Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
28 erthygl ar y dudalen hon
ABERGYNOLWYN.
ABERGYNOLWYN. BWRDD YSGOL.—Yn yn Ysgoldy, nos Wener, Mr G. Evans yn y gadair. Datganwyd gofid yn wyneb y golled a gafwyd yn marwol- aeth y Frenhines, ac amlygwyd cydymdeimlad a'r Teulu Brenhinol. Derbyniwyd rhybudd am ürchwiliw blynyddol cyfrifon y bwrdd. Hys- bvswyd derbyniad 41p o'r dreth. Rhoddwyd adroddiad calonogol am ystad y presennoldeb yn -r-stod y mis, oedd yn cyrhaedd 90 y cant. Can- latawyd gwasanaeth yr ysgoldy i'r band ar am- modau neillduol ac at gynnal cyfarfod ar y telerau arferol. Penodwyd Mr W. Jones yn ymwelvdd air ysgol am y chwarter presennol. Pasiwyd rhestr o lyfrau a, nwyddau angenrheid- iol at yr hanner blwyddyn nesaf, ac, hefyd i roddi archeb am 10.
BANGOR.
BANGOR. YMNEILLDUO.—Mae Mr Samuel Mobley, fu am 25 mlynyn ofalydl yr Eglwys Gad. -eiriol, yn myned i ymnedllduo. "HEN DDIARHEBION CYMREIG" vdbeddl testvn papvr dyddorol gan Mr Matthew Hughes "I yn Nghymdteithas Lenyddol Peaidref, nos Lun. Cadeiriwyd gan y gweinidog. TAN.—Yn hwyr nos Fercher, darganfuwyd tan yn mhreswylfodi Mr E. A. Young, rheolwr lhwarel y Penrhyn. Galwyd ar y frigad, a Iliffoddwyd y tan yn fuan. AM yPytatws, Blawa, Gwinoedd, Jwrw wedi ei botelu, a'r Darpariaethau o'r radd oreu, ym- weler a W. G. EVlins, Old London House, Baa. gor. Pellseioydd 0174.-Advt. TAN.-Nos Fercher, torodd tan allan mewn pdeilad gysyltiedig a gwinllanoedd Tanybryn Bangor, preswylfod Mr E. A. Young, gorueh- wyil'hvlr Chwarel y Penrhyn. Diffoddwyd* y fflamau yn mhen ychydig fvnydau. Nid yw y golled ond oddeutu hanner cant o bunnau. Y BWRDD YSGOL.—Cynnaliwyd cyfarfod o'r bwrdd noa Fercher, y Prifathraw Price yn llywyddu. Rhoddwyd ar ddeall nas gellid cael ystafell yr ynadon i gyfarfod ynddi.—Adrodd- wyd fod dau o blant Yagol St. Paul wedi marw o'r diphtheria. Penodwyd pwyllgor i edrych i lewn i'r mater. Ymddiswyddodd Miss Mc- Donald, meistres yn nosparthiadau y dysgybl- athrawon, a phenodwyd Miss C. A. Davies yn ei lie am chwe' mis. EISTEDDFOD.-N,, Fawrth, o dan nawdd Ysgolion Sul y Wesley aid yn nosparth Bangor, cynnaliwyd Eisteddfod'. Wele enwau y prif enillwyr:—Miss Bessie A. Jones, Miss- Ada A. William. Mr W. Owen, Miss C. Davies Beth- •esda; Miss A. Owen, Miss K. Hushes. Master R J. Jones, Miss E. Davies Miss M. Jones, Miss M Duvieg, Miss M. Augusta. Williams. riKdith Davies, a nhartion dan arweiniad Master W. J. Davies, Mr John Roberts, a Mr J P. Jones. Wele prif enillwvr nos Fercher: Mrs Williams, Penanaenmawr; Mrs Jones, Tanybriw, Caelleppa. Bangor- Mr Morris Ro- bert's Euston-road, Bangor; Miss M. Augusta Williams, Station-road, Bethesdla- Mr William Williams. Portdinorwic; Menaifab, Portdinor- wic- Gutyn Eifion, Mr A. Henderson. Miss H;1 (rhe. Isfryn; Male Voice Partv. o dan ar- weiniad Mr John Roberts. Ship andl Castle; Mr J H. Roberts, Bangor; Mr J. 0. Morris, Pen- isa'rwaen Mrs Williams, Upper Bangor; Mr Lemuel Rofoertsv Bangor; a, Chor Pendref, o oan arweiniad Mr John Williams. >
BETHESDA A'R CYLCH.I
BETHESDA A'R CYLCH. I Y GYMDEITHAS EFENOYLAIDD. -Nos Lun, d'an nawddi y gymdeithas LOT cynnaliwyd t'.au gyfarfod1 gweddi undebol, un yn Ngbapel Jerusalem, a'r Hall yn Nzhapel Salem. MARWOLAETH.-Co,fno,clir maxwolaeth Mrs Margaret Pritchard, priod Mr David H. Prit- chard, Gerlan-road, Bethesda. Cwynai er's amser maith. Cydymdeimlir yn fawr a'r teulu yn eu trallod. MARWOLAETH SYDYN. Tarawydl yr -ardial a braw boreu Sadwrn, (gani y newydd! am farwolaethi Mrs Rowland's, Grisiau Cochioai, a gymeroddl le am hanner awr wedli chwech y boreu hwnw. QWeddw y ddwedldar Mr Griffith Rowlands oedd yr ymiajdawedig, ac er ei farwol- aeth ddeng mis yn ol, yr oedd Mrsi Rowlands yn barhaus yn gwanychu, ai nosi Wener, cafodldi ergyd o'r parlys, a brofoclldl yn angeuol iddi. Yr oedd yn 56 mlwydd oed', ao yn aelod gweith- gar gyda'r Annibynwyr yn Nghopel Bethesda. CYMDEITHAS CAPEL BETHESDA.—Nos Fercher, dan lywyddiaieth Mr D. J. Williams, yr Ysgol Sirol, pryd y darllenwyd papyrCtu gan Miss, L. A. Jones, Pont, ar "Ann Griffiths"; Miss M. E. Parry, Penybryn, ar "Williams, Panty- c-elyn"; a Mr J. R. Thomas, Cloth Hali. ar "Frwvdrau v Beibl." Trtowyd y gweddill o'r cyfarfod yn amrywiaethol, pryd y datgaaiwyd H. n Miss Rbbeits, Brynogwen; Miss Parry, Penybryn; Mr Thomas" Morris (Eos Idwal), a Xastor Teddy Roberts, 35, High-street.
CAERGYBI.
CAERGYBI. TRENGHOLIAD.—Ddydd Sadwrn, cynnal- iwyd trengholiad ar, fe dybir, un o ddwylaw y "Primrose Hill." CapteDi Williams, Maes- hyfryd-road, vdoedd blaenor y rheithwyr, a dvgwyd rheithfarn agored. Ciybwyllodd y dirprwy grwner (Dr Clay) am farwolaeth y Frerihines, a chydymdeimlwyd a'r Teulu Bren- hinol. PRIODAS.-Ddydd Mercher, y 30ain cyn- fisol, yn N ghapel y Methodistiaid Armenia, priodwyd Mr Dan J. Jones, Tudno Villa, Llan- dudno, a Miss Agnes E. W. Jones, Uwchydon, Caergybi. Gwasanaethwyd gan y gweinidog, v Parch T. Williams, yn cael ei gynnorthwyo gan y Parchi H. Barrow Williams, Llandtidno. Chwareuwyd y "Wedding March," gan yr organ- vddes. Gadawodd, Mr a. Mrs Dan J. Jones am Lundain, i dreulio eu mis mel. Derbyniasant luaws mawr o anrhegion. I
CAERNARFON.
CAERNARFON. MAE Sale flynyddol Bradley, Caernarfon, yn cychwyn yr wythnos hon. Gwir fargeinion.— Advt. YR YSTORM.—Oherwydd gerwinder yr ys- torm yr wythnos ddiweddaf, gorfu i deithwyr o sir Fon gyda'r agerlong "Arfon" lanio yn y cei. Y MAER.—Gwanodd yr Henadur W. J. Wil- liams (y maer), lOp er cael tlysau i blant yr ysgolion dyddiol gymerasant ran yn yr orym- daith ddydd Sadwrn, ac yn y gwasanaeth ar ol hvnv. "MARW YN Y TRANSVAAL.—Yn mhlith y rhai fu farw yn y Transvaal yr wythnos ddi- weddaf, yr oedd un o aelodau Cartreflu Caer- narfon, aeth allan y llynedd. Brodor o Fettwsy- coed oedd, a'i enw John Imgo Jones. Bu farw o enteric. TAfrH I RUFAIN.—Nos Fawrth, traddod- wyd darlith ddyddorol yn Nghymdeithas Len- yddol yr Eglwys, gan "Gwilym Benv," ar "Daith i Rufain." Llywyddwyd gan y Parch J. W. Wynne Jones, ac yr oedd yno gynnulliadl da. Dangoswyd y lluniau gan Capten Griffith. GWIRFODDOLWYR I'R RHYFEL—Foreu ddoe, aeth naw o wirfoddolwyr i ffwrdd i Wrec- sam. i fod yn barodJ i fyn'd' i Affrica. Danfon- wyd hwy o'r Drill Hall i'r orsaf gan y band, ac yr oedd llawer o bobl hyd yr heolydd yn eu gwylio'n myn'd. MYN'D I'R RHYFEL.—Nos Fercher, aeth aelodau Gwirfoddolwyr Caernarfon dan archwil- iad meddygol. er gweled a oeddynt yn flit i iyned allau. Pasiodd un ar bymtheg ohonynt, a rhoddwyd ar ddeall iddynt. y disgwylid iddynt fod yn barod i gychwyn ddechreu yr wythnos hon. MARWOLAETH CAPT. URIAH HEARD. —Bu farw Capten Uriah Heard ddydd Mawrth, yn 56 mlwydd oed, yni ei dy yn y Stryt Fawr. Yr oedd yn bur adtnabvddus yn mhlith v mor- wyr, ac yn bercben amryw gychod pysgota. Ciaddwvd ei weddillion yn Llanbeblig, ddydd Sadwrn. MARWOLAETH.—Dydd Sul, bu farw Mr John Owen, yn Church-lane. Ei oed oedd 66. Bu am tlynyddau yn feistr Tlotty Caernarfon, end yn ddiweddar yr oedd yn ysgrifenydd gyda Mr J. H. Thomas, clerc y gwar-cheidwaid. Yr > iedd yn bur adnabyddus yn y dref, a chladdwyd d ddydd Iau, yn sir Fon. Y.M.C.A.—Nos Lun, cafwyd dadl frwd yn ystafelloedd Cymdeithas Gwyr Ieuainc Cristion: ogol. Caernarfon, ar y cwestiwn pa un sydd gryfaf, "Ai'r ysgrifell å'i cledd." Llywyddwyd an Mr John Hughes. Cymerodd Mr William Thomwi ran y cledd, a dadleuai Mr Major ar ran y pin. Ei ddadl ef a orfu.
CONWY.
CONWY. CYHOEDDI Y BiR::NHIN.-Gyda'r rhwysg arferol, cyboeddodd y Maer (yr Henadur H. Hughes) brocloinasiwn y Bmihin, yn yr Hen Gas tell, prydmawn Mawrth. 9 DAEARGR.YNF'AAU.-Dyna ydoedd testyn darlith ragorol o eiddo y Proffeswr Milne, yn y 'ua.dd D)refol,. nos ILun. Llywyddwyd gan Mr C. J. Wallace, T-T.H. Pasiwyd penderfyn- iad teyrngar, ar gynnygiadl T Cadeiiydd, yn cael ei eslio gau., Mr Albert Wood.
--6'-------_--......--------CORRIS.…
--6' CORRIS. MARW ODDICARTREF. Cyfeiriwn at farwolaeth Miss Martha. Jones, merch ieuengaf y diweddar Mr Richard Jones, Mount-terrace (gynt o'r Dderwenlas). Dygwyd ei chorph yma, i'w hardal enedigol i'w gladdu, yr hyn a wnaed gan dyrfa fawr ddydd Mercher diweddaf. Cyd- I ymdeimlir yn fawr a'r teulu. CYNGHOR PLWYF.—Nos Fawrth, Mr John Lewis, Abercwmeiddaw, yn y gadair. Darllen- wvd llythvr oddiwrth y dadansoddydd, yn nghvlch dwfr Gwaelod y Pentref, gan nad oedd y dwfr vn cael ei gondemnio yn hollol fel yn niweidiol i iechyd, penderfynwyd1 gohino y mater, ac ymgynghori, yn y cyfamser, a meddyg, yn ol cyfanvyddyd ydadansoddydd. Pasiwyd nad oedd y cynghor yn ystyried un- rhyw gvfrifoldeb yn nglyn a pheryglon llwybr Hen Shop, gan nad oedd o fevm terfynau medd- iant y plwyf. Pasiwyd i wneyd cais at. y cynghor dosparth, i ofyn iddo ymgymeryd a. gwneyd di- ffynfa. rhag damweiniau posibl ar lwybr y Gaer- wen. Trefnwyd fod i'r clexc roddi adroddiad llawn o weithrediadau y cynghor, yn y cwrdd plwyf, a gynnelir i ethol cynghor newydd. Pen- derfynwyd estyn y pibelli dwfr y pentref i gyf- eiriad Shop Newydd. Cydymdeimlwyd a'r Teulu Brenhinol. i CYFLWYNO TYSTEB. Nos Lun, yn Nghapel Rehoboth, cynnaliwyd cyfarfod cy- hoeddus, 0' dan lywyddiaeth Mr D. Ifor Jones, Llythyrdy, i'r amcan o gyflwyno tysteb i Mr Humphrey Davies, U.H., fel cydnabyddiaeth oddiwrth. eglwys Rehoboth, o'i gwerthfa^rogiad o lafur a sel Mr Davies gyda'r achos yn y lie yn ei holl agweddau, a. chyda'r canu yn arbenig am dros ddeugain mlynedd. Wedi i'r symudiad gvchwyn yn y cylch cyfrin, a dod ohono i gael ei weithio allan gan yr eglwys, gwelwyd fod y bwriad cyntaf wedi ei sylweddoli yn fwy na dau-ddvblyg. Ar y cyntaf, nid oedd y bwriad ond tystebu Mr Davies gydag anercbiad goreuredig, ond gan fod cymaint arall o arian wedi eu casglu yn fwy nag oedd eisieu i syl- weddoli y bwriad cyntaf, penderfynwyd hefyd roddi llestr arian i Mr Davies, Mrs Davies, a iMiss Davies, yn nghydag anerchiad goreuredig ysplenydd, yr hwn a gynnwysai ddarluniau o'r teulu, ac o'r capel, o'r tumewn ac o'r tuallan. Mae'r amerchiad yn faith, ac wedi ei harwyddo ar ran yr eglwys gan v Parch John Roberts, gweinidog a'r Mri Morris Thomas, Richard Owen, D. Ifor Jones, blaenoriaid. Cyflwyn- wvd yr anerchiad yn ffurfiol gan Mr William Jones, Garneddwen, fel yr aelod liynaf; yr hyn a gydnabuwyd yn ddiolchgar gan Mr Davies.. Yna cyflwynodd Mrs Jane Morris, Carlegllwyd, y llestri cirijin i Mrs Davies; rhoddodd hithau fyneciad o'i theimladau gwir ddiolchgar, ac y ciffa! y rhodd ei gofal mwyaf fel ei thrysor penaf. Cymerwyd rhan yn y cyfarfod mewn. anerch, &c., gan Mri Richard Owen, M. Iho- mas, Llefeni; Parch J. J. Evans, a J. Roberts, gweinidog. Gwasanaethodd cor yr eglwys, o dan arweiniad Mr H. S. Roberts, C.M. yn gweinidog. Gwasanaethodd cor yr eglwys, o dan arweiniad Mr H. S. Roberts, C.M. yn nghyda Mr John Lewis, fel cyfeilydd.
CRICCIETH:
CRICCIETH CLWB Y BEL.—Daeth y clwb ar gwpam arian yma oddliar Gaernarfon, Llanberis, a. l'henygroes, yn gystal a'r medalau. DALIER SYLW.—Fe fydd Sale Flynyddol Jonathan & Co. yn Nghriccieth yn dechreu ddydd Llun, Chwefror lleg. Fe fydd yr holl IStoe yn cael ei hail tarcio. Bargeinion fel I arferol.-Advt. I MEWN wyth arbrawf allan o ddeg mae Olew j Morris Evans, Ffestiniog, wedi llwyddo i weda y Darfodedigaeth," 1 uberculosia" ar anifeil- y Darfodedigaeth," 11 1 uberculosia I ar anifeil- I iaid. Telerau neilHuol am ychwaneg o ar- brawfion.—Advt. Y GYMDEITHAS DREFOL.—Y tro diwedd- M, dadleuai Mr T. G. Williams, na ddylid caniat- au hunanlywo-draeth i'r Transvaal, tra y dadleu- ai Mr J. Elias y dylid. Dilynwyd gan y Mri WT. H. Williams, Ellis Jones. David' Wil- hams, a. W. Caer Jones. Caed un ofwyafrifyn crljyn C1PTEN PARRY.—Dydd Llun, '-n ei bres- wvlfod yn Glanyoned, bu farw Capten Parrr, ao efe vn 55 miwyddT oed. Bu yn feistr yr ager- long "Pryd.a.in," ac yr cedd yn wr o wybodaeth a phrofiad morwro-l helaeth, a chydnabyddwyd ef felly mewn anrhegilon fwy nac rnwaith. Yr oedd yn wr crefyddol, ac yn aeiod yn Seion, M.C. Yn mynwent Capel Helyg y claddwydl ef ddydd Iau, pan y gweinyddodd y Parch John ) Owen, M.A., &c.
FFESTINIOG A'R CYLCH. j
FFESTINIOG A'R CYLCH. NEWID.—Yr oedd y Parchn T. Lloyd, M.C., a, J. R. Jones, M.C., Engedi a Peniel, i bre- gethu yn Bethel (A) y Sul. GALWAD.— Deallwn mai Mr Gwilym Rees, o Goleg Aberhonddu yw dewisedig wr Jeru- salem i roddi galwad iddo fel olynydd y Parch P. Howell. HYFRYDFA, CONGLYWAL.—Yma y bu Cyfarfod Chwarterol Annibynwyr Meirion dydd Mercher a dydd lau. Caed cynnulliadau lluosog 1 wrandaw gweinidogion y sir PANTLLWYD. — Bwriada eglwysi M.C. Peniel ac Engedi gyd-adeiladu ysgoldy at was- anaeth yr Ysgol Sul sydd eisoes yn Mhantllwyd. Y mae Mr John Parry Jones U.H., wedi rhoddi y tir. EIRA.—Yn ystod yr wythnos, caed cryn lawer o eira ar gopau y mynyddoedd, ac oher- wydd y gwynt nerthol rai dyddiau, bu rhyw gymaint o attal ar waith yn rhai o r cliwareli uchaf "AMMOD PERFFEITHRWYDD." — Yn Nghymdeithas Ymdrech Grefyddol Bryn- bowydd, pan y llywyddai Mr Gwilym Moms, da rile nod d Mr Robert Edmund' bapyr ar y testyn uchod. „ BETHANIA—Dyma gartref yr Eglwys testyn uchod. „ BETHANIA—Dyma gartref yr Eglwys Annibynol hynaf yn y Blaenau, a bwriada yr eglwys wneyd adgyweiriadau pwysig y tu fewn i'r capel. Y Parch J. Rhydwen Parry y^^I^DORF>%AKELEY.—Y mae y feirniad_ aeth sydd newydd ei chyhoeddi ar y seindorf uchod 'vn Eisteddfod y seindyrf yn Ngholwyn Bav vn hynod ffafriol, ac yn dangos fod y sein- dorf yn gwneyd cynnydd cytlym. CYMDEITHAS EBENEZEP,N, os Iau, dan lywyddiaeth Mr Jones, Rhiwbryfdir. Cafwyd papvrau ar "Deborah" gan Miss Mary Davies, Edmund-street; "Hannah" gan Miss Lizzie J.. Williams, Maenofferen; "Jezebel" gan Miss Jane Richards, High-street, POENUS I'R BETTWS.—Y male newydd wedi cyrhaedd i Mrs Thomas Jones, Peny- llwyn, Bettwsycoed. fod Mr John Inigo Jones, ei mab, 25 oed, a aeth i Affrica gydar fyddm, wedi marw o glefyd, ac y mae iddi hi, sydd yn weddw, gydymdeimlad cyffredinol. TORI ASGWRN YR EN.—Yn un o chwar- elau Oakeley digwyddodd yr uchod, yn gystal ao ysgydwad trwm i'r ymenydd, i Mr John Williams, Talywaunvdd-terrace. ddydd Mawrth. Symndwyd ef i'r meddygdy, lie y gwemyddir arno ean y Meddygon Roberts a Jones. Y CYFARFOD EGLWYSIG.—Yn Nghym- deithas Seion, nos Fawrth, caed papyr gan Mr Mon-is Williams, Leeds-street, ar I'a mor bell: t o-ellir caniatau personam nad ydynt aelodau eo-lwysig i bresennoli eu hunain yn nghyfeill- XJ yr eglwys."Yr o*dd, fel y 5e»llwn, wahaniaeth barn ar v mater. CYFRIF Yn Nghvfarfod Misol Gorllewm 9 Meirionydd! cyfrifid 'fod v svmudiadau ir. Deheudir, ac attal un chwarel yn hollol yma, yn fwy na'r gwahaniaeth yn lleihad y gwrandawyr a'r aelodau yn v Cyfarfod Misol, fel y golyS?1 cyfrif trwy* y sir gynnydd ar wahan i Ffes- tiniog a'r cylch, bron yn mhob peth. TRI GWAHODDIAD.—Anfonodd Mr W. Owen, ar ran y cynghor dinesig, y JJ.° Hughes ar ran Cynghor yr Eglwysi Rhyddion, a'r masnachwvr o'u cvmdeitlias hwythau, ddy- muniad am ddydd claddu v Frenhines i fod yn ddvdd Gwyl, a hydyniwyd, a darfu y tafarn- wyr hefyd basio i gau eu tai am y dydd. ORGAN ETO.—Sonir fad eglwys a chynnull- eidfa M.C. y Rhiw yn myn'd i gael organ. Yma v cirtrefa y cerddoT a'r arweinydd cymanfaol adnabyddus, Mr E. Ffestin Jones ac efe yw prif arweinydd y gan, ac, wrth gwrs, v mae yn dra ffafrict i'r svmudiad hwn. Eisoes v mae pump os nad chwech o organau yn addoldai y VXTTTTNES.—Mewn sylwadau o eiddo y Parch D. Richards, M.A., yn Eglwys St. Dewi, y Blaenau, dywedai yr ystynai Bismarc y Frenhines Victoria y ddynes alluocaf gyfarfu erioed, a dyna farn John Bright am dani hefyd Yr oedd yn nghalon ei phobl ar gyfrif purdeb ei bvwvd, ac elai ei henw i lawr iw holafiaid fel "Buddug dda." COR Y MOELWYN.—Canodd v cor, dan ar- wteiniad eu hathraw, Mr Cadwaladr Roberts, yn rhagorol yn y cyngherdd yn ^olwyddelen. Mr H. Ari;uider Hughes oedd y cadeirydd, r Parch Penri Evans, Llandudno oedd yr arwem- vdd. ac er y noson stormus, caed cynnulliad a ddug elw da at achos teilwng, sef capel newydd yr Annibynwyr. CYNGHERDD.—Cynnaliwyd yr uchod yn yr Assembly Rooms, nos Iau, dan lywyddiaeth Mr T Parrr Jones, U.H., ac arweiniad Mr J. P- Roberts, Duffws. Cymerwyd rhan ynddo gan Mr David Ellis, Mr Arthur Davies, Cefnmawr; Iorwerthi Meirion, Mr J. 0. Davies, Bethania.; Miss Laura Ann Jones. Cyfeihwyd gan Miss A. E. Owen, Benar-road1. DAMWAIN BOENUS.—Cyfarfu Mr William Roberts, Borthwen Bach, Minffordd, tra yn dilyn ei alwedigaeth fel shunting guard yn ngorsaf y Diphtvys, ddydd Mercher, a damwain boenus iawn. Gwasgwyd ef rhwng dwy wagen lechi, a thorwyd trybedd ei ddwy ysgwydd. Caed gwasanaeth y meddygon Jones a Roberts yn fuan, a. chyda'r tren cyntaf symudwyd ef adref. MACHNO.—Yn y "Cwm" dilynwyd pobl y "Llan" trwy gael cyfres o bregethau gan y Parchn Hugh Pugh, Aberffraw (gynt), a Howell H. Hughes, B.A., B.D.—Y mae archeb wein- yddol Richard Roberts, yn ol y llys methdal- ladol, yn golygu deg swllt y mis i'r gofynwyr i dalu i bawbyn llawn.—Teimlir cryn ddyddordeb yn llwydd y seindorf, a disgwylir elw oddiwrth fudiad er eu mwyn. "O'R LLAN.Cyfrifid y derbyniwyd erbyn nos Lun, wedi dau gyfarfod, 50p oddiwrth sale of work yr Eglwyswyr er budd yr Ysgol Genedlaethol.—Un o frodorion y Llan oedd y Parch James Jarrett, Nefyn. Yn Nghym- deithas Siloh, nos Lun, caed papyrau gan y Mri Thomas Roberts, Sun-street; John Prodger, Penybryn; a Morris Jones, Tynant. —Sonir yn adnewyddol fod seindorf y Llan eto am ail gychwyn. AMRYWIAETHOL oedd cyfarfod y Rhiw nos Lun, pan y cymerwyd rhan gan Mr J. J. Williams, y Ilywydd y Miri J. D. Jones, R. Owen, J. Williams, a'r Misses Maggie Jones (Megan Dwyryd) a Sarah Jones fel cantorion, loan Dwyryd a Miss Kate Edwards fel adrodd- wyr, Misses A. Edwards a, Blodwen Jones (dadleu). Mr Hugh Jones am yr araeth, a H. Jones am yr unawd, wobrwywyd. Bryfdir a Mr Meredith Roberts feirniadai, a Miss Jones gvfeiliai. CYWIRIAD.—Ysgrifena Mr E. Pritchard, Mloelwyn House, Porthmadog, fel y canlyn :—| "Yn y rhifyn cyn y diweddaf o'r 'Herald Cym- raeg' gwnaeth eich gohebydd gamgymeriad wrth gyfeirio at Mr Andreas Roberts. Mewn per- thynas i Glyn Ffestiniog Quarry (Conglog), y mae Mr Cadwaladr Roberts;, cyn-swyddog y New Welsh Slate, wedi ymuno a'r parti, ac y mae yn bosibl mai felly y gwnawd y caiagy- meriad. Bvddaf ddiolchgar os y rhoddweh gy- hoeddusrwydd i'r cywiriad." "O'R MAEN.Yn rhestr y marwolaethau, y mae enwau y Mri W. Roberts, Frondeg; (jriffith Owen, Glasfryn Bach; a Robert Jones, Gellilydan.—Yn rhestr. areithwyr dirwestol y mae v Parchn. W. Williams, W. Roberts, Hugh Ellis, J. R. Jones (Gerallt), R. Talfor Phillips, a Samuel Owen, v ddau ddiweddaf o Ffestii\iog.—Yr oedd 26 o blaid hawliau merch i swyddau cyhoeddus, tra yr oedd 29 yn erbyn, yn yr ymraniad pwysig yn y gymdeithas ddiw- ylliadol.—Yr un noson caed papyrau gan y Mri Pierce Evans a D.Roberts ar "Enwogion y plwyf" a'r "Cynghor Plwyf." Caed adroddiac1 gan Mary Jane Roberts, a beirniadaeth; Mr Richard Jones (Ap Tecwyn) ar y pennillion i "Wledd y Nadolig." Enillwyr: R. Jones, B. E. Jones, a Beuno Baeh. Llywyddid gan Mr G. Prichard. DARLITHOEDD GILCHRIST. Nos Wener, traddodwyd yr ail ddarlith o'r gyfres uchod. Llywyddwyd gan Mr Andreas Roberts, Boston House, yn absennoldeb y llywydd apwyntiedig. Cafwyd darlith ar "Ddaeargryn- faau" gan y Proffeswr John Milne, Ynys Wyth. Cafodd brofiad ohonynt am ugain mlynedd yn Japan. Bu yn cadw gorsaf yn nglyn a'r mater dan lywodraeth y wlad hono. Cafwyd darlith addysgiadol iawn, yn nghyda chynnulliad lluosog. Esboniai ei sylwadau gyda darluniau tiwy gyfrwng y llusern a bwrdd du. Ar gyn- nytriad Mr John Owen, a chefnogiad Mr Ben- jamin T. Jones, Manod-road, diolchwyd1 i'r dar- lithydd. Hefyd, i'r cadeirydd, ar gynnygiad y darlithydd. Yn ystod y cyfarfod cydymdeim- lwyd a'r Teulu Brenhinol, a llongyfarchwyd y Bienhin, ar gynnygiad Mr Andreas Roberts, a chefnogiad Mr Owen Jones, Pant-yr-Hedydd. Y GWYR IEUANC.—Yn nghyfarfod y gym- deithas uchod, dan lywyddiaeth Mr R. T. Jones, Tan'rallt, cafwyd dadl ar "Pa un oreu a'i diwrnod o wyliau yn achlysurol, ynte pythefnos gyda'u gilydd." Agorwyd dros ddiwrnod gan Mr David Jones, Penygarth, yn cael ei gefnogi gan Mr W. Jones, Lord-street. Dros bythefnos gan Mr Robert Jones, Summer Hill, yn cael ei gefnogi gan Mr Griffith Jones, Park-square. Yn yr ymraniad, cafwyd mwyafrif o blaid pythefnos.
HARLECH.
HARLECH. MRS DR JONES.—Yr wythnos ddiweddaf, bu Mrs Jones yn Lerpwl yn anerch ar ddirwest. Y DOSPARTHIADAU COGINIO.—Dydd Llun (ddoe), yr oedd y dosparthiadau.coginio a drefnwyd gan Miss Griffith a Mrs Dr Jones yn dechreu, dan arolygiaeth ac addysg Miss Ellis, Cynlas.
LLANBEDR.
LLANBEDR. DARLITHIAU.—Nos Iau, traddododd y Parch Gwynfiyn Jones, anerchiad i aelodau y gymdeithas lenyddoi, ar "Lyfrgell y dyn ieuanc." -Nos dranoeth caed darlith ddarluniadol gan y Parch Gwynoro Davies, ar ei daith i'r Dwyrain. Cadeirydd, Parch D. C. Edwards, M.A.
LLANBERIS A'R CYLCH.
LLANBERIS A'R CYLCH. OS am wir fargeinion mewn Dilladaa Parod ymwelwch a Bradleys, Caernarfon, yn ystod y Sale.—Advt. MAE'R Mona Cycle Works wedi newid dwy- law. Prynwyd y stoo a'r gwaith gan y Mri E. Jones a'i Fab, Castle-square a Bsngor-street.- Advt. MiARWTOLAETH.—Ar ol cystudd trwm, bu farw Mr Tom Rogers, cigydd, yn nghanol-ddydd ei fywyd, dydd Iau diweddaf. Yr oedd yn ddyn taWel, a hollol ddiiatsen am bawb. Brodor o Gaernarfon ydoedd. Claddwyd ef yn Llan- beblig, ddydd Llun. LLWYDDIANT.—Da iawn genym allu cof- nodi mai Mr William Morris Jones, Mount Pleasant, a ddewiswyd, allan o rai ugeiniau o ymgeiswyr, i fod yn is-oruchwyliwr yn Chwarel Dorothea, Nantlle. Bu yn arolygwr chwarel yn Nantlle, beth amser yn ol, a, gwnaeth iddo ei hun enw rhagorol yno. Yn bresennol, yr oedd yn gwasanaethu fel is-oruchwyliwr yn Chwarel Glynrhonwy Isaf. Mae yn wr ieuanc gwir alluog, ac yn ddarllenwr eang. Ei hoff faes, ond odid, yw daeareg. Enillodd y brif wobr yn nghystadleuaeth Gorphwysfa- am y cofnodiad llawnaf o ddarlithoedd y Proffeswr Jehu ar ddaeareg a derbyniodd feimiadaeth ganmol- adwy iawn gan y boneddwr dysgedig hwnw. Eiddunwn iddo bob Uwyddiant. Drwg, fodd bynag, fydd gan gannoedd o'r trigolion ddeall fod ei dad-yn-nghyfraith, Mr G. Jones, yn symud gydag ef i fyw i Nantlle. Bydd colled fawr ar ei ol mewn llawer cylch, colled, bron anadferadwv i eglwys Preswylfa, gan ei fod yn wr ag y mae'n anhawdd iawn cael ei gyffelyb yn mhob cylch.
LLANDUDNO.
LLANDUDNO. GWAEL.—Drwg genym ddeall fod Archddi- aeon Llanelwy yn wael. Cafodd asnwyd wrth fyned i bregethu i Lanrhos. DIRWEST.—Nos Lun, bu Plenydd yn tra- ddodi anerchiad ar "Amcanion, moddion, a. chynnydd dirwest," yn yr Ysgoldy Cenedlaethol. Cadeiriwyd gan y Rheithor. YMGHWILIAD.-Boreu dydd lau, bu y Mil. Luard, R.E., yn cynnal ymchwiliud ar ran Bwrdd y Llywodraeth Leol, i gais y cyngjior dosparth am hawl i fenthyca. 1500p er eangu cables y goleum i trydanol. Ffurfiol hollol yd- oedd. Y BWRDD YSGOL.—Nos Fercher, dan lyw- yddiaeth Mr W. Bevan, U.H., cydymdedinlwyd a'r Teulu Brenhinol, a chyfarwyddwyd y clerc i roi hyny ar y cofnodiora.—Derbyniwyd ymddi- swyddiad Mr H. D. Rolberts, athraw cynnor- thwyol yn ysgol y bechgyn. gyda gofid.—Cyd- ymdeimlwyd a. theulu y ddiweddar Luev Jones, fu yn a.thrawes ysgol y genethod am 15 mlyn- edd, a. phenderfynwydcynllyg y swydd wag- i Miss E. Hughes, o Ysgol y Bwrdd, Talysarn, yn ol cyflog sefydlog o 120p.
;LLANKRCHYMFDD.
LLANKRCHYMFDD. Y GYMDEITHAS LENYDDOL. Nos Wener. dan lywyddiaeth Mr R. Williams, Tan- rhall, darllenwyd papyr ar y "Parch John Wes- ley," gan Mr Richard Williams, Church-street, a chafwyd sylwadau gan Mr R. J. Owen, Gelder, a'r Llywydd. FLtTSEN.-Dydd Gwener, yn y Bull Hotel. bu Mr J. Rice Roberts, cyfreithiwr, a'r Parch D. Morgan, M.A., Llantrisant, yn rhanu i drigiannwyr plwyf Llantrisant, yr elusen flyn- yddol sydd yn dyfod iddynt dan ewyllys y di- weddar David Hughes. CYFLWYNIAD. Dydd Mercher, cynnal- iwyd cyfarfod i gyflwyno anerchiad1 hardd i Dr Willam Evans, s^vyddiog meddv-ol dosparth LI anerch ymedd. Cadeiriwyd gan Mr McKillop. Darllen-wyd yr anerchiad, a. chvflwynwvd ef i Dr Michael Hugns. a, gynnrychiolai Dr Evans. Gwaith Mr Jioseph Owen archadeiladydd. Porth- aethwy, jTdoedd yr anerchiad1.
| LLANRWST. j
LLANRWST. GWAELEDD.—Dal yn wael y mae Mr R. R. Owen. Hvderwn y caiff adferiad buan. Y LL YFRGELt.-Deallwn fod y Llyfrgell a'r Ddarllenfa Gyhoeddus mewn eyflwr pur lwyddi annus. NEWID PWLPUDAU.—Dydd Sul, darfu i holl weinidogion y dref newid pwlpudau. Y CYNGHOR DOSPARTH.—Nos Wener, dan lywyddiaeth Mr J. E. Humphreys, U.H.— Pasiwyd i adael pris y dwfr fel yn bresennol am beth amser yn ychwaneg, a gostyngwyd bil Mr Beetham o 7p 10s i 5p.-Penderfynwyd talu 7p "10s o iawn i Mr E. Mills am y niwed a wnaed i'w ardd wrth wneyd y carthffosydd. newyddion.—Pasiwyd i gymeryd drosodd y ffordd sydd yn arwain o Heol Scotland at gat- ia;u Capel y Methodistiaid Calfinaddd.—Dar- ia;u Capel y Methodistiaid Calfinaddd.—Dar- llenwyd llythyr oddiwrth Mr Hugh Jones, Nantyglyn, yn galw sylw at sefyllfa beryglus y llwybr sydd ar hyd glan v llyn ger y Felin Ucha. Gadawyd y llythyr ar y bwrdd.—Pen- derfynwyd gwneyd cais at yr Ysgrifenydd Cartrefol yn gofyn iddo ganiatau i ffeiriau gael eu cynnal yn Llanrwst ar y dydd Mawrth cyntaf yn mhob mis, ac nid ar ddyddiadau pen- nodol fel yn bresennol, ond fod llais cyfarfod cy- hoeddus i'w gymeryd gyntaf.-Mewn atebiad i lythyr oddiwrth Gynghor Trefol Conwy ar yr un ewestiwn, cyfarwyddwyd y clerc i ateb fod y cynghor wedi mabwysiaau v cwrs uchod.- Dywedodd yr Arolygydd ei fod wedi gwerthu pentwr o'r stwff a ysgubwyd oddiar y ffordd am 2p 5s; nad oedd cerig Penmaenmawr wedi cyrhaedd eto; a bod y malwr vn awr yn tori cerig yn Chwarel Trefriw er mwyn eu cael yn barod i roddi ar y ffyrdd yn ystod v mis hwn. Awgrymai fod dydd gwyl i'w ganiatau i weith- wyr y cynghor ddydd Sadwrn.-Pasiwyd yr ad- roddiad.—Mabwysiadwyd adroddiad y Swyddog Iechydol, a gymhellai welliantau neillduol yn y garthffos rhwng Penybont a Phlas Helyg, ac amcangvfrifid y gost i fod yn lOp neu 12p.— Casglwyd 32p yn ystod y mis diweddaf.—Cyn- nygiodd Mr David Jones fod yr holl brifffyrdd o fewn y dosparth i'w rholio gyda'r peiriant malu cerig. Dadleuai y ceid gwell ffyrdd ac y byddent yn rhatach i'w cadw.—Eiliwyd gan Dr Owen.—-fasiwyd.—Galwodd Mr T. R. Jones sylw at y ffaith fod dyfrgwn vn difetha pysgodi yn Llyn Crafnant. Hyderai y gallesid gwneyd rhywbeth i arbed y pysgod.—Cynnyg- iodd Mr D. Jones fod y cadeirydd yn anfon at Mr Buckley i'w wahodd i fyned i'r llyn i hela y cyfryw.—Eiliwyd gan Mr T. W. Griffith, a phasiwyd.—Darllenwyd llythyr oddiwrth glerc Cynghor Dosparth Llandudno yn gofyn a oedd y cynghor yn barod i benodi cynnrychiolwyr i gyfarfod mewn cynnadledd i ystyried y priodol- deb o sefydlu yspytty i neillduo rhai dan y frech wen pe digwyddai.—Ar gynnygiad Mr David Jones, penderfynwyd cydsynio a'r cais, a phenodwyd Dr Owen a Mr W. Hughes fel cynnrychiolwyr.
LLITHFAEN.
LLITHFAEN. Y BWRDD YSGOL.—Y mae tymhor y bwrdd ysgol bron ar ben, a chawn fod rhybuddion eis- oes allan i ddewis pump o aelodau ar y bwrdd. BODDIAD CAPTEN JONES.—Yr oedd y Capten Evan Jones, o'r llong "Moeltryfan," wedi ei eni a'i fagu yn Nhaiuchaf, yn y gymydog- aeth hon, a chydymdeimlir yn fawr a'r teulu oil yn eu profedigaeth lem. Y CYNGHOR PLWYF.—Yn nghyfarfod di- weddaf y cynghor, o dan lywyddiaeth Mr Henry Jones, pasiwyd penderfyniad yn datgan y golled fawr a deimlir ar farwolaeth y Frenhines yn nghyda chydymdeimlad a'r Teulu Brenhinol yn eu profedigaeth. Y GWEITHFEYDD SETTS.—Cawn fod y gweithfeydd setts yn y gymydogaeth hon ar hyn o bryd yn bur fywiog, ac fod llawer o ofyn am y cerig a werthir. Hefyd, gwneir ymchwiliadau mynych o berthynas i agor chwarelau o'r new- ydd yn y gymydogaeth, a disgwylir v cymer hyny le yn fuan.
MINFFORDD.
MINFFORDD. ADDYSG.-Nos Fercher, pan y llywyddai Mr y G. L. Griffith. caed dadl yn v gymdeithas len- yddoi ar "Ai boddhaol ai anfoddhaol oedd cvf- undrefn addysg yn bresennol yn N irhymru ? 0 Maid! caed papyrau gan Mr R. Lloyd Jones a Mr C. Beresford. Yn erbyn gan Mr William: Jones, gorsaf-feistr, a Miss Edwards, athrawes. Barnai'r mwyafrif mai anfoddhaol.
NANTLLE AR CYLCH.
NANTLLE AR CYLCH. MAE'R Mona Cycle Works wedi newid dwy- law. Prynwyd y stoo a.'r gwaith gan y Mri E Jones a'i Fab, Castle-square a Bangor-street.- Advt. MAE pobpeth wedi eu hailfarcio yn ystod y Sale gan Bradleys, Caernarfon. Cofiwch dalu ymweliad.—Advt. CYMDEITHAS HYFRYDLE.—Nos, Fawrth, dan lvwyddiaeth Mr Ellis Williams, Sea View, cafwyd dadl ar "Pa un ai pethau i'w condemnio ynte i'w cytmeradwyo ydyw ffng-chwecuau." Agorwyd y ddadl a.r yr ochr gymeradwyol gan Miss Myfanwy Evans, ar yr ochr gondemniol gan Mr Robert J. Hughes. Roedd y mwyafrif o blaid nofelau. ADFERIAD HOLLOL. Tystiolaeth Capt Evan Owen, Edeyrn:—" Wedi dioddef poenau dirdynol Camdreuliad y Bwyd am flynyddoedd, a threio pob math o feddyginisethau yn gwbl ofer; ond cyn gorphen y botelaid gyntaf o'r Ffisigora." yr oeddwn yn ddyn newydd hollol iach." Gwerthir "Ffisigora yn mhob man mewn potelau Illi a 2/9, neu drwy y post am 1/3 a 3/- oddiwrth y gwneuthurwr, Owen Jones, M.P.S., Abergele.-Advt. NEBO, LLANLLYFNI.—Nos Fercher. trwy garedigrwydld Dr Morris, Talysarn, cafodd plant Band of Hope y lie uchiodl, yn gystal a lluaws ereill, eu swyno gan ganeuon, &c., gyda'r gramo- phion. Llywyddwyd gan Mr Evan Thomas, Bronyfoel. Yn ystod y cyfarfod1, caed anerch- iadau barddonol gan Mri T. H. Griffith (Arfon- yddl). ao R. Morgan Jones. Canwydl hefyd gan Mr D.. D. Griffith a'i gyfeillion. Cymerwyd rhan bellach igant^faster D. Griffith. Ysgoldy; a Mr Morris WilTiaims, Nazareth. CYFLWYNO ANRHEGION.—Ar ddiwedd y cyfarfod yn, Llanllyfni, nos Iau, aed drwy waith dyddorol o gyflwyno set o lestri arian gwerth- fawr i Mr J. Roberts, Manchester House, am ei ffyddlondeb gyda chaniaidaeth, y cysegr yn Salem, Llanllyfni, am 35 o flynyddoedd. Gwnaed y cyflwyniad ar ran cynnulleidfa Salem, gati Mr W. W. Jones1 (Cyrus), fel y diacon hynaf. Diolchodd Mr Roberts am yr anrheg- ion, a dywedodd y byddai vn edrych arnynt fel y pethau gwerthfawrocaf ai feddai, am eu Ibiod yn rhoddion cyfeillion1. CYMDEITHAS SARON, PENYGROES.— Nos Fawrth, dafwIytcH cyfarijod aimrywiaethioil, dan lywyddiaeth Mr R. B. Pritchard. Cymer- wyd rhan gan y persona.u canlynol —Mrs Henry Jones, Ceiri House; Miss Laura, J. Owens, Mri Owen Williams. T. O. Jones, W. O. Williams, Williaimi Phillip Thomas, John Morris Hughes, J. Morris Parry. Cyfeilydd, Mr T. T. Powell. Cystadleuaeth enwi mwyaf o newyddiaduron Cymreig: 1. Mr T. O. Jones; 2. Mr Ll. G. Wil- liams. Datganwyd galar ar farwolaeth y Fren- hines. a chydymdieimlwyd a'r Brenhin a'r Teulu Branhiiiniol. ADOLYGU Y GANRIF.—Yn Llanllyfni, nos Iau, cynnaliwyd cyfarfod linosOQ- iawn hi dyddor- ol i 'adolygu cynnydd gwabanol gan-gheniu gwy- bodaethau a masnach yn ystod y g,anrif ddiwedd- af. Llywyddwyd gain y Parcii G.'Ceidiog Ro- berts. Wedi canu emyn, galwyd ar Mr G. Wil- liams, Bodychain, i ddarllen ipapur ar "Gynnvdd gwyddoniaeth a chelfyddyd yn ystod y ganrif." Cafwyd crynhodeb dyddoroi a chynnwysfawr. Yna, caed canig gan barti meibion, dan arwein- iad Mr W. H. Williams. Yn nesaf, darllenwyd papvr gan Mr W. W. Jones (Cyrus) ar gynnydd Dyffryn Nantlle yn ystod y ganrif, dan y pen- awdau canlynol—1, Cynnydd gweithfaol; 2, ad- eiladau 3. peiriannau 4, masnach; 5, crefydd neu addoldai; 6, addysg. Ton eto gan y cor meibion, gyda ehymeradwyaeth mawr. Yn nesaf, cafwyd papyr ar y "Goleuni Trydanol," yr hwn sydd wedi ei efrydu yn hynod feistrolgar gan Mr H. Roberts, Gwyndy. Llanllyfni, yr hwn sydd yn wr ienianc hynod, "am ei alluodd mewn celf a gwvddor. Eglurwyd darganfyddiad a chynnydd trydaniaeth yn eglur a. dyddorol gan Mr D. G. Davies, Ysgol y Bwrdd. CYFARFOD RHYDD-FRYDiG.—Fel yr hys- byswyd yn fyr yn ein :rh)ifyn diweddaf, bu; yr aelod dros Eifion yn anerch ei etholwyr yn Nhal- ysam nos Lun, ar ol cyfarfod blynyddol y Gym- deithas Ryddfrydol, y cyhoeddwyd1 ei ihanes eis- oes. Oynnalhvyd, y cyfarfod yn Ysgol y Bwrdd. Llywydd, Mr H. E. Jones (Hywel Cefni). Daeth nifer luosog o'r etholwyr yn nghyd. Yr oedd disgwyliad aiddgar am araeth Mr Bryn Ro- !berts. ac ni chafodd neb ei siomi.—Cyfeiriodd y Llywydd at farwolaeth y Frenhines, a dangosodd y gynnulleidfa barch i'w choffadwriaeth.—Cyn- nygiodd Mr Edward Jones y penderfyniad' can- lmol "Fod v cyfarfod hwn 0 Rrvddfrvdwyr Talysarn yn llawenhau yn llwyddiant v blaid Ryddfrydig yn yr etholiad diweddaf, yn enwedig yn Nghymru, ac yn mawr hyderu. pan y cawn etholiad eto. y dyehwelir blaid Ryddfrydig i awdurdod. fel y maU-wm ddisgwyl i'r mesuraui y mae arnom gymai nt o an gen «m d'anynt, megis dadsefydliad, rhyddhau prydlesoedd. un dyn un bleidlais, &c., gael eu rhoddi-ar ddeddflyfrau ein gwlad."—Cefnogwyd ga,n Mr Richard Jones.— Yna caed araeth gan Mr Rryn Roberts. Der- byniwyd ef gyda ehymeradwyaeth wresog. Dv- munai ddatgan ei ofid nad ydoedd wedi bod yn Nhalysarn er's dwy neu dair blynedd. Nid ydoedd yn sicr am yr achns o hyny. Dichon fod rhai amgylchiadau1 wedi bod yn attalfa-, ond yr oedd yn sicr nad oedd bai gwirfoddol ar ei ran el. Yr oedd bob amser yn barod i fyned i roddi eyfrif am ei waith Sened.dot i'r etholwyr fyddai yn galw am ei wasanaeth heb esgeuluso neb (cy- meradwyaeth). Sylwodd Mr Roberts yn fyr ar Ddeddf lawn i Weithwyr, gan ddangos ei daioni a.'i diffygion. Sylwodd, hefyd, ar ddadgysyllt- iad a rhyddhau y prydlesoedd, gan ddangos yn egluT y fafh anhawsderan oedd ar ffordd aeloda.u preifat i allu dwyn yr un. mesur gerbron y Sen- edd Jbresennol, chwaithach ei basio. Yna, daeth at fownc y rhyfel. Dangosodd T rhesymau a'i gorfodai ef a. Mr Lloyd ^George, ao ereill, i gy- meryd y safle a gymerasant. 'Nis gallai ef ateb i'w gydwybod ei hun nac ated i Dduw pe cy- merasaisafle. gwahanol (cymeradwyaeth). Wedi egluro achosion y rhyfel a bychander y cweryl ar y dechreu, aeth Mr Roberts yn mlaen i ddangos ei ganlyniada.u dinystriol ac ofnidwy. Yna daeth at y cwestiwn. Pa beth a ddylid ei wneyd yn awr? Nis gallai ef weled fod yn bosibl gwneyd ond un o ddau beth. Yn gyntaf, cyn- nyg i'r iBoeriaid, neu yn hytrach ca-ma.tau idd- ynt, eu hanniibyniaeth mewnol, fel Canada a lle- oedd ereill; ac yr oedd y Boeriaid yn foddlawn ar 'hyn, gan adael pethau t-rarnor i Brydaiin. Dyma- ddylem wneyd fel dynion a Christionogion (cvmeradwyaeth). Os na. wneid hyn, byddai yn rhaid1 gwneyd peth arall, sef difa y genedl EU- mynaiidd yn y ddwv dalaeth o-ddiar wyneb v ddaear. A fynent gefnogi y fath erchyllwaith? Wedi traethu geiriau teimladwy am y ddiwedd- ar Frenhines, a datgan ei grediniaeth ei bod yn un o aiberthau y rhyfel anghyfiawn hwn, eistedd- odd Mr Roberts yn nghanol cymeradwyaeth en- fa-wr.Cynrtvgioad -Nir J. W. Jones, "Fod y cyf- arfod hwn yn diolch i Mr Bryn Roberts am ei ymweliad, ao am v sel a'r gweithgarweh y mae wedi ei ddangos dros egwyddorion Rhyddfrydig yn Senedd Prydain Fawr.Cefno--i gan Mr Evan Jones, a phasiwyd yn unfrydol.
PENRHYNDEUDRAETH.
PENRHYNDEUDRAETH. CYMiDEITBL\S NAZARETH.—Nos lau, pan v llywyddai Mr R. Davies, cafwyd adolygiad ar y flwyddyn 1900 gan Mr J. Jones, High-street. GWOBRWYO. Nos Fawrth, cynnaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn Ysgoldy y Bwrdd. ex rhanu gwobrwyon i'r plant, a fynvchasant yr ysgol fwyaf o welthiau y flwyddyn. Mr R. G. Pritchard. cadeirydd1 y Bwrdd Ysgol, a lywydd- ai. CYMDEITHAS GYNNORTHWYOL Y MIL- WYR.—'Yn y oyfiarfod, ddydd Mercher, pan y llywyddai y Pairch H. J. Manley, rheithor, dewiswyd Mr iR. J. Morris, U.H., Tycerig, yn drysorydd, yn aIeMr McLean, sydd yn symud o'r ardal.—Ystyriwyd tri chais oan.gen o'r Pen- rhyn, Talsarnau, a Harlech, a phasiwyd swm cynnorthwyol; hefvd, cydymdeimlwyd a Miss Jones, Ynysfor, is-lywyddes y gymdeithas,
PORTHMADOG.'
PORTHMADOG. ADGYWEIRIO.- Y mae hen gapel Seimig y Wesley aid ar y Pare i gael ei adgyweirio a'i baentio, &c. AIL-ETHOL.—Y mae Mr R. W. Jones, Gam, wedi ei ail-ethol yn arolygyd-d Cynghor Glaslyn yn yr eisteddiad diweddaf. MEDDYGOL.—Y mae Mr John Roberts, mab Mr J. Griffith Roberts, East-avenue, wedi pasio ei arholiad meddygol cyntaf yn Glasgow. 'PETH NIWED.—Hysbysir fod y llong "John Roberts" wedi cyrhaedd porthladd "Rio," wedi cwrdd a phefch niwed, ond mae'r dwylaw yn ddy- ogjel. DAMWAIN.—Dydd Llun, aeth y tren llechi ran ohoni o'r ffordd ger gorsaf Tanybwlch, a pharodd attalfa ar y traffic am tuag awr a harner. HYSBYSIADAU AC ARGRAPHU.—Der- bynir archebion yn ddyddiol gan ein cynnrych ydd, Mr W. Jones (Ffestinfab), yn Glaslyn Stores, Snowdon Street. GAN fod Mr J. H. Roberts, Gwalia House, yn ymsefydlu mewn busnes yn Capel Curig, dy- muna wrth symud ddiolch yn gynhes am y gefn- ogaeth a gafodd yma.—Advt. ANGLADD.—Gwasanaethai nifer o'r Gwir- foddolwyr fel cludwyr yn angladd y diweddar Joseph Ashton, a fu farw yn sydyn yn Boston Lodge. Bu ef am dymhor yn filwr. CYMDEITHAS UNDEBOL BORTHYGEST. -Capten John Hughes lywyddai y cfarfoo di- weddaf, pan y caed papyra.u gan Mr G. E. Ed- wards, Mr H. 0. Jones, a Mr W. Humphreys. YSGOLORIAETH.—Y mae gwerth yr ysgol- oriaeth a, enillodd Mr 0. D. Griffith, yn Rhyd- ychain yn 80p y flwyddvn, a'r ammodau am bedair blynedd. Mewn rhifyddiaeth y rhagor- odd ef. PAPYRAU. —• Yn Seion, darllenodd Miss Mary Jones, Snowdon-street, a'r Parch 0. Jones, bapyrau ar "Ieuan Gwynedd" a "Dafydd Evans, Ffynnon Henri." Mr J. Jones, y Olwb Rhyddfrydig, lywyddai. DYMUNIR hysbysu fod Masnachdy y di- weddar Hugh Williams, Tailor and Draper, yn cael ei gario yn mlaen yn awr o dan gyfar. wyddyd ei fab, Hugh Williams, yr hwn sydd wedi perffeithio ei hun yn y gelfyddyd yn ystod ei arosiad yn Llundain.—Advt. PROFEDIGAETHiUiS. Boreu Sadwrn, bu farw .Mrs Jones', priod, y Rhingyll Jones, yn 40 mlwydd oed. Rhoddodd enedigaeth i blentyn, a. bu yntau heiyd farw. Cydymdeimlir yn fawr a'r Rhingyll Jones sy'n awr yn weddw, a. chan- ddo 11 o blant. ANNIBYNWYR BORTHYGEST.—Y mae yr adroddiad! yr egjwys hon am 1900 newydd ei gyhoeddi, ao yn cynnwys ffeithiau a ffigyran wedi eu trefnu hynoo- gyflawn a chvsuras am yr achos. Ceir anerchiad j> Parch W. Ross Hughes, y gweinidog, yn blaenori. Perthyna i'r eglwys wyth o swyddogioTi, sef y Mri Lewis Jov.es, Ellis Jones, Thomas Parry. David Jones, J. Jones, R. Roberts. 0. Owen, ac 0. D. Jones. Ceir enwau yr oil o'r aelodau a swnt y cyfraniad- au a, dtengys yr oil lawer o ffrddlondeb. PERSONOL.—Y Mri Jonathan Davies ac R. Jones, o'r Llythyrdy Cyffredinol, oedd llywydd ac ysgrifenydd yr Ymneillduwyr yn rhagddar- par at ddydd! angladd y Frenhines.-Gan nad oedd Mr R. M. Greaves, rhoddwT y tir at gledd- fu newydd yn Treflys, gartref, nis gallai y cyng- hor Dlwvf diweddaf fyned vn mlaen i ystyried y cwestiwn.—Anmhosibl oedd, i'r Parchn Thomas Owen a J. J. Roberts fod yn y gwasanaeth ang- lad dol yn y TabernacI ddvdd Sadwrn, oherwydd gorfod myn'd oddioartref.—Y Capten R. WiI- liams, "Palestine," lywyddai gyfarfod blynydd- ol y Mutual Ship Insurance ddydd Mawrth. Ffurfiol oedd y gwaith.-N mae cynnydd yn y galw ami wasanaerth ein cerddor Heol. Alaw Madog, fel beirniad. Y CYMDEITHASAU.—Yn Nghymdeithas y Garth, nos Lun, caed papyr ar "Hunan adnab- vddiaeth" gan Mr Hugh Jones, Garth-terrace, Mr 0. Hughes, yn y gadair.—Papyrau hefyd oedd yn Nghymdeithas Salem, pan y llywyddai Mr W. E. Morris, fferyllydd. gan Mr John Jones, Miss Timothy, a Mr W. Roberts.—Am- rywiaetbol oedd cyfarfod: y Tabernacl. yr un noson, Mr D. O. M. Roberts yn y gadair. Prif atdyniad1 v noson oedd cystadleuaeth unawd rhwng y merched. Rhoddai v llywydd brooch aur i'r oreu, Mr D. Williams, Ivy House, bar o fenvg i'r ail, a Mr R. D. Evans, Paris House, rai cyffelyb i'r diydedd. Cystadleuodd' saith. Eos Alaw feirniadai. 1. Miss berts, New-street; 2, Elizabeth C. Roberts. New-street; 3, Miss Lizzie Jones. East- avenue.-Nos Lun, pan y llywyddai y Parch Ll. R. Hughes. M.A., yn yr Ystafell Drefol. vn Terrace-road, caed darlith ragorol ar wahanol nodweddau a golygfeydd Sicily, gan Mrs Casson. Cvnnorthwyid hi gan Mr David Williams. Ivy House, gyda'r hudlusern.
PWLLHELI.
PWLLHELI. I FAES Y RHYFEL.—Y Sadwrn diweddaf, ymadawodd Mr Charles James Brown, a fu yn futler yn Nanhoron, am faes y rhyfel. YR HENADUR ANTHONY.-Darilenodd ef bapyr ar y Frenhines yn Nghymdeithas Penlan, pan y llywyddai Mr Richard Roberts. EIN GOHEBYDD LLEOL ydyw Ffestinfab. Geilw efe Vn vr Eifl bob ddydd Mercher; a gellir o-adael gohebion ac hysbysebion iddo yno. COFRESTRYDD Y BLAID RYDD- FRYDIG.—Y mae Mr A. Ivor Parry wedi ei ddewis yn oruchwyliwr cofrestrol y blaid Rydd- frydig. "Y BYWYDFADAU.—Dydd Llun, pan y llywyddai Mr John E. Greaves, cyfarfu Cym- deithas By, _Vdfadau Glanau Bau Aberteifi ac w- Arfon. Caed adroddadau manwl am yr oil o'r badau vn y gwahanol leoedd. ac ar y cyfan ffafriol oedd y cyfryw, ac yr oeddis yn mhob man vn cario allan amcan y gymdeithas. Pasiwyd mai buddiol fyddai cael cwch mwy yn Aber- crwnevd i ffordd as un Llanaelhaiarn. CYMDEITHAS GWERIN • CYMRU.—Nos | Fercher. bu Mr Ellis Jones Griffith. A.S.. yn] darllen papyr i Gymdeithas Gwerin Cymru ar "Hanes Cymru." Llywyddwyd ga\i y Maer. Caed papyr hynod ddyddorol ac addysgiadol. a diolchwyd yn gynhes i Mr Griffith ar gynnygiad v Parch J. J. Jones. B.A.. cefnogiad y Parch b. James, ac ategiad Mr John Williams.-Ar ddiwedd v cyfarfod. cymerwyd i ystyriaeth ddewisiad vmgeisvdd Rhyddfrydol a,tet-holiid y Cynghor Sirol. Wedi peth siarad. enwyd tri o bersoinau i ofvn iddynt a fyddant yn barod i sefyll, a phleidleisir yn derfynol nos Fercher nesaf. Y tri nodwydVw'r Mri Maurice Jones, 0. Robyns Owen, a T. J. Houghton Davies. MR R. CARREG, U.H. Oherwydd gwael- edd. methodd Mr Carreg. cadeirvdd yr ynadon, a dbd i'r ynadlys y tro diweddaf. CYHOEDDIR BRENHIN.—Cyhoedded y Brenhin yn Mliwllheli, ddydd lau. Cyfarfuwyd yn y Neuadd Drefol, pryd yr oedd aelodau o'r cynghor trefol, ac ereill, yn bresennol. Yn y Sgwar. o flaen y Neuadd, oedd yn orlawn, cy- hoeddwyd y proclamasiwn gan y Maer. Can- wyd "Duw Gadwo'r Brenhin." a rhoed hwre fyddarol. Yna aed drwy brif heolydd y dref, ac yr oedd y cynghorwyr, y gwirfoddolwyr, &c., yn vr orvmdaith. CYFARFOD LLENYDDOL. — Cynnaliwyd cyfarfol Uenyddol Tarsus yn Ysgoldy Salem nos Iau, dan lywyddiaeth Mr G. Roberts, Maes, ac arweiniad Mr John Rowlands. Beirniadwyd y gerddoriaeth gafn y Mri John Ellis a D. Caradog Evans; y farddoniaeth a'r adroddiadau, gan Cenin ac Arifog; a'r adranau ereill gan Mrs R. Owen Jones, Mrs Jones, Mri Robyns Owen, W. Jones, Davies, a R. Murray. Caed cystad- letfaetha-u da. Yr ysgrifenydd oedd Mr T. W. Thomas. ANGLADD YN MHENRHOS. Dydd Mawrth. claddwyd y diweddar Mrs Williams, Goetre (gynt o Benvberth), yn Mhenrhos. Yr oedd 35 o gerb-ydau yn yr angladd. a'r nifer ar dmoo yn hvnod luosog. Gweinyddodd y Parchn Thomas Williams, Rhydclafdy, a Misses Jones, Dinas. Y nrif alarwyr oedd y Mri E. Williams. priod: a Mr 0. Williams, mab; Misses Martha Williams, Mary Williams, J. Williams, Mis A. Jones. Mr W. Hughes, &e. Y gofalwr oedd Mr Williams, Shop Goch.
RHCS A'R CYLCH.
RHCS A'R CYLCH. HEN A NEWYDD. 0 flaen Cvmdeithas Lenyddol a, Duwinyddlol Wesleyaid v Stryt Isaf bu y Parch Huw Parri, Rhosymiedre. yn traethu ax yr "Hen ganrif, a'r ganrif newydd," nos Wener. Y cadeirydd oedd y Parch J. R. Jones. ■'TTWYNIAD DA.—Mae eglwys v Capel Mawr (Rhos) wedi/dechreu gweithlo ar 'gyfer casgliad y "Cammf' ao yn debyg o wneyd* yn dra rhagorol cyn y diwedd. Eisoes y mae tua 180p wedi eu ha'ddaw. O'r swm a nodwyd, rddawodd Mr E. Hoosor 'Roo 50p. DADL.— "A cYdylai Cnistionogipei fod yn filwyr?" oedd testyn dadl "chwilboeth ulw" C n -eithas Dd'v.v^liadol Heol y J):vn (Rhos). nos Wener. Agorwyd ar yr ochr ^adarnhaol gan Mr Tom Davies, Tref loan. a Mr S. Hough. Heol v Bryn. yr ochr naoaol. Y cadarnhaol a orfii. Llywyddwyd gan y Parch R. Williams. YN MYNYDD SEION.—Gwedd'i ddyfal a wnaethpwyd gan Gynghor yr Eglwysi Rhyddion (Rhos a'r Cylch), yn eu cyfarfbd yn y lie a enw-d nos lau, ar ran. y Teulu Brenhinol yn eu galar, y deyrnas yn ei cholled. a thros y Bren- hin Iorwerth VII., a'r "Devrnas nad yw o'r byd hwn, &c." Llywyddwyd guni y Parch O. J. Owen. AMRYWIA ETHOL.—Dyna nodwedd y cyf- arfod a gynnaliodd aelodau Cymdeithasol Len- yddoi Wesleyaidi v Rhos. o dan lywyddiaeth Mr J. Williams, Heol y Cigyddion. nos Sadwrn. Darllenlodd Miss N. Price, Ty Emrys, bapyr addysgiadol a.r "Hanes Ruth." Canodd Mr E. Williams a'i gym., a ch<ifwtyd\ cyfamrysonau bvwiog mewn adrodd a chanu. Y DRYDEDD WAITH.-Para, yn ei bias, a dal i fyn'd yn fendigedig y mae darlith y Parch J. Roger Jones, Rhos, ar "Fywyd yn y tlotty." Ar gais Cymdeithas Lenyddol Gorphwysfa, Cefn Mawr, traddododd hi yno nos Fawrth, mewn hwyl, ac i gynnulliad iawn. Hon oed I y drydedd waith i Mr Jones ei thraddodi yn y cylch yn ystod y pythefnos, diweddaf. Cadeir- iwyd gan v Pairch E. Jones (UcUrorn y Cefn Mawr). COR UNDEBOL Y RHOS.-Allan o 103 daeth 91 yn llwyddiannus trwy y Ueisbrawf a gynnaliwyd Ionawr 24ain, a bellach rhestrir hwy yn aelodau o'r cor a enwyd. Bwriedir cyn- nal y prawf i ereill a ddymunant ymuno, awr o flaen v cyfarfod canu bob wythnos. Nos Fercher diweddaf, ymgeisiodd 10, a daeth naw trwy y prawf yn Uwyddiannus. Disgwylir i'r cor rifo 200 pan orphenir v trefniadau. Cynnelir y cyfarfodydd canu yn Neuadd Gyhoeddus, Rhos. Ail berfformir "St. Petr," a bwriedir "torchi y llewys" ar gyfer cyfamrysonau Eisteddfodol. ANRHYDEDD. Deallwn fod pwyllgor trefniadol cyfarfodydd blynyddol Undeb Bed- yddwyr Cymru wedi gwahodd Mr Ben Davies (un o ddiaconiaid Salem), Penycae, i draddodi anerchiad yn y cyfarfod blynyddol a gynnelir yn Porth, Cwm Rhondda, yn yr haf. Hyd y cofiwn, Mr Davies yw y lieygwr cyntaf o Undeb Bedyddwyr Dyffryn Maelor (os nad o Gvmanfa D. Ff. a M.) i gael yr anrhydedd hwn; ac y mae yn ei gyflawn haeddu-yn ysgrifenydd yr eglwys er's 26 mlynedd, yn brif athraw ar blant yr Ysgol Sul er's 25 mlynedd, yn lienor gwych, ac yn siaradwr rhwvdd. CHWARELWYR Y PENRHYN.—Ymwel- odd parti o 21 o Gor Meibion y Penrhyn a'r cylch, yr wythnos ddiweddaf, a rhoddwyd iddynt (yn ol tystiolaeth dau ohonynt wrth ein gohebydd) "dderbyniad tywysogaidd," yn mhob man. Arweinydd y cymdeithion yw Mr R. Wil- liams, a buont yn cynnal cyngherdd yn Cefn- mawr, nos Fawrth, yr Henadur Christmas Jones yn y gadair. Nos Fercher, yn Rhos- tyllen, gyda'r Parch T. Jones yn gadeirydd. os Iau, yn Neuadd Gyhoeddus, Penycae, &'r Parch W. B. Jones yn y gadair.—Nos Wener, yn Neuaddl Gyhoeddus, Rhos, gyda Mr Ben Da- vies (gwrthbwyswr yn Nghlofa Bersham), yn gadeirydd. Teg yw dyweyd yr edmygwyd eu gweddusdra, y mwynhawya en cyngherddau, ac y dangoswyd y caredigrwydd mwyaf tuag- atynt. Y DERWYDDON.—Darlith ardderehog oedd j yr un draddododd y Parch R. Williams, Heol y Bryn, o flaen Cymdeithas Ddiwylliadol Bethle- hem (Rhos). a Salem (Ponciau). Yn y lie olaf J nos Sadwrn, ar "Y Derwyddon,—eu hurdd—eu hanes-eu hawdurdodu harferion-eu crefydd -a'u dylanwad ar hanes v Cymry," &c. Nod- odd fod y Derwyddon wedi bod yn gymhorth mawr i gadw eu cenedlgarwch,-i feithrin ys- pryd rhyddid a chydraddoldeb crefyddol, ac wedi rhoddi sylfaen a, symbyliad i lenyddiaeth y Cymry. Derwyddiaeth (ebe y darlithydd) hyr- wyddodd dderbyniad Cristionogaeth gan y Cymry. Ar ol i Gristionogaeth ddyfod yma, ail gyfododd Derwyddiaeth; ond yn ei adgyfodiad, sefydliad llenyddol ydoedd, yn casglu hanes yr hen Dderwyddon, ac yn ffurfio sefydliadau llen- yddol newyddion. O'r sefydliadau newyddion hyn y dadblygodd yr Eisteddfod: Genedlaethol, &c Llywyddwyd gan y Parch R. Roberts, a chynhes ddiolchwyd i Mr Williams am ei ddar- lith. CYFARFODYDD ARBENIG.—Ar yr ach- lysur o agor addolfa newydd y Bedyddwyr yn Khref loan, cynnaliwyd. cyfarfodydd arbenig y Sul a'r LInn. a'r tair nos dilynol. Pregethwyd gan Mr Alfred E. Williams (mab y Parch Mor- gan Williams, cyn-weinidog Penuel, Rhos), a'r Parchn E. Williams, Rhosi; W. 0. Williams, Cefn; S. LI. Jon§^.Llynlledfiad H. H. Wil- liams. Rhiwabon; J. Thomas, Rhosddu; E. Kenffig Jones. Brymbo; T. Mendus Williams, Gwrecsam; Morg^in Lewis, Coedpoeth. Caed pregethau rhagorol. Llywyddwyd yr holl od- faon gan y Pa.rch E. Wiliiams, Rhos. o dan ofal yr hwn y codwtd y tv. Ar ddiwedd1 yr odfa nos Lun: cyflwynodd 'ddiolch gwresog i'r ad- eiladydd,—Mr Wa.tcyn Jones a'i briod. (y ddau yn aelodau ffyddlon yn 'Seion. Ponciau), yn nghyda thri o'u plant, ac i ereill am y dodrefn gwerthfawr a rad roddwyd zanddN-nt i'r tv newydd hardd. Canghen o Penuel (Rhos) fydd yr eglwys a ffurfiv vma. PRAWF GYNGHERDD.— Er budd i weddw v diweddar Mr Joseph Griffiths (diacon ac or- ganydd ffyddlon am flwrddi yn Mynydd Seion. Poncian) y cynnaliwyd hwn yn y Neuadd Gy- hoeddus, Rhos,, nos Lun. Yn absennoldeb Mr Saint (goruchwyliwr Glofa Vauxhall) etholwyd Mr C. Morgan (Morgan o WylfaV Tref loan, yn cadMrydd. Y gerddvnad oedd Mr G. W. Hughes, G. and L., Cefn; y Parch D. Tafwys d Jones vn taflanu yr adroddwyr. a Mr C. Roberts, F.R.C.O., yn cyfeilio. Dyfarnwyd Miss Tilly Thomas. Cefn, yn oreu o 12 ar ganu unawd sop- raw Mr J. Hughe. Ponciau, allan. o 9. ar yr una:wd tenor; a James Edwards. aJIan o 17. ar yr unawd baritoo. Ymgeisiodd pedwar parti ar ganu "Ar y Lan" (G. W. Hughes), ac enill- odd Mr S. Evans .i gvm., Rhos. Daeth Cor Plant JerusaJemt. a. Chor Plant, Bethlehem,, i gystadlu canu "Cariad1 v Plentvn," a dyfarnwyd y wobr i'r lolaf, o. dan arweiniad Mr Jacob Edwardis. Allan o 14 o adroddwyr. Mr T. Wil- liams. Ponciau, oedd! v goreu. Can odd Cor ATrrii-dd Seicm ddwy anthem. (y da.n arweiniad Mr Jonathan Griffith s" a chaed dicrrif-san Eraji Llew LlaneTch. Gwnaeth Mr Joseph Griffiths, Ponciau. vsarifenvdd1 campus. CYNGHOR PLWYF RHOS. Cvfarfu y cynghor yn y Neuadd Gyhoeddus, nos iau, Mr Hooson. U.H.. yn y gadair. Cydymdeimlwyd a'r Teulu Brenhinol. a. dymunwyd ar yr holl fas- nachwyr i gau eu maelfaloedd ddydd* ei chladd- edigaeth, o barch i'w choiradwria.eth.-Darllen- wyd llythyr oddiwrth y cwmni nwy yn dyweyd nas gallent wneyd cyfnewidiad yn mhris y nwy yn ystod y tymhor presennol. Cyfarwyddwyd yr ysgrifenydd (Mr Trevor Jones),'i anfon at y cwmni i ofyn a fuasent yn caniatau 5c y fil am arian parod.—Hvsbyswyd y bydd swyddog y Llywodraeth vn cynnal ymchwil cyhoeddus parthed garthffosydd y Pant, a'r cais am fenthyca 2500 o bunnau gan y Llywodraeth. ddydd Gwener, yn y ithor,Caed ymdriniaeth faith ar sefyllfa. anfoddhaol y gyrdd 'vn vr ardal yn gyffredinol, a phenderfynwyd i anfon at y cynghor dosptirth parthed sefyilfa. ystrvdoedd Rhos a'r Ponciau. yn neillduol-Ileol y Bryn.— Rhoddodd yr ysgrifenydd gyfrif o bresenn'oldeb aelodau y cynghor yn ystod y flwyddyn ddi- weddaf. Yr oedd Mri Hooson, W. Green. C. Morgan, a Zechariah Dodd. wedi cadw amser Hawn," Mri J. Evans, Watcyn Jones, W. M. Jones, wedi colli un cyfarfod; 'Mri B. Davies. u. Davies, a D. L. Price, ddau; Mr A. Edwards, dri; Mri J. Bowen, J. Griffiths, a William Hughes, bedwar; a Mr T. Thomas, bump o gyfarfodydd. yn ystod y flwyddyn.—Hysbyswyd y bydd etholiad cynghor plwyf yn mis Mawrth. ADLONIADO.-Tuagat chwyddo trysorfa yr achos yn mhlith y Trefnyddion Cynte.fig vn Nglasfaen, ger Penycae, cynnaliwyd* cyfarfod adlonia,dol poblogaidd yn y Neuadd Gyhoeddus (Penycae1. nos Fercher. Y llywydd oedd Mr Ben Davies, ac arwyr y cyfarfod oedd cor o blant Ysgol Wladwriaethol Rhiwabon. Cymer- wyd rhan gan amryw ereill o'r cylch.
RHYL.
RHYL. BACHGEN MEWN HELYNT.—Ddydd Iau, cyhuddwyd bachgen o'r enw Radcliffe, o ladrata lp 4s 9c oddiar ei feistr, Mr J. Foulkes, mas- nachydd gwin. Caed fod y bachgen wedi dwyn amryw symiau o arian fis Tachwedd diweddaf, a'u cuddio yma ac acw. Dygwyd ef gerbron yr ynadon, a rhwymwvd ef i ymddangos pan elwid arno. Rhoes Mr Foulkes ail gyfle iddo. ond dechreuodd ar yr un gorchwyl dracbefn.kiifon- wyd ef i ysgol ddiwygiadol.
WAENFAWR.
WAENFAWR. PEN'RALLT.-N'os Sadwrn, bu cyfarfod cys- tadleuol y ddeuddegfed ar hugain yn Mhen. 'rallt. Enillwyd y gwobrau fel y canlyn —Ad- rodd, 1, Mair Ellen Jones; 2, Thomas D. Jcnes canu, 1, Ellen Evans, Byni Eyrion 2. Jenny Williams I- 3, Mary Evans canu, 1. Mary Evans; 2, Maggie Evans; adroddiad gau Grif- fith Parry adrodd. 1, Mary G. Jones; 2. Willie 0. Jones; 3, L. A. Jones; unrhyw solo, Francis Williams. Waenfawr; unrhyw ddadl, 1, Jennia Evans, Owen Jones, a Robert Jones 2, L. A. Jones, a Mary G. Jones; canu, 1. Johnny Ev- ans; 2. Ellen Evans; can gan G. G. Jones; adrodd. 1, L. A. Jones 2. L. Ann Jones un- rhyw ddeuawd, Griffith Roberts a Francis Wil- liams.
j WYDDGRUG.
WYDDGRUG. Y DIWEDDAR MR T. T. KELLY — Cymer- odd ang-ladd y diweddar Mr T. T. Kelly Ie ddydd Mercher, yma. Gwasanaethwyd gan y Parch J. P. Poole-Hughes, ficer y Wyddgrug.
[No title]
[ Y dydd o'r blaeni, bu dau gleddyfwr gorett Ffrainc yn ymladd gomest. Sonir am wneyd dociau newyddion yn Lerpwl. Sonir am wneyd oofgolofn i esgob diweddar Llundain. Y mae v gwasanaethyddion ar brif iineU ffordd haiarn Paris wedi sefyll allan. Y cyfranddaliwr mwyaf yn Nghwmni Tram- ffyrdd Rhufain ydyw y Pab Leo XIII. Yn ddiweddar, daliwyd a. dynoethwyd cardot- wr cyfrwys yn Paris, a enillai fywoliaeth trwy grogi ei hun yn y modd mwyaf twyllodrus; a thrwy gyfrwng llythyr a geid yn ei boced bob tro y torid ef i lawr yr oedd cydymdeimlad ym- arferol pawb yn cael ei gynhyrfu tuagato; (w ar yr enillion hyny efe a elaa ymadth i dreio y trie mewn man arall!
Family Notices
GENI, PRIODI, A MARW. Y prla am gyhoedfil OenedlgaeSbar., Pr!"dMtP, a Marwolaethau yn y golofn hot Is yr un (bleendal) nen as Se ar coe: GENEDIGAETHAU. EDWARDS-lonswr 20. priod Mr Owen Ed- wards, Hafodruffydd, Blaenau Ffastiniog, ar ferch. EDWARDS-Ionawr 88, priod Mr W. R. Edwards, Post-offioe, Talybort, ar fab- oyntafanedig.- HUGHER-Ionawr 22, priod Mr W. Hughes, Dinas-road, Blaenau Ffestiniog ar fab. HUGHES-Ionawr 22, priod Mr Evan Hughes, Dolalas, Tanygrisiau, ar ferch. HUXLEY- Ionswr 26, yn Chapel street, Caer- narfon, priod Mr William A. Hux'ey, ar ferch cyntaf. anedig. LLOYD -Ionawr 20, priofi Mr J, Lloyd, Cae- clyd, Blaenau Ffestiniog, ar ferch. OWEN—Iorawr 23. yn Tanygrate Rhyd-ddu, priod Mr Owen E. Owen ar fe,-cb PBILLIPS-Ionawr 22, priod Mr Phillips, prif athraw Ysgol Ganolraddol, Blaenau Ffestin- iog, ar ferch-evntaf-eneclig. THOMAS—Ionawr 22, priod Mr Even Thomas, Bryntirion, Blaenau Ffestiniog ar ferch. WILLIAMS-lonswr 82. yn 73 Pool-street, Caernarfon. priod Mr Watkin Williams, cig- ydd, ar ferch. PRIODASAU HUGHES-EVANS --lona-r 22. yn Christ Church, Abermaw, gan y Parch D. Evans, M A. (tad y briodaeferch), yn cael ci gynnorth- ¡ wyo gan y Paich R, Ernest Jones, y Parch Thomas Hughes, gweinidog y M.C. yn Stock. port, a Maggie, meroh ieuenga f y Parch D. Evans, M A., Talarfor, Abermaw. OWE N-JONE S Ionawr 22, yn Nghapel Twr- gwyn, Bangor, gan Mr Lewis Morris, Mr Thomas Owen, Wern, Llandegtan. a Miss Ann Jones, Ty Cerig Llan sadwrn WILLIAMS—OWENS—Ionawr 22. yn swydd. fa'r oofrestrydd, can y Parch Robert Thomas, Llanerchymedd, Mr Owen Williams, Church- etreet, L'angefni, a Mis3 Kl zabeth Owens, Ffordd-deg-terrace, Llanbedrgoch, MARWOLAKTHAU. ELLIS—Ionawr 23, ar ol hir gyetudd, Mrs Mary Ellis. Belan View, Llbnfaghn yn 63 mlwydd oed. Dymunir ar l'rpapyrnu Ameri- canaidd gofnodi'r uchod. EV ANS-Ionawr 23, yn 63 mlwydd oed, Mrs Evans, Glan Eilian, Llanberis. EDMUND-Ionawr 30, yn Llar.fa:rfe"han, Mr William Edmund, yn 79 mlwydd ot-d. Buasai yn ngwasanaeth y diweddar reithor, y Parch P. C. EHIB, am 35 mlynedd GRIFFITHS Ionawr 17, yn 63 mlwydd oed, Mr John Griffithc, saddler, Penygroes. HEARD-lonswr 29, yn High street, Caernar. fon, Capten Uriah Heard, yn 56 mlwydd oed. HUGHES-lonswr 31, ar ol oystodd maith, Mrs Ellen Hughes, anwyl briod Mr Richard Hoghes" 9, Kinmel terrace, Nantlle (gynt o Gaergybi), yn 69 mlwydd oed. JONES-lonswr 21, o'r enteric fever yn New. castle, Affrica Ddeheuol, John Inigo Jones, o Pentredu Cottages, Bettv. sjoocd, yn 2S mlwydd oed.— JONES-Ionawr 23, Miss Myfanwy Gtynne- Jones, anwyl ferch Mr a Mrs W. O. Jones, Bron Eryri, Waenfawr. JONES-Ionawr 26. yn 59 mlwydd oed, Mar. garet, anwyl briod John Jcnes; 5, Windsor. road, Lerpwl, gynt o'r Slug, Beaumaris. Claddwyd Ionawr 31ain yn West Derby Cemetery.— LLOYD-JONES—Medi, 1900, vu Iloilo, Philip- pine Islands, Capt. John Lloya-Jone?, mab hynaf y diweddar John Lloyd Janes, Nantlle, a Plas y Bryn, ger Caernorfori.- LEWIS-Ionawr 22, yn Lombard street, Dol- gellan, yn 82 mlwydd oed, Mrs Anne Lewis, anwyl briod Mr Robert Lewis, tciliwr. OWEN- lonawr 22, jn 74 mlwydd oed, Mr Griffith Owen, Tyddyndewin, LTaentwrog. PRITCHARD—Chwefror 4, yn 2, Sportman- place, Cattle-street, Caernarfon, :• n 82 mlwydd oed, Mrs Mary Pritchard. PRITCHARD-Ionawr 31, yn 60 mlwydd oed, Mrs Margaret Pritchard, BoDwyl briod Mr David H. Pritchard, Gerlan-road, Betbeada. Yr oedd yr ymadawedig yn ferch i'r diweddar Thomas Williams (Capel). Dymunir am i'r papyrau Americanaidd gcincdi bye.— RUBERTS-Ionawr 20, yn 54 mlwydd oed, E. Roberts, Ty'rallt, Cwm Lanercb, Bettwsy- coed. ROBERTS-Ionavpr 23, yn 9 wythnos oed, Maggie, merch Mr a Mrs Roberts, 6, Glanyr- afon terrace, Tanygrisiau. WILLIAMS-lonawr 21, ar c-1 oyBtudd maith, Mr Thomas L. Williams, Pcntrychddwr, Llanllyfni. WILLIAMS-Ionswr 21. yn 63, High-street, Wyddgrug, Edwin Lloyd, anwy! fab Mr John Edwin Williams, yn 3 mlwydd oed. WILLIAMS-Ionawr 22, yn 56 mlwydd oed, Mrs Laura Williams. Beilis Houne, Bryn- 'refail, Alton.
Advertising
MONUMENTS. tlJ, RGE STOCE 8TSFOPK BUYING CALL AT HUGH I MARBLE WORKS, CARSARVON. All idols of Rustic and Plain Crozmtos hua.