Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
DATHLU HEDDWCH .
DATHLU HEDDWCH YN YR ERYRI (Gall CarnedJog) Yr oedd dydd Sadwrn, ? 1gerr, a elwid yn "ISadwm Heddwch" yn ddiwrnod byth- gofiadwy ym mharthau yr Eryri eang. Yr oedd parotoi mawr wedi bod gogyfer a gweith- wediadau llawen y dydd yn yr holl nentydd, a 4isgwylid am dywydd braf i goroni y dydd. Ond, ow pan wawriodd v boreu yr oedd yn aiwl. ac yn gwlawio. a hvnny yn bur drwm or ysbaidiau. Yr oedd calonnau pawb yn bur ««e4, a golwg siomedi-g a phruddaidd ar gan- accdd. Erbyn tua banner dydd dechreuodd niwl gilio oddiar y mynyddoedd, ac araf- odd y gwlaw. Erbyn un o'r gloch yr oedd yn eithaf brlr. a. gwelLhaodd o awr i awr. Tua'r Iiwyr yr oedd heulwen yn tywynu, a pfcawb yn llawen a ehwareugar. Yr oedd y diwrnod rhyfedd yn debyg iawn i yrfa y Rhyfel Mawr,—yn brudd a digalon ar y dech- reu, ond yn siriol a llwyddianus yn y diwedd, —yn siomedig a dd yn y boreu, ond yn llawn iiiwerwdd at yr hwyr. Yr oedd pob ardal fel am gilydd yn dathlu'r Heddwch. a. phawb fel am "J goreu yn m wynhau eu hunain. Gwneid hynny trwy wledda ar de a bara brith a dan- teithion ereill, yng'hyda ymryson mewn pob 8lth o chwareuon, llosgi coelcerthi, lluchio Wn gwyllt, a thanio ergydion. N.i chawsom bob manylion o Rhyd-ddu, Preoteg, Llinfrot-hen, a Chroesor, ond yr oedd fno liwyl a miri mawr gyda'r te a'r •hwareuon. Pawb yn vmddangos wrth eu bodd. NANTMOR. Yr oedd pwyllgor o foneddillesau o coruch- wylwyr yr ysgol yn trefnu'r holl weithrediad- .11. Cyfrannodd Mr. J. A. A. Williams, Abarglaslyn, yn ardderchng at v wledd, a. rhoddodd swm da yn arbennig at roddi j gwobrwyon ynglyn a'r chwareuon. Bu'n woddwr parod a haelfrydi-g i'r ardalwvr. Oyfrannodd Mr. Bates, Plas Oerddwr, a bon- eddigion eraill, vnghvda'r ardalwyr yn dda at yr achos. Cafwyd gwledd Tagorol o de a bara brith, a seigiau, yn yr ysgoldy, a bu T plant yng nghyntaf yn cylrnnnu o'r danteith- ion, yna. pawb a ewyllysiai fyned yno, a bu Uawer. Yn y prydnawn codwyd baner fawr ar hen ooeden uchel ac amlwg ar ben Bryn y Pare (Pare Gelli, r Ynn gerllaw), ac ym- d-dangosai yn hardd iawn, yn enwedig o'r peilter. Bu ymyrson mewn llawer o chwareu- on, « phawb mewn hwyl. Yrit yn yr hwyr bu •yfarfocf llawen yn yr ysgoldy yn bennaf gan y plant. Llywyddwyd gan Mr..John Hughes, Oerddwr, gan yr hwn y caed araeth ragorol ar Heddwch a'i fyrdd bendithion. Perfform- iwyd drama fechan neu fath o action song" Y Nipsiwn," gan rai o'r plnat, wedi eu gwisgo, *c yr oeddynt yn darawiadol a naturiol iawn. Oysgwyd hwynt gan Mis* Lily Hughes, Tan- thtw, athrawea Adran v Babanod. Yna bu alfer -,rn perfformio yn Gymraeg ddrama o'r •nw "Spring Cleaning," a gwaaeth vr oll e:1 gwaith yn gampus iawn. Clywid pawb yn eu eanm-)I. Dy.^gwyd y parti hwn ,1n 3Tz-. ( '¡:- ftth Wiiliams, B.A., y prif atbro? OafwVd ad- roddiad yn ystod v cwrdd Parrv, y Llythyrdv. Ar ol y cwrdd, bu nifer T chwareuon nes eeth yn hwyrol. Cafwyd diwrnod hap us droa ben. NANT G WYNANT. Yr oedd Mr. a Mrs. Brereton. Plas Gwyn- tivt, yn rhoddi gwledd o de a danteithion vn rkad i bnwb. Bu yr ardalwyr vn Kyffreclinol ikawn rn gwledda vn yr v!i Glan Aber, a Ibwer iawn o ymwehvvr. Yr oedd v ^rledd o'r fath oreu, a'r canmof a'r Mr a Mr« Rrereton yn fawr. Bu chwareuon n bnh math ar un o gaeau fferra.v Bwlch, a roddw-d y pwrpas gan v cyfnilf Mr. Griftith O.ven. Hafod Lwjfog. Caed hwv] anlyfirecL:¡, yn •nwedig gyda'- tug-of-war. ih-de-r ■achau, etc. Y npn° enmpv- r oedd Vr ^Ves' ,?;'f:;dLv P<^th (o'r Bunrthn',1 gjAt). ii oedd gwobr o chweigain yn cael ei ffaddo am ddringo i ben p- lyn uchel wedi ei rwoio a sebon L.eddal. w«ii; pi r.sorl ^11 aw >r ysgrljv, ond mcthodd n-b a Nwvdilo'i V''nj I, %v ben, a chollwyd y wobr. Yr redd Eos frw-p.jant yn tanio ergydion (canons) yn y grat-,yn y coed gerllaw pentrcf GIan Aber,nes •eddvnt yn du-pedain drwv'r Xant. Tani.d banner nos union. Yn vr hwyr b-i works a lluchio searchlights," a P'hl-,i-b vn fTOi-yson ymloni. Yn ol darnodind un cvfalll ■raeth, Cawsom ddiwrncd ber.digedig" BEDDGELERT. Dyma adroddkd cyfaill pai-od Cawson S rri? ano*horir -S™ l>a-.vb O honon,. r^toddodd cannoedd o honom i cie a p'iou math a seigiau melus, oedd wedi ei baratoi math a seigiau melus, oedd wedi ei baratoi » lrlier ° gy.eillian a chyfeiliion o'r xj*,i yn Hen Y-sgoidyr Cyngor. Yr uedd pawb o honotm fel am y goreu \i; r«isio gwneyd ein hunain yn llawen. Yr oedd rha-- len x dhvrnod wedi ei argraffu yn haxdd, vn eynmvys pob manylion, yn enwedig ain'yj •hwareuon, a'r gwobrau. Y pwyllgor oedd- fnt^: Civpt. G. H. flig-?on, CraHwyn tcadeir- ydd); -Vieistri \Y. R. Williams, y Llyfchvrdv • David Jones, JE.mry<s House; G. A. Till, Pl'as Gwati; \V. J. Ha'inphreyd, Hots Roberts,' Heol Gwynant^ John Owen, Postman; John Thomas, J. Lloyd Williams, D-avid Prichard (ieuengai), Gwnick>ch Griffith Priehaiid Day- ies^ lieivl yr Egiv.ys; Harold Jones, Sara- cen's Head Hotel, a Iorwerth Emrys Parry trysorydd, E. D. Jones, Saracen's Head Hotel; ysgriieuydd Mr. David Hewitt, Pla« Colwyn. \ot dd o wahahoi chwareucii, i blant o b;>b oed, i .enetlhod, a meibion, a gwobrwiyo; da. Bu y plant, yr ardalwyr, ac y.nwelv.yr. yn gwledda, yn lluoedd, y plant yn ichwarcu ac yn ymryson am y goreu. Yr oocii Seindorf y Pentref (evdd newydd ei ail gychwyn &to), o dan arweniiad Mr. Wiiliain J. Humphreys, yn ein 6w;i!0 yn ystod y dydd a'i chwareuon swynol. Aethpwyd yn y pryd- aawu yn orymdaitih drwy y pentref, y seindorf ar y blaen, vra y plant, a phawb yn di!yn. Oaiws-'iTi help gan foneddigion a bemeddigesau o'r Goat Hotel, Saracen's Head Hotel, a Phka Colwyn. ,Gwnaethant feirniaid, star- ters a timekeepers da gyda'r chvareuon. Bu Mr. Puilan yn garedig iawn yn rhoddi ber.- t-hyg cae cytleus at gael cfrwareu, a gwasrji- aeth v pentrefwyr at y diwrnod. Ymysg y prif cViwareiK-.n gellir nodi yahydig. Yr oedd y ras i ben Craig y Llan yn tynu llawer o sylw. Gwobr 15s i'r goreu, a 7s 6s i'r ail. Ym- 'iodd dau, seif 'Mr. David PricharcJ (ieu. i, -loch, a Mr. Robert Lloyd Roberts, 3, \&W!Ok.. ^en'ace (gwas yn y Ffridd. yn- awr). Sygttn oedd y ■diweddaf a nodir, yr hwn Y ey^t.if v v ac i lawr mewn 21 munyd. A a»ah i fy. :<1 Prichard mewn 22 munyd. Aeth Mr. Gftv v daich galed 'rnewn arn.V ^&w;»inieth y ■:id3'Q :ed anbiiwsderaii y daitVi kyr iawn. no vsty*- eth uaa arail, sef ras Bu cy.5tad:r9«. s. y goreu oedd Mr. i l»«n y Gyinw.'fl^ Egl'.v; Eto, i j). J. Thou:as, Heol vr prichard, Cv/ra- ftrc'nod, goreu Miss G'.v^n ^eic oedd Mrs v* goreu am Owen, Aber ilughea. Cwinoiixih Isaf- n gimnol- nrt'w^' v;i il. Yv oedd -• a gre- j' i-'v'n 'pc vn tynu sylw. ir 'rU2r Vwvl a brv.d'rydodd oHu v- odd r. v>vi < y ddi-av «;• vtsj: cecld y c\eui—» •» J t fel V -11 -■dd/TV \r Cr'ca-el"'gwvV/d ipwy drechai.'■ airi"; 1; ^da'r otetacle race. >T Cawsom p'ichard. Hafod Wydir, oedd -ir- J Q<Vcitbred' rawr y dydd yn destvn sylw _pavvb a. Metbwyd a chael gwnaed coelcerth o • y meddyl- ooeLcerth ax ben Craig j Lf"' jdi2u OTVnt, i iwvd, ctlwrwydd v ^law y 0 y deinydd.au YT oedd W J Wateraoo Hou./J, • gu fire-works, y 4ydd; a^T1n 2?ddeTCho-g i edryoh arn-ynt rmi oe-ld >n a v^od v dydd yn cyf- ?U i" Corporal Wilkin •wyno ni.i..c 'f Afaer"i am ei was- "?v £ £ Y; Capt; unaeth .» ^.aa"V ^hwaTeu-dd y seindorf Higsoai ya wir dda., ^a^mes,, yr ach- "Seo tlhe, conquering • r,iwvr y gwron TM>RTHMAD £ >0. an-iser yr orymdaitih, the ry wolaia gystal gor- ymdaith era talm. Aethum i wel'd y plant yn eistedd wrth y byrddau llavrnim yn y I ir Neuadd Drefol, a daeth peninill Oeirlog iyn f v-,v i'm eof:- "Mae'n dda genny' ganfod Y plant iyn cael diwrnod I chwareu blith-drafflith Yn un a chytun, Er mwyn yr hen amser Bu'm blentyn fy 'hun." Benfclith arnyfit, a. bendith ar y llanciau dewr a safodd rhyngom ft Did y "dwrn haearn." UOLYGFA YSBLENYDD YN YR HWYR. an fod fy inghartref ar satle ddymunol ac uchel cefais faiitais i .el'd y ooelcerthi a'r uchel cefais fa<ntais i "wel'd y ooelcerthi a'r iire-worka yn hwyr o'r nc*. Bu'm yn gwylia yr olyg.ia arddercliog ar ben bryncyn yngolwg yr noil wlad i drwyn Harlech, o ddeg tan banner nos, a, throeodd, ac yr oedd yr hen olyg-fa ar v wiakl a'r ffurfafema Tivelais er yn bleutyn 'wedi ei gweddnewid, a daear a. nef- L.edd newydd wedi eu gwneyd gan ddyfais, athrylith a medr dyn. Cyneuwyd ooelecerih .rawr yng nghvntaf ar le amlwg yn Llandec- wy.l, yna tanuwvd un arall yn Harleah. Yna yn bwyrach o dipyn iar y llettair luwchlaw Ta.l- s;,rn.au. Buont yn Ilosgi am oriau, yr olaf tan ddau o'r gloch y boreu. Yr oeddynt yn ys- bleimydd. Lluchiwyd fira -works i fyny o Harlech, y Penrhyn, a plhorthmadog, am oroau, ac o'r ipellder, yr oeddynt yn anins- griiadwy o arddunol, yn ymsaethu i fyny i'r awyr yn bob lluvriau, bron ar unwaith, rhai yn HTOch, y"n wyi'dd, etc. Yr oedd rhai Har- lech0 'a Phorthmadog yn rhai mawr iawn, a rhai o'r Penrhyn telly hefyd a Ilawer yn fwy melltenol. Yr oedd fel «;Gw ad y Tylwyth Te< (Fairy Larld"), gvririoneddol. Lliwid yr awyr vn bob lliwiau o gyf^jriadau Caernar- fon" Llanberis, Capel Cung, Flestimog Uol- rrelluu oddiwrth effeithiau y coeleerthi ar fire works. Yr oedd yr olygra yn Ull eddog -mewn gwirionedd, a irmyimeans hunnak yn well na neb. ABERMAW. Y DYDD LLAWENHAU. — Dydd mawi vdoedd dvdd Sadwrn, yn y dref hon, ac er boreu cilwgua a bygythiol, caed Pr>a,1^n braf a hyfryd ocliaeth, Y boreu am ddeg, wyd cyfar'od orei'yddol undebol yn yr awyr aored, a daeth cvnhulliad da vnghyd. Cymer- wvd rhan yn j cyfarfod hwn gan y Parcbn. R. L oyd Roberts, M.A., Gwynoro Defies, Zsclianah Mather, ac E. J. Parrv. Yn y prydnawn cyrohodd miloedd l Crlanclwr, palas ar lan y Mawddach, dwy fiiitir o'r dref, lle v trig Mrs Rowo, boneddiges a ddaeth i'n plith yn ddiweddar, ac sydd eisoes wedi ymdaflu i fywyd yr ardal, ac yn lawr eu hi.wydd am wneyd daioni. Parotowyd ar y maei ddarpariaeth he!aeth- o fwyaydd, a gwa- hoddwvd pawb o'r trigolion ac ymweiwjT ir wledd rad a. ddarparwyd ar eu cyter. Daeth miloedd yn ddios. Yna cafwyd cam- pau a gwobrwyon i'r rhai ieuainc a nwyfu" a fwynhawyd yn'ardderchog iawn, a dilynwyd hynnya dawns, yn swn miwÚ y seindorf ar- ian, o dan arweiniad Mr. Wnliam Williams, 1 Aelydon Buildings, a buwyd wrthi yn I'iv.venhau hvd adeg y tan gwyllt, set unar- ddeg o'r glooh a iphavrb mewn ltwyl eirxas- eili. Tua banner awr wedi deg o r gloch gollyng- vryd ail an rockets" y bywydfad gan Mr. Eees Jonea, Brynperis, yr hyn oedd yn ar- wvdd foj J" goeloerth fawr, adeiladwyd ar yr ynvs i'w thanio, ac ar fyrder dyna'r holl le vr, oleu gaivfaint y fflamiau a o -gvnant i'r en- trych. a'r dyrfa yn rhoddi Duw .çr¡ldwo'r Brenin,' ae: felly y teviyav.yd dydd y flawenha-u am y waredigaeL vr o gir-iancrau y gelyn a aeth allan In diuy.-ir;;). ond a ystriwyd yn hytrach. Ynglyn a'r wyl i lawenhnu nm yr i:fda'.vca trefnwvd te i'r plant ddydd G :1 Belie Vue Hall, a chafwyd gwledd daa -ar r wedi ei pharotoi gan Mr. Francis W:: £ ff; na bydd -byth yn parotoi yn brin. na c.lr.vta. a cliafodd v plant eu llanw a u llv, ■yr foddhau. Dereu uydd Sadwrn drachefn cafodd y plant t-rwv garedigrwydd i**i ri v\ alters and Law, y Pa" awr o" dda.riur.iau bvw. arben-nig ar gyfer plant ieuainc, yr hyn a fwynhawyd, bid sicr. ac ar T te-rfyn anrhegwvd ipob pientyn a medal" hardd yn .^ofeb o'r dydd, a gedw.ir ■sn h'r gan luaws es gwestiwn e.r cof am amgylchi.id na bu ei -y eddt(,h yn hanes ein teyrnas erioed. BORTHYGKST. Dathlwyvj dydd yma, drwy i ba vb yn y lle-yr 'v.'ii 'velwyr hefyd—gael te nhagorol. Yn v core a Tr'oedd cyfarfod diolchgarwch und-'boi vng "Xgnapel yr Annibynwyr, y Pv,vi, W.Rosr, fi'ughes yn Uywydd-u-, a^thra- d- • rd- id priodol a g, -j a, -tIIU4C* JaW.n. v prydnawn aeth y plant i'r orym- .hiillfc rm, rthmadog. j GLWTYBONT. Yr oedd heolvdd Elbenezer wedi eu hadd. uno a banemu a phontydd. Am 10 o'r t-ioch yn y boreu oynhaliwyd oyfarfod gweddi undebol ynz Nghapel Ebenezer, o dun aT- weiniad y Parch. W. Griffith, M.A., Dus- gwvlr'ft. Ovmerwyd rhan ynddo gan y Parch VV." G. Hughes, Eirlys, Dinorwic Terrace, iClwtvbont, a Mr John Jones, Victoria Ter. race,Ebenezer, a Mr W. J. Hughes (Deiniol- j I yiil, Fron Ganol, Ebenezer. Cafwyd cyfar- fod da ia.wn, er mai teneu oedd y cynulliad. Oddeutu 11 O'T gloch y boreu gollyngodd Mr. I John Erasmus Williams, Bryn Rhedyn, Clwt- I ybont, ergydion allan yng nghreigiau Bryn- I rhed- n. ,Am 2 o'r gloch y prydnawn mwyn- hawvd gwledd ardderchog o de a bttr-a, brith I ac arr/rvw ddante-ithion eraill yn Y?-gol Dem. i den. *Yr oedd yr ys-tafell wedi ei haddurno j vn brydferth iawn a'r byrddau wedi eu gosod yn drefnus a deniadol iawn. Gwa^anaethwyd wrth y byrddau gan y rhai canlynol iNo. | 1 Miss Hughes, Oaxt-on House, E' enezer J "Misa Penygolwg; Mr. David E- j Williams, LIts Iorwerth, Ebenezer. No. 2: Mrs WilHams, Victoria Terrace;'Miss Jones, iDvfrdwy House, Marian Terrace; Mr. Henry j Parry, Marfan Terrace. No. 3: Mrs Row- binds, 16 Caradog Place; Mis« Nell iDvfrdwy House, Marian Terrace; Mr. Henry: Parry, Marfan Terrace. No. 3: Mrs Row- binds, 16 Caradog Place; Mise Nell j Jones', Central Stores; Mr. Arthur W. Ellis, Victoria Temtce. No. 4 Mrs. Jones, New Street; (MISA Roberts-, Mona House; Mr. TTu-rh Roberts, Caledffrwd Terrace, Clwt-y. j Ivont. No. 5: Mrs. Roberts, 6, Caradog • Place; Mrs. Jones, Blaenc-ae; Mr. Roibert Owen .Jones. High Street. No. 6: Mrs. Griffith, Llys Myfyr; Miss Hughes, Shop iXewvdd, C'hvtybont; Mr..Dnvid T. Jones, I '.GorlTwyida. No. 7: .11"5. Jones, Arfon t House Mrs. Owen, North PvDad; Mr. Richie, Williams, Vie^r Terrace. o. 8: Mrs. T. S. Roberts. Olyn Afon Mrs. Jones, OaledfFrwd Terrace; Mr. Pztrry, Vic*toiia Terrace, j No. 9: Miss Roberts, Tanygongl Mrs. .-v.Brvn Hyfryd, California TeiTace; Mr. Ricbia Jones" Pen yr 0!ch?a._ No. 10: j (<_ Morris, Marian TeTrace Miss Da vies, Gh-n Terrace; Mr. Owen R. Williams, 8, Deiniol Rood. No. 11: Mrs. T. Hughes, f Tv'rral't, Clwtyfbont; Mrs. W. O. Wdlmms, Mr. Griffith Thomas, Llwyn r<;gau. No. 12: Mrs. Williams, North Ro-ul -North Road; JTr. Hughie William*. North Road. Torwyd bara yra- ^nyn Mrs. Jones, Cae'rmoel; ?dirs. Williams, •'W>on*Uchaf Mrs. O. R- Jones, Erw Fair; Mrs FT. Jonf4, New Street: Mrs. Griffith, B'l-'dvn Mrs. PritcVr.rd, Pen yr Vi-'n- Roberts, Vaynol House; Mrs. t "n, Tv Oer; Mrs. Owen, Frondeg; Mrs. j Tores Oweri. Ceidwaid y stores: Miaa Tooe/ J'-T-on Helen; (Miss Williams, Galed- | ^wdHoa»«; Mr. M. H. Hughee, Mm Afon; Mr Robert. H- Jervis, Oarado? Place; Mr. | n'vm Jones, 2, Crhmdwr Terrace; Mr. Gi-.ffith, Cae Rhedyn Oeidwaid v SSiu: John E..WiUiarms, Brvn ^hedvn Mr. Rx>bert Lewis, Oaerau Mr. ort Jones, Oara-dog Place; Mr Owen V -D,r,rids, TT Capel; Mr. Robert Williams, T^'vbrrn Mr." William W. Jones. 9, Deiniol T?o-;d. 'Ar-^rwyr crffredmol: Parch. J. A. >Tor-an. P^h. W- Griffith, MA. Mr. Ro- Jerri.s, Car«doc Place; Mr Evan W. p.biwen • Mr. Owen O. Jones, New ^pot""Mr. Richard Dft-vies. Dinorwig Ter- M;.«« Tones, Bron Helen Mr. R. G. •xT-;v;0-rr,^ rveirdolen Roberts, 7, Deimol p'™;i Ir^rrjT fr Mr. T. (r]err ▼ CVngor Plwyf). Tar.rwr Mr Griffith VvanV .'C.V,n Dwr Terrace). Elateddodd TOO wrth y byrddau, a bhys!i,0 r1dM1tl' TOO wrth y byrddau, a bhys!i,0 rviwb oedd mai gwledd d^wng o'r dydd oedd Yr TIn amfer, yn Ysgol Llandinorwi0, I nrwynha-wrd g-Wd eJyb. Yr oe-dd yr ▼/rtftfoll raa eto wedi ei haddurno, a r byrdrt ah wedi' eu g<«od yn dmfnu» w.wn, i'w gweled wrth ea bodd. G^anaethwyd ■wrth y byrddau, etc., gan y boneddigesau a ga,nlyn:- Mrs Salt, Vicarage; Mrs Parry, Bee Hive; Miss Parry, Bee Hive Mrs Ro- berts, Glanrhydfadog; Mrs E!. Williams, Vic. toria Terrace Miss Jones, Ty nygerddl Miss E. Jones, Philadelphia House; Mrs Roberts, School ouee; Miss Nell Ellis, Vic- toria Terrace; Miss Maggie Ellis, Ty'ny- gerddi Mrs Jones, Rhi wen Miss Alice Ro- berts, School House; Miss M. P. Jones, Mar- ian Terrace; Mrs Edwards, Galltyioel; Mrs Williams, Tv'nyffridd; Mrs Williams, Ar- vcniia Miss Jennie Williams, eto; Miss Maggie Pritchard, Oaradog Place; Miss Annie Lloyd Jones, Tal Eithin; Mrs Wil- liams, Brynffynnon Misses Pollie Hughes, Galltvfoel, ac Elsie Roberta, Victoria Ter- race. Eisteddodd dros 250 i fwyta. Y farn gyffredinol, "Te campus," a phawb yn eu hwvliau goreu. Ar ol te cafwyd annerchiad gan y Parch J. Salt, a hefyd gan Mr Wil- liams, Helen Villa. Oyn i'r plant ymadael rhoddv. vd dwy geiniog i bolb un gan Mr Wil. liams, Helen Villa. Rhoddodd Mr Parry, Bee Hive, i bob plentyn war souvenir 'brooch." Gan fod y tywydd rnor anffafriol gohiriwyd y campau hyd yr wyihnos gyntaf ar ol gwylian'r & Gwasanae £ hwy3 hefyd gan Seindorf Arian Cynfi. Yr oedd y wledd wedi ei threfnu gan Gyngor Plwy-i Ll»jnddeiniolen i'r oil o'r plant oedd o dan addysg a hen bob! dros 70 oed, a'r rhai oedd yn deribyn cymorth plwyf. Dy- munwn dros yr ardal gyflwyno diolchgarwch gwresooaf iddynt am eu haelfrydedd. Yr 1 oedd y pwyllgor yn dibynnu am yr enwau ( restr yr eglwysi. Am 7 o'r gloch yn yr hwyr cynhaliwyd cy manta ganu yng N'ghopel Ebenezer. Llyw- yddwyd g«n y Parch W. G. Hughes; ar- wemydd y canu, Mr llromas Samuel Roberts, n j?' Dechreuwyd y gwa-sanaeth o-an y,i ^WyI ] a c ;'Jlwyd amryw o hen donau adnalbyddus yn hynod o afaelgar, ac yn eu phth y rhai canlynol —" Y Delyn Aur (Capel y Ddol." "iRhondda," "'Hyfrydol'" IBiyn Cahana Huddersfield," ac amryw emid. Yr oedd y capel 0 dan ei sang a'r •vr™nmrddf^,°S lawn- yn enwedig yr hen Rhondda ar y geiriou iWele'n sefyll rhwng y myrtwydd." Oof wyd annerchiad campus ar Wad yr Addewid gL y Llywydd a'r tylST 7 euhwyd d.vdd yu Demiolen DOLGHLLAU. Yr o«:Ud arwydd o lawenydd a chwifio ban-en a chanu dychau ddydd Sadwrn O flaen m^nachdy'r Cynghorwr William Allen yr oedd croes hardd er cof am y dewrion lwyd7 Cvnhrr °d? ijeiddwo]l a ddath- < y a -Wyd dau wasanaeth crefyddol in/^feU' fe,Vyn, }'r ,ESlwJ« Wkdol a'r llall ° esleaidd. Llywyddwyd vn v 11 cyt-anod olaf gan y Parch (S iQw>d f rZ Ik'T n SW6ddiwyd gan y Parch Henry ™ (JO- Caiwyel annerchi.'ud pwrpa^ol gan y Paroh W Pan Iiuws, B.D. (A.) Cymer- p B"A (Mo fyd y ^rChn" J- Radcim-e, B.A (M.O.) a Rhys Davaes (A.). Am un or gloch Ifurfiwyd 'gorymda.iVh yn y MarTan. Blae-nond Igaru y seirldorf ° dadi arwelill,,Id Cadben Allen Dilynid y seindorf gan blant Ugohon Lltemd a Sirol; y Gh l Guides, ^na deuai Cym^deithafiau Cy.feillgar y dref Yn niysg y DerwykMon yr oedd Mr. David E. Jones, Bronmeirion, yr hWin a edrychai'n hardd yn ei wisg fel Archdderwydd. Yna yr oedd mier dda o ifoneddiige.s.iu wedi eu gwiso-o I gynryohioli gwahanol gymeriadau. Dilynfd hwy gan ntier o wageni w-edi eu Ti ax"visgo'li nanact. Yn yr orymdaifch caed hwyl gyda pharti yn oy-nnwys Atri P. llIughes, J. ,J' • l'nls a Richard James, baehgen a ;3.:J oedidi w:edi eu'gwisgo i fyny fel r; caravan gyd, ,d:a:ll filgi o'r tu .1. Lwy Iffy-n-taf yndod i yn yr orymdaitih, l.d'(,: c!y ju hyn a ddywed-aeid "u J v cyhoedd i mewn o jier„v. L; '<'ÀH<JI"l.:J.çu g.vvi^goedd. Syn- Hl u!:Ci' gar.vi/vn yn aajiddfe dod x x cii-c: ar y -c..j..vn o bob diwrnod. x tu oi y l'rigaci Dan wedi ei wisgo i rj..y yn narad-i o-ial Capten E. E. JonM. dl goiy^iu.-iui:. drel ymgasglodd yr oil Ii. èL", J ac yr oedd I yr oiygta yn; un h-aiai Len. ina canwvd gan j plant ar seindoxi y;v j^iwaxeu. Aeth y plant a r 'hen bubl i'r ad -Oyhoedtlus, i oddeutu 750 mewm nifer, ke yV otod te rha- gorol wedi ei baratoi ar eu oyler gan Mrs owif-t Jones. Ffuriiodd, oddeutu 120 o Gviii- MKi'ion --Li Mawr yn orymdaith u aan ofal Col. Jelf-Reve-ley a goryrndeithient drwy y dref gyda'r seindorf a. phartaowyd to cam- pus ar eu cyi:&r yn y "ÜoJUen lawr," gan Airs John iiarries, Mrs Charlotte R-otUerus, Mrs Cadwalada- Jones, .11iöc3 Lizzie Ellen J ones a cnawsant eu cyxiorthwyo gan bobl yr ardal licui yn g-ynreJiiui iawn rnewn cyiraniadau a llafur tuag ato. Gydu hyn bu Mr. Ernest Davies, Criterion, yn eithriadol o garedig yn rhodldi nifer fawr o dei&enau. Rhoddwyd cig- arettes gan gyiLibiou heiyd a diolchwyd i bawb gan Col. 'rleveley, yn cael ei ge;iiorjri -Tan Capten G. C. Owen a'r Meddyg John Jones. 1 n y te hwn gwnaed casliad' o idros 5p i'r seindorf. Ar ol to caed nabol ga-mpau ar y Marian. Am 9.45 caed -gorymdaith arall, ac wedyn tangwyilt ar y Marian. Caed tywydd braf drwy'r dydd. Bu'y tafarnwyr garedic- ced a chau- eu tai, ac yr oedd yniddygiad pawb yn rhago-rol. Mae'r pwyllgor yn lhaeddu can- moiiaet.n am ei lafur caled ac iarn y trefniadau ardderchog. Iii y'boi-eu aethpwyd yn ibur gyflawn fel ardalwyr, yn .feibion a morafced, a iphlajit i'r cyfarfod gwedldi yng Nghapel Salem am 10 o'r gioch. Cafwyd cyfarfod dynmnol Irphawb yn dweud nior dda oedd iddynt fod yno. Tn y pryanawn -am 2.30 cafodd holl blaiiit -yr ardal 'gyfranogi o >de a chafodd vi* -oil eu boddloni gyda'r dente-itihion. Am 3.,>J yr oedd yr holl ardalwyr wedi eu gnv-a;r>cdd i gyfranogi o'r wled i oedd 'wedi ei darparu ar eu cyfer, a daeth mvvy .lihyd nag a welwyd era llawer o daeth mwy nghyd nag a- welwy-d era l'.awer o hynyotdoedd ;newn oyn:all-iaid () r fath. Yr oedd 22 o 'biant sydd yn y Cartref yn Tany- garreg yn brwen:E,01 yn y wied'd, ynghyd a'r rhai ydd yn gofalu am y sefy'diiad..Ar ol y te, ac i ba.vb gael eu digani, d chwareu- on di;yr a diniwed, a.-r.i ohl Major Lloyid Grifiith. Mae'r pwyllgoi- o chw-iorvdd oedd yn ,g.f<clu am hwn '<1. a'i gwnaethant yn liwyddiant yn haeddu em diokhgarchwoh fei ardalwyr. Mrs Pritchard, Llwynbron, oed-d y llvwydde0, a Miss Hughes, Plas Gwyn- far vn y?griienyddss. Hefvd. miae Major L'oyd Griffith yn haeddu em diolchgarwch gvrresoea? 1m v "rhan flaeinllaw a gymerodd i wnend v diwrnod yn uri bap-vs a klifyr i bawb ohonom. Yr beth anymunol ar ddiwr- n-od oV b..th oedd fed rhai o'r gweithwyr yn gorfod myned at eu gwaitli i'r chwarelau, etc Tiy Da^t-h vr lio<!l 'ardal at eu gilydd -brydnawn Sadwrn, yn hen. oa.noi oed. ac ieuanc a lla- wer na welir mohonynt mown unrhyw fan cyheeddus ar hyd y blvnyddoedd. Cyfar- fvddwyd mewn cae perthy.nol i Ir. Thomas Ellis, Tyddyn, pa nn a roddoJd Mr. Ellis yn rhad at yr achlysur. Yno rh^iwvd medaLvu i'r plant gan y Porch W. M. G-r.fSth, a'r Cyr- nol Ldoyd, Bronywerydcl. Yna -cafwyd an- !• ivh:u i;wr.>.iRf.| y Parchn. W. M. Griffith a Basil JonBSl, Rheithor. Yna can- euoni gan iblant vr ysgol ddyddiol dan arwein- iad Mrs Roberts, "v "fb-rifathrawea. Wedyn, ffufiwvd yn oryrnidaith am ysgol y Cyngor, prvd v mwynhtttMid pa.v.'b* o de bla.sus. Y milwvr N-n iblaenOTJ r ymdoith. yna plant yr yr j-Rcnof, wedyn y Girl Guides, dan ofal Mrs BaVi-1 Jones, yn Tiel eu dilvn gan y Boy Scontft, da" ofal v Parch Basil Jones. Yna pawb -vn dilyn. Yr oedd yr olygfa yn hardd s'a.n fod cinr-edi o fnneri yn oael eu cario, ac hvd y igwelsom un rMler. Gymreig oedd yn nhwifio, %n y ^Parcb Basil Jones. Wedi'r c.-ynSbaliwyd chwareuon i'r plant a than- iwyd ergydion. FOLmiCRlOSS^. Yr oedd pawb yn lied gyffredinol mewn ly vslbrvd da ac vn eu hwyliau goreu. Yr oedd ban era u bron ymhc(b ty a. cfhan y plant yn mvnd a dod. Y prif atdyniad ydoedd y wledd oedd wedi ei pharfltoi yn y modd goreu vn Ysgol y Ovngor. Rlhoddwyd y tiaen- oriaeth i wledd o filwyr a morwyr yr ardal, gyda'r plant a phawb a ddewisai wedi hynny ac rrnddentrvs. a chyrrit pawb, i nifetr hœo iowTi eifftedd wrth y byrddau, ac i oo goal eu boddhau vmhob ystyr. Gofalwyd am y bvrddau yn ddi wyd gan nifer liosog chwi- vrwycld yr pa rai a haed'dant y gm- moliaeth uwdhaf. Yr oedd trefnusrwydd i'w weled ymihob cyfeiriad. Wedi i b-awb orffen gwledda o'r danteithion oafwyd chwaTeuon, etc., gydia'r plant mewn cae cyfagos, lie y mwynhaodd pawb eu hunain yn y modd goreu. Oofir y diwrnod hwn gan bawb yn yr ardal am gyfnod lkd faith. to GOLAN, "PENMORFA. Nid oedd rn-an yng Nighymru yn fwy aidd- gar am ddathlu dydd heddwch na Golan. Caf- odd Miss Owen, yr ysgolf'eistres, a iMiss Wil- liams, OerrigPryfaid, gyfraniadau at y costau, gwenau'r cyfranwyr. Gwnawd pwyllgor o foneddigesau, ac os gwyr rhyw bobl aim de da a sut i'w wneyd o, -merched Golan ydynt hwy. Penodwy-d Mrs Tovey, Tmwlch, a Mrs i i mas, Plaisnogrwydd, i ofaluam y byrddau, ynghydia Mrs Williams, Cerrig Pryfaid, a Mrs Hughes, Ynnwlch Bach, a da y gwnaethant eu g'wa.ith. Hir gofir y te, 'y cacenau, y bara brith, yr hufen a'r ymemyn, a hynny er clod I riiierchcd a barotoi&ant y cyfryw. Ar ol digoni eu hunafn aeth pawb .1 gae cyfagos x weled pawb oedd heb fwyta gormod yn c:VTffi- ervd rhan mown chwareuon did dor oil a dini- wed. Yn yr Ihrwiyr yr oedd cyfarfod amrywiol r yn yr ysgol dan lywyddiaeth fedrus y Cyng- Korwr Richard Williams. Ymwich Bach. Awd drwy raglen llawn o dd.iddordeJb twb. Bu i Mrs Evans Jones, Ymwldh Hall, gyfdanu"n sylweddol at goetau'r dydd. GREIGWEN", LLETN. Ddydd Sadwrn cynhaliwyd am 10 o'r gloch gyfarifod i ddiolcii am derfyn yn yr helynt blÍln. Oafwyd tcynhulli-ad lluosog M oedifa lymus, ac yr oedd yn amlwg fod yspryd gweddi wedi ei dywaiit ar yr oedfa. Yr oedd y plant yn teimlo ou hitnai-n yn siomedig trwy fold plant pob ogl-wyg^yn y cylch yn cael gwledd o de a bara britih. Ond -wrth ddod adref o'r capel ar ol yr oedfa., yr oedd Mrs William Williams, Mochras leaf, yn gwahodd plant yr Ysgol Sul i'w fferm i gael te. Ca.f- od,d y plant de na fu ei gyffeTyb o'r Iblaen. Cafwyd chwareuon difyr ar y cae ar ol y te trwy neidio a rheideg. Rhoddwyd' gwobrwy- on i'r plant gan Mr. 11 T. J. Williams, Tynlon, Madryn. Y mae'r hyn 81 wnaetn Mr. Wil- liams i'w ganmol yn fawr. Rhoed diolch — • = weddaf yn darllen rhannau o'r Gwirionedd. Cafwyd cyfarfod da iawn trwyddo a'r eglwys yn llawn 'a. rhai wedi methu dyfod i mewn o ddiffyg lie. Rhoed te i'r plant am dri o'r gloch. Ganfod y tywydd mor anffafriol ni chynhaliwyd y chwareuon i'r plant-. Rlii-oed te i'r hen bob!, y rhai oedd yn mwynhau y wiedd yn ardderchog. Rhanwyd buns i'r pliant 'vvrt-h ymadael. Yn yr hwyr cynhal- iwyd cyfarfod yng Nglhapel M.C., o dan lywyiddiaetih Mr. T. J. Lloyd, Bryn Eryr. Dyma'r rhaglen Canu ton, annerchlad gan y Parch H. Willhums, Curad; can gan Mem Jones, Caerhos; a-nnerdhiad gan Mr. R. W. Ellis, Rhos Ellen. Can gan Miss Jones, Bryn -M-air; can igan y cor, dan arweiniad Mr Thomas G. Thomas, Caerhos unawd gan Mr Thomas Roberts, .Rryn Moeiwyn; canu "Moab" gan y gynulleidfa; Unawd ar yr har- monium gan Miss Closs annerchiad gan J. R. Jones, Bryn Ma-ir. Can y "Milwr Byehan" gan y plant dan arweiniad Thomas G. Tho- mas. Annerchiad gan Mr. Hugh Gruffydd, B.A., Caenant, yn cynrychioli'r milwyr oedd wedi bad mewn brwydrau poethio-n ynhynod dda; adrodd-iad gan Mr. Owen Ellis Jones; unawd1 gan Miss Clom; canu ton; diweddwyd trwy weddi gan y Parch H. Williams, Curad. Cafwyfel cyfarfod da o'r dechreu i'r diwedd, ac arwyddion fod pawb wedi mwynha.u eu hunain yn xhagorol. LLANiRWST. Yr oedd pob ty yn y cylch wedi e! addur- no. Yn y 'boreu cynhaliwyd rhedegfeydd i blant yr ysgolion yn y Cae Cri-ced, feic yn y prydnawn rhod-dwjid te i iholl blant y dref, cyn-filwyr a'r hen bobl. Yn yr hwyr caf- wyd gorymdaith gampus ymhia un y cyn- rychiiolid ugeiniau o gymeriadau yn cynnwya y Oaiser a'r Tywysog Coronog. Wedi iddi ddechreu tywyllu goleu,ivT,d yr holl gylch gart dan gwyllt, ac yr oedd yr olygfa yn un a. hir gofir. MORFA BYCHAN. I gvchwyn v dyidd cvnUin-Tiwyd ew-rdd gweddi undebol ym* Nghapel y M.C., y Paroh Grif- fith Parry yn y -gadair. Yn T prydnawTL ym- unodd tpawb yn y vrledd de lI. barotoiBid gan fer-ched medrus y He, i ba rai yr oedd Mr. [ W. D. Jones yn ysgrifenydd.
Advertising
CADAIR YR EISTEDDFOD r-r- Blwyddyn Heddvvch" I Darlun yw'r uchod o Gadair Eisteddfod Corwen. Anrheg yw i iiwyi^or yr bkceUú- fod gan Lady Robertson; cerfiwyd hi gan Mr. Elias Davies, Blaenau Ffestiniog, oddi- I (Trwy ganiatad y ",T,I-,rrpool Courier."). wrth ddarlun gan Mr. J. tKelt Edwards. Testyn awd; T Gadair yw Y Proffwyd," a'r •beirniaid ydynt Ped'rog, a Mr. T. H. Parry Williams, M.A., B.Litt., Ph.D. .====:=:=-=. &00-
DATHLU HEDDWCH .
oynes i Mrs Williams gan un oedd yn bresen- nol. LLANBERIS. Darparwyd ychydig wledd ddigon diniwed i'r plant a'r bolbl ieuainc brydna-wn Sadwrn, onld trodd y tywyldd yn hollol anffafriol fel y penderfynwyd golhirio'r oil am chwech wyth- nos, pryd y bydd yr holl athrawon a'r iplant gartref wedi eu gwyliau. I'r sawl fedr syrtiiio i mewn i dreifniadau tplcntynaidd, y mae ad- loniantac iechyd ysbryd i'w gael, and am y dosbarth syJdd yn gwgu ar bob darpaTiaeth a wne-ir i blamt, ond a fyddo mewn iperthynas a'r Y sgol Sabbothol, ni ddisgwylir llawer o iechyd oy-mdeiithasol yn cu cwmmi, ac ni welir llawer o ffrwyth ar eu 'hymdreohion cul a gwasgedig. Yr ydym wqdi dysgu'r plant am yn agos i bum' mlynedd am y pervglon <)fn,tdwv a'fn gw-ynebai oo. bvd-diii i'r gelyn ein gorchfvgu, a-o wedi treulio ami i Iddydd- iau o ymostyngi;!idl a diokih yn ystod y cyf- nod -gad-awer i ni fel lardal lawenhau yn y ffordd hon am unwaith er mwyn y plant, gan fod .goruehafi-aeth a heddwch 'wedi gwawrio. Caw-n g-yfleaside-rau mwy na mwy eto i ddioloh am arbediad bywyd, yn gym- eto i ddioloh am arbediad bywyd, yn gym- 'deltihasod ac yn genhedlaethol, ac jy 'i*ae hiyniy yn resymoi wasanaeth i ni oil. Cafodd y plant eu te ddydd Gwener, a de- ailwn ei Ifüd yn odidog o dda, pryd .YT eis- tedd odd tua 420 o tblain4, i'w fwynhau. LLANGERNYW. Er mc i byr amser rywfodd a gymerwyd or gwneud y trefniadau ange^irbeidiol, eto dath- iwyd yr heddwoti yn y oylen hwn meWll modd teilwng iawn. Derbyniodd y oasglyddesau yn yr ardal y cvfajuswni o 38p ar waha.n i nwy- ddau rhoddedig. Cynhalioidd 'ardaloedd Llan- gemyw, Gwytherin, a Phan-cly Tudur yr wyl Ile yn ou dull arbennig. Oaed rhoddion gwir- foddol fel nad oedd angen ilhoddi'r oostau ar y dreth fel mewn ptwyfi eraill. Fore Sadwrn, cynhaliwyd cyfarfod gwaddd yng nghape'au M.O. y G-amedd a Gwytlherin, tra y caed ainnerdhiiadaiui cy-faddas yng Nghapel M.C. Pa.ndy Tudur gain y Mri. William Hughes, Y.H., ac O. R. Hughes, M.A., y ddau o Lan- rwst. Yn y prydnawn rhoed gwledd to de campua i 'bob oed ai graddi o'r trigolion y cylch. Nodwedd arbennig y dathlu 'hwn oedd i raiÍ o'r anilwyr neu garcharorion Ger- manaddd sydd o hyd yn gweithio ar y tir yma ddold a cthyfranogi o'r te parti, er i eraill ohonynfc mae'n v/ir ymgadw Tthag dyfod. Yna, a difyrion, rhedegfeydcl dini- wed. Y-n hwyr y nos caed coelcert/h a saeth- dan (fire-rocketis) fo ben Fool Penbre Wern- hrvn uchaf y gymydogtaetK Ciaed d h ap us. LLANRUG. Dathlwyd heddwch dydd drwy i'r ardalwyr fyned i Eglwys y Plwvf !nm ddeg o'r glodi y boreu, y PM'oh W. H. Williams, v Curad yn cymeryd rhan dros yr Eglwv?, a Mr. 'R. W. Ellis droe yr M.O.. a Mr. J. R. Jones ym cjwrytAioli Brynfwyn, y uaaai ddi- NANTLLE A'R CYLCH. Diwrnod mawr yn ban as ein dyfi'ryn ydoedd dydd da-thiii heddwch. Cyohwynwyd ar y igwaiili ym Mhenygroes brydnawn a nos Wen- er. Yn y Drill iiail, ddydd Gwener, rhodd- odd Dr. R. Owen wledd i'r rhai hynny vn derbyn biwydd-dal, ac i amrvw eraill. Wedi i'r Parch. H. Jones, curad, ofyn bendith a. y wledd, ac i'r meddyg caredig ddweyd ,ga;r, mwynhaodd y gwahoddedigion y dan- teithion. Diolchwyd i'r r.hoddwr gan Mri. Evan Morris, Water -Street; John Rowlands, .Factory, a. T. W. Wiiliams, Gwynf-a. Diwedd- wyd trwy garni Dan dy fendith wrth yma- dael." Arweiniwyd gweithrediadau gan y Parch. R. W. Jones, Cii-gwyn. Yn yr hwyr darfu i Bwyllgor Cyauron y Milwyr a'r MJr- wyr, ddarparu gwledd i'r bechgyn yn yr un 1, neundd, pawb wrth eu ibodd, ac yn canmol y ddarpariaeth. Bore Sadwrn, am ddeg, yn Soar, bu cyfarfod gweddi undebol, o dan nawdd Cyngor yr Eglwysi Rhyddion, y Parch R; Edwards yn arwain, a'r Parch. W. E. WiLiams yn dweyd gair i bwrpas. Cafwy-d cvfarfod dymiunol iawn. Yn "y prydnawn i ..r'dd -v v d te i Y<?go.ion y Cyngor a'r Ganoiraddol, a ehannoedd lawer yn mwyn- h:m'r cyfan. Wedi'r te, cafwyd gorymdaith fawreddog, Seindorf Arian y Dyffryn rn blaenori. Golygfa 'gampus oedd gweled vr or- vrodaith gan mor hardd ydredd. Aethp'v.Yd faes a ro-ddid am ddim yn gnredig iawn -17 r W. Williams, Cae Efaihvyd Fawr. n chafwyd yno nifer o chwareuon, ac ymrvson ncidio a rhedeg, a cb-anoedd vn bresennol. Oyflwynwyd y gwobrwyon ar y mes o flaon I Neaadd y Dref. Am ddec o'r gloch cafwvr* "tan gwyllt" a llu mawr vn gwvlio'r ffhèh- ladau amrywliw, a diweddwvd v dydd trwy ganu mfer o hen donau Cymreiig. Liwyddiant hollol fu y gweithrediadau. Cafwyd te hefrd i plant yn Nhalysarn, Llanllvfm, Nebo" a Nazareth.^ Cafwyd chwareuon yn NhaJysarn ncs Iau diweddaf. 0 BEN Y FOELGRON. Dangihosodd pobl Lleyn eu gwladgarwch dydd Sadwrn. Gwelid benvr yn chwifio yn mhob rhan o'r wlad. Caed cyfarfodvdd ere-' fyddol yn y 'boreu. Rhoed te i bla.nt vr vs- gohon yn gyffredinor ac i'r bobl mewn oed^ a ailynai chwareuon. Yn fyr dyna fel y .reul- iwyd y dydd ym Aberdaron. Aber,%och Bot- twnog, Bryncroef", IJangia.^ Llanengan., Llan- bedrog, Llanaror. Rhiw, iR-hosihirwaen., a'r Sarn, etc. Bu rh:u'a.rdalof'd,d am bleserdaith ddathlu 'rhed¡f'{"h yn flienorol. (Cafwyd "hwyl"dda a hin hyfryd a dymunol drwy'r dvddi yn/ y rhan -han; o'r -wlad. Ar 01 treulio'r dydd ar daith drwy'r pentrefi Ttchod. esgynais fmeddai gohebydd) tgyda'r llu- aws i gopa'r Foel Gron, prif gytch-frvn pob! Lleyn, yn yr hwyr. GweiTwn yn, mhlith v dorf oedd wedi ymMglu luaws mawr o tyyfeillion o bdb rhan o'r wlad. 0 hyfryd olytr-fa. Draw jn y gorllewin pell, igTwelwn yr haul mawr yn machludo, ac wrtih edrych a.r ibrydfertihweh yr alytgfa daeth y eiriau hyn i'a eoi- Phan yn araf vr ymsudd i lawr, Grollynfa ddagms fit o'i lygaid WAWP; 1 Disgynia rhei'iny i addduro'r Ibyd, I Fel pe baent gawod fawr o berlau drud." Ac yn y pel Id or dychmygwn weled bryniau Wicklow yr Iwerddon d-oll. Ac yn yr ymyl gweilem Ihoff Ynys Mon a'r mor o'i haangylch. Draw tua'r gogledd a'r dwnain 'igwelem tfyn- yddoedd Arfon a Meirion, ac yn y fan datth y geiriau hyn i'on oof "Edrychant ar eu gilydd Fel pe yn cofio'r pryd, Y driftgent i'w gorseddau Ar gyntaf forau'r byd." z, Draw acw igwelem y Wyddfa, bnenhlnes y Gogledd, ,yn dweud mewn awdurdod mai ni sydd yn ben. Hefyd, Gader a'r Aran dwy ysgwydd hen Gymru. Ac ar y gorwel ,pell, gwelem ben iPlknlimon, tywysog y De, a t-hrwy'r niwloedd fryniau sir Benfro, yn, ardal Ty Ddewi. A thra 'roeddjTn yn syllu ac yn synu at yr olyg.fa, daeth cwmni urddasol i ben y Foel yn "cael ei harwain, gan Sgweiar Nanhoron, ac yn fuan daetih y coelcerth ('bon- fires), fter buddugoliaeth i'r golwg. Yn Mon gwelem bump o ser disglear a rhwng Moel y Gest a'r Foel GroTh 'roedd pump ac eraill yn britho goror Meirion a.c yn airoedd Aber- teiii a Pheniro gwelem ser disglaer eraill. Erbyn hyn 'roedd y tan gwyllt yn esgyn o be-n y Foel yng nghanol eymeradwvaeth fy- ddarol. Mae trigolion y fro yn ddiolchgar i Mr. Lloyd Edwards aim y diddordeib mawr a gymerodd yn y mater Tiwn, ac 81m a. wnaeth gyda'r coelcertlhi a'r tan g\ry 114. PENRHYNDEUDRAETH. Ni fu'r ardal hon yn ol i unlle yn ei hafiaeth a'i hwyl i ddathlu heddwch. Er nad oedd y tywydd yn ffafriol iawn ni lesteiriodd hynny ddim ar frwdfrydedd y trigolion. Chwifiai baneri o bob ty ac ar draws yr heolydd. Ni weiwyd erioed gymaint o awydd i wneud y dydd yn ddydd i'w gofio. Yn bur fore clywid swn ergydion yn cynhyrfu'r awyr ac yn ein y deffroi i droi allan i dalu diolch i'r Arglwydd am y fendith fawr o hedclwch- Cbkd cwrdd gweddi yn Nazareth dan lywyddiaeth y Parch D. P. Jones, a rhoes y Parch. S. Pierce arai-th ragorol ynglyn a'r dathliad. Yng Nghapel y Wesleaid, llywyddwyd gan y Parch. Philiip B. Jones (A), ac annerchwyd y cyfarfod yn ddoeth a theimladwy gan Mr. John Roberts (W.) Oanolycae. Nid oedd y cynulliadau lawn cystal ag y disgwyliem hwy, ond caed cyfar. fodydd gwir dda. Am un o'r gloch, cyfarfu holl blant yr ardal yn yr ysgol i gael eu harwisgo a medals, rhodd Syr Osmond, ac efe ynghyda Lady Williams a boneddigesau eraill a swyddogion Pwyllgor y Darpariadau, a arwisgodd y rhai bach, ac yr oedd sirioldeb yn gloewi eu llygaid byw wrth gael eu hanrhegu. Trefnwyd y plant dan ofal eu ihathTawon yn orymdaith i uno yn yr orymdaith fawr ger yr Hall. Ger yr Hall ffurliwyd gorymdaith yn y drefn hon — 1, Sergt. Davies ar farch; 2, Comrades ex- service a service men, naval a military, dan ofal Syr Osmond, Major Oliver a Lieut E. Jones; 3, gweinidogion a. swyddogion eglwye- ig; 4, Oyn-ghorwyr Sirol; 5, meddygon 6, cynghorwyr plwyfol; 7, Odyddion; 3, sein- dorf bres; 9, plant yr ysgolion dyddiol; 10, Girl Guides a'r Brownies 11, Re-chabiaid; 12, Nursing and Clinic; 13, y cyhoedd 14, cer- bydau yn cludo'r plant lleiaf a'r milwyr L. d- ediig, ynghyda ychydig o rai oedranus. YT oedd yr orymdaith yr harddaf a'r fwyaf a welwyd erioed yn y Penrhyn. Tlws i ryfeddu atynt oedd y plant bach yn chwifio baneri. Aed yn drefnus oddiwrth yr Hall heibio Bryniau'r Hendre gan droi i lawr ger Shop jFawr, ac yn ol at yr Hall. Yma yr oedd llwyfan wedi ei chodi, a chaed cyfarfod gwir ralgorolda,n lywyddiaeth Syr Osmond, gan yr bwn y caed annerchiad gampus yn ymdrin a'r rhyfel, ac a'r heddwch oedd wedi costio mor ddrud i'r ardal fechan hon. AnnerchwYd y cyfarfod yn ddoeth ac i bwr-pas da gan y Ficer, y Parch. D. Jones (B), Parch. Phillip B. Jones (A), ys.grifenvdd y Cymrodyr, a'r Parch. D. P. Jones (M.C.). Er fod y gla-v, yn disgyn yn lied drwm tua diwedd v cyfarfod ni lesteiriodd hyn ddim ar y siaradwyr nac ar wrandawiad aiddgar y dorf fawr yr hon o hyd a gymeradwyai'r siaradwyr. Yn ystod y cvf- arfod arwisogdd Syr Osmond Mr. Hugh Parry, Osmond Terrace (brodor o'r Llan) a gol'odd ei goes yn v rhyfel, gyda'r 1914 Stat. a thorwyd i ganu mewn hwyl, "For he's a ;ollv good fellow." Canwyd "Duw igad wo'r Brenia," ac "Hen Wlad fy 'Nhadau," gyda 'gwres gwladgarol, Mr R. Richards, ein baritone enwog, yn ar- wain. Canwyd hefyd nifer o donau priodol i'r aingylchiad dan arweiniad Mr. Joseph Ro- berts. Y cyfeilvdd oedd Miss Kate LI. Jones. Ar derfyn y eyiarfod aeth y plant yn llu am eu te i'r ysgol a'r Cymrodyr i Ysgol Peny- bryn, lie yr oedd gvviedd gampus o bob dan- teithion \\edi ei phamtaoi i odeutu 120 o hon- ynt. Cymerndd Syr a Ladv Williams eu lie wrth y bwrdd gyda'r milwyr a'r morwyr, a mawr oedd eu canmoliaeth am y darpariadau toilwng oedd --no. Wedi'r wledd cyflwynwyd blodeuglwm rhwymedig a ri'-bon tri Uiw gan Maõter Kerry Jones, mab Mrs. a'r Paroh. Phillip Jones, ar ran Cymrodyr i Lady Wil- banis fel cynrychiolydd msmaa'r dewrion oedd wedi syrthio. Effeithio-dd y rhodd bryd- ferth hon yn fawr iawn arni, ac ar baw.b yn bresennol. Cofus i Lady V\ idiams golii mab annwyl yn gymiar wedi dechreu'r heidrin. Ln yr hwyr aeth seindorf y Cymrodyr a'r clybiau ynghyda llu mawr am orymdaith i Gastel; Deudneth.. Yr oedd chwareuon wedi eu trefnu yn y prydnawn, ond oherwydd y glaw barnwyd yn ddoeth e.u gohirio hvd ddiwmod amhenodol. Yn yr hwvr ymgynull- odd cannoedd o bobl a phlant at Ysgol Peny- brvn. i fwynhau'r olygfa ar v tan gwyllt a'r goeicerth, pa rai oedd yn wir ragorol a.c yn ennili cymeradwyaeth pawb. Vv'edi'r hwvl hon ymgasglodd liu mawr i ganu emynau a chanen- on gwladgarol ar y scwar. iMewn gwirionedd diwrnod mavvr c-ead Ji'wn i ni yma, a chofir am dano am flynydda-u, yn arbc;lllig gn y iplant. Mae'r pwyllgor fu'n gofalu rn v trefniadau i'w canmol yn fawr. a hneddu diolch cv- wir iawn wna Mri W. 0. Williams, Home from Home; Mr. Elias Phillips, Mr. Elias Jones, a Mr. W. Jones, Wenydd Llvdan, am Toddi foenthyg eu cerbydau i gludo'r pii.o't in. I vvv i clwyfedig; hefyd Mr. Mathew Owen ;»m tf-urfio seindorf i'n diddori ac i rci ysprvd- iaeth yn yr orymdaiLh. Da gennym ddeall fod nifer dda o berthvnasa.i v bechgyn oedd wedi syrthio wedi gallu cydymffurfio a'r gwa- hoddiad i gyfranogi r'r w> (PORTHMADOG. {"!JÍ a. J cyiltai- T deuai gwlanv i lawr, a chafwyd idiwruod hyfi-yd: ^•nwand baneri mewn lluaws o'r tai Vn y boreu oynhaliwyd cyfarfod diolchgarwch un- debol yn y TabernacI, dan arweiniad Mr. Jomatnan Davies, a liwmiw yn llawn vsprvd- laeth hapus. Am 1 o'r -glocii ymgynullHd toia lawr yn y Pare. Elurtiiwyd" gorym- uaim g.lu .Mri. David Wiihams, *B. Jones Evan iiraaxs, Evan Davies, -Rihingyll D. m' Jones J, r Hed'Jweiiimn Williams, ac Edwards* a g^rvjndeithiwyd drwy'r drei. Yn yr 'orym- daith yr oedd y CymiT-dyr yn cario baner ta\' !rth, y is or 1r«f, y -gv.'ein- ydo«-m :o^ W.A.A.v., y Vt..i.A., j iJi»dciygon, plant, y cyhoedd efi ert-iii. Canal Seindorf Bres y dref dan ar- weiniad Mr. John WiLiams, a. llawen dawn oedd gan bawb eu gweled ar ol blynyddoedd o ddystawTwydd. Wedi myned drwy y prif heolydd dychwelwyd- i'r Pare, lie y canodd y seandorf a'r dorf, a lie y tynwyd lluniau'r Cymrodyr, y milwyr, y morwyr a'r merched fuont yn gwasanaethu eu gwlaid yn ystod y rhyfe-l. Edrvdhai'r gorymdeiithwyr yen bryd- fertih yn enwedig ptliiit y-r ysgolion ddyddiol a'r Ysgolion Sul dan ofal eu hath- rawon. yr oil yn cario taneri amrvliw. Yna cafodd y plant de yn y Neu idd i ddechreu, a,c wedyn y Cymrodyr, y míhvyr a'r morwyr. A theheb ei fath yn hanes v dref yldoedd, digon ac yng ingweddill o bob peth. Canmolid y merched a'u parot-oisant gan, bawb. Dylasid fod wedi dwelyd, fod yn yr orymdaitih ardd- angosiadau l(tabloaux) iprvdferth 0 "Hedd- won," "Bu<3dugoliaeth," "Aberth." "Bri- tannia," "Retreat from Mons," a "Effelcts of Great Push" ac eradll-yr oil yn dda iawn. Yn tfuan ar ol y te yr oedd mabol gampau yn y Traeth, ac yn yr Ihw-yr dan gwyllt yn y Pare. Swyddogion y pwyllgor oeddyntYs- grifenydd1 Cyffredinol, Mr. J. Lloyd Hum- phreys; ys" Tifenvdd r oarhpau. Mr. G. H. Webster; ysgrifenydcf y tame gwyllt, Mr. Os- wald Thomas; cadeirydd, Mr. D. Llew Hughes. Drwg gennym i'r pwyllgor gyfiawni lawer o gam gymeriadau anymunol, yr hyn a adhosodd iddynt gael eu oondemnio'n ddidru- Gadawsant i'r babanod gerdded yn yr orymdaith, yn Ile ldsrparn cerbydau i'w cludo. Digiasant y Oymdefthasau Cyfoalleal' ac in ddaethant i gymeryd rhan yn y gweith- rediadau; ni iu mdynt. waiiiodd maraau neu berthynasau y milwyr a'r morwyr i'r wledd, iiar merohect ardderchog hynny a fuont yn ly trhyfei fel gweinyddesau Ul-eu yn yr ysbytai ,a r merohetd ereill a fuoiit yn gweithiio dam y ^lywodxaeth mewn gwahaaioi gysylltiadau., leiiiilid y dyiasai'r noli drafniadau fod ym nwylaw ptwyiigfor yr ard-dangoaia gjaai- y gU? !ai •y cyiry'VV drw^ lur brofiad sut i gytujidrelnu ajdaangocjiaciau liwydduuinus. Ond er yr holl dduiygion dathlwyd y dydd ■bythgonadwy yn dra erfeithiol. Yn T mabol gxumpiui dyfarnwyd fel y caiilyn Kiiedeg 100 llath (ckw 1!1 oed); Teddi. Rees; 2, D. Solomon. Neidio Bellaf: 1, Owen Jones; 2, E. Emlym Daviee; 3, Tom Williams. Rhedeg galn gjario wyau mewn llwyau" DorotUiy Williams; 2, Jessie Pike. Rhedeg 100 llath (dan" 14 oed); 1, Griffitk Price; 2, Victor Evaiu. Rhedeg gyd-a. their-goea: I, W. R. Wil- liams a J. E. Jones. Oceipiu: 1, Eirene Morris; 2, Esther Wil liams. Rhedeg 100 llath (i ferched o bob oed): 1 Peggy Watkins; 2, Ella Williams a MaKlge Davies. Rhedeg 11CO llath- 1, Madge I)avie«; 2 09 Ck Eirene Williams. Rhedeg 100 llath: 1, Tom Will; 2 Owen Thomas. Gwrth-dynu heffo rhaff: Cwmmoi o Fterm- wyr dan ofal Mr. Robert Jones. Gwobrwywyd am T arddangosiadaa (tab- leaux) ifel y banlyn Ad-dangosiad oymvajr 1, Mies Myfianwy Davies, Miss 01 wen Jones; arddangosiad cyfunol 1, Misses E. L. Tho- mas, Doris Owen, Mabel Davies a Lily M. Williams; arddangosiad i ddynion: 1, Mr. Tom Evans a'i gwmni ("Retreat from Mona" ac "Efrects of the Great Push); 2, Mri. Row- land W il liams ac Erskine Humphreys (Mr. a Mrs Feodora Angelina Betsan Shion Charlie Chaplin); 3, fr. E. Lewis Williama ("Dyin yn ch-wilio am dy"). PWLLHELI. Dydd o lawen oiiwedl ydoedd dathlu hedd- wch yin Iiiiiwilhell. Am ddau o'r gloch cyoh- wynwyd yn orymdaith o'r maes. Blaenorid yr orymdaith gan gerbyd y tan ddiffodd'wyr, y Maer a'r Gotrphoraeth, ynghydag ae-lodau isgolion Sul y gwahanol enwadau a'r eglwys- wyx yn dilyn. Ymdeiuhiwyd drwy wahanol heolydd y are-f i South Beach, a'r West End. Yna aetn pou ysgol i fwyimau gwledd i'r gwahanol aduolilax oedd wedi ei piiaratoa ar eu cyfer, ac iir ol y wlemgynullocki torf i faes yr adloniant (recreation' ground) achai- wyd adloniant mewn rhedegfeydd a chwareuo. diniwed gan yr ieuenctyd. x n yr hwyr cyn- euwyd tan ar ben y Garn, a'r Allt Fawr, as yr oedd 'y dull hen ffasiwn o oleu canihwylia* yit ngwahanol ffenes'tri'r tai yn dold a llu o adgotion i bawb oadd wedi treulio ychydig w liy-nyddau yn y dref. Yr Occld adeg yr ben ethonadau yn dyfod yn fv-w iawn i'r -cox pas yr oedd! pawb o'r blaid tyddai wedi cael ea hymgeisydd i'r Senedd y pryd hwnnw yn gof- alu am oleuo eu iienestri gyda chanhwyllau; ac i'r genhedlaet-h hon yr oedd yn betih ne- wydd iawn, a chawsom bleser wrt-h weled ami i dorf yma ac a-cvv o'r ieuenctyd yn llygatL- rythu ar y trydan newydd. Car em roddi rnyw gipdrem fechan ar olygfeydd y ganwyll. Cych- wyvvn o Draeth dy luddew, neu fedy gelwir yr heal heddyw Sand Street, ac yn y terrac* bach sydd gyda'r troad o'r enw Gianaion, caJifyddem oleuadau yn ffenestri ami un o'r tai .hyn. Mynnodd y ganwyii fach ei lie ya rhai o'r tai ac amddifadwyid goleum o'r pib- ellau nwy y noswaith honno, er y oofia lla- wer am yr hen dai oedd yno iiynyddau yn ol pan iuid oedd ond y ganwyii yn cael y lie am- lycaf ar yr aehvyd iar hirncs gaeaf, a'r rhew a'r eira yn cod-i yr iasau oerion ar bawb y tu allan. Daethom yn m!aen wedi (hynny ac i gytfieiriad y brif lieol, ac o bobpeth tlws a deniadol nid ytdym yn cofio am ddim yn ,fwy felly yn mrig yr hwyr nag addurniatlau a welsoni yn Meirion House, preswyLfod Mr. David Jones. Y -niae'ii diaby- mai dyma'r prif "antique,"—henaidd neu orhen, 061 myn- nweb,cb gawsom ar ein toitii. Yr oedd oddeutu da.u ddwsin o ganhwyllbranau pres wedi era gosod yn hynaJJ ddestius yn, y ffenestr, a chanwyl! wedi ei goleuo ar ibob un ohonynt a chyifclyoorn yr olygfa i fel pe buaswn yn gweied Seindorf bres yn dyfod i'n cyfarfod a p-!lob un wedi gblllhauei garn mor loeyw a disglaer fel cydrhwng eu dis-giaerdeb ai gol- euni heulog oedd ar goryn polo un, yr oedd ym yn ein syfrdauu i raddou ac yn dech- reu go: v u i ni ein :hunaiii ym tmha Ie yr oeddy-m, fel mai gwaith an.hawdd oedd symud yn mlaeii i weled ychwa.neg o olygfeydd y dref; ond syimud oedd raid. ac wrth fyned heibio tynodd goleuni arall ein sylw yn Heol Newydd, neu Ion y tywod, fel y galwai'r hea bobl hi, a. phan y daethom at fasnachdy y Mri. Davies a Jones, fe'n synwyd yn ddirfawr at brydferthwch yr addurniadau oedid wedi es gwneud ar gyfer y noson gan berdhenogion y Faelfa. Y .gair "Peace" wedi ei ffurno yn nghanol y tan, nes yr oeddych yn teimlo fod rywbeth uwcbraddol yn yr olvgfa. Yna. daethom i Heol Fawr, a'r goleuadau nesaf a welsom ydoedd yn niasnachdy iMrs Morgan, a thros y ffordd vn masnaehdy Mri. Evans, a thy Mr. 'E. J. Griffith. Yr oedd y triawd hyrn yn bobpebh allesid ei ddymuno. Cyr- haeddasom hyd at Westy'r Castell, ac yr oedd yno olygfa )ryd-fcrth. Yn Heol y Bre- nin gwelsom lanternau yn hongian uwidhbeB masnaehdy Mr. Jones, y dilledydd. Yr unig rai a welsom o'r ifath yn yr hen dref. Cyr- imedd-'iso'n weadi hynny at dy'r cyn-Faer, ae yr oedd yno olygfa 'hardd ry.reddol. Yna gwelsom fasnachdy Mr. Edward Japheth yn Gaol Street, gyda chanwyllbrenau pree, oddeutn dwsin o ;hom*nt. yn edrych yn rh-a- srorol, ac yn rhoddi arbeni-erwydd i'r heol. Deallwn fed y Manor a thy Ir. Jones, Clare- mont., wedi eu goleuo ri dda a'r West End Hotel, ac amryw leoedd eraill yn y dTef na. dhethom i gyrraedd a hwynt. Ac ,fe ddaeth yn banner nos arnom yn ddiarwybod gian ei fod fel banner dydd yn llewyneh yr holl oleu- adau. RHIW, LLEYN. Crybwyllasom yn yr "Herald" diweddaf, pa fodd y dathlwyd yr uchod gennym. Wele ychwaneg o'r manylion. Yn y bore clywid clooh yr eglwys yn canu. Ger bob ty bron chwifiai Human yn yr awel falmaddd fwyn. Yn y prydnawn gwdv/yd tyrfaoedd yn cyf- eirio eu oamvau at Ysgol y Cyngor, lie yr oedd gwledd ardderchog wedi -ei pharatoi ar eu cviVr. Am dri o'r gloch eisteddodd plant yr yAgcl wrth y byrddau, yna'r milwyr a'r morwyr, a'r ardalwyr yn gyffedinol. Wtci i bawb gaei eu digoni, goryandeithiwyd o'r ysgol i Dyrrymynydd, lie y chwifiai baner wen. Yn r orymdaith yr oedd march gwyn. yna plant yr ysgol a phob un yn cario U-nion Jack-, ac yn -olaf y dorf. Cynhaliwyd mabol ganrnau diniwed ar y maes. Einnill- wyd y gwobrwyon gan -y rhai oanlynol: John Parry, Tanygraig; Annie E. Williams, Foel yr Wvn; John Williams, Bryn Awel; David Will Bwl-A; John WilIki.ms, Tanyr- ardd; Thomas Williams, Brynawel; David Davies, Tynymynydd; Willie O. Jones, Moei- wyn V'iew Walter Jones, Lonlas Mary Owen, iMoillionydd Maggie J. Jones, Trip; Mri. Lewis Jones, Frondeg; John Jones, Penybont; Thomas Thomas, Cae'r Mur 'Mor- ris G. Evans, Penarfynydd'; Hugh Jones, Trip; Evan vTones, Moeiwyn View; Griffith Williams, Bryn Awel; Miss Owen, Meillion- Y beirniaid oeddynt Mr. John Wil- liams, fBrynhyfryd, a Sub-Lieut. Bob Ro- berts, '"Brynfoulks. Gofafid am y trefniadau gan Mr. Gruffydd, Y sgl y Cyngor. TALSARNAU. Danparwvd te L bawb ddydd Sadwrn er dathlu heddwch. ac vr oedd mwy na digon ar goyfer pawb. Ffurfiwyd hefyd orymdaith o'r Pentre i Glanywern, ac yn ol. Yn y pryd- nawn caed '"sports" llwyddianus iawn. Metb- wyd a sicrhau v tan gwvllt mewn prvd, ond cawsant y mwynhad o edrych ar rai y lleoedd cylchynol. Deallwn na roddwyd dim o'r wledd i'r carcharorion Germana-idd sv'n y fro m gweithio, er fod mwyafrif v teuluoedd pvdd wedi eu harcholli ddvfnaf trwy'r rhyfel yn ihynod blendiol i roddi iddynt nid o nngen- rheidrwydd !lryda'n bechgyn ni. Gellid yn hawdd fod wedi i hwn o beth ne mvnnid. ond rhaid addef mai annodd inwn oedd KWyr- bod beth oedd oreu i'w wneud, ond mae'r cwbl drosodd yn awr, a dyna ben ar yt helynt.