...----"" ...-...-.iiiii mmmmm—^ PORTHMADOG.|1901-01-15|Yr Herald Cymraeg

ABBREBOH

BAGILLT.

.BANGOR.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

BANGOR. LLWYDDIANT.—Apwyntiwyd Mr F. W. Norcup, yn ficer corawl yn Westminster Abbey. 0 FAES Y GWAED.—Bu farw Sergeant John Graham, o'r 2nd Royal Munster Fusiliers, yn Kimberley, o'r clefyd enteric. Mab ydoedd i Mrs Graham, Farrar-road. A AT yPytAtws, Blawd, Gwinoedd. Jwrw wedi ei boteln, a'r Darpariaethau o'r radd oreu, ym. weler a. W. G. EV,D, Old London Honse, Ban- gor. Pellseif-ydd 0174 —Advt. MARWOLAETH.—Dvdd Llun, bu farw Mr William Cameron, trydydd mab yr Henadur D. Cameron. Nid oedd y trancedig ond 26 mlwydd oed. Cydymdeimlir a'r teulu yn eu galar. BWRDD YSGOL.—Mewn cyfarfod arbenig ddydd Iau, dangosodd y Clerc (Mr A. C. Downs) ammodau y wystl i sicrhau taliad y benthyg a'r Hog ar 300p parthed Ysgol Fabanod Glanadda, a oedd yn ol y cant. Y CYMDEITHASAU DADLEUOL.—Dyg- wyd peth newydd i mewn yn Nghymdeithas Pendref, nos Lun, pan y darllenwyd y traeth- odau buddugol yn mysg pethau ereill yn yr Eisteddfod a gynnaliwyd yn nglyn a'r eglwys.— Yn Nghymdeithas y Gwyr leuainc, trafodwyd "Neges y bedwaredd ganrif oar bymtheg i'r ugeinfed ganrif." Cymerodd Mr Dudley Mor- gan, Dr Arnold, Mr Stephen Jones, Mr T. Ed- wards, ac ereill, ran.

BEAUMARIS.

i BETH BSD A A'R CYLCB.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

BETH BSD A A'R CYLCB. GALW'R GWENYN i Gwch y Penrhyn yw I testyn cartwn doniol yn "Mhapur Pawb" yr wythnos hon. Mae "Helyntion Die y Waen" yn gyffrous dros ben. CAU MEDDYGDY Y CHWAREL.—Dy- wedir fod y sefydliad uchod i gael ei gau yr I wythnos hon, a bod Dr Mills Roberts a'i briod yn myriad i ffwrdd am dymhor. CAPEL JERUSALEM.—Gosodwyd y con- traet o baentio y capel uchod i Mr 0. G. Tho- mas, painter, High-street, a rhoddwyd v gwaith 0 adeiladu a gosod yr organ newydd yno i gwmni 0 adeiladu a gosod yr organ newydd yno i gwmni Seisnig. GWLEDD. — Nos Wener, yn ol eu liarfer I blynyddol, gwahoddodd Dr a Mrs Jenkyn Lloyd nifer fawr o gyfeillioll ieuainc yr ardal i wfedd fawreddog baratowyd ganddynt yn Ysgol Bechgyn, Glanogwe^. Diolchwyd i'r meddyg I, hvnaws briod hael. 'GWAITH SETTS Y GYRN.—Y mae nifer fechan o weithwyr y Penrhyn wedi eu cymeryd i weithio i waith newydd sydd wedi ei agor ar ben y Gyrn, mynydd sydd uwchben. Caellwyn- grydd Dywedir gan wyr cyfarwydd fod yno ddiaonedd o sett's o'r math oreu. CHWAREL PANTDREINIOG. — Y mae rliagolygon llewyrchus ar y chwarel uchod ar hyn o bryd. Cynnyrohwyd swm da o gerig rhagorol ynddi y mis diweddaf, a gwnaeth y gweithwyr gyflog yn amrywio o 18s i 23s yn yr wythnos. Y mae oddeutu hanner cant o ddyn- ion yn gweithio vno. GWAELEDD 'MR HUGH MORRIS.—Drwg genym ddeall mai parhau yn boenus a blin y mae aflechyd y boneddwr ucbod. Efe yw yr unig glaf sydd yn gorwedd yn yspytty y chwarel, a, threfnir, meddir, i fyned ag ef i sefydliad i Bath er ceisio cael adferiad. Mr Morris vdvw y swyddog uchaf, o Gymro, sydd yn y chwarel. CYDYMDEIMLAD SYLWEDDOL.—Anfon- odd Proffeswr Armitage, afchraw Coleg yn Brad- ford, y swm hardd o 27p 2s 6c i'r Parch T. Grif- fith, Bethania, hen ddysgybl o'r coleg, i'w rhanu i'r gweddwon a'r amddifaid mwyaf angenus yr ardal. Deallwn ei fod yntau—Mr Griffith-wedi dewis ychydig bersonau cyfrifol i'w gvnnorthwyo i gael hyd i'r rhai tlotaf yn y lie.

CAERGYBI.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

CAERGYBI. GWROLDEB.—Geilw gohebydd ein sylw at y ffaith mai Mr Owen, Tai Hirion, achubodd yr unig un achubwyd o griw y "Primrose Hill." Achubodd Mr Owen y dyn trwy beryglu ei fywyd ei hun, a gobeithiwn y dygir y mater gerbron y Gymdeithas Ddyngarol, neu ryw awdurdod cyffelyb. TRENGHOLIAD.—Dydd Llun, gerbron Dr Clay, dirprwy-grwner, a rheithwyr, lHr Hugh Roberts, Boston-street, yn flaenor, cynnaliwyd trengholiad ar gorph y tybid mai corph un o ddwylaw y "Primrose Hill" ydoedd. Tystiodd P.C. William Evans mai efe a gafodd y corph. P.C. William Evans mai efe a gafodd y corph. Bwriwyd rheithfarn agored. CENADOL.—Casglodd y plant yn nglyn ag Eglwys Fethodistaidd Hyfrydle tua 15p tuagat drysorfa y genadaeth dramor. Gwahoddodd Mrs Forcer Evans y casglwyr i de, tua 120 o blant. Dydd Mercher rhanwyd y gwobrau mewn llvfrau I n y Parch John Williams, a rhoddwyd y blychau am y flwyddyn nesaf. PRIODAS.—Dydd Mercher, priodwyd yn Nghapel Prince's-road, Lerpwl, yx Henadur W. R. Jones, Caergybi, a Miss Rebecca. Hughes, merch ieuengaf yr Henadur oamuel Hughes, Amlwch. Gweinyddwyd gan y Parch J. Wil- liams. Gweithredai Mr J. E. Frimston, Man- chester, fel gwas priodas, a Miss Maggie Jones fel morwyn. Yr oedd yr Henadur Hughes a Mrs Hughes, Mir Howel Gee a Mrs Gee, Miss Annie Jones, ac amryw ereill yn bresennol. CYNGHOR DINESIG.—Dydd Mawrth, Mr David Williams, U.H., yn v gadair, apwynt- iwyd Mr Owen Morris am v <yrtog o 3 Op fel arolygwr iechyd'ol cynnorthwyol, ac ydd y neuadd drefol.—Darllenwyd llythyr oddi- wrth Fwrdd y Llywodraeth Leol, parthed cwrw gwenwynig. a phenderfynwyd dodi y mater yn Jiwylaw y" pwydlgor ieehydol.—Cytunwvd yn unfryd i ofyn i'r awdurd'odu' am iythyrdv new- ydd yn London-road a Waterside, ac pen- derfynwyd) gofyn am i'r awdurd".dau ra.uu'r llythyraxi yn y dref yn yr hwyr.

CAERNARFOV.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

CAERNARFOV. PAN fo'ch yn rhoi eich bachgen yn ei siw gynta' gall Bradley werthn un i chwi mor smart a. rhesymol ac unrhyw ffirm yn y wlad.—Turf Square, Caernarfon.—Advt. CYFLWYNIAD.—Cyflwynodd Mr C. A. Jones, nifer o lyfrau i'w rhoi'n rhoddion i ddysgyblion Ysgol Sul Beulah am fyn'd i'r ysgol yn gvson. EGLWYS DEWI SANT.—Y mae Miss L. E. Owen, Segontiu/m-terrac(e, wedi ei phemodi i olynu'r diweddar Mr J. R. Jones fel Eglwys Dewi Sant. "ETHOLlAD."—Yn Nghymdeithas Shiloh, nos Fercher, cafwyd "Etholiad Seneddol." Y canlyniad fu ethol yr ymgeisvdd ceidwadol, sef Mr Owen. Marcus-street. MEDDWDOD. — Mewn ynadlys arbenig, ddydd Mawrth, gerbron W. Hamer, Ysw., cy- liuddwyd John Owen, a Thomas Davies. o fod vn feddw. a dirwywyd hwy i 2s 6c yr un. o CYMDEITHAS YMDRECH GREFYDDOL SALEM.—Nos Sul, o dan lywyddiaeth Mr Richard Williams, darllenwyd papyrau ar "Gymeriadau gwerth eu hefelychu" gan Mr E. C. Ellis, Garnon-street, a Miss Thomas, Con- stantine-terrace. YNADLYS ARBENIG.—Dydd Gwener, cy- huddwyd Seth Lovell, o esgeuluso talu at gynnal ei wraig a'i deulu.— Dywedid fod 7p 15s yn ddyledus.—-Caniatawyd iddo wythnos i'w talis, ond dywedodd y diffynydd nad oedd yn enill ond 98 yr wythnos. CYMDEITHAS MORI AH.—Yn nghyfarfod diweddaf y mdeitlias uchod, caed dadl ar "A yw Arglwydd Rosebery y narweinvdd dyogel?" Cadarnliaol. Mr Henry Owen nacaol, Mr R. E. Roberts. Caed tri o fwyafrif o ochr Mr Owen. Cadeiriwyd gan y Pareh D. E. TEMLWYR DA.—Nos Lun, bu Teml Ervri yn swperu yn y Clwb Rhyddfrydol, pan yr oedd 60 yn bresennol, Mr J. Paull yn y gadair. Ar ol y swper aed trwy raglen amrywiaethol.

! COLWYN BAY.

CONWY.

CRICCIETH

FFESTINIOG A'R OYLOR.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

FFESTINIOG A'R OYLOR. CAPEL NEWYDD.—Y mae swm contract Capel Newydd y M.C. vn Maenofferen ag'os i 5000p. Y PARCH D. HOSKINS.—Da genym ddeall fod y Parch D. Hoskins, M.A., yn gwella ychydig o'i afiechyd. Y GWIRFODDOLWYR LLEOL.—Gofyna'r "Glorian" beth yw'r achos fod symudiad y gwir- foddolwyr wedi marw mor diserimioni. DAMWAIN.—Trwy i lwyth droi, darfu i Mr Abram Roberta, Dinas-rotad, Rhiw, gyfarfiqdi a dajnwain yn Chwarel Maenofferen, ddydd Llun. YN Y RHONDDA.—Cafodd Mr Osmond Wil- liams, A.S., dderbyniad brwdfrydig gan Gym- mrodorion a Rhyddfrydwyr y Rhondda yr wyth- nos ddiweddaf. UNDEB YR EGLWYSIRHYDDION.—Cyn- nelir cyfarfodydd gweddio undebol a seiatau undebol yn ngwahanol eglwysi yr ardal yr wythnos hon. ADFYWIADOL.—Y mae eglwys Calfaria, wedi trefnu i'r Parch J. Griffith, Aberdar, bre- gethu ar hyd yr wythnos-hon, gan ddechreu neithiwr (nos Lun). GWLEDD.—'Deallwn fod plant yr ysgolion yn myned i gael gwledd gan foneddigion yr ardal dydd Gwener yn nglyn ag agoriad yr ysgolion newyddion. MISS ALWENA WILLIAMS. — Bu hi (merch yr Alltwen) ar ol ei gwaeledd, yn canu yn swynol yn Meddgelert a manau ereill. Erys vn awr yn Nghriccieth. YN GLAF. — Mae Mr Robert E. Roberts, Dorvil-street, un o iiaenoriaid ffyddlawn eglwys Bowydd, yn wael.—Mae'r Parch D. Hoskins, M.A.. vn well yr wvthnos hon. GWLEDD.—Bu "Cymdeithas Ymdrech Gref- yddol Brynbowydd gilydd yn Ngwesty Dirwestol Greffyn, yn mwynhau gwledd. Llyw- yddid gan Mr Gwilym Morris. Y TEMLWYR.—Bu aelodau Cyfrinfa Teml Diphwys, tan lywyddiaeth y Prif Demlydd, W. Ellis, yn cynnorthwyo yn y cyfarfod dirwestol wythnosol diweddaf. Caed hefyd wasanaeth y Parch W. LI. Davies. GOHIRIO.—Y mae pleidwyr y Parch W. 0. Jones, B.A., Lerpwl, wedi gohirio y cyfarfod cynnygiedig, ac yn annog apelio i'r Sasiwn, os na ddaw rhyw gyffro eto. Anmhosibl oedd cael y cyfarfod yr wythnos hon. CYDYMDEIMLAD.—Yn eu heisteddiad ddydd Iau. cydymdeimlodd ynadon Ffestiniog a theulu y diweddar Mr J. Jones, Ynysfor. Dy- wedodd y Cadeirydd (Mr J. Parry Jones) ei fod ar y Fianc er's 39 o flynyddoedd. "SPURGEON."—Darllenodd y Parch Hugh Ellis bapyr da ar "Mr Spurgeon" o flaen Cym- deithas Lenyddol a. Diwylliadol Maentwrog Uchaf. Caed adroddiad gan Miss Emily Ro- berts, a chymerodd Mr Hatchett ran yn y cyfar- fod. MYN'D I RWSIA. — Y mae Mr Morland Johnson, un o swyddogion Cwmni Chwarelau Oakeley, wedi cytuno i fyn'd i'r wlad fawr uchod i gario allan gynllun cysylltiol a rheilffordd. Bu yma am gryn nifer o flynyddoedd, ac yr oedd iddo gylch o gyfeillion. CAPELAU NEWYDDION.—Y mae pwyll- o-orau capelau newyddion Maenofferen (M.C.), a'r eiddo Trawsfynydd (A.), a hysbysebwyd yn ein colofnau, wedi dewis i wneyd y cyntaf, Mr David Jones, Market-square, Blaenau; a'r ail, Mr Evan Griffith, Tanygrisiau. CYMDEITHAS Y GWYR IEUAINC.—Nos Sadwrn, dan lywyddiaeth Mr A. T. Jones, rallt, cafwyd dadl ar "Gynghrair Ymherodrol gan Mr D. D. Roberts, Dorvil-street, a Mr Aberkin Jones, Market-square, yn cael eu cefnogi gan Mr Daniel G. Jones,Diphwys-terrace, a Mr David Jones, Tan'rallt. o "FACHNO."—Caed oedfaon grymus gan yr engvlydd Wesleyaidd enwog y Parch H. Hughes, v Sadwrn, a'r Sul diweddaf. Bu am- ryw o'n cerddorion, y Mri J. E. Roberts, A.C., D. Price, a Richard Evans, yn gwasanaethu ac yn enill yn anrhydeddus mewn amryw gylchwvliau ac Eisteddfodau yn ddiweddar. ARWEINYDD Y GAN.—Yn Nghymdeithas y Rhiw, nos Lun, pan y llywyddai Mr G. G. Davies, caed dadl ar "Ai am dymhor ai am oes y dylid dewis arweinydd y canu yn y capeli? "Am dymhor," yn unol a syniad Mr Meredith Roberts a'i bleidwyr, y barnodd y mwyafrif, ac nid am oes gyda Mr R-Morns. Y GWEINYDDESAU.—Yn -r pwyllgor di- weddaf, dewiswyd Miss Roberts, Tanygrisiau, yn ymwelyddes am y ddau fis nesaf. Diolch- wydi i tnvmni y Llinell Gul am g-ario y gwemydd- esau yn ol a blaen yn rhad.—Annogwyd gorphen v cascrliad blynyddol yn y gwabanol ddosparth- iadau, a. diolchwyd i Mrs D. G. Williams am lvwyddu. 0 DDOLWYDDELEN. — Rhoddodd Mrs Brandreth 2p i'w rhanu i'r tlodion trwy law y Parch A. D. Thomas a Mr E. Roberts, Prince Llywelyn-terrace. —Ag efe o gryfder wedi cyr- haedd 81 mlwydd oed, bu farw yr hen batriarch Ellis Williams, y Singrug. Gweinyddodd y Parch A. D. Thomas yn ei angladd.—Bu yma gan yr enwadau oil gyfarfodydd gweddiau pob- logaidd vr wythnos ddiweddaf. CRYBWYLLION O'R LLAN.—pasiodd Ys- crol Sul Pantllwydl gydymdeimlad a Mr Hugh Hughes, Belle Vue, ei harolyeydd, yn ei wael- eddL Y mae efe yn awr yn gwella.—-Yn Nghyn- wvd." rhagorodd Mr R. LI. Jones, gynt oddiyma, ar 11 o ymgeiswyr gwych gyda. her unawd.—Bu gan yr Annibynwyr Ysgol y Sul diweddaf, yn y Foellgron. hen gartref Gutyn Ebrill, ar gwr Mynvdd y Migrient.—Mr Pierce Williams, Pant- glas, Ijrwyddai, a'r Parch R. Talfor Phillips oedd y prif siaradydd yn nghyfarfod Cymdeith- as Cymru Sobr y tro djweddai. SIBRYDION CHWARELYDDOL.—Sibrydir fad un chwarel fechan eto i'w gweithio gan gwmni o chwarelwyr; fod un arall ar werth ar lethrau y Moelwyn, ac yn debyg y gwerthir hi; fod llwytljo lied dda yn Mhorthmadog a Min- ffordd, ac yr anfonir cryn symiau gyda. L. a'r N. Western a'r Great Western; fod cryn nifer, oherwvdd diffyg gweithio yn Nghwmorthin, heb waith"; y teimla cyfarwyddwyr y Rhosydd yn chwith iawn golli Mr John Jones, Ynysfor, o'u mysg yr enilla rhai cwmniau eisoes ar anffodion Chwarel y Penrhyn er hyny fod y cyflenwad o America yn gwasgu yn drwm, yn arbenig yn y Werddon a manau ereill, ac yr hona. ambell fas- nachydd fod ansawdd rhai "Jonathan" lawn cysta.1a. rhai "John Bull'" a, "Shon Gymro." CHWAREL CROESOR.—Yn y gystadleuaeth y tro diweddaf, pan y llywyddai Mr J. R. Jones, Y prif enillwyr oedd Aneurin Roberts. Ellis Evans (Ap Gelert); J. 0. Jones, ac 0. M. Ro- berts, Gareg (deuawd) enolyn, Evan Jones; arholiad, 0. Jones, ac E. Jones; gwyntyll o lechfaen, E. P. Roberts, Rhyd; adroddes Glan Eifion farddoniaeth bert, a beirniadwyd gan y Parch J. Hughes, Tanygrisiau, a Mr D. Jones, Porthmadog. GWYR FFESTINIOG ODDICARTREF.— Yn Envydd Durham y gweithia nifer o wyr ieu- ainc ein chwarcli yn awr. Croesawyd y flwydd- yn newydd ganddynt. Canwyd ei chlodydd mewn dull Cvmroaidd. er oddicartref, gran Mri J. J. Williams (Ap Richmond), J. W. Owen (Minffordd), D. E. Jones, Llew Alfred Parry, J. W. Jones. Penrhyn Rouer Williams, W. D. Jones, Mrs Davies, a Miss Polly Davies. Caed gwledd i'r corph hefyd CRYBWYLLION O'R "BETTWS."—Y mae Miss Roberts, y genades o Fryniau Cassia, wedi cvrhaedd yn ol o America. Merch ydyw hi i'r diweddar Mx a Mrs Henry Roberts, Market- place, Ffestiniog.—Yr oedd rhoddion y Gym- deithias Elusengar eleni i'r tlodion yn golygu 30s i bump o bereonau, 15s i 22 yr un, a 10s i un.—Caed cyfarfod amrywiaethol dfam lywydd- iaeth Mr Ellis Roberts, Pyllau, ac arweiniad Gutvn Arfon. — Ar ol yr "wythnos gyntaf o woo.tio. golygir cael eyfres o bregethau. AMRYWION O'R "BEDD. "-Y mae seindorf Beddgelert, tan arweinind Mr John Parry, yn dal i ragori ac i chwareu yn felodaidd.—Yr wyl de flynyddol berthynol i'r eglwys, a'r cyngherdd, ddydd Sadwrn, a lywyddid gan y Parch J. Jenkins, B.A. Y can tori on oedd Miss Alwena Williams, a Miss Roberts (merch Llew Glas, Criccieth), Mr John Parry. &c.—Parheir i ddis- gwyl am y rheilffordd, a rhoddir i'r syniad bob cefnogaeth.—Y Parch W. J. Williams a ar- holai yn nghyfarfod ysgolion y M.C.—Bu Cwmni Gwaith Sygn ar ymweliad a'r lie ddi- wedd yr wythnos. Disgwylir daioni o hyn. YN 'TRAWS."—Er's llawer blwvddyn v mae caredigion yr Ysgol Frvtanaidd yn rhoi te, eurafalau, &c., i'r plant a'r cvhoedd. Fellv elf" Yn eu mysg, Afc-s Jarrett, Mrs Morris, Clifton House; Miss Davies. Penmachno; Miss L Davies, Madoc House. Svniad da oedd cael Mr E. D. Jones, M.A., Abermaw (brodor o'r Traws), i lywyddu. Y cvnrfierdd hwyrol a ar- weiniwyd gan Dyfnallt (y Parch J.* Owen). Cantorion, Gutyn Eivion, Mrs Eivion Jones, Miss Rowlands, Tanygrisiau a'r rhai lleol, y Misses Owen, Williams, a Parry, y Mri W. Ed- wards, W. Parry, E. Jones, Ap Prysor, Eos Prysor, Cwmni y Meibion (Mr Edwin Lloyd). Caed dadl gan y Misses Williams, Glasgoed, a Gwvndv. ANRHYDEDDU Y GANRIF.—Tan lywvdd- iaeth Mr Edmunt LI. Powell, caed cwrdd doniol i ganu, barddoni, adrodd. &c., gan weithwvr Melinau Isaf Chwarelau Fotty a Bowydd, er datlilu y flwyddyn a'r ganrif. Rhaid i'r enwau fod ar gof a chadw, fel v gwelo yr oes a'r oes- oedd a ddel hwynthwy. Sef Cwmni Cerddgar y Meibion, yr unawdwVr, &c., Andreas Parry, Dorvil-street; D. Evans, Llan H. Davies, Lord-street; E. Morris, Brvn Awel; J. Jones, Manod-road; D. J. Griffith, Tom Pugh a'i gwmni. Y beirdd hefyd, J. Edwards, Maen- twrog; A. Parry. Yr adroddwr. J. G. Ed- wards, Plas Isaf; vn nghyda y rhyddiaethwyr, y Mri Morris R. Edwards, Maenofferen; W. Jones, Ty'ncefn; a J. H. Jones. Manod-road. YN GANT NAMYN TAIR.—Bu Mrs Jane Jones, gynt o Lety Fadog, farw 1" 5ed o'r mis -v-rna, yn Llan Ffestiniog, yn 97 "mlwydd oed. Hyd vn dtdiweddar. yr oedd ei hamgvffredion vtn hynod glir. Y clyw oedd waethaf. Yr oedd yn weddw y diwedda.r Mr Morris Jones, ac vn fam i Mr John Jones. Treujo»dd doraeth ei hoes faith yma, er y ganwyd hi yn y Penrhyn. Yr oedd o ddeall cryf, ac '1)j medru llawer o nodweddion rhagorol" fel aelodi athrawes yn yr Ysgol Sul, &c. Ar rudeg y canmlwyddiant yr Ysgol Sul, bu hi a'r diweddar Mr Robert Grif- fith. Melbourne Bouse, yn rhoddi harnes dyddorol am y sefydliad y bu v ddau yn aelodau aci athrawon aani ces faith ynddo.* Gofalwyd am dani yn dyner yn niwedd ei hoes gan Mrs Pierce Roberts. Dydd! Mawrth. claddwyd hi yn Ffes- tiniog yn ol y drefn YmneilldutJ. pan w ar- weiniai y Parch T. Llovd, En?edi. 1. YR YSGOL SIROL.—Nos Fercher. cvnnal- iwyd y cyfarfod misol y Ilywodraethwvr, Mr E. P. Jones yn y gadair. Yr oedd nifer luosog ac ychwanegol wedia,pelio am roddion, ond dy- weJdid na. chaniatai y drysorfa roddi rhai newydd yn awr.-—Dewiswyd Mr Elizabeth Evans. Four- crosses, i ofalu am yr adtedadau ac i lanlxau. allan o saith a apeliai, cyflog, 20p. — Gwnaed trefniaidau a.t ddydd agoriad yr ysgol newydd, a hysbyswyd tod Mr J. Parry Jones wedi derbyn symiau ychwanegbl i'r drysorfa. — Agorir yr ysgol a'r ysgol uwchraddol i'r merched heddyw ('ddydd Mawrth). DisgwvfJir Mri Oslmonld Williams, A.S., a'r cyn A.S., Mr 0. M Ed- wards, prif ysgrifenvdd Bwrdd Addvsg. athraw- on o Fangor ac Aberystwyth, a'r Parch T. J. .,vheldon, B.A., &c. Y mae y genethiod eisoes wedi symud o hen Ysgol y Garegddu i'r hadeil- I, adi newydd ardderchog ar fryn Maenofferen CYFARFOD YSGOLION.—Cynnaliwyd dydd Sadwrn a dydd Sul, y cyfarfod cyntaf ddydd Sadwrn dan lywyddiaeth Mr ii. Williams (Britwn). Agorwyd ar y mater, "loan yr Eengylwr," gan v Parch R. R. Morris. Siarad- wyd yn mhellach gan y Parchn. D. Jones, [ Samuel Owen, David Roberts, Rhiw. Cafwyd adroddiad o weithrediadau y pwyllgor sydd yn nglyn a'r symudiad i gael hanes yr ysgolion i'w hargraphu yn gyfrol gan Mr H. Hughes, Bank. Ail-ddewiswyd arholwyr y safonau. Yr oedd Mr Griffith, Glanypwll, yn rhoddi ei Ie i fyny, a dewiswyd Barlwydon yn ei Ie. Dewiswyd Pwyllgor i gydweithredu a'r symudiad vn nglvn a chynnadledd yr Ysgol Sul sydd i'w chynnal yr haf nesaf. Cyfodwyd pwyllgor i edrych i mewn i r trennadau newyddion yn nglyn a'r safonau. oaiwyd yr ystadegau. Cynnaliwvd y cyfarfod boreu Sul yn Nghapel Garegddu. Agorwyd y mater, Em dyledswydd yn ngwyneb sefvllfa bresennol yr Ysgol Sul," gan Mr S. J. Roberts, Rhiw. Arholwyd yr ysgol gan y Parch R. R. Morris, ar swyddogion gan Mr Owen Jones.

GWRECSAM.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

GWRECSAM. CREULONDEB TUAGAT GI.-Mewn llys, yr wythnos ddiweddaf, cyhuddwyd glowr o'r enw Benjamin Jones gan y Gymdeithas er Attal reulondeb tuagat Anifeiliaid, o greulondeb tuagat gi.—Dirwywyd y diffynydd i 2p a 19s o gostau. LLADRAD. Dydd Llun, yn ynadlys Gwrec- sam, traddodwyd Charles Hopwood, y dywedid y bu yn perthyn i Wyr Traed Hampshire, i gar- char am ddau fis am ladrata oriawr aur a chad- wen, gwerth 3p, eiddo James Hughes, glowr a drigai yn Little Liverpool, Cefnvbedd. DYRCHAFIAD I MR WILLIAM HUGHES. Bydd yn da gan luaws cyfeillion Mr William Hughes, Bodifyr, Ruabon-road, gvnt o Bethesda, Arfon, ddeall ei fod wedi ei ddyrchafu gan y New York Life Insurance Company i fod yn distnet manager. Y mae Mr Hughes wedi bod yn ilwyddiannus iawn fel agents' inspector yn nosparth Gwrecsam am beth amser, ac y mae wedi cyflawni gwasanaeth gwerthfawr dros y cwmni. Bydd yn symud cyn diwedd y mis hwn i Gaerlleon. j^^EILADU.—Yn y llys sirol, ddydd Mercher, rhoes y Barnwr Syr Horatio Lloyd ei ddyfarniad ar hawl ddygid gan y Mri Rogers a'i Feibion, adeiladwyr, Brymbo, yn erbyn Mr W. F. Butler, perchen GIofa y Vron, ger Gwrecsam, am 15p 2s 9c, am waith ychwan- egol yn nglyn ag adeiladu Eglwys y Vron, ger Gwrecsam. Ymddengys y gwnaeth Mr Butler gyfnewidiadau yn y planiau, drwy genad y ficer, ond ar y dealltwriaeth nad oedd y gost i fyn'd dros hyn a hyn.—Rhoed dyfarniad am y swm ofynid, ond heb gostau. i ETHOLIAD Y BWRDD YSGOL.-Dydd Mawrth bu etholiad y bwrdd ysgol. Yr oedd wyth o ymgeiswyr am saith sedd, sef Mri J Francis, W. Thomas, a R. Sauvage (Ymneilldu- wyr), y Ptffch R. J. Hopkins, Mri LI. Hugh Jones, a J. Whittingham (Eglwyswyr), y Parch W. H. Bickerton Jones (Pabydd), a Mr Hugh Evans (Llafur). Wele y canlyniad: Hugh Evans, 2672; J. Whittingham, 2062; y Parch Bickerton Jones, 1417; LI. Hugh-Jones, 1415; y Parch R. J. Hopkins, 1374 J. Francis, 1147 R. Sauvage, 1101; a W. Thomas, 1081.

LLANBERIS AH OYLCH.J

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

LLANBERIS AH OYLCH. DAEAREG.—Traddododd y Proffeswr Jehu ei drydedd o'i gyfres o'r darlithoedd ar "Ddaeareg" nos Iau. MAE'R Mona Cycle Works wedi newid dwy- law. Prynwyd y stoo a'r gwaith gan y Mri E. Jones Fab, Castle-sqnare a Bangor-street.— Advt. ° Gwerthir gan Bradleys y Distingue Water- proof enwog, gwarentir, am 15s lie, 18s 110, 248 110, 278 60, 358 6c.—Tarf Square, Caernar- fon.—Advt. GALW'R GWENYN i Gwch y Penrhyn yw testyn cartwn doniol yn "Mhapur Pawb" yr wythnos hon. Mae "Helyntion Die y Waen" yn gyffrous dros ben. DARLLEN.—Nos Fercher, yn Nghymdeithas Lenyddol Gorphwysfa, rhoddodd Mr Richard Owen, llyfrwerthydd, anerchiad rhagorol ar "Ddarllen a. Darllenyddiaeth." EGLWYS ST. PADARN.—Nos Iau, dan nawdd y Gymdeithas Han«syddol Eglwysi?. dar- llenwyd. papyr rhagorol ar "Gariad" gan Mr John Closs Jones (ieu.), Gadlys. CAPEL COCH.—"Dynion Mawr y Ganrif a'u Nodweddion" oedd testyn papyr a ddarllenwyd yn Nghymdeithas Lenyddol capel coch, nos Fercher. Llywyddwyd gan Mr T. Parry j Davies. i TYSTEB.—Ar yr aehlysur o'i briodas. fe J anrhegwyd Mr Foster, prifathraw Ysgol Sirol Llanberis, gan y plant a'r is-athrawon ag anrheg bwrpasol a drudfawr. Cyflwynwyd hi iddo gan Mr Madoc Jones a Miss Owen. DIANGFA GYFYNG.—Ymddengys i Mr Long, gwr ieuanc sydd yn ngwasanth Cwmni Rheilffordd y Wyddfa, yn nghyda'i gyfaill, Mr Malak, gwr ieuanc arall, a drigianna yma er's tro bellach, fyned y Sul, wythnos i'r diweddaf, i ddringo yr Elidir. Cychwynasant oddeutu dau o'r gloch, ac aethpwyd, fe ymddengys, yn uchel i'r mynydd. Rhyw fodd, ymwahanodd y ddau oddiwrth eu gilydd-y naill yn tybied fod y llall yn ei ddilyn. Wedi cerdded am yspaid yn nghyfeiriad Llanberis, fe deimlodd Mr Malak fod Mr Long yn hir yn dod—a dechreuodd waeddi—ond, nid oedd na llef na neb yn ateb. Tybiodd fod ei gyfaill wedi myned o'i flaen mewn cyfeiriad arall, ac felly, gwnaeth ei ffordd i Llanberis mor fuan ag y gallai. Yr oedd bellach yn nos er's meityn. Yn uniongyrchol, aeth i'w lety ac, yn naturiol, brawychwyd ef yn fawr ddeall nad oedd y llall yno. Yn ddiatreg, galwodd ar Sergt. Jones, a chafodd nifer o gyf- eillion ereill i'w ddilyn, ac aethpwyd i fvny y mynydd drachefn, ac wedi crwydro am rai" orian daethpwyd o hyd i Mr Long, mewn cyflwr bron anymwybodol, wedi eysgu am lawer o oriau ar vmyl dibyn serth, ac yn yr oerfel dirdvnol. Rhyfedd ei fod yn fyw ond y mae wedi gwella yn lied dda.

LLANDUDNO

LLANIESTYN.

LLANGEFNI

!LLANRUG.

|LLANRWST.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

LLANRWST. LLADRAD.—Mewn ynadlys arbenig, ddydd Iau, gerbron 0. Isgoed Jones, Ysw., ac ynadon ereill, addefodd Hugh Lloyd Roberts ei fod yn euog o ladrata amryw nwyddau. yn cynnwys 308 mewn arian, oriawr arian, cot. cylMl, ac amryw hen ddamau o arianbath, yr oil yn werth 5p 10s, sef eiddo Oscar Sims. Anfonwyd/ ef i garchar, gyda. llafur ealed, am. chwe' mis. ADFERIAD HOLLOL. — Tystiolaeth Cap Evan Owen, Edeyrn:—" Wedi dioddef poenau dirdynol Camdreuliad y Bwyd am flynyddoedd, a. threio pob math 0 feddyginiaethan yn gwbl ofer; ond cyn* gorphen y botelaid gyntaf o'r Ffisigora." yr oeddwn yn ddyn newydd hollol iach." Gwerthir "Fifsigora" yn mhob man mewn potelau I/li a 2/9, neu dtwy y post am 1/3 a 3/- oddiwrth y gwneuthurwr, Owen Jones, M.P.S., Abergele.—Advt. CLAD DEDIGAETH. —Oaddwyd y diwedd- ar Mr Thomas Elias yn Mvnwent Eglwys St. Mair prydnawn ddyddl Iau. Yr oedd yr ang- ladd yn un cyboeddus, ac yn neillduol o luosog. Gorchuddid yr arch a thorchau o flodteu. Gweinyddwyd ar yr achlysur gan y Rheithor a'r Parch J. J. Jones (curad). Y prif alar wyr oedd Mr W. P. Elias. cyfreitfhiwr • Mr A. E. Elias, a Mr Cynric Elias (meibion); Misses Con- stance a Ma.bel Elias (merched); Mr a Mrs Stephen Hargreaves, Mancihester; Mr iaind' "Mrs R. H. Pritchard, Bangor; Mr Will Elias, Bangor; Mr Watts Jones, Penmaenmawr; a Mrs M. Pritchard. Tanvcoed, Bangor. YR YSGOL GANOLRADD.—Cyimaliwyd cyfarfod blynyddol y llywodraethwyr, ddydid Iau. Gan nad oedd ail-etholiad Mr O. Isigied Jones wedii. ei hysbysu yn swyddogol i'r llywdor- aethwyr, penderfynwyd gohirio ethol cadeirydi hyd y cyfarfod nesM. Ail-etholwd Mr H. Pierce yn is-gadeirydd. Gydag ychydig iawn o gyf- newidiadau. ail-benodwyd y pwvllgorau.—Cvd- ymdeimlwyd a theulu y diweddar Mr T. Elias. —Darllenwyd llythyr oddiwrth Fwrdd Addysg vn galw sylw at y cyflog isel a delid i'r is- athrawon, ac yn dyweyd os na ddiwygid yn hyn beth, mai v tebygolrwydd ydoedd y byddai iddynt ostwng y grant. Cyfarwyddwyd y clerc i vsgrifenu at Fwrdd Addysg i egluro safle arian- of y llywodraethwv*.—Gofyniai Miss Evans am godiad yn ei chvflog o 70p i 80p. Cyflwynwyd v mater i ystvriaeth pwyllgor v staff.—Caed ym- drafodaeth yn nglyn a bysbysebu yr ysgiol. Sylwodd y Mil. Sandbach mai yr unig ffordd i gael mwy o blant i'r ysgol ydoedd myned yn ol at yr hen ddull o fordio, er fod 30p yn y flwydd- vn yn llawer i ffermwyr bychain dalu.—Svlwodd Mr D. Jones eu bod eisoes yn rhoddi bursaries i rai oedd yn dyfod 0 beiTder.

MINFFORDD.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

MINFFORDD. HAELIONUS.—Y mae gan gwmni v Chwarel Setts yma, ac yn Mhwllheli, rhwng 200 a 250 o weithwyr. Mr Littler yw y perchenog, a Mr Key yw y rheolwr. Yr oedd cyfanswm rhoddion y Nadolig yn y ddaiu Ie yn 4Dp trwy law T rheiolwr. DAMWAIN I MRS OSMOND WILLIAMS. —Drwg genym hysbysu v cyfarfu Mrs Osmond Williams a damwain a allasai droi yn ddifrifol gerllaw y Boston Lodge, ddydd Mercher. Elai hi a nifer o'r plant mewn cerbvd tua Phorth- madog. Yn sydyn. dychrynodd y ceffyl wrth Hyn bychan rhewedig ar y ffordd. Rhed- odd yn inlaen i gyfeiriad y Tolldy, ond attaliwyd ef gan y llidiardau. Yn yr helynt, taflwyd Mrs Williams allan o'r cerbyd, nes achosodd arc holl ar i phen. ond meddiaimodd ei hun yn hvnod dda. Bu yn gttrphwys am yspaid yn y Tolldy. Aeth Mr R. Priehard, Brithwernydd. gyda'i ddeurod ar unwaith i'r Penrhyn i ymofvn Dr Jones, yr hwn yntau a ddaeth yn hynod fuan i'r lie. ond! yn ffodus, caed nad oedd vr archoll yn ddiifrifol *0 gwbl. ac yn mhen yspaid, aethi Mrs ""i11ié'Ill1S yn ol mewn cerbyd arall i D den dr aeth. Gruni v taenid llawer o chwedladu, da genym hys- bysu ein darllenwvr nad oes dim! gwaeth na'r uchod wedi didd i'r foneddiges garedig. TRENGHOLIAD.—Dvdd Mercher, gerbrlbtQ Mr W. P. Davies, trengholydd sir Feirionydd, yn yr Y sgoldy. cynnaliwyd trengholiad ar gorph William Thomas. 30 mlwydd oed:, cerbydwr yn ngwasanaeth Mr Osmond Williams. A.S. Gweithredai Mr Griffith Williams fel blaenor y rbeiithwvT. Yn ystod v dydd, thid 3d;- chwiliad ar y corph g-an y medidygon.—Tyst- ai Thomas Trow, gyriedydd lurry v Cambrian Railway Co., ei fod at dydd y ddamwain, sef 1Il.¡¡' Rhagiyr lufed, yn dychwel dros v bont gerllaw gorsaf Llinell Ffestiniog yn Nhorthmadtag, prvd y cyfarfuwyi .ig ef gan William Thomas mewn cerbyd penln 1 i Mr Osmond Williams. Gwelai fod ceffyl y trancedig wedi dychryn. Yr oedd y u cerbyd yn myned yn arai. Ceis- iodd Thorax,s ei oreu gadw y cerbyd draw oddiwrth yr eiddo ef. ond methai vn lan. Daeth i WTthdajrawiac! a r lurry, a. dvmchwelwvd v cerbyd, gaji d .cu y trancedig ar ei ben ar gan- llaw y boon. ou agos iddo fyned drosodd i'r afon. — Dywedodd Hugh Evans, porter vn ngwasanaeth aviraii Llinell Ffestiniog v gwel- oddi v cyfan, a bod yr hyn ddywedodd" y tyst. cyntaf yn wir.—Yna caed T tystiolaethau medd- ygol gan Dr S. GTiffit Porthmadog, a Dr J. R. Jones, Penrhyn, sef y ddau gyda'u cynnorth- wywyr a. fu yn gweini ar y trancedig. Tystid fod asgwpi ei bein wedi ei dori, ac iddo farw o ganlvniad i hyny yn mhen amser. Yn ystod ei waeledd, gwnaed gwieithred law feddygol* ar ei ben, gan Dr J. R. Jones a Dr Richard Jones. Ffestiniog. bu pob ymdrech i arbed bywyd yn ofer.—Bwriwvd rheithfarn unol mai damwain a fu achos y farwolaeth. Ychwanegodld y rheithwyr, 6ili; fod T bont mor hynod o- gul lie y digwyddodd y ddamwain, y dylid. ar bob I cyfrif, godi y canllawiau yn uwch, sylwai rhai o'r rheithwyr y dylid lledu y bont, gan 6Í bod yn hynod beTyglus. Ar gynnygiad y Blaenor, cvdvmdeimlwyd a'r tealu.

| NAMLLE A'R CYLCH

NEFYN. ;

PENMAENMAWR.

tFEXRIIYNDEUDRAETH. !

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

FEXRIIYNDEUDRAETH. GORIRI0-(.herwydd y ddamwain i Mrs Osmond Wiiii.ni^, gohiriwyd cyfarfod blynyddol Cymdeithas y weinyddesau, oedd i'w gynnal nos Sadwrh. Y CIAYB Dli.LAD.—Rhoddodd Mrs Osmond Williams wiedcl r aelodau (hen bobl yn benaf), yn y Rheithordy. gyda'r rhoddion dyledus ar derfyn y liwyddyn. NEILLDUOL.—Ddoe (dydd Llun), gerbron ) W. Jones, Ysw.. cyhuddid James Tatley, Wigan, o gardota. yn y Penrhyn. Anfonwyd ei i garchar am bedwar n'wrnod ar ddeg. YMADAWIAD MR A MRS McLEAN.—Yn y wledd tfysiyddol. yn yr Eglwys, cyfeiriodd y Parch Mr Ma-nlej yn deimladwy at ymadawiacl bwriadedig y bi.p.eddwr a'r foneddiges tichod o'r ardal. CYFARFOD YSGOLION. — Yn Nghapel Gorphwysfa. j ul, Mr H. G. R-oberts, Croesor, yn llywyddn. -'«yd yr Ysgol gan y Parch J. Jones, Penmr-M; Caed hefyd bapyr ar "Len- yddiaeth ly^.ivdig" gan Mr J. G. Jonjes. CYNGHT-PvDD.—Nos Sadwrn, yn yr Ysgoldy Cenedlaethol M • Osmond Williams. A.S., yn y gadair, a Dr J >nes yn arweinydd, cynnalioda seindorf y Penrhvn eu cyngherdd cyntaf. Cyn- northwyid gupMr H. Parry Jones, Dolgellau, hud-I'T: yn nghyda phlant yr ysgol. Mi: OSMOND WILLIAMS.—Dr J. I R. Jones lyvy iriai, a Mr G. Parry Jones oedd ysgrifenydd y yfarfod cyhoeddus, a hwynthwy oedd y prif v r.gau i hysbysu teimlad da Mr Williams yn y yfryw.—Yn anffodus gadawyd enw y ddau am-n yn ein hadroddiad diweddaf. DADORCRl DDIO FFENESTR.—Y mae ffenestr ddrudfawr a nodedig o hardd wedi ei rhoddi yn Eglwys y Drindoa yma er cof am y diweddar reithor, y Parch D. Morgan (Mynydd- awg Ap Cleà). Gweinyddwyd ddydd Sul a nos Lun gan y Parchn. H. P. Manlev, y rheith- or; D. Richards. M.A., Fiestiniog; a D. Jones. B.A., Penmaenmawr. CYNGHOR PLWYF. — Nos Fawrth, Mr Evan Richards, yr is-gadeirydd, yn v gadair.— Darllenwyd llythyr oddiwrth Mr R. Hughes, clerc Cwmni Dwfr Porthmadog, a hvsbysai nas gallai nodi swm costau rhoddi yr hydrants, &c., ar hyn o bryd er diffodd tan a allai ddigwydd, ond parod oeddis i roddi y dwfr am ddim.—Ym- ddiriedwyd y mater i bwyllgor.—Caed hefvd gynllun o'r carthffosydd oddiwrth v cynghor dosparth. yr hwn a ymddiriedir i ofal v cynghor plwyf. Caed adroddiad y pwyllgor arianol, a phasiwyd i dalu y cyfryw. Bu sylw ar gyn- nygiad Mr Osmond Williams, A.S., o berthynas i'r neuadd gyhoeddus. Parod oedd y cynghor i ofalu am dani os gofynid iddynt gan y trethdal- wyr mewn cyfarfod cyhoeddus, a nodwyd y cadeirydd (Mr R. G. Prichard) i dderbyn y gweithredoedd o law Mr Williams yn y gyfryw gyfarfod.—Rhoddodd pwyllgor y goleuo adrodd- iad am leoliad y lampau newyddion. a bod y gwaith wedi ei orphen. Cydymdeimlwyd a theulu y diweddar Gynghorwr William Davies.

...----"" ...-...-.iiiii mmmmm—^…

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

iiiii mmmmm—^ PORTHMADOG. CERDDOROL.—Y mat Mr George Mill, o'r Capel Sedsnig, wedi enill y radd "A. C." CINIO.—Rhoes Mr Pere:-cainiaw rhagorol i Gor Eglwys St. loan. yn y Frenhines Llywyddwyd, gan y Par '.1 R. Hughes," M.A. HYSBYSIADAU AC aLGRAPHU—Der- bynir archebion yn ddydclicl gan ein cynnrych ydd, Mr W. Jones Glaslyn Stores, Snowdon Street. Y lie a mwyat o ddewis uDi'ladau Parod i ddynion, bechgyn, a hiM:" yn Porthmadog yw Gwalia House, dan S<ii o r Town Hall. Advt. AXGLADD. — Claddwyd \1iæ Roberts. o'r Llvthyrdy Cyffredinol, ddydd Mercher' no. Ramoth. Gweinyddwyd "V Parchn 0. Jones a S. Pierce. Penrhyn. LAITH Y DE.—Yn Nghyif.c,ut,hae Eglwys St. loan, nû8 Lun, y Parch L R. Hugks :>n y gadair, darllenwyd papyr g;>r. Mr J. Tobias ar "laith y Deheudir." GAN fod Mr J. H. Roirri?, Gwalia House, vn ymsefydlu mewn busrw yn Capel Curig, dy- mnna wrth symud ddir Ich yn gynhes am y gefc- ogaeth a gafodd yma— ivt. SIBRWD. Dywedir io i tin o weinidogion mwyaf poblogaidd y drei > ydd gael galwad: oddiwrth, un o eglwysi cyf<* nocaf yr Ymneiii- duwyr mewn lie arall, a gwribfod. DîMUNIR hysbysu tod Mssnschdy y di- weddar Hugh Williams, Tailor and Draper, yn cael ei gario yn mlaen vii H.wr o dan gyfar- wyddyd ei fab, Hugh V .lis. as, yr hwn sydd wedi perffeithio ei hun yn geifyddyd yn ystod ei arosiad yn Llundain.—A^ vi. HIRHOEDLEDD.—Y ma, y rhai a ganlyn wedi cyrhaedd yr oedwn a n dir :—Richard Wil- liams. Factory-place, Tiema/l -g. 91; J. Burns, Limkiln-lane, Porthmadog. °C: Catherine RD- berts. Chapel, 87; Edward Jones. PwllgJoew- las, 90; M. Morgan, Church -street. Tremadoig, 84; Lydia Rohert..s. 7, Survo- r-place, 83; Ellen Roberts, Pare, 82; G. liains. Borthygest 83. Y nuae cryn. nifer yn y Port'' a'r "Dre" ya 80. Y mae Owen Rioberts, Pemrhiw. Prenteg, yn 95. BWRDD YSGOL. — Nos Iau Mr Richard Hughes, yr is-gadeiiydd. yn y gadair.—Llawen oedd yr aelodau o weled Dr i". Jones Morris, ar ol ei WQjeleddi hir.—Dywedai Mr W. Roberts, swyddog presennoldeb fed v oian" TE mynychu'r ysgolion yn dida ar 01 y <_rwy!inu. Yr unig eithr- iad oedd adran y babanod. Yr oedd: angen ad- ;gyweiriad yn yr arweiniad at Ysgol Snowdon- street.—Rioed sylw i hnJ-Bu sylw ar v fan- tais i'r .swyddog roddi many ijon o'i ymchwiliadau er mantais i'r bwrdd j e-rfirodn yn arbenig I gyda r rhai afreolaidd. ^aw;n yntau wneyd hyn.—Cydymdeimlwyd a Mrs Roberts, o'r Llvthyrdy Cyffredintcl. v.-edi marwolaeth ei merch, oedd athrawes JJ-TTT rthwyol yn. ngwas- anaeth y bwrdd.—Ae ] > H"iilvnol i'r adrodd- !I irudau blynyddol. Ysiyrid lOll 'bod yn dda a ebaloncigctl.—Rhoed sylw i _-ymheliion yr vgWT. gyda golwg ar y dysg(bl-athrawon, gwell- iant.aiU! angenrheidiol yn vy v-eolion. &c.—Daeth Mr Jonathan Davies ar ran llywodraethwyr yr Ysgol Sirol, fel dirprwy i tb-n a.m trrdweith- loom y bwrdd. er hvrw- Mo addysg crrefftol yn y dosparth, trwy gael n:fer o ddysgyblion yr ysgolion eflfeaiol i gyfrano-ri frEintiau yr adran hfon oedd v llywodraeth^-rr wedi ei darj>a,r. Byddai hyny yn facta:s iddynt hwv yn ariaiiol, ac yn fantais heivd i r 1 t t bb 0n yn y ddwv ysjgol.—Caed ga.ir gan Dr Mcrris y pWn. Gofynoddi y Cadeirydd a. y" J. R. Priehard am- ryw pwestiynau gyda golwc ar rwyma-u undebol y ddau allu.—Mr Davies, cvn ymadael. a didv- munai gyfeirio at un mi->.tcr ru -ui* y gallai y llyw- odraethwyT gydHreithredn er ei ddwvn oddi'am- irrlch. sef addysg eHenol mewn fferylleg.— I Teimlai yr yn dra ffa fnol i'r hvn a gvn- nyirid ond barnai Mr J. R Priehard mai gwell gohirio penderfynu er rmvvr< ystyried y cynllun Dyma syniad Mr J. E. Jones. ar srrnnyciad Dr Morris, a. chefnogiad" Mr E. M. Roberts, pasiwyd i ddiewis P"71 1 y cyITyw, ac i gael cydweithredi Tr athrawon, a'u hawgrymiadau. — Anfonai Miss Williams am haetlioni Mrs a Miss Br- •" TIl cyflwyno anrheg- ion i blant Ysgol y "R. nod a'r Genet hod— Diolchwyd yn gynhes i'r Gwnaed vn hys- bys lwydd Misis Dorothy E. Roberts.—Dewis- wyd Mr E. Evans a M s M g-1e Morgan i ar- holi x dysgybl-athrawo^ — j>ir>lchodd Dr Mor- ris am y gydymdeimlac v h r ;d a bvrddau ereill ag ef yn ei waeledd —AT awcrrym y cad- eirydd a'r clerc. pasiwvd roddi llawcnvdd y bwrdd1 ar adferiad1 Dr M'-TT'S a.r cofnodiors. Cydymdeimlwyd a'r cadeiry id ar hrwolaeth ei dad.

PWTJ TIELI.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

PWTJ TIELI. EIN GOHEBYDD Li.I>L ydyw Ffestinfab. Geilw efe yn yr Eifl boh ctdydd Mercher; a gellir eadael gohebion ac v-bysebion iddo yno. DERBYN RHENTI.—Ddydd Mercher, der- i byniwyd rhenti blynyddcd etifeddiaeth Broom Hall yn Mhwllheli. EISTEDDFOD SALEM. — Rhagbaratoa y pwyllgor am 'Eisteddfod iveyddiannus y P..sg. Ceir many lion hysbysiad:d yn fuain. ANGHYFFREDIN.-—An»itonwyd OTyn nifer o deirw o orsafau Pwllheli i farchnadoedd Seis- Big yr wythnos ddiwedciaf, yr hyn sydd anghvSnedin. yr adeg hon c'r flwyddyn. DEDDFWRIAETH. — Deddfwriaeth yn Nghymru yn hanner cyntaf o'r ganrif oedd testyn anerchiad Mr H. J. Owen yn Ala-road nos Fawrth, Mr Alfred Ivor Parry yn y gadair. WESLEYAID CYLCHDAITH PWLLHELI. —Cynnaliwyd cyfarfod chwarterol yn Mhwll- heli, dydd Llun, dan lywyddiaeth y Parch R. G. Roberts, yr arolygwr. Hysbyswyd fod cynnydd yn rhif yr aelodau. Y maent yn awr yn 548," yn fwy nag y buont erioed o'r blaen. "Daeth *y cyfrifon i fyny a'r gofyniadau. Derbyniwyd llythyr o Gyfarfod Chwarterol yr Annibynwyr yn dymuno cydmffurfiad i wneyd cydymosodiad crefyddol ar dechreu y ganrif, a phasiwyd i gyd- ymffurfio. Y GWARCHEIDWAID.—0 flaen cyfarfod Cynghor Lleyn, caed eisteddiad byr o'r gwarch- eidwaid, dan lywyddiaeth Mr J. T. Jones.—Hvs- byswyd fod y plant wedi eu gwahodd gan Mrs Lloyd Edwards, i Nanhoron, i'w croesawu, ac wedi bod y dydd blaenorol. Diolchwyd i Mfs Edwards.—Anfonai Dr Griffith, Castell March, fod rhai manau yn gwrthod buehfrechu eu plant yn awr ar.gyfrif yr hin oer; a betha wnai yntau?—Dywedai amryw o'r gwarcheidwaid mai y meddyg oedd yn gyfrifol iddynt hwy. ETHOLIAD BWRDD YSGOL*.—Y rhai a ganlyn sydd wedi eu henwi yn ymgeiswyr am y saith sedd:—Y Mri A. Ivor tarry. Richard Jones, bookseller; W Morgan Evans. 0 Robyns Owen, John Williams, auctioneer; W. H. Tho- mas, Captain D. Williams, Dr S. W. Griffith, J.P., Rev J. J. Jones, B.A., R-ev E. M. Rees, Mrs Edith Williams. BA. Yr oil yn hen aelodau oddigerth y ddau flaenaf a'r ddau olaf. Dydd Sadwrn oedd v diwrnod olaf i dynu yn ol, ac y mae vn aros wyth o ymgeiswyr am *saith sedd, sef: "Mr O. Robyns Owen (cadeirydd). Parch J. Jones, B.A., Parch E. Mvrddin'Rees, Mrs D. LI. Williams, Mri John Williams, W Morgan Evans, a A. J. Parry. Cymer y pleidleisio Ie dydd Sadwrn. Mae yr oil ymgeiswyr, yn ol yr ydym yn deall, oddigerth Mrs Williams, vn dod allan ar linellau enwadol.

RHCS A'R CYLCH.

TREFFYNNON.

TREMADOG

RHYL.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

RHYL. CARTREF Y CLEIFION.—Y mae adrodd- iad y cartref i ddynion yn Rhyl newydd ei gy- hoeddi. Yn ystod y tymhor diweddaf bu dros 800 yn aros yn y cartref—y nifer mwyaf a fu yno erioed ar un tymhor. Pwyswyd pawb o'r I cleifion wrth ddyfod yno ac wrth fyned allan oddiyno, a chaed fod 726 wedi enill 4457 o bwvsa*, neu chwe' phwys bob un ar gyfartal- edd; aeth 60 oddivno yr un bwysau. collodd 36 eu pwysau braidd. a bu dau farw. Y mae 122 o I welyau yno. Etholwyd Arglwydd Penrhyn yn Uvwvdd yn lie y diweddar Dduc Westminster. 'ATTAL CREULONDEB AT ANIFEIL- IAID.—Cynnaliwyd cyfarfod blynyddol adran y Rhyl o Gymdeithas Attal Creulondeb at Anifeil- iaid dydd Mawrth. dan lywyddiaeth Mr R. LI. Jones.—Hysbysodd yr Arolygydd Toyne fod 67 o bersonau wedi eu cospi yn ystod y flwyddyn, a fod y dirwyon a'r costau yn y cyfryw achosion yn 78p 9s 9c. Ni uuerbvniwyd ceiniog o'r swm hwn gan y gymdeithas, a dalai ei chostau ei hun. Dangosodd yr ysgrifenydd fod 18s 8c yn weddill mewn Haw, wedi talu yr holl gostau. ac anfon 60p i'r Fam Gymdeithas. Yn 1895 nid I oedd yn y dosparth ond 85 yn cyfranu at gronfa y gymdeithas ond yn 1900, yr oedd eu nifer yn S08. Hysbyswyd. hefyd, y byddai i'r Arolyg- ydd Toyne drigo yn Llandudno am eleni. gan mai y trefniant oedd iddo fyw yn Llandudno a Rhvl bob yn ail blwyddyn. CYNGHOR DINESIG.—Cynnaliwyd cyfar fod arbeni 0 Gynghor Dinesig Rhyi. ddydd Mercher, Mr J. S. Greenhalgh, yn y gadair. i'r pwrpas o gadarnhau penderfyniad yn awdurdodi y cynghor i geisio cenad yn nhymhor nesaf y Senedd i adeiladu cronfa ddwr newydd a. gweith- feydd ereill o welliannau cyhoeddus yn Rhyl.— Dywedodd y Clerc fod y busnes yn ffurfiol ac y ceid trin manylinn y mesur mewn cyfarfod dy- fodol.—Cynnygiodd y Cadeirydd fabwysiad y penderfyniad, ac eiliodd Capten Keatinge.—Saf- odd Mr Joseph Williams yn erbyn adran yn y mesur yn cvfync;u yr oriau yn ystod v rhai y mae yn rhy-d i gerbydau gael eu gadael i'w llogi yn b' ^Wi Rhyl ar ddydd Sul. Dywed- odd y cpffai perchsnogion a gyriedyddion cer- 1 bydau roHe 1 i-rwy derfyniad yr amser, gan mai dydd Sul or 11 eu dydd goreu.—Cytunwvd yn unfryd a chynnygiad y cadeirydd.

PERSONAU A PHETHAU.

Newyddion

Dyfynnu

Rhannu

t=- _n. Mae mwy nag erioed Dbobl d'an rr anwydwst yn. America ar hyn o bryd. Parch Dan Evans, Cwmafon, wedi bod mor wirion a derbyn D.D. Americanaidd. Efe yw golygydd y "Celt." Honir ican y trydanydd enwog, Nikola Tesla, preswylwvr y Waned1 Mawrth, yn ceisio dal cymdeithas a'r ddaear. M!ae eglwysi Hebron, Bryraciroeis, a No, Lleyn, wedi adnewyddu eu galwad i'r Parch O&aac* Jones (Llew Cynfal). Geilw'r Pen Cofrestrydd sylw'r cofrestryddion Cymreig at y pwys o gael rhiai'n medru Gym- raeg » Saesneg at rami papvrau cyfri'r bobl. Ar y 14eg o Ohwefror y priodir Due West- minster a Miss Sheilagh West, yn Llunden. Treulir y mis mel yn Eaton Hall, Caer, meddir. Cymer un gweinidoo- pedair modfedd yn y !"Celt" i ddiolch am ffon. "Two sticks about pne stick," oedd sylw ffraeth cysodydd Seisnig. Hysbysir am farwolaeth y Parcli IR. Morgan, gweinidog eglwys Amnjbynol St. Clears, sir Gaerfvrddin, am 26 mlynedd. B yn nychu aim bum' mlynedd. Sosialiaidoood ar ben y rhestr yn etholiadau IByrddau Ysgol Blackburn a Northampton. Yn y lie olaf. caed mwyafrif anenwadol am y tro cyntaf er's ugain mlynedd. Yn Mebefin nesaf. bydd1 y Parch Owen Evans, D.D., yn gorphen ei banner canfed flwyddyn yn y weinidograeth, a bwnada ymneillduo o fod yn weinidog eglwys y Tabernael. Hwyliodd y Milwriad Platfc, C.B., foreu Mer- cher, gyda Mrs Piatt a Miss Platt am daith i yny'r Nile. 'Ant cyn Ibelled a Khartoum, a byddant oddicartref am dri mis. Hwyliodd Mr Herbert Lewis, A.S., at fu yn dioddef oddiwrth anwyd y pythefnos diweddaf, ddydd Gwener, am For y Oanoldir, gan fwriadu Itreulio mis yn Neheu'ctrr Ffrainc. Yn Pentre Bychan Hall, ger Gwrecsam, dvdd LIun, bu iarw y Lieutenant-'Colonel 'Henry W. Meredith, gvnt o'r Catrodau 41ain a'r 45ain. Yr oedd ytroncedi, yn 76 mlwydd oed, a; bu yn Rhyfel y Crimea. Mewn cyfarfod o'r London and Globe Cor- poration, ddoe. hysbyswyd fod buddiannau per- thynol i'r cwmni wedi eu gwerthu am banner imiliwn, yr hyna dalai'r dyledion, ac ynafe ad- ffurfid y cwmni, a. chynnveid cyfranau newydd- ion. Mewn cyfarfod yn ngefail Mr T. Jones, gof, Dwyran, yr wythnos ddiweddaf, dewiswyd pwyllgor i gasglu at gael cofgolofn i'r diweddar Ap Ffarmwr. Penodwyd casglwyr yn y gwa- tanol ardaloedd, a cbynnelir cyfarfodydd i gefn- ogi'r amcan. Troes Due iWestmmifter bum' punt y cant o renti ei denantiaid aimaethyddol Cymreig yn ol ddiwrnod talu'r rhent yn Selygen. yr wythnos ddiweddaf. Rhanodd ei oruchwyliwr (Mr Les- ter Smith) lawer o 10 a. gwlanen i weddwon yr ardal hefvd. Pvhifyn dyddorol yw "Papur Pawb" yr wythnos hon. Oynnwysa. gartwn donioJ, "Gahv'r g^wenyn i gweh y Petirbyn," a cheir penntxlau cyffrouso "Helyntion Die y Waen." Hefyd, wythfed "Ysgub v Chwarelwr" gan Daf- ydd Jos," a. Helyntion "Jac Tomos." Bu dirprwyaeth oddiwrth .gyfarwyddwyr Cwmni Rheilffordd1 Ysgaifa. Llanfair, yn cyn- nwys Mr W. Forrester Addie a Mr David Jones, gVdag aelodau Crnghor Gwledig" Forden ddydd Mercler, yn ceisio a:an j cvnglior godi eu rhodd tuagat y draul o 500p i 750p. Gwneir hyny. Mae Mr W. Llewelyn Williams wedi cael igweledigaetlx newydd ar bwnc y tir. Prin y anae yn credu weithian yn y cynllun i sefydlu Llys Tirol i benderfynu rhenti. Tuedda, yn ihytrach, at gyfundrefn fo'n galluogi fEermwyr i brynu en ffermydd, ifeI sydd mewn gweithrediad rhanol yn y Werddon. Sadwrn. yn iMhw;ll Rhos Glas, Foch- a-iw, ger Merthyr Tydfil, rhedodd nifer o wageni glo i ganol twr o weitliwyr. Llalddwyd dlau fwnwr a thri cheffyl.a chlwvfwyd pedwar dyn arall. Gwrphenai y dynion eu gwaithpan dor- odd y tryciau yn rhydd. James iA. Jones, Dowlais, a Thomas Lewis, bachgen ieuanc, a laddwyd. —i—^—, i Caifodd) vr Iariles Parker. Uvwyddes pwyllgor y merched yn nglyn a'r Yspytty 'Cymreig yn Aifrica, lythiyr oddiwrth y Frenhines,- yn diolch am gopi o'r adroddiod. act yn dyweyd fod yn dda "ganddi i'lywed am y gwiadtih rhagorol a w-nueth yr yspytty. Cyhoeddiwydcrynodeb o'r adroddiad yn yr "Herald C-ymraeg" diair wyth- nos yn ol. Dywedodd un o Jingoes gyda'i an- ffaeledigrwydd arferol, y dydd o'r blaen, mai di?'2.vnydd! i Gymro aeth i'r Werddon ryw gan- rif yn ol yw Arglwvdd Roberts. Mewn llythyr at Gymro digoii eegur i anfon ato i ofyn, fe ddywed y pen cigydd nad oes waed Cymreig ynddo ef. Bydd hyny'n ysgafnhad i gydwybod llaweroedd o Gymry, TIl ddiau. Yn nghymanfa hanner-blynyddol Cymanfa Bedyddwyr Cymreig Goaledd-ddwyreiniol Penn- sylvania, gynnaliwyd yn Parsons, Pennsyl- vaniia, Tachwedd yr 20fe.J a'r 21ain, pasiwyd yn unfrydol y penderfyniad canlynol:—Ein bod yn anghymeradwyo y sefydliadau hyny sydd yn gwasgaru teitbu mor ddiwahaniaeth, sydd a thuedd ynddynt i ddiraddio y weinidogaeth efengylaidd." Dydd Mawrth, cynnaliodd Mr W. Wynn Evans, crwner dwyrain sir Ddinbych, gwest yn yr Hand Hotel, y Waen, ar gorph Evan John Evans, dwy flwvdd oed, mab EVan Evans, chwarelwr, a. drigai yn Nolywern. Collwy'd y bychanar ddiwrnod cyntaf y flwyddyni, a chaf- wvd hyd i'w gorph yh Afon Ceiriog ddydd Hun. Bwiwyd rheithfarn o "Foddiad damweiniol." Mate Mr* August rue fÐÍIl, Rihyddifrydwr svdd o blaid y rhyfel. wedi bod yn lamdditfyn Mr Brvn Roberts rhag ymosddiadau Mr Brod- rick. Dvwed Mr 'Birrell nad yw camgymeriad- au Mr Bryn Roberts mor niferus, nac ychwaith mor gostus, a chamwri Mr Brodriek._ Ychwan- egn fod' y Swyddfa ag y mae Brodrick yn ben ami wedi gyru miloedd1 o ddVnioTL meirch i farwolaeth yn hollol ddiraid. Cymerodd digwyddiad annvmunol le ar fwrdd llong hwrliau rhwng Efrog Newydd a Genoa. Yn ystod y fordaith, syrthiodd Italiwn mewn sereh a merch ieuanc o'r'un genedl ag yntau. yr lion a wrthodiad yn bendant siarad ag ef. Oher- wydd ei bod yn cael ei phoeni gan y carwr twymgalon, apeliodd yr eneth 'am nodded Ger- maniad ieuanc. Wrth weled y ddau yn siarad ffilydd, tynodd yr Italian latwddryll a thaniodd ef at y Germaniad a'r foneddig-e«, gan eu clwyfo yn enbyd. Neidiodd y carwr aflwydd- 'iannus dros y bwrdd i'r mor, a boddodd1! Yn Llys Sirol Amwvthig, ddydd Mawrth, ceisiai William Nixon, ffermwr, o Wadborough, ger Worcester, 25p o iawn gan Gwmni Ffordd Haiarn y Cambrian, am golled a gafodd drwy annibendod ao esgeulu.sdra. libnedig y cwmni yn cludo gwartbeg a brynasui efe yn ffeiriau Cric- cieth ar y 22ain o iJfai a'r 29ain o Fehefin.— Wedi gwrando'r ty«tiolaethau, rhoes y Barnwr Harris Lea ddylarniad yn mhlaid v cwmni, y di- ffynydd i ddwyn Y costau, ond gofynodd y Barnwr i Mr Graham, twrne r cwmni, fod mor resymol ag y gellid gyda chostau'r tystion, gan fod ynogynifer ohonynt. Cvnnaliwyd cyfarfod yn ng-lyn a/r Feis Ceoil, neu* Eisteddfod y Gwyddelod, ddydd Mercher, yn nhy Syr John Arnott. Dublin. Llywyddai y Vjrwir Barch Monsignor Molley, D.D. Eglur- odd Miss Edith Oldham amcanion y Feis Ceoil, a rhoddes fanylion am yr wyl a gynnelir yn Dublin, mis Mai nesaf. Cymdeithas newydd iawn y Feis, meddai. ac yn iÕiiÿn esiampl roed ididvnt gan Eisteddfod y Cymry. Yna, caed traifodaeth, a sylw odd Dr Culwick fod Miss Oldham yn tylbio mai dilyn dull y Cymry oedd- ynt wrth gynnal y Feis. Nid oedd yn cytuno. Cofiai pan yn ymweled a Chymru glywed canu swynol dynion i'euainc a .ddaethant yn nghyd i y mor i ganu er mwyn yr lioffder ohono, heb un srobaith am wobr. Dvmunai weled yr yspryd yn v Werddon. Terfynwyd trwy ddiolch i Syr JohntAjnott. y

Papurau Newydd Cymru

Yr Herald Cymraeg

30 erthygl ar y dudalen hon

ABBREBOH

BAGILLT.

.BANGOR.

BEAUMARIS.

i BETH BSD A A'R CYLCB.

CAERGYBI.

CAERNARFOV.

! COLWYN BAY.

CONWY.

CRICCIETH

FFESTINIOG A'R OYLOR.

GWRECSAM.

LLANBERIS AH OYLCH.J

LLANDUDNO

LLANIESTYN.

LLANGEFNI

!LLANRUG.

|LLANRWST.

MINFFORDD.

| NAMLLE A'R CYLCH

NEFYN. ;

PENMAENMAWR.

tFEXRIIYNDEUDRAETH. !

...----"" ...-...-.iiiii mmmmm—^…

PWTJ TIELI.

RHCS A'R CYLCH.

TREFFYNNON.

TREMADOG

RHYL.

PERSONAU A PHETHAU.