Yr Herald Cymraeg

GLOBE I i FURNISHING CO,, I 112 ro 18, PEMBROKE-PLACE, FUBNISH FOR CASH OR CREDIT. OTE.-OUl' Credit System la entirely diffsrect from any other, and has been highly corn [f mended by the whole of the local Press. SO EXTRA EXPENSE 011 OUR CBSDIl SISTSM. The fair and equitable manner in which our Justness it carried on, and our reasonable terms Kid low prices, are bo wall known throughout Ike North cf England and Wales as to render farther ocmment unaeoeiBiry. TERMS— We give our Otomør, the privilege of arranging their own Termn of Payment as tkey know lest the am they can con- Dtmently afford to pay each Week or Month All goods delivered free, and no expenses ol any kind are incurred by customers. Furniture Sent to any part o! England or Wales. Priyatr ffaaa if required; nc eharga made. All inspection of our Stock will at once satisfy tstesitug pui-ohaaera that we give better valu? fear, ary other house furniahera on the hire system in ths provinces. Orders by poat receive prompt and oaraftil attention. Railway fare allowed to country Bustlers. Illest.-st,bd Catalogue, Proapectua, Press Opinbne, act! Price List aent post free; or OJ) fcpjplicntios. GLOBE FURNISHING CO., V, Tr fl. B. GRANT, Proprietor), t Jf?-TO 18, PEMBROKE-PLACE, ;r LIVERPOOL. BeiiJWia Hozm: 9 a.m. to 8 p.m.; Saturdays, 14 9 a.m. to 6 o.m- al56nmo E FOR A GUINEA tFroSijrariwV,v«,'r» Bhnk't! each Blanket boondptnk 1tb{-.J,d,é: bc r. U; < Paw White Pillow tan size, t. ) wide, wcven pal good design; 1 Doclissse Toilet Set. All icif Cr.lgØ Pew" 0#1 r*e*ipt of P.O-O. S:R.:Hh:t.D5. Market Sq., STAFFORD. « -.YiriUHlD OVS* loo YZARS. ■n Q-CZCtr- c ALL Inn ER'NOTE ALL C3-T? 'Jad relieve Vie distressing symptoms so I pre t ser. of*all Cbem^ia^ ^ntaigwh=re j ■ 1 do not ask oil J H to spend money to test whether nv remedy does or does not cure Fits, Epilepsy, St. Vitus' Dance, etc. Vj4 All I as': of you is to SEND f°r a FREE bottle ■ ■I and to try it. I abide by the result. A safe IHB reated-'—ar>proved by Medical Profession. ^JJ^X^t^T^^ndsleiebGardens^^don^W^jgg Fai s. O.-stablished M 6 YEARS. MMf Have you a Cough? v A DOSE WILL RELIEVE IT. mm Have you a Cold? ADOSE atEEDTID WILL OVJ: IT. H WHEN YOU ASK FOR flR ■QS^gl H BE SURE YOU GET IT. Mjff Try it aLBa for Bronchitis, Consumption, Jflf Asthma, Whoop ing-Cougli. @8f Prepared by W. T. OWBRIDGE, Chemist, Hull. Sold everywhere in bottles, at Is. ltd., 2s. 9d., 4.1. 6d., and 118. Itiealfhy Homes, a BY REGULAR USE OF 9 ™g! II R pcra soap, combined with the g M strcngest IMolnfactant known, and its [n L all ordinary licmseiiola nj m pu?po3oa will prevent Infections and uj fa Concagious Diseases. yj m It wasicE readily witli any water, «J M and no othe? soap is so effective In Ljj n sweetening and whitening flannels, J In bad-linen, clothing and Towels. »y S gjgp— safase inferior imitations. ill fij »♦♦♦♦♦♦♦>•♦ |n m Sold in I20Z. and lib. bars by Chemists, ill HI Grocers, Stores, &c. HJ M Clastrsted List of Calvert's Carbolic Preparations IS ser: pest fn: r ipplicaVon. t H K-m Sj I p. c, SAi¥SET Manchester gj »rer5g?a.TTT- — J GWREHYSAU PATENTl GRIFFITH OWEN. GRIFFITH OWEN, ]?Pf!;sY«v/vDT> .,11. 'CKCLIJ Brhnhinol, 2R HIGH STEET, CAERNARFON. B bawb sydd mewc ex-gec am •inRSvvYS 2TEU JJ08ANAU JgLASTIC alw Ht»n in it yr uchod, yr hwrv syd^ yn '■^nghen bon o fasrach yn vr&n neillduol. ColtER C p I" IAD. j41y

Ynadlys Bwrdeisiol Rhuthyn. DYDD LLUX.—0 dan lywyddiaeth y Canghellwr Bulkelev Jones. DIRWYO TEILIWR.—Gwysiwyd Edward Ellis, teiliwr, am iddo wrthoa myned o'r Wynn- stay Arms Hotel, Rhuthyn, ar yr 8fed o Ragfyr, ac, hefyd. am ymddygiad afreolus.— Ymddangosai Mr Turner, Oaer, i erlyn, a Mr A. Lloyd Jones yn amddiffyn.— Dirwywryd y di- ffvnydd i 20s yn cynnwys y costau. ¡ "TRWYDDEDOL.—Gwrandawyd amrvw geis- iadau am drosglwyddiad trwyddedau.—Pan alwyd achos y Royal Oak, Llanarmon, dywedodd Cadeirydd yr Y nadon (y Canghellwr Bulkeley Jones) fod yr ynadon yn hysbys o anhawsderau cyfreithiol arbenig mewn cysylltiad a'r achos, ac yr oeddynt wedi rhoddi iddo ystyriaeth ofalus I iawn ac y byddai iddo ofyn i'r clerc i'w hegluro i'r Uys.—Mr J. B. Marston, Wyddgrugfc a ym- ddangosai yn ffafr trosglwyddiad y drwydded. a wrthwynebai godi unrhyw wrthwynebiad cyf- reithiol heb iddo ef dderbyn rhybudd. —Dywedodd v Clerc fod yr ynadon o'r farn nas gellid gwneyd cais yn awr yn farn nas gellid gwneyd cais yn awr yn ffafr trosglwvddiad dros dymhor. yn gy- maint a bod hyny wedi ei benderfynu eisoes. Yr oedd trosglwyddiad llawn wedi ei wrthod yn fla.enorol; a'r cwestiwn ydoedd, a ddylai yr ¡ achos gael ei ail wrandaw.—Bu dadl faith rhwng y cyfreithwyr.—Dywedodd y Clerc fod cymaint o anhawsder yn nglyn a'r achos fel y carasai ef iddo gael ei ohirio am bythefnos. Ytv Marston: Nid wyf yn meddwl fod hyn yn deg. Pwv ydyw fy ngwrthwynehydd yn yr achos hwn?" Y mae'n ymddangos fy mod yn ymladd a rhywun sydd heb wneyd ei ymddang- osiad yn y llys hwn.—Y Cadeirydd Nid ydym I ni yn cymeryd dim ond cwestiwn o gyfraith.- Mr Marston Pa fodd y mae wedi ei godi ?—Y Cadeirydd Am fod y clerc yn ein cyfarwyddo fod y mater o dan ystyriaeth.—-Mr Marston A eliarwn glywed pwy sydd wedi cychwyn y clerc. Os Mr Lumley (un o'r ynadon), paham na ddeuai ef yma i vmresymu y pwynt ?—Y Cad- eirydd Peidiwoh a siarad, os gwelwch yn dda, am Mr Lumley. Nid ydyw efe yma.—Mr Marston Nag" ydyw; ymddengys ei fod yn gwneyd ei ymddangosiad yn iyjoleu'r Hoer, neu ben boreu, a'i fod yn llithro i ffwrdd wedi hyny (chwerthin). Paham na wna ef lynu ati, a'i hymladd hi allan fel dyn (chwerthin).—Wedi hvny gohiriwyd yr tclios.-Caiodd trwyddedau y Golden Hart a.'r Royal Oak, Rhuthyn y Cross Guns, Llanarmon; a'r Boar's Head. Rhuthyn, I eu trosglwyddo.

Ynadlys Sirol Caernarfon. DYDD SADWRN.—Gerbron J. Menzies, Ysw., ac ynadon ereill. TRESMASU HONEDIG.—Cyhuddwyd Hugh Hughes Well-street, b dresma.su ar dir perthynol i Mr Issard Davies gyda'r amcan o ddal helwr- iaeth, ac o roddi enw anmhriodol.—Erlynwyd gan Mr M. E. Nee, a diffynwyd gan Mr J. T. Roberts.—Tystiodd William Tyndal, cipar, ddarfod iddo weled y diffynydd gyda John Lovell ar y Kent Roughs. Dirwywyd Lovell wythnos yn ol amdresmasu. Yr oedd ganddynt gi gyda hwynt, a phan welsant y tyst rhedasant ymaith. Gan ei fod yn adnabod Lovell rhedodd ar ol y llall dros dri ohae a daliodd ef ar y ped- wervdd. Gofvnodd beth oedd ei enw dair gwaith, a. dywedodd y diffynydd mai Evan Wil- liams, Ebenezer, oedd. Dywedodd hefyd mai gyda Robert Howard, Crown-street, yr arosai j pan yn N ghaernarfon. Aeth y tyst i dy Howard a chafodd allan nad oedd yr un Evan Williams yn aros yno, na'r diffynydd ychwaith, a chafodd allan ar ol hynv mai Hugh Hughes, Well-street, oedd.Dywedodd y «liffy*yW ei fod ar y tir ond nid gyda'r amcan o herwhela. Aeth allan y boreu hwnw ei hunan a ohroesodd y caeau er mwyn dyfod i Lon Bethel. Pan oedd ar y cae cyfarfu y cipar, a rhedodd ymaith. Nid oedd ef gyda Lovell y boreu hwnw, ac fel mater o ffaith aeth v ci ar ol Lovell, a. dangosai hyny nad oedd a. fyno y diffynydd ddim a'r w. Ni fu y diffynydd erioed mewn helbul am herwhela, ac nid oedd yn arfer gwneyd hyny.—Dirwywyd ef i 5s a'r costa.u a.m dresmasu, a 7s 6c a'r costau am roddi enw anmhriodol. BYGWTH.—Cyhuddid Margaret Jones, Eban- ezer, gan Ann Jones, Ebenezer, o'i bvgwth.— Erlynid gan Mr Richard Rofeerbs.—Rhoddwyd tystiolaeth mai chwiorydd-yn-nghyfraith oedd y partion.-Dywedodd Ann Jones ei bod wedi gadael ei gwr dair gwaith oherwydd fod y ddiffynvddes yn aflonyddu arni mor sml Pan ddychwelodd, dydd Sadwrn diweddaf, daeth Margaret Jones i'r ty a defnyddiodd iaith an- weddus iawn. Boreu Sul, daeth yno drachefn, a chan gydio ynddi bvgytbiodd ei lladd.—Dy- wedodd v ddiffynyddes ddarfod iddi gael ei galw i dy ei brawd i gvmeryd trugaredd ar ei blant oherwydd llvsfam i'r plant oedd yr erlynes. —Tystiodd yr Heddgeidwad Jones mai dynes o dymher nwydwvllt iawn oedd Ann Jones, a'i bod wedi dyweyd wrtho ef (y tyst) ei bod wedi oyhuddo ei gwr o greulondeb. Arferai Margaret Jones fod yn garedig iawn i'r plant, a esgeu- lusid gan Ann Jones.-Rhw-v MWT(I Margaret Jones i gadw yr heddwch yn y swm o bum' punt.—Ceryddwyd Ann Jones am ei thymher wvHt, a chynghorwyd Margaret Jones i beidio myned yn agos i dv ei brawd byth eto ond gadael iddo setlo ei gwerylon ei hun gydai wraig. wraig.

ABERDYFI GWYR IEUAINC MEWX HELBUL.—Dydd 'I Gwener, yn Ynadlys Rhyl, cvhudd'ai Mr W. Winterbottom, arolygwr carglienitti Cymreig Cwmni Star Supply Stores, Cyf., John Richards, Copperhill-street, Aberdyli, o ddefriyddio llythyr cymeradwyaeth gau; a chyhuddwyd John Da- vies, Provision Stores, Aberdyli, o rol y cyfryw, ac o bersonoli ei dad, Mr Vincent Davies, grocer. Erlynwyd gan Mr F. J. Gamlin. a dy- wedodd v daríu i John Richards vsgrifenu, yn Nhachwedd diweddaf at Gwmni y Star yn gofyn iddynt ei gynaervd fel rheolw siop grocer, a rhoddodd gyfeiriad i'r perwyl ei fod wedi gweithio gyda Mr Vincent Davies, yn Aberdvfi, am ddeur.aw mis. Felly cadarnhawyd yr adroddiad mewn llythyr wedi ei arwyddo "Vincent Davies," ond weQ'vn gwelwyd nad oedd Richards erioed wedi bod gyda Mr Vincent Davies, ac nad oedd y masnachwr hwnw yn gwybod dim am y llythyr cymeradwyaeth. Rhoddwyd y cymeriad gan fab Mr Davies, heb awdurdod ei dad.-Dros yr amddiffyniad, dy- wedai Mr Roberts na wnaethai'r gwyr ieuaino ond peth annoeth. a na chn-fodd y cwmni un- rhyw g-oued. Dywedodd yr ynadn fod yr achos yn an difrifol, a dirwywyd y diffynyddion i 2p 10s, a 2p 10s o gostau bob Ull.

BETTWS GARMOX. HAELIONI. Rhoes Mr Parry, Plas y if ant, eleni. fel arfer, anrheg-ion buddiol a gwerthfawr i'w luaws tenantiaid a'i weithwyr.

CAERGYBI. HAE, TIOIIUS.-Rhw,,vd dros 40 tunell o lo i gymaint a 360 o dlodion y plwyf yn ystod y gwyliau. pob un yn cael dau gant. a'i gario am ddim. Mr R. J. Edwards, N. and S.W. Bank, oedd y trysorydd a'r Parch Robert Price yn ysgrifenydd. Y NADOLIG.—Xos Nadolig. yn Hyfrydle, cynnaliwyd cyfarfod cystiidleuol o dan lywydd- iaeth Dr R. T. Ellis. Wele y prif ddvfarn- Vadau :-r-Barddoniaeth, Mr Griffith Hughes, Edmund-street; deuawd, Mri T. Parry, a, John Rowlands; cor meibion, cor, dan arweiniad Mr David Jones; cvstadleuneth gorawl, parti Mr D. Jones.—-Dydd Mercher, cynnaliwyd cyng- herdd mawreddog yn y Xeuadd Drefol. Cymer- wyd y gadair gan Mr Owen Jones, Tymawr. Cymerodd y rhai canlynol ran ynddo —Miss A. G. Jones, Old Bank; Miss Polly Evans, Lon- don-road Mr O. Thomas. Mr Thomas Ro- berts, Mr David Jones, Holborn House; Mr Thomas Thomas, Miss Vernwy Hughes, partion Mr Richard Hughes, a Mr David Jones. GWASANAETH ARBENIG. — Bu gwas- ar.aeth arbenig yn Eglwys St. Cybi, ddydd Nadolig. Addurnwyd yr Eglwys yn hardd gan nifer o foneddigesau. YNADLYS.—Dydd Gwener, mewn ynadlys arbenig, gerbron David Williams, Ysw., cv- huddai P.C. William Evans JoiAi Garvan o fod yn feddw.—Taflwyd yr aehos allan gyda rhybudd.

DINBYCI-I. GWERTHU EIDDO.—Yr wythnos ddi- weddaf, yn y Bull Hotel, gwerthodd y Mri W. Dew a'i Fab, Bangor, ystad rhydd-ddaliadol wertlifawr, yn cvnnTvys ffermydd, defeidiog, rhosdir, &c.. yr oil tua 1765 o erwau. Yr oedd chwech o lotiau ar werth. Y lot gyntaf a gyn- nvgiwvd oedd Pennant Isaf, yr oedd Mr Wil- liam Dutton yn ei dal fel tenant. Y cynnyg cyntaf oedd 2000p, a gwerthwyd i'r Cap ten Jen- kins, Rhuthyn, am 2300p. Cynnwysai lotiau 2 i 5, Hafod Lorn, Elor-gareg Uchaf, Rhos Ddu, rhanau o Brynhir ac Elor-gareg Ga.nol, a rhanau o Elor-gareg Isaf a Brynhir. Cynnwysai'r eiddo yma dros 1375 o erwau, a gwerthwyd i'r Milwr- iad Maiuwaring am 6500i>.

DOLGELLAU. CYNGHOR DINESIG.—Nos Lun, Mr E. Wynne Williams yn y gadair.—Yn ol adroddiad Dr Hugh Jones, y mae y dosparth yn dal yn lan oddiwrth aiiechydon heinturs. Cwynid oherwydd fod y chwedl wedi ei gwneyd a'i lled- aenu fod y frech wen yn y dref. Dywedid fod pwyllgor yr Eistedalcd wedi anfon posters i wrthddyweyd y 'stori, yn cynnwys trwyddedau oddiwrth v swvddog iechvdol yn dyweyd fod y 11-e yn gwbl glir oddiwrth bob afie«hyd.—lias- iwyd nifer o blaniau, a chafwyd adroddia.d yr arolygydd, a chaniatad i godi pont tros Afon "Y 11 Arran. CYFARFOD YSGOLION. Cynnaliwyd cyfarfod ysgolion M.C. dosparth Dolgellau, yn Salem, y Sul, o dan lywyddiaeth Mr R. C. Evans. Yu y boreu. holwyd y plant, gan y Parch E. Jones-Edwards, Arthog, a chafwyd anerchiad gan y Parch John Williams, B.A., ac ereill. Yn y pry (In awn, holwyd yr ysgol, gan Mr Edwards. Cafwyd papyr gan Mr W. 0. Williams ar "Sancteiddiad y Sabbath," a siarad- wyd yn mhellach gan Mr John Jones, Rhiw- spardyn; a'r Parch E. Jones-Edwards. Yn nghyfarfod y cynnrychiolwyr ail ddewisiwyd yr hen swyddogion am flwyddyn arall, sef, llywydd, Mr R. C. Evans; ysgrifenydd, Mr Robert James; trysorydd, Mr John Thomas, a'r Parch E. Trevor Evans, Llaniachreth, vn ofalwr am 1982-3.

FFYNNONGROEW. GWLEDD DE, fee.—Ddydd Nadolig, yn Addoldy Bethania, mwynha#dd pob oedran wledd de, ac yn yr hwyr, cafwvd cyngherdd poblogaidd. (5-wasanaethodd Mr J. H. Ed- wards, Point of Ayr Male Voices, Miss Laura Evans, Henllan, &c. Llywyddwyd gan Mr R. Jones, Wesleyaid "Mostyn, yr un manteision, gyda. gwledd o de da. a chyngherdd dyddorol, nawn a nos Nadolig, yn eu Haddoldy, Bryn Seion, y Rhewl, gyda gwasanaeth D. J. Roberts a'i gwmni, cwmni o Lanervmor, J. Luke a'i gwmni. cwmni ieuaino* o Ffynnongroew, "v W. Roberts, &c. Llywvdd, Mr Jones, gorsaf- feistr.

GLAN' CONWY. CLADDEDIGAETH.—^Dydd Iau, priddwyd gw&diLihion y diweudar Mr John Davies, Bryn Mynen, yn Mynwent Llansantffraid. Yr cedd yranghdd yn un o'r rhai mwyaf fu yn yr ardal erioed. Er wedi oyrhaedd gwth o oodrv-76- vr oedd yn mwynhau iechyd lied dcia hyd y diwedid. Ond yn ddisymwtti, bu farw oherwydd diffyg ar y galon. Yr oedd yn flaen or gyda'r Trefnyddion Calfinaidd ac yn arolvgyddl ystad Bryn Eisteddfod. Am 20 mlynedd. bu yn aelod, o Fwrdd Gwarcheidwaid' Conv, a am gvfnod maith yn is-gadcirydd v bwrdd hwnw. Am vs- paid tadr Myncdd. llanwodd gadair lywyddiol Cyn!ghor Gwledig Conwy. Dilynir ef fel arol- ygydd ystad Bryn Eisteddfod, gan ei unig fab, Air D. R. Davies. Gwasanaethwyd yn VT angiadd gan y Parch J. D. Owen a'r "Parch W. Morgan ("Penfro").

GWRECSAM. DAMWAIN ANGEUOL.—Dydd Iau, cyn- rittliodd crwner Dwyrain sir Ddinbych dreng- hclia.d ar gorph William Johnson, 60 mlwvdd oed, llafurwr, a fu farw yn Yspytty Gwrecsam, j trwv doriad asgwrn ei gefn, a achoswvd trwy syrthio oddiar beiriant dyrnu yn Fferm Fawnog, Bersham. Bwriwyd rlieithfarn o "Farwolaeth ddamweiniol."

LLANAELHAIARN. CYLOHWYL LENYDDOL.—Dydd Nadolig, cynnaliwyd cylchwyl undebol v gwahanoi enwada-u, yn Nghapel y Methodktiaid v lie uchod. Cvinerwyd y gadair yn nghyfarfod y prydnawn gM Mr Thomas Hughes Cae Glas, ao arweiniwyd pan y Parch D. Ffrwydwen Lewis, Trefior. Llywyddwyd cvfarfod vr hwyr gan y Parch H. Hughes, gweinidog y Bedvddwyr, aa arweiniwyd gan Dr Rowlands. Cafwyd oyn- n ulliiidau iluosog, a chyfarfodydd neillduol o ada.

LLANERC H YM KDD. NEILLDUOL.—Mewn llys neillduol ddydd Mercher, gerbron Dr Evans, A. McKillop, Ysw., a W. Lloyd, Ysw.—Yr Heddwas H. Williams, Llanerchymedd, a wjsiai William Roberts (gwas), Felin Newydd, Llandrygarn, ar y cy- huddiad o arfer llwon a rhegfeydd yn fridge- street. Llanerchymedd.—Dirwv, is a'r costau"' CYFARFOD CYHCKED D US. —-Nos Fercher, bu Mr Ellis Jones Griffith, A.S., yn anerch nifer o'i etholwyr ao ereill. Aeth dros ha-nes y Senedd-dymhor yn fanwl, gyda chondemnLad llwvr ar mi pethau; hefyd, eglurrodd lawer ar gysylltiadau v rhy fel adfydus presennol yn Ne Affrica. Cadeiriwyd gan Mr A. McKillop" U.H. Y GOBEITHLUOEDD.—Eel irheol. wvthnos cyn y Nadolig y bydd yr arian fydd wedi eu rhoddi i mewn yn Bands of Hope v gwahanol enwadau yma yn caeil eu troi yn. ol. Felhr eleni.—Y Methodistiaid Gwasanaethid fel try- soryddes gan Mrs G. F. Williams, Preswylia"; a'r ysgrifenydd ydoedd Mr R Roberts-, Victoria House. Yr oedd 103p wedi eu rhoddi i mewn gan yr aelodau. Y Bedvddwyr Trysorydd, Mr H. C. Parry, Ceidio Factory; ysgrifenydd, xviiss J. Owen. Tafamybotel. Talwyd i mewn, 50p. II Yr Annibvnwyr: Trysorydd. 'Mr John Jones, argjMphyckl; ysgrifenydd, 'Miss S. C. Jones. Talwyd i mewn, 2OOp..

LLANFECHELL. MASNACHOL. Dirwynir yr "Anglesey Trading Company, Limited." dan archeb dy id- iedig Tachwedd 19eg, i ben gan y Derbynydd Swydldogol. Un preifat ydyw y cwmni, wedi ei ffurfio yn Rhagfyr, 1897. i gael a chvmeryd bus- nes a gerid1 yn mlaen vn Llanfeohell a Beoedd er- eill o dan yr enw "O. T. Evans a'i Gwmni." Yr Uchgapten Thomas oedd "vendor" y cwmni, a'r busnea ydoedd ei<Mo marsiandwr, "contractor," adeiladydd, coed, haiam, a "hardware," a phris- id ef adeg y pryniamt yn 1400p. 1-Ni wnaed cyn- nygion ar gyfranau i'r cyhoedd, a delid 3105 o'r 10,000 cyfranau gan saith o gyfranddalwyr. Barn y Derbynydd Swyddogol ydyw fod y cwm- ni mewn ffordd deg i ddyfod yn fusnes llwydri- iannus, ond ymddengys ei fod: wooi ei esgeuluso am y deuddeng mis diweddaf, gan fod' y par- tion cvfrifol wedi eu gosod* dan y fa-th amgylch- iad an "fel ag i fod yn analluog i diaht y sylw an- genrheidiol iddo. iCymeonvyd y m odd ion hyn, fe vmddengys, yn fwyaf neillduol gyda, golwg ar ddwyn amgylchiadau y cwmlÚ i derfyniad nag ar gyfrif unrhvw fethdiuliad. Yn ol y cvfriion. a roddwyd i mewn, ymddengys fod diffyg o 1964p.

LLANGEFNI. "HANDEL" oedd testyn papyr tra dyddorol a ddarllenwyd gan Mr E. Hughes, Pen'rallt, gerbron Cymdeithas Lenyddol Moriali, dan lyw- vddiaeth Mr Henry Jones, saddler. CYFARFOD PREGETHU fu gan yr An- nibvnwvr wyliau y Nadolig. Pregethwyd nos Fawrth a. dydd Mercher, gan y Parchn D. Rees, Capel Mawr: J. Williams (M.C.), Llangefni; J. Charles, Dinbych; a W. J. Nicholson, Porth- madog.

LLANYSTUMDWY. CYNGHERDD.—-Cynnaliwyd cyngherdd yn Moriah, nos Nadolig. Arweinydd, Mr W. Pi-itcliard, Penybryn. Cynlerwyd rhan gan >flss Party. Criccieth Jame Jones, Cae Coch M. Jones, Dryll: M. Evans, Tyclap Mri Evan Jones, E. J. Ellis, Hugh Jones, Broneifion; Evan Evans, a Pharti Meibion lleol, dan arwein- iad Mr Christmas Jones. Caed adroddiadau gap Miss Jane Griffith, Cae Llwyd. ac amryvr ereill.

MACHYNLLETH. Y CYNGHOR DOSPARTH.-Dv,d:d Mercher. Mr Edward Hughes yn y gadair —Ysgrifensi Cynghor Plwyf Isvgareg i ofyn i'r cynghor i nno a bvrddau lleol ereill, i wrthwynebu mesur godwyd gan Gwmni Rheilffordd v Cambrian, i dtfri'r bont bresennol dros y Dyfi yn bont sefydlog. Penderfvnodd y cynghor uno a'r gwrthwynebiad. Y BWRDD UNDEB.—Dydd Mercher, Mr D. Evans yn y gadair.-Ni fabwysiadwyd cynnyg- iad. o Undeb Merthyr, i roi cymhorth ychwaneg- ol wythnos y Nadolig, a sylwodd Mr John Jones y baasai yn costio t.uag 20p.—Darllenwyd Hythyr oddiwrth Undeb Risbridge, yn gofyn am gyd- weithre-diad y bwrdd i gefnogi mesur y cwmni i)u- Awgrymodd" y Clerc, gan fod arsenic yn beth ityor gyffredin, mai v cynllun goreu fyddai gadael i givnr (chwerthin).—Ni chvmerodd y gwarcheidwaid weithrediad yn y mater. i;

NEFYN. |, CYNGHERDD.—Bu gan y Bedyddwyr gyng- herdd llwyudiannus yma nos Nadolig, pan y llvwvddai Dr Thomas; Megan Llechid, ac ereill, vn cymeryd rhan. Y CY-NIDEITHASAU CYFEILLGAR.—Bu Cymdeithas Gvfeillgar Nefyn, un o rai hynaf a. m'wyaf llwyddiannus v wlad, yn gorymdeithio ac yn cael ei blaenori gan Seindorf Trevor. Y mae oed y gymdeithas yn 73, ac eto cynnvdda mewn nerth, iic y mae nifer dda o aelodau ieu- ainc yn parhau i ddod i fewn. Bu yr Odyddion, yn cael eu blaenori gan y seindorf leol, hefyd yn gorymdeithio, ac edrychent hwythau yn dda.

RHOSTRYFAN. DYRCHAFIAD.—DeaUwn fod Mr William J. Griffiths, gynt o'r ardal hon, wedi ei ddyrchafu yn brif crucliwyliwr Chwarel v Dorothea, yn lie y diweddar Mr J. J. Evans. YMNEILLDUAETH YN NGHYMRU.—Nos Ill, bu Mr T. E. Morris, M.A., Ll.M., Porth- madog, yn anerch y gymdeithas lenyddol ar y testyn uchod. Llyvryddai Mr R. Jones Hughes, Post-office.

TALWRN, MON. MARWOLAETH.—Bn Mrs Williams, Shop ewyclcl,, farw ddydd Gwener. a chladdwyd hi dranoeth ar ol y Nadolig, yn mynwent Llan- ffiniau. Yr oedd yn 82 mlwydd oed. Dygodd fasnaob a chylch eang yn inlaen am yr yspaid maith oddeutu 60 nalynedcll. Coliodd ei phriod odJdeutu chwarter canrif yn ol. I ddosparth Iluosog o gvlch y gymydogaeth, gwnaeth lawer iawn o garedigrwydd a thosturi mewn adegau a.c amgylchiadau cvfyng. Gadawodd bedwar o feibion, us, feroh i alaru eu oolled ar ol maia ofalWi 0, 14hyzer.

TREMADOG. GWLEDD I BLANT YR YSGOL.—Pryd- liMO. Iau, mwynhaodd oddeutu 175 o blant y dref a'r gymydogaeth wledd. Yr oedd yr holl weifehrediada.u dan reolaeth Mr Davies, y prif- athraw, i'r hwn, yn nghvda'r ddwy athrawes, Mrs Ellis, High-street, a Miss S. Jones, Y Felin, v mae y plant yn ddyledus am y wledd. GwasanaethwTyd wrth v bvrddau gan Mrs Da- vies, Bron Haul; Mrs "Ellis, High-street; Miss Jones, Y Felin; Mrs Roberts, Ty Newydd; Miss Roberts, Bron Haul; Miss E. Jones, Glan'rafon; Miss L. A. Prichard, Miss Maiy Williams, Church-street; Mrs D. Evans, painter, ac amryw enethod ieuainc wedi gadael yr ysgol yn ddiweddar.

WAENFAWR. CYMDEITHAS LENYDDOL.—Yn nghyfar- fod diweddaf y Gymdeithas Lenyddol, dan lyw- yddiaeth y Parch Lewis W'ilSams. Yn y cyfar- fod cyntaif, cafwyd darlith gan r Parch Lewis Williams, ar "Pa fodd y cawsoim ni ein Bei-b?" Yn yr ail, nloson gyda "Merched Cymru," pryd y cymerwyd rhan ga.n Mrs Jones, Brynpistyll; Mrs Williams, Brynteg; Miss Grace Maggie Griffiths, Mri Richard Williams, a Humphtiey Jones. Yn y trydydd gyfarfod, amerchiadau ar y "Diwygiad Protestanaidd," gan y Mri Vaughan T Jones, B.A., a Thomas Llewelyn Thomas.

HELYNT CHINA. ? GALLUOEDD A'R lAWN. LLADD DIWYGWYR. Cyflwyinwyd cyd-nodyn y GaUuoedd i'r Tywys- og Ching, yn Nhy y Llysgenad Yspaemidd. Yr oedd Li Hung Chang yn hy. wael i fod ymo. Telegraphiodd y Tywysog Ching gynnwys y nodyn i'w Ymherawdwr. Dyweidtir fod y gwein- idogion yn unfrydol o'r farn v bydd, y telerrau yn cael eu derbyn gan China yn mhen y mis. Edrydd y cenadbai fod 12 o Babyddion wedi eu lladd1 ar y 21a.in o Ragfyr, ac wyth wedi eu Liosgi yn y tenulau gan y Boxers, oddieutu 35 milldir o Pekin- Yn Huang Tsu. taniwyd ar tilwyr Ffrengig gan y Boxera, a lladdwyd un swyddog a chlwyfwyd un arall. Llosgwvd y pentref yn ddilynol gan y Ffranood. Cvhoodda, y "Temps," Paris, lyth-yt oddiwrth Svr R. Hart, ar y owestiwn o allu China i dalu swm mawr o iawn. Gobeithia. y bydd i'r Galluoedd osgoi rhoi telerau rhy drwm ar y Chineakl. Cymerwyd tref Oho-Oàow. i'r die o Pajoting-Fu, gan y mihryr Ffrengig ar ol ymladwt cakd a'r Boxers a'r milwyr Ymherodrol. Meddiannwyd nifer o ynau a baaierau. Llbsgwyd y dref yn ddilvnol. Dywedir fod collodion y Chineaid1 yn 1000. Mae Ysgrifenvdd Cymdeithas Ddiw- ygiadol y Chineaid yn Vancouver, wedi deroyn telegram; yn hysbysu fod' y milwyr Yimherodrol yn Nvffryn Yanigtsee, wedi lladd 1500 0 ddrwyg- vryr, a. thori penau saith or hugain o'r arwein- wyr ey y 18fed cyfisal.

RHYFEL Y TRANSVAAL. I YR YMGYRCH I CAPB COLONY. I Dydd Llun, ad'roddai Arglwydd Kitchener, mor bell ag y gallai ef igael allan gan y newydd. ion a. anfonid iddo gan ei swyddogion, fod attalfa ar ym, roh y Boeriaid yn Cape Colony. Yr oedd un adran o'r gelyn, modd byaag, tua'r gogledd i Zontpansberg Range, uc vr oedd y milwyr Prydieinig yn nrysur amgylchu y He. Darfu i'r Boers a aeth i'r d'aiaeth ar yr oohr or- llenwiol, niweidio y rheilffordd, ond rhwystrwvd hwy yn y cwre a gymcrent Dydd Sadwrn, meddiannasant Britstown. Dywedai ArglwydJdJ Kitchener, yn mhellach. fod y Cadfridog French wedi ymosod yn llwyddiannus ar r gelyn i'r de o Magaliesberg, ao yr oedct, orwvdr i'r de o Oliphant's Nek yn myn'd yn m-la(?r pan glyw- odd ddiweddaf oddiwrth y UidfridiDm Clements. Bu ymladd hofyd ger afon y Vaal, vu rhanbarth Standerton. Yn ddiweddarach cyhoev'idir fod Brittrtown wedi ei hail gysneryd gan Myr Meirch Thornev- croft yn ddiwrthwynebiad, a'u bod yn dilyn y Boeriaid i gyfeiriaid Prieska. Curwyd y Boeriaid a ymosbdasiaait ar Steynsberg yn .1, ao enoiliodd v Ilu i &-tfl-a cadarn -or Zurberg. YMLADD GEB DE AAR. SON AM GOLLI GWYR MEIRCH. Dvdd Mawrth cyrhaedldbdd newydd o Oape Town fod ymladd wedi cymervd He ger De Aar, and ni chafwyd y manvlion. Dywed neges ddydd Mercher o'r Cape fod rhai o'r gwyr meirch a ffurfiai ran o'r <rwarchod- tu oedd' yn ymlid y Boeriaid enciliodd o Brits- town, ar eu ffordd i Prieska, wedi eu dial gan y Boerio.id, a'u gTvnevd yn ga.rcharorion. Dy- wedir fod rbanbarth La,dybrand eto yn rhydd oddiwrth y Boeriaid. Credir fod ymgyrch v- Bo-eriaid- i feddianmi Cape Colony wedi ffael*. Y mae y ddwy adraik wedi eu troi yn ol gan y milwyr Brydeinig, ac yn awr yn encilio tua'r gogledd. Honid nad oedd yr un o'r Is-ellmyn trefedigaethol yn ytmuno a.'r gelyn. DOD AR DRAWS DE WET. Edrvdd Arglwydd Kitchener fod "tT Cadfrido Knox. ddydd Mercher, yn ymladd a De Wet yn n ghymydogaeth Leuw' Kop. Ceisiai yr airwein- ydd Boeraidd eofu d'ori drwy reno-alt v Prydein- ivyr er gallu myn'd i'r de eto. SON AM YMOSTWNG. Adroddir flod De Wet a Steyn yn ystyried y cwestiwn o roi eu harfau i lawr, ao ma.e'r teler- a.u ydyw pardwn i'r gwrthryfelwyr trefedigaeth- ol, a sicwydd nad anfonid hwv eu d»u o'r wlad. M. amryw commandos Boeraidd wedi croesi teriHai v Transvaal, ac wedi mynOOl i Bechuana- land. Gwnaed hyn tualr wythnos y 01. Meddyl- lvya eu bod y bwriadu cerdded ar draws gwus- tadedd v Kajlaha-ri i Daanaraland, ond ni wnawd hvn. Nid oes hanes peHach am y frwydr, a adroddes Arglwydd Kitchener, ddydd Mercher, rhwng y Cadfridog Knox a De Wet, ger Leeuw Kop. z,

Yn Glasgow y bydd "Ffair y byd" y flwyddyn nesaf. Eisoes y mae preswylwyr y ddinas fawr yn gwneuthur eu paratoadau gogyfer ai gwneyd yn tin effeithiol. Dydd Sadwrn, cafodd William Plummer. y prif gerbvdwr i'r Llysgenad Prydeinig yn Paris, ei anfon i garchar am flwyddyn, am gam- ddefnyddio amrywiol symiau o ariin--520p o gwbl—-ftiddo Syr Edmund Monson. v Llysgenad. Y tiiwrnod o flaen dydd y Nadolig yr oedd seremoni fechan pur hynod yn cael ei chyflawni yn y Fatican, nid amgen cau "drws sanctaidd" Eglwys St. Pedr. Nis gallai neb wneyd hyn yn iawn ond "Ei Sancteiddrwydd" ei hun. a chvmerodd iddo awr i gyflawni y gorchwyl. Golvgai "cau y drws" fod Blwyddyn y Jiwbili ar ben.

J' \.ØLLS Lr- Y E(f:HM !rQf BEECHAM'S PILLS I For Bilious and Nervous Disorfler*. 1 BEECHAM'S PILLS 1 For Indigestion in all its forms. j BEECHAM'S PILLS f 1 For Wind and Pains in the Stomach. j B~~ EECHAM'S "PILLS I J. JO For Sick Headache ■ BEECHAM'S PILLS 1 Have saved the Lives of Thousands. j s BEECHAM'S PILLS 1 For Giddiness. EECHAM'S PILLS 1 For Fulnes3 and S.welling after Meala. M EECHAM'S PILLS 1 Are Adapted for Old and Young. £ EECHAM'S PILLS 1 For Dizziness and Drousmess. | EECHAM'S PILLS 1 For Gold Chills, Flushings of Heat. | EECHAM'S PILLS 1..> Will Restore the Rosebud of Health to Every One who Uses Them. fTEECBMTS PILL'S .îŠ> For Blotches on the Skin. If) EE-CHAJH'S PIIJLS I=> For.Disturbed Sloop and Frightful I)res-S. A PILLS Jti For Costiveness and Scurvey. 5 >EECHAM'S^PILL8 > Are the Best Medicine for Female Com- plaints. ECHAM'S PILLS 13 Are a wonderful Medicine for Females ol all Ages. OEECHAiPo PILLS a The first Doae Gives Relief in 20 Minutes. | ■ >i^ECHAM^r PILLS Xi Are Recommended hy Medical Man. T^EECSASTS"PILLS O Have the Largest Sale of any Patent Medicine in the World. rEÖH!\jH'S TOOTH PASTE J") Will Recommend Itself. JEECHAM'S TOOTH PASTE Is efficacious and economical. l); TOOTH PASTE iS Cleanses the Teeth and Perfumes thtt Breath. T^E-ECHAM"S TOOTH PASTE .1.) In Collapsible tubes, la each. ::ï11EECTIÄM'S' PILLS 13 and EECHAM'S TOOTH PASTIS JO Sold everywhere. Prepared only by the Proprietor, Tho*m*, P.fctum, St. Helens, Laneashke. Sold by all T)r:iprists and Patent Medicine Dealara every- A r* \T ft m w W ff t4 iV »§ -YR BETH YDYW? Y Feddyginiaeth snmhrisiadwy hon & esmwytha, yn uniongyrchol, y mathaD aethaf o Beswch, Crygni, Anwyd, Anhaws. der i Anadln, Gwaed Boeredd, Dolur Gwddf, Bronchitis, Influenza, Poenau Adwythig yn y Frest, ao at hen Ddiffyg Anadl nid oes ei yyffelyb; cynnyrcha ryddboeriad drwy doddi o fflem wydn, ac felly ryddhau yr ysgyfaiDt oddiwrth bob sylwedd enynawl; yn ganlynoi y'r hyn y dilyna trwmgwsg adlywiadol. LUNG TONIC. '1 SUDD CARN YR EBOL. LUNG TONIC. Trwy symud arwyddion a gamgymerir y ami am Ddarfodedigaeth, y mae Sudd Carn yr Ebol Griffith Owen wedi dwyn llawenydd i lawer teulu, trwy roddi terfyn ar y Peswch sydd yn rhy fynych yn dadblygu i'r afiechyd marwol hwnw. Fe geidw eto filoedd rhag beddau anamserol. SUDD CARS YR EBOL GRIFFITH OWEN. SUDD CARN YR EBOL GRIFFITH OWEN, SUDD CARN YR EBOL GRIFFITH OWEN. yR oedd Dail Carn yr Ebol mown ba mawr gan yr hen bobl oherwydd er hoffeithiolrwyad ar gyfer Peswch, Anwyd. Dolnr Gwddf. Darperir y Sudd o'r dail, chymysgir ef a rhinweddan dail ereill. HAS YN CRYFHAU Y LUNGS AO YN GWKLLA'R PESWCH. Potelau, la lio a 2s 9c yr UD. I'w cael yn mhob man, a darperir yn unig gan GRIFFITH OWEN, HIGH STREET, i CAERNARFON. i J EASINE Will cure Headache, Neuralgia and Toothache In a few minute* f MAE IS A S I N E YN [SICR 0 WELLA im xxvq pm, NfWBALGIA, DDANNODD. A. PHOB HATH 0 BOXN MEWN PX* 1CEWN YOHYDIG FYNYDAU. Derbyniwyd Miloedd o Dystiolaethaa Pwysig. ANFONIB "EASINE" DRWT Y POST AM SWLLT. Paratoir yn unig gan HUGH JTONJES MANUFACTURING CHEMIST* MEDICAL HALL, I BLAENAU FFESTINIO0. j377

Bwrdd Undeb Bangor. DYDD GWEXEOB. —Mr H. Thomas yn llyw- -Ar gynnygiad Dr J. Roberts, tynwyd yn ol y penderfyniaxl a basiwyd ychydig wyth- riosaa yn ol i leikau y tal i'r meddygoK am fueh- freehu" plant. Darllenwvd Uythyr oddiwrth Bwrdd. y Iiywodraeth Led. yn dyweyd y gallai y gwarcheidwakl dynu ymaith unrhyw enw a fyr.ent o restr y gwalLgofiaid y oedsid gan y meddyjf>n edrych ar eu hot Adroddes v Meistr fod 112 o dlodion wedi cael ciniaw Ddydd N.nd'olig, ,aoe fod i-NE,.ss Wallace, Miss Roberts, Mri David Williajns. Thomas Edwards, a W. l\irry wedi gwasanaetihu yno J- diwrnod hwn^vv. D-erbyni\rvd anrhbgion i'r tlodion, hefyd, oddi- wrtli Mr W. A. Dew, Mr J. Smith, Mr David Williams, Mr Thomas Edwards, Miss Wallace, Mrs Trench, merched yr Ysgol Ganolraddol. Mri Robert Jouea a.'i Fab, Mri Lake a:'u Cyf., Mr Thomas Roberts, Aber; Mks Davies, y Parch W. R. Saunders, a. Mr Hall. Beaumaris, a Syr I Richard Will'ialma-Bul^eley. Cafwyd benthyg Uestxi gaa y Mri Pozzi a'u Oyf., a. bythwyrddion o Base Penrhyn a Pharc j Vaynol. Oynnaliwyd gwasanaeth yn yr hwyr. pryd y canwyd carolau pry gan Miss Wynne Jones ac ereill.—Diolchodd y bwrdd am y rhoddion oil. W

Bwrdd Undeb Ffestiniog. P5 DYDD LLU,-N-Str Chren Joaea yn y gadair. Y TY.—Y nifer yn y ty. 73. Galwodd naw o grwydriaid yn ystod yr wythnos. Yr oedd y meistr a-'r feistres wedi gwisgo yr ystafell arweiniol ac ystafell y ciniaw ac arwyddeiriau y tymhor. DIM I'W ALW YN OL.-Y Cadeirydd a ddywedai fod manylion y treuliau claddu y cwvnwyd yn ddiweddar yn v bwrdd eu bod yn rhy ucliel o lawer wedi dod i law, ond nis gwelai ef fod dim i'w dynu yn ol o'r hyn ddywedwyd ac a basiwyd yn y cyfarfod diweddaf.—Cvdsyniai y bWTdd a hyn.—Dywedodd Mr W. Thomas mai y swm oedd 26p 6s 8c at dreulion y claddu.—Mr W. Jones Y mae yn ormod o'r hanner.-Pas- iwyd i'r weddw gael yr un cymhorth yn y dyfodol. ARIAXOL.—-Talwy<f y pjrthefnos diweddaf 72p ar gyfer 72p, a. gofynid am 74p i 262 o dlodion yn Xhremadog yn Ffestiniog. 97p ar gyfer 92]). a gofynid ;fei 98p i 326 o dlodion; Deudraeth. 70p ar gyfer 64p. a. gofynid 71p i 271 o dlodion; y oyfansymiau yn 240;h 229p, a 243p vr h.n dlodion, 860. CYFLEUSTRA I'R GOHEBWYR.—Cym- hellai meistr y ty symud y gohebwyr i le a ystyriai yn fwy manteisiol, sef yn ffrynt y gwarcheidwaid.—Mr W. Jones: Os bydd yn' rhaid i ni symud yn ol, bydd yn anhawdd iawn i ni glywed.—Y Cadeirydd Y mae y pensaer, Mr Thomas, yma hedch-w, ac yn myn'd oam- gylch yn awr gyda'r contractors. Y mae yn bwysig i ni oil glywed, a. gwell i ni gaca ei S'vn- iad ef. ac ymgynghoriad ar hyn. YMDDISWYDDO. Anfonai y Parch D. Hughes, Trawsfynyd'd, ei ddyniuniad am xoddi ei swydd fel un o ly wodrAerhwyr Ysgol Slroi Ffes- tiniog i fyuy. oherwydd gaUwadail reiliDN, byniwyd ei ymddiswyddiad, a dawiswyd Mr D. Tegid Jones yn ei le. CODI Y OY FLOG.—Gofvnai y Xarse Hughes am godiad yn ei chyflog.—Sylwai Mrs Carson ei bod yn gwneyd gwait-h da.—Ategai y Cadeirydd hyn.—Cefnogai Mr Morgan Jones gynnyg Mrs Cass on i'w godi o 20p i 26p, tra y cynnygiai Mr | D. Tegid Jones i'r mater i gael ei ystyriod gan y pwyllgor ymweli^ido}. Boddloni oedd Mrs i CJasson i hyu. a. dvna basiwyd. PWY DDYLAI I)ALU?—Anfonai y Rhingyll Jones, Porthmadog, fil am gerbyd a gyflogwyd i gludoun a gaed yn ddiymwybod ar ochr v "Cob" i'r ty.—Meddyliai Mr D. Tegid Jones mai y sir ddvlai dalu y cyfryw, gan mai yr heddAu a aeth i'r draul.—Yr un farn oedd Mrs Casson, os oeddis yn sicr mai y sir oedd yn rhwym. —J>yma basiwyd. FFAFRIOL.—'Dywedodd y Pensaer (Mr Wal- ter Thomas), oedd yn foresennol, y bu yn edrych y gwaith, a da. iawn oedd ganddo hysbysu fod pobpe-th wedi ei wneyd yn dcla, w mai ychydig bunnoedd oedd yn eisieu i orphen pobpat'h. 1'eg oedd talu yn halaeth o'r swm y cytunwyd arno, a ohadw yn ol yr un d-d-arpariaeth mewn llaw yn ystod yr hanner blwyddyn dyfodw.1.—Y Cad- eirydd; Y mae yn d-da I-enym oil glywed hyn gan Mr Thomas.—Mr Morgan Jones: Os wvi mewn trefn. hoffwn wybod faint yw y gweddill dyledus. Xi ofynaf yn fanwl.-N-lr Thonkxs Nis gall'af ateb yn 'liollol fanwl. ond v mae oddeutu 950p, a buaswn yn cymhell talu mwy I na'r hanner heddyw. Yn ddilynol. gwnaed trefniadau terfynol a Mr Walter Thomas cyn ym- adael, a diolchodd yntau i'r gwarcheidwaid am bob cymhorth a gafodd ef ganddynt, yn unigol a chyda'u gilydd-, yn nghyflawniad y gwaith oedd weithian bron a,'i orphen.—Atebodd y Cad- eirydd, gan ddatgan o du y gwarcheidwaid v dull teg ;ac ago-red y gwnaeth Mr Thomas ei waith yntau, ac ategodct Mr Morgan Jones.—Yn ddilynol, aarllenodd y !Oadeiryddi fanylicm y tTeuliau yr aed iddynt, a sylwodd fod yr oedi I laawr aflI wedi peri ornaydd yn y treuliau ar ra-n y gwarcheidwaid, ao yn golled gybrtal i'r contractors. Wtile rai svmiau :—Swm y ben- tJhyg 8000p; v contraot, 7200p; wedi ei dalu, 7100p.

Bwrdd Undeb Pwllheli. DYDD MERCHER.—Mp W. Prickard yn y I gadair. ADRODDIAD Y MEISTR.—Yr oedd y nifer yn y ty yn 64. Yr oedd nifer mawr wedi anfon rhoddion. cyfnodolion, eurafalau, &c., i'r tlod- ion. Caed yn eu plith roddion oddiwrth Mr W- T. Stead a Dr Rutherford Harris, A.S.— Diolchwyd iddynt, oil. AR OL.—Galwodd Mr J. G. Jones sylw at nifer o blwvfi oedd heo da,Iu yr un o'r galwadau. -Pasiwyd'i anfon cyichlythyr atynt oil, a, hwnw wedi ei eirio yn ITrvf. CWYX YÑ YLCH Y MEDDYG01S.— Darllenwyd lly oddiwrth Fwrdd y Llyw- odraeth Leol yn cwvno am annibenaod gyda buchfrechu ar rnn dau o'r meddygon.—Mr J. G. Jones A oes dim gwelliant wedi cymeiyd lie? t -Atebodd swyddogion mai rha.nol oedd hyny, yn nosparth Aberdaron a Phwllheli.-Teimlai j iunryw o'r aelodau ei fod yn fater difrifol yn 1 ngwyneb a ddigwyddodd yn ddiweddar yn Xghaernarfon.—Cynnygiodd Mr Evan R. I Davies, a chefnogodd Mr John Williams, alw svlw difrifol y meddygon at hyn.—Yr oedd y clerc wedi anfon copi o'r llythyr o'r blaen i'r ddau feddyg.—Pasiwyd y cynnygiad. CWRW PUR.—Darllenwyd cyichlythyr yn o-ofvn cefnogi dadansoddi cwrw er oael purdeb. —Ffafriai Mr J. Williams gefnogi y cais a chael y cwrw vn bur i tra y ffafriai ?» £ r Samuel Robeuts a Mr 0;*G. Jones adael v cais ar y bwrdd. Hyn basiwyd, ac ymddiried y mater i gvmdeithasau dirwestol.

Cynghor Dosparth Glaslyn, I DYDD GWENER.—Mr R. O. Williams, I U.E., yn v gadair. I TRAFODAETH FYWIOG.—Daeth y Parch G. Salt, B.A., offeiriad Pentrefelin, a Mr R. Roberts, Frongadair, fel dirprwyaeth ar ran 1 Cynghor Plwvf Treflys i ofyn am i'r cynghor dosparth roddi v ffordd a arweinon o brif ffordd Pentrefelin at hen Eglwvs Bhvyfol Ynyscyn- haiarn mewn sefyllfa briodol. Yr oedd Mr C. E. Breeae, Porthmadog, yn gweithredu fel Ilafar- ydd, a rhoddodd fanylion y cwynion, am y llidiard arweiniol, y budreddion oedd ar y ffordd yn cael ei achosi gan waith y gwartheg ya eefyll arni. ac yn baeddu y dwfr oedd yn dod iddi, a diffyg gwrychoedd na chloddiau, &c Nid oedd amheuseth nad oed4l yn ffordd blwyfol a fod yn gysylltiol a hi dir eyffredin. Y cyng- hor oedd i weithredu ar ran y cyhoedd, a gof- ynid am iddynt symud ar unwaith. Yr oedd y gwyn yn hen a dylid ei symud.-Y Cadeirydd a'r Clerc a ofynaaant rai cwestiynau pan y traethodd Mr R. Roberts, y tenant yn y lie, ei syniadau am yr hawliau perthynol i Frongadair, a Mr Salt, o'r ochr arall, v cwynion pwyaig oedd ar ran v rhai a fynychent yr Eglwys a'r perygl i'r cyhoedd. Yr oedd ef yn y lie er's pedair blvnedd, ac yr oedd pethau yn gywil- yddus yno. Cwynai fod y tenant wedi troi y dwfr o'i gwrs naturiol i'r ffordd.—Mr Roberts: Y mae hyny yn anwiredd hollol, ac y mae yn gywilydd i Mr Salt ddyweyd y fath beth o flaen y cynghor.—Mr Salt: Os na ddarfa chwi wneyd hyny yn bersonol gwnaed hyny yn unol a'ch cyfarwyddyd.—Mr Roberts: I Naddo, y mae hyn yo" anwiredd eto.—Aed yn ddilynol i wneyd'honiadau o berthynas i'r llid- iarfc. Honai Mr Salt fod derbynebau yn dangos mai awdurdodau yr eglwya oedd wedi talu.—Mr Roberts: Yno v gwelaia i y llidiart ac yr oedd I yno yn aniser fy nhad,—Cyfeirid at y bwriad o wneyd claddfa, ac yr oedd yn bwysjg cael y I ffordd yn lan a dyogel at hono, fel yr honai Mr Salt.-Dywedai Mr Roberts mai gwir, ond nid oedd cwestiwn y lie wedi ei benderfynu eto.— ] Y Cadeirydd a sylwai nad oedd yr hyn oedd rhwng y ddau ddirprwy yn hanfodol i fater eu j hymweliad.—Mr Breese a unai, a diolchodd ef a'r Mri Salt a Roberts am eu derbyniad iddynt ac ymadawsant.—Yn yr vmddiddan ddilyncdd, sylwodd y Cadeirydd mai ei dyledswydd flaenaf hwy oedd gorchymyn i denant y lie i symnd y gwartheg oedd yn achosi y gwyn.— Mr E. W. Roberts: Nid oes gymaint cwyn am ansawdd y ffordd ond ybudreddi.—Mr G. Jones, yr arolygydd, a gydsyniai a hyn.—Yn ateb i gwestiwn a oedd y ffordd yn un blwyfol, a beth oedd rhwymau y cynghor gyda golwg ar roddi gwrychodd neu gloddiau, sylwodd Mr Roberts (y clerc) mai gorchwyl y tirfeddianwr oedd codi y cknldiau er ei ddiogelwch ef a'i dir.—Pasiwyd yn unol i anfon ar unwaith am hyn.-Yn ateb i sylw Mr G. Jones fod hyn wedi ei basio o'r blaen tua blwyddyn yn ol, dywedwyd na weithredwyd yn ganlyniad i hyny, ond y golygid gwneyd yn awr. AMRYWIOL Anfonai Mr W. Watkin, Criccieth, yn ateb i gwyn am ffordd gerllaw Palas Brynkir, mai preifat ydoedd, ac nad oedd ef yn cael cwynion fel goruchwyliwr.—Y Cadeir- ydd a sylwai fod Mr Watkin yn hollol iawn am hawl y ffordd, ond fod cwynion, ond nas gallent hwy yn yr amgylchiad hwn ond galw sylw, er fod y rhan yn ddarn o ffordd a drwsid gan y cynghor mewn undeb a'r etifeddiaeth—Ym- ddiriedwyd i Mr E. W. Roberts ac arolygydd y ffyrdd i edrych beth a ddylid ei wneyd i ffordd a arweinia o Bentrefelin i Benmorfa, oedd, fel yr I honid, mewn un parth ohoni yn ddrwg iawn.- Pasiwyd i fabwysiadu argymhelliad o symud lie tanc dwfr yn Mhrenteg yn unol a barn y cadeir- ydd, y clerk, a Mr G. Jones, wedi bod yn ym- gynghori a Mr Cuttel, y peiriannvdd.—Anfonai Mr J. H. Thomas i hysbysu mai gwaeledd un a enwai oedd yr achos na buasid wedi cwblhau I pryniad darn o dir yn Rhyd-ddu at y gwaith dwfr. -Ail-ddewiswyd Mr J. R. Owen, Cennin, 1 gynnrychtoli v cynghor fel un c lywodraethwyr Coleg Bangor.—Dangoswyd aynlluniau y rheU- ffordd o Borthmadog i Nant Gwynant a Thref- I lys.—Mr E. W. Roberts: Yr ydis wedi eu cymeradwyo yn galonog yn Nghynghor Treflys. —Y Cadeirydd: Ni wna y llinell ond lies i bawb.—Cefnogodd Mr G. Jones, a phasiwyd yn unol.—Pasiwyd amryw filiau, yn cynnwys treul- iau ffyrdd, cyflog Dr Fraser, treuliau pwyllgor unedig Gwyrfai a Glaslyn, etc. DEDDF Y LLAETEDAI. Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr J. Jones, clerc Cynghor Dinesig Ynyscynhaiarn, yngofyn am i'r cynghor gydweithredu gyda Deddf y Liaethdai, yr hyn a olygir ei wneyd. Yr oedd nifer o'r aelodaU a'r clerc (Mr Roberts) wedi bod yn ystyried gwahanol adranau y ddeddf, a phasiwyd yn unol a'u hargymellion i adael allan yr ail adran, a golygir cael barn Bwrdd y Llywcdraeth Leol ar hyn cyn gweithredu yn derfynol.

Cynghor Gwledig Gwrecsam. DYDD IAU.-O dan lywyddiaeth Mr Arthur E. Evans.—Penderfynwyd gwncyd cais at Fwrdd y Llywodraeth Leol am ganiatad i fen- thyca 2500p at wireyd disgynfa i'r carthffosvdd yn y Pant.—Darllenwyd llythyr oddiwrth Fwrdd y Llywodraeth Leol yn cytuno i'r cynghor brynu j fierm y Dolydd at gartbffosi y Cefn, &c.. am y swm o 4000p, ond yn galw sylw at wrthwynebiad a godwyd yn yr ymohwiliad cyhoeddus parthed cadw darn o dir ar hyd glan afon Dyfrdwy. Eglurwyd fod y perchenogion tir vn uwch i 11 9 fvny'r afon, yn dymun# cadw eu Wwliau ar hvd yr afon ar v tir ag oeddynt yn ei werthu i r cynghor.—Gohiriwyd y mater nes hyddid wedi cynnal cyfarfod plwyfol i'w ystyried.

Ynadlys Caergybi DYDD LLUN.—Gerbron Hugh Edwards. Ysw. (cadeirydd), ac ynadon ereill. LLADRADAU HONEDIG.—Cvhuddai yr Arolygydd Thompson, gorsaf y rheilffordd, Caer- ybi. John Williams. Millbank. a Thomas Jones, 5, Porthdafarch-road, o ladrata casgen o stout, gwerth 14s, o un o agerlongau cwmni v L. and N.-W.—Goliiriwvd yr achos i vnadlys v Vallev. ACHOS TAFARNDY.-Cyhuddai P.C. W. Evans, Caergybi, William Roberts, 2, Park- street, Caergybi o fod yn feddw mewn ty trwy- dd-edol a chyhuddwyd Thedeus Conlon, Stanley I' Arms, o werthu diod iddo.—Taflwyd yr achos allan yn erbyn y trwyddedwr, a dirwywyd Wil- liam Roberts i 2s 6c a'r costau. Y DDIOD.—Cyhuddwyd John Jones. 27, Newrv-street, o fod yn feddw yn Waterside, ac hefyd o fod yn feddw ar ddydd S-ul yn Station- street. Dirwvwvd ef i 2s 6c a'r costau yn mhob achos.—Cvhuddai y Rhingyll H. Jones David I Roberts, 26. Baptist-street, o fod mewn ty trwy- ddedol, ond taflwyd yr achos allan.—Cyhudd- wyd Ann Murphy, 3, Boston-court, a Catherine I Deane, 4. Boston-court, o fod yn feddw ac afre- olus. a dodwyd dirwy o 2s 6c yn cynnwys y costau. Hefyd, cyhuddwyd Alice Evans o fod yn feddw yn ardal Brynygro, a dirwywyi hi i 5s vn cvnnwys v costau. YftTORFA" FFRWYDRON.—Gwnaed cais am drwydded ystorfa ffrwydron ar ivnvdd Caer- gybi. Gofvnodd Mr T. R. Evans, ar ran y Mri Wild a'i Fab. Silicia Works, Mynydd Caer- gybi, am drwydded i'w hadeiladu ar Fvnydd Caergybi. Gwnaeth Mr Lloyd Carter gais yn misoedd Chwefror a Mawrth, ar ran y Mri Wild a'i Fab, am drwydded ystorfa a. adeiladwvd yr adeg hono gan y Mri Wild a'i Fab ar Fynydd Caergybi. y cais yr adeg hono yn cael ei wrth- wynebu ganddo ef (Mr Evans) ar ran Arglwydd Stanley o Alderley, gan nad oedd Mr Wild wedi cael caniatad ei arglwyddiaeth i adeiladu ystorfa. Yr adeg hono dywedodd mai perthynol i Ar- glwycld Stanley oedd Mvnvdd Caergybi: ac felly rid oedd ond teg ymgynghori ag ef yn y mater. Felly gwrthodwyd y cais, ond adnewyddwyd ef drachefn gan Mr Vincent (Mri Lloyd Carter a Vinoent). a gwrthodwyd y cais hwn hefyd. efe (Mr Evans) yn gwrthwynebu ar ran Arglwydd Stanley. Ynn aed a'r achos i'r llys sirol. vna i lys uwch, ac wed'yn i Lys yr Apel. Yr oedd Mr Evans yn falch o hysbysu fod y Mri Wild a'i Fab yn awr wedi cael caniatad Artrlwydd Stanlev i adeiladu ystorfa ar le arall ar v mynydd, ft bvddent yn gwneyd i ffwrdd a'r vstorfa a adeiladwyd gan y ffirm.-Cafwyd llawer o wrthwynebiadau, ond ar ol dadl faith gyda Mr Gardner cynnygiodd Mr Evans fod dir- prwyaeth o'r ynadon yn cael ei hapwyntio i ym- weled a'r lie ac adrodd arno yn y llvs nesaf. Penodwyd yr ynadon canlynol :-Mri T. Forcer Evans a Robert Gardner, yn ngiiyda Capten W. H. Edwards.

Ynadlys Lianerohymedd. DYDD LLUN.—Gerbron H. Roberts, Ysw., ac ynadon ereill. MEDDWDOD. Cyhuddid John Owen, Rhwngyddwybont, Llandvfrydog, o fod yn feddw "ac afreolus yn Twrcuhelyn-street, ar y 29ain o Dachwedd. Dirwywyd ef i 5s a'r costau. YMADAEL.—Charles G. Pierce, Tycroes, Carmel, a ddygai gynghaws yn erbyn Maria Owen, Farmer's-street, o ymadael o'i wasanaeth cyn ei hamser, a thrwy hyny beri rhwystr a cholled iddo.—Caniatawyd iawn o 10s a'r costau. TADOGIAD. Margaret Jones, Pwll-llif, Gwalchmai, a gyhuddai William Roberts, Pandv Newydd, Gwalchmai, o fod yn dad i'w phlentyn I anghyfreithlon.—Gwnaed archeb am Is 6c yr j wythnos a'r costau. [ TROSGLWYDDIAD.—Mr Hughes, clerc] TROSGLWYDDIAD. -Nlr Hughes, clerc Undeb Mon, a geisiai archeb i spiud un Jonathan Roose, o Undeb Mon i Undeb West Derby.—Gwnaed yr archeb.

Ynadlys Penrhyndeudraeth. j DYDD IAU.-Gerbron W. Jones, Y; vv., ac ynadon ereill. MEDDW AC AFREOLUS.—Cyhuddid Wm. Edwards, Penbiyn, y Penrhyn, o fod yn feddw ac afreolus.—Aadelid y trosedd, a. btrnai y cy- huddedig y byddai yn v*U id4i. fyn'd ym 4dir- westwr at y ganrif no^ydd.—Gan y bu o'r blaen gerbron y Fainc, rhoddid dirwy o 12s 6c gyda chostau o 10s 6c arn«. TRESPASU AR LINBLL Y CAMBRIAN.— Mr S. P. Parry, Croesoswallt, ar ran Cwirmi y Cambrian, a erlynai Richard Griffith, gyrwr cerbydau, Llanbedr, am drespasu yn ngorsaf Llanbedr a Phensarn. Yr oedd yn myn'd a.'i I gerbyd i ran o'r orsaf y gwaherutad iddo, a pheri rhwystr i ymwelwyr a dyiyswch i'r traffic. Yr oedd wedi ei rybuddio lawer gwaith, ac eto yn parhau i wneyd yr hyn y cwynid o'i herwydd ac a wahertidiel. Bu hyn yn arbeajg y 19eg o Dachwedd, pan y deuai y tren un ar ddeg i mewn, a chodwyd gwys. Yr oedd yr Arolygydd Parry wedi 4ierbvn llytljfr oddiwrth dad y diffynydd, a evtyuwyii i',£ Fainc, ond dy- wedai Mr Jones-Morris (y clerc) nas gellid ei dderbyn fel tystiolaeth. Dywedai Mr Parry nad oedd y cwmni ddim yn gwasgu am ddinvy drom o gwbl, ond hoffid symud y gwyn. — Yn ddilynol, rhoddodd yr Heddwa« D'avies (Har- lech), Thomas J. Goodwill, gorsaf-feistr, Llan- bedr; a'r Arolygydd JSemy Parrj', eu ty»tiol- aethau.—Dirwywyd y diffynydcl i 5s a'r costau.

Ynadlys Porthmadog. DYDD GWENER. Gerbron Jonathan Davies, Ysw., ac ynadon ereill. MEDDW AC AFREOLUS.—Roadd y Rhin- gyli Jones, Porthiaadog, flU. cyhuddo John Thomas, perchenog cerbydau, High-street, o fod yn feddw ac afreolus. Dirwywyd i 5s a'r costau.—Cyhuddwyd ef yn mliellach o ymosod ar yr Heddw-as T. Jonats (47), Tremadog, a.r yr un dydd yn yr un lie. Dinvy. 15s a'r costau. —Yr Heddwas Thomas J.nes (1 Porthmadag, a gyhuddai Joseph Jones, Minffordd, o fod yn feddw ac afreolus. Dirwywyd ef i 2s 6c, a 14s 6c o gostau.-Yr Heddwas Rowlands (56), I Criccieth, a gyhuddai W. "Jwaes, Castle-square, Criccieth, o fod yn feddw as afreolus yno. Gan I nad ymddangosodd gorchymynwyd gwarant. TRWYDDEDOL.—Ar gais Mr John Hum- phreys, rhoed trwydded barhaol i Mr Da.vid Jones, ceidwad Gwesty Britannia.-Hefycl apel- iai Mr Humphreys am estyniad amser trwydd- ed v George Hotel, Criwiotk, ar gyfer dawas. Caniatawyd, ac hefyd i'r Madoc Arms i amcan cyffelyb.