Yr Herald Cymraeg

FFESTINBOG A'R CYLCH AIARW.—Yr wythnos ddiweddaf, bu farw Mrs. Johee (gweddw Mr Thomas Jones, Bryn Teg, Owmbowydd Beted), yn 72 mlwydd oed. IRRIODAS. —Dydd Mercher, priodwyd Mr. W Llew Jones, Tanygrisiau, a Mies Jennie Jones, London Place, Ffestiniog. EISTEDDFODOL.— Brvfdir oedd y hudd- uigol yn Eisteddfod y Rhos, am y perihiliion coffadwriaethol am fechgyn y Rhos fuont favvv dros eu gwlad. TE P ARTI.-Ydvdd o'r blaen, rhoed te i blrmt a-c athrawon Y g.,gol Sul Alaen offer en (M.C.) an Mr. a Mi's R. Jones, Vron Hill. SEREN 1914.—Derbyniodd Private F.van Py, Llan, y Seren nohod. Efe oedd yr 7anig un Heal aeth allan yn 1914. ARHOLIADAU'R CYC:(IR S),R.Ym- geisiodd 275 o blant yn yr arholiad uchod. Cifodd droeodd i SO o ysgolheigion fwy na SCO o farciau a 116 rhwng 200 a 299. Y ealon ^4oed4 400,. Djata f ^iai tfchaf e> cylch > ihwK :—'Nesta Jones, Y 80'01 y Chwarelau. 398; Margaret E. Davies, etc, 394; Eiuned Davi, eto a Johnnie Davies, Ysol Glanpwll, 39t yr un. ,LLYS YNADOL.— Dydd Alerche;r, cynh iwyd llys ynadol arbennig.—Cyhuddwyti Owen Thomas, trwyddedwr y Meirion V ault.e,. o (1) codi gormod'o bris am igwrw (2) peidio rhoddi pris cwrw i fynny yn y L-; a (3) gwerthu dau ibeint o stout i Janies Evans aIII bris gormodol.—Eriynvvyd gan Mr. W. George, ac amddiffynid gan Air. R. Gwynedfl James. Rhoed tystioiaeth gan Air. Dela~ motte (yr arolyigydd). Dywedodd i 8c gael ei godi am botel o stout. Y pris priodol ydoedd 7c.—Dirwywyd y dih'ynydd i 2"" 2s. am bob achOs ynghyda'r co.t.'u.—Cyhuddwyd Wm. Thomas Jones, Baltic Hotel, o beiuio rhoddi pris y cwrw i fynny mewn lie anil yn ei dy_ Cyhuddwyd ef ymhellach o godi n ormodcg am hanner peint o gwrw. Dy .vo -dd Mr* Delamotte iddo dalu 5c am gwrw. Y pris priodol ydoedd 4c. Yr amddillyni;:d cedd i fachgen wneuthur camgymeriad wrih werthn'jj cwrw. Dirwywvd i 2p 2s, ymh- b aoho% gyda'r costau.—Cyhuddwyd James Shears Alaenofferen Hotel, o godi gcrmod o bris amt chwisgi, ac esgeulu^o rhoddi cerdyn mewn llei anilwg i hysbysu pris y chwiagi.—Dirvrywyd i 2rp 2s. ymhob achcs gyda'r costau. RHEOLWYR YSGOLION.— Dydd Una, cynhaiiwyd cyfarfod o reolwyr ysgolion y drel dan lywyddiaeth Air. Hugh Joue«. Ar aw« grymiad Syr O. AI. Edwards, ipxiisiv.-yd i gytn ral ysgolion parhaol i blant o 14 i 13 mlwyddl oed.

LLANGIAft! DIWRNOD Duw oedd tYI cyntaf allan yn nrhentre-f I Llangiaw btAjeu datihlu heddwch, a'r Person, y PELMJI G. W. Jones, oedd vr ail, oble-< yr oeddt dydd Sadwrn yn ddivanad wrth fodd ci raloi|4 Yr oedd wrtda ci tfoda, yn dathlu hoddw;clhi ftg

c.n W&iR t Hi JIUP'-liOi'TLE CARS. L A. B.C. MOTOR CYCLES. ^JBwLY BROS LLANDUDNO. Agents Delivery July. Limited Numbers. Meter, Alotor Cycle, Cycle and General Engineers, Latest Machinery. Expert Mech- 'j 8? nioa: reasonable prices. (Ag.29). | f r1r\Q BE SOLD OR LET. — BON-Y-AIAEN, c" North Road, Ca:on, immediately opposite to the Railway .-itution), t-ho house contain* front ;u:d b'vk kitchen, with yard end out-offices, two entertaining rooms, withi contain* front b'vk kitchen, with yard end tut-onices, two entertaining rooms, with iavatery and cloakroom 6 bedrooms, lavatory, I bathjrecm, and 2 w.c.'s, electric light, garden jj| foao* aivd front.—Applr to Mr. W. Wyca y, Solicitor, Wroxh,-iii-i. (T.C. I T LlANBERIS.—TO BE SOLD. BROOK HOUSE TEMPERANCE HOTEL and L<*J!j|a Dining IVi.coi, opposite Railway Sta- tion Best house in place. Owner two place apaxt cannot r.;a rage .both. Cash down or S paA oaah, rema nder as Tent: key next door. | Apfgy, Woolfali, Gardeners, Arms, Amlwch. f ft WI-:RTR. cylleus yn Alenai Street, Pc-"tl::hnH" leasehold am 50 mlyn- dd: Mewn cyfiwr rhagorol. Pris rhesymol. —imoiyiier, Yc. "Herald" Office, Caernar- foa (Jy.29). 4 "WERTH.—Dewy gytundeh cyfrinachol y ddau dy. Gly.i Mair, Gain Dolben- nbuo mown ssf!<» ddyniuao!, a thenantiaeth baxjtaus.—Yinofyver Vr Parch. E. J. Jones, t B.A., Abergele. (Jy.29). fc r' \I PE WRITING.— Duplicating, Copying, T etc., lowest Tates. Write for prices f I tTPEWRITERS.—New Machines for Sale, -• Salter, Renrirtgton. Underwood, Royal. All OffL-< b requisite* in stock. Repays to all makes ^ypewritiiTi.— Salter Co., Up- pert Mostyn Streot. Llandudno. (A g. 22). rpO PROPERTY BUYERS—PROFESSION- -*•- AL YALUER is prepared to give expert acfliee on the Talue of all k Ind., of Property tor intending purchasers.—Apply C27, Her- t: aid" Office, Carnarvon. A I WE RTH.—SET 0 BEIRIANNAU "'1 DYR-NU -Heree Power, mewn cySwr da -5.Ymo:y:iev a Pipree Jones, Pwllheli. mo BE SOLD.—A GOOD FARM of about | 40 acre-n, ia the district of Dyffryn, M«^oneth.—Apply, W. Lloyd Jones, Auc- /tioBeei, Barmouth. (Jv.23). TpOR SALE.—LLANBERIS. Capel Cocb Ro?.d. For Rale 3 convenient 7-roomed houees, 51 years lease. By private treaty till Attga«i- Apply, R. Hughes, Allendale. I rimE IIAIIQUESS OF ANGLESEY'S ES- 5TAIXS (tTA LESi. Anglesey, near iweiu To be sold Tryjglwyn Isaf Fann. con- i tasking I IC) acres (in 2 or 3 lots) of rich grazing ] and. Arable Land with convenient House and I Farm Buildings. Possession nvxt November. —Apply to W. E. Jones, Angle.sey Estate Office, Llanfair P.G. Anglesey. A R WERTH.—'Ar werth, 2 set o beiriannau Dvrnu 4 a o horse power; mewn cvflwr dm-Ymc,fyi!er a John a Dan I Hughes, Edtsyrn. (Aug. 11). R SALE BY PRIVATE TREATY, 131 -— freehold Cottages at Rhodiw Road, I I»a«Jlyuu—nil let well to good tenants. For ) "e "I fui:taer particular* apply to Messrs. S. n. Dew I ry an4 Hughes, Solicitors. Carnarvon and Peny- | Rraw. (Aug.4). ø= '> i* /HNTLEA £ i\N'3 Superior Riding S-id:?ia, j complete, £ -5.—Apply. Stab t.- M V 7/-B*yn, Carnarvon. (Ag.3). CHEAP FARM FOR SALE, MERION- ETHSHIRE FARMHOUSE, 100 acres. Freehold £ 650. Enclose stamped envelope. 7910. Putters, 37-, Norfolk Street, Strand, Losglon. (Ag.8). Jol -—————————————————— /~1J £ NT'S FAWN RAINCOATS, 10/11, IRlaclc Oilskin Overcoats, 10/11; Men's Cloth Trousers. 10/11,—Tweedale's, 184, Rum- Cloth Trousers. 10/11,—Tweedale's, 184, Rum- say Street. Rochdale. (Ag.2tf). f STR GAERNAPJFON. I t V FFERM AR WERTH. AB WERTH (trwy drafodaeth breifa-t) | FFFRAI Rydd-ddaliadol, oddeutu 40 acer; 25 acenr \71" dir 11afur mewn cvflwr rhag- oroT, a'r gweddill yn weirglodd-dir campus, gvda chyflenwad da o ddwfr ar bob tymor. Mae'r oil o'r adeilndau bron vn newydd. H&fyd Ty Gwair Thy Yd. Gwaitfh dwfp at falu newvdd ei osod i weithlo. Mae mewn safle j ddvmunol a chvileus. Pellder o dair milldir i ddwy dref bwysig ar lan v mor. Meddiint dioed, neii fel y evtunir.—Ymofyner a Y15, "Herald" Office, Carnarvon. (Ag.12). A R WERTH—FfFERM ragoroi, enw NYTH CAC'WN, ,i.r ffordd vn anvain o Lln- •bedro^ i Aber»c»ch rafle ddvmunol.—Ymofyn- e" Perchen.g, Williams, Nyth, Abersooh. (Ag-12). SMALL HOLDING, within 4 miles from Pwllheli for q If'. 5 acres of Land. 8- room House. ?nd Ont-hnildings.—Apply, Y17. "Herald" Office, Carnarvon. ■—LUH- U. SHEEP DOfS TRIALS to be held at | CONWAY on BANTv HOLIDAY, AUGUST 4th, and OLD COLWYN TUESDAY, AUGUST 5th. ¡ I Entries cI0se lor both July 26th. Schedules and all particulars from the ■ Secretaries, MR, JOITX HUGHES, Berrv Street. Conway, and VP. R. MARTIN SMITH." Old Colwyn. THE VALE OF EETTWS G ARM OX SHEP DOG TRIALS To be held at YSTRAD FARM. ON SATURDAY, SEPTEMBER 13th, 1919. —| Schedules ?nd fll particulars may be ob- tained from the Secretarv R. G. ROBERTS, Fentre Farm, Waenfawr, Carnarvon. (Ag.12). ——— — 1 CRICCISTH SHEEP DOG TRIALS J WTill be held- AUGUST 21st, 1919. OPEN TO ALL COMERS. j SPECIAL CLASSES FOR NORTH WALES, ——— £ SO IN PRIZE MONEY. 1 Entries cioee August. 14th. ) Schedules from j CAPTAIN WHITTAXER, Criccieth. VILLAGE HALLS CY-NIIEL-TP. CYNHADLEDD i hjrwyddo y Mudiad uchod yn yr INSTITUTE, CARNARVON, DYDD SADWRN, AWST 2il, 1919, Am 2 o'r gloch. Oymerir rlian yn y Gvnhadledd gan :— SLR OWEN THOMAS, A.S., MAJOR BREESE, A.S., ac amryw eraill. Gwahoddir pawb i fod yn bvesennol. Dowch Fiiindiau. Erfyiiir nefyd ar i'r f,debii Lli,,fur a'r gwahanol gyngac.rau i a:if.,u cyr.vychiolwyr r 'mynhadledd. HUGH WILLIAMS, Y,grifennydd. I Lithfaen- -x:I: l A. 'i_h.z::r- -4 Firdt Viiit to this Town of ALLEY'S GREAT AMERICAN CIRCUS AND WILD WEST ARENA. Will positively Visit THE OVAL CA R-NAR- VON, SATURDAY, AUGUST 2, for one day only. This Mammoth Concern is superior to any other Touring the British Isles. The best and nothing but the Best. A New <"id Novel Performance! A YANKEE SHOW with a Pro- gramme, consisting of Surprises and Novel- ties. 'Bang! Ufp-fto-date I I COWBOYS, 'PRAIRIE GIRLS. MEXI- CANS, INDIANS, BUCK JUMPERS, KICKING MULES. ROPE SPINNERS, I STOCK-WHIP CRACKERS a. d Greu-t Spec- tacular Display. The whole forming a Unique WILD WEST EXHIBITION, and a Grand Circus Pro- gramme. 150 BEAUTIFUL HORSES, PONIES, MULES. 150. And other Wild and Domesticated Animals. TWO EXHIBITIONS DAILY at 3 and 3 i-m. Prices of .Admission: 38., 2s., Is., and 6d. Entertainment T.a: Extra. Children admitted to 3 o'clock Exhibition Half-price to all Se<vts. 'J.J1 -JJF !».•»' 11.1 rEVIN AND POnTHOIK- LLAZN R?:CATTA to be helj KEVIN I SATURDAY, AUGUST 16th, 1919. I Under Di tinguishdd Patronage. i £ 50 IN PRIZES j j Entries August 12th, 1919. j Schedule of Prizes to V. d on application to the Hon. Secretary— { D. J. GRIFFITH. It Tynewydd, Navin. (Aug.11). .¡ I ¡ I j t |[ Dr. Spencers I 1 ASTHMAI I 1 CUREI 1 THE SAFE A £ TGY^P £ R £ !SIEDY F°R I Hj Gives instant rellel froai Co'.ijih, Suffocation, |H J ■ and Sliortness of Breath. H It is a reliable specific for Bronchitis H j I insiston DR.SPEN(-ER'S ASTHMA CURE* H W Prico, 2/9 per bottle. Ftorn all Chemists in |H Sffl Wales. If unable to obtain write ■ M GEDDF.S MANUFACTURING CO, ■ S Shirley Chemical Works, Southampton. H )<————)!!< <!< |

Y Lla-wr Dyrnu Cioddiau Eiiwadaeth." Yn yr Eurgrawn" ceir ysgrifau gan Dr. John Williams (Brynsiencyn), Pedrog, J. Humpble-ys. (iMerthyr), T. O. Jones (Tryfan), a T. Isfryn Huglies, ar y diweddar Barch. Hugh Jonea, D.D. Dyma ddywed Dr. John tmliams :—" Ni chefais y fraint o adnabod Dr. Hugh Jones yn dda; ni bum yn ei gym- deithas, ond ar ddainwaiu wrth deithio, ac ni chlywais ef yn pregethu ond ychydig o weitihiau." 'Rhyfedd mor ddieithr y gall pre- gethwyr mwyaf dau enwad fod i'w g.lydd, a rhyfedd mor uchel ydyw cioddiau onwad .^th pan y mae peth fel hyn yn bosibl mewn gwlad mor fach," yw'r sylvr a wna'r "Cymro" ar yr I uchod. Arwynebol yw'r cariad Ibmwdol" y sonnir cymaint am* dano. i Corwen yr Wytimes Nesai. I Yr wythnos nesaf cynhelir yr Ei.stc-ddfod I I Genedlaethol yng Nghorwen, yr hwn le fydd ) yn gyrchfan polbl o Dde a. Gogledd Oymiu a ¡ Chymry o'r trefi Seisnig. Hysbysir na fvcid i gwmniau'r rheilffyrdd ostwng pris teithio i'r o Dde Cymru a mannau ereill. <" Mr. Lloyd George a Syr Henry Robertso1 I (Llywydd yr Eisteddfod) geisio g wneyd hynny. Ofnid ar y cyntaf y buasai hyn yn rhwystro rhai coreu o bell ffodd i fynd i'r Eisteddfod,ond y mae'r ysbryd gwlad Igarol a'r awydd am gael goruchafiaeth mot gryf yn y Cymro fel y mynll symud ymaith bob anhawster fyddo ar ei ffordd i fynd 1 r I Wyl Genedlaethol. Dyfodol^Mr. Balfour. Ddydd Gwener yr oedd Air. Balfour yn 71 J, dywedir y bydd iddo ymneillduo o swyqd yn 'bur fuan, ac efallai o'r Senedd. Sut y bydd iddo Idrealo ei iamser wedyn ni wyndis, meddai un y.^grifennydd, ond 18 gymer ddi- ddordeb mewn 11awer o bethau y tuallan i St. Stephan. Er pan yn ddyn ieuanc y mae-weill bod yn ffermwr llwyddianus, a chymaint yw e' ddiddordeb mewn athroniaeth iel y mae wedi cyhoeddi amryw o lyirau yn ymdrin a'r pwnc hwnnw. Bydd yn chwarou goiff. lawn tennis-, ond, yn ddiamhea, i gerddoriaeth y ihoddai'r lie blaenaf yn ei ymneilldmul. Y mae'n edmygwr mawr o'r hen fe.:str;"—yn neilituol Handel—a medr jgarru'r ilidl, y piano i 'r organ. Ni raid i neb a fear wneyd Hyn deimio'n unig. Gcrelwa. J\íae'r Llywodraeth yn symud gyda'r amcan y i o geisio rhoi terfyn ar y gorelwa cywilyddus sv'n mynd ymlaen yn y wlad hon. Alaent wedi gwneyd trefniadau i gynr.al ymchwiliad t!lyda'r amcan o gael gwybod pa mor bell y mae'r pri-Iliatf uchel presennoi am *nwydda.u i'w priodoli i orelwa ar ran y rhai sydd a wi.elont a'u cynhyrchu, eu cludo, neii eu dos- ,barthu, ac i gynghori o berthynas i r mesurau a ddylid eu cymeryd yn v mater." A ganlyn yw'r rhai a benodwyd ar y Pwyl'g-cr Ymchwil- iadol: Air. T. W. Inski.p, Cyrnol F. S. Jod> 88'n, Air. Percy Hurd, Syr Arthur Steel Mait- land, Mr. R A. D. Carter, Alajor Lloyd Graeme, Mr. Vernon Hartshorn, Major H. Barnes, Mr. T. Robinson, Syr Henry Cowan, Mr. A. Shortt, a T. SjH. Bydd i'r pwylIgor ddechreu ar eu gwaith yn ddioed. Yr Eglwys yng Nghymru. Yl' v/ytiiucs acu, ui.xn d-i^yjol, ond yn S«GT qyg i'r Senedd godi, bwriacfe'r Liywodx-1 raeth ddod a mesur i'r Ty i newid Mazur yr Eglwys yng Xghymru (medd Gohebydd Llun- dain y "Daily Post."). ddeddf bre-eu- nol i aros fel y mae, a. bydd i'r mesur ym- wneud yn syml a'r adraimau ariannol drwjr wneyd cyfnewidiadau i gyfariod a dholledion yr EgI wys yng Nghymru a'r Oynghorau Sir Cymreig. Yn ddiau, fe gvtunnir a'r darpar- ne i-.clau newyddion, a bydd iddynt roi boddlon- rwydd i bob plaid yng Xghymru. Wedi cytuno ar y ffigyran bydd i Air. Shortt, yr Ysgrifennydd Cartrefol, ddwyn i mewn fesur. Wrth gwrs ni phenderfynir ar y, swm a ganiateir i'r Eglwys a'r Cynghorau Sir hyd neu y ceir adroddiad ariannol ac i'r Aelodau Cymreig gael vmgorn arall a Mr. Lloyd George. Yn y Mesur -dan sylw fe waair Thai cyfnewid- iadau angeni-heidiol yn.glyn a gweinyddiad, ond ni chyfyd cwestiwn o e^wyddor o ber- thynas iddynt." Ddydd Alerclior diweddaj bu dirprwyaeth oddiwrbh y Blaid Gynrrai^ gydas Mr. Lloyd George yn trafod cwestiwn Deddf yr Eglwys yng Nghymru, a dywedodd nad oedd ef yn barod i rwydo ei hun yn ei ymad- rodd o berthynas 1 ibolisi'r (Llywodraeth. Fodd bynnag, sylwodd y byddai raid gwynebu'r cwestiwn. Gob eel thLai y gelLid dod i gytun- db heb anhawster o gwibl, ac y byddai i'r ddwy odhr rod ystyriaeth i'r mater mewn ys- bryd heddyehol. Ychwanegodd fod dyddiad Datgysylltiad yn neshau, ac 'roedd yn bwysig iddynt setlo'r mater heb gohi dim airsser. Pyrys Poenus." Yn "Y Tyst" y nu>^ Sylwedydd" gwneyd aylwadau ar "Gyfarfodydd vr Un- deb'' yn Mhontyprlcid. Ymyg petha.u ereil. dywed "Cyfarfod pwysig yn witetad ydyw j Gvnhadledd busnet;, fel y'i gelwir. Yr oe3d y Gvnhadledd hon eleni yn un o'r rhai mwyaf llwyddiannus yn hanes yr Undeb o'r cyoliwyn. Gwnaech y cadeirydd a'r ysgrifennydd hynaf au gwaith yn rhagorol mewn ffordd o gyfar- w>ddo ac hyfforddi, ac yr oedd ysbryd rhag- orol trwy yr holl gyilarfod.. Xi chafodd aain anhyfryd ymgecraeth le i roddi mynegiant o gwbl. "4r ydym yn gyliyrn ddyfod yn well oynadleddwyr, ac y mae hynny'n arwydd iach lawn. A'r unig beth awgrymwn fol beirniad- aotn ar y Gvnhadledd eleni yw, ei bod yn colli mewn urddas, yn enwedig pan yn taiu ei gwarogaeth i goffadwriaeLh y brodyr sydd wedi huno. Yn sicr dylni r gwasanaeth •hwnnw gael mwy o ddifcifwch ac ystyriaeth yn y cyfiawniad ohonb. Y mae y brys poeiiiii, sydd ar lawer i ruthro allan o'r Gynhadledd ar ganol y gwaith yn elfen annymunol yn ein plith, a dylid caei diwygiad ar unwaith." Y nwe'1' hyn a ddigwyddodd yng nghyfarfodydd yr Undeb yn disrwydd hefyd mewn cyfarfod- ydd perthynol i enwiadau ereill, aio fel y dywed "Slylwedydd," "dylid oaol diwygiad fir wlwaith." Eisteddfod Barri. Yr wythnos ddiweddaf fe igyhoeddwyd rhestr testynau Eisteddfod Barri, 1920. Yr argraffwyr ydynt Mri. Hugh Evans a'i Feib. ion. Lerpwl, argraffwyr testynau Eisteddfod Corwen a thestynau amryw o eisteddfodau ereill. 'Mae'r Uyfr yn un destlus, a'r argraff yn glir. Xi fuasid "n dymuno .g-well gwaitih argmffyddol. Ei biis yw 9c. Mae'r testynau yn y gwahanol adrannau yn amrywiol ac yn ddiddorol. Y wofbr fwyaf yn yr adran len- yddol yw lOOp. am draethawd ar The use of the water power of Wales for the development ftnd advancement of Welsh industries." Yn Soesneg y mae'r testyn yn y llyfr, ao mae'n debyg mai yn Saesneg y rhaid i'r traethawd fod. Cynhygir gwobr o 25p. am ddraaia Gym- raeg ddiS(griliadol o fywyd cyffredin yn Natieu- dir Oymru yn yr adeg bresennol, Mr. Llew- eiyn Williams, K.C., i feirniadu. Gwelir fod r itesityn hwn yn cyfyngu'r gystadleuaeth. Xid oes siawng i Ogleddwr ailu annill awdbr am ddrama o'r fat-h, os nad yw wedi by w airi flyn- yddau lawer yn y De. ac yn deal] tafodiau 1 • rhan honno o'r wlad. Hyderwn na fyd-.i i Bwyllgor Eisteddfod Caernaj-fon, 1921 (08 y cynhehr hi yn y dref hon) ddilyn eeiampl Pwyllgor Barri yn hyn o beta. Te^yi; gadair yw Yr Oes Aur," testyn rhagorol yn ddiau. Cynhygir gwobr i ddi&gybiion ysgol- ;f, canolradd am dair drama hanesyddol fer yn Gymraeg, ac i ddisgyiblion ysgolion elfennol am "Ystori tyiwyth teg wreiddiol yn Gym- raeg," ac hefyd cynhygir gwobrwyon i bhmt ,i in,silxid Cymraeg. Canmolwn Bwyllgor Barri am roddi cymaint a hyn o sylw i'r Gym- raeg, ond yn yr adran gerddorol teimlwn nad ydynt wedi rhoi i gerddoriaeth Gymreig ei Le dyladwy. Os nad yw'r Eisteddfod yn mynd i roi cei'iiogaeth i gerddoriol1 Cyxnru pwy a ddisgwyliwn i wneyd hynny? Gw?,iwn fod y beirniaid cerddorol i gyd o'r De. Ac et Eisteddfod Genedlaethol yw yn ol t rhestr t&ttynau. Eisteddfod DalaeiKci Dinkyek" Y mae Cymry gwladgar sir Ddinbych am gtisio adsefydlu "Eisteddfod Dalaethol Din- bych," ac i'r amcan hwnnw fe "gynxielir cyn- hadledd i drafod y mater, ac i wneyd trefn- iadaa rhagbarotoawl i seiydlu eisteddfod flyn- yddol fawrcddog i'r Air a fo'n deilwng ohoni ac o'i thraddodiadau goreu, yiiglyii ag Eistedd- fod GenedLacthol 'Oorwen." .Rhoddir gwa- hoddiad cynr.es i bav.b o garedigion lien, bar dda.s, cerdd, a clieif, yn y sir i'r gynhad- ledd, yr hon a gynhelir yng Xighapel y Bed- yddwyr, COL'well, brydnawn lau, Awst 7, am bump o'r igiocn. Dywedir fod argoelion am gyfaribd rhagoroi. Alewn apei at wyr sir I Ddinbych, dywed cefnogwyr y mudiad :— Bellaoh, gan fod y rhyfel dro^odd, mae'r I wlad yn cael hamdden i dalu sylw i faterion I caitrefol, ac y mae i bob cenedl ym Mhrydain gyfle i ddatblygu ei thalent arbennig a nod- weadiadol ei hun. Amiiath cenedl y Cymry eiys y brwdfrydedd dros ienyddiaetha cherdd- oriaeth a nod we dda i yr hen aniser gynt—a dylid ei fagu. a'i feithrin hyd v :bo'n bosibl. Drwy gyfrwng yr Eisteddfod, prif ysgol gwer- in Cymru, y gwnaed hynny gynt. Drwyddi hi hefyd y gellir vn oreu wneuthur hynny eto. Ac yn awr, pan io dydd y cenhedloedd bych- ain wedi gwawrio ar Ewrop, a phan y gwelir yT yspryd cenedlaevhol yng Nghymru yn deffro o r^ne.Wj dd. dylai yr hen selvdliad cenech- aetnol ddod i fwy 0 n enoed. Yn y dyddiau gynt bu yr eisteddiodau talaetliol yn uchel eu bri, ac yn gvvneud gwasanaeth am- ■lirisiadwy ym my-' barddas, a lien a oherdd- oriasth. Gweiwyd Esteddfod Dalaethol Town's ar y biaen am hir amser. Gwelir eto eisteddfodau sirol n llewyrchus ym Meirion a •Mon. -im na chivem cu cyfwiyb, ie, f rhagorach, yn sir Ddmbyvh? Xid oes sir Ngkymra a fa.godd fvvv 0 enwogion yn ymron bob cylch o- fywyd cyhoeddus a.g a w 11 aeth y tir hO". I-Ni eheir heddyw sir Le y gwelir yr yspryd cenediaethol yn fwy ,byw ac amlwg. Alewn ymdeimlad dwfn o hyn oil, ac o'r angen am ir hen sir gadw ei hengymeriad oenedl- aethol, awgiymir y dylid gwneuthur ymdrech egmol yn awr i adsefydlu Eisteddfod Dalaeth- 01 Dmbyclt."

IPERSONAU A PHETHAU Mae'r Arlywydd Wilson ym dioddafotddl- v» :"th y gwaedlif. Bydd i Dywysog Cymi-u ymweled a'r Unol Byddi Dywysog Cymi-u ymweled a'r Unol I Da! .vethau yn fuen. I « « Yr v/ythnos ddiweddaf aeth holl ddocwyr Lerpwl allan ar streic am lai o oriaji i weithio. J) .;t- Alae 1,[(0 o atuurawon ar streic yn swydd Elfrog. Yn y Gogledd nid oes un yagol yn agored. « Yn bur syd'yn ibu iarw Mr. Thomas W. I Huighes, Clero Tretol Fliint. Yr oedd yn bur adnabyddus ynsc Nopledd Cymru. Dywed Count Bernstoff fod vn rhaid i'r AI- maen gaol ail ystyried yr telerau ilieddwch. Sicrhaodd ef fod hyn wedi ei addaw. ♦ » » Dr. Walford Da.vies svdd wedi ei bernodi a-v" Of yr Fi-:te^dfod yn Barri. a Dr. Qaradoc Roberts i arwain y Gymanla eanu. Mae pris yr haiarn mewai rhai mannau yn I Lloegr eLsoei wedi myned 1 fyny gymaint a. 12s iJ1 dunnell oherwydd y ootdiad yim mhrie y glo- # Yn yr etholiad a gymerodd le yn Abertawe, dychwelwyd ymgeLaydd r Coalition (Mr. Mathew), far fod1 y mwyafjai wedi ei dynu i lawr. Dydd 'Mercher bu farw Syr Efiward Hol- don, Barwniig, a chadeirydd a phrif reolwr •riajidy y London City and Alidland. iu oed eadd 71. Dywed 7 "Railway Review" fod Air. J. H. Tlhamas, yrgriie,nyda Undeb Oenedlaethol Gwyr y rheilffyrdd, ar ei ffordd gartref o'r Amorioft. Lladdwyd deg o benonnau a chlwyfvryd 25 trwy i long awyr fawr fyned ar dan a eyptihio S00 a latfnenf trwy do gwrtJr ariandy yn Illinois, America. Mae Afis« Mair Ifans Williams, merch ▼ Parcn O. Gaianydd Williams, y Roewen, wedi tennill yagoloriaeth -werth 30p yn Ysgol Howel, Dinbych. ♦ Gwnaed <1 if rod o oddeutu 250,000p yn ystod y terfysg a igymer-odd le yn Luton yr wythrvoe ddiweddaf, paiTl y Ùlosgodd y tor fy eg wyr neu- add y dref honno. • Atae Air. G. J. Bern-n a fu'n ysgolfeistr liwyddianua yn Ysgol Elfenol y Alanod, Blae- nau I feetiniog, wedi ivmddiswyddo ar ol gwa- aanaeth o 32 o flynyddau. • Oherwydd y codia.d ymhris popeth, Iffiae'r W einyddiaetih Awyrol wedi penderfynu ych- wanegu cyflog a phenlli wn y iftai sydd yn gwasanaethu a dan yr Adram honno. « Diwrnod dathlu heddwch ganwyd gefeill- iaid i Mr a Mrs Jonea, 1, Hollyfield Road, EDesmere Port. Daoi 0 feci) gyn ydynt, ac enwyd hwy yn Douglas Jones a Haig Jones. Y onae dau o feib ion Mr. William Parry, Acerfair, sef Nigel, a Dyfed, wedi cymeryd y raddi o M.A. yr un wythnos. Bu'T ddau yn y rhyifel. Llongyl'arohwn hwy a'u tieulu ar en llwyddiant. • Dywed adrod-diadau o Ogledd Lloegr fod y flwm o 16p y dumnell yn oael ei Idalu yno am wair. Y pris cryinl 7 rhyfel oedd 4p y dum- nell, ao yn 'awr gellir gwerthu'r (math salaf o wair am 12p y dunnell. ♦ Fel canlyniad streic y giowyr yn swydd Efrog bydd raid redieg llai o drensu a rhy- 'buddir pobl sydd ar eu gwyliau nas gellir dal cwmniau'r rheilffyrdd yn gyfrifol os aneth- ant a.'a cludo'n ol i'w cartrefi. Fel prawf o'u gwerthfawrogiad o Wur llwyddianus eu bugail, y Parch J. Pritchard, M.A., B.D., rhoes eghTJS Gorphwy&fa, Llan- beris, ychwaneg.iad sylweddol at ei gyflog. Nid "bonua" mo ihyn, ctnd petih parhaol. s Yn ei breswylfod yn St. Ire, Cernyw, y dydd o'r blaen. 'bu farw Air. Frank Potter, prif reolwr CwTi-tni- Ffordd Haiarn y iGrøat Western. Oalfodd Mr. Potter yrfa Iwydd- iannus iatwn a. ohododd i fod yn ibrifreolwx y cwrri.ni o fod yn iglere. < < Mae dau Gyunro pur yn llenwi safleoedd pwysig iawn yn. ninaa fawr Toronto ym Can- ada, sef Dr. Trevor Davi-es, y pTegethwr Wes- leflidd enwog, a'r Athro J. Hugih 'Michael, ■yr hwn ev'n un o athrawon y Brify&gol yno. Br odor o FelirKheli ydiyw ef. # Digwyd-dodd .i ddjyn o Rrdhill o'r enw Ar- thur Pltge roddi ei droed ar Tueidr a Uithro. Yn union.gyrchol cylymodd y neidr am ei ■gam-ol a brathodd ef mewn dau le. Nid yw brathiad meidr y wlad hon, er yn boenus, yn ■beryglus .i bersoniau' io.ch, ond geill brofi'-n angeuol i 'blant a, phobl weiniaid. < < Y 13LUEN ErRA. Ar fedd yr haf fe ddvry hi—'i gwen wisg, Huna natur dani; Enfyn y nef hon i ni, Yn adrJJurnedd i oerni. Llanberis. R. ♦ Ysgrifemna Gohebydd Clywais stori didd- orol y dydd o'r blaen am av veiny dd nid an- Ihyebys yng Ngh.a^r——. 'Rhoddodd y gweini- dog yr emyn" adnabyddus hwnnw allan i'w ga.nu, "Gwna fi fel ioren plan-edig o fy Nuw." Daetih ^.ndom i feddwl yr arwein'vdd a dech- rouodd ef, a'r igynulleidfa ganu fel byn :— Gwna ft fel pren planedig o Iy Xruw, Gwna ft fed ipren Yn ir ar lan afonydd dyfroedd byw Gvraia ft fel pren. Nid oes angen dweyd na. chanwyd y gweddill o'r pen nil! y tro hwnnw."

ABERYSTWYTH A R CYlCH Y FARCHNAD.- Dydd Llun: Ymenyn ffras o 2s 5c i 2s 6c y PWYS; wyau, i 4c yr ua; inoch bach, nifer ddd. yn.ghyd, eithr ni werthwyd llawer ohonynt, rheda-i prisiau y rhai a werbhwyid rhw,ng 3p a 4p. LLWYDDIANT.-Llo-n-vfarofiiadau i Mr. Dewii Morgan, Powell Street, ar ennill ohono allan o 32 o yingeiswyr ar englyn i "Ing" yn Eisteddfod Rhotelkunerchrugog, Gorffertaf y 7fed. Bu Mr. Dewi Morgan yn fuddugol yn Eisteddfod Genedlaethol Bangor,. 1915, ar eng- lyn i'r "Gragen," ,fel y mw'n hysby-s. Wele ei englyn i "Inig" :— Awr o'm hoee dry'n dymor niaitll,-gwae A Llewyg ffydd a goliaith (phoen Gel ond, bratfnog leiiwaatb, Ing a'i loes ni ddenogl iaith. DEWISIAD ATHRO.—Deallwn fod Rheol- wyr sgol Sir Aberystwyth newydd ddewis Mr. William Jones, o Hyde, sir Gaer, yn athro mewn -anianeg (physios) fel olynvdd i AL-. W. P. II. Ashton, B.Sc. CAXU.—Y imae Cor y Rheidol wrthi'n bry- sur y iw&weithiau hyn yn ei baratoi ei hun ar gyfer dwy ornest gerddorol yn Eisieadfod Canolbartiii Ceredigion, a •gynihelir yn Aber- aeron, Awst 13eg. CIN10.—Bu cinio al,bennig yn y Lion Royal Hotel HOB Ferclier, y 23 cyf., rhoddedig gan y Maer i'r Major G. FosBett Ruberts, O.B.E., y Gymghoryidd Caipt. B. Taylor Lloyd, M.C., y Cynghorydd Capt. Edward Llewelyn, a'r Ma- jor Dr. Abraham Thomas ar eu dychweliad wedi bod yn gwneuthur eu rhan vn y rhy- fel DlWLDD TRI ST.—Torrodd tan allan yn ystafell wely'r Gapten Edward IIugibes Hum phreys. St. Alichael's Place, hanner dydd ddvdid LlUll. Yr oedd y Cap ten wedli cael ei gaethiwo i'w wely ga.n afiechyd ere diwr- nod r.eu ddau. Pan wehvyd y mwg rhedodd amryw i 'fyny i'r ystafell wely lie y igorweddai Air."Humphreys ac wele vr oedd y lle'n wen- fflam. Wedi cryn ymdrec11, llwyjkldwyd i fynd i mewn i'r fyelyd eiriasboeth, a chafwvd vr 'hen wr allan i ddiogelwdh, a the-, I dvwedyd bod y clod am nyn yn ddyiedus i I raddau mawr i ymwelydd o Birminghcum o'r enw F. AI. Martin. Lhvyddwvd i atal y tan I wedi cryn vmdrech, cithr nid cy:n iddo I' wneuthur difrod mawr i'r ystafell. Caed tod y Gapten Hughes wedi llosgi'n ddrwg gan y tan, ac o'r nivreildir.u bu farw dran- noeth. Bu'r yinndawedig am rlynyddau maith ar v "nor. ac vrdd yn wr hoffus ac adna- byddus yn y dref. Cydymdeimlir yn fawr a'r teulu vn en galar. TLWYBR AU'R LASNEN.—Y mae dwy long a wvr -ar fin, os nad wedi cael eu pwr- 1. i'r pwrpas o elh'edeg gyda, theithwyr yn r'lrwntsr Aiberystwytux a Llunda.in. De- vn Kidiweddarach y mllwn ddisgwyl un I Ho'-<r awvr »■ gychwynodd i'r pwrpas a nod.- W'1.n (id.vd,.a Sadwrn.—unrhyw awr' bePach. Llp«teirio<ld v tywydd anffaifriol ei Tr-nt, br raid iddi nfls cap] gwell rm-tn- tais ,m Mryste, y digwyddai a fyddai gvra'etb.

0'1 TTH.-LLiwen gennym weled y brawd Air. R<>^in?.l!d Morgan Evane, 1, Sa- ltan Terraoa UcLai, am jxliffdig wedi bod ar fordaiih.

MINISTRY OF LABOUR, BRANCH EMPLOYMENT OFFICES. APPOINTMENT OF BRANCH MANAGERS FOR WORK CONNECTED WITH THE RESETTLEMENT OF MEMBERS OF H.M. FORCES IN CIVIL EMPLOYMENT, AND WITH UNEMPLOYMENT INSURANCE. zzz** ^ggr.- Hui.1 .Biir'.uhfc.' -r The Ministry of Labour are prepared to receive applications from responsible ptiroossio undertake daring part of their time the duties of Brau{'hManôl,í{er of the Employment om. at Llanberis. Branch Managers are required to provide and maintain an office for the performance si their duties, which will include amonget other thitigs:- (.1). The keeping of a register of members of H.'M. Forces returning to the dtr on demobilisation and seeking employment, taking steps to place them an efiiployme^jj and paying out-of-work donation to them when unemployed. (2). The annual i-asue of Unemployment Books to workpeople in the trades ineuMlil under the National Insurance (Unemployment) Acts, and the payment of benefit to sued ",arkpeople when unemployed. (3). The payment of out-of-work donation to any workpeople entitled thereto. (4). Placing Persons misemployed in touch with employers requiring workpeople. It will not be necesaary for the office to be ojien for the whole day or to be used 11018. for the purpose* of the Branch Employment Office. Licensed premises cannotbe used. The minimum remuneration attaching, to the Branch Employment Office is JB54 per a«nu% inclusive of war bonus. Forms of application and farther information may be ebtaioed from the Divisional Om., -Ministry ef La bonis, Employment Department. LAW COURTS, CARDIrF, to whiek tlhey must be returned by 12/8/19. The envelope should be endorsed Branch Manager." AWST 4, 5, 6, 7, 8, 1919. EISTEDDFOD FRENHINOL GENEDLAETHOL CORWEN. ARWBINYDDION-LLBW LEGID, LLIFON, A CHAERWYN. 90 0 GORAU WEDI YMRESTRU. DYDD LLUN.—Goran Cynulleidfaol (Con- DYDD GWENER.-Cymanfa Ganu Genedl. gregational Choir) 8; Ail Gystadleuaeth aethol am 1-30 a 5-30. Arweinydd, Emljj Gorawl (Second Choral Competition) 1; Davies, Ysw., .A,R.C.M. Partion Ystum Ganu (Action Song Competi- i Un Cyfarfod Is. Llwyfan 3. *i°n) 9; Cystadleuaeth Partion Cy;nys-:| SE1NDORF FRENHINOL Y GWABCHOOb (Mixed Party Competition) 4. Cyngerdd ^U CYAIREIG yn gwaaanaethu dyddid* Cymreig (Alawon Gwerin). j Mercher, Ian ■ Gwener, DYDD MAWRTH.—Coroni y Bardd; Coraii Cynhelir GORSEDD YNG NGHOEB Mawr 6; Ail Goran Meibion 8. Cyngerdd PEN-Y-PJGY~N, DYDD A1AWRTH a DYDP Mawr 6; Ail Gorau Meibion 8. Cyngerdd pEN-Y-PIGYN, DYDD MAWRTH a DYDP Amrywiaethol- 11 lAU am 8-15 yn y boreu. DYDD MERCHER. Cyiftadleuaeth Caneuon I Canwr PennDlion—,Mr JACOB Gwerin, 12; Corau Plant 15; Cadeirio y (Alaw Maelor). Telynorea-AIias iJANBtt ^8^Cy«gerd<?5 Per^orTniad7,.° RICHARDS (Telynores Alaldwyn). Blodwen (Dr. Parry), ga.n Gor yr E'.a- ■teddfod yn rhifo 360. Arw inydd, D. D. Tocynau am y Tymor, 35s. Reserved, ajjjg. Parry, Ysw. Tocynau am y Dydd, 5s., 4s., 3e.. a 2s. Cyn £ i DYDD IAU.-Cystadleuaeth Corau Merohed, 'herddau, 5/9, 4/0 3/6, a 2/4, yn cynwye y tex, 7; Cystadleuaeth Prif Gorau Meibion, 21. Y Cyfarfodydd i ddechreu am 10 o'r gloct^ Cyngerdd Amrywiaethol Mawreddog gan a'. Cyngherddau am 6-30. Seindorf Frenhinol y Gwaxcbod,n Cynu-eig I Rhaglen S-Wyddogol-PÓ. 1/6, drwy y po4 a Datgeiniaid Byd-enwog. 1/10, yn barod uorffennaf 30ain. Ysgrifennydd Cyffredinol HUGH MORRIS, C-esail-y-Berwyn. >——M!W——mtmammmmmw———ww——nmu rvMoMw*. ,• «■•>. yn www—Mwy^0 FE GEIR lu WHITE LACE CURTAINS 0 3/11 i 27/6. SPECIAL VALUE— 7/6 9/6 10/11 12/11 14/11 17/11 Gwerth rhai ohonynt Ddwbl yr Arian. GEORGE, aJ'JLxnL& DRAPER, CARNARVON. t-11 r i I.i i fjjjjjjr^o^nnnno^o^TTTn^ "I"fl'I"I"II:t1t.tIQI'&I')I,w.r;r,WV

HARLECH DAMWAIN ANGEUOL.—Y dydd Gwener o'r blaen, cyrhaeddodd y newydd prudd i Harlech fod Mr. David Williams, Top y Dref, wedi cyfarfod a damwain arngeuol tra yn dilyn ei orchwylion mewn glofa yn Neheudir Cym- ru Dygwyd y corph i Harleclh nos Lun, a chladdwyd ef yn mynwent Llanfair. ADD YSGOL.— Da gennym gael llongyfarch y rhai a ganlyn ar eu gwaith yn ennill yagol- oriaeth i'w galluogi i fyned i Ysgol Sir y Bermo :—Maggie Ellen Jones, The Terrace Edith Humphreys, Station House, ac Tudwal Parry, Cemlyn.

LLANBEDROG ARW.-Foreu Iau bu farw Atrs H. Wil- liams, gwraig Mr. Owen Williams, Cae Cer- ryg, Mvntytho. Yr angladd ddydd Mawrth ynMynwent. Gyhoedidus Llanbedrog, y Parch J. Parry Jones yn gwasanaethti.