Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
I f'' t < § TT-nnmnnm x x <* n t t) o TTTTT-] FE GEIR WHITE LACE CURTAINS i 0 S" 3/11 i 27/6. 1 SPECIAL VALUE— rc 7/6 9/6 10/11 J 12/11 14/11 17/11 § I Gwerth rhai ohonynt Ddwbl yr Arian. Î GEORGE, DRAPER, CARNARVON. I I I 1 I I I l.l I »-IJLJJLJLJLJJ-gJLJUDLU 1.1 HUIIi I J. M I I I Ml I j .)1>. ..JJIIIJr ¿, '¡', d I' -===, A i A Ii n I;; J a t ¡ .1' i I The Weber Piano. I }J | HE history of the Weber piano is woven H H with fine traditions the Weber has been ft| • fl praised and enjoyed by the greatest musicians li g| for half a century. It possesses a richness and liquidity of tone that is unforgetable. J SThe Weber Small Grand, despite the fact that its length a is but five feet, retains all of those features which recom- H J. mend the Grand Piano to persons of discriminating taste. fl t Dainty and graceful in outline, occupying but very little í. \1 more space than an upright, yet losing none of the glorious ff A "Weber Grand" tone, this instrument is without rival in A £ its field to-day. Ife Sole Local Agent*— THE AEOLIAN CO., Ltd., Station Road, Colwyn Bay. Tc222."e North Wales Branch of the Aeolian Company Ltd., Aeolian Hall, New Bond Street, London, W. St convcdescence.jj^BL^ Benger's Food is not a "Patent n] H Food" — Its composition is well K] lO i jJ'" <w| known to the Medical Profession. Jl 9 y^mTm It is made on strictly scientific Di [j yy'™\ IrAAn lines to nourish and sustain when W l Ml the system is too weak to digest if 1 I viJAiMTfl the usual foods of life. H y tor V AL ^1 JL m In iUnesa and convalescence, when ifUl If » "out of aorta," Benger'a Food is dainty 9 iNV A ¥ ,TT)S A thcAGED« an<* ddicioita and always beneficial. yK D wsta BENGER'S FOOD LTD* Otter Works, MANCHESTER. K 1 JLRdref! • oldflelds^s'l: E> Vg^^v| Instantly assured to all Old Post Off** Place. Livert>ool.«in + ftb I who suffer from Asthma, ■ K Bgg etc^y 1 spjencer's « Just now diamonds and K ill!?! ASTHMA CURE- gems af all kinds are a K •' *»' f — first-class investment as ft brea°tCh-ind Inngll^on^" v.alues appreciating every H> Soothes and Comforts. < day. Old fields Limited w Refuse substitutes and insist on getting have a few choicp SDfnmfns g> DR. SPENCER'S ASTHMA CURE < S{^CimenS jk Of all chemists in Wales. Pnce, 8/9 per bottle. StOCK WnlCu they Will HK. If unable to obtain write j 111 .1 11. ■r GEDDES MANUFACTURING co., ] probably not be able to Shirley Chemical Works, Southampton. 5 t i 1 1 a 11 &> < < replace when sold. A call v L/rbp@nC6rS J at their establishment will K Jfa C5TF" bUMI < no y°u to Pur" & 1 I llVlF\< chase your requirements at K g ^^1 IHF < prices much below those V < elsewhere in the City. Go to Oldfields for • Clocks, Watches, Rings and all Silverware, B26 œ j tef Sold by ali Confectioners j§j| /| ^11 -Cl Oj 0 r o> iii at 8d. periib. v^ianeias^/ Old PastOffice Place, Liverpool.' S | 1.
I vwri HERALD' FACH Y PLANT…
v wri HERALD' FACH Y PLANT (Gan loan RhingylS) F'annwyl Firindiau,—Yr oeddwn yn pre- gethai mown, pentref (bach o'r enw Eglwysbach ychydig .Stiliiau yn ol, ac yn gorfod mynd i iXebo, pentref fcacb ariall yn ymyl, am y pryrdiawiL iois oes i-hai ohonoch wedi bod y ffordd yno erioed, mi wyddocii am y tynnu iyny ofnadwy sydd o'r Lkui i'r eapel. Yr oedd yn waith aivr galed o ddringo, a theim- l'wn ar y ffordd y gaUwn innaii ganu fel y laurdd: "Dwy tlden oolomen pe oown, 'Mi grwydrwn, mi hedwn ymhell, I gopa. bryn elbo yr avrn I weled ardaloedd sydd well." Ond cyrliaeddais "gopa "bryn iNebo" (Bglwrs- IjiOchJ cyn hir, a dfwrdd a mi i'r capeL Ar derfyn yr odfft, i iawr a mi drachetu i Eg- i! wyiAxjrii. A dyma. 'beth sy'n rhyfedd,-—00 cymerodd ow i mi ddringo i fyny, aeihuin i iawr mewn llai na luuiner aWT. 3kl ewch i lawr ar eich pen," ebe fy nghyiaill "wrthyf 'wrth ffarwelio a mi ar ben y bryn. Awgryriuus innau yn hynod o oififtyngedig, er iy .mod yn gwneud fy ngore i ufuddliau i mtds pawb y 'buaaai'n 11a wer gwell gennyf os na luosai ganddo unrhyw wrth- wyne'biad, fyud i lawr ar fy nlxraed. Clrwiorddodd yntou, a deuais innau i lawr fe 8i,g y dringais i fyny—" gyda'r brem dau." Oefais hwyl reit acla ar y :bregeth y nos, a sylwais i»d hyd yii oed y plant yn gwrando yn hynod o astud. tPan ddaethant ymlflen i ddweyd eu liadnodau yn y Seiat, diolchais innau iddynt am fod yn (blant IbaCh mor dda., AC addewuis ddweyd etoii wrthynt ond idd- ynt hwythau ddweyd eu hadnodau yn uchel, yn amf, oc yn bwyllog. A rhywbeth fel hyn geisiaifc ddweyd wrthyiit,- 'Wrth fynd i'r -N-el)o y pry 11 hawn, un o'r pethau cyntaf a sylwais arno oedd ltwli-moi, •nodd oedd nivild i fyny, ac mor hawdd oedd dod i lawr. Yr oeddwn yn chwythu fel megin, ac yn cerdded fel hen wr o 'bed war ujjain ar y ffordd i fyny ond yr oeddwn yn mnu a.'m holl .galon, ac yn neidio fel bachgen o ibymtheg wrtii ddod i lawr. Ydi, mae mynd i fyny yn llawer anhawddach na dod i lawr. íWedi i mi gyrnaedd top un all't, gweL ■wn ttllt arall yn fy -wyneibu. Pan gyrhaedd- ifn ben un bonoyn, cawn fod oonyn arall i'w dlingo. 'Roedd terfyn y daith i'w wtld yn agos iawn weithiau, ond yn mynd yn bellach Ibob tro. Yr oeddwn ibron a thorri fy nghalon, pan ge6 fy hun or dir gwaetad; y dringo ar Iben; y llafur drosodd; a dim ond tir gwafi- itad o'm blaen. A mi ellwchi feddwl del y tnwynhieais y daith o'r fan honno i'r oflpeL "Roedd yn werth dringo'r gelltydd er mwyn y mwynhad ar 'ben y mynydd, a 'roedd yn werth collify ngwynt dipyn bach ar y ffordd 1 fyny, er ni'wyn cael arogli j-r awyr iadi,, bur, hyfryd ar y top. Ond y anynd i fyny oedd y g\vaith! Ie, dyna lie yr oedd y job yn dod i mewn, yn y dringo. 'Roedd y teMyn mor bell i ffwtdd -wrtli dyfod, ac yn ymddangas mor agos pan gyrhaeddais y top I Ac mae yr un fath ymhob cylch. Dyna chi'r bacligeii yn yr ysgol. Y mae newydd orffen ei ly-r eillafu, newydd fynd trwy cwxs caled (iddo ef) o A, ;B, C-10, ac A, B-—ABio, ac L..D-A,dio, ac heddyw mae ei lyir cyntaf yn ei law. AVelwch chi fel y mae o'n crychu ei;dglcen, ao yn crafu ei 'ben. "Bobol an- Ilwyl, dyma air mawr eto!" A dyna 11# mae'r byhan yn edrych yn fanwl ar .bob llythjTen ynddo ,ac yn eu feilla.ru allan yn mmf,—" C-AJR-E-D-I-O." AC yua vn ei torri yn eillau, ao yp Uygadrythu yn ddig ar bob un ohonynt, ac yn darllen, 0, A, R-OAR, 1; E, D-ED;CLkR&,D; I, G-IG OAREMO A tlynG. ef "wedi ei gael 1 Ao mor falch IDae'. edrych -wedi gwneyd yr enw mawr allan! Fel yr edrycha. o'i amgylch i dhwilio am ry-w-un ¡'ow gaiunol! Buasai'n curo ei hun ar ei gefn pe byddai ei fraich fach yn ddigon feir i wneyd h}~nny'! ( Ond pVv wvr pa syniadau sydd yn mynd I 'trwy feddwl y 'bychan? (Mae 'brenddwydion plentyn yn bethau dieithr iawn, hyd yn oed yr hyn a Ireuddwydia ar ei draed pan mae'n effro. Hwyraoh y .gwel lythyr o'i waith ei hun at ei dad sydd pi yr Ajlft; hwyTach y gwel golofri o'i "woith ei hun yn y papur new- ydd a anfona. ei fam i'w dad bob ■wythnos- hwyracli y gwel yfr marwr, few, o'i waith ei hun, vnghanol llyfrau b'r um -fath gan bobl emill. Ot-dd, yr oedd y fbychan wedi one! gafael mown talent wnai lawer o (Ida.-neu d drwg. Ond wedi dod yn hynach, Æe wel fod y daith i fyny yn daith flin iawn fe deimla'r 1afuryn UetllOl iawn; a digalonna lawer gwaith o gyrraedd y terfyn sy'n pellhau bob cam a gerdda. Ac Tna4 yutau, tel yr oeddwa innau, yu barod iiawn a ganu, ",Pan wyf ar ddiffygio— Gweld y ifordd yn faith." Ac nid yn yr ysgol yn unig y rhaid i cli-wi ddys'gu dringo. Alae eisiau dringo i fod yn blant clyfar a galluog, ojid mae ami un wedi dringo'r ysgol hoimo trwy lithro i laWI ,yl-"g(,, ey'n llawer pwysioacih. \id yw hod. yn blant clyfor yn ddigon rhaid i chwi bender- fynu dringo i fod yn blant da.. Ac mi fydd y dringo yma yn un. anodd iawn i chwi; mi gewch fi-wydr ddychrynllyd a'r byd cyn yr enilloch y dydd. Otid wedi cvrraedd y top, ■awydd canu iel y Ibardd fydd gennycla- '"Wedi'r holl dreialon, Wedi cario'r dydd, Owrdd .ar fynydd Beion, O mor felys fydd Peidiwch digaloiun, beth bynimg wnewch; ac wedi cyrmedd y top, byddweh am y look- ostt," fel JYUtje'.r Sais yn dweyd, na. litirwch yn eich ol i lawr. Bydd yn rhy hwyr i ,chwi «difarhau wedi cyrraedd y gwaelod; gwnewch eich meddwl i fyny yn awr eich Ibod am ddringo i'r .top,—AO AtROiS Y'O! Yr oedd rhyw saer coed, unwaith, ebe hwynt 1Pwy (bynnag vw yr hwynt" yma) wedi Gael gorchymyn gan y Cyngor Plwyf 1 osod rhybudd ar ryw allt lie yr oedd aniryw yn ixriio. Gosododd M i fyny, ac aifeth atynt am yr arian. Und cyn talu, enfonwyd dyn gyda'r saer i wybod BUt yr oedd.y rhyibudd yn gwneyd. Aeth i gael golwg arni gyda'r hen wr ac wedi cyrrneddy lie, mawr oedd briaw hwnnw, pan welodd mai yng ngwaelod yr allt oedd y post. "AY,el, John anrrwyl," eibe wrtho y mer be'th ar- y ddaear yma a, wjaaet-h i ti osod w rhybadd yn y gwaelod, dywed ?" "<]. dbe John, ya bwyllog ddigon, Jxne lie yr ydwyf yn gweld pawb yn brifu, tsyrl" Ma llawer o bobl yn defcyg iawn i John. Wedi i'r ibobl frifo y maent yn rhoi'r rhybuddt i fyny. Ond dyma chi yn cael rhybudd yn GJWT, pan ydych ar gychwyn ar lwybr bywyd. Chwi sydd e.isoeswedi dechreu dringo, alio i web ati! A chwi eydd -eisoes -wedi dechreu llithro, ^topiweh Arhoswehi Aiafwch I Trowch yn eich holau, ao ail-ddechreuweh ddringo drachefn," Tydi hi ddim yn rhy hwyr. fi ella j brofi hynny i chwi. Mi -wn i am facli-gen ,bacl1 or' enw Dafydd eedd y* yr un cyflwr yn union a chwithou yn llithro i lawr yn Ibrysur. Ond un bore mi ddysgodd ryvrbeth a'i stopiodd ar i death, ft dringo y m.ae'Dciydd bytih er hynny. [Jsid oes gennyf ddigon o amser i ddweyd yr ystori am Daf- ydd wrthych yn awr, ond mi ofalaf y bydd ¡>db un ohnoch yn ei gwybod cyn hir- J. EliLflS fWIEULiMSMS, F.R.H.P., Penmachno. Bettws-y.Coed, Gogledd Qvmru. t
. HYN A'R LLALL O'R DE!
HYN A'R LLALL O'R DE! Ceisiii glowya* Cwmtilleri gael gwored o bob penboethvn Bol«slieficaidd sydd yn eu rheng- LL ia. 'A *t-ii oivn barn Mi. 0. B. Stanton ar ymddygia-d y glowyr, dywedodd "Er ei bod braidd yn hwyr ar y dydd, y ir."e arwydd fod y glowyr wedi syrthio olkm a'u harwein- wyr eithafol. Gwaith annynol y BLaid Laif- ur Annibymiol a barodd imi loddi fy swydd i iyny fel cynnychiolydd y glowyr, a byth er hynny nid wyf wedi colli cyheustra i ergydio atynt er paji wyf yn Aelod Selieddol." » *• IMewn cyifarfod a alwyd o dan nawdd Rhyddfrydwyr iLlandaff a BarTi, mabwysiad- wyd Mr. William Graham, Y.H., fel ymgeis. ydd yn yr etholiad new. < Cynhaliwyd cyfarfod o Geidwadwyr De Cymru yn Llajidrindod yr wythnos ddiwedd- ai. Hy^byswyd fod cynnydd yn rhii aeiod-. QU'¡' gymdeithas drwy yr oil o'r De. Pen- ,Ller-" 11 dariynwyd parhan i fyned ymlacn i rrynnal cyfari'odydd cyhoeddug ar hyd y wiad i wrth. wynebu Bolseiiciaeth. Oynhygiwyd gan Mr. iMerfvn Peel, yn eael ei eilio gan laidv Gor- don, fod y gymdeithas i wrthwyneibu ui^jliyw fesur a ddygid ymlaen i olluogi merched i o,i.st.dd or fainc yr ynadon pan fyddai achoe- ion anghyfr«itlilawTn yn c-ael eu gwrando. ♦ Yr wythnos ddiweddaf, yng Ngbaerdydd, priodwyd cerddor a'r arweinydd adnabyddus, Mr. T. Hopkin lvv<ui.s, 'Mus. Bac., Castell IKedd, a Mise Lena Powell, B.A., ail ferch i I Mr. T. Powell, arolygwr ysgolion dyddiol. (Qweinyddwyd y eeremoni 2^11 y Parch. I.. G. Hughes, brawd-yng-nghyfraith i'r briodaa- ferch, a'r Parch. D. 1>. Hopkins, Castell l\edd. Ymadawodd Mr. a _M r. Hopkins yn ddiweddwwch ar y dydd om Laiidudno, Ile y treulir y mis mel. Ar ddiwedd y tymor, yn ysgol bobio^aidd Lewis Pengana, tuirhegwyd y prifatliraw, Mr. R. W. Jones, B.A., gyda cheque run banner (;(\.Jl' gini ar ei ymddiswyddiad. • Yn Llys yr Heddgeidwaid ym Mliontypool, dirwywyd Enoch Diivies a William Lewis, dau lowr, i Sp. yr un a'r cosUiu am achosi niwed i heddgeidwaid txa yn cyiiawni eu dyletswyddau. (Dydd Sadwrn cynhaliwyd cyuuiod poblog- 'loc aidd o lowyr Gilfach Goch yn ystaTeiloedd y I wih Cidwadol, a Fhaiwyd. y penderryniad cmùynol gyda brwdfrydedd Lin bod yn protestio'n gry: yn erbyn ceTiedloetholi <rlo- feydd Prydain ac yn-dymuno gti-liv or MT. John Littlejohn", i eefydiu ymgyrch trwy holl ardaloedd gweithfaol y De, fel og i rwystro unrhyw Llywodraeth i bagio mesur mor eith- ajfol Sosialaidd." Yr oedd y cynhygyud a'i jeilydd yn aelodau blaenllaw o "Uncieb y Glo- wyr. Yn Eglwvs y Plwyf, Bed was, cymerodd priodas le nhwng y Second-Lieut. William •Williams, Tyn y.Ooed, Maesycwmmer, a Miss Florence Grace Kees, tryJedd ferch Mr. a IMrs. Jenkin Rees, o. 8, The Square, Maea y Mynnech. Gweinyddwyd gan y Parch. L. Price, M.A., Rheithor. k «><■ Mae tref Merthyr we,,ii swni o 14.000p. tuagat gronfa GofTadwrlaethol y iMilwyr. o'r lie a tra'11 gwasan. aethu eu gwlad. Mae Mr. Idris Thomas, rheolwr glofeydd Bnaichycymmcr. Pont y Cymmer, wedi ei ddyrchaifu i gyffelyb swvdd yn Ebbw Vale. Iùb vdyw Mr. Thomas i'r Henadur John Thomas, Y.H., Tondu, a decbreuodd weithio tira yn fac'hgen f1 drysawr yn un. o'r glo- feydd. uAetuaiodd yn gnled bvneinu ynglyn a mwnfeydd. C«nfuwyd ei al>ijo<dd gn Mr. D. Simon Rees, yr hwn a drofnodd iddo gael ysgol rad i bedfeithio ei astudiaeth. Mae dyn o'r enw Arthur Yeomane, M mlwydd oed ac yn byw yn Spring Garden- terraee. OaeTdydd, ar goll. C«ifwyd hyd i'w ddillad ar lan yr afon Wysa; ddvdd Sadwrn, ond nid oes neb wedi oanfod y corfÍ. ««- Mae Cyngor Abergwaun o Undeb Cenedl- eethol yr Amaethwyr, yn cyanwyg wytia e I wahanol ganghenau, wedi penderfyna gofyn 2p. 5s. yr wythnos a naw awr yn y dydd yn ystod y cynhaeaf. Os dymuim'r ama^3iwyr iddynt weithio deng awr yna (rofynant 2p. 10s. yr wythnos. • Mewn cyfarfod o Bwyllgor wriaethol Rbyfel, Abertawe, dywedodd y Maer fod cafiglu o dy i dy wedi ei drefnu, ac yr oedd yn gwneyd apel arbennir am gynhorthwy. Y "mae eisoes y 6win 0 4,510p. wedi ei gasglu, yn I)onnai mewn symiau mawrion. 'r (YM Mr. T. Mardy Jonet; wedi T&grifeTiiiu At ysgrifennydd Glwlb Oeidwadol Gilfach Goch ynglyn a'r penderfyniad a, basiwyd ganddynt o berthynes i ^enedlaetholi'r glo- feydd. H Yr wyf yn -boxod," ebe Mr. Jones, i gyfarfod Mr. Littlejohne ar unrhyw lwy- (San ac i ddadleu y cweetiwn allan yn deg e diduedd." ♦ • Er fod Mr. Tom Mann wedi cael ei hys- ttytsu y byddai iddo &arad yn y Trallwn ddydd Mawrth diweddaf, ni ymwelodd a'r lie, gan fod yr heddlu'n g wrth wynebu cynnal y cyfarfod. Hysbyswyd fod Mr. Mann wedi derbyn brysneses yn goifyn iddo beidio ;Y111- weled a'r dre; hyd rybudd pellach. 'Mewn cyfarfod o Gyngor Ogimore a Garw, a gvnlialiwyd yr wytihnos ddiweddaf, hydbys- wyd fod perchenog ystad Braichycymmer am roddi dai-n o dir yn rhad i Bontycymmen i sefvdlu math o glybiau adloniaiit i'r lie. Gweithiodd Mr. Llewelyn Jones, Y.H., yn galed am flynyddau 01* dwyn hyn o gwmpeB. I iW-rth wrando achos yn Llys Sirol Llanelli y dydd o'r blaen, pan y goffynnai gweddw am y cwrn o 25p. er rhoddi oarreg ar fedd ei gwr allan o iawn-dal" a dderbyniai am ei far- wo'aetih trwy ddamwain, dywedodd y Barnwr fod v swni yn afres-ymol, Pan fyddaf fi ifarw," meddai, "byddaf yn foddlawn, oe y gwaria fy nheulu rhyw 2p. neu 3p. i'r pwr- pas yma. Yn Nhredegftr y dydd o'r blaen, syrthiodd labrwr o'r enw Joseph Pugh, 2, Stanhope House, Scurfa, Tredegar, i lawr y grisiau, a derbvniodd niweidiau difrifol. Yn ddiwedd- oi-och syjnudwyd ef i ysbyty Tredegar a bu forw'n uniong\'rcbol. Mae'n amlwg fod dwv farn ar v crweetiwn o^gened'aetholi'r glofey'dd ymyug glowyr De Cymru. Ftrl y canlyn y con odd rbywun a eihv ei hun yn Kmiler"— (Can; "l0raw?hay Bailey had an Engin.") eilw ei hun yn tSTniler" (Can; "l0raw?hay Bailey had an Engin.") Pris y tIn sy'n myn'd i godi, iF-wy o'r bobl fydd mewn tlodi, Six bright bobs on every top, Dyna fydd or hyd bob man, Cyn bo hir, Ie yn wir, Cyn bo hir, Ie yn wir Six bright bobs on every ten, Dyna fydd ar hyd bob man. Yr hen Smillie and his party Sy'n responslbl am hynny, Dyna'r jaw led sydd yn pesg* I Ar gefn gweithwyr yr hen GyrurH^ That's a fact, yes it is, That's a .fact, yes it is I ;Dyna'r jawle-d sydd yn peegu I AT gefn gweithwyr yr hen Cymrm. Cblliars bach Deihe-udir CJrmMl. Gwrandewch llai o'r hen Bob Smillie. Dywedwch wrtho gyda, egni, Get thee to thy Scotia hilly, That's the place far yon, That's the place for yoll, Mischief you have done in plenty, That's the place for you.
[No title]
Deallwn fod y cvnllun a dvnnwyd allan gam t Perch -T,bii Pritchard, M.A.. D.D.. Llan- bens, yie'yn a chynhaliaeth y wemidogaeth wedi cael ei chymeradwyo gan Cyfarfod Misol Arfon. Trwy y cynlhwi hwn fe gn, pob gweinidng leiaf-dal o £150 yn y flwyddyn. Mae EJob HenfFordd wedi ysgrifennu Ih-fhyr cryf i un o bapurau Lioegr yn erbvn Owaharddiad oherwydd ei fod yn ymyryd a rhyddid y deiliaid. Cred fod .pers'vadio'n 71 well c.vn. tin i eobreiddio'r bvd. Os felly nid 0, anin r)-i.-io deddfau i orfodi fpobi i wneyd fel hyn rc fel arall. Eu perswadio ddylid ei w.yd, meddai 'r Esgob.
Advertising
RHYBUDD CYHOEDDUS DEDDF CYNYRCHU YD, 1917. ¡ BWRDD CYFLOGAU AMAETHYDDOL (LLOEGR A CHYMRU). BWEIAD I AMRYWIO Y LLEIAFDAL ARBEXXIG I D D OSE A RT HI A D A U AR- BENNIG 0 WEITHAVYR MEGIS REAl'X DILYX CEFFYLAU, BUGEIUAID, STOCKMYN, ETC.), 0 IS OED I FYNY SYDD MEWN GRYM AR HYS (? BRY]) YM IOX AC ARtFON. FEL Y MAE'N OFYKOL iddyiit yn 01 y A Ddeddf ucliod gwna v Bwrdd Cyfloga-u [ Amaethyddol (Lloegr a Chymru) yn hysbys diwy hyn, v bwriadant oreljvmvn. j lod mewn grym o r Llun cyntaf yn Mis Ïhdæf, 1919. a :— 1. Rhaid ;'r Cyflog i'w dalu -am waith mewn amaethyddiaeih ymhob t'iriogaeth ddes- grifir yn ngholofn 1 o'r Atodlen i'r Gorchym- yn hwn i weiihwyr o'r gwahanol ddosbaith- iadau ac ct-ti ddesgrifir yn nglJOJofnau 2 a 3 o'r un Atodlen beidio bod yn llai na'r huriau ddango.-ir yn Ngholofn 4 o'r Atodlen am yr or:au ddangosir yn Ngholofn 5 o'r un Atodlen. or:au ddangosir yn Ngholofn 6 o'r un Atodlen. 2. Ond os y cvflogir gweithiwr am ei holl | aniser wrth yr wythnos ceu gyfnod hwy. rhaid i'w gyflog am yr oriau gwaith y cytunir ark- ynt rhyiigddo a'i gyflogwr am unrhyw wyth- nos (gan adael allan oriafu gwaith gorami<erJ beidio bod yn llai na'r swm ddangoslr yn ngholofn 4 o'r Atlen y cyfeiriwyd ati, ac yn gymhwysindol at rweithifrr hwnnw. hyd yn oed os yw'r oriau hynny yn llai na'r ori- ddangosir yn ngholofn 5 ac yn gymhwysiadol iddo. 3. Yu v dirioffaetih d.eTifir yn ngboiofn o'r Atodlen y tal gwahania<_thol am waith gora-mser i weithwyr o'r gwahanol ddosbaith- i.idan ac oed a ddangosir yn Kgholofnau 2 a 3 o'r Atodlen fydd t ehuria* ddangosir yn ngholofn 6. 4. At ba-rpas yr huriau uchod golypa gwaith goramser (a) ymhob un o'r •iu dyv.ededig ac i weithwyr o'r da^barth:a<fa* 'r oed dywededig y gwaith a d-ic-,sgrifi-r vit ngholofn 7 o'r Atodlen i'r Gorchymyn (h) ymhob un o'r tiriogaethau dywededig a i weithwyr o'r dosbarthiadau a'r oed dywed- edig pob gwaith dros ben 6! awr ar ddytli Sadwra neu ddiwrnod arall (ag eithrio'r Sia) ymhob wythnos fel ag y cytunir rhwng s: gweithiwr a'r gyflogwyr. 6. Yn yr Atodlen ddywededig golyge'r ymadrodd "gwaith yn yr Haf" waith yn ystod y cyfiiod yn dechreu aT y Llun cyntaf yn ma Mawrth ac yn gonphen ar y Sul olaf yn imis Hydref a golyga'r vmadrodd gwaith -,it p, gacaf waith am y gweddill o'r flwyddy*. 6. At bwrp:s yr huriau ucbod ni chJ- nwys yr oiiau gwaith amser at .fwyd, o««l cynnwysant unrhyw amser pa bryd,"oherw;wii v tywydd, y rhwy?trodd mei.^tr weithiwr i weithio ac yntau yn bresennol yif y Il« a» jji barod i weithio. DYFYNIAD O P, ATODLEN. r < Gwaith am yr hwn y teiir Oed. Y Orian Gwaith. y chwanegdal (yn ychwa*- T-V •« J » T* V Lle.aidal Yn Yn Cnwanegdal. egol at vr amser ar un drdi Desgrifiad o r Dosbai-tn o am yr y Ar Ar gwaith ymhob wythnos Tirloga-elhau. e \r_ wythnoe. Haf. Cae4af- Ddydd Ddydd am yr hwn y te"irvchwaBe|j- Gwitith. Sul. dal ymhob tiriogaeth yt II adran 4 (k) nchoo). Siroedd Gweinvddih Gweithwyr a weith- 13 a, than 19.53 0 9 n Pob gwaith a- T Sul Arion (ag eithno phvvf :ant yn lioliol neu'n IS a than 20.34 0 48 01 1U Pob Gwaith d-o* ben 50 Llysfaen) a MOB. bennaf yn dxlyn ceffyl- ?0 a than 21.35 0 £ | ]]\ wytW ?u" a',neu fel. 1 i fyny 36 6 ,10 1/- (gan adael ali an ▼ Sul) rm I1^, uvym-v" yr "Haf." Pob srwaith dro« fbeJiod gwaittj). ? f)fr, 48 Rwr yn unrhw j wythnos 'gan adael alia* K Sul) yn y "Gaeaf." JA "ni J yT>ma* 1 °f',n0J dan >' Dd€ddf u^hod a'r Rheolau yngh-r. a hi bydd i'r Bwrdd Orflogau Amaethvddol vstvried unrhvw wrthwvn- \Wfpnv?7rp UAA°r fl T" 5" Tewii mis 1 ddyddiad v Rhybudd hwn. Dylid anfon pob gwrthwvr.ebiad mewn rsc-rifen i •iLfl «•; rbdd A Cyfiogau Amaetnyddol. (Lloecr a Chymru), 80, Pal1 Mall, Londdh, S.W. 1 Dvbd dangos natur t gwkhwyn.fc. a r rnesymau dro^to mor bell ag y mae n bosibl. Dyddiedig y 25ain o OrflFennaf. 1919. Arwyddwyd dros y Bwrdd Cyfiogau. Bwrdd CyAn,™ Amaethyddol. R" E" STAXLEY- Ysgrlfenydd Cynorthwyel (X/loegr a Chvmrul, 80, Pall Mall, Llundain. DALIER SYLW. ^yhoeduir 3 cj Seitliiad uchod o Fwrnvd gan y Bwrdd Cyfiogau «r hwyluidod i'r rhai siaradant GrmTaefc. Aid oe.- grym Cyfreitriiol ond gan y Rhybudd Seisnig. RHYBUDD CYHOEDDUS. DEDDF CYNYRCHU YD, 1§17. BWRDD CYFLOGAU AMAETHYDDOL I (LLOEGR A CHYMRU). BWRIAD I AMRYWIO DEFFIXIAD CWAITH GORAMSER (OVERTIME EM- PLOYMENT) DRWY LOEGR A CHYMRU. FEL T MAE X OFYXOL iddynt yn 0] para- graff 4 o Reolau Cyfiogau Amaethyddol. 1918, gwna y Bwrdd Cyfiogau Amaethyddol hysbys drwy hyn y b\\r:adant amrvwio^r Gorchymynion o'r 13fed o C-hwefror a'r 16eg Fai fel ag i sicrhau iddynt Had eu darllen a 0 dehongli fel pe tae ,oob cyfeiriad ynddynt (t amser a dreulir yngiyn a phorthi a glan- hau anifeiliaid wedi ei adael allan. Fel y mae'n ofvnol iddynt dan v Ddeddf uchod a'r Rheolau ynglyn a hi bvdd i'r Bwrdd Cyfiogau Amaethyddol ystvried un- rhyw wrthwyneb;ad i'r bwriad uchod a osod- ir yn eu dwylaw o fewn mis i ddyddiad y Rhybudd hwn. Dylid anfon pob gwrthwyn- ehiad mewn ysgrifen i Y srrifennvdd, Bw-rdd .y Yrl Cyfiogau Amaethyddol. (L'oegr a Ch-mrn). 8J Pall Man, London, S.W. 1. Dvhd dan- goe natur y gwrthw- vnebiad a'r rhesymau drosto mor hell ag y mae'n bosibl. Dyddiedig y 25 o Orffennaf, 1919. Arwyddwyd dros y Bwrdd Cyfiogau. R. E. STANLEY. Ytgrifenydd Cynoi t]] wyr,I. Bwrdd C\flo £ au Amaethyddol, (Lloegr a Chymru), 80, Pall Mall, LJundain. DALIER SYL W.-ddit y oyfieithiad I uchod o Rybudd gan v Bwrdd Cyflogau er mwyn hwylusdod i'r rhai siaradant Gymraeg. Nid oes grym Cyfreithiol ond gan v Rhybudd Seisnig.
--MR. LLOYD GEORGE A'R AMAETHWYR…
MR. LLOYD GEORGE A'R AMAETHWYR Teymged i'w Gwladgarwch Derbyniodd Mr. Lloyd George ddirprwy- atth oddiwrth Bwyllgor Amaethyddol Ty y C'< ilredin, yr wytiinos ddiweddaf. Y*ng.iwrs ei araith dywedodd y Prif Weinidog X hu am- b.r p^n na wyddai y Wiad hon ym mha le y safai, oherwydd difrod cychod tanforawl y gelyn, ac yn y cyfnod hwn yr oedd v Llywodr- aeth yn dÏi;.gwJ ¡ i'r amaethwyr gariref i dorri bob llathen o dir a allent, er codi rhagov o fwyd. GaUai yr amaethwyr wneyd rhagor o broffit trwy ddilyn yr hen ddull, ond uiudd- hawyd yn gyfiredinol, a diolchai iddynt am eu gvladg<irwch. CODI'R PRISIAU. Xi wyddai neb beth oedd yn myneu i ddi- swydd yn hanes y wlad hon yn ysiod y blyn- yddoedd nesaf, ond ni chredai ef y byddai i bnsiau ddisgyn mor f¡;un ac y disgwylid. Yr oedd prinder bwyd cyffredinol trwy yr holl fyd Pan roddai v Llywodraeth addewidion i'r amaethwyr ynghylch prisiau. nid addewid- H:11 oeddynt a fuasiu yn costio d m i'r Wlad- wriaeth, ond i sicrhau yr amaethwr na chaffai ei daflu dros y bwrdd a myned yn feth- dalwr. Ond yr oedd cwestiynau eraill oedd yn neillduol bwysig ac amserol i'r amaethwr, sef cael cyfleusderau cludo priodol ar gyfer y marchnadoedd. Yr oedd Llywodraeth Ger- man! wedi camu ymlaen yn bell yn y cyfeir- iad hwn. Gallai ffermwr y wlad honno gludo ei nwyddau i'r farchnad o ddrws ei dy, a I hynny am bris hynod o resymol. GWELL TAI I R GWEISION. Wrth gyfeirio at gael gwell tal ar gyfer y v gweision, dywedodd ei fod wedi cael ei daro a syndod tra ar ymweliad al gartref yng Nghymru v tro diweddaf. Ymhob cyfeiriad. meddai, gwel hen dyddynod wedi eu tynnu i lawr a haner eu chwalu, lie gynt y byddai yn rhaid i'r gwas fferm orfod byw ynddynt gyda'i deulu. Yr oedd y cw&ftiwn hwn yn un di- frifol iawn mewn llawer o fannau. a byddai rhaid ei wynebu ar unwaith, a chredai fod yr J amaethwr ac amaetliyddiaeth ax eu colled o'r herwydd. .vdd. GAIR DROS BERCHENOC!ION Y TIR. Nid wyf wedi bod yn rhyw ffrindia mawr," I ebe Mr. Lloyd George, "gyda'r tir feddian- wyr erioed. Yr wyf wedi cael llawer ysgar- mes gyda hwy. Yr wyf wedi beirniadu mwy arnynt yn ystod fy mywyd nag a wneis ar unrhyw ddosbarth arall, ond pan ddarfu i rai lohnnoch chwi .son am ddyblu .prisia.n yr am- aethwr, tarawyd ef a syndod pan welodd nad oedd y tirfeddianwr yn myned i ddyblu y rhenti. Apeliai yn gryf am i'r ddau fel eu g, gydweithredu i gael y gore-u allan o'r tir. Yr oedd v wladhon wedi bod yn byw ar ei harian yn llawer rhy hir. Yr oedd mwy i'w gael allan o r tir etto, a phe v byddai i'r am- aethwr a'r tir feddianwr ddod i ddeall hyn. a myned o gwmpas v busnes gydag vsbrvd cydweithrediad, byddai i sefyllfa amaethydd- iaeth yn y wlad hon gyfnewid a chyruedd tir 11a cbjrrhaeddodd mo bono hyd yma. 11a cbyrhaeddodd mo hono hyd yma.
PRISIAU UCHEL AM DIR 1 .
PRISIAU UCHEL AM DIR 1 Mewn arworthient yng Nghroesoswnllt, ddydd Afercher, gwrthododd ffermwyr dalu prisiau uchel am dir. Yr wythnos ddiwedd- af gwerth wyd fferm 61 o aceri am 3,800p., ond ddydd Mesrcher tynwyd y Jotiau camlynol, yn ol Fferm 28 o acen, tynwyd yn ol am 1,350p.. tir pori wyt'h aoor, ISOp. JUlW ftter, olop- 1 < t1 « acexa, 41LOP.
Advertising
DEDDF CYXYRCHU YD, 1917. BWRDD CYFLOGAU AMAETHYDDOL (LLOEGP. A CHYMRU). BWRIAD I AMRYWIO Y LLEIAFDAL I WEITHWYR MEWN RHAl TIRJOGAETB- AD YN LLOEGR A CHYMRU. YN UNOL A'R DDEDDF weliod. gwna Bwrdd Cyflogau Amaethyddol (Lloegr a Chymru} yn hyebys drwy hyn y bwriadant amrywio'r Ueiafdal a bend-erfynwyd vja unrhyw un o orchymynion presennol y Bv.rdd i weithwyr mewn amaethyddir.eih vrnhok tmogaeth yn Lloegr a Chymra (namyn a grybwyllir rhagllaw) fel ag i sicrhau a ganlyra- 1. Rhaid i'r cyflog a delir i weithiwr am waith mewn amaethyddiaeth yn mhob tirio)|«- ietli yn Lloger a Chymru (namyn a grybwyllir rhagllaw) beidio bod yn llai na'r tkwta "ythn()So('.jl benodwyd i'r cyfryw diiiogaeth an unrhyw Orchyravn o eiddo'r Bwrdd Cyflogau Amaethyddol fyd dmewn grym ar v pryd ond rhaid un swm am WTthn08 yn cynnwys. YT oriau (lieb gyfrif y Suljisod :— z Am waith yn yr Haf—50 awr Am waith yn y Gaeaf—48 awr. 2 Amrywir unrhyw ddeffrnlad o waith goramser yn y Gorchyroynicn fydd mewji grym ar y pryd lei ag i gynliwys y caiihn:- Pob gwaith dros ben 50 awr mewn unrhyw wythnos (gan adael allan y Sal) yn yr Haf. Pob gwaith dros ben 48 awr mewn iuiirh-v-w wythnos (gan adael allan y Sul) yn y Gaeaf. 3. Bydd gweithwyr o'r dosbarthiadau arbej Iliiz a weilhiani yn y tiriogaethau call- lynol tuallan i weithrediad y GorciijTnyn hv-i: DOSBARTHIADAU. TIRIOGAETHAU. Gweiihwyr « ddeunaw mlwydd oed, ac Siroedd gweinyddol Caergaint, Ynys Ely, uchod a weithiant yn hollol Mu'n bennaf Huntingdom a Bedford. wrth y ceffylan neu'r da, neu fel bugeiliaid 6 j (heb fod yn weithwyr a. weithiant yn unig lei stockmen and Yal-d.mn"). Pob doabartfc. Sir weinyddol Caer a BwTdci.sdren Siivl Penbedw, Caer, Stockport a Wallasey. Gweithwyr o 18 mlwydd oed at uchod a Siroedd gweinyddol Cumberland a eSt- weithiant yn hollol neu'n bennaf wrth y morland, Bwrdeisdrefi Sirol Caerliwelydd a ccffylau neu'r da neu fel bugeiliaid. Barrow a rhanbnrth Llys Ynadon, iNorth Lonsdale a Hawieshead (yn cynnwys ei i" n didoledig) yn Sir Weinyddol Caer hir fry*. Cweithwyr o 18 mlwJdd oed ac uchod, a Siroedd Gweinyddol Dinbych a Fflint weithiant yn hollo! neu'n bennaf wrth y Ph.wyf Llysfaen yn Arfcn. ceffyhfcu neu'r da, neu fel bugeiliaid neu feiliod gwaith. Gweithwyr o 18 Inlwydd oed nc uchod a Sir weinyddol Caerloyw a Bwrdeisdrefi weithiant via hollol neu 'g .bennaf wrth y Srol Bryste a Chaerloyw, a Phlwyfi Block- celiylau neu r da, net fel bugeiliaid. ley. Cutsdean, Davlefford ac Eveniode, yn Sil < "Weinyddol Caerwrangon. GweitihiTjr o 18 mlwydd oed ac uchod, a Siroedd gweinyddol Meirionydd a Threfal- weithiant yn hollol neu'n bennaf fel stock- dwyn. myn, gyda'r eeffylau (teamsters and car- ters), fel bugeiliaid neu feiiod gwaith. Gweithwyr o dan 18 mhn-dd oed a borthir neu a letyir yn hollol neu'n rhannol gan eu cyfiogWYT a dyledswyddau y rhai a gynnwvs- ar:t edrych ar ol ceffylam ac amieHiaid eraill. Gweithwyr f) 13 mlwydd oed ac uchod a Sir weinyddol Warwick, Bwrdeisdrefi Sirol weithiant yn hollol wrth arifeiliaid neu fel Birmingham a Choventry, a ohjwyfi Aidei- bugeiliaid neu wyr ceffylau. minster, Shipston-on-Stour, Tidmington a Tredington, yn Sir weinyddol Caerwrangon. Gweithwyro 19 mlwydd oed a weithiant Siroedd ghveinyddol Northambs-rland (\11 MI hollol fel bugeiliaid neu yn gofalu ar ol cynnwys Bwrdeisdref Berwick-npon- Tweeo) ? Durham, a Bwrdeisdrefi Sirol Newcastle^ upon-Tyne, Tynemouth, Darlington, Gates- head. South Sbi Jds. Sunderland a Weist Hartlepool- 4. Daw'r Gorchymyn hwn i rym ar y chwechfed dydd o fis Hydref, 1919, ac ar a chwedi'r dydd dywededig bydd a fynno boll Orchymynion pre^ennol v Bwrdd^a phob gweithiwr a ddaw dan y Gorchymyn hwn fe pe bae'r «nau ymnob wytanos a benodijt yn y Gorchymyn hwn wedi eu gosod yn lle'r onau ymhob w^"thr.os a benodwyd yn f cyfryw Orchymynion. Fel y mai'r ofynol iddynt. dan y Daeddf «c3iod a'r Rheolau yng yn a hi bydd i'r Bwrdd Cyfiogau Amaethyddol ystvried unrhyw wrthwynebiad i'r bwriad uchod a osodir yn eu dwylaw o fewn mis i ddydd Y Rhybudd hwn. Dylid anfon pob gwrt!iwynebi?.d mews ysgrifen i Ysgiifenydd, Bwrdd Cy'ijgr.a Amaethydd >i (Lloegr a Chymru^. 80. Pall Mall, London, ',R.W. I Dytd dangos natur y gwrthwynebiad a'r rhesymau dros mot bell ac y mae'n bosibl. Dyddiedig y 29ain o Orffennaf. 1S19. Aiwvddwyd dros v Bwrdd Cyfiognu. R. E. STANLEY*. Y'sgrifenydd CyROilhwyoI. BWTdd Cyfiogau Amaethyddol, (Lloegr a C-hymru), 80, Pall Mall, LJundain. DALIER SYLW.—Cyhoeddir v cyfieitiiiad hwn o Rybudd gan Fwrdd Cyflogau Amaeth- yddol er inwvn frwylusdod i'r rhai «aradant Gymraeg. id oes fp-ym cyfreithiol ond gan y Rhybudd Seisnig. J ^/f A S v n IVI werth. i ¿- 'i:{ °. W e r v 1 /f' *$;&f;7 ———— S; ':s;2 \,#$' ;2<f: hwi gymervi { I!t;<<r.i v. 't'i ofal am eich \¿,t _<JA' YCIIYD,IG IAWN- FT Rmi A DYIANT SYLW DIGONOL I'W NBS Y vr \F WEDI MYN'D YN RHY DDIWLDl-Ail. Y MAS A?«HWTLPHWWI BYCHA,IN ATt v Tl YGATD YN tta^DD I'W GWELU\, C^TD OS ESGEl^U^, HWYy »kwch (** PROM EICH GOLYG^N MEWN ir.YD m\. Y «-YWA Jones .(J;tJi t it;, U OPTICIA(. 42 Sign Pfl-LHEU. SPECTOLS AM Y PRISIAU MWY AF RHESTMOT.. M- On'.q Y WLWO GT»p&. OFFERYNAU JRYYAF IDIIVEBOAR. P- rim !^[.i 1 '^i j 1! + n i h ? f H n 1^'r^|^ 1T' [ fK TCQUBiisfelli L ti