Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
12 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
VAU6HAN & JONES, j' tDiweddar HAMILTON & JONES), Apothecaries' Hall, BANGOR. Ein gwaith ni— Profi'r golwg a ffitio gwydrau. Eich dyledswydd chwi- Manteisio ar hyn haddyw. DIRGELWCH MAWR I PA FODD I SICRHAU 1ECHYD. Mae hwn^yn gwestiwn o'r pwys mwyaf j bob Dyn a* Dynes, o bob oedran oblegid neb Iecfayd nis gellir cyflawni dyl&dsv.'yad- au djddiol gydag un math o blescr. EICH GWAED. EICH QWAMD. R H A I D BOD YN BUR. EHAID BOD YN GRYF. VfaS EHAID BOD YN FFRWYTHLON. ) R H A I D BOD YN FAETHLON. fV Jklaa yn orfodaeth i holl Ole ai Jjjj&j -7 0 0 r if Gwaed o'r gvadd J p U 1 a f cy n y gallant yn ber- ^91j J eu gwahanol Bg J ddyicdswyddau. (j f "Yr wyf wedi dioddef Poenau aruthrol yn fy Nghefn, Arenau,$'r Cymalau. Mae 'HUGHiDS' BLOOD P1LL»3' wedi gwneud Uoohad rhyfedd i mi." HUGHES' BLOOD PILLS. Mae'r Pi lb hyn y feddyginiaeth ryfedd- af a llwyddiannue a weTwvd erioed at BURO Y GWAED, a thrwy nynny weith- Tedu ar bob organ y oorff, a lacbau clef- ydau sydd dueJdol i bob rban. Mae yn gwell DOLUR PEN. BIL- IOUSNESS, DIFFYG TREULIAD, !AFU DDRAG, TARDDIANTAU AR Y CNAWD, CORNWYDAU. SCURVY, tEILS, FITS, NERVOUSNESS, GWYNEGON NEU Y GEWYNWST, V POEN CEFN (LUMBAGO), CORFF- RWYHEDD, CLEFYD YR ARENAU, NEURALGIA, IS ELDER YSBRYD, GYVYNT A SURNI Y CYLLA, NERVES EGWAN. LLAIS 0 SIR LANCASTER. "Syr,—Yr wyf wedi derbyn gwellhad yhyiedd drwy gymeryd eioh 'HUGHES' BLOOD PILLS,' ao nis gallaf beidio eu carnnol pa ie bynnag yr af, am eu bod mor hynod o eifeithioi. Yr wyf wedi gweled eu h&ffaith iachaol ar eraill-y fi gwella Clefydau y Oroen, Dolur Pen, Biliousness, Diffyg Traul, Corff-rwymedd, a'r Gymal- wat. Y maent yn liaoddu pob yinddiried. J. WORSWICK, SO, Chapel-lane, Wigan." I F E N Y W O D —Y mae *'HUGHES' BLOOD FILLS" y mwyaf jeffeithiol er eymud pob aohos o'r Anhwyl- iderau tydd dueddol i'r rhyw, yn Hen ac Ieuano, a gellir bob amser ddibynnu arn- ynt. Maent yn Iachau wedi i bopeth arall fethuL SYLWER. Nid oes dim vn ddi-dwyil a Jlfe- chywir heb y Trade 1lark, saf llun ealoii, ar bob blwch, fel -!7¡na. G 0 fj n n w cham -"HUGHES' BLOOD PILLS," a mynrnveh weled llun y galon iBw ar^ynt. Gochelwoh w l'hag cael eich twyllo, Ar Averfch gan bob Chemist a Gwerthwyr Patent Medici nee. Pns, gan gynnwys War Tax la 3c, 3s, a 5a; neu danfonner eu gwertii mewn P.O. neu Stamps at y Gwneuthurwyr:— JACOB HUGHES, Manufacturing Chemist, PENARTH. AR WER1711 YN AMERICA gan, R. D. WILLIAMS, Chemist, PLY- MOUTH, PENN. !!j!j!j!j THEREALWELSHCOM ,I I ¡H, BALSAM I WELLHA 11 BESWCH ac ANWYD || A mhrisiadwy gyda phlant. Wm BGAJJ OLL FEBRYLLWYR A GROSERS H t,lo vv 1) H 4 1 jog <— °*' 'tM damnedd. XMWELA DR. JONES, D.D.S. (A.M.), SURGEON DENTIST, CRA10 OWEN, BANGOR, A LLANGEFNI, bob DYDD lAU, yn 16, LLED WIG AN -ROAD, o 12 tan 5.30 o'r glooh. ■fm MANGOR, BOB DYDD ond dyddiaa Mawrtih ao Ian, o 10 tan 0 o'r gloqh. A LLANEROHYMEDD, gyda MISS OWEN, DRUID HOUSE, O 10 hyd 1 L o'r gjjOQQj AMLWCH, gyd» MB i HUGHES, Stationor. o2 6 o'r r glooh, ax DDYDDIAU MAWRTH V lonawr 23ain, Chwefrol 2&aan, a Mawi-th d 2SaUi^ I
I Rhys Dafydd Sy n Deyci
I Rhys Dafydd Sy n Deyci iMaii gwell fuasai i'r llyl.hya-g'l'udiydd, ar bi^j-iiihaiwi Saibotui,, fod yn yr ysgol na n-i ad s'yda'i' g'a)mera. i dj nnu llun. Mai eflaath y dawmBui noson gynt oedd yn cyfrif am a:bsenditlol> y moaxihod o'r oapsl for 811]. Ma-i tro gwaej oocld i'r weddi bach o ar- dal y mynydd ddiano pan yr oedd ei chejtjnon yn cael ymgom gyda'r feinwcn Mai wedi dychryn yn arw yr oedd pan y daetli alian a chanfod y drol- Y gobeithir y bydd mwy nag un cyn- orthwyAvr os y bydd i'r un anffawd ddig- w ydd eto. Fcxl bechgyn bro neillduol yn oacl hwyj wrth adrcxid yotoi'i'r gofler a gO'llwyd:— Un am ras Fe aeth y ddau Sef un cr g-efn ceffyi ourlr.mog, A'1' Hall yn y oerbyd 'Yn gyrru yn enbyd Nes cyrraedd i ymyl y Ac edrych yn syn Wnai'r gyrrwr pryd hyn— x ixsfi yl oedd heb yv nil golar Bu son laivex gwt ith- Ond dvma ffaiitli- Am "neidio drwy'i gdler" yn glyfar! Mai helynt garw oedd i'r d-as wclit honno ddod i lawr, a Wsmion y ffarm wedi pigo y ddau ddyn goreu yn ed fedd%vl i'w gwneud hi. iod y ddau wedi egwrsio ac esponio gor, mod wrth ei gwncunl hi, efjlaj, Mai rhedeg urn help i'w chodi yr oedd yr hwsriioa bore drarmoeth, ac iddo lwyddo, ac ni anghofir byth y diwrnod cod'i'r das.
PWYLLGOR ADDYSG MON.
PWYLLGOR ADDYSG MON. ADEHA,DAU. Bu oyifariifod ddydid lau a Dr. T. Jones (itj-ig'adiB'irydd) yn llywyJdu. Daittganwyd ciydvmi'iiedmlad a Mr S. J. Emails, M.A., ar fao-wolacilih ed dad. UlwTtgyifaaxJhodd y Oadeirydd Syr R. J. Thomas, Bar., ar oi etbedfeud yn A.S. Er ei i mewn ca-riad a Dwyrain Dan- bych, hlderelJlv y gaillad baaihaai i roddis-yi- I hcify d i w hcai eliir. Wrth igiydnaibod. eylwtodd Syr Robert nad oodd ef bad yn anilwig yn y byd g^wleidyddoil, ond yr oedd iganddo betlh profiad ym myd maenauh, ac cfaUai v bydda.i o ryiw igj^morfcli d'w "wilad yn y <-yf- Ixiwamw yn y Senedd. Paa-.thed adidysg, ei ejtuiad of bob amsor oedd y dyliai o*u cyifujidrafn fod yn gyiryv. a.g a sjtfffewi i bob plentyn yr un Araiiotj igari nad bdth fo'i foddlion na'.i saile. COST YSGOLION NEWYDD. D'Hl y direif.n bmyenmol, pan godir ysgol newydd, goeodbr Jhianner y baridh ar dirothii'r ardsu 'wJisiana.'ethir gandidi a'r hanaien' airai ar dlreitihd'r ':r yn igyffiredino]; ond dlan y Ddeddf AidiJysg neiwydd rbioididid liowl i 9 roddli'r hoill ,gost yn g-j-foirtal ax yr holl klir. Pa^jiwyd i bc-iidiio maibwysiiadu'i' adran honno o'r Ddeddf, gan yr yeityrid maa aji- nlaeg a'r arda-loedd -oedd eiissoes yn d'wyn hanner ()QISt y.igoiiioai nè>wydd iuaeai gomod arnvnt tfiwy o iiaitfti. TRETIIU ADEILADAU. Gawyd SO"lw at y ffaiifth fod UndlÐh Ban- gor a Beaumaris ac LTndob Caccnairfon yn t-reilh ar gytfrjf yT yesgolion oedd yn y.r uimdieibau hynny, tiia nad oe<lk] Uivdeib y Volley n-ao LTndeb Lllanerchymedd' yn eu trotliu. Yr oodd v Pwyllgor Anannol yn air- fymcll fed j r Olerc ymohebu a'r Iholl un- abaiu er eu oael i wncud: fel ei g.i3ydd, a tiroitliu yn ol maiint pob viog)ca, a svlwodd y Gleirw y hixas&i hyn yn codi igwerih tirefth- sairnol y sir ao hefyd yn rhod mwy o haiwl i f«nt(:iym arian. ADDYSG AM AETH Y DiDOL. Yr ootid y Bwrdd Amaeitlhydidbl yn aai- nog bod adnewyddiu ar gynlhm addijHg- ainaothyddol yn y sir ac amcan hwnnw yn ■aw-g;rjlmu y douai iSyir Thomas Midld'ie- ton, un p swyddwyr y Food Production 15e.partme.nt, igydlag un o fcwyddrwyr y Bwrdd, i gyd-yn^gynghari aTr PwyHgorl" yn fUlWn. Pasi.wyJ fod i Professor R. G. Whjtp. Jlr Griffith J ones, Mr W. Edwarda, Mr W. Owen, a ilr T. Mu'r drofnu beili a di'aifodid. CLOD BRYNSIENCYN. G-osodwyu gtarbron daflen 3,n dangos pa yeffolion oedd weda g-weLtihio yng-'lyn a'r W«j Association. Yn YEigol Bryn- siencyn yr oedd 92 wedii rhoi a.rnaai i mown; nifeir y "ce.rtifioaites," 1578; swm roed i mewn, 1222p lfe. Yfigol Oj'ibi; 165 1020; 823p 14s. Ptoc (Caerg-y"bi, yn cyn- nwys Yegol Kingeland): 126; 720; 560p. Y«agol yr Bgllwyf, Caeiigybi: 128; 621; 49%) 1,24 6c. Niwbwvcih 12; 502232p 10s. Ys- gol yr Bglwys, P«rthactl'r.vy 52; 76: 71p 2.s 6o. Etc, Ysgol y Cyngior: 31; 50; 40p 12s. Lloi^gylfardhrwyd Mr J. P. Rowiliands, Brynsiencyn, Iwyddianit y muidliiad yn ed yeigol: hefyd daifcgaaiwyd boddlliad o wei-d ymdrocli ddh yn yr ycSgolion eraiill a en. Wjd-0'R FYDDIN I'R YSGOLION. Hys'byiiwyd fod amryw athraiwon wedi Oil r!hydd!haiii o'r fyddin, ac hyd yr oedd yn Ixw'ibi gosodhd hwy yn yr un ytigolion ag a wasaaiaethent gynt TIR GAN ARGIAYYDD BOSTON. Yr oedd ti*a;fodaot'a Avedd bod gyda'r pmdofig uflhod pan'tilnecl cael tir i god ye- gol newy-did ynig ^jgi'hia.orgybi. ac yr oedd barod i rodidii ychydi^ diros aceir yn rhodd a,c i weftihu'ir gweiddilll am hr?B a inod1- id gtan oi brdsiwr ef. Amoclail',ail'l oedd fod i'r Pwyllgor j-eddi iawn i'r tenant a. dwyn y oosfcau cyfrethiol. Argymfoeliliaii'.r Pwyllgor Adeilaidu dder- byn oihonynt y rhocfe gydla diok-h, ond o barthyna.s i'r tir ;gyn1i\gid air werth fod y jpriawyr i'w bennu gan y ddwy ochr. M.ATHRJON ERAILL. HyabylSwyd y byddaá Mr J. D'aj ics, prif- atfliraw ijaxrcalofn vn vmneilituo dddwedd Ebridl. Bu pwyllgor yn edrych am If) i domen ila,cl r ysgol yn Niwtbwnoh. a ¡pIhae.iwydl i fynnu dam o dtir g^rl!iaw dirwy orfodl oni ch«<iid af o'i Cffyn. GofPynai rheolwyr Ysgol Penmon am ath- raw trwyddadiig, Mx Chad wick yn dadleu eu oaie, a hyabysivyd ef fod y ipetlh dian ystyiriaeth. Derby nnvyd oynnyg Mr R. G. Owon, Lta,nrw»t, i gyflartwi spectols i bilant ycc ys- igoliom yn ol yr angen. Ilvabysfwyd fod Mr J. William?, cyn- fswyadog presenoildeb Doiyba.rtJi y Feaiaa, ■yfedi dytSiAvelyd ac ail-afeel vn y g-wiaith. Peaiaerfyjiiwy;d gofvn i'r Pwyffllgotr Am- e^tihyidkjoi ryddliau Mr G. Jonete im y galtl- ai rod<3i ei ncll ameer d waitJi aady% tun- ajethyddol; fod idido gael yx un g-yflog ag a igaaff yn awr, gydla grot y filltir at dra- fotolio.
-------------------------HEDDWCH…
HEDDWCH Y BYD. EI FREINTIAU A'l BROLLEMAU. M y GyiihadlecM Heddwdh wed-i dech- reu ar ed gwaith o ddifrif ar ol fair ddlis- gwyl. Anesmwytho oedd care da gi on hcdd- wch ohcrwydd yx oediad ancbjyoniadwy. Eto o boaiibl y gwiriy yr hen air "mad ym ara deg yr eiir ymheR." Duchon fod araf- wch y (symudiadau rhagarweinioi wedii sicrhau 1'lwybr tBrnwythach i'r Gyxiiadledd Fawr i dfonhio aj hyd-djdo. ANHAWSTERAU CYCHWYNOlL. Yr oedd anhawsiterau mawr ax ffordd y Gynhadledd cyn iddi eistd. Nodwyd rhai o'r cyi'ryw mewn ysgrifau blaenorol. YrnbEth y pwysioaf o'r anhawst'Crau hyn gellir yma nodi.- 1. Y Cytundebau Dirgei—Ar ol declia'eu y rhyfel gv.naed cytundleibau dirgeil rhwng Prydain., Ffraine. yr Eidal, a Rwsia, yn ol yy sicrheid 1 bob un o'r peuair gwlfed gan y tair surall fan'tekion arbenuig-, naffl ai maenachoi neu diriogaethol pan elai y rhyfel drosodd- Nia oedd y cytun- debau hyn yn gyson ag egwyiddiorion syl- faenoi cynygion yr Arlywydd Wilsom am Iletldwdli y Byd:, nac ychwa-ith a pha-offes gylioieddug Prydain pan aetli gyntaf i ryf- eli yn erbyn gormes Germaaii. Anhawster mawr Wikon pari ddaeth dii-osodd i Ewrop oedd axgyhoed'di Prydain, Ffraine, a'r Eidai fod y cytund.ebau dirgel hytn, o ang&nrlheidrwydd yn milwrio yn erbyn gobaitih Heddwch y Byd. Os nad oedd yn iawn i Giermani, lieu Awstm. neu Bwl- garia, nett Dwrci, drawsfeddiannu tiriog- acth gwledydd 0l'a11J. trvvy odrais rhyfel, nid oedd yn iawn ychwaith i Brydain, Ffraimc, na'r Elidal i wneuthur hynny ar ç: budd- ugoliaeth mewn rhyfel. Ni gwaith bach rua rhwydd yw mynnu cael yr ytspail yn ol o law y eadarn. 2. Salle Ffrabic.—Ers yn age3 i hanner can mlynead bellach mai Ffraino wedited yn gorwedd megis at drugaredd Germani gref ac arfog. Yn rhyfel 1870 mynnodd Germani ran o diriogaeth Ffraine a'i gwnaeth yn rhwyddadh fydc;iiitoodcl y Ga :6rar oreegyn y wlad pan ymosodocbd bedadr blynedd yn ol. Teimla Ffraine yn lawr nid yn unig y dylai gael yn ol y dir- iogaetb- a gollodd y pryd hwnnw. ond y dylai fanteisio ar ed buddugoliaeth i estyn cortyniaau ei phreswylfeydd hi ei hun i lan- nau yr Afon Rhgrin, ga,n y buasai yr afon YIL ffin diogel i Ffnainc rhag rlititlir rhyfel Germand yn y dyfod'ol. By did dychwelyd i Ffraine ei next diriogaeth. os boddlona preswylwyr y dJiriogacth honrio i hynny yn awr yn gysoei ag egwydtdcirion Wil. eon. Bydd trawefeddianiuu tir Germani yn hoUol iroea i'r egwyddorion hymny. 3. Uebelgais yic El'dtal.—Uchoigais yr L,dul yw helaethu ei tihicrfynau. Ote ed- rycher ar y map gwelir fod Mor yr Adni. stic yn golchi ei glannau dwyieiniol hi, a glanaaij garllewino] lhaji o A wstria ao Albania yr ochr gyferbyn a'r Eddail- Dadl yr Eidal yw na bydd diogeilwch i'w glan- nian hi tra bo'r glannau gyfeirbyri a hi yji •eiddo'r gelyn ao am hjynaiiy chwenydha feddianinu holl lannau yi> Adriatic. Mor bell ag y mae y diriogaieth honno yn oynnwys :nwya,flrif o drigolion o waed Eidalaidd mae yn gyson ag egwyddorion Wilison i'r Eidal ci ch.ad, Ond lie bo'r boblogaedh yn perthyn i gcnodi arall, gor- mcs a traJa a fyddai iri Eidal gymryd eu gu lad oddi arnynt. 4. Cyflwr Rw&ia.—Mae Rwsia—tiriogaeth enfawr yn ymestyn am dros bedair mil o filltiroodd!—wedi ymrannu yn ei herbyn hi ei hun- Bu'r Avlad yn cydvyfi'la gydla ni yn erbyn Germanrt. Gwnaefch «w o hedd- wch a Germajii. Yna trodd y Bolshefic- ,iaid eu harfau yn erbyn eraill au yn eu plitlt yn ein herbyn ni. Mae hanncrdws- in o lywodraetlhau gwahanol yn Rwaia hedldyw, a phob un yn ceisio bod yn ben. YnJaddant a'u gilydd. Ymct-odant hiefyd ar w'ledydd eradll Teyrnasa anirhefn drwy'r holl wlad. Ni ellir sicrhau hedid- weh ym Ewt'op 1.ra Rwsia yn rhyfela. Nid oes yn Rwsia heddyw un Hywcdraeth a gydnabyddir .yn ben. i all Rwoia folly gjmryd rhan yng Nghynadletd Heddwch y Byd. 5. Sefy]lfa Germi?ir' ac Awsiria— Ar ddechieu y rhyfel yr oedd Germani ac Awgtrna yn ddwy ymherodraetn grcf Ileddyw y maent wedi peldio a bod fel ymerhodraethau Torrwyd pob un o'r ddwy yn nifer o W'ej-inaetihau gwalia,nol. Diflanodl pob ymarhawdwr a hrenin. Pa fodcl yn awr y dygir y ddwy wlad i fewn > rwymyii eyfamod Heddwch y Byd? Dyna rai o'r prif anliawstemu ar ffordd Os nh,¡dledd Paris i. eefydlu Heddwch v Byd. FFORDD AlLAN O'R DYRYSWCH. Oael ffordd ddiogell allan o'r dvryswch cedd amcan mawr ymweliad WiL-jor, ag Fw) op. Yniwelodil yn bai'&onol a Phryd- ain, Ffraine, a'r Eidal. Ni eheir gwybod bt-th fit yr ymdraiod'aeth rihyngddJo ac awdurdodau y gwledydd hyn, oDd amlwg yw fod goleuna gobaith yn dechreu ty- wynnu arnynt oli. GeUir tybied fod Wil- son wedi ymresymu a Ffrainc a'r Eidal rhyw beth yn diebyg i hyn:— "Yr ydyeh wedi dioddlef ar hyd y blyn- ydc'oedd odcPiAvrth draisa gormes y gelyn. Yr ydyeh am gael d:ogdv,eh rhag yrnu; odiadau C'to yn y dyfodioi Dywedweh fod y mor yn rhoi diogohsch i Brydain ac i'r America., ac xiad yw eu perygi hwy i'w gyffelybu a'ch -perygi cfhwi- O'r goreu; oaniataf hynny. Cwniiataf hefyd y dylai ciel; gwlad a'ch pobl chwi gael Uonydidyn y dyfodol i dd'atblygn mewn heddwch, ae am ddylech fod yn agored i ymoeodiiadiau y gelyn- Ond y cwesbiwii yw: Pa fodd oreu y sicrlieir eioh. diogohveh a,' (l hedd- wch? Daeth miliyjiau beohgyn Prydain a'r America dros y mor i roti atalfa, bythod ay ormca a rhaib Gernaaini ac Awistria-. lywalltoad y bMhgyn hyn eu gwaed yn llif i rwysiro'r Oaisar i drawsfeddianmi euli gwlad chwi. A ydyrih yn tybied y boddlcnant dywillt eu 1;,vaed et.o i'ch galluogi dhw-i i feddianiwi tiiriogaieth oaa- edloedd eraill ? Ois myiimwoh ryfela, rhaid i ohwii ryfcila heb gymorth Prydain ua'r Ain,ei-ioa.t boerl y canlyniadau W eioh pejj chwi eicfh hun. Ac am sierhau d'ogel- ivell, pa un tybed fydd y diogelwch sicraf -lIed yr Afon Rhein, a llod Mor cul yr Adriatio, rhyngoch a'r gelyn a'r gormes- wr, ynte Tarian Gref ■ Cyngrair Cenliedl- [I oedd y Byd yn oae'l ed dhodi en amddi- ffyn yn erbyn pob ymosodiad o eiddoV gelyn ? Os deuweh i gytundeb a gwled- ydd eraill y byd i ffurfio y Cyngrair, da. Sfif y Cyngrair rhyngoch a phob golyn a fynn ymosod Os aingen, 00 ym.cldiiried- weih yn lied yrr afon a'r mor. rhyngoch chwi a'oh biusnes- Oiid ni fydd i ni a wiiielom a'r oanlyniadiau i chwi." > He i gredu fod yinrosymiadau Wil- son wedi raid efTiith dldyladwv, a bod v gwledydd oil yn gweied ft'ordd allan o'r dyryswch cyniaf hwn. A Nil A WSJ'ER GE1UIAN1 A RWSIA. Eryg anhawster Ilwsia a Geimiand. I Mr Lloyd George y l'haid diolch am dtdyf- eiriio ffordd i symud anhawoter Rwsia. Gwelai r.ta dli-l sicrhau heddwch Ewrop tra Rwsia yn magu aiighydforkiu. Aw- gryjncdid felly wahodd eynrychiolw-yr Rwu- Ja i gydymgynghori ynghylch y dyfodol. Codwyd eri drwy Locgr a Ffraino yn er- byn. "Beth?" meddcn.t "gwahodd llof- rud.d,'ion /ei y Rol.sheficiaid i'n «niarro<l mewn Gynhadledd Heddwch! Na wnawr. b) th Gwobrwyo llofruddiaeth fydidai hynny!" a,-ld," ebe Lloyd George, "pa fodd y geillir adsefydlu trefn heb ymgynghoriad Ao heb adsefy dlu trefn yn RwBia teyrnesa aiiurldefn yn Ewrop." Ar 'hyn dyma Wileon et0 vn cyfryngn: "Dyma wnawn i." meddad vViison, "ndd fwahodd y Bo'lsheficiaid$Gyr.hudledd 'lari-j a wnawn; ond gwahodd pob plaid a, phob ilywocira-etdi yn Rweia i ddanfon o\']!ychiolwyr I gyfarfod cynrychiolwyr y LC 110 wyr i Gynhadledd ar ynys ym Mor Marmora, ger Rwsia a cheisio yno eu cael at oil griiydd. Ao os gallant gytuno a'u gilydd, yna gellir oael •jynrydhiolwyr y wlad un- edig i'r Gynhadledd Heddwdh," Ac felly y bu I>anfanwyd y gwahodid- iadau allan i bob plaid yn Rwela Y cwbiwn dyrys arall yw: A ga Ger. mani ddbd i mewn i rwymyu brawdol. ifteth dyn yng Ngfhyngrair y (Jet hedloedd ? Cwctytiwn aaibftwdd « ayryt Heb gyn- m nwyg Geirmani nid Cyngrair y Byd a fydd, onu Cyngrair rhau o'r byd- Ar y llaw aroll, hyd nes y dygo Germanii ffrwythau la/klas i edifeirweh am ej th'roseddau ofnadwy jn erbyn gwareiddiaj a dynol- iaeth ni ellir ei derbyn i Frawdoliaeth Djn. Anrhefiiue yw Germani heddyw- Profed, drwy adsefydl4 tiefu a ohyfraith, ei bod wedi cael troedigaeth, ac yna gell- ir ei derbyn. Hyd nes y gwnele hynny rhaid i Brydain a'r oyct-wueclydd g&dw bjddiin digon cryf atr lannau y Rhein i eicr'hau fod amodau heddwch yn oaea eu cyflawiid ganddi i'r llytbyren. Dyna sut y mae pethau hedldyw.
. g; ARWYDDION YR AMSERAU.
g; ARWYDDION YR AMSERAU. 0 LAN Y TAFWYiS. Allan o newyddiadur Stusnig o fri maw, am yr wythnos ddhvrddaf o lonawr, v caed y d)auu nodiiad a ganlyn: — ^Mewn cyfarfod o Bwy'llgor Gweithiol Undeb Cenedlaethol yr Amaethwyr, Berksh,ire 26aiu lonawr, anogodd iNXr H- Piadkviek cadeirydd adran meiutri Bwrdd Cyflog Cl,itiolog, yr angeii o glael cynrychiolaeth gref ar y Cynghorau Sir. Yr oedd yn han- fodol i'r amaethwr ieuanc gaed yr adldysg ortu a mwyaf gwyddonoi o!ir ei feddu yn y byd. Yr oedd Prydain o lciaf 30 miymedd ar ol y rhaixnau eradl o Ewrop mewn add- ysg amtiethycldcd, a pJiriodolpdd hyn i ab- eencyldeb amaethwyr o'r Cyngor Sir. Parthed cyflogau, nid oedd sicrwvdd mrii yn uwch yr ant eto, tra elw yr amð- wyi yn rnyned yn is. Rhaid oedd iddynt gan hynny bwys.) ar y Iylywodrae& i gad\v cgwyddor Deddf Cynnyrch yr Yd auewn grym, ac i eangu ei gweithrediad. Cyng- horaii yr amaethwyr i ga.d IV ar clelerau da, aPltlaid Llafur. Cymrwyd caanrau i'r cyf- eiriad iawn eicoes, ond iiighymc-.i,ad-A-yal y ffurfiad o undeb yn gyfan^oddedig o aim- aetliwyr a llafurwyr. Mewn cyd-cynhadedd o gynrychiolwyr Undeb Amaethyddol Holland (Linee.) Mi Uncteb Gweithwyr Arnacthyddol, yn Spald- ing, mabwysiadwyd y penderfyniad a gaai- IVIi i'w gymeradwyo i sylw adlodau y dldau, tindeb.—"Y eedsir gan y ffermwyr ar un llaw i gyflogi ya uing y gweithwyr sydd yn perthyn ilmdeb y Gweithwyr, ac ar y Haw arall i Umdeb y Gweithwyr gymell ei oaelordau. i wrthod eu cyflogi gan y fFerniwyr hynny nad ydynt yn perthyn i Undeib y Ffermwyr." Arwyddlion amserol a phrjodol ydyw'i; uchod, a gwyu ein byd pe baem yn ddigon doeth i weithredu arnynt. Pedhvar pwynt y nooiad bla^siaf y w Oynryc-hioiaetlh gref ar y Cyngor Sir; safle reisynu-s Prydain mewn amasth; codiaj cyflog. a Deddf Cynnyrc'h yr Yd Mabwyaiadwyd telera-u a chymdeithasu a Phlaid Llafur. Nodwedd, amlwg y nodiad olaf ydyw, cydweithrediad y dichlu Undeb parthed undebwyr ac an- undebwyr- Gwr o brofiad a safle mhnnig ydyw Mr Padwiek. ac fel y cyfryw pwydaw1 ydyw ed gy^uiorion. Yn y pwynt cyntaf triniia ar v priodoldeb o gynryehiolaeth gref ar y Cyngor Sir.Y mac'n bwysig i ni bwys- leisdo ar y gair cynrychiolaeth ax nid ar aelodaeth, megie y gwrieir mor fynych. Njd aelod sydd i fod yno ond cynrychioI. ydd. Gwnaed eyfnewidiiadau enfawr gam v Cyngor diw eddaf heb gael na cbeieio aw- durtlod gan vr ethola^'thau—heb "man- date" gan y bobl yn suddo yn ddyfnach i logellau y bobl. Nid eyfc-irio yr wyf yn. awr at swyd'dogion Pwyllgor Amaethyddol Rhyfel, qanys dievriswyd y rhai hynny ar wahan i'r Cyngor. er y gweiir aelodau o'r cyfryw yn eu llanw eithr cyfeirio yr wyf at y codiad cyflog mawr, mewn rhai engreifftiau, a gwrthod codiad c'yflog- i rai y dvlsid eu codi. Codi o lOOp i 200p fel yehwaneg-iacl i raii gwjthod, am gyfnod ,-c maith, i godi 5s a la., yr wythnos i rai oedd yn oniuill an 15" a lp yr wythnoe: Eisieu gwneud y "gwyr yn uniawh a'r an- wastad yn wastadedd' sydd Diau fed gan j? 6Jnddhwyr eu cwyn parthed trin cvmaint o dir- Dylai y torri, a'r trin fyned ymlatn, ond llai nag un rhau o dair o'r ifaim, a chodj isrif medd- iiant o 5 i j0 aoei. i denant y pum' acer dorri un rban o tBaiir, vn enwedig v lydd.ynod mewn lleocdd mlgÏlYsbell ac an, hA\ylufl. Parthed eefyllfa ama^th Prydain, caf- ÜdCI y byd Avybod trwy'r rhyfeil. DyAvediv. oddiar awdurdod Ifjor fod pedwar o ddyn- ion yn gweithio yn Belgium ar yr un nifer o aoeri tir lie y ceir dim ond un yxri Mhrydain. Dyna'r hefyllfa. cyn y rbyfel. Yr un-nifer ond odid geir yn awr er fod y gwaith wedi dyblu, Proifwyda fod y codiad cyflog i aros, gan apelio am bathad Deddf Cynnyrch yr Yd. Gwell^ i undel>au yr annu thwyr weithio i'r cyfeiriad hwnnw nag ymladd yn erbyn byAvoliaeth deg a ChYSUllilS i'r gncithwyr ewyilysgar. Ymladd droe eu hiiwliau a di-ogolu eu safle eu hunain a. cldyleent, W] nid ymladd yn erbyn Iwwliau en gweith- wyr, gari wneud eu cyflegiad yn anniogel CN% I a'u bywyd yn anedwydd- Cofier addewid ao amod yr angel, "Ar y ddaear tangnef- odd i ddynion ewyllys da." -Am-erol ydyw ei gyngor i gadw ar deler- au da a Phlakl Llafur. Os na )ydd gan Blaid Llafur fwyafrif yn y Scnedd y mae ganddd fwyafrjf yn y wlad. Yr undebau, ac nid v Senedd bia'r oruchafta-eth, oddigorth i'r Scnedd ddcddfu yn deg a chyfiawn i'r A\ er- in Nid ydym yn oymeradwyo gweithiv^ eithafoll hyd yn nod gan y mwyairif, citl,, cymeradwyo pob symud iaid gerdda i gyf, eiriad tcgwdh a chyiiawnder. Teimlw-n vn dra eicr y geJlir yn hawdd well a gefyllf^ y wcrin yn gyffredinol gan <!<i;d lyrnu av," durdod yr "agitators" ac c, c,: yr eithafol 0 Ijoiitu. Oni choir hyn, nis geliir oego", ae ni ddylsid cael osgoi yr agitator" nu'» symudiad eithafol- Nid oeB dim ond yr anew j llysgar yii cadw undebla-u yr .'jrwiothwyr a'r gweitliAA-yr rhag deall eu Hydd, Nl' d(.Ii-zgwylir iii- ynt g-yd-ttdeall ar bob c'Westdwn, end gwaith rhwydd fydd iddj nt gydweithred;; ar laAver pwynt megis vr un diwcddaf oil r-iodir gan Mr Padwiek. Buan y gwawric'r dydd pryd y byddoiv- yn gwneud ymdrec1, i gyd-ddeall en gilydd ac i gydweithredu er budd eu gilydd a r w').—Cymodwr.
[No title]
Dywedir y bydd i'r Arlywvddi Wilson adaet Paris am yr America oddeutu Chwef- rol 15fed, ac y cymrir ei le yn y Gyn- hadledd Heddwch gan y eyn-Arlywydd Taft- "^lae Arglwycld ac Arglwyddc-s NcAvbor- ough A\edi addaAv cyfranu lOOp tuag,at ad- edadti neuadd yn Ffostinieg er cof am fil- Avyr a gollaeant on bywydau yu v rhyfel.
Advertising
I REMARKABLE tURES OF PARALYSIS. True Stories of Helpless Sufferers brought back to Health by Dr. Cassell's Tablets. Ncrvo Pai-aivsis. Mrs. King, 10, Monteitli-street, ulasgo-v, says :—"I lost use of left side and my healcl) and nerves Svere all wron«\ I liad a sort )! stroke and lost all power of movement. 1 got Dr. Casccll's Tablets, and power gradually re- turned until I was quite cured." Infantile Paralysis. Baby Clarke suffered from Spinal Paralysis: she was helpless and wasting away, and could not sit up. Nothing did her good. She soon picked up after taking Dr. Caseell's tablets, and is now a strong, healthy girl, says Mrs Clarke, 20, Bestwood Colliery, Notts. Paralysed in Lestrsi Mr. Bouchard, 2, Monton-road, Walworth, London, siivri :After rheumatic fever I could Dot move: I had no feeling in my limbs. hos- pital was suggested, as nothing did me good, but I got Di'. •Cassell's Tablets, and gradually gained lost power. I am quite cured." Dr. Cassell's Tablets are the perfect modern home remedy for Nervous Breakdown, Nerve and Spinal Paralysis, Malnutrition, vvasting, Anaemia, Sleeplessness, Indigestion, KidMy Disease, and Premature Decay. Specially suit- able for nursing mothers and women of middle age. Sold by chemists and stores in all parts of the world. Prices Is 3d and 3s, the 5s size peing the more economical. Free information on any case sent on request. Dr Cassell's Co Ltd.. Ctoder.rood, Manchester.
CODI C L.
CODI C L. (Gan Wil Han o Fon). Hen ohwedl ddoniol oedd honno am yv dyn nwnmv yn amser beite y "cushion tyres," cyn i'r rhai sydd heddyw a thdwb- lau gwynt am eu hoiwynion gael eu dyf- eieio. Ar ei ffordd adireif 0 rywle, gefn trymedid nos, yr oedd y dyn, a hithau'n dywyil fel y fagddu ae yn bwrw gwda.w, ac yn y lie mwyaf unig ellir ddychpygu, yng nglianol \rhyw ^goed mawr, dyma'r beic trvAY iganol rhyAv filoedd ar filoedcl o ddarn- a.u gwydr aaifert'iol eu mhaint, ia thvma'r teiar ol yn ddwy didarn gan un ohonynt, ond daliodd un rpen iddo yn rhAvym Avrth yr dlwyn nea yr oedd yrr-Jiongian felcarai ohwlp. Dyohrynodd y dyn yn arutbr gan y jerk" igaiodd y "beic a chan drwst sydyn y gwydlrau, achos yr oedd ei feddwl eis- oes yn gynhyrfug gaai ddvehmygion am ysbrydion a lladroji ipenffordd a phob rhyw ddirycihiolaethau felly a aflonyadanit ar feddyliau ofergoelus mewTi amgylchiadau o'r fath. A dhyn iddo gael banner chwhic- iad wedyn d hel ei feddyliau cyffroedig at eu gilydd, dyma iddo ..Ills neu swadan fwy- af arutilrolan y darn teiar toredig o'r tu ol, ar hyd gwrn ei gefn, neg yr oedd yn plyigu dan ei pihwys, a'r cocd yn diasp-edaiii gan el thrw."t; a dyrnod a.rall, ac un arall arachefn yn yr un fan, trymach trymach, a chyflymach nag yr hwyliAvyd ffust er- ioed gan y dymwr goreu yn.g Nghymru. Mwxdvv.r rnwrdwr J roba-rs penh'ordd dolefai y truan yn ei ddycihryn; ao 03 cyf- lym gynt y gwenthiai ei draed ar y tpedlau, cyflymac-h, dhwimadh ganwaith wedyn yr ymAvibiai yn y tywyllwch. trwy y mwd a.?r baw, a'r tgWlSW, ar gAvynt am filltiroedd ar filltiroedd, a'r euro ar ei tgefn yn cyn- yddu a ciiynyddu nes yr oedd y trw&t hyd y fro fel tnvst euro ca r-pedi ym Mhlas Tan-y-Graig, a'r wlad wedli codi Ond dim rbyd i hanft Die Tyddvn Helig, pan oedd yn g-weini mewn rhyw ffarm yn Rhosfawr. Dyna'r oreadiur mwya.f ofnus a welwyd -er,ioed. Dim ond son wrth Die ar ganoli dydd goleu am ryw ddrychiol- aeth neu yabryd, a thyna fo'n gweiwi yn y if an gan arawyd'. A t'ai o byth allan y no& nee y oaifodd feic; a beic "first-clafall gafodd o hefyd—"free-wheel" a "lamp igias," a phcipetia o'r dull diweddaTaf. Tair blynedd i '.rwan oedd hi. Allan y byddai Die wedi hynny, yn hwyr ac yn foreu—ni fyddai waeth gandldo banner no& na ban- ner dydd, medda nhw. Ond mae'n an- hawdd dweyd pa un ai t-rystio yn.g ngo'e»u: ni oli-r ei lamp, ynte yng nghyflymder ei feic. ynte yn y ddau gyda-u gilydd a wnai. Ond allan ei gweiid bdb awr o'r nos. Beth bynnajg i dhwi, ar ry w noson lcwad- olem' fel y dydd, yn y gaeaf, a hit-hau Avedi ttar-o haiimea- 110.5 ar gloo y Paredau, a phawb Ibron yn eu gwlau en; oriau, dacAV D%Q, ar ei feic iel awer, tu yma i Dy Croea, tr Lon y BortJi, yn dycbweIyd adref o rywie neu gilydd, a rhaid a.mo ba--io i lawr Gkslltydd y BAVICII a thrwy Ben tract h. Yr oedd goleJuni ei "lamp gias" yn holloj ddiwerth y noson honno gan mor gryf oed3 llewyrch y lleuad a,r y llawr, ond fel yr ymri'tiniiad feio yn sydyn ia di&taw i goed tryiinillyd y plas Gwyn, rhwng croeslon uniig RhOFCefnliir a phen Ga.ilt y Bwkh, yr oedd yn dda iajvrn ganddo wrth fflach gynefin el lamp, gian mor rhyfedd ac anae- orol yr ymddartgosai cyipgodion y coed moelion tan oleuni'r lleu-ad Ihyd y gwal- fr iau mwsoglyo ao ry Ion wen e-ech am beHteroedd o'i flaen. Yr oedd popeth o gwmpas fel yn fyw. Chym's-wn i fy hun ddim cydaid o aur am fod yn unig, yn y fan honno ar ryw adeg o'r noe. tfst! dynia .ryw hen ddaldhuan erch yn allw vniq nghan^enau'r coed ar y dde iddo, "Tjw-AvQiit, tiw-w A theimla.i Die ryw ias o ddychryn oftiadwy yn chwarae i ifyny ac i lajwr rhwi),g ei grys. a'i gefn. "Twi-whit, tiw-w-w 1" Galwai yr hen ddlallhuan dradhefn, a chyflymai Die ymlaen gan edrych i fyny yn gyffrous 1 gyfekiad y swi-t. Yna, yn sydyn, "Whit- wit. whit-wit t" Clywal srlffrwd rhyw- gwnmgen neu ys- gyfarnog ddyohrynedig yn pasio drwy y dail crynedisg, crin, a lanwent y ffos er y eh with iddb; ond nid oedd hynny <idim llai na phasdanit y d.a fol ei hunan yn ei feddwl ofn-as ef. na ktfa«n dro? yv arJal yn ei ddychryn. Ond dacw I/odige y Plas yn dadigwmanu i'r golwg ar y dde. Yr oedd hynny yn rhvw galondid, er hwy red y.r awr. Ond tywyll fel y bedd cedd rfcne.tri y lie Ihwnnw, tic heib neb o gwmpoa. Tiiv it, tw-w ebai'r hern didallhuan fyth; "Adw-whit, tiw-w-w Yr oodd y Lodge yn paeio fel cyftgod diu, a plieii yr Allt Fawr yn ymyl; yna'r gwatftadedd goleu ehr. On.d yn yr enyd honno; ie, mewn llai na chwinciad llyigad gAvibedyn, gweliai Die ryw ddryehiolaeth frith, ridyllog yn cwr- cydu ar y lon ar y chwith iddo, a,o yn codi, yn dal, ar ei draed, fel y gwibiai heibio s-ddo. A beth ydoedd hwnnw ond yego.rbwd dyn Ys- ccleton o esgyrn gwynion dyn, a chlawdd y Ion i'w AVeled yn eglur trAvy gyfytigau ei nsonau—yacole-tcin dyn yn pasio i"l dysgod o'r tu ol—yn diflanu. Ond na, idyVi&i Die drwit troed dYJl ar i-itep y beic o'r tu ol iddo a rhywbeth fel asgwrn pen glin,. penderfynol ,,i W feingefn. ac ar yr un pryd rhyw law wen, oer, annaeraol yn ymorffwy.-} ar ei vsgwydd dde. Yr oedd y dtdrychiolaevli ofnadwy yn marchogueth yn ei scd! Wa! Wa! WVa-al l'a iaith ddaearol. fyth, a all ddisgiifio yr ysgrechiadau ofn- adwy a oliyngodd D:c yn ei fraw- Yr oedd y creigiau yn diaspedam gan ei gri. Ond distaw fel y bedd, a chadarn ea iifael oedd y ddi'ydhiolaeth wrth ei gefn- HeblaAv fel y chwibanai'r gWYllt yn drist rhwng ei asenau cyflymai y beic fel eys- god i lawr yr aJit tra, cyFgodion erch y coed fed cyrph net! gelaneddau Thyfel a j brad, hyd y Hawr- I lawr, i laAvr ac .0 gyioh y tr0 ofnadwy sydd yng rgwaelod "Vr Allt yr ym.wibii-ai'i, yn gyflymach na r gwynt- I IP.WV, i lawr! yn.doddwcli gw Yilt. I kwr. i lawr! yn.doddwcli "frees," neidiw'jh o'wynion, trymicn, plwm, llemwch i eigion tragwjjddoldeb, pell, os. Phadd. I rywie, rywie o'r enbyd- 'r wydld lerchyil: hwn, oedd dyniuni.ad y gyriedydd gwyllt; tra ei lygadd yn pcfno vn oi beii ga.n ddychryn a'i dclilla.d yn foddfa o chwys. Ni red\iyd y fa till yrfa. er pan grewyd v byd. Ao os cytiym fu eu rhawd i lawr yr Allt Fawr, naw ugain cyflymach fu eu hynt ar y gwastadedd, heb y "brees," pan gafodd D:-c ei draed i weithdo ar y p^cilau, a'r ffordd yn g'b]', Pa funud fuont yn cyriaedd Giat y Fferam—yn pasio i laAvr Galit y Bcwthin, lie, er dyehryndod ychAvanegol i Die, os oecld hynny yn ddtchoncdwy, yr acth tut o draed y ddryehiolaeth amwydlL3 i gyiT- yrddiad ag olwyn c-hwim y beio pryd fi cliwrliwyd yij ddarnau, hyd uchder pen y En, nes vr oedd yr esgyrn sychion vmfflamio dro.icdd r racuu ar y naill law a'r llali—a'r JI. ychydig eilia-d,au ar ol hynny yr ymestynodd yr ysgerbwd arifthr ei ben (teo-, ysgwydd Dr. gall ypgyrnygu II w a'i ddanedd gwynion yn ei Avyneb, ond heb na llygaid na thrwyn na chliwtiau, hebl&Av y tyllau o -r lie y buont "Wa! Wa-a-a!" ytgiechiai yr hcii Ddio druan draohefn yn iiiatawrwydd an- iiac-arol y nos. tra ci aelodau bron diff- ygio gan ofn. Ond cyflymu ymlaen a A> r,a< o hyd; nes cyrraedd Pemrueth, a phawb yno yn eu gwlau. Disgleiriai y lloer yn oleu fel y dydd ar y fonwe-nt dawel a'r Ysgwar Eithr heibio yr oedd ncges Die ()iid ial osyr oedd am fyned yng r.ghyfoiriad Rhos- fawr, ymeoniai, byddai raid Avyni bu Gallfc y Capel ae hAvyraoh dJotÍ i lawr oddiar y beic Avyneb yn Avyneb a'r ddryohiolaeth ofnadwy gefn trymedd y nos. Yr cedd hynny yu amhcsibl. Jlhoddai dro i'w arddwrn cryne-lig, ymte, wrtli Banton Anns—cymerai y Lon Newydd, trwy Goed y Rhiwlas ac i laAvr i'r Traefch Cocli, lie y o'ai filldiroedd ar filldiroedd orydd-jd i ,rodeg hyd y tywod, heb orfod dod i laAAT oddiar y beic nes torrai y dydd. Eithr na, yr oedd hynny yn amhosibl hefyd. gan mor ofnadwy Qeiid y dych- ymyg am fod yn unig ym rnhresenoldeb y Diafol. draw, draw wrth ddistyll y don, He na byddai fawr neb yn crwydro ganol dydd liob eon am gefr. drymedd rs01- Gyda, rhyw lai na dhAvarter tro bywiog i'w arddwrn tua'r ohAvith cafodd Die ei hup drachefn ar ei hvybr de<'hrcuol vng nghyfeiriad RhosfaAvr 0:iti oael a ehael awneeth na fuasai ef a'r beic a'r cyfan yn bendramwnwgi yng ngwal yr Eglwys. Cl.vwai esgyrj; syehi-cn yr ysgerbwd an- naearol a farcjiogai mor ddeheuig yn crafu yn y Aval, meodai ef. nes yr oeddynt yn clecian. Ac yn yr eiliad fvwiog n,esaf, er ei d dir fawr ryddhad, teimlai Die y ddryehiolaeth ofnadwy yn gollwng gafael oddiar ei yegwydi, gan ddiengyd mor sydyn fed rhyw epa ohwim, a'i esgyrn i'w gwfled yn wynion wrth oleuni'r lleuad, i fYly'r polyn teligraff syth sydd wrth y wa.l, yn y fan honno. a throsodd i'r fon- v,ent, lie y diflanodd fel cyegod dtetaw yniyisg y beddau. lpid Iris arafodd Die ddychrynedig yr Un eprocsen ar ei olwyn ehwim nes y cyrhaedcodd allt Pei y Gee tan, gerllavV Rhosfawr, lie y tarawedd ar hen gyd- ymaith a ddigwyddai fod. allan ar ryw nosaAvl hynt, AArth oleuni'r lloer, felyntau. Yn gynnar fore drannoeth gw.o-lai rfuyw- un ym Mhentraeth ddarn o frigyn on en, cangheniog ond wedi ei ddirisglo yn frithwyn drosto. megis gan ryw andfeil- natd a'u dannedd yn hoaigian al' y gwryeh wrth y polyn ueligraff syad ar wal y fon- AAcnt yuo. A myn rhai mai hwnnw oedd y godasai Die Tj ddyn Helig ar ben Galit y Bwlch y noson gynt—ei feic, fc ddiclicn, wedi myned dros flaenau oeim- ion y prell flel y gorweddai ar y Lon, a hwnnw trwy lav,ny, fel y digwydd yn anil, wedi cael ei aohoei i neidio i fyny. ac yn -tr a achos hwn i fachu hefyd a dal ei afael fed dryehioiaeth fyw ar gefn ei gyn" byrfydd n.e-q cael ci ysgubo ymaith drach- efn mor ddeheuig gan wrych clawdd neu y pclyn teligraff dywedodig!
HEDDWCH.
HEDDWCH. Buddugol yn Llanfair P.G. (NOi y Naddlig, 1918). Tan lewyroli ei wynefe mi g-anaf heb fldno, A hud ei dynerwah yn width ar fy salm, P-a gialori os biinodd a.r helynt a chyffro A beidiodld a chanu, os prof odd e? a ? 0 helyrut y cad-faetj, a igwaeau yr beldrin, &awl gweddi ehedodd at orsedd yr lor Yn llWytLaog' gia,n ofid, i erfyn ac erfyn Dy weld yn teyrnas-u thyd eithai y mor? igaivi oalon a dora-odd o eisieu dy gwmni Pan oedd y rhyfelgri fel barn troa y wlad? A'r miloedd tan orfod yn ftiynd i drueni A (Ili-fred ofnadwy g-alaaiag y gad; Bu wylo aim danat mewn palas, a bwthyn, A hd'jyetth am dianat yn drwi* dros y tir: &awl main yn ei bingoedd i'r nefoedd futn gofya Pa le roedd dy igerbvd yn oedi mor hir? Fe Avelaist dy ea-lid ftil merthw digroem Can mv^dau arglwyddd trahaufifalch a A drud fu yr aiberUi (pwy dadohon anghofio?) A daiwyd cyn iti ddycihwelyd yn ol; Ar wefuts y gwledydd mor gu yw dy foliant— Oer, undyn a omedd i ganu dy glod? Brawdigarvvch a Chariatd yn did a flodeu- ant Tan fadydd dy dangnef, yn wyn fel yr od. Tan friwia-u'r cymhalri mi blyigaf yn ieel I weddio y nefoedd am Iwydd i dy ran, A chosder d!,y luman -i dhrwifio yn uidbell, 0 ddeuparth dy yopryd Aoe'd Duw pnhob man Mi wn daw cemhiediioadd y ddaear i fynv O bydew benfyt&^oedd, yn llafar eu Bel, A heddwch hyd eJtiluatf y mor i devrnafiu, A Avyneb y dldaeiar fel wyneb y Nef. Bronheulog, Llangoed. J.J. Blynyddoedd rhyfela ddarfyddodd, D'aeith Heddwch i'r gwledydd yn ol; Haeirliugrwydd yr Ellmyn ddiilanodd, A oi fiyddinoedd, a'i frol: Fa goehodd ein daear dan g'wilydd, A'r o&lnadn fu greulon a tnost; Ond dewrion ddl-,LT-goc-odd mai ceiwydd Ei gredlo ufirernol, a'i foiit. Blyiiyddoedd caethiwed eenhedloedd Yn dryiatdog ey'n darfod o'r tir; DaAv rhydtddd yn eibrAvydd i'r bobloedd, A dynion i naibod y gvv ir: Brnwd^aj-wcii mewn urtidaa orseddir, Ar hedtjwicih 1'hy'r ddaear ei bryd, A grym cydymdeimlad a Avedi.- Yn newid cvmeriad ein byd. Blynyddoedd y rhyfel ofaiad.wy "VVarthriuddiodd yr hunan mewn dyn; A clired erbyn hyn mai dyladiwy Diros eraidl aiberthu ei hun: Trwy fwg y mag-nelau dinis-triol Oanfyddodd arym abeith a'i rin; A dysgodid ddioddef yn einol Yn yeigol ddiyciliryji-liyd y drin. Blynyddoedd rhyfela ddarfyddodd, Drueth Heddwda i'r gwledydd yn ol: Ein daear drwy ryfel a daysjgodd Fod ymladd yn ofer a ffol: TeyrnaSa. Tywysag Tangnefedd, A'i gyfi-aiitih dalysg pobl oedd y hyd; RhylfeOteedd a ibeidiamt o'r diwedd, A'r gwledydd giodforant ynghyd. J. CEINIONYDD ROBERTS. Manchester, Calan, 1919. I)e,rfu rhu y fa.gnel Da,rf u trin y cledd; yn lIe rhyfel Dj:a"t.:1 yn oi i w sedd: Y "March Cocli" weryrai, feathrai dan ei draed GAviedydd Ewrop roddai Yn Ull llyn o Avued. Darfu eiwn yr ingoedd D^yxehad byd y non: Haryu wnaa r cenhedloedd, A ddtiAv hyn i ben? Ar adfcdlion gnvledydd, abeith drud, A geir daear neAvydd? A geiir neAvydd fyd? Daffn swn wylcafain Lanwai ddlaear l'awr, A ohenhcdloedd cyfain DdaAv yn un yn awr: L'n mown scrdh a theimlad lieiila/ iii byddiant hwy; Dan lywodraesth cariad Ni bydd iiiayfel mwy. Da.rf.u am deyrnasoedd Oedd yn fawr eu bri, Ond am Deyrnas Ncfccdd Fyth yn uwch a hi: Byw ei hogwyddonon— Edrych iua'r Groes, Sdcirha 1 ddiyndon Hoddwcii )m:1ob oes. Bott'A"Eycoed. DEWI TUDUR.
Y FASNACH YD.
Y FASNACH YD. Dyma'r symiau o yd a Averthwvd (a'j pnsnau ar gyfartaledd) ym marchnadoi^dd y deyrnas hon yr wytdmoK yn diweddu Chwdrol laf:— lynAvarteri. Gwcnith 87,412 72.i 8c Haidd 73,323 62s 4c Ceirch 15,010 49s 7c C'u cyferbynu a pbrisiau'r Avythnoi dda Avedduf. y mao pns y g«euith Ie yn uwch, pri? yr haidd 5c yn uwch, a pin-is y ceire1^ lo yn uwch. Gyda'i tabl canlynol gellir cyferbynu y pr.siau udiod gydae: eiddo r unrhyw wyth,. ncs yn y saith mlynadd ,cynt:— Gwenith- Haidd. Ceirch. 1912 343 Oc 33t3 2c 21s 4c 1913 313 00 10C 20s Ie 1914 318 Cc 26a 7c 18s 9c 1915 53s 5c 33d 7c lOs 3c J 916 5Fs 3c 52s 5c 325 4 c 1917 75s ICc 643 Oc 47s 30 1918 71s 2c 5&-> lOo 50s 2c
Y DEGWM ELENI.
Y DEGWM ELENI. GAverth y degnvm eleni fydd 109p 3s 11c am bob lOOp, a dyna fydd (yn ol Deddf sydd newydd ei pinaeio) am sa,ith mly.n- edd. Per hen ddull o g-arf at ei werth yn aros moAvn grym. sef cynnydd pri.- yr yd am y eiaith mlynedd diweddaf yn safon, buasai'n 123p 198 2c am 191 r<)n 15p yn fwy nag yn 1918.
Advertising
GLOBE Furnishing Co. (J. R. GRANT, Proprietor.) PEMBROKE PLACE, LIVERPOOL. Largest and Most Reliable Firm of Household Fornisheri DINING-ROOM SUITES <a Talm itry, Velvet, fro., Mahogany or Oak Small Cbain. Trim 27 GUINEAfe Houses Completely Fnrnishei or Single Articles Supplied EASY PAYMENTS SPERMS: Arranged to suit Customer's convenience, a DISCOUNT FOR CASH. .11 the Furniture we seJl is manufactured under our own control and superrision. UW faotlon guaranteed or money returned in full. All Goods Delivered Free in Private Van& Goods seouj^Ty pack»d and Delivered Fre« and Safely at railway etaition nearest Custom»r"« regidecoe. A coasparison of our Stock will oonvinoa you that a'l good* w* Mil *r« subataintial lnanufaclure and reasonabl* u price. On our system of Easf raymenti no security Is required, a* SBSBS ildwiyy objectionable agreements and fcl! /B& tSEW& tnquiriM ar* made, er re fere BOO I'm MM inked for. rvj GLOBE (J. R. GRANT, Proprietor) Pembroke Place, LIVERPOOL. < t ) F BUSINESS laouIRS-9 to T. SHBRATON MAHOGANY BEDROOM I 81TUBDA Y (Early Closing), 1 Wated6 SUITBS, ia 8took from JM to fiM. You can ■THOUGH the issue of 1 War Bonds came to g o«an end last Saturday, the CTl I I Government intends to con- tiniie the sale of War Savings Certificates, so as to provide 1 „ a secure and profitable~iavest* 1311. y 3nent for your savings. You can buy War Savings VS 7 M fife Certificates tKrougK your local «/«/ lA War Savings Association, or from • ■ A any Money Order Post Office, Bank, or Shopkeeper acting ar Official Agent. Each Certificate /I | ro] m 2.W costs 15/6, and increases in value Fl V J.1^1 kjr every year until, at the ertf! of five years, it will be worth ;El. —^ This is equivalent to b% per CERTIFICATES cent. Compound Interest, free of Income Tax. If you need the money back, you can get it by giving a few days notice. But it is much better not to part with your War Savings Certificates before they reach their full value, as the longer you keep them the bigger your profit. £ 1 for I5f6 Gallaf yn Onest Ddweyd fy mod wedrm Llwyr Welia." -0- Achos Cyndyn 0 BenaddYllod a Phlorynod. -0- Darlun 0 3ir W. Bridal, 27. Strand street, New- U»wn, jMvc.inlajn -Isli, Glam., yw hwn, a dyma ''WmSKmiimm "grifellua. J'lcsc[us ? gennf ddweyd iirthych ^■* am yr aiieriad riiyf- Wj/m&s&k.- eddol gefaa oddiwrtft s benaddynod y Ciarte's yjJigrT' Blood Mixture. Wedi y diooddef obonjf o dro i dro sail y liaiil a'r llall, •v a rheddi prawf ar bob atii o iojrly^iRiafthau, a bod tan diiniae;h medd- 'f ys. meddyliaisam Ciarke's l3iood Mixuti-e, gan i mi roddi prawi ilwydd- iannus r.rno rai blynydd- oodd yn ol pan yn diodd- ■>?< ef yn gyftelyb. A^edi imi •• •- gymryd un botelaiJ ohono, yr oadd fel pe yn eu v." gyrru aiian, ac wedi i mi jM- gymryd yr ail Lotelaid yr oedd g'veljjant emlwg yn fy nghyfl«r. lial;ais i USB/eL Jr- gymryd eich riieddygin- Jr iaeth, a gallaf yo onesi BWMiWMk, -> Jr ddweyd fy mod wedi'ir KWWWPK. c Uwyr wella. Nis gal- '■ af rcddi gorinodo gal1illo1 b. iar!h iddi." Dylai niri«lAfw"vF od«liwrth Goc3au DrvoR- Dcluriau, Briwiau, Chwydd y chwarenau, CI wyf y Ma rchoeien, Croen»Iwyf, Casel- ladaui Anurddiadau Corfforol, Crydcymalau, Gout, a pneth- au cyflelyb, sylweddoli na all cliau ac eneintiaa cyffredin ond gwe;ia ladaui Anurddia.dau Corfforol, Crydcymalau, Gout, a pneth- au cyflelyb, sylweddoli na all cliau ac eneintiaa cyffredin ond gwe;ia un am aniser. Os am adferiad lhvyr a phar haol rliajd glanhati pob rhyw fater nmhnr o'r gwaed, tanys dyna wreiddyn pob drwg o'r fath. Alae Clarke's Blood Mixture yn ym- osod ar unv.'aith ar amhuredd ag a fu yn y gwaed, yn ei orchfygu, a'i ymlid ymaith dyna paham J" inao ei glod mor fawr. Mae yn hawdd ei gymrya, ae n;d oes dim yn ber- yglus ynddo. Call yr holl Fferylhvyr ac yn ebopan am 2s 9c y batelaid. Gofynnweh am a gofslwch eich bod vr- cael CLARKE'S BLOOD MIXTURE, "PURYDD GWAED PAWB." Gan yr holl Fferyllwyr ac yn y Shopau, 2/9 y Botelaid (chwe gwaith gymaint, 11/-). DOES WONDERS FOR THE SKIN. ipjil VJm QP 0 SB IN your search f beauty always remember that Ven-Yusa is your best JL aid. Ven-Yusa acts in quite a novel way, and is distinguished krom all other coilet creams by its exceptional refinement and originality. Ven-Yusa is specially designed to benefit the skin, and its effect is comparable with a refreshing and beautifying oxygen bath." ?/- ajar at all Chemists and Stores, Qr frolll, C. E. FuljordLtd., Leeds.