Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

1 erthygl ar y dudalen hon

CYMANFA LIVERPOOL A BIRKENHEAD.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

CYMANFA LIVERPOOL A BIRKENHEAD. CYNALIWYD y Gymanfa lion eleni fel arferol yr ail Sabboth yn Medi, yn dechreu y nos Wener blaenorol, ac yn parhau dros y nos Lun dilvnol. Pregethwyd nos Wener, Medi 7fed, yn Grove- street, Great Mersey-street, a Clifton-road, Birkenhead. Nos Sadwrn, yn y Tabernacl, 1 Netherfield-road, Park-road, a Birkenhead; a'r Sabboth am 9.30, 2, a 6, a nos Lun yn yr holl gapeli. Y pregethwyr eleni oeddynt y Parch- edigion D. Roberts, Wrexham E. Stephen, Tanymarian O. Evans, Llundain D. Jones, B.A., Abertawy; D. Oliver, Treffynon R. Rowlands, Treflys; B. Davies, Treorci; It Thomas, Glandwr; J. Alun Boberts, B.D., Caergybi; a T. Nicholson, Dinbych. Cafwyd cynulliadau anarferol o luosog, ac yr oedd y Gymanfa yn mhob ystyr yn llwyddianus. Dydd LIun, am 2 o'r gloch yn nghapel Grove- street, cadwyd y gyfeillach grefyddol, yr hon ydyw y prif gynulliad yr edrychir yn mlaen ato yn mhob cymanfa. Dechreuwyd gan y Parch D. Roberts, Wrexham. Yna dywedodd Doctor Thomas fod ganddo, gyda chenad y Cadeirydd air i'lv ddyweyd cyn myned yn mhellach yn mlaen a gwaith y cyfar- fod. Dywedai y gwyddai fod yn dda ganddynt oil weled Mr Nicholson yn eu plith, wedi ei ddychweliad dyogel o'i daith hir o wlad bell, ac or y buasai yn dda ganddynt oil ei weled wedi ei lwyr adfer, eto teimlent yn ddiolchgar ei fod cvstal; a chan mai hwn oedd eu cyfarfyddiad xinol cyntaf fel eglwysi er ei ddychweliad, nid oeddynt am i'r cyfle fyned heibio heb roddi mynegiant ffurfiol i'w teimladau. Yr oeddynt oil yn teimlo yn siomedig oblegid absenoldeb Dr Rees, Abertawy, yr hwn. oedd bellach wedi dyfod yn un o angenrheidiau ein cymanfaoedd ac yn enwedig teimlent yn ofrdus oblegid y cystudd blin a chwerw yr oedd wedi bod ynddo, Canys yn wir efe a fu glaf, yn agos i angeu ond Duw a drugarhaodd wrtho cf, ac nid wrtho ef yn unig, ond wrthyf finau hefyd "-wrth ei deulu, ei eglwys, ei Enwad, a'i wlad. Yr oedd yn llawen ganddo ddyweyd mai ychyclig o'r fath siomedigaethau oeddynt wedi ei gael yn eu cymanfaoedd. Yr oedd hono y 30 cymanfa iddo ef (Dr. Thomas) yn Liverpool. Nid oedd yno ond un oedd yn bre- seuol yn y gymanfa gyntaf iddo yn 1854-ei gyfaill hoff Mr Evans, Llundain. Yr oedd ei frodyr anwyl Meistri Roberts, Wrexham; a Stephen, Tanymarian, wedi bod yma mewn cymanfaoedd cyn byny, ond nid oeddynt yn y gymanfa hono. Mr Evans yw yr unig un sydd yma oedd ynddi, ac yr oedd yntau y pryd hwnw yn ieuanc-pe buasai yn ieuanc hefyd— gwyneb a llais gwr oedranus oedd ganddo y pryd hwnw, ond bachgen oedd o er hyny; ond bachgen a rhywbeth ynddo, fel y teimlai pawb, ac yn yr ysbaid hwnw nid oes yr un gweinidog a fu yma mcr ami a Dr Rees, Abertawy. F faith, nodedig yw, na bu neb o'r rhai a wahoddwyd genym farw yn y cyfwng, rhwng adeg eu gwa. hoddiad yma ag adeg y gymanfa a'r bedwar- edd waith yn unig yw hon i'r rhai a addawodd gael eu llnddias gan afiechyd i ddyfod. Atal- iwyd Mr Francis, Rhyl, i ddyfod yma yn 1854, ae ni anfonodd air mewn pryd i gael neb yn ei Ie. Lluddiwyd Mr Jones, Ton, i ddyfod yma gan afiechyd, a daeth Mr Jenkins yma yn gar- edig ar yr awr ddiweddaf yn gauwryradwy. Ddeng mlynedd yn ol daliwyd Dr B ees gan ryw anhwyldeb rhyfedd yn ei lygaid, a'i cadw- odd yn ei dy am fisoedd, a chafwyd gan Mr Davies, Llandilo, ddyfod i lenwi ei Ie, a phreg- ethodd gyda'i fywiogrwydd arferol, ond yn mllen rhyw chwech wythnos yr ocdd yn ei fedd. A'r tro yma eto y mae Dr Bees wedi ei atal atom gan gystudd chwerw, ac yr ydym oil yn ddiolchgar iawn i Mr Jones am ddyfod atom i gymeryd ei le, a gwneyd ei waith mor deilwng. Da genym fod Dr Bees yn gwella yn raddol, er yn ddiau y cymer amser cyn y daw i'w lawn Derth, ond hyderai fod blynyddoedd lawer yn 01 iddo, ac os gwelai yr Argl wydd yn dda, dymunai arno chwanegu at ei ddyddiau Dym. theg mlynedd. Yr oedd yn bleser mawr gan- ddo gynyg y penderfyniad canlynol Fed y cyfarfod hwn, fel y cynrychioliad goreu a ellir gael o'r eglwysi sydd yn nghylch Cymanfa Liverpool a Birkenhead, yn gystal a chyfeillion ereill sydd yma yn bresenol, yn dymuno- Y n gyn- taf, ddatgan ei lawenydd ar ddychweliad dyogel y Parch W. Nicholson, ar ol ei fordaith hir—ei ddiolchgarwch i'r Arglwydd am yr amddiffyniad sydd wedi bod drosto, a'r graddau 0 adnewyddiad north ac iechyd y mae wodi oi gael—a'i ddymun- iad am ei lawn adferiad, ac estyniad iddo flynydd- oedd lawer o fywyd a defnyddiuldeb. Yn ail, yn dymuno amlygu ei gydymdcimlad llawnaf d'r Parch Dr Roes, Abertawy, yn ei gystudd trwrn, a'r siomedigaeth a deimla oblegid ei absensldeb yma heddyw—ei lawenydd wrth glywed am ei 9 adferiad gradclol-ä'i ofcaith am estyniad ei fywyd defnyddiol etc am dymhor hir; ae am weled ei wyneb, a chlywed ei lais eto am fiynyddoedd i ddyfod yn Nghymanfaoedd Liverpool a Birken- head, i'r rhai atn oes hir y mae wedi bod yn un o'r prif golofnau." Cefnogwyd y cynygiad gan y Parch W. Boberts mewn yohydig eiriau priodol, a phas- iwyd ef yn unfrydol. Yna dywedodd y Cadeirydd ANWYL GYFElLMON—Yr ydwyf yn ddiolchgar i chwi am yr arwydd hwn eto o'ch teimladau da tnag atar. Yr amser hwn y llynedd yr oeddwn yn gorwedd yn fy ngwoly yn gystuddiol iawn, ac yn tybio yn sicr na chawswn dreulio nn eymanfa ar y ddaear byth wedi hyny. Ond dangosochl yr Arglwydd yn rhyfedd ei garedigrwydd i mi ac nis gallaf draefhu fy lawen- ydd 1 gael treuiio yr wyl flynyddol hon yn ei dy, Gan gosbi y'm cosbodd yr Arglwydd, ond ni'm rhoddodd i farwolaoth." Er em bod oli yn teimlo yn ddwys oher- wydd absenoldeb yr anwyl Dr Eees o'npHtbcea! ac yn enwedig oherwydd yr achos o'i absenoldeb, yr ydym ni yn Grove-street yn teimlo yn ddiolchsar iawn i Mr Jones, Abertawy, am gymeryd ei le." Teimlwn yn liawen hefyd weled ein brodyr anwyJ o'r Dywyso/aeth yn ein mysg, a chlywed ganddynt yr hen Efengyl gyda r fath iiertli a dylauwad. Yr ydyai hefyd yn ddi- olchgar i weled Dr Thomas wedi ei adfer. Gweithiwr ydyw ete, a pbeih gofidus iawn i weithiwr ydyw methu gan waeledd. Yr ydym yn gweddio am i'r Arglwydd ei roddi i'w Enwad a'i genedl am lawer blwyddyn eto. Pivne y gyfeillach ydyw Arwyddion yr Amsaroedd Leu Dea!l yr amsoroedd i wybod beth a ddyhi Israel wneuthur." Mae rhai arwyddion pruddaidd, a rhai calonogol, a gadewir i'r brodyr lefaru arnynt fel y inynant. Cai wn wneuthur un sylw cyn iddynt ddeclireu, sef beth bynag ydynt arwyddion arbenif yr amseroedd mai nerth Israel bob amser lIclyw syl. weddoli eu perthynas A Duw. Dywed Paul wrth Timotheas amy eyrneriaciau ffieiddiaf, y rhai ydynt euog o'r gweithredoedd mwyaf anfad fod ganddynt rith duwioldeb, eithr wedi gwadu ei g-ryrn hi." "Form of godliness." ydyw yn y Saesoneg--llnn nen ffurf duwioldeb. Mae pawb bron yn yr oes hon wedi cael tynu en llun, ond nid ydyw Jluniau neb wedi bod o fawr gwasanaoth ymarfcrol i'r byd. Nid dywodyd yn erbyn arluinaeth yr ydwyf, ond sylwi na/i liuaian dyn- ion, ond hwy eu hunain sydd yn gwneathur gwaith yn y byd. Nid yw y ddelw yn clywed, na myned na liefaru, ond yn vuig crogi av y pared" heb fod yn ym- wybouol o dditn. 0 ran rhif, mae digon o broffeawvr crciydd gyda'r Euwad Annibynol ei hun yn Liverpool i fod yn foddion iachawdwriaeth i'r holl ddinaa. Ond yn ymyl y cymeriad atiw 'ol a ddarlunir yn yr Ys- grythyrau sanctaidd, nid ydyw y tmvyafrif mawr o broffeswyr crefydd ond lluniau. Lluniau dynion duw- iol sydd yn crogi ar barwydydd ein heglwysi. Ond y mae Duw yn dysgwyl i ni fod yn fywiddo ef yr ydym Hod mor fyw iddo of ag ydym i'r p.waith, i'r i r teulu. Yn y cysylltiadan hyn mae dynion fel cy.. mylau llawn trydan—tynir mellten ohonynt yn union. Ond ni thy nodd Iosu Grist erioed. fellten "o'u calon. Nid oedd yn ddim gan y tad ad :el ei dy gern fcrymydd nos a'r ystorm i chwilio am feddyg pan ydoedd ei blen- tyn yn wael, ond buasai yn lied anhawdd iddo gofio pa bryd y bu mewn mymryn 0 drafferth, ac yn mynod modfedd o'i ffordd er mwyn Iesu Grist. Gyfeillion, nid danod i neb yr ydwyf, ond ceisio dangos fad yn rhaid i ni fod o Israel yn Israeliaid yn wir yn y I ihai na byddo twyll, cyn byth y gallwn gyflawni dy- !e Iswyddau Israel Oa nad ydyw fy n»hrefydd i yn eaethiwo fy holl_feddwl i ufudd-dod Crist, yr ydwyf oto yn gaethwas i ryw^ bechod, ac ni waeth gan Satan un na chant. Mae geiriau Duw yn ysbrvd a bywyd— maent yn byweran byw yn y rhai sydd yn en creda. Meddyliwch er engraifft am brofiadan dynion sanct- aidd y Reibl, buasent yn ddyddorol iawn o bwynt 'lancsyddol yn unig. Bua.sa.igwybodhaneabt-wydiau ysbry>.ol yr apostol Paul yn ddyddorol, pe dim ond fel ymchwiliad hanesyddol. Ond pan deimlwn fod yr un brwydrau yn cael eu hymladd ynom ninau, maent yn ysbryd a bywyd. Nid yw brwydr Barnet, yr hon a ddesgnfir mor fyw gan Sutton, na maes Bosworth) I' hon a welwn vn cael oi hymladd drosodd drachefn yn Awdl Eben Pardd, yn dyfod vn bwnc profiad i neb. Ond pan yr ydym yn darllen am Paul yn vmdrecl u yn erbyn tywysogaothau, yn erbyu/awdurdodan, ) n erbyn bydol lywiawdwyr tywylhvch y byd hwn yr ydym yn teimlo mai yr nn galluoedd ysbrydol sydd yn em herbyn ninan. Nid yw tyivyao?aetliau nc awdni dardodau, a bydol lywiawdwyr tywyllwch y byd hwn yn enwau ddim rhy gryfion i'r drwg sydd yn ein calon. Mae brwydrau Paul yn frwydrau i ninau, mae ei drist- vveii a'i lawenydd yn rhywbeth y gwyddom ni am oan< 0 am etjlwysi yn llawn o ddynion we ii sylweddoli en perfcbynas a Duw—wedi gwybod a chreduy cariad sy,1^. <an Dduw tuag atom ni, nes y byddont yn dyfeisio yn barhaus pa fodd i ddangos eu cariad tuag ato yntau yn ol. Mae yn ein gwnctifchur ni oil yn gyfarta! a'r hyu ydym. Pechodsydd yn ein hys^arn oddiwrth Dduw a ph»n y darfyddwn yn ein serchiadan a drwg mae wedi trefnu, net,, ynte mae yn rhywbeth ag- sydd yn perthyn l'n natur i ddyfod i gymdeithas Dnw yn ol. Yr ydym yn ail-asio a Duw mor naturiol a bnban yn sugno'r fron wedi i ni ddigio g-yda phechod. Ac y mae yn rhaid i hyn fod yn bwnc 0 ymwybyddiaeth bersonol i bawb ohonom cyn y gallwn wneuthur nemawr dros yr Arglwydd. Gan fod pawb o'r brodyr i gymeryd rhan yn y gyfeillach hon, rhaid eu cyfyngu yn fanwl i'r 10 mynyd. Galwyd ar y Parch B. Davies, Treorci i siarad yn gyntaf ar yr ochr bruddaidd i'r test'vn. Arwyddion cymylog yr amseroedd. Edrychodd ar yr arwyddion pruddaidd fel y gwelir hwy yny diofalwch maiur a ddangosir yn nghylch pa beth a gredir. Dywedodd Mae rhai dynion yn fwy byw i amgylchiadau eu hoes nag ereill, ac iddynt hwy mae gaii amser- wydd arwyddion, y rhai ydynt i'r an ijhvfarwydd fel hieroglyphics, i'r anwybodus yn ffurfiau heb ystyr ond i'r sylwedydd craffus, maent yn addewidion neu fygytbion o amgylchiadau, cyf- newidiadau, a nodwedd y dyfodol, yn ol nodwedd y meddwl ei hun. Dywedir am rai pethau eu bod yn shadio, newidiant eu lliwiau fel yr edrychir arnynt o wahanol gyfeiriadau. Nid yr un nod- wedd sydd i arwyddion yr amseroedd i bob weddwl. Yr hyn sydd yn eynal gobaith y naill ddyn am ddyfodol gogoneddus, sydd yn peri ofn yn nghalon un arall am ddyfodol gwahanol. Mae crediniaeth y meddwl, gan nad pa ffurf a gymer yn rhoddi iddo y gallu pwysicaf—y gallu sydd yn cyfrif am nerth pob gallu arall. Profir diofalwch dynion am pa beth a gredant gan atnryw bethau. 1. Hwijrfrydigrwydd dynion i gydnabod gwirionedd- audwyfol fel y rhai sydd yn meddu ar yr hawl flasnaf i grediniaeth. Mae rheswm pan dan lyw- odraeth calon anianol yn myfyrio pob poth yn y wedd a roddir iddi ganddi hi, ac y mae gwirionedd I y mown cymaint perygl oddiwrth deimlad wrong ag oddi wrt h farn gyfeiliorncs. Mae gwir broffes o wirioncdd yn cydnabod dau beth—hawl gwirion- edd ar gydwybod a bywyd, a dylanwad gwirionedd ar galon dyn. Pwynt uchaf gweithrediad rheswm yw cychwyniad ffydd, ac y mae perffaith gordiad rhwng y ddau allu. Brodyr oedd Ismael ac Isaac, er bod y naill yn fab y wasanaethwraiV a'rllali yn fab y wraig rydd, a buasent yn cytnno efallai oni bae bod Agar yn dadleu hawliau cyfar- tal a mab i hawliau mab yr addewid. Mae peidio a rhoddi crediniaeth lwyr yn y gwirionedd yn ddinystr^ ar dderchafiad rheswm ac yn arwydd bruddaicid o ddiofalwch pa beth a gredir. 2 lr dijfyg ystyriaeth a welir 0 ddibyniaeth bywyd ar grediniaeth. Mae diofalwch pa beth a gredwn yn arwain i ddiofalwch pa beth a gyflawnwn. Pwy sydd yn byw uwchlaw ei syniadau? Gallodd Herod gario proffes Saducead, ond pan glywodd am weithredoead nerthol Crist, dywedodd "Imm "y torais ei ben yw." Mae syniadau llac am ddl'yr: ioni yn arwain i fywyd isel. Ehaid i'r flag gael ci dal gan rywbeth sydd yn gryfach a chadarnach na