Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

27 erthygl ar y dudalen hon

Y LLAWR DYRNU

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

Y LLAWR DYRNU Ar Ddechreu BIwyddyn Mae'r syiw kwn o eiddo'r diweddar Robert Louis Stevellwn yn werth myfyno uwch ei ben ar ddechjeu biwyddyn:—"Rwy'm dis- gwy! mynd drwy'r byd hwn ond unwaith. Felly unrhyw ddaioui a. allaf n ei wneyd neu unrhyw ¡,;m'edigrwydd a. a,lla-f n ei ddangos at gyd-ddyn neu greadur direswm bydded i mi ei wneyd yn a.wr. Na. fydded i mi oedi neu esgeulueo wneydcaredigrwydd oiherwydd ni fydd i ni fynd heibio'r ffordd hon eto." S!crwydd Da!iadaeth Dyma ?westiwn pwysig i'r aimaethwr. Y mae Hawer o siarad wedi bod arno o dro i dro yn y Senedd,ite a,r y Hwyfa.n, ond yclliydig sydd wedi ei wneyd hyd yn. hyn i roddi i T amaethwr vp hyn a. 'geisia ac a tha<edda.. Yn y Senedd, ddydd Llun, gofynnwyd cwestiwn pur amserol gan Mr. Hinds (Caerfyrddin) yn dal pe,rthyna:; a sicrwydd daimdae-th, a dywed- odd Mr. Bon.a.r La-w, ai- ran y Uywodra,et'h, fod yr hoti fater dan ystyriaeth mewn cys- yUtiad a.'r Mesu.r Amaethyddol sydd i'w ddwyji gerbron y Senedd. Cyhuddiadau Miss Pennant Hyaby&ir lod costau'r ymchwiliad a gyn- haliwyd 'gan Dy'r Ar:gwyddi i -yhuddiadau a. ddygwyd gan Mis? Douglas Penuant yn er- byn peraonau yn dal pejthyna-s a gwersylloedd y meroaed yn y wlad hon yn ys-tod y rhyi'el oddeutu li-000p., a rhaid talu'r eyfryw o bwrs y wlad. Nid teg hyni;y. Dyl&i'r sawl a. wnaeth y eyhuddiada.u ddwyn rha.n o'r draul beth bymMg. Dywed rha.\ mwi ofer fu'r ym<-hwi:iad. Nid felly. Fe ddjygwyd cyhuddiadau difrifol yn erbyn rhai pobl. Fel canlyniad yr ymchwiliad caed n.ad oedd sail o gwbl i'j- rhai hynny. Pe 'heb gylULal yr\ ym- chwiHad bua&%i pobi ddiniwed yn arcs dan gwmwi. Y Uywodraeth a'r Ffermwr Amaethyddiaeth yw diwydiant pwysicaf y wl&d, a.c ifelly y mae o bwys gw-neyd popeth i'w 'hyrwyddo. Y dydd o'r blaen 'ro&dd Mr. G. H. Roberts (y Rheolwr Bwyd) yn siarad yn Reading, a sylwodd mat dyletswydd y Llywodraeth oedd <rhoi pob he,p i amaethydd- iaeth. Cyfeiriodd at y rheolaeth ar gynnyrch amaethyddol, a dywedodd y i hwn gael ei symud ym'hen ll;a.i na chwe* mis, os y I gwelid na ddioddefai'r prynwr fei canlyniad hynny. 0 berthynsLS 1 bris y llefrith a/w- grymodd, lie byddai cwyn fod y pris yn rhy uchel, mat doeth fyddai i'r ffermwyr ddod a'u holl g'ynenw.a.d i'r un He a'i rarmu'n gyf- a.rta,! er mwyn gostwng y prie. Merched Fel Ynadon Daeth y ddeddi a symndad'W I'hWIJlt. Qddialt ffoTdd merched i fod yn ynadon i rym y dydd o'r Maen. I ddathlu'r amgyldhiad pender- fynodd yr Arglwydd Ganghellor benodi nifer o Perched adnaibyddus yn ynadon. Yn y gwaith hwn fe'i cynorthwyir gan Bwytlgor Ymigynghoriadol yn cyrmwys a 'ga-nlyn Ar- dalyddea Crewe (cadeirydd), Ardalyddes Londonderry, Mrs. Lloyd George, Miss Eliza- beth Haldajte, Miss Gertrude Tuckw&ll, Mrs. Humphrey Ward, a Mrs. Sidney Webb. Ac yn ychw'anegol a.t fod yn aelodau o'r pwyllgoj', gwneij* hwy heryd yn ynadon eu hunain. Gof- ynnir i aeloda-u'r pwyllgor gynort'hwyo'r Ar- giwydd Ganghellor o bet'thyna<s i ddewis merched yn ynadon ar gyfeT LIyaoedd Pla.a't ay'n a.wr merwn ¡bod. Gwlreddu*r BfottwydoHaeth Wele gyneithia.d o ystori a ymddanghoaodd yn y newyddiadur "GIotbe" (LIundain) am Mr. Lloyd George:—"Lawer o Hynydda-u'n ol, wedi i Mr. Lloyd 'George ifod ond dwy fiynedd yn y Senedd, yr oedd y diweddaf yn cael ei eJHio mewn pentref yng N'ghymru. Yr oeddnifer o weithwyr yn 'bresennol yn dia- gwyl eu tro i gael eu ,heillio, ac wedi i Ll. G. fynd allan cododd un hen w6iVhiwr, a gwnaeth araith. Dywedodd: 'Nid y n yw'r nesaf i gael :fy shano ar ol y dyn ieuanc yna, ond yr wyf yn oorod i dalu am shef i bob un ohonoch os y gadewoh i mi eistedd yn y gad- air yna air ei oL' Ni ohodwyd gwrthwyneb- ia<d gain ne'b. 'Bydd y dyn jeuanc yna/ medda.i'r hen weitinwr ymhellaoh, 'yn Brif Weinidog ryw ddydd.' Mae'n aimihoaibi i Mr. Lloyd George allu cadarnhau hyn gan ei fod eisoes wedi gadaoel y siop. ond fe ddigwydd- odd y peth fel y mae wedi ei ddywedyd." Eisteddfod a'r Ddlod. Y mae ynadon Dolgellau yn ihaeddu eu can- mol am .yr hyn a wnaetbant ddydd Mawrth. Gwnaeth tafarnwyr y dref g'ais am gael a.gor eu tai YI1 ystod oriau gwaharddedig Ddydd CaJan, ar achlysur cynnai Eisteddfod Meirion, gan y disgwylid ilaiwer o bobl i'f wyl. Gwrthododd y fainc ganiatau'r cais, a fhyder- wn y bydd i ynadon ereil! ddilyn eu hesiampl os byth y daw cats cyn'elyb ger eu bron. Dyweder a. tfynner, yr ydym fel gwLad wedi bod yn bur ddigwrn cefn yn ein hymwneyd a'r fasnåoh feddwol. Rhyfedd oedd gweled siopau'r wlad yn gauedig am dri diwrnod (dyddLau lau, Gwener, a.'r Sadwrn) yr wyth- nos ddiweddaf, ond y trufal'nau'n agored i gyd. Mwy synhwyrol o lawer a fuasai cau'r tafarn- au na dhau'r siopau, yn arbeimig eiopau bwyd.' Ond, yn aiiffcllcunus, y mae gan Syr John Heidden a'i gyfeillion lawer gormod o ddylanwad yn. y wlad hon. Uai Na Datiwr UYgod Mewn Hythyr Saesneg a. ymddanghosodd niewn papur Cymraeg dywed un yegnfen' nydd fod Cyjigor Sir Surrey yn talu 200p. i 'ddyn am ddal llygod, a.c ychwanega: "Y mae <;&nnoedd o weinidogion yn derbyn Ha'i na 150p. y dwyddyn (50p. yn Uai na dyn sy'n dal llygod), fel y mae rhodd o ychydig bunnoedd yn ddefrbynioi." Anodd yw 'c.ael gan rai gweithwyr i gyfrannu'n deilwllg at gynnal gweinidog. Gwaeddant am fwy o gynog idd- ynt eq 'hunain, pud ni roddant. fawr o ystyr- iaeth i weinidog yr eglwys y perthynant iddi. Gyda llaw y mae'n dod yn beth pur n'a.siynol i 'rai papmrau Cymraeg roi eyhoeddusTwydd i lyt'hyrau Saesneg. Dyma'r ffordd i wneyd Dic-Sion-Dafyddion. Oa yw pi.purau €*ym- ra.eg yn mynd i agor eu cojoifnau i adroddiad- a.u a Mytihyrau Saesmeg, yna buam y derfydd am danynt. Nid oes gart yr "Herald" gyd- ymdeimlad o gwM a'r Sais-Gymry hynny sy'n barhaus yn diystyru'r Gymra-eg, mewn cyfamod ac Jnewn newyddiadur. Chwaren Ynte Gweithio ? Ma'e llawec o anghyiartctledd yn y wJad <Ton. Daw hynny i'r go!wg yn ba;r.haus. Gwelir rhai dynjon yn g'wpithio'n gaJcd am gyflog digon. bythan, Ac ereill yn cael mawr arian am ddTim ond chwareu. Y dydd o'r blaen ymddangihosodd adroddiad yn y M.pur- au Saesneg am gi<:iwr pel droed yn cytuw i dderbyn IQp. ya- -wybhnoa am gicio'r be! i ddifyrru arem, ac ar yr un. pryd e'y??ryn vyd iddo TOOp., M)f gweddiIJ odditwrth ymdrechfa pel dtToed a drefnwyd er mwyn eydnailiol ei wasanaeth. Dywedir wrtihym yn ami fod ei&- ieu mrwy 0 gynnyMh. oa ydjym am lw ddo mewn! y6tyr fasnaoho!, ond oinir f'od Il.iloertd o Samson yn rhoi mwy c bwys aj' chwarpa r.ag aj' 'weithio. Ganol yr wythnos o'r bi.ten yr oedd ymrysonfa. pel droed bwysig—o-; y peiiir dywedyd )fod ohwareu yn bWYS1. II un o dreS mam7p canollbarth Doegr. Gwat-) H 75 y cant. o weibhwyr un mrm ga,ia ajn ga.el co!U hanner diwrnod i weled y cicio. Bu raid i'r meistriaid ga.nia'tau iddynt lynd. Pe wedi gwrthod btitasent wedi mynd heb ganiatad. Felly bu rtjd oa.u gwailih ma.wr am hajmer diwrnod ey mwyn i'r gweitbwyr gaej tmynd i weled rhyv ddau a.'r hugain o gicwyr cyno"- ¡;JiCG yii .;icio pel o' ai: .u. i'i 1.4" jIx 11aU { Rhe:tMarn Ryfedi- I Dyd-d L!un yn Nu!yn, cynhaliwyd cwest ar gorS y dyn ieuanc a. geisicad, gyda-g erei!), tra,d-!ofruddio Arglwydd French (AllgJwydd Raglaw Iwerddofn) pan yn teithio mown cerbyd modur o Ol'Safy rlleilffordd i'w bres- wyl yn Phoenix Park y dydd Sadwrn blaen- oro). Fe saethwyd y dyn ieuanc yn f.arw pan oedd ar fedT taftu .nrwybeten a.t o-erbyd yr Arglwydd Ra.glaw, a dadl y cyn'eitthiwr ar ran y Goron yn y cwest oedd nad trosedd yn \\yne.b y gyfua.ith oedd lludd dyn mewn hun- kiii-atijddiffyiliad. CeLsiodd gan y rthethwyr ddwyn rheitihfarn i'r perwyl hw:nnw. Ond nid ielly. Dyma eu r.heithfarn: ''Cawn fod Martin Savage (y dyn a laddwyd) wedi marw fel canlyniad iddo gael ei saethu. gan osg)ordd nlw.rol, ac yr ydym yn dymuno datga.n ein cydymdeimla.d a pher1:Jhy nasau' trancedig." Cydymdeunlad a pherthyna&au ttrad-Mrudd, ond dim gair o gydymdeimlad ag Arglwydd French na, u-eb a.raM Efallai fod gan y rheiLhwyr 'hyn ofn dywedyd yr hyn oeddynt yn ei feddwi. Mae'n amiwg na cha.nia,teir rhyddid barn yn :Nulyn y dyddiau hyn. Ar oi yr ymgaLs 'a.r fywyd ATglwydd French fe ddyweàodd.un papur ("Iri&h Independent," wrth ei enw) rywbeth nad oedd wrth fodd calon yr eitha-fwyr sy'n anonyddu'n Iwerddon, ac un noswaith yr wythnos ddiweddaf .aeth I oddeutu banner cant o ddynion i'r swyddfa, heb yn wybod i'r awdurdoda.u yn y ddinas, a thDtll'a.sant y peirianna.u aj'gr<Ln'u gan 'beri colled o 7,CCOp. Yn sicr, nid drwyfoddio-n iel hyn y met<e Iwerddon yn mynd i eiinill ei hannibyniaeth.

PERSONAU A PHETHAU .

BETHELi

CWMYGLO

Advertising

IWERDDON:

ANRHEGU MISS A. WILLIAMS CAPEL…

- AR DRAWS GWLAD ....-

BONTNEWYDD

CAERNARVON

BRVNStENCYN

CAPEL CUR!G

!DOLGEHAU

FFESTINIOG A R CYLCHI

EBENEZER

..---------------n__,_-----.…

PWLLHEL!

NANTLLE A " CYLCH.

SARN

iLLANRUG'

TALYBONT

RHOSTRYFAN

TALYSARM

TANYGRISIAU.

N!WBWRQH

NANT PERIS.

Advertising