Yr Herald Cymraeg

"0' AT Y GOLYGYDD. TEULU TEILWNG. Syr,—A fydd Mri B. G. Evans ac H. Ivor Jones mor hyna.ws ac anfon ychydig o hanes y teulu y Benthros, Penybonti, ger Conwy, i'r J "Herald?" Credai fod hanes y teulu yn werth ei groniclo. Clywsora fod gwasanaeth grefyddol wedi bod yn cael ei gyunal yn y lie ncliod rhwng 1820 ac 1840; a chan ein bod wedi cael llawer "o ysgrifenu am orsafoedd pregethu gan y ddau frawd uohod, disgwyliem glywed oddiwrthynt, os oes gan un o'r ddau lianes r lie uchod. Gallaf ddyweyd mai teiliwr oedd D. Jones, o'r Benthros, wrth ei ahvedigaeth. Credaf hefyd fod rhai o'r teulu yn trigiannu yn awr yn y cwmpasodd ac os bydd iddynt ddod ar draws yr ychydig hyn, byddwn yn ddiolchgar os bydd- ent mor garedig ac anfon vr hanes i'r "Herald Cymraeg." 'UN O'R CYLCH. i YSGOL GANOLRADD DOSPARTH LLAN- BERIS. Syr,—Yr wyf yn deall fod y rhieni plant T ysgol hon yn clewis eu cynnyrchiolydd. Y mae rhai yn cymhell eu hunain yn awr, a. fu yn bur ddi-help i gael yr ysgol. yn wir, rhai fu yn rhwystr mawr yn y mater o'i lleoliad, ac yn en chael o gwbl i'r dosparth. Hefyd, y mae un neu ddau a fu yn addaw yn dda, ond heb gyf- lawni yr addewid et-o, ond cofier mai adeo- etho> ia.d oedd yr addewidion mawr yn ca1 eu gwneyd. Yn sicr. y mae "ckiim" yr hybarch Alavon yn Ilawer cryfach ar gyfrif y gwaith mam- a wnaeth yn b',r<-d .jyda'r gronfa, a chychwvn y gwaith o adeiladu yr ysgol. Hefyd, y mae o'r plwyf ag v nine leia.f o gynnyrohiolwyr ar y Bwrdd, na'r un ;'r yn ol cyfartaledd y plant a'r boblog- aet-L ii fod mwy o blant o Llanddeiniolen yn v !-■■■• ol nag sydd o Llanberis a Llanrus, o-rda-'u uih-dd. ELIDIR. CABLEDD MEWN GWEDDI. Syr,—Na chamddealler fi, gan eich lluosog ddarllenwyr, wrth y penawd uchod. Nid wyf yn beiddio dyweyd bod gweddi yn gabledd, ond yn hollol i'r gwrthwyneb y mae yn ddyled- swydd arnom weddio. A chofied ami i un sydd yn cymeryd rhan gyhoeddus yn addoldai ein gwlad, mai nid peth sydd yn perthyn i'r dyn ei hun ydyw gweddio; ac, hefyd, nid peth yw dysgu ydyw erefydd, ond i'w byw. Eto, y mae yn ofnus meddwl bod Ilawer vn byvy erefydd, ac yn gweddio yn gybofddus yn ol eu dull hwy o weled pethau, ac nid yn ol golenni egwyddorion dysgeidiaeth Cristionogol ac Efengyl y Testa- ment Newydd. Mae y geiriau a glj-wais gan un gwr oedd yn dyferu tros ei enau mewn cyfarfod gweddi nos Wener diweddaf, pan yn gweddio, yn glynu wrthyf, ac yn ymddangos fel rhyw- beth tebyg iawn i gabledd yn dyfod allan o feddwl enaid truenus. Er fod y gwr crybwyll- edig yn wr o safle urddasol mewn perthynas a/r byd hwn, eto, er y cwbl, credaf fod arno angen gras o ostyngeiddrwydd gerbron Gorsedd Duw, fel i'w ddysgu pa, fodd y ma e.i gorph i fod pan mewn gweddi gerbroa gynnulleidfa fawr, heb- law yr angen sydd arno am arweiniad yr Yspryd Glan i'w dywys o yn ei ilaen er adeiladaeth i'r eglwys ac achubia,eth pecliaduriaid. A dyma'r geiriau a. wrandewais arnynt, ac wyf, heb petruso, yn datgan eu bod yn gabledd mewn tnveddi :—"0 Arglwydd cofia am Brydain Fawr. Bendithia. hi yn ei hymdrechion tros ddarostwng caethwasiaeth, a chreulondeb, a gorthrwm, y dyddiau hyn." Bu agos i mi fyned allan o'r cyfarfod pan y clywais i fath eiriau a hyn, ond, yn wir, mi gefais ras attaliol ar y f pryd. Beth feddylia diirllenwyr yr "Berald," a'r "Morning Leader" am y fath weddi a hon? Yn dymuno am i'r Arglwydd lwyddo arfau Prydain Fawr, er dinystrio eu cyd-Cristionogion. Am i'r Arglwydd lwyddo a, bendithio ymlid y gwragedd a'r plant, a llosi eu cartrefi. &c. 0, y fath syniad arswydus, a hyny mewn gweddi, un yn edrych ar y rhyfel, mewn yspryd milwrol, a hyny mewn gweddi. Na ato Duw i ddynion ieiiainc Cymru fyned i'r ysprydiaeth yma yw fy ngweddi innau. Mi wna hyny fwv o ddrwg i grefydd nag a wnaeth "Tom Paine" nag "Inger- soli" hyd eto. Ac wrth derfynu yr ychydig yma, carwn roddi her i'r gwr hwn weddiodd tros lwyddiant creulondeb "Prydain Fawr" yn Ne- heudir Aflrica. Am iddo brofi fod y Boeriaid j wedi bod yn greulon tuagat y gweithwyr oedd yn byw yn v Transvaal yn ystod ei teyrnasiad j yno. Gobeithiaf y daw allan i'm herbyn, ac wed'yn y caf finnau le braf i ddyweyd fy meddwl mewn perthynas a'r rhyfel anghyfiawn wed'yn y caf finnau Ie braf i ddyweyd fy I meddwl mewn perthynas a'r rhyfel anghyfiawn presennol.—Yr eiddoch, H. O. FADOG. HELYNT Y PENRHYN: WIL A FINA. Mr GoL.—Yr oedd Wil wedi dechreu poethi iddi, ac wrfch egluro fel yr oedd Lord Penrhyn yn cael ei golledu, yr oedd ei natur yn berwr. Gwn fod Wil yngyfa iawn i Lord Penrhyn bob amser, ac yn awr y mae yn credu nad oed a fyno a'r helynt presennol, a phe cawsai oleu iawn ar bethau y byddai pawb gyda'u gwaith rhagblaen. "Be fyddyliet ti," mooda. fo, "o syniad Mr Young am yr ochr Dde, na wnaiff hi ddim talu 'i gweit-hio ond trwy ei gosod yn contracts?" "Dyna i ti fradychu anwybo-daeth. Onid oea yna, leoedd yn cael eu gweithio ar hyn o bryd sydd yn talu yn iawn, a Ilawer o'r lleoedd hyny yn sala-ch lleoedd sydd heb fod yn cael eu gweithio, ond a ellir eu gweithio unrhyw ddiwr- nod, pe dymunid. Fe wyddost ti a finau am leoedd: yn yr ochr Dde y gaUem eu gweithio a-o enill cyflog da, pe cawsem Ip 10s neu 1p 15s o boundtage arnynt; phwy faidd ddyweyd na. thalai lleoedd felly i'w gweithio. Ie, p9 byddai raid rhoddi 3p o boundage, fe dalent yn dda wedi hyny i'r perchenog. Cymer i ystyriaeth am fynyd y chwareli baoh yna sydd a chy- maint o gost i'w gweithirv, o'u cymharu a hon. Mae y rhai hyny yn gal'u rhoddi mwy o bound- age nag yma ac, wedi'v cwbl, yn talu. Ond wa-eth peidio na sia.rad rliagor, mae'r ma.ter vn ddigon goleu i oowb wyr rhywbeth am chwarel. Ond dyma oedd gen i eisio ofyn i ii, Beth wyt I ti yn 'i feddwl o delerau Mr Young?" yr hen grfaill anwyl, fy meddwl i am danynt ydyw, nad ydynt yn werth y papyr yr ysgrifenwyd hwynt arno. Mae yn aimlwg i mi nad oedd yn mwriad Mr Young i neb oedd yn medd'u ar ronyn o synwyr i'w dderbyn. Methaf, weled fod yna gymaint ac un cynnyg o'i eiddo I 1 wellta dim ar gyflwr y gweithiwr druan. Y mae fel pe wedi ymdynghedu i'n garnn, a'n trafod Yll waeth na chaethion. Fe fuasai vn well i ni fod wedi aros fel yr oeddym, na myned yn ol o dan y trefniant sydd yn cael ei gynnyg ar hyn o Ibryd; a-c fod yna gynifer wedi eu gwrthod yn profi hyny ar ei wyneb, tra yr oedd yma si yn flaenorol fod yma gymaint eisieu myned yn ol i'r chwarel. Pe buasad Mr Young wedi g-wel'd yn dda ddi- ddymu'r contracts, a gosod' pawb yn gyd-bart- neriaid, aj gadael allan y cynllun newydd o gospi am fod ar ol yn y boreu, fe fuasai yna. bron bawb wedi derbrn y telerau. Wyddost ti, mi 'roedd- wn i yn oodwI, y dydd o'r blaen, fel yr oedd hi pan oeddwn i yn hoo-yn yn dechreu gweithio yma, a'r fath gyfnewidiad sydd yma er hyny. Yr adeor hono, yr oedd pawb yn cael cyflog trwy fod yn alluog i'w wneyd ar y cymeriad, neu trwy i'r goruchwyliwr ei helpu ar ben y mis, o byddai wedi methu y ffordd arall. Y pryd hwnw yr oedd dymon ieuaanc yn cael eu gosod mewn bargeinion yn rheolaidd, fel yr oedd Ile- oedd yn agor iddynt; ac, hefyd, yroedd yma fechgyn yn cael eu cymeryd fel prentisiaid yn fwy mynych o lawer nag y maent yn bresennol, a hyny heb ammodau yn y Ond er's fblyn- yddau bellach, rhaid fod gan ddynhyn-a-hyn o blant neu fod eu mam yn weddw; ac yn wir i ti. fe wnaed y trefniant yna, fel Ilawer i drefniant arall, gan 'stimiau drwg i gyfarfod ag awydd i ffafrio rhywrai oedd mewn go>lwg ar y pryd. Cyfnod llwyddiannus iawn ar y lie yma oedd hwnw, pan fydd'ai rhieni yn ca.el eu plant i'r chwarel, fel yr oeddynt yn tyfu yn barod i waith. Ond. fel y gwvddost ti, crbyn hyn, nad oes modd oael y bachgen i'r chwarel, ond, fel y waith. Ond. fel y gwyddost tI, crbyn hyn, na.d oes modd oael y bachgen i'r chwarel. ond, fel y dywed un o'r gorudhwvlwyr profiadol yma, i ddysgu bod yn bad-rockmen. Dyna i ti gelf- yddyd Mae'n ymddangos mai trwy'r gelfydd- yd yna mae nhw yn bwriadu gweithio'r chwarel yn y dyfodol yn ol fel mae pethau yn cario yn inlaen ar hyn o bryd. Fyddai yn well i ni symud. dwad? Mi awn ni ffordd yma yn ol. £ a-n fod gvnon ni ddigon o amser. Trwy Bont Ogwen. Yn fan yma, mae'r bont hono wnaeth- ont i'r Prince of Wales i groesi at Ogwen Bank, ¡ "Ie, siwr," meddai Wil. "Ac erbyn i ti Son am Prince of Wales, yn fan yma yr oeddan nhw yn hollti cerig iddo fo gael eu gwelad hwy wrthi. Ac mae yn taro i fy meddwl. i rwan 'am y rhai oedd yn hollti yr amser hono, fel yr aethant i feddwl mai hwy oedd yr holltwrs goreu, nid yn unig yn y chwaral yma, ond yn y greadigaeth fawr i gyd. Ac. wyddost ti, mae nhw yn dy- weyd1 i mi fod rhai ohonynfc yn awyddus jawn am ddod i weithio yma. rwan. rhag ofn, debyg, i'r fasnach lechi gael ei pharlysu am nad ydyw eu cerig hwy yn cael eu gwerthu ac, wyrach, pe baent yn myned i ryw chwarel arall i dreio gwnewd rhai ntlli fyddan' nhw ddim llawn mor alluog a'r rhai sydd yno yn barod." "Mae'n rhaid. S'iwr i ti, filM dyna sydd arnynt ■ofn," meddaf fina. "Wyddost ti, gan dy fod ti iredi gator sylw at fryna, mae yma. lawer heddyw heblaw y rhai nodaist, yn tybio,.am eu bod yn J gweithio mewn cerig da, mai hwy ydyw y gweithwyr goreu o bebwb, ac nid hyny chwaith, ond mae yma rai o'r stiwardiaid yma yn credu hyny am danynt, pryd, mewn gwirionedd, nad ydynt yn werth i ddal canwyll i lawer o ddyn- ion sydd yn gweithio yn galed ac yn sgilgar mewn llecedd gwaelion. Yn wir i ti, mi fuasai yn eitha.f peth symud y dosparth hwn am gyf- nod i leoedd felly, er mwyn tynu gwynt o'u hwyliau." "Yn siwr, mi fasa hefyd," medda Wil. ''Yr oeddat ti yn deyd fod rhai ohonynt eisieu myn'd yn ol i weithio. Wyt ti vn meddwl y meiddian nhw fyn'd hyd nes bydd pawb yn myn'd? Pe buasai yna 500 yn barod i weithio 'fory, faswn ni ddim yn myn'd yna yn un ohonynt. Anghof- iai yn. fy oes yr yspryd ddaefch a ni o'r chwaral yma y tro hwn. Mi ddigwyddis i ddod i gyf- arfod y gang oedd yn dwad i lawr; ac mi ddylis i fod y byd ar ben, a'i gafael hi i rhvw hen wal nes i i aros iddyn' nhw basio. A'r Cefndar druan Mi fasa dda gin 'i galon o tasa fonta yn gallu myn'd i rywle i aros, ond 'go on' oedd hi hefo fo, a dwy'n siwr fod o yn clywad yr hogia yn gwaeddi 'Go on' yn 'i glustia hyd ddyw, A be, wyt ti yn 'i fedd'wl f-asan rfiw yn 'i wneyd rwan, wedi bod allan am gymaint o wythnosa yn ymladd am 'i rights? Os oedd isio 500 o wvr traed yr amser hono, mi greda i y buasai eisio 500 o 'fire brigades' yma rwan. Ma& yn Slwr i ti mai cynllun y fyddin Brydeinig yn South Affrica fasa nhw yn 'i gymud. Chlywaist ti ddim fel 'roedd gwragedd B—■—• wedi hel llon'd eu barclodia o gerig boreu ddyda Mercher hwnw yr oedd son bod yma rai yn myn'd i ddechreu gweithio, ac yn barod fel byddin ar ben y ffordd yn disprwyl 'am i ryw hry ddwad o rhywle?" "Wei do,'mi glywis," medda Wil; "ac mi fasa well gen i wynebu pob math o fyddin nil, byddin o ferched, pan mae nhw yn cymeryd y peth mewn Haw, mae hyny yn golygu ei fod yn cael ei wneyd yn drwyadl, ac nid gadael y peth ar ei banner. Ond mi ddeuda i ti na bydd angan dim felly, gan fod pawb mor benderfynol; peth rhy- fedd iawn fod Lord Penrhyn mor ffol na cheisia fo gyfarfod v ddirprwya-eth, a hwythau yn gofpi mor resymol. Pe buasa dim ond am y aruthrol mae o yn 'i gael bob dydd TiTth beidio gwneyd. Mi fasa reit dda gen i gael trafod mwy ar y cwestiwna yma gyda thi, ond rhaid i mi dv adael rwan hyd nes ycawn gyfarfod a'n gilydd eto." BARCUT. [Cyhoeddwn y llythyr yma. (er ein. bod yn. con- demnio yr apel at derfysg a geir ynddo) fel arddangosia.d o'r yspryd ffyrnig a newydd sydd wedi meddiannu dosparth o'r chwarel- wyr, fel canlyniad y traha a'r ormes a ddi- oddefasant, ac o'r gwrthodiad i gydnabod eu hawliau fel dina-syddion gwlad rydd.—GOL.]. ACHOS CHATHAM-STREET. Syr,—Pwy nad yw wedi sylwi ar yr achos uchod, a,g ynddo rhyw gymaint o sel dros urddas ei frrefyd'd? Yn Mhwllheli, dvwredodd un o gyfeillion Mr Jones v rhaid ei fod yn lan, neu vnte yn gythrnul. Y mae y ddau air yn nodweddiadol o'r eithafion dall ag r mae dynol i.aeth yn agored iddynt. TeimIaf yn sicr fod pob tynerwch wedi ei ddangOR tuagato. Y mae yn animihosibl meddwl buasai y pwyllgor yn gweithredu yn wahanol. Dvma un o nodweddion mawr ein hoes trwy drugaredd. Ond cofier fod ilinell derfvn i dvner- Well, ac y byddai ei chroesi vn grculondeb ac anghvfiawnder, nc onid fellv v rhaid ei hi 'yma? Creown, pan welwn yn wahanol. Gn nos Sadwrn. yr oedd Mr Joniis wedi addaw ymddiswyddo. Ond pan aeth brodvr vno, Did C'f :d vn barod i wneyd hynv y nrm Sul, heb idd- ynt ei sryhoeddi ef yn vr hyn nas irellid. P.ha.id edrych ar bethau fel hyn pan yn pwyso cymeriad gweinid'fi'g, oblegid nid swvddog1 cyff- redin ydyw ef. Dywed yr adroddiad fod Mr Jones gyfeillion, wedi ca.mJiwio pethau, ac yn myned oamgylch gan wneyd haeriadau di- sail. croes i'r gwirionedd. Os yw hyny yn wir, ni ddy:a.i fvned i bwlpud hovth. Tybedl ai gwir yw nad yw vn gwybod dim o'r achos o'i ddiarddeliad ? Onid vw wedi trafod rhai o'r pethau? Rhai garw TTV y twrneiod. Ps gellid vr achos i'w llaw hwy. byddent yn debyg iawn o wneyd rhywbeth ohono Pe buasai Mr Jones yn lan, ni fuasai raid iddo ddim wrth dwrneiod, a thwrw mawr i geisio enyn cydymdeimlad y cyhoedd anwadol. Y mae diniweidrwydd o fewn yr eglwys Grist- ionogol yn ddigon oryf ei hunan. Yn v llys gwladol, y mae twrneiod yn gwnevd gwaith da trwy leddfu y osp, a gwneyd i'r du ym- ddangos megis g, Yr wyf yn credu mewn tynerweh ponaint a neb. Ond y mae i gyfiawn- der ei Ie hfyd mewn aohosion pwysig fel hyn, ac y mae yn beiyglus i'w ,gi-oesi. Er cymaint yw rhagona^thau y twrneiod (er mae gwae ddywedoda Mab Duw wrth eu penau) yr wyf yn mhell o gredu mae hwy yw y rhai cymhwysaf i drin materion crefyddol ac eglwysig y o-enedl Gymreig mwy na r Iuddewig. "Nid toymaa gyffredin yw teyrnas nefoedd, ac fe all cyfreithiau y ddaear yn llaw twrneiod, fod yn groes i'w chyfreithiau hi. Y dyn ysprydol sydd i'w barnu hi. ac y mae yn bryd deall hynv. Ac os a materion fel hyn i Jaw cyfreithwyr, nid myned ar draws rheolau y cyfundeb y byddis, ond ar draws gorchymyn a gair Duw,' a. gobeithiwn na wneir hyny. Fe ymddiriedwn i'r saint yn Ler- pwl a/r gvmdeathasfa, TIl: yr achos hwtn. A phw- sydd na ddvmunai i'r brawd hwn a.llu pron ei hun yn Seithwaith y syrth y cyfiawn, meddl v gair. Y mae yn yr eglwys le i faddeuant vn mhob oes. ac nid yn fwy felly na'r oes brisennol. Ond y mtre i'w gael ar dir edifeirweh. Hyd v gallaf weled, nid yw y brawd o Lerpwl wedi dangos dim arwydd ohono, ac felly, os na cha faddeuant amo cf ei hun y byd y bai. Bydd vn hrfiwd- wch ffcnym ei weled yn cymeryd f modd'ion cvfretrl^awn vn ol rheolau v Corph, i'n har<rV- hoedd; un wait it am byth ei fod yn lan. D.O?" Syr,—'Y mae Ilawer o'r rhai svdd yn defn- yddio y wasg gvhoeddus, i ddadleu achos- Mr W o Jones, B.A. heb roddi ystyriaeth i'r ffaith fod bob amser ddwy ochr i achosion o'r fath. Yr ydwyf finnau, fel aelod o eglwys y Methodist- laid Lalrinaidd, yn teimlo o dan yr amsrylch- iadau fod ein Cyfarfod Misol yn derbyn Hawer o gam-drimaeth oddiar ddwylaw rhai sydd mor barod i'w gondemnio, heb roddi yr ystyriaeth bnodol I r ffeithiau, na darllen y gwahanol oheb- laethau, ond yn arwynebol. Feallai, syr V goddefwch i mi gymeryd ychydig Ie i draethu ychydig or ochr arall." Dechreuwn gvda penodiad v pwyllgor. Dv- I wedir wrthym. gan Mr W. O. Jones, yn llyfr ei amddiffymad (tudal. 15 llin. 15) mae ar ei gais eL r1 /,JP^odvrjd y pwyllgor i "wneyd ym- P h011 achoS'" a Credaf ei fod, mddf 7 CaiS' f°ddlon idd^ hwy Svtddo Sn' Lr ,anghydwelediad oedd a r w-v^^°glon- Onide, beth vd- oedd ei amcan vn gofyn am ymchwiliad? Ym- gymerodd pwylW. cyfa-nsoddedig o wyth o'n vmon goreu, a r gwaith, a gwrandawsant y ddy ochr nos Wener, Mawrth 30ain. Mewn canlyniad, cynghorasant Mr W. 0. Jones i ym- lynu yn ei ymddiswyddiad. Yn v cyfarfod hwn-\v gM n ied cyhudoiadau yn erbyn Mr Jones; °u -j- i in^r-v ~1 n -v Pwyllgor mae nid angen- rheidiol a fuasai myned i mewn yn mhellach iddynt ac ystyriai y pwyllgor nad oedd wedi ei benodi i wneyd yr ymchwiliad hwnw" frrwel iddynt ac ystyriai y pwyllgor nad oedd wedi ei benodi i wneyd yr ymchwiliad hwnw" frrwel adroddiad y pwyllgor). Yn awr, dywed" Mr Jones wrthym (tudal. 16, llin. 22, 24 39) fod y pwyllgor yn dyweyd nad oeddynt yA ystyried y cvhuddiadau yn werth sylw pellach," a ¡ gwneir mawr ddefnydd o'r geiriau hyn a g*riau y Parch John Williams i amcan tra amlwo Mae tipyn o wahaniaeth rhwng y brawddegau yma; tipyn o wahaniaeth rhwng y brawddegau yma; a barned y cyhoedd pwy sydd debycaf o fod yn gywir, yn hvn pa un ai Mr Jones, yr unigol, ai ynte y pwyllgor ag y mae ganddynt gofnodjon ou gweithrediadau, sydd yn awr wedi ei llaw- nodi. Gwrthododd Mr Jones lynu yn ei ym- ddiswyddiad heb i'r pwyllgor "glirio ei gvmer- lad. Ond pa fodd atolwg, y gallasent wneyd hyn heb yn gyntaf wneyd ymchwiliad i'r cv- huddiadau yn ei erbyn, a phaham felly v mae ef yn beio y Cyfarfod Misol am ymddiried iddynt y gwaith yma drachefn? Anghofia Mr Jones yn y fan yma (paham tybed?) ddyweyd wrthvm ei fod wedi cael cynnyg i benodi rhai ereill'i eis- tedd ar y pwyllgor, ei fod wedi gwrthod gwneyd hyny, ai fod wedi datgan ei ymddiried yn yr wyth y mae yn awr yn ceisio ei gwneyd yn waradwyddus yn ngolwg byd. Ond dvwed y pwyllgor hynyma wrthym Gwel Mr Jones, JC j :9 i ar P^yUgor, am y modd y gweith- redwyd, a dyired fed aelodau y pwyllgor wedi "h°unt,V'elynTyi'aC Wedi ledled," a huntio am chwedleuon yn ei erbyn ond nid 7 €,t& wedi rrofi hvn. Yr iinig entrra^ht jydd efe o rai yn myned i ymweled a thyst ydyw ymweliad y Parchn D. Jones a Wm' Parch' D1" T^' Edwards. Nid ydoedd y Parch D. Jones yn un o'r pwyllo-or ac ™ debyg fod y Parch W. JoSf^ myned g^dlg f'/f] Vylkor. i gofnodi yr hvn a ddywedwvd. Nid erlyniaet-h yn sicr vdoedd iyn. Ma. Uythjrau Jfp^W. O. yn^lS ein *7™ a° mae, Ceisio Swarthruddo em dynion goreu; ond ni thycia hyn *rrda nnvyalrif em haelodau meddylgar. Gallaswn chwalu llawer ereill o'r honiadau pe byddai eich colofnau yn caniatau, ond terfynaf gydag ychydig eiriau, ar y modd y torwyd yr ymchwiliad i fyny. Mr Jones ei 1nm oedd yn gyMfol am hyn. Gwnaeth gais am ysgrifenydd llaw-fer. Nid yw yn arferiad gan y cyfundeb ganiatau cais o'r .fath. Os ydyw, profed Mr Jones hyny. Nid ydyw yn arferiad mewn llys- oedd gwladol ychwaith. Yn mhellach, nid oedd angenrheidrwydd am ysgrifenydd llaw-fer. Yn ol Mr Jones ei hun (tudal. 1 a 3) yr oedd y tystiolaethau yn ysgrifenedig, ac yn ol tudal. 13. yr ymddengvs fod cofnodion o'r cwestiynau ar atebion yn cael eu cadw gan yr ysgrifenydd. Oni bvddai'y rhai hyn ar y bwrdd yn eistedd- iadau y pwyllgor? ae, os felly, pa angen ydoedd am wnevd cais o'r fath? Mae ein Cvfarfod Misol wedi datgan ei barod- rwvdd i ail-agor y mater a, rhoddi pob hwylusdod i Mr Jones, ac yr Vyf yn sicr os na ddefnyddia ef v ffordd y maent yn awr yn ei gynnyg iddo, y cyll efe lawer iawn o'r cydymdeimlad sydd yn bresennol yn ffynu tuagato.—Ydwyf, syr, J MEDDYLIWR. Liverpool, Ionawr 15fed, 1901. I' Syr, Tra byddo personau mwy galluog a chymhwys yn penderfynu yr achos gofidus hwn, y mae rhai agweddau arno, y gall dyn lied gy- ffredin weled fod yna ryw bethau puranghyson vn ymddygiad Mr W.O. Jones, yn ngwyneb y safle adfydus y mae yn 'bresennol ynddi, y mae vr la.cweddau a'r ffeithiau hyny, ond eu barnu yn iawn, yn tueddu i arwain y rhai a sylwant ar- nynt i'r farn nad ydyw Mr Jones yn cael cam ar law unrhyw awdurdod sydd wedi bod yn trin ei achos, ac hefyd i gynnorthwyo y werin i farnu ymddygiadau ereill o'i eiddo oddiwrth yr hyn a ddeallir oddiwrth y ffeithiau sydd yn amlwo1 V-.T egluro eu hunain, ac amcan Mr Jones wrth weithredu felly. Y mae ef a'i blaid yn Tm- es^usodi oherwvdd arfer moddion eithriadol am fod yr achos vn eithriadol; ymesgusodwn nin- nau os tybir ein bod yn rhy galed yn em gosod- iadau, drwy ateb nad oes modd i ni fod yn fwy caled nag v maent hwy yn eu hensymaciau am bersonau°asefydlia dau y cyfundeb. Gwyddai Mr Jones, yn ddiddadl, tra y byddai ef me'wn undeb a chorph crefyddol 0 henadur- iaethwyr, ei fod ef yn rhwym o gael ei gondem- nio neu eigymeradwo yn ol ei weithred, os byddai aclios yn ga.lw gan y Cyfarfod Misol neu v* Gymdeithasfa*, a gwyddai y byddai yr hen- aduria-etliwyr; pan fyddo y gymanfa. yn lluosog, yn dirprwyo ymchwiliad manwl a hirfaith i bwvllgor penodedig. Y maent, yn wir, yn rhwym o wneuthur hyny, gan nas gallasai corph lluosog byth weithredu i gyrhaedd yr a.mca.n mewn golwg dan yr amgylchiadau, megis yn ei achos ef a chan ei fod ef yn cael ei hunan mewn sefj-Ilfa oedd yn galw am yr ymchwiliad a fu i'r achos. gwyddai mai gan bwvllgor y gwneid yr ymchwiliad. Paham y mae yn cwyno am drefn yr oedd ef ei hunan yn lio<llol gydweled a hi, ac yn cydsynio yn flaenorol i hyn i'w rhoddi mewn gwei'thrediad yn erbyn personau ereill? Gwelwya ef yn Chatham-street yn attal person i siarad, ac yn nachau iddo- gael myned i weddi, ac yn gwrthod aelodaeth eglwysig iddo, am fod y Cyfarfod Misol wedi ei ddiarddel. I fod yn (fyson. a hwv eu hunain, fel Methodistiaid, dyla.i ef a'i bleidwvr blygu i farn y pwyllgor. Y mae Mr W. 0. Jones, a phob Methodist arall, mor gyfrifol am drefn eglwysig a. dysgyblaeth.ol y cyfundeb ag ydyw Dr Hugh Jones, cadeirydd y ])wyll,r,or, neu y Parchn John Willianis a Griffith Ellis, ° cadeiryddion y Gymamfa a'r Cyfarfod Misol. Ddiwedd v flwyddyn ddiweddaf, yr oedd Mr W. 0. Jones yn gadeirydd y Cyfarfod Misol ei hun ac ni chlywyd erioed ei fod y bwriadu newid yr un iota o reolau neu arferion y Cyfun- deb, ond addawodd er's llai na. dwy tlynedd yn ol eu cadw "bob iota." Paham y beia y werin oherwydd dedfryd y pwyllgor. Nid oes ganddynt rithyn o sail i o-re"du"eu bod o'i lie; yr unig un o wyr os ydynt o'i lie ydvw Mr W. 0. Jones, ac efe yn unig sydd a* hawl i gwyn.o, nid oherwydd trefn y Corph o drin fath achos a'i achos ef fel y mae yn gwneyd, ond oherwydd dedfryd anffafriol, anghyfiawn, os ydyw felly. Ar y tir yna yn unig y gall gwyno. Yn hytrach na phriodoli camamoanion i'r pwyllgor, a ffaeleddau yn nhrefniadau y cyfundeb, dylai gymeryd y cyf- undeb fel y mae, hyd nes y gwellheir ef, osoes diffyg. Ond pan oedd Mr Jones yn aelod llvsoedd yn y cyfundeb sydd yn deddfu a rheoli, ni ohlvwyd ei lais erioed yn cyfodi yn erbyn unrhyw reol na. threfn ond pan yn gyfansodd- iadol y barnwyd ef yn droseddwr gan y llys- oedd hyn, y mae yn caellallan eu bod yn bwdr i'r gwraidd, yr adeilad! yn gwegian 3J iblfon a syrthio, ao y mira ynixvu yn myned i'w hail- adeiladu a'i chreu o'r newydd. Ai felly, o ran y gellid barnu oddiwrth ei ymddygiad, v cy- chwynodd Mr Jones yr helynt hwn? Nag-?; fel y mae yn rhy fedd dyweyd, y csm cyntaf a gymerodd i ddwyn ei hunan cyf mdeb i'r ystad adfydus bresennol oedd rood ii cam i'r tuallan i'r arfer a'r rheol, a mynl1 (er gv/aethaf pedwar o flaenoriaid) ddysgyblu acnos yn eg- lwys Chatham-street, oedd yn yn: ol feriad y cyfundeb am ddiarddeliad, drwy anal oddiwrth gymundeb am ychydig fisoedd. Gwnaed datganiad gan y Cyff"f>d Misol fod hyny vn groes i'r rheolau, os oedd yn on est yn barnu nad oedd y rheol fel y dylasa.i fod, beth, yn enw pob rheswm, oedd yn rhwystr iddo fyned a'r cwestiwn i'w drafod a deddfu arno, yn y lie priodol i hyny, yn hytrach na gwneyd eglwys oedd yn dawel a. heddvchlawn, cyn hyny, yn gooleerbh o ymryson? Yr un dull y mae yn ei gymeryd eto; y mae rhywbeth yn anesboniad- wy yn ei ymddygiad. Baich ei siaradwyr yn Hope Hall, ac yntau ei hunan a.r air ao ysgrifen, oedd fod eisieu newid ac aildrefnu rheolau a, llvs- oedd y cyfundeb, dull o .gario gwaith yn mlaen, ei wella o'r tuaillan. Ni lwyddodd unrhyw foddion erioed i wella na, newid natur, na rhodsdi bywyd newydd mewn unrhyw (rvmdeithas o'r tuallan; iddi. Y mae pob Vvrul* ithas, 09 ydyw yngymdeithas fyw, a, ei bnvyd yn fewnol, ac o'r mewntol y tardJ i'r holl gyfnerthion, i wneyd corph cryf ac iach os o'r allanol y derbynir yr adnoddam, rhaid i'r mewnol gael eu cyfadda.su cyn y fbydd- o unAvw faeth nac adeiladaeth i'r corph. Edrvoher a.r yr egwyddorion uchod yn eu cys- vlltiad a Mr Jones. Os ydyw yn onest am ddwyn cyfnewidiadau er gwell yn nghyfansodd- iad y cyfundeb, ai fel y mae ef yn gweithredu vr vmgeisiai am hyn: a thybio ei fod yn ddieuog o'r cyhuddiadau? Nage. debygaf, ond yn hy- trach, am y presennol, plygai i drefn ycyfun- deb, 13C er profi ei ddieuogrwydd apeliai yn syml i'r Gymdeithasfa. Byddai, mewn canlyniad!, yn aelod eto o lysoedd y cyfundeb yna, caffai fan- tais i wneyd yr hyn. y mae yn ddyweyd y mae yn ymawyddu am dano, seif aildrefnu yr holl (jorph yn ei wahanol ranau. Rhoddasai brawf a.mlwg "nad y "myfi" diddiwedd ydyw holl amcan ei fywyd, cam ymaacham fan draw. Dvlai y neb a gymero mewn law ddinystrio sefydliad crefvddol fel y Cvfundeb Methodist- aidd arafu ychydig, ac ymholi a yw y sefydliad o Dduw. Yr oedd Mr Charles, o'r Bala, a'r Parchn Daniel Rowlands a Howell Harris, yn sreadigaethau arbenig o eiddo Duw, y mae yn sicr, i sefydlu ac adeiladu y Corph, er lies ys- nrydol a thragwyddol y genedl, a'i ogoniant Ei Hun. Ni bu amlygiad mwy amlwg er dyddiau yr apostolion o allu Duw yn ei gysylltiad a'r Bglwys nag yn sefydliad Methodistiaeth, ac y mae Duw yn rhy eiddigeddus dros Ei enw ogoniant i adael i neb fyno dwrio ei winllan ef. Y mae wedi anfon allan Ei Air, ac y mae wedi llwyddo; fe ofala ef am iddo gael chwareu teg, er gwaethaf pwy bynag a fyn ei rwystro. Y mae y cynhwrf hwn yn effeithiol yn dadwneyd gwaith y Diwygwyr, ac yn tueddu i ddyrysu amcanion Duw Ei Hun. Credwn nad ydyw eto wedi gadael Ei bobl. ac nad ydyw wedi codi neb i'w dinystrio; yr unig beth fuasai .raid iddo wneyd a/t hyny fuasai eu gadael. Gdbeithio nad ydyw yr helynt dinystriol hwn yn arwydd ei fod ar ymadael. Gyda golwg ar fod Mr Jones yn gwadu na chynnygiwyd lddo chwe' mis, os byddai angen, i ateb y cvhuddiadau yn ei erbyn. Gofynwn, A ddichon fod rhywun yn meddwl fod yn bosibl i ■wyth o ddynion mewn oed a synwyr, a, than am- gylchiadau ffafriol i gofio y ffaith, gamgymeryd am ffaith mor syml? Byddem yn gyndyn i orfod meddwl fod Mr Jones yn dyweydf yr hyn y gwyr nad yw wirioneddol; ond er hyny yr ydym dan orfod i gredu mae o ochr Mr Jones y mae y camgymeriad, ac mae yn nglyn ag ef ryw- fodd y ceir yr eglurhad. Onid ydyw amgylch- iadau y ffaith honedig yn ein harwain i gredu mae y pwyllgor sydd yn ei Ie? Pe buasem yn amheu am ryw reswm arall, yn ol y pwyllgor a Mr Jones ei hun, darllenwyd iddo dystiolaethau, cytuna y ddwy blaid fod Mr Jones wedi galw tystion i'w srwrthbrofi. Yna darllenwyd rhan arall, a disgwylied iddo gario yn mlaen yn y cwrs y cychwynodd gyda/r tystion cyntaf, y pwyllgor i gyflwyno v dystiolaeth, ac yntau bob yn ail i alw tystion i'w gwrthbrofi os gallai. Y mae y ffeithiau yna yn profi yn eglur y cwrs a fwriadai y pwyllgor ei ddilyn hyd nes v byddai yr holl dystion wedi ei dihysbvddu. Caniata y ddwyblaid drachefh fod Mr Jones wedi nacau myned yn mlaen o eisieu ysgrifenydd llaw-fer, -V_ -> ac eto dywed mae hyn dorodd yr ymchwiliad i 1 fyny; pryd pe buasai ef yn myned yn mlaen, fel y cychwynodd, y buasai wedi clywed y tystion i gyd ac wedi cael mantais i'w croesholi a'i hateb. Amlwg yw na feddyliodd v pwyllgor (oddiwrth y ffeithiau addefedig gan y "ddwy blaid) dori yr ymchwiliad i fyny heb i Mr Jones glywed yr oil a'i hateb. Pasynwyr sydd, fel y dywed ef, fod yn rhaid iddo alw yr oil o'i dvstion erbyn dydd Llun dilynol i'r Siidwrn y bu o'i blaen. Oniclllawer mwy rhesymol, fel y dywed y pwyllgor, ydyw credu yn ol yr awgrym a j gawn. yn y dull o gario yn mlaen. Cyn hyny nad oedd Mr Jones o gwbl yn cael ei rwymo i lawr i amser penodol. Ond o ran hyny, y mae wedi addef (yn y "Cymro," yr wythnos hon) eu bod wedi dyweyd nad oeddynt am ei "hyrio." Mae hynyna yn myned yn bur bell i gyfarfod y chwe' Awgryma efo v buasai ei dedfryd yn wahanol pe gwybuasent na buasai yn plygu yn ostyngedig i'w barn. Beth y mae yn ei feddwl, tybe.d, o'i gwaith, ar ol iddo fod yn egluro a gwadu a symud yr holl dystiolaethau, mor benderfynol yn dyweyd ar goecfd gwlad yn y datganiad, nad ydynt, er yr oil a ddywedwvd, wedi cael unrhyw reswm i newid eu barn. Ydynt, y maent mor benderfynol ag yntau yn ei j hargyhoeddiad, ac yn feddiannol ar v dewrder angenrheidiol i weithredu i fyny a'i hargy- hoeddiad a'i roddi mewn gweithrediad. Onid oes swn gonestrwydd a chadernid gwirionedd i'w glywed yn natganiad y pwyllgor—dim swn na chynhwrf na bygwtk, ae, hefyd, gydnabod gallu y Cymry Methodistaidd i ganfod gwirionedd heb iddynt hwy fyned i'r drafferth hyd yn nod i ddyweyd mae gwirionedd yw. Mor wahanol yw Mr Jones a.'i blaid! Dyweyd a dyweyd yr un peth drosodd a^throsodd drachefn. arfer iaith gref i ?elio gwirionedd ei datganiadau, terfysgu a chynhyrfu y wlad o benbwygilydd, gaIi waradwyddo y cyfundeb, a'i sefydliadau, aelod- au o ba un y maent yn proffesu bod. Y mae yn beth mor anghvson i Mr Jonea ddyweyd fod arno eisieu y cyhuddiadau, ac na chafodd fantais j'w clywed, ac yntau wedi gwrthod y fantais yn y pwyllgor, fel y mae ef yn gweled y pwysigrwydd er mwyn ymddangos yn ferthyr gerbron y wlad, o wadu y ffaith na chafodd gynnyg ar chwe' mis i ateb y tystion yn ei erbyn. Gwnai y ffaith yna (ond i'r wlad ei chredu), dynu ei holl adeilad am ei ben. Ond gwelir fod Datganiad y Pwyllgor, a rheswm pob dyn ystyriol yn ca.sglu oddiwrth yr hyn a addefa. y ddwybla.id, mae y pwyllgor sydd yn ei Ie gyda. golwg ar y chwe' mis. Hefyd, mewn perthynas i nos Sul, Ebrill laf, yn Chatham- street, pan oedd y pedwar boneddwr o'r pwyll- gor cyntaf yn bresennol, daethant yno ei pedwar dros y pwyllgor i h sbysu ei dyfarniad, mewn perthyna.s i'r anghydfod rhwng Mr Jones a.'r I blaenoriaid, a'r ffaith ei fod yntau wedi gyru i mewn ei ymddiswyddiad. Gosododd y Parch John Williams a. Dr Jones yr achos i lawr yn ol tyatiolaeth y ddau frawd arall, yn hollol, fel y penderfynwyd y nos Sadwrn blaenorol; hys- bysent fod Mr W. 0. Jones wedi dod i'r pen- derfyniad, ac addaw wrthynt hwy nos Sadwrn, glynu wrth ei ymddiswyddiad. Dywedodd y ddau wr parchedig, bron yn yr un geiriau, "Gyda. golwg ar y cwestiwn o ymyfed, yr ydym wedi dod i'r penderfyniad ma.i gadael hwnw fel y mae ydyw y goreu, peidio myned iddo o gwbl, ac i Mr Jones gadw a.t ei ymddiswyddiad." Pan welodd ef fod mwyafrif mawr o blaid iddo beidio, tfrodd arnynt, a thaerodd Dr Jones a. Mr Williams, allan ac allan, nad dyna oedd y penderfyniad nos Sadwrn, bod nos Sadwrn wedi tynu yn ol y cyhuddiadau o ymyfed fel rhai hollol ddisail ag islaw svlw. "Naddo. naddo, Mr Jones," ebai Dr Jones, a chydolygai y lleill. Yn awr dywed Mr Jones fod Mr William wedi dyweyd os ymadawai yr adeg hono y byddai yn ymadael heb unrhyw 'staen ar ei gymeriad. Yr ydym yn dadleu na ddywedodd Mr Williams mo hyny. Ond1 wrth weled Mr Jones yn vmgyn- dynu, a'i blaid yn curo traed a dwylaw, *0 gym- emdwvaeth iddo, ceisiai Mr Williams eu dar- bwyllo mai ymadael yn ddistaw fyddai y goreu i Mr Jones, ac na fyddai ei waith yn ymddi- swyddo yn adlewyrchu dim yn anffafriol ar ei gymeriad—fod hyny yn cael ei wneyd ar hyd a lied y wlad yn fynych, ac na edrychid ddim llai aj- y personau a wnaent hyny. Hyny yw, tybiai na byddai i'r ymddiswyddiad, ynddo ei hun, yn adlewyrchu dim yn anffafriol" arno. Rhodd- asant gyfle i Mr Jones i adenill ei gymeriad. Ond gwrthododd ef y cynnyg, a hawliai ym- chwiliad, gan ddyweyd y mynai ef chwilio i'w garictor, nad ela.i ymaith heb ei garictor. Yn awr, pa reswm sydd mewn dyweyd fod Mr Wil- liams wedi dyweyd yr ymadawsai heb un "re- flection" ar ei gymeriad, pan y mae y ffaith ei fod yn nacau rhoddi ei Ie i fyny, am y rheswm amlwg y tybiai ac y deallai ar y pryd fod yr ymchwiliad yn adlewyrchu yn anffairiol ar ei gymeriad? Prawf y ffaith nad oedd y brodyr yn rhoddi lie iddo ef nac i'r gynnulleidfa feddwl leu bod yn ei glirio; ond, er hyny (gan ddy- muno ei les), caniataent iddo ymadael yr adeg hono heb ymchwiliad i'r mater, er mwyn rhoddi mantais iddo adenill ei safle. BRON EPYNT.

Y SAFLE YN NEHEUBARTH AFFRICA. MRI BRYN ROBERTS A LLOYD-GEORGE YN SIARAD. Nos Iau, yn nglyn a'r Clwb Diwygiadol New- ydd, yn Llundain, cynnaliwyd ciniaw. Mr Lloyd-George, A.S., oedd y prif wahoddedig. LIywyddid gan Mr Bryn Roberts, A.S. Wrth gyflwyno Mr Lloyd-George i'r cyfarfod, dywedodd y Cadeirydd eu bod wedi clywed yn ddiweddar awgrymiadau y dylid rhyfela nea di- leid y Boeriaid, ao na ddylid rhoi dim nawdd hyd yn nod pe'i ceisid. Sut y gallai unrhyw ddyn a gronyn o hunan-barch ynddo, a'r rhai wyddai fod miloedd o garcharorion Prydeinig ¡ wedi eu rhyddhau gan y Boeriaid, heb ddim ammod, wneyd y fath awgrymiad, nis gwyddai. Yr oedd yn ddarostyngol, ao yn gwneyd i un deimlo, nid yn unig gywilydd o'i wlad, eithr hefyd, o'r natur ddynol (cymeradwyaeth). Sylwai Mr Lloyd-George ei fod yn cael peth anhawsder i agor y drafodaeth ar "safle breseniiol pethau yn Neheubarth Affrica." Nid oedd yn meddwl fod neb yn gwybod beth ddigwyddai, y tuallan i'r Swyddfa Ryfel. Yr oedd un peth yn berffaith eglur, modd bynag, sef fod newyddion oedd yn wir bwysig i alluogi y cyhoedd i ffurfio eu dyfarniad yn iawn yn cael eu celu rhagddynt. Bu dau neu dri o'r cyfryw yn ystod yr wythnos hono. Nid oedd dal y noddlu ar y ffordd i Rustenberg wedi ei hysbysu yn swyddogol. Drachefn dyna ddal y post ger Belfast. Yn ei delegram dywedai Arglwydd Kitchener fod yr ymosodiadau ar eu pyst wedi eu curo yn ol ar hyd y Ilinell, ond i'r gwrthwyneb, cafwyd allan fod y Boeriaid wedi dal un o'r pyst a chymeryd 60 yn garcharorion. Tybiai fod y cyhoedd yn raddol yn dod i sylweddoli fod y sefyllfa yn un 1 bur ddifrifol. Cymerodd amser maith iddynt ddod i ddeall, ond credai yn sicr pe buasai'r cy- hoedd wedi sylweddoli'r hyn a ddigwyddasai na fuasent erioed wedi cydsynio a'r fath bolisi (cymeradwyaeth). Mwy na hyn, yr oedd twrw wedi codi er pan gychwynodd yr ymgyrch hwn yn China, America, ac yn wir yn Awstralia. Nid oedd yn meddwl fod y bobl wedi cymeryd sylw o'r hyn ddigwyddai yn y Trefedigaethau yn ystod y pymtheg mis diweddaf. Yr oedd Awstralia wedi hawlio cyfran helaethach o an-I nibyniaeth nag a feddai y Transvaal cyn y I. rhyfel. Bu ymdrechfa dros Fesur y Cynghreir- iad, ac enillodd Awstralia. Yna awgrymodd Mr Chamberlain fod Syr William Lyne i'w benodi yn Brif-Weinidog cyntaf y Weriniaeth, ond dy- wedai pobl Awstralia y mynent hwy Mr Barton (cymeradwyaeth). A'r dydd o'r blaen dyma Prif-Weinidog Canada yn hawlio eu bod hwythau yn genedl annibynol. Ond yr oedd y trefedigaethau hyny yn anfon milwyr i gyn- northwyo i dori annibvniaeth dynion a feddent gystal hawl iddo a hwythau (cymeradwyaeth). Yna aeth y boneddwr anrhydedaus yn mlaen i ddyweyd na wyddai beth i'w ddisgwyl o dan yr ammodau hyn. Y cwbl a ddywedai ydoedd ei fod fel Prydeiniwr vn anfoddlawn i adael an- rhvdedd ei wlad yn nwylaw y fath ddynion, ac o dan yr ammodau presennol. Yr oeddis wedi cario yr ymdrechfa. yn mlaen yn y fath fodd, tra I y evehwynasom gyda rhyw fath o gwynion, yr oeddym wedi gyru pob cyfaill i ryddid, dynol- iaeth a dyrchafiad yn y byd drosodd i ochr y gelyn (clywch, clvwch). Gallwn dalu y ddyled geMdIaethol ychwanegol mae'n ddiau, ac, efallai v caem ryw fath o heddweh, ond nid oedd yn credu y gallem byth dalu y ddyled oedd yn casglu yn ein herbyn ar lyfrau dynoliaeth (cymeradwyaeth).

OLD FALSE TEETH BOUGHT. Many ladies and gentlemen have by them old or disused false teeth, which might as well be turned into money. Messrs R. D. & J. B. Fraser, off Prince's Street. Ipswich (established since 1833), buy old false teeth. If you send your teeth to them, they will remit you by re- turn post the utmost value; or, if preferred, they will make you the best offer, and hold the teetih over for your reply. If reference neces- sary, apply to Messrs (Bacon and Co., Bankers, Ipswicih.—'Advt.

E. D. JONEI, SILLFOSTEB k TOWN OBIEK, 43, Thomas Strwt, HOLYHHABi, if.All ardcra pssusix&ily .\t.q4e4 p* muioBAbla tanu. JOHN QWEN, fVI ,1 PAINTER, GLAZIER, paperhanqek SIGN WRITER, ana GENERAL DECORATOR, HILL SIL'E VILLA, CHURCH W ALS. LLANDUDNO. Workshop: BACK BODOWAIN. :1580 JGDWARD OWEN JLJ (Successor to W. H. Jones), JOINER, BUILEER, and UNDERTAKER, BACK MADOC STREET, LLANDUDNO. description of Property Aliered & Repairer = Phop Fronts and OfSca Fittings Promptly j.ttectsd to. ESTIMATES Given for all Work. rl540 HOUSE AND ESTATE AGENCY OFFICE. ESTABLISHED 1857. J HUGHES AND AGENTS AND VALUERS ( HOLYROOD CHAMBERS, CORNER MOSTYN & LLOYD STREETS, LLANDUDNO, bave always First-class FURNISHED RESIDENCES to Let. JFirst-clasa APARTMENTS. Unfurnished Houses to Let and for Sale. Shop and Business Premises in Variety for Sale an to Let Also Freehold and Leasehold Land. Valuers for Probate, &c,, &c. IToney Procured on Mortgage on Low Rates olv Interest. Rent Collectors, &c., &0. • I75w APPLY AS ABOVE. W. H. piEKCE, ELECTRICAL ENGINEER. TRINITY SQUARE, LLANDUDNO. FIRST-CLASS WORK AND MATERIAL: ONLY. Testimonial Cards on application. Contractor to the leading Gentry, Hotels, and Tradesmen in the Vicinity, also to the Urbaa District Council. ROBERT JONEI, The Central High Glass CONFECTIONERY ESTABLISHMENT, 75, MOSTYN STREET, LLANDUDNO. F reoh Muffins and Light Cakes Daily, SoJe Agent for Malt Extract Digestive Bre&& nd Bisouits (Montgomerie's Patent). First -Jlass Dining-room. Board and Apart* ments. rl63s R. D. 0WBN and SONS;, COAL, CORN, AND SEEL EXCHANGE, idADOC STREET. ^LLANDUDNO. LOWE ST £ M ARKET ^PRICE S. rI96a THE CENTRAL HAIRDRESSING AND SHAMPOOING ROOMS. Y E N R Y JONES. TOBACCONIST & CIGAR MERCHANT* LLOro STREET, LLANDUDNO (Oppouite the Piiace of Wiles Hotej), For PiPES, WALKfNG STICK.3, CIGARS. CIGARETTES. The Best Aesortraont in Town. Firafc-otftSi/ H«irdres; ii:g & Shampooing Rooms. uoiore la» Akadfi, Rev,air«-d and -se-covered. tead ^>ooui: g Office for Cpt. Wii&on's Coach. Tr-uta Round Sd JWdOIl. HERBERT'S tl HAVANA CIGAR AND CIGARETTE STORES, 26, MOSTYN STREET, LLANDUDNO., STICKS and FANCY GOODS. LADIES' and GENTLEMEN'S BlGB. CLASS HAIR-DRESSING SALOONS. rlZiN PAVILION CIGAR STORES- G. F FORRESTER, TOBACCONIST AND HAIRDRESSER. 109, MOSTYN STREET, (Opposite the Clock), iiSO THE PALACE, LOWER MOSTYN ST.. LLANDUDNO. p J y—