Yr Herald Cymraeg

Ynadlys y Bala. DYDD SADWRN.—^E. G. Jones, Ysw., yn y gaTRWYDDEDOL.Mr J. R. Jordan, Bala, a wnaeth ga.is ain oiosglwyddiad trwvdded y Ship Inn oddiar Mr W Carney i Mr Edward Ro- berts.—Ymddangosai Mr William George, Cric- cieth, i wrthwynebu y cais ar ran nifer o dreth- dalwyr y Bala ar cTlc"- W«di plim' awr o wrandawiad. pendertynodd y Fainc wrthod caniatau y drwydded. Hhoddwyd tystiolaeth • vn eTbyn gan y Parcli J. Howell Hughes, ac amryw e-reill.-awm(-tetli Mr William Owen, White Lion Hotel, Bala, gais i gael estyn oriau hvd 12 o'r gloch ar vr aclilySUr 0 swper blvn- yddol a roddn; gan Mr Burton, Eryl Aran, i weithwyr Rheilffordd y G. W. —Caniatawvd y cais,.

ABERDYFI. Y NADOLIG.—Cynnaliodd y Wesleyaad eu cyfarfod pregethu y Nadolig. Y pregethwyr oedd y Parchn Maidoc Roberts, Llangollen, a W. O. Jones. Banzor.-Hefyd, cynnaliwyd gwasan- aeth yn Eglwys St. Pedr, Ddydd Nadolig. Yn yr hwyr, cynnaliwyd cyfarfod Cymraeg, pryd y canwyd carolau. /MAEWOLAETH.—^Yn Ihlwyl: nfos lFercler, derbyniwyd: y newydd fod y Capten D. Rich- ards, 22, Church-street, wedi "eoi niweidio yn ddi- frifol yn Plymouth, trwy ddamwain ar fwrdd yr u,erlon,g "Vectia," yr .1 oedd yn brif fet iddi. Gorweddai yn Yspytty South Devon. Gadaw odd [Mas Richards am yno yn foreu, ond. pan gyrhaeddod d, yr oedd wedi1 ma-i-W.-Cynnaliwyd trengholiad, pan y bwriwyd rheithfarn o "Far- wolaeith ddamweiniol."

BALA. BETH WNEIR yn Llandderfel yw testyn ysgrif ddyddorol yn "Mhapur Pawb" am yr wythnos hon. Hefyd, ceir parhad o Helyntion Die y Waen yn ddoniol i'w ryfeddu.

CAERNARFON. CYNGHERDD. Nos Fercher, cynnaliwyd cyngherdld' amiywiaethol yn y Neuadd Drefol, er bii'dd olwb pel droed y ■dT'e.f- M,sAR.Hy:sby.sir ni ifod y swm o 216p wedi ei o-ael' yn glir' yn' y basar a gynnaliwyd yn y Guild Hall, yn nglyn >a'r Ysgol Genedlaethol. CWRDD TE.-Rhoed te i'r plant afynychant YSlgol Sul Mark-lane ddydd Tau, ac ar 01 lyny, cafwyd cyngherdd, pan y cymeroddamryw ran. YSGOL SALEM.—Trwy garedigrwydd Mr C. A. Jones, Bronhendre, rhanwyd cardiau y flwyddyn newydd1 yn mysg y plant cysylltiedig ag Ysgol Sul Salem. PAN fo'ch yn rhoi eich bachgen yn ei siwt gynta' gall Bradley werthn un i chwi mor smart: a rhesymol ac unrliyw ffirm yn y wlad.—Turf Sqnave, Caernarfon.—Advt. 0 WYNT.—Bu storm o wynt yn y dref Ddydd Najdolig, ond ni aehosodd lawer o niwed Taflwyd ychydig lechau a photiau sim- ddeau i laWT, a thaflwyd y polyn-baner yn y car- ^AJuCAROI^U.-Nawn Sul, dygwy'd! ar- ^niadl' nevrvdd i Ysgol 'Sul Pendref. pan v can- wvd carol "^an Mr John Williams ai barti. \n vr hwyr canwvd mnthemau ac unawdau yn y gwa.sanae^y^S^A^ LLENYDDOL _Cr0. 1 fwvaf o'r cymdeithasau wythnos "S1Mr «• Jo- Tarry -VMvJt, gyfarfod yn Beulah, pan y desgnf- i(,MFSTOVDOD.r^Ynyr ynadlys, £ dydd Llun. gerbron y Maer, Edward'Hughes. Ysw., ac R. SIS Ysw dirwywyd1 y rha.i canlynol am feddwdod —'Richard Roberts, Crown-street, 2s 7v w«tau; Robert Howard, Crown-street, 5s a'r costau; John Pritchard a Win. Ethall, Titheharn-street, 2s 6o iar cost.au yin"- Am- ddiffynai Mr Sath. Roberts y d^eddaf. MARWOIjAETH.—Yn un o yspyttai Uun- dain, boreu ddydd Sadwrn, oyn y diweddaf, bu farw Mrs Flaherty, gwraig Sergeant-instructor J. Flaherty, gynt o 4ydd Fat. R.W.F., ac yn awr yn instructor i Wirfoddolwvr Pwllheli. YiMWEMAD YR ATHRAW HEXRY JONES.—Bydd yr Athraw Jones, o Brifysgol Glasgow, yn darlithio yn y Guild Hall nos Wen- er nesaf, ar "IRagolygon Crefydd yn yr Ugeinfed Ganrif." CENADAETS TANYBONT.—^Rhoes Mr J. R. Hughes, a -MFRobert-, Washburton. liouse, yr wythnos ddiweddaf. de i'w ranu rhwng y tlodJi-on sydd yn mynychu Y sgol Genadol Tany- bont, a thrwy garedigrwydd cyfeillion yn Salem a Phendref, yr oedd y swyddogion yn abl i roi teisen i bob un. BYDDIN YR TACHAWDWRI-AETIT.No-, Fercber, o dan arweiniad Capten plough, yn y Barracks, Turf-square, cynnaliwyd cynglierdd lleisiol, adroddiadol, ac offervnol. CjTinorthwyid gan yr Isgapteniaid Rogers, Edwards, a Sergt. Major Gwyrfai Hughes, o Lanberis, Lieutenant Wvnne. Mr Montgomery, ac ereill. CYNGHERDD CYSEGREDIG.—Nos Sul, ar ol y gwasanaeth, cynnaliwyd cyngherdd cysegred- ig yn nglyn a Chymdeithas Ymdrechcl Sa em, p yd v igwasanaethwyd gan gor o dan arweiniad Mr E. M. "Davies, Pool-street; Misses Jennie Wil- liams, Rowlands (Blodwen y Ddol), Mri Hugh Owen T. H. Parry, a Miss Jane li mnje Davies. AFIECHYD cn-ffredinol, poenus a dirdynol ydyw Camdreuliad y Bwyd. Gresyn fod cy- maint yn dioddef, a miloedd wedi cael adferiad hollol yn Nghymru, Doegr, ac America trwy gymeryd Ffisigora." Gwerthir ya ruhob man j mewn potelau 1/1 a 2/9, neu diwy y post am 1/3 a 3/- oddiwrth y gwneuthurwr, Owen Jones, M.P.S., M^ergele.—Advt. PRIIOD-kS.-Foreu,Nlerc-her, gan y Parch LI. Bryniog Roberts, yn Nghapel Pendref, priod- wyd Mr Robert Owen, Clapham Park. Llundain, ail fab y diweddar Gapten R. Owen, o'r ager- long "Tolfaen," a Miss" C. A. MdLean., merch ieuengaf Mr a Mrs McLean, Priory-terrace^ Gwasanaethodd Miss Ellen Jones, Amlwch, cyf- nither y bniodasferch, fel morwyn, a Mr John Oottrell fel gWas. Gadawodd y ddau am y brifddinas. YNADLYS BWRDEISIOL. Dydd Llun, gtrbron y Maer ac ynadon ereill, cyhuddwyd y rhai canlynol o feddwdod,Jolin R. Jones, 29, Crown-street, a John Jones. 2, Moriah-terrace, a gorchymynwyd hwynt i dalu v cos-tau.—'Cy- 'hu'ddwyd David Roberts, Mountain-street, o drosedd cyffelyb, a gorchymynwyd iddo ynkiu i dalu y costau. — Dirwywyd Hugh Hughes, Bethel, i 10s a'r costau am feddwdod, a. gadawyd i Hugh Hamilton, Wesley-street, fyned yn rhydd ar daldad y costau.—iCyhuddwyd R. A. Broom, hefyd, o feddwdod, a gorchymynwyd ef i dalu'r costau. MARWOLAETH MR J. R. JONES.—Drwg genym gofnodi marwolaeth Mr John Robert Jones, 8, Hill-street, Caernarfon, mab hynaf y diweddar Mr R. Jones, saddler, yr hyn a gymerodd le dydd Llun, "ar ol byr gystudd o'r pneumonia Bu'r ymadawedig am flynyddau yn neillduol o weithgar yn nglyn a'r canu yn Eglwys Dewi Sant, lie yr oedd yn aelod ffydd- Ion a defriyddiol. Efe hefyd oedd organydd yr Eglwys uchod, ac yr oedd yn aellid o Gor Mieibion Eryri. Daeth yn egwyddorwas i Swyddfa'r "Herald" tuag ugain mlynedd yn ol, a byth er hyny bu yn gysylltiol a'r lie, ac yn ddiweddar gwasanaethai fel darllenwr profleni yn y swyddfa hyd nes clafychodd ychydig gydag wythnos yn ol. Y mae'r cydymdeimlad llwyraf a'r weddw ieuanc a'i merch faeh yn eu profedig- aeth chwerw. Yr oedd yr yma.dawedig yn 36 mlwydd oed. Cymer y gladdedigaeth (cy- lioeddus) le pi'ydnawn S-'dwrn nesaf. ODYDDIAETH.—Dydd Mercher, cynnal- iwyd cyfarfod hanner-blynyddol dosparth Caer- narfon o'r Odyddion yn y Prince of Wales Hotel, Cymerwyd v gadair lywyddol gan yr Uwchfeistr Robert Owen, Arvon-terrace, ac yr oedd yn hresennol oddeutu 40 o gynnrychiolwyr o Leyn, Arfon, a Mon. Ar ol cadarnhau gweithrediadau v cyfarfod diweddaf, awd trwy raglen y gweith- rediadau. Yna gwnawd yr apwyntiadau can- lynol am y flwyddyn ddyfodol :-Yn Uwchfeistr, Mr Richard Jones, Llanberis; yn Is-uwchfeistr. Mr Richard Hughes. Dinorwic yn archwilydd y dosparth. Mr H. Griffith, Pwllheli: ac i gyn- nrychiol y dosparth yn y pwyllgor blynyd'dol symudol. a gynnelir y Sulgwyn nesaf yn Nor- wich, Mri Cadwaladr Davies. Menai Bridge; Owen Evans. Caernarfon T. H. Hughes, Beth- esda; William Jones, Bangor. Pasiwyd, yn nghanol brwdfrydedd, fod yr Uwchfeistr, Robert Owen, i ddeerbyn tlws aur Vr urdd, fel cydnab- vddiaeth o'i wasanaeth yn ystod blwyddyn olaf y ganrif. Cynnelir y cyfarfod nesaf yn Clangor.

COLWYN BAY. Y GWAITH NiWY.—Dydd Gwener. cynnal- iwyd cyfarfod arbenig o Gynghor Dosparth Col- wyn a Cholwyn Bay, Mr George IBevan yn y gadair, er pasio penderfyniad yn rboi rhybudd i Gwmni Nwy Colwyn Bay o fwriad y cynghor i gael mesur yn nhvmhor nes-af y Senedd, i gael awdurdtod i brynu Gwaith Nwy Colwyn Bay o dan Ddeddf Nwy Colwyn Bay, 1896.—Ar ol caiel eglurhad o sefyllfa gyfreitlhiol yr achos gan Mr Chamberlain, cynnygiodd Mr IBevan, ac eiliodd j C\Ir Hugh Hughes, y penderfvniad angenrheidiol. —Cynnygiodd Mr William Davies, ac eiliodd Mr Robert Evans, welliant yn gwrthod hyn, ond cariwyd y penderfyniad. gyda mwyafrii.

CORRIS. Y NADOLIG.—Cynnaliwyd cyfarfodydd pre- gethu yn ol arfer blynyddol v cylch. Yn Nigh or- ris, gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, pregeth- wyd gan y Parchn T. Charles Williams, Gwalch- mai, a J. E. Hughes, 'Caernarfon. Gyda'r un enwad yn Aberllefeni, pregethwyd gan y Parchn R. Aethwv Jones, Lerpwl. a J. Williams, Brym- bo. Hefyd, gyda'r Wesleyaid yn Nghorris Uch- w af, pregethwyd gan y Parchn J. Cadfan Davies a J. Humphreys.

CORWEN. BETH WNEIR yn Llandderfel yw testyn vsgrif ddyddorol yn "Mhapur Pawb" am yr wythnos hon. Hefyd. ceir parhad o Helyntion Die y Waen yn ddoniol i'w ryfeddu.

CRICCIETH OS oes arnoch eisieu bargeinion gwirioneddol ar Wlaneni Cartref, Crysau Cartref, a phob math o wlaneni ereill, yn siop Jonathan & Co. yn Nghriccieth y maent i'w cael, y prisiau yn is nag erioed.—Advt. AMRYWION.—Bu wythnos v Nadolig yma bron ar ei hyd yn 'stormus enbvd. Teimlodd morfuriau, &c., MaestjT'nygelaist ac Abereistedd oddiwrth ryfertliwy yn fawr. Parhai gwaith y Ilythyrdy i gynnyddu yn flynyddol, ond trwy reolaeth dda Mr a Mrs Price, a'r staff, heb gvn- yddu y staff.-Fel y cyhoeddwyd yn y "Car- narvon and Denbigh Herald" cafodd clwb y bel oddiyma lwydd yn Pwllheli, Wyl y Banciau, ac ar ei dychweiiitd.-Alr R. Thomas. U.H.. lvwyddai, Mr G. C. Owen (Geraint; -.reiniai, gyfarfod llenyddol Seion (M.C.), nos Nadolig.— Bu gwasanaeth yn yr Eglwysi Cymreig a Seisnig, tan ofal y Parch J. Lloyd Jones, M.A. Canwyd rhai carolau o fawl ac anatliem gan v cor.—Dydl Mercher, caed te a chyfarfod ad- loniadol yn yr ystafell blwyfol, tan lywyddiaeth Mr Robert Thomas, U.H. Gwasanaethodd Cor Llanystumdwy, dan arweiniad Mr Christmas Jones, ac un Criccieth, dan arweiniad Mr J. Walter Jones. Yr elw at v ddarllenfa. Nos Wener. pan y llywyddai Mr W. C. B. Jones, caed cyfarfod adloniadol, yn yr ystafell blwyfol, er budd tlodion y lie.—Neithiwr (nos Lun). clan lywyddiaeth Dr H. Gladstone Jones, cynnaJ- iwyd gwylnos olaf y flwyddyn a'r ganrif, 'pan v cymerodd amryw ran ynddi.

DOLWYDDELEN. j MEWN wyth arbrawf allan o ddeg mae Olew Morris Evans, Ffestiniog, wedi llwyddo i we IR y 11 Darfodedigaeth," luberculosia" ar anifeil- iaid. Telerau neilBuol am yohwaneg o ar brawfion.—Advt.

FFESTINIOG A'R CYLCH. ODDICARTREF.—Y gwyliau, rhagorodd ein beirdd a'n cantorion lleol mewn lluaws o fanau Wvliau v Nadolig. Y PARCH SETH JONES. AWSTRALIA. — Efe oedd yn gweinyddu yn S'eion, ac yn ei hen ardlal, v Sul diweddaf. CANU CAROLAU.-Yn Nighymdeithas Beth- esda, ao yn amtyw o'r cymdeithasau eredll. rhoed lie neillduol i ganu carolau yr wythnos ddiwedd- atf. UNDELB YR EGlLWYSI RHYDDION.—Par- ha yr Undeb hwn a'i ysgrifenydd gweithgar (y Parch J. Hughes) i gynfiull a,c i wneyd gwaith da. PREGETHU. Yn nghyfarfod pregethu y Wesleyaid, gwasanaethwyl gan y Parch W. Caenog J)ones, a'r Parch Isfryn Hughes, Bethes- da. CAROLAU, &c.—Yn yr Eglwys, bu cyfarfod Nadlolig fel arferol. Y bugeirliaid lleol wasan- aethai. Hefyd, canwydl amryw garolau yn y moddion. IOLO CAERNARFON.—Bu y Parch J. J. Roberts yn rhoddi anerchiad i Gymdeithas Beth- esoa ao ereill ar "Fethodistiaeth," pan y llyw- yd-dai y Parch D. Hoskins, M.A. YN .ITEDDGEibERT.-C-aed cwrdd pregethu Ddydd1 Nadolig, pan y gweinyddodd y Parchn W. Jones, Tremadog Thomas Williams, Caer- gybi; a John Hughes, M.A., Lerpwl. DIEWISIAD Y RFOHADIAID AR BUGEIL- IAID.—Y mae y ddwy urdd uchod yn ein plith newydd ddewis Dr Richard Jones, M.D. (Isallt), fel eu meddvg am y flwyddvn ddvfodol. CYFLWYNO Y GWOBRWYON. — Yn Llan- frothen, caed cyfarfod cyflwyno gwohrwyon i Ysgol y Llan ac Ysgol y Rhyd, pan yr ar- weinid y plant gan Mr Jones a Miss Edwards. ELEN BARLWYD. Mrs Williams (Elen Barlwyd) dda.rpa,rodd y wledd ra.gorol i aelodau Cymdeithas Dewi Sant yn YsgoI Uwchradlol y Bechgyn. Mwynhawyd nawngwaith dymunol. CYSURUS.—Hyd yn hyn, y mae yr oruch- wyliaeth feddygol bwysig wnaed ar Mr R-obert Thomas, Lord-street, Blaenau, gan Dr Evans ac ereill, yn troi er budd ac adferiad i'r dioddef- ydd. Y CYMDEITHASAU.—Yn St. Michael, cvf- arfod amiywiaethol dyddorol gafwyd. Yn Bethel, noson ,Feiblaid-d.-Yn Eng-edi, papyrau gafwyd gan Mr O. R. Hughes, Mr M. G. Ro- berts, a Mrs E. O. Owen. DAMWAIN.—Tra yn dilyn ei alwedigaeth ar ben ysgol i dvnu rhanau o graig beryglus, yn dd!amweiniol syrthiod'd Mr Hugh Gwilym Jones, Bodafon, a thoradd drybedd ei ysg^vydd a rhai o'i asen.au, yn Chwarel y Llechwedd. OROESOR.—^Anrhydedidwyd yr hen wyl yma trwy ganu carolau, areithio, &c. !gan y Mri J. 0. Jones. J. Hughes, R. Owen. T. Owen, J. O. ,Ioig3s, Rhyd; Ellis Evans '(Ap (laleri), 0. Jones, a'r Llvwvdd (Mr J. Hughes). COPIO MEWN 'GWAELEDD.—Mr Andreas Roberts lvwyddai, a Bryfdir arweiniai. gyng- herdd hwyliog gan y cantorion lleol a. Seindorf Arian Oa.keley, er budd Mr Evan Roberts, gynt o'r Rhosydd, yn eiang-enoctyd a'i waeledd. CYMDEITHAS BETH E SDA. -"viiii a] iiTT<i vr uchod nos Iau, dan lywyddiaeth v Parch D. Hoskins, M.A. Cafwyd anerchiad gan Mr Ev- an Roberts, Llwynygell. ar "Hen Gymanfaoedd Cymru." Cymerwyd rhan yn mhellach gan Mri Evan Davies, a E. R. Jones. LLYN MAWR TRAW3FYNYDD. — Mewn dadl fywiog ar "Ai mantais ai anfantais a fydd- ai gwneyd yr uchod: yn Mhandy rddwyryd yn ol y cynilun?" caed 35 yn ergyn 14 yn h v m cy deith.ra Maentwrog o blaid. Agorwyr. y Mri Thomas Edwards a Robert Jones. I GOPIO Y GANRIF.—Mewn cyfarfod. yr wythnos ddiweddaf, pan y llywyddai Mr J. Parry Jones, U.H.. gwnaed trefniadau terfynol i gael cyifrol o hanes Ysgolion Sul 11.C. Dos- parth Ffestinio'g, ac ma.i y Parch R. J. Wil- liams, Bowydd, fvdd ei golvgvd'd. CORAU EGLWYS ST." DEWI.—«u corau Cymreig a 'Seisnig yr eglwys uchod, yn rhifo tua 80, yn gwl-edda" yn Ngwesty Cwmni Llun- dain a'r Gogledu-Orllewin, y Blaenau. Yn ab- sennoldeb Mr Roberts, vr Oakeleys, y Parch D. Richards, M.A., lvwyddai y cyfarfod amryw- iaethol dd'ilynodd v wledd. YSGOLION SUL YR ANNIBYNWYB,—Yn nghyfarfod Ysgol Jerusalem, y Sul, yr hohvyr oedd v Mri D. G. Williams. Tanymarian R. Caradoc Jones, a T. P. Edwards (Caerwyson). Siaradwvr. y Mri Hugh Jones, Bethel; Morris Jones, Bethania; T. A. Hughes, Brynbowydd; a J. W. Jones, Hyfrydfa. MARWOLAETHAU.— Ac efe yn 75 .mlwydd oed, ac wedi cael cystudd maith a phoenus, bu farw Mr David Thomas, Frondeg, y Llan, Ddy id Nadolig.—Bu fa.rw Miss SephoTah 'Evans, merch i'r diweddar Mr John Evans (Ap Deudwy), a. chwaer i Mrs Morgan. 'Canton House (gynt), yn gymharol ieuanc, yn nhy ei mam, Mrs Evans, vn Abermaw, d,didd;Sul. YR YSGOL SIROL.—Dydd Mercher, ym- gynnullodd yn ngliyd hen ysgolorion yr Ysgol Ga.niolradjdJol yn Ysgoldy Blowydd. Cafwyid gwleddi yn v prvdnawn, a baratowyd gan Mrs J. Thomas, Greffin Temperance. Wedi hyny, cafwyd cyfarfod adloniadol, drol arweiniad yr vsgolfeistr, Mr Dodd, M.A. Daeth lluaws mawr yn nghyd, a mwynhawvd v diwrnod yn tihld,derchli2f. CYMDEITHAS Y GWYR IEUAINC.—Nos ( Nos Sadwrn, dan lywyddiaeth Mr R. T. Jones. < Tan'rallt, treuliwyd v orfarfod gyda, dadl ar "Babvdtfiaeth." 0 blaid. Mr T. > R. Davies, Penybryn-terrace, vn cael ei gefnogi gan Mr Owen Owens, Summer Hill. Yn erbyn. y Parch D. J. Lewis, B.A.. Bala, yn cael ei gefnogi gan Mr H. Lloyd, Brondwyryd. Yn yr ymraniad, • yr ochr naca/Ol orfu. 0 DDOLWYDDELEN.—Mewn cyfarfod gyn- nelid1 yn y He uchod, nos Sadwrn, ar yr unawd- au. cipiwyd gwlobrau gan Mr Gwilym Morris, Misis Owen. New Market-square; Miss M. E. Roberts.. a Mr Hugh Roberts. Enillodd Mr Ev- an Morris, gwpan arian ar yr her unawd. ac yn y brif gystadleuaeth, Cor Brynbowydd. dan a;r- weiniad Mr Robert Edmunds. Enilloddi Bryf- dir wobr anrhydeddus a thlws arian am brydd- ?st goffa, a Mr R. Edmunds, wobr farddol arall. ANGLADD MR OWEN EVANS. Daeth cynnulliad hynod luosog yn nghyd ar fyr ry- bmrM. Wrth," ty, gweinyddwyd gan y Parchn J. R. Jones, 'B.A.. gweinidiog Peniel, a. Thomas Lloyd, Engedi; yn y capel. gan y Mri Evan Evans. Penic-I House (cvd-swyddog yno), D. J. Lewis, Garegdd'u; G. G. Davies, y Rbiw; ar Parchn D. Hoskins, M.A., T. Lloyd, D. Jones, Garegddu. a T. Talifor Phillips; ac ar lan y bedd gan Mr D. O. Jones, IBronyrerw, a'r Parch R. J. William- Bowydd. Cynnwysai yr orym- daith aelodku y cynghor dinesig, a Mr W. E. Williams (clerc). YMGOMW EST. ^-Dan nawdd Cymdeithas y Gwvr Ieuainc, cynnaliwyd yr uchod ddydd Llun, yn Ysgol Uwchradidol y 'Bechgyn. Cafwyd gwledd1 o'r )fath oreu 0 ddau hyd chwech yr hwvr. o da.n reolaeth y boneddigesau canlynol: —Mrs Jones. Newborough-street; Miss'Griffith, High-street; 'Misses (Roberts^ IBoston House; Miiss Owen. Bank-place; Misses Lloyd, New- market-sauare; Misses Roberts. eto; Misses frF Roberts, Dorfil-street; Mrs Dulyn Davies, Miss- es Jone,. Glasgow House Miss Hughes, Tany- graiig; Miss Jones. Frondeg; Miss Jones, Bod- efryd.. Am saith yn yr hwyr, dechreuwyd^ar y cynsrherdd amrywiaethol. dan arweiniad Mr D. D. Roberts CPencerdld Darfil), c-aed anerchaa'd gan Mr J. Griffiths; amryw ddarnau gan barti y gymdeithas, o n arweiniad Mr G. Davies (Dulyn); unawd gan >^Ir William Jones. L^r°" street caneuon gan y Mri W. J. Griffith, David Jones, David Williams. David Edwards, Lewis Jones, IH. Ellis Hughes, loan Dwyryd, Dulyn; Misses Rowlands, Tamygrisiau; a. Jennie Owen, Bank-place; adroddiadau gan y Mri H. Ellis Hughes a R. O. Jones; Canwyd j penniHion gyd'a'r <lelyn gan v Mri W. 0. Jones a John J. Edwards. Yr oedd y telvnor. -Ir David Francis, yn ei hwvliau goreu. Enillwvd j ar gystadleuaeth y drawing gan loan Dwvryd. Y goreu ar y Elyth-vr caru" vdoedd Mr William I Jones, Lord-street. Y cyntaf allan o lu. o ym- geiswyr ar gvfansoddi pennillion i'r "Plum pud- din" vdoedd Mr Williams, Lord-street. Gyf- eiliwyd gan Miss Jones. Bodefryd, a Mr Davi Rowe.

LLANDDERFEL BETH WNEIR vn Llandderfel yw testyn ysgrif ddyddorol yn "Mhapur Pawb" am yr wythnos hon. Hefyd, ceir parhad o Helyntion Die y Waen yn ddoniol i'w ryfeddu.

LLANFAIRFECH AN. CYNGHERDD.—Bu cyngherdd gan adran o gantorion Bethesda nos Wener, yn Horeb. Cad- eiriwyd gan y Parch J. Arfon Davies.

LLANRUG. HAELIONUS. —Eleni eto, rhoes Mr a Mrs Barnard, Castell Brynbras, rodddon L.-wi-iouus mm arian i dlodioa y plwyf.

I P!<:aR?ln..1 PREGETHU.—Y 'Parchn Rees. Alltwen. a. p ",U, a W. P. Williams, Caergvlbi, fu'n cadw cyfarfod p i c- ii u y Nadolig yn Nant Paaarn. MAE'R Mona Cycle Works wedi newid dwy- law. Prynwyd y stoc a.'r gwaith gan y Mri E. Jones a'i Fab, Castle-square a Bangor-street. Advt. ) LLWYDDIANT.—Enillodd y guntores ieuanc addawol. Alice Ro-berts, v brif wobr yn Mhenv- groes, a chwpan arian yn^Mryn'rodyn, y Nadolig j hwn. Gwerthir gsn Bradleys y Distingue Water- proof enwog, gwarentir, am 15s 11c, 18s 11c, 24s 11c, 27s 6c, 35s 6c.—Turf Square, Caernar- fon.—Advt. GWAELEDD.—Drwg genym ddeall fod yr Hybareh Wilson Roberts wedi ei gaethiwo i'w wely ond da genym ddeall ei fod yn gwella. Mae dros ei bedwar"ugain mlwydd oedu "PREGETHU.—Y Parchn W. P. Williams, Caergybi. a Rees, Alltwen, fu yn gwasanaethu yn Nant. Padarn y Nadolig yma. Caed pre- gethu grymus a chynnulliadau da, ag ystyried gervvinder vr hin. DARLITH.—Traddododd Mr Jehu v gyntaf o'i gyfres darlithoedd ar ddaeareg nos Iau di- weddarf. R!hoddodd fras drem ar y darlithoedd a draddodoild y llynedd, ac yr oedd yn gynllun doeth. er bywiocau y oof. GIVAELEDD.-Drwg genym ddeall fod Mr Foster, prifathraw, Brvn'refail, wedi bod yn wael. Hefyd, yr Hybareh Wilson Roberts. Y mae yntau wedi ei gaethiwo i'w wely, ond yn gwella unwaith eto, yr ydym yn deall. HAELIGNL—Rhoddodd Dr Lloyd Williams rodd o wningen i bob un a dderbyniai rodd blwyfol y Nadolig hwn. a'r Henadur D. P. Wil- iams roddion o de ac arian. Hefyd, cyfranodd Mr Assheton-Smith, yn ol ei arfer, lo i weddwon v chwarelwyr a weit-hient yn Dinorwic. HAELIONI.—Fe gyfranodd Dr Lloyd Wil- liams wningen i bob Tin 'o'r tlodion sydd yn der- byn cymhorth plwyfol yn ngorsaf Llanberis. Cyfranodd Mr D. P. Williams swm o de ac arian i bob un yn ol ei arfer. Hefyd. v mae Mr Assheton-Smith wedi cyfranu hanner tunell o lo i weddwon ei chwarelwyr. MA1RWOLAETHAU. — Bu Margaret Jones, Blaenddol. f-arw yn yr oedran aeddfed o 93. Yr oedd yn ddall er's blynydd-au. ond yn gref a. bvwiog vn mhob cyneddf arall. Yr oedd yn fam i* Mr °William Owen, Pentrecastell, yr hwn. hefvd. sydd yn cwvno y dyddiau hyn.—Bu farw Mr* John William Roberts, Fronoleu, yn hynod sydyn, boreu Sa-dwrn. Ni bu yn wael ond ych- vdiir ddyddiau. IAWN I WEDDW.—Cyfarfu dyn o r enw John Jones, ag oedd yn rheoli y gwageni ar un 0 domenau Chwarel Dinorwic, Llanberis, a damwain angeuol yn ddiweddar, pan yn dilyn ei oruchwvlion. GalVodd Arolygydd Cynnorth- 01 v Mwngloddiau, oedd yn bresennol yn y treng- holiad. evlw at v ffaith y gellid rhoi gwelliant ar v trefniadau yn nhop yr allt. Ar ol y ddam- wain cr wnaeth gwraig John Jones gais o dan Ddeddf lawndal v Gweithwyr. ac yn awr y mae y mater wedi ei setlo. a. derbyniodd y weddw 171p. Yn yr ymdrafod gweithredai Mr H. Llovd Carter. Caernarfon, dros y rheolaeth. a Maer Caernarfon (Mr W. J. Williams) dros y w.

LLANDWROG. COFIO Y TLAWD. —Rhws yr Anrhydeddus F. G. Wynn, Glvnllifon, yn ol ilrferiad, blanced a darn o wlanen, pwdin, a theisen fawr, i bob un o dlo-dion vr ard'al. Y NADOLIG.—'Ddydd Nadolig, cynnaliwyd gwasanaethau yn yr Eglwys iBlwyfol,-y Cymun am hanner awr wedi wyeth, gwasanaeth Seisnig lm un ar ddeg, pan y pregethwyd gan y Parch D. H. Jones, B.A., rheithor. yna canwyd an- them gan y cor. Am chwech o'r gloch, cynnal- iwyd cyfarfod Cymreig byr, ac yn lie pregeth, canwvd carolau gan aelod-au o'r cor. Chwareu- I-wyd ar yr organ gan Mrs Edwards, Scnool House.. BWRDD YSGOL.—Nos Fawr:n. o dan Ivw- vddiaeth vr is-gadeirydd, Mr Cadwaladr Wil- liams.—Gofynwyd i'r aelodau lleol edrych i fewn i'r gwvn a dderbyniwyd o berthynas ir stove at wasanaeth y diosparthijdau q>ginio.—Derbyn- iwyd ymddiswyddiad Mr Joseph T. Jones, un o'r isJathrawon yn Ysgol Penfforddelen. Deall- wyd ei fod wedi llwyddo i gael He gweil.—Pen- derfynwyd vswirio yr ypgo.ion yn erbyn colledion trwy dan, fel y canlyn :—Yr adeiladau, 225Op; dodrefn, 650p.-Daxlen-ix-vcl adroddiadau blyn- yddol v llvwodraeth *Dvma grynhodeb or cvfryw": —Penfforddelen Mae yr ysgol gymysg vn teilyngu eleni eto yr un uchel-ganmoliaeth ag it ividwvd iddi y liynedd. Un o r pethau mwy- af boddbstol rydyw prydlondeb rhyfeddol y plant yn dyfbd i'r ysgol. Cymeryd pobpeth gvda i .'i;ydd dyma nn o'r ysgolion goreu yn y dos- parth.' Mae VT addysg, dysgybla^th, a'r drefn yn Ysgol y Babamod yn arbenig o dda. Canmol- adwy neillduol ydyw y darllen. adrodd, a rhif- yidiaoth. Mae'r plant yn eithriadol o fywiog a dyfal. Mae v gwnio yn y ddau ddospaith yn rhagorol—Nantlle "(ysgol gymysg) Cedwir saJon dxa. boddhaol o effeithiolrwydd mewn dysgyblaeth ac addvsg. Teilynga "cyfansoddi" ^animoliaeth arbenig; da fuasai fod w-edi I talu mwy o sylw i'r class subjects yn y safon- au uchaf. Y mae y drawing yn weddol dda. Dylidi defnyddio set squares, a dysgu scale draw- ing oddiwrth wrthddrychau fo yn yr ysgol. Cy- boeddla ait4ygvdd y gwniadwaith y gwnio yn dda iawn.—Ysgol y Baibenod': Dysgir y baban- xl, fel arfer, gyda gofal roawr a llwyddaant nod- »di'g. Y maent yn gyflym, deallus, ac mewn [rem dda. Y mae y gwnio yn dda.—Bronyfoel I vsaial gymysg): Cerir yr ysgol hon yn mlaen mtewn; tiriondeb, a pharatoir a ohynllunir y ,waith yn d!da. Cyrhaedda'r ysgolheigion iddi yn brydSkxn. Ymddygant yn weddaidd, a cheir ganddynt sylw da.. Mae yr athrawon yn ym- roddgar a llawn yni. Mae cynnydd & wedi ei wnevd yn y materion elfenol, a r class subjects. Yn v flwyddvn ddyfodlol. dylid rhoddi sylw veh, wanegol i model "drawing a cherddforiaeth, yn fwyaf neillduol i ddiwylliad y lleisiau. Dywed\ cvfarwyddies v gwniadwaith am eu gwaith, ei fod yn dda.- Y sgol y Babanod: Dyma ysgol gerir yn mlaen mewn dull dyimunol. Gweithia'r athrawon o ddifrif ac yn ddifwlch. Ymddengys y rhai sydd dan eu baddysg yn ddedwyd, ac hefyd! yn effro a dieallus. Mae y gwaith, ar y cyfan, yn ila-gorol o dda, ac y niacr dlilliau sydd: ganddynt o gvfranu addysg vn rhai dyogel a dvddOrol. Teilynga. yr adld' Lr roddir yma mewn darllen a rhif grybwylliad arbenig. Tvst- ia cvfarwyddes y gwniadwaith hefyd, am y. fjwnio, ei fod vn dda iawn.—Sylwodd Mr D. W. Williamsi fod yn dda ganddo weled. fod yl- ipn v bwrdidl yn dial eu safle uchel. Nid peth bychan i'r trethdialwyr oedd cael clrwed fod eu hysgolion wedi enill y grant uchaf yr oedd mod'd iddjynt ei wneyd. Cynnygiodd fod y prif- athrawoir, yn nghvda'i4 toll isJathrawon a'r athrawesau. i gael eu lion gyf arch ar eu 1 lwydd- iant rhagorol.—Eiliwyd hyn gan Mr Ellis W. Williwms, a. phasiwyd igydia chymerajdwyaeth uchel.—Penodwvd Catherine Hughes i lanhau Ysgol Penfforddelen. yn ngwyneb y ff-aith fod vr arolygydd yn gorchymvn i'r ysgolion gael eu gianhau yn ddyidibl.—Team lid mae teg oedd! y ^xli dipyn yn y tai, ac fe wnMr hyn

LLANRWST. ANRHYDEDD.—Ml/?, lDr '.Ev;wn,« >newydd gael ei benodi yn arholydd yn nglyn a'r St. John's Ambulance. YR YNADLYS.—Dydd Llun. gerbron y fiI. Johnstone ac ynadon ereill.-—Roedd Elizabeth Jones, Nebo, yn cyhuddo un Jane Jones, o'r un ,th. ,o, lidrata. pren gwerth 2s 6c. Erlvnwvd gan Mr W. P. Roberts. Taflwvd, yr achos allan.—Dirwywyd y personau canlynol o feddwdod -.—David Davies. teiliwr.^ Llanrwst: Edward Jones, Scotland-street, a John Evans, saer, Maenan.

NANTLLE AR CYLCH Gwisgwch Hetiau ffelt ystwyth cymffcrdclns Bradleys 3s 9c, gwerth 4s 6c; hefyd am Is 11e, 2s 6c, 2s 11e, &c,-Turf Square, Caernarfon.— Advt. MAE'R Mona Cycle Works wedi newid dwv- aw. Prynwyd y stoc a'r gwaith gan y Mri E. Jones a'i Fab, Castle-square a Bangor-street.- Advt.

NEFYN CERDDOROL.—Mae Mr Thomas Hywel Wil- liams, School House, wedi pasio arholiad rhag- arweiniol yn gysylltiol a'r London College of Lusic. SEINDYRF.—Yr oedd Seindorf Xefvn, Sein- (iorf Llanaelbaiarn, a Seindorf Nantlle yma yn gwasanaethu y cymdeithasau cyfeillgar dydd Nadolig. BODDI.—Drwg genym hysbysu fod Mr John Jones. Temperance, High-street, yn ganlyniad i'r cwcli droi pan y cyrhaeddai y llong i Newcastle, wedi boddi.

PENRHYNDEUDRAETH. Y GANRIF.—Dyna destyn anerchiad Mr R. G. Prichaird. o flaen Cymdeithas Nazareth, nos lau, Mr R. Davies yn y gadair. Y SEINDORF.—Dydd Llun, bu y seeindorf, yn unol a gwaboddiad. ar ymweliad a. Borth-. wen, lie croesawyd hwy gan Mr Osmond Wil- lims, A.S., a'r teulu. URDD YR ODYDDION.—Cyfarfu cynnrych- iolwyr Urdd y Cambrian ymil. ddydd Sadwrn. i drafod achosion yr Urdd yn eu cyfarfod chwar- terol. Ni bu dim o ddyddordeb "cyhoeddus tan sylw. I CROE SAWU. —'Nos Wener, yn y Gyfrinfa Demlyddol, caed gwledd i ddiweddu ac i groes- awu nifer o aelodau ieuainc ffyddlawn a erys yn awr yn y Deheudir, ond oedd ar ymweliad y Xadolig. CAN U CAROLAU.—Yr oedd yr eglwys wedi ei haddurno yn hardd gan Mrs McLean ac ereill. Bu gwasanaeth y boreu a chyfarfod i ganu carolau. &c.. yn yr hwyr, y cyfan dan arweiniad y Parch H. P. Mianlev. I MR OSIOXD WILLIAMS, A.S.-Da genym hysbysu fod yn mwriad Mr Williams i dros- glwyddo y Neuadd Gyhoeddus fel rhodd i'r plwyfolion. a'i fod yn cyfarfod nifer neithiwr (nos Lun), i drin y mater. Y TLOTTY.—Nos Nadolig. yn nhy yr undeb. pan v llywyddai Mr D. J. Jones, meistr y ty, caed cyfarfod adloniadol i aelodau v ty. Cymer- wyd rhan gan Mr J. Williams, Fronoleu Ap Llew Ystradau, W. 0. Jones, Lerpwl; Mrs Roberts. Ffestiniog; a Dewi Gerddor. CYMDEITHAS NAZARETH. Lun, pryd v llywyddai Mr Evans. ac vr arweiniai Mr R. 6. Pritchard, cynnaliwyd cyfarfod cys- tadleuol. Gwobrwywyd y rhai canlynol;- Deuawd, W. Edwards a'i gyfaill. Unawd. W. Edwards. Araeth ddifyfyr, M. Ll. Williams. Esbonio diharebion, Hugh Jones. Darlleniad, M. Ll. Williams. Adroddiad, R. T. Williams, Bwlchglas. Eto, G. P. William. Bwlchglas. Ffurfio geiriau, Hugh Jones ac Alun Pierce yn gvfartal.

PORTHAETHWY. LLENYDDOL.—Cynnaliwyd cyfarfod llen- yddol a cherddorol y Methodistiaid, nos Nadolig. Llywyddwyd gan Dr R. M. Williams. Y prif F I- atyniad ydoedd cystadleuaeth i gorau plant. Daeth dau gor lleol yn mlaen. sef Cor Miss Sara Thomas a Chor Penrhiw, o dan arweiniad Mr H. S. Hughes. Dyfarnwyd y wobr i Gor Miss Thomas.

PORTDINORWIC. BRYX MENAI.—Bu cyngherdd cystadleuol yn y capel uchod. nos Nadolig. dan lywyddiaeth y Parch P. J. Roberts. Dadganwyd gan Miss Evanss (Megan Cybi). Caergvbi; Miss J. S. Jones. Portdinorwic; Mr Roberts (Tegfan), Llandegfan; a Mr John Owen, Portdinorwic. Gwobrwywyd y rhai canlynol:—-Arholiadau. dan 13 oed: R. E. Roberts. Oscar Wvnn, Robbie Hughes. W. J. Owen, W. Williams. E. Wil- liams. H. S. Roberts. Eto. dan 16 oed 1, W. R. Williams; 2. Rate E. Williams: 3. Jennie Roberts. Adrodd y Deg Gorchymvn 1, Kate Ann Williams; 2, W. D. Rowlands. Oscar Wynn, J. O. Roberts. Ifor Edward Jones, Kate Rowlands. Florence M. Jones. Robbie Hughes; 3. Elias Williams. W. H. Williams. K. Grif- fith, L. E. Jones. O. M. Jones. M. A. Williams, S. Williams. Adrodd 1. Kate Rowlands; 2, J. 0 Roberts 3, Elias Williams. E. A. Davies. M. J. Williams. Triawd Mattie William. M. Williams, a. A. Williams. Unawdau Miss J. Jones. Miss M. Williams. Cystadleuaeth gorawl: Cor Bryn Menai. Mr John Owen yn ¡ arwain.

PWLLHELI. Y TLOTTY.—Yr oedd Miss Griffith a Miss Rcbinson wedi addurno yr ystafell gynnull yn atdyniadol at v Nadolig. EIN GOHEBYDD LLEOL ydyw Ffestinfab. Geilw efe yn yr Eifl bob ddydd Mercher; a y gellir fadael gohebion ac hvsbvsebion id'do TOO. CYMDEITHAS PENMOUNT.—Nos Wener, dan lywyddiaeth Dr O. Wynne Griffith (maer), darllenodd Mr Maurice Jones papyr ar "Xofelau." YN GYMRAEG.—Mawr ganmolir gwaith Mr D. H. Williams, M.A., prifathraw yr Ysgol Sirol, am gyhoeddi ei adroddiad blynyddol ar safle'r vsgol vn Gvmraeg. AMRYWION Y NADOLIG.—Yr oedd Eg- lwys St. Pedr wedi ei haddurno yn wych. a bu gwasanaeth foreu a hwyr, y Parch E. T. Davies, B.A.. yn arwain.—Bu gan Gymdeithas yr Eg- lwys wledd nos Iau.—Yn nghyfarfod Penmount a Sand-street, y Maer (Dr 0. Wynne Griffith) a lvwyddai. Y CLWB RHYDDFRYDIG.—Nos Lun. bu cyfarfod blynyddol y clwb. Llywydd, Mr H. G. Ellis arweinydd. Mr J. Elias (Eos Imbill). Cy- merwyd rhan gan Mr W. Hughes. Mr T. H. Elias; her-unawd: 1. W. Hughes; 2. David Roberts Eos Imbill a'i gyfaill; Mr Hugh Owen, Mr D. Roberts, Mri Owen Jones a W. Hughes, Mr William Jones (Gors). TE A CHYNGHERDD.—Nos Iau. cafwyd te yn v prydnawn. ac yn yr hwyr cafwyd cyngherdd uwchraddol yn festri v Tabernacl, pryd y cymerwyd v gadair gan Mr 0. Robyns Owen. Gwasanaetliwyd gan Mri Isaac B. Wil- liams. Nantlle O. H. Roberts, Joseph Roberts (Ap Heli). J. E. Pritchard, Jones, Central Buildigs; Miss Sarah King, Penygroes; a M. E. Jones, Eifl Hotel. Y FARCHNAD GIG.—Lladdwyd 28 o 1 wartheg tewion at Farchnad. y Nadolig. ac yn eu mysg rai hynod olygus fagwyd gan yr An- rhydeddus Frederick Wynn, J. E. Greaves (Ar- eu mysg rai hynod olygus fagwyd gan yr An- rhydeddus Frederick Wynn, J. E. Greaves (Ar- glwydd-raglaw y sir). Mr W. Jones. Llym- gwyn. &c. Yr un dynai fwyaf o sylw oedd heffer dew a ddangosid gan Mr Cornelius Ro- berts. Maes, yr hon a enillodd y brif wobr yn ) marchnad anifeiliaid tewion Croesoswallt. CYMDEITHAS ZION.—Nos Wener, cynnal- iodd y gymdeithas hon gyfarfod cystadleuol. Cymerwyd y gadair gan Mr W. Davies, High- street. Gwobrwywyd fel v canlvn :—Desgrifiad esgr. ysgi-ifenedig o ddiwrnod can' mlwyddiant Wes- elyaeth yn Mhwllheli Mr W. Williams. Grapes Temprrance. Penillion ar 4 Y Maes": J. C. Williamy. Pwlldefaid. Unrhyw unawd: Mr Griffith Roberts. Penrhydlyniog. Deuawd i blant: Mri Thomas Roberts, Morfa. a Richard Roberts. Pennant-square. Adrodd Mr Owen Jones. Pen'rallt. Pencil drawing Master W. Jones Williams. Penlan-street. Ysgrifenu Master Thomas Roberts. Morfa cydradd ail. Mis&es Jane Ann Owen. Mary Roberts, a Master W. Jones Williams. Enwi blodau: Mr 'D. Walter Jones. South View. Egg cup pren Mr W. Roberts, Morfa.

RHCS A'R CYLCH. AR Y FAINC.—Da y gwnaeth Arglwydd- raglaw swydd Ddinbych (y Milwriad West., o Gastell RhuthynK benodi y-Meddyg J. C. Da- vies. Rhos. a'r Mri W. C. Hughes. Feuant, a Sampson Mitchell, Mwnglawdd, i eistedd ar fainc ynadol v str. YR "WYTH AWR.—Yn nghyfarfod misol Undeb Glowyr y Rhos a'r cylch, nos Iau. yn y Neuadd Gyhoeddus (Rhos), darllenodd Mr Richard Jones. Heol yr Eglwys, bapyr ar "Yr Wyth Awr." Yn y sylwadau a wnaeth y Cad- eirydd (Mr Smith, Bryn Awelon), ac ereill. rhoddwyd y ganmoliaeth uchaf i gvnnwrs y papyr; a phasiwyd i'w argraphu gyda. man- tolen yr Undteb, I [ LLWYDDIANNUS.—Gwelir yr enwau em., h-nol u'r Rhos a'r cvlch yn rhestr y llwyddian- nusion yn arholiad Hvdrefol diweddaf Coleg y Tonic-Sol-fta :—Matriculation certificate, Mri Samuel Evans, Rhos, a Edward Davies. Plas Isaf; musical composition, second stage. Mr Daniel Ro )?rt>. Rhos musical and verbal ex- pression. first stage. Mr Thomas Lloyd, Ponciau; harmony analysis, second stage. Mr Watkin W. Williams. Ponciau; harmony analysis, third stage, Mr Daniel Roberts. Rhos; staii notation (theoryi. second stage, Mr D. Humphreys. A.C., Plasbennion. CYFARFOD DA.—Nos Lun, yn y Mvnvdd Hyfryd, Fonciau. dan lywyddiaeth y Parch W. B. Jones. Penycae, caed cyfarfod da. Beirn- iaid Cerddoriaeth, Mr John Evans, A.C. Penycae; traethawd. Parch M. 0. Evans, Gwrecsam; areithio, adrodd, &c., y Cadeirydd, a'r Parch J W. Humphreys; unawdyddion, Miss Evans, Tainant: a'r Mri Esau Edwards, Tom Banks, a Isaac Jones. Ponciau cyfeilvdd, Master Emlyn Davies.- Rhos. Gwobrwyedigion Mr D. W. Jones. Tref loan (am y traethawd a'r araeth); Mr D. Davies. Ponciau (am adrodd); Isaac Jones, E. Edwards, a Thomas Hughes a'i barti. Rhos (am ganu). &c. CiNGHOR PLWYF RHOS.—-Nos Iau. Mr Hooson, U.H., yn y gadair. Darllenodd y Clerc (Mr Trefor Jones), lythyr oddiwrth Fwrdd v Llvwodraeth Leol parthed Deddf Gladdu 1900. Eglurodd y Cadeirydd adranau tywyllaf y ddeddf.—Yn adroddiad y pwyllgor goleuo, hysbysid sou llvthyr wedi ei d<Jerbyn oddiwrth un o oleuwyr y lampau yn gofyn am gydnabydd- iaetli ychwanegol am ei waith. Gwrthodwyd ei gais. — Pasiwyd i ofyn i'r cwmni nwy am y cyfrif am y nwy a'r taclau nwy hyd ddiwedd y flwyddyn. Dewiswyd y clerc i weithredu dros y pwyllgor drwy fined gyda swyddog y cwmni i gymeryd cyfrif y mesuryddion. Rhoddodd Mr W. M. Jones adroddiad o'i ymweliad a'i ymddyddan a Air Woodford yn nghylch codi pris y nwy. Penderfynwyd anfon llvtbyr at y cwmni parthed pris y nwy mewn cylchoedd cyf- agos.—Darllenwyd adroddiad Mr A. X. Palmer, Gwrecsam, parthed sefyilfa y dwfr a gyflenwir i'r Rhos. Gwedi gwneyd arbrawf gofalus ar y sampl a dderbyniasai, tystiai ei fod yn "un o'r sainplau goreu o ddwfr y darfu ei ddadansoddi erioed." Yr unig fai a gawsai arno oedd ei fod wedi ei liwio ychydig. yn herwydd presennoldeb ychydig fawn neu dvwarch.—Hysbysodd Mr Trefor Jones y rhanwyd elusenau Rhiwabon ya drefnus y Gwener blaenorol. Mewn amser bvr rhanwyd gwlaneni a phlancedi i 327 o dlodion" y Rhos yn y Neuadd Gyhoeddus. NADOLIG YX Y CYLCH.—Diwrnod mawr v Cynnulleidfaolwyr oedd hwn vn Nhref loan. Yn y boreu. pregethodd y Parch D. Tafwys Jones yn ei hwvliau tioreu i gynnulliad rhagorol. Yn y prydnawn. caed te a baratodd Mr a Mrs S. A. Jones. yn eu hysgolfa gyfleus. Gweinydd- wyd wrth y bvrddau gan 12 o foneddigesau y gynnulleidfa. Prof odd Mr Sam. Nickollas ei hun yn de-ddarllawydd ardderchog. Yn yr hwyr. Ilanwyd yraddolfa o wrandawvr ar gerdd-wasanaeth. yn cael ei ddarlunio trwv y goleuni llusernol. yn ngofal y Mri S. Pierce ac Alfred Jones. Y darllenydd oedd y Parch Tafwys Jones. Canodd y cor plant (yn cael eu cynnorthwyo gan rai mewn oed) yn wir dda, a dan arweiniad Mr J. Williams, a chyfeiliwyd yn ddymunol gan Mr Charles Evans. Air it. S. Duce. Rhos. lvwyddai.—Yn Alhenycae. eistedd- odd cannoedd 'wrth fyrddau Ilawnion yn Ysgolfa Salem, i yfed te. Yn yr hWTr. cynnaliwyd cyfarfod adloniadol. o dan lywvdciaeth y Parch W. B. Jones. Arbenigrwydd y cyfarfod ydoedd y "Ffug etholiad" a gymerodd le. Cvnnrvchiolid y blaid Ryddfrydig gan Air Ben bavies. a'r blaid Doriaidd gan Lr John Griffiths. Canlyn- iad y pleidebu oedd 18 o fwyafrif dros yr ym- geisydd Toriaidd.—Y nos flaenorol. yn Neuadd Gyhoeddus. Penycae. cynnaliwyd cyngherdd o dan nawdd, ac er budd Clwb yr Odvddion, yn G westy yr Angor. Pentre. Canodd Cor Plant y Stryt Isaf yn odidog. o dan arweiniad Mr Gough (Pencerdd y Stryt). Llywydd. Air Evans (Alaw Alabon).—Yn y Cefn Mawr, bu gwyl bregethu y Wesleyaid ac Eisteddfod Bed- yddwyr Seioa. Yn y blaenaf. pregethai y Parchn. Owen Davies. Wyddgrug. a R. W. Jones, Brymbo.—Yn y Rhos. trodd gwyl len- yddol y "Corph." yn y Neuadd Gyhoeddus. yn neillduol o lwyddiannus. Cynnaliwyd dau gyfar- fod. y naill o dan lywyddiaeth Air D. Roberts, Sgwar; a'r Hall gyda Mr H. Jones. Ty Lerpwl, yn y gadair. Arweinydd. Parch R. "Williams, Heol y Bryn ysgrifenyddion. Alri J. Davies a J. Griffiths; trysorydd". Mr J. Rogers; cerdd- ynad. Air D. Lloyd Evans. Alachynlleth cyfeil- ydd. Air Joseph Dodd. ieu. Yn yr adran gerdd- orol. enillwvd y gwobrwyon gan y rhai can- lynol :—Am ganu unawdau. AI asses Y. A. Parry, a 1. E. Jones. Mri W. A. Hughes. Emrys Jones, D. Hughes. Erwgerig; E. W. Bellis. Jacob Ed- wards; pedwarawd. Mr H. Mills a'i gyf.. parti meibion J. Wright a'i gyf.. parti o blant, W. A. Hughes a'i gyf.. cor 0 blant Bethlehem, o dan arweiniad Air Jacob Edwards. Un parti ddaeth yn mlaen i ganu y garol "Awn hyd Bethlehem" (R. Mills), sef mab yr awdwr a'i gyf.. a dyfarn- wyd hwy yn wir deilwng o'r wobr. Cor Jeru- salem yn unig ddaeth yn mlaen ar y brif wobr, dyfarnwyd hwythau yn deilwng ohoni. Enill- wyd yn yr adran fardd,onol gan Celfydd (Cefn Mawr) ac Eilir Aled (Rhos). Yn adran llenydd- iaeth. y buddugwyr oedd Mri J. Roberts, W. Edwards. J. Davies. a J. H. Richards. Yn adran yr adrodd. gwobrwywyd Miss L. Jenkins a Miss Jane Edwards. Adran yr arboliadau- pob oed. dyfarnwyd Air J. Davies yn oreu; & Mr W. Edwards yn ail oreu; dan 21 oed, J. B. Richards dan 16 oed, Susanah Pritchard; dan 12 oed, J. T. Pritchard dan 8 oed. S. E. Edwards. Yn adran celfyddyd. enillodd Mrf W. Green, J. O. Hughes. D. Thomas, a J„ Davies.

RHOSTRYFAN. PLANT YR YSGOLION.—Fe ddarfu i Mr Jones Hughes, Post-office, ranu aurafalau, a chtirdiau Nadolig i blant Ysgolion Rhostryfan A RJaosgadfan. Y mae y plant yn edrych yn mlaen at y caredigrwydd blynyddol hwn o eiddo Mr Hughes. ac y mae yn gwneyd cryn dipyn yn ffafr y presennoldeb bob blwyddyn.

TOWYK Y NADOLIG.—Unodd yr Ymneillduwyr. a chafwyd gwasanaethau bob yn ail mewn tri chapel. Bu y corphlu gwirfoddol yn yr eglwvs am un ar ddeg o'r gloch. ac wed'yn gorymdeith- iwyd trwy y prif heolydd.—Bu gwasanaeth boreu yn Eglwys St. Cadvan.

TREFFYNNON. MARWOLAETH.—Dydd Sadwrn, bu farw, yn 87 mlwydd oed, Airs Owen, merch Aloses Griffith, yr arlunydd nodedig, ganlynodldi y teithiwr Cymreig enwog. Thomas Pennant4 ya ei deithiau drwy Gymru. TRENGHOLIAD. —. Dydd Sadwrn. cynnal- iodd Air F. Llewelyn Jones, dirprwy-grwner, drengholiad yn Licswm, ger Treffynnon, ar gorph l'an Watkin. 22 mlwydd oc-d,Dangosd y tystiolaethau fod yr eneth drancedig ddwy fiyn- edd yn 01 vn Asylum Dinbych am amryw wyth- nosau. Dydd Mercher, cdwyd ei chorph mewn Synnon yn y buarth. Nid oedd ond dwy droed- fedd o ddwfr yn y ffynnon.—Bwriwyd rheithfarn o "Cafwyd wedi boddi."

ABERSOCH. YR YSGOL ELFENOL. tCyflwynwyd y gwobrau i'r plant gan Mrs Hairy Morgan, a' chynnaliwyd y cyfarfod yn y Cottage, y nos cyn y Nadolig. Aed trwy raglen amrywdiaiethol gan y plant, a.o av y diwedd cafwyd1 anerchiadau gan gyfarwyddwyr yr ysgol, a hefyd diolchwyd i Mrs Morgan am ei dharedigrwydttv

AMLWCH CYFLWYNIAD.—Dydd Sadwrn, cynnaliwyd cyfarfod dyddorol i gyflwyno anerchiad a phwrs 0 gan' gini i Mr John Hughes, Frondeg, a chloc hardd i Mrs Hughes. Llywyddai Mr J. Rice Thomas, Bodeilio, Llangefni. Dywedodd Miss Neave, a gyfiwynai yr anerchiad i Mr Hughes, fod ganddi bleser mawr wrth gyflwyno y cheque i Mr Hughes ar ran y tanysgrifwyr.—Cyflwyn- odd Mrs Fanning y doc i Mrs Hughes. Ar ol i Mr Hughes ddiolch, caed anerchiadau byrion gan Mr J. Rice Roberts, Mr W. Lloyd, U.H., I Dr Evans, a Mr T. Jervis, a therfynwyd y cyfarfod.

BANGOR. ADLONIADOL.—Nos Ferclier, cynnaliwyd cyfarfod adloniadol yn y Railway Institute. Yr oedd yno gynnulliad mawr. CYFLWYNIAD.—Am ei bod yn gadael y Coleg Normalaidd. lle bu yn fatron am amryw t'ynyddau, cyflwynodd y staff a'r efrydwyr freichled aur i Miss Davies. AM yPytatws, Btawd, Gwinoedd, ;WIW wedi ei boteln, a'r Darpariaethau o'r radd oreu, ym- weler a W. G. Evanp, Old Londou House, Ban- gor. PellseiroyrJd,0174.-Advt. YR YSPYTTY.—Yn ychwanegol at roddion a dderbyniwyd yn nghyfarfod cyffredinol Ys- pytty sir Gaernarfon a sir Fon, derbyniwyd am- ryw symiau ychwanegol at y sefydliad. TRENGHOLIAD.—Dydd Llun, cynnaliodd Mr Bodvel-Roberts drengholiad ar gorph Richard Thomas, saer maen, Glanadda, yr hwn, y dydd Sadwrn blaenorol a gaed yn grogedig wrth ganllaw v grisiau yn ei dy. Bwriwyd: j rheithfarn o "Hunanladdiad tra mewn cyflwr o wallgofrwydd." NADOLIG CYCHWR.—Treuliodd Robert Eames, cychwr o Fangor, ei Nadolig ar Draeth Lafan. Cychwynodd Eames yno nos Sul, ac ni chymerodd ddim gydag ef fel ymborth ond ych- ydig foreufwyd. Ond daeth ystoim o wynt, a gorfu iddo aros yno hyd ddydd Mercher. a phan dawelodd yr ystorm, bu yn abl i ddyfod i Fangor erbvn yr hwvr. Y GYMD'EITHAS GORAWTL. Cjnualiwyd cyngiherdd y Nadolig yn nglyn a'r gymdeithas uohod ddvdd Gwener, pail yr arweiniaii Dr (Ro- land Rorrers. Y dadganwyr oedd Miss Gwen- doline Dew, Miss Annie Arthur, Mr Dan Jones (Eglwys ;Gadeiriol Christ Church, Dublin), a, Mr Vaughan Davies, Mr Bennett Jones (organ- ydd Eglwys St. Fair, Bangor), yn cyfeilio. HWYiLUSDOD, Gyda golwg iar hwyluso trin v llythyrau, trefnod'd awdurdodau y post i anfon cerbyd'au arbenig o D-doloellau, Porthma-'l dog, Pwllheli, a lleoedd ereill ar Linell y Cam- brian. Rlboddir y llythyrau yn Afonwen Junc- tion i fyned i Fangor, trefnir, ac wed'yn dodir hwy gyda'r tiren llythyrau' arferol. gan beri hwylusdod mawr.

BETHESDA A'R CYLCH. DWY ysgrif ddoniol i'r ardalwyr hyn ydyw 0 "Ffraethebion Sion Pari'r, teiliwr," n. "March- I na.d Bangor," a gyhoeddir yn "Mhapur Pttwb" 1 yr wvthnos hon. I OYFARFODYDD PREGETHU. — Yn Llan- Hechid, pregethwyd gran y Parchn John Wil- ) liams, Prince's-road, Lerpwl, a Thomas Jones, Rhostyllen. Yn y Tabernacl, gan y Parchn I Charles Davies, Caerdydd, a Gee Davies, Brv n- aman. LLWYDDIANT CERDDOROL. Yn Eis- teddfod Penuel, Bangor, y Nadolig, llwyddodd Cor Plant yr Ogwen. dan arweiniad Mr J. E. Williams, Pant, i enill v ilawryf gyoog anrhyd- edd. Hefyd, cipiwyd y wobr flaenaf gan Miss Williams, Station-road, yn yr un cyfarfod. DAMWEINIAU.—Yn ystod yr ysotrm nos Lun, drwg genym ddeall i'r Parch Dennis Jones, J Carmel, gyfarfod a. damwain bur ddifrifol. Ymddengvs fod Mr Jones yn dychwelyd gartref 0 Gapel Bethlehem, pryd y darfu iddo syrtnio yn erbyn careg, a derbyn arclioll ddofn i'w ben. Da genym, fodd bynag, allu hysbysu ei fod yn brysur wella.—Nos Fawrth, fel yr oedd Mrs Hugh Jones, Gwynfa, yn myned i Gapel Llan- llechid, chwythwyd hi gan y gwynt nes y dis- gynodd i'r liawr. Derbyniodd niweidiau di- fiifol i'w phen t'i%raich. Y CYiNGHOR DINESIG.—Nos Wener, Mr Griffith Roberts yn y gadair.—.Darllenwyd oylc,h- lytJhyr o Swyddfa v Llywodraeth yn galw sylw at wenwyn (arsenic), ganfyddir mtewn owrw a nwyddau ereill y dyddiau hyn, ac annogai y cynghor ddefnydddo yr awdurdod sydd ganddo i gael gwasanaeth dadansoddiwr profiadol er profi y ddiod ar nwyddau y cyfeiriwyd atynt er dy- ogelu y rhai a'u defnyddiant. Pasiwyd i gyd- ymffurfio a'r awgrymiadau.—'Hefyd, penderfyn- wvd gwneyd ymthwiliad manwl ar holl laethdai yr ardal, &c.-P!.1Æiiwyd i wneyd i ffwrdd a'r nifer o weit'hwyr y chwarel a gymerwyd i was- anaeth y cynghor fis yn ol, am fod rhian o r 1 gwa.ith wedi ei orphen, ac ami fod rhagolygon i gael arian i dalu yn dywyll. — Galwyd sylw y cynghor at waith cwmni' y rheilffordd yn peidio rhedeg fren hwyrol o Fangor i Fethesda y nos- waith flaenorol i'r Nudolig, yn 'ol yr arfer. Bu ) hyn yn anhwylusdod ac anghysur mawr i gan- I noedd lawer ddaeth i Fangor o wahanol ranau o'r wlad ar gyfer y tren hwyrol, er cael dod gartref i Fethesda i dreulio yr wyl. Yr oedd yn noswaith wlawog ystormus. a dim i'w cludo yr holl ffordd a Fethesda a'r cyffiniau. Pasiwyd 1 noswaith wlawog ystormus. a dim i'w cludo yr holl ffordd a Fethèsda -a'r cyffiniau. Pasiwyd i I anfon Uvthvr cryf at yr awdurdodau yn gwrth- dystio yn e,rb,Nn y fath ymddygiad.—Pasiwyd I anfon llvthyr" 0 gydymdeimlad a Dr Roberts, Ogwen-terrace, ae'lod blaenllaw o'r cynghoi, sydd er's tro yn wanaidd ei iechyd, ac ar hyn o bn-d vn ceisio cael adferiad yn Ngorllewinbarth v "Werddon. — Cymera-clwywyd planiau eglwys newvd'd fwriedir ei 'hadeiladu yn y Gerlan.

GWRECSAM. TAN.—Foreu Sadwrn, galwyd ar Frigad Dan Gwrecsam i ddiffodd tan a dorodd allan yn fferm Mjr Edwards, Bryneithin. Llwyddasant i gadw yr adeilad. a nifer o deisi gwair rhag llosgi. Amcangyfrifir y golled yn 200p. ° Y CYNGHOR TREFOL.-DTdd Gwener, yn nghyfarfod y cynghor, y Maer yn y gadair, daeth sefyllfa y dramffordd yn Ruabon-road dan ystyriaeth. Yn nghyfarfod blaenoroI v cynghor penderfynesid erlyn cwmni y dramffordd am esgeuluso adgywemo r ffordd. Costiai yr ad. gyweiriadau byn. o 300p i 400p, ei dywedid y buasai hyn yn galed i'r cwmni.—Penderfynwyd myned yn mlaen gyda'r achos.

PORTHMADOG. CYNGHOR GLASLYN.—Ni bu gyfarfod ddydd Llun gan na ddaeth digon o aelodau yn nghyd. Y WERN.—N os Nadolig. bu gwledd a dawnsfa. flynyddol gweinidogion Mr a Mrs R. M. Greaves, y Wern. Y lie a mwyat o ddewis mewn Dilladan Parod i ddynion, bechgyn, a p hlant yn Porthmadog yw Gwalia House, dau ddrws o'r Town HeM.- Advt. CYSTADLU.—Yn nghyfarfod Cymdeithas Borthygest y tro diweddaf, caed cystadlu ar ddadganu her-unawd. Goreu. Mr David Hum- phreys, Borth Fechan. HYSBYSIADAU AC ARGRAPHU.—Der- bynir archebion yn ddyddiol gan ein cynnrych ydd, Mr W. Jones (Ffestinfab), yn Glaslyn Stores, Snowdon Street. AMBULANCE CAR. -Y mae yr Ambulance Car at wasanaeth Cymdeithas y Mammaethod. &c., wedi cyrhaedd. Y mae yn awr yn ngofal Mr E. J. Williams hyd nes y darparir lie par- baol iddi. DYMUNIR hysbysu fod Masnachdv y di- weddar Hugh Williams, Tailor and Draper, yn cael ei gario yn mlaen yn awr o dan gyfar- wyddyd ei fab, Hugh Williams, yr hwn sydd wedi perffeithio ei hun yn y gelfyddyd yn ystod ei arosiad yn Llundain.—Advt. MARWOLAETH MASNACH YDD. Bu farw Mr Griffith Thomas Hughes, Wheaton House, yn dra sydyn. ddvdd Iau. Yr oedd allan ddydd Mercher. Ergyd o'r parlys a'i lladdodd. Yr oedd yn aelod gyda Bedyddwyr yn Seion. Gadawodd weddw a dau o blant ar ei ol. Claddwyd ddoe (ddydd Llun). EGLWYS ST. 10AN.—Yr oedd hi wedi ei haddurno fel arfer at ddydd Nadolig. a bu ynddi wasanaeth foreu a hwyr. pan y gweinyddid gan y Parchn Ll. R. Hughes. M.A., a T. A. Wil- liams. Felly, hefyd. yn Eglwys Tremadog, pan y gweinyddai y Parch R. R. Hughes. Dilynwyd ar yr organ yma. gan Mr D. Breese, ac yn St. loan gan Mr Percy Thomas.

Yn swydd Lincoln gwelid gwenyn o fewir yr ychydig ddyddiau diweddaf yn prysur gasglu. mel. Y mae cwmni mawr Carnegie, o Pittsburgh, America, wedi cael archeb—i'w gweithio ax un- waith-am chwe' mil o dunelli o reiliau oddi- wrth gwmni Saesnig llinell ffordd haiam y Great Eastern. Y mae yr agerlong "Brunswick," o wI, wedi ei gwneyd yn ddrylliau trwy redeg i'r Ian I dd yn Sianel Bristol. Ofnir fod o leiaf saith o ddynion oedd ar ei bwrdd, allan o bymtbeg, wedi cael dyfrllyd fedd. Yn Ynadlys Croesoswallt, ddydd Iau, dirwy- wTà pump o hogiau, y dywedid eu bod yn blant i bobl barchus. i lp a 12s 6c o gostau bob un am la-dd cath, drwy luchio cerig ati nes ei tharo i lawr o ben coeden. hvsio ci arni. a'i gadael gyda'i phen a'i Uygaid wedi eu malu'n arswydus. Traddouwyd pregeth nodedig ar yr hen ganrif a'r newydd gan y Parch D. Stanley Jones, Caernarfon, ddydd Sul. Ei destyn oedd Dent, viii., 2-7. Gyda golwg ar ragolygon y ganrif, sylwodd (1) y dyd fri ar addysg, (2) y ca'r elfen gymdeithasol fwy o le sylw. 13) y'rhydd fwy 0 barch i'r Beibl. (4) y gwneir mwy nag erioed o ymdrech i enill v byd i Grist, *0 dan yr ail ymdrech i enill v byd i Grist. 0 dan yr ail benawd datganodd ei gred na fydd yr un mil- iwnydd yn y byd ar ddiwedd y ganrif hon. Bydd llawer mwy o gyfoeth. ond rhenir y golud yn fwy gwastad. Ychydig ddyddiau yn ol. yn Nghapel Coleg Crist. Aberhonddu, cvtwvnwvd tablet bres handld fel cof am y diweddar Wir Barch D. Lewis Lloyd. D.D. (Esgob Bangor), a'i wasanaeth fel prifathraw Coleg Crist. Torwrd y tablet, ga.n Air George Hay, Aberhonddu, a dygid y gost gan gyn-efrydwyr y coeg, ac rrchydig gyf- eillion. Dadorchuddiwyd y tablet tran y Parch H. J. Church Jones, M.A., gynt efrydwr o'r coleg. Crvtuerodd y Parch P., A. Chambers, M.A. (prif athraw y coleg). a'r Parch P. R- Bartley. hefyd, ran yn y gweithrediadau, m

ingstone Da vies, QUfou nacl oedd! y cynghor o gwbl vn gweled. yr angen am y draul faA*J p4 gyimibellid arnynt yn ngwyneb y draul gydar groynes adeiledid, ac oedd yn y lie, &c.-Pts- lwyOl hyn yn umol. YAIFUDO.—Gofynid gaB bwyHgor ymfudol, rydidiid i osod hysbysiadau ymfudiol yn y dref.— Bamai Mr Palmer mai buddiol cefnogi y cais heb gynnyddu gwaith en swydidiogion. Yr oedd pob hysbysrwyddl <o'r fath yn fanteisiol. Pa-s- iwyd y cais. GWNEYD YN HYSBYS.-Cododd Mr Pal- mer i sylw yr hyn yr ,Dedd yn d-dia oanddo ei ■weled, sef vrhyddid gan Gwmni y Cambrian i Jyn'dl'vn mlaen o'r Esplanade i'r Graigddu. Teimlai ei fod yn gyfleusdra gwerthfawr, r, ao y dylid ei wneyd yn hysbys i'r cyhoedd.—Dyna deimlad IZs 11- Jtnmuhrevs. a ipWiwyd hyn. RHIFO Y TAI.—T; Wyngor y gwelliantuu, cymhellid rhoddi y rhif ao enwau ar dai mewn rhanau o'r dref, lie yr oedd nifer o dai newydd- 1011 .gan Mr W. G. Evans, &c.—'Pasiwyd. Y PWYIJLGOR IEOHY,DOL.-Hysbysid fod gwelliantau pwysig mewn rhanau o'r dref. Caed adroddiad am y budreddi honedig yn nghefn High-street. Rhodclid manylion am y gwahanol dai, pellder y geudai, tai moch, &c., a'r arogl honedig mewn manau, a achosdd gan y tywydd1 gwlawcgJ fel yr honid yn un achos yn arbenig. Yr oedd rhai o'r tai a'u cefnau yn Ilawer ff nag yr ofnid ac y cwynid.—Sylwai y 'Cadeirydd fod ymchwil man:wl wedi ei wneyd, a cEyfar- wvddiiad'au wedi eu rhoddi, ac addewidion. wedi eu oael.—Air W. G. Evans: Pwy oedd wedi cwvno?—Y Clerc a ddywedocSd ma,i !trethdal wyr wrth Dr Fraser, ac iddo yntau ■alw sylw y cynghor.—Dvwe-dodd y CcMJeirydd y rkoddwyd copi o'r gwyn i un » enwai. cyn ir pwyllgor wneyd vr ymchwil y cyfeirid ato. Yn awr, teimlai ef fod y cynghor wedi gwneyd ei ddy- ledswydd, a gellid disgwyl gwelliant.—Pasiwyd yr adroddiad. rir,, iny iad Dr Davits, a chefn- ogiad Mr Palmer. CIÆRIO Y TYLLAU LLUDW.—Mr Palmer, yn gyylltiol a'r mater diweddaf, a. ddyrnunaj weled cynllun gwell a mwy rheolaidd i glirio y rhai uchod, ao yn y wedd' a achosai leiaif o bo,en-pedial,ir gv,-aith yn y flwyddyn,—neu rhyw o-rnllun eyffelyb.-Dr Davies a ddywedodd y bu y mater dan sylw y pwyllgor iec'hydol lawer ewadth, ond yr anhawsder a. deimlent oedd cael lie priodol i roddi v oyfryw, a'r gymysgedd o dyniau, potiau, &c". rodldid ynddynt.—&ylwid gan y Cadeirvdd y gwneid apeliadau am hyn, ao weithiau yn yr haf, pan y byddai ymwelnjT, &c.—Mr Palmer: Mwy hwylus oedd cluw yn y gauaf.—'Pasiwyd, ar gynnygiad Mr J. T. Jones, a chefnogiad Mr Piatmer, i anfon y i'r pwvllgor iechvdol i'w ystyried. —• Mr W. W. Evans I beth? Y mae y Pwyllgor hwn yn fethiant hollol. Dvlid ei roddi 1 bwyllgor y 'crAvelliantau. —Mr J. T- Jones Na, na, y lan y pwyllgor uchod dri irns 1 wneyd eu gwaith eto (chwerthin). AIAESTY'NGELAIST BpVlOG Bu pwvllgor neillduol yn ystyned beth a ddjdid ei wnevd vn v He uchod vn gysylltiol ar ttoracl fr€r *tv y Parch J. Owen, M.A. — Cynnygiai Mr J. T. Jones fabwysiadu yr adroddiad. Yr oeddis yn rhanol yno wedi cario allan yr hyn gymhellai y pwyllgor. Yr oedd un eithriad, sef lleoliad v trap yn y lie ac yn anfoddhaol. Mr H. Humphreys a gydsyniai a hyn, er na bu yno yr un adeg ar pwyllgor.—Yr Arolygydd a^ gyf- eiriodd at yr anfantais o'i symud.—Mr VV. tr. Evans A ydyw wedi ei osod?—Mr J. T. Jones: Nac vdvw eto. Ond y mae ei le wedi ei ddar- par.—Pasiwyd yr adroddiad ar argymhelhon yn ddarostyngedig i symud y trap. Yn ateb 1 Mr W. G. Evans, dywedwyd nad oedd y draul yn Maesty'ngelaist yn uwch na'r amcangyfrif a nodwyd. Y swm oedd 15p 17s 7c. Rhoddwyd ateb i Mr Evan Jones gyda gohvg ar roddi wal gvnnaliol vno. — Rarnai Mi* E. Jones a Mr Palmer nad dvogel oedd v lie lieb un.—Ni fedd- yliai Mr Humphreys fod y perygI yn bod. a hoffai gael teimlad Mr Owen ar hvn.— Barn,11 Air J. T. Jones onibai fod y lie i'r trap wedi ei Avneyd na buasai y perygl tybiedig yn cael ei weled 11 ac yn bod. A ffa-friai ef adael pethau fel yr oeddvnt nes gweled ut y troai pethau allan, ond svmud y trap.—Mr E. Jones Anorphenol y gwelaf fi bethau heb hyn. Yn enwedig os cwestiwn o 12s 6c oedd v draul. Mr J. T. Jones Nid hyny yw y cwestiwn. Y mae yma egwyddor yn y mater.—Mr H. Humphreys Nid oes genyf fi ddim yn erbyn gwneyd y lie yn ddestlus. Y cwestiwn yw beth sydd oreu'!—Mr J. T. Jones Cwestiwn o opiniwn ydyw pa fodd i wneyd.—Mr W. G. Evans Gadewch ni ei adael yn awr.-Y Cadeirydd Dyna yw y cynnygiad.-Wedi peth siarad pellach caed pump tros ohirio a thri yn erbyn. Gan yr amheuid sut y pleidleisiodd Mr J. Jones, dy- wedai mai yn un o'r tri ydoedd ef, ao y buasai vn hoffi i'r holl gynghor fyned i weled y lie. Ychydig bersonau oedd yma yn siarad ac ar eu traed o hyd, fel y gellid tybio mai hwy oedd i wneyd pob peth heb ystyried neb arall (chwerthin). MWY NA'R AMCANGYFRIF.—Pan aed i fanylion treulion codi gwaliau, &c., yn Maes- ty'nygelaist, caed fod swm y treulion yn uwch na'r amcangyfrif.—Mr W. Watkin a sylwai y dywedwyd ychydig fynvdau yn flaenorol fod v draul tan yr amcangyfrif yn y lie, ond yn awr yr oedd: yn 17p.-Mr W. G. Evans. gan gyfeirio at Mr J. Jones, a ofynai beth oedd ganddo ef i'w ddyweyd ar hyn, gan y eybuddai ereill o siarad o hyd (chwerthin). Mr Jones ddim yn .ateb.Alr W. G. Evans: Dowch, Mr Jones, yr ydych yma er's! tair blynedd heb ddechreu siarad (chwerthin). — Pasiwyd: penderfyniad pellach. 'I BYWIOG ETO.—Mr J. T. Jones, yn unol a rhybudd a roddai mewn llythyr, a roddodd I fanylion o'i wrthwynebiad tros y dull y cauid allan y coed yn y "Maes," ei fod, yn ol y wedd y eerid y cyfryw allan yn ymyrvdi a hawliau y cyhoedd, yn arbesnig y rhai oedd yn bynv yn '1 Salem-terrace, eu hattal i gael dwfr o'r "Nant," redai trwy y Maes. Darparai yr Act. roddivyd i «hen fwrdd lleol y fwrdeisdTef ddyolegu hawliaii y cyhoedd i gynnal ffeiriau, marchnad, ac n;adl 'oedd adeiladu, &c., i fod fel v darllenai o'r Ddeddlf. Er naid oedd yma yn ilythyrenol IJd- eiladu, yr oedd VIlla rwystraeth 1 r eyhrredd. Drwgoèdd gamddo ef (Mr Jones) fyn'd yn er-byn y cynghior, ond, os cerid allan yT argymhellion Ðødld wedi eu mabwysiadu yn lie v rhai cyntaf, ac a gariwytdl trwy fwyafrif yn unirr o un bleid- lais, rhwym oedd, ef o wrthwynebu, a chvmeryd ei gwra i hyny. Ond cymhellai ovnllun a feddyl- iai a atebai y dyben.—Y CadeiryxM a fanylodd ar y Than a gymerodd ef yn y newid1. Credai v gwnaed yr hyn ia wnaed: mewn caimgymeriad. Dyna oedd: ei eafle ef beth bynag.—Mr Watkin a sylwai fod y newid yn achlysurto IffiWY o gost- .iu 10 lawer. a nododd swm.—Wedi peth sylw- adau gan Mr Palmer, cymhellai v Cadeirydd! anfon y mater yn ol i',r pwyllgor, ac ychwanegu enw Mr J. T. Jones a-tvnt,.—Mr J. T. Jones: Na. nid yw yn iawn i unci. lod.-Dr Davies a farnai nad oedd yr hyn a. wnaed a.c a. wneid vn drosedldi o gwbl o'r ddleddf, a Mr Evan Jones A farnai os 'gwneid yn iol v cynllun diwygiedig, ai byddai yr hyn ioedd oreu ac nad oedd yma d'rosv edd o'r ddeddf leol.—Mr T. J. Jones 13., honai fod), ac naid' oeddl ganddio ond cymeryd ei gwrs ei hun, os gwneid hyny.—Mi* Evam Janes (yn gyn- hvrfus): Paham 'v mae un dyn yu ga.Uu dvrysu n:01.1 waith y c^mghor?—Rhanwyo, ar gynnygiad Mr H. Humphreys, a chefnogiad. Mr J. Jones, fod1 y mater yn cael ei ail ystyried ffan y p-wyll- z,or.-Dr Danes: Paha.m1 newid mewn un He?—. Wedi egluro ystyr y cynnygiad, caed pedhrar dros hyn, a dau yn erb.-N.i phleidleisoddi Mr J. T. Jones, a dywedai nad iawn oedd td-db ef fyn'd i'r pwyllgor. CYNNYDD DA.—Yr oeddis wedi casglu wT o'r dreth drefol yn ystod y flwyddyn o 109p na r "flwyddyn flaenorol, yr hvn a ystyrid m foddhaol, a golgid erlyn rhai oedd ar ol. Rhoed sylw i'r rhai apeliai am eu hesgusodi. AMRYWION.—Er v casglwyd! yn ddh o'r dreth gyffredinol, yr ioedd nifer mawr heb eu g- a. tlialu.—-Ar gynnygiad1 Dr t)avies, a chefnogiad 'r Palrneir, pasiwyd 1 ateb cvnnyg o eiddo ^lr ?,owen i'x oynfrlioT, at waim yn y Maes.—Bu owestiynau a gohebiaeth o berthynas i'r goleuni trydano^ ac oddiwrth Gwmni y Cambrian, d<m "new" pwyl];gior.—Parhao'dd f-r eistedlliad: am tua tair awr.