND COLDS WHOOPING COUCH NASAL. CATARRH 111 BLOOD-SPITTINa BRONCHITIS 1 1 2 HOARSENESS ASTHMA a bottle. INFLUENZA Larger Sizes 1/3 and 3/ The 3/- size is the most economical. OfChemhts and Medicine Vendors the wtrld (YOU. Insist on having X'eno's & refuse all substitutes Him Iff lff HUDSONS -—5^ 1 p RANNY love, to tell, with j a smile, how the folks in i the old village sighed and shook their "heads. The Belle of the JH i Village," they said, "could never make a good houiewife." But ♦/vj, she did, for Hudson's Soap took JH _Vf all the drudgery out of the work. H irV Young housewives of to-day have still the aid of Hudson's Soap. Il -• stands unequalled for all home cleaning for washing- IN PACKETS EVERYWHERE. R. S. HLTDSON LTMITF4D, Liverpool, West Bromwich and Ixsudon. S'4-4 OW.CA "0 fA.