Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
DYFFRYN NEDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
DYFFRYN NEDD. Adroddiad yr Undeb.—Mae amryw bethau wedi dygwydd yn y cwm hwn yn ystod yr wytlmosau diweddaf gwerth eu croniclo, oud bowia y gohob- yddion arferol a'r holl ddarllenwyr wrth gael y fath adroddiad rhagorol o weithrediadau yr Undeb yn Ffestiniog. Da genym ddeall fod dosbarthwr ymroddgar yn Resolven yn ddiwyd eleni, fel y llynedd, yn casglu enwau derbynwyr i Adroddiad yr Undeb. Onid ellid, ac oni ddylid gwneyd rhywbeth felly yn mhob cymydogaeth ? Ni wyddai llawer am y fath lyfr, ac ereill a wyddcnt ni theimlent i ddanfon yn special am gopi; ond wedi cael dosbarthwr i o.fyn, mae amryw yn barod i roddi eu henwau, ac ereill, wrth ddangos cynwysiad yr Adroddiad, a chymhell ychydig arnynt, yn gwneyd yr un peth. Ac yr ydym wedi clywed rhai yn dyweyd na chawsant well gwerth swllt erioed." Credwn na fydd yr Adroddiad eleni yn ol i'w ragflaenoriaid penaf. Nid yn unig na ddylai cvhoeddi y fath lyfr gwerthfawr yn flynyddol fod yn golled, ond enill a.rianol i gynorthwyo i gyfarfod a. threuliau yr Undeb, mae arnom eisieu hefyd i greu darllen- wyr pethau da-gwasgaru mwy o wybodaeth fuddiol, a cbynorthwyo y bobl i feddu syniadau cliriach am egwyddorion crefydd, trefniadau eglwysig, a nodweddion ein Henwad. Cyfarfodydd Pregethu.- Y n ddiweddar, cynaliodd eglwys yr Addoldy, Glyn-nedd, ei chyfarfodydd haner-blynyddol pregetbu a chasglu at ddyled y capel. Cafwyd cynulliadau Iluosog y Sul, ond yr oedd yn "ddydd o gynbauaf" y Llun, fel nad ooddynt mor lluosog. Yn wyneb y "cynhauaf brith" a geid y pryd hwnw, ni fcid ar y bobl am fod gyda'r gwair ac.nid yn yr uchelwyl. "Make your hay while the sun shines yn mhob ystyr. Pregethwyd yn neillduol o bwrpasol ac effeithiol gan y Parchn C. T. Thomas, Groeswen, a D. S. Evans, Aberdar; a chasglwyd yn agos at y marc at ddyled y capel.-Sul a Llun, Medi 2il a'r 3ydd, cynaliodd Methodistiaid yr Ynysfach eu cylchwyl flynyddol, a chasglent at draul adgyweirio a glanhau Seion. Mwynbawyd gweinidogaeth ddylanwadol y Parchn D. H. Williams, Cas- newydd; J. P. Walters, Cwmtwrch; a J. Prichard, Amlwch. Blin neillduol genym nad oedd yr hybarch o Amlwch yn iach ar ei ymweliad a'n dyffryn ni, ond cafwyd bias mawr wrth wrando ar ei weinidogaeth ef a'r brodyr ereill. Dadleuai y Parch M. Thomas, gweinidog y lie, am gasgliadau da, ac na ddylai yr un achos edrych yn well nag achos y Gwaredwr, na'r un person ymddangos yn fwy o foneddig na Cheidwad pechadur. Gwelai ef welliant yr amseroedd yn y patronage a gawsai y tafarndai, lluosogrwydd yr excursions ar pleserdeithwyr, llawnder y railway stations a'r platforms, bywyd y marchnadoedd, &c., a gofynai yn ddifrifol a oedd yr achos goreu yn derbyn ei ran briodol o'r gwelliant hyn? Ni chlywsom beth oedd y response. Hyderwn ei fod yn deilwng, ac y teimla "pobl yr Arglwydd," "saint y Goruchaf," a'r "breninol had," eu rhwymedigaeth a'u honour yn fwy-fwy yn y peth hwn, yn ol y llwyddo Duw hwy. Marwolacthau.-Er wedi cyrhaedd yr oedran teg o agos 82, blin fydd gan ei holl gydnabod ddeall nad ydyw Mrs Jones, gweddw Mr Owen Jones, Brynrhos Cottage, Bryncaws, mwy i'w gweled ar dir y rhai byw." Bu farw dydd Mawrth, Awst Meg, a chladdwyd hi wrth Tabor, Bryncaws, y y dydd Gwener dilynol. Cymerwyd rhan yn y gwasanaeth angladdol yn y ty, yn y capel, ac ar y fynwent gan y Parchn D. Jones (M.C.), Aber- dulais J. Roberts, Maesyrhaf T. Thomas, Mumbles; D. Morgan, Resolven; W. Davies, Bryncaws ac R. W. R., Ystradgynlais. Teimla y cymydogion eu bod wedi colli hen gy my doges heddychol a chymwynasgar, yr eglwys aelod ym- roddgar a llawen, plant a llu o wyrion fam a mamgu dyner a gofalus; ac yr oedd ei thy yn wastad yn llety y fforddolion, ac yn arosfan gweision y Duw Goruchaf. Arosed Duw yn y teulu, ac ymnertbed y galarwyr yn y gras sydd yn Nghrist Iesu.Er bod yn y gwaith dydd Llun, Awst 27ain, bu Thomas Howells, ger y Lamb and Flag, Glyn-nedd, farw yn foreu dydd Gwener, Awst 30ain. Nid oedd yn gryf er's tipyn, ond daeth y diwedd yn sydyn ac annysgwyl- iadwy, ac efe tua'r 69 oed. Yr oedd yn ddyn crefyddol er's blynyddoedd, ac yn flvenor yn eglwys yr Addoldy. Yr oedd yn ddyn a fawr berchid; a daeth y Parch D." G. Davies, ei weinidog, bob cam o sir Aberteifi er gwcinyddu yn ei angladd, yr hwn a gymercdd le dydd Llun, Medi 3ydd. Mae yr eglwys yn Nglyt-nedd wedi colli llawer iawn o ddynion da y blynyddoedd diweddaf hyn, ond y mae yr achos eto yn myucd rhagddo. PEKEEIN BYCHAN.
Alt DAITH I CHINA.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Alt DAITH I CHINA. At Olygwyr y Tyst a'r Dydd. FONEDDIGION, — Cyn gadael ein henwlad hoff, addowais ysgrifenu ychydig yn awr ac cilwaith i'r TYST, a chau fod ychydig hamdden genyf hoddyw, welo air byr atoch, a thrwoch chwi at fy hen gyfeillion yn Nghymru. Afraid i mi ddyweyd mai gorchwyl caled oodd dwoyd good by wrth y pertbynasau a'r cyfeillion yn y Go;>!edd a'r De, ac yr wyf am ddiolch yn y modd gwrosocaf i bawb a faont mor garedig i ni. Diolch am y lln o aurhegion, diolch am y teimladau da, a diolch am yr addewidion a gawsom y buasai cynifer yn gweddio drosom. Cyrhaeddasom Llundain prydnawn dydd Mercher, Awst 29ain, ac yno buotn yn lletya gyda Mr W. Roberts, 9, Thanet-place. Cawsom ie neillduol o gysurus yno, a phob caredigrwydd ganddo of a'r rhai a'i cynortliwyai, ac ni fuorn yn fwy cartrefol erioed oddicartrof. Sicr genym nas gall neb sydd ar ymwel- iad a Llundain wneyd yn ddoethach na galw gyda Mr Robertsjac ni chant eu siomi. Yn ei dy eyfarfyddasom a'm hen gyfeillion Mr Daniel Lloyd, Glyneorwg, a'i briod, Mr T. Jenkins mab Mr J. Jenkins, carrier, Aberteifi, a'r Parch J. C. Evans, Llangynwyd. Melys i mi oedd eu ewmni dyddan, ac ymwthiai ambell ddei- gryn i'r wyneb pan yn ffarvvelio ii hwy. Gadawsom Llundain boreu Sadwrn, Medi laf, am 10 o'r gloch, a'r Cymro olaf a welsom oedd Mr Kvans, Llanpynwyd. Yr oel/d c'inocdd ar y lan yn chwifio'r cadach gwyn," a cheisiasom ganu yr hyn a ganwyd yn nghyfarfod olaf y cyrddau yniadawol yri Nghwmafon, A chyfeiliion ger yr afon, Chwifient eu eadachau gwynion," &c. Ond methasom patiu, ac nis gallasem wneyd dim ond offrymu eirchion taerion at Dduw ar ran ein hanwyl Gymru a'r anwyliaid yno. Hefyd, rhoddasom ein hun- ain yn hollol yn Haw Arglwydd y moroedd, a chan ym- ddiried ynddo of, cychwynasotn ar ein taith wleb." Yr oedd y ffurfafeti yn glir, heb yr un cwmwl i'w ganfod arm, dawnsiai pelydrau yr henlwen ar wyneb y dyfuder, ni chlywid sisial yr awelon tyner, ac yr oedd pawl) yn llawn gobaith gyda golwg ar y dyfodol. Pas- iwyd Gravesend, Erith, a Dover yn fuan. Pan ar syfer Osborne, Isle of Wight, cododd yn ystorm. Dis- gynai y gwlaw yn ddiatal am oriau, fflachiai y mellt ncs go!euo y mor am gryn bellder, ymroliai y llong ftl pluen ar y do:), a chyfodai y tonau nes cuddio pob peth o'n golwg tuallan. Clywid babanod yn dolefain, ac ereill yn ochain o licrwydd clefyd y mor. Yr oedd erbyn hyn yn amser < Iniaw, sef 6 o'r gloch, ond ych- ydig iawn ohonom fu'n bwyta. Yr oedd yn anmhosibl cysgu gan fel y teflid y llong gan y gwynt a'r tonau digofus. Dim ond tri gafodd y fraint o gymeryd brec- wast am haner awr wedi wyth o'r gloch boreu Sab- both. Dyma y Sabboth cyntaf i ni ar y mor—Sabboth a adwaenir genym ae a gofir yn hir. Pan oedd y cynulleidfaoedd yn Nghymru yn ymdyru i'r gwahanol gapoli yno i addoli Duw tin tadau, nis gallasem ni wneyd dim ond ceisio ei addoli mewn unigodd yn ein caban, tra y rhuai yr ystorm, ac y cyd-dystiolaethau yr elfenau mai "Duw sydd yn teyrnasu." Methwyd bwyta dim trwy y Sabboth, a llechai pawb yn ei le ei ban, Torwyd llawer o lestri g wydr yn deilchion, ac yr oedd yr ychydig boxes oedd genym yn y caban yn neidio fel wyn defaid. Am ddan o'r gloch boreu Llun elywid y gloch yn cann, a'r alarm signal yn scinio. Beth sy'ii bod ? gofynai pawb mewn dycliryn. Hhed- odd Mr Gilmour a minau i'r deck, ac yi o yr oedd y creM i gyd, a phawb at, eu heithaf. Dilyiiwyd ni gau ereill o'r teithwyr, rhai yn eu dilladnos wedi dychrynu. Cafwyd allan fod llong o Norway wedi dyfod i wrth- darawiad a ni. Rhywsut torodd un o angorau y ilong hono, a chwyihwyd hi gan y gwynt yn erbyn y Glen- fruin. Buwyd ddwy awr yri ceisio gwahann y ddwy, ac yn y diwedd llwyddwyd ar ol i'r Nonvcgian golli ei figure-head ao un o'i hwylian, tra na chafodd y Glcnfruin ond ychydig o niwed. Mawr oedd y llawen- ydd a ymlenwai yn rnynwes pawb ohonom, pan hys. byswyd ni fod pol) peth yn dda. Canol dydd Llun daethoui yn ddiaupol i Portsmouth. Erbyn hyu mae y tywydd yn arddercho,?, a phawb o'r teithwyr wedi gwella yn dda, ao yn gwneyd cyfiawnder a'r trugarodd- au osodir o'u blaen. Yr ydym i gychwyn oddiyma nos yfory. Mac lie rhagorol ar fwrdd y Glenfruin, ceir digonedd o bob math o hvyriydd blasus, ac y mae'r holl swyddog'on ar eu heithaf i wneyd y toithwyr yn ddedwydd. Mae yr agerlong yn un fawr iawn, ei registered tonnage \w\'5,500 o dunelli. Ei h^d yw 3G5 o droeufeddi. Yr ydym yn 22 o deithwyr yn y saloons, a phedwar ohonom yu ^enadon hedd i China, sef Mr Boudfield, i Amoy Dr Reibart i Shanghai; Mr Gilmour a minau i Peking. Dywedodd rhywun rhywbryd fod gan rhywrai lungs angel; we1, os bu lnngs anjel gan rywrai erioad y maent gan rai 0'1' plant sydd ar y bwrdd. Ddydd a nos mai plant Dr Reibart—A.merieanwr—mewn hwyl blocddio, ac yn gofalu fod pawb ohonom yn cael clywed eu perodlau yn awr ac eilwaith. Yn sicr byddai yn gaffaeliad gwer.lifawr pe eawsai telephone y brawd o Abercwm- boy afael yn rhai o nodau y ddan hyn. lV[;,c rhan helaeth o'r crew yn Chineaid, hwynt-hwy yw y cooks, n rhai ardderchog ydynt hefyd pe byddent ;;V!:tal yu tubob peth, byddent. vu ddyniou g"ych iawn. Rhaid gofalu na adtwir i ddirn fyned ar ddisberod, onide ffarwel byth am eu cael yn ol, ond odid bydd John Chinaman wedi ei gael, ac oddiyno ni ddaw byth. Yr wyf wedi llwyddo i ddysgu ambell air Chineaidd trwy ymgomio a hwy. Maent yn deall Saesoneg yu dda iawn. Mae gan Dr Reibart forwyn wedi ei geni yn y Congo, Affrica. Siarada Saesoneg yn llithrig, ac y mae yn un o'r chwiorydd mwyaf doniol a gyfarfyddais erioed. Mae yn un witty anarferol, ei chroen yn felyn- ddu a'i chlustiau fel pegs i ddal addurniadau Affrican- aidd, a llawenydd mawr yw deall ei bod yn grefyddol. Edrydd gyda chywirdeb hanesion Beiblaidd, a darllena lawer o iyfrau crcfyddol. Mae Mr Gilmour yn cofio at y cyfeillion yn Nghwm- afon, a byddai yn dda ganddo gael dyfod yno eto. Mawr fel y synai glp ed tri yn prejrethu yn yr un oedfa, a dywed fod gan y Cymro galon eangach na'r Sais, gan fod yr olaf yn tybied fod un yn ei lenwi ef Mae efe yn gynorthwy mawr i ni i ddysgu yr iaith. Yr ydym wedi trefnu i gynal dosbarth Beiblaidd, a chwrdd gweddi bob yn ail noson. Gobeithiwn drwy hyny i wneyd ychydig les i rai o'n cyd deithwyr, gan fod rhai ohonynt yn anystyriol a rhealyd, ac hefyd bydd yn foddion gras i ninan. Nis gwyddom ddim am y dyfodol. Bendigwn drugaredd Duw am ei fod o'r golwg, eithr yr ydym yn benderfynol o lynu wrth Dduw, pa bethau bynag a ddaw i'n cyfarfod. Though wavesris.e in anger, Their tumult sha'.l cease. One word of his bidding Shall hush them to peace. Terfynaf ar hyn hono. Os cyrhaeddwn China, cewch nodyn eto oddiyno. Yr ydym yn berffaith iach, ac yn hollol ddedwydd. Gobeithio na una y cyfeillion yn Nghymru ein han- nghofio. Gwncwch goffa ami ohonom yn eich herfyn- iadau. Mae y wraig yn uno a mi mown milmyrdd o gofion cynes at y ccraint yn yr hen whcl, a bum bron dyweyd fod Myfanwy fechan yn gwneyd hyny befyd. Byddwch wych bawb oil. Yr eiddoch byth yn gywir, W. HOPKIN JIEES. Ar fwrdd y Glenfruin, S.S., Portsmouth, Medi 3ydd, 1883. O Y. — Byddai yn hyfrydweh mawr genyf gaol ambeil lythyr a phapyr oddiwrth fy hen gyfeillion yn Nghymru. Yr address fydd-W. II. Rees, London Mission, Peking', China.
Family Notices
Hysbysiadau Teulu
Dyfynnu
Rhannu
Getiedigaeihau, Priodasau, &c. DAI.IEIt SYliW.—-Ein tclerau am ffyhoeddi liarddoniauth yn ffysyllticdiji a hanos Gcnodigaetli, t'riodaa, nCll Farwolaeth yw tair eeinioff y lliticll. GENEDIGAETH. HARRIs.-Medi 4ydd, priod y Parch D. C. Harris (Caeronwy), 2, Roseland-terrace, Mumbles, ger Abertawy, ar ferch. PRIODASAU. GRIFFITHS—DAYIES.—Medi 6ed, yn Glandwr, Penfro, gan y Parch 0. R. Owen, Mr David Griffiths, Aber- dytn-nant, a Miss Mary Davies, Nant. PHILLIPS—HUGHES.—Modi 8fe i, yn Dock Chapel, Llanelli, gan y Parch D. Lewis, Mr Thomas Phillips a Miss Lizzie Hughes, y ddau o New Dock, Llanelli. Byd dedwydd i'r ddau. RRRS-MoRRIS.-Awst 14eg, yn Eglwys y Plwyf, Llandybie, gan v Parch Mr Davies, yr offeiriad, Mr William Rees, Mount Pleasant, Llandilo, a Miss Harriet Morris, Pcnygrocs, Llandybic. Hir ocs iddynt.—I. A. HUGHES—JAMES.—Medi 6ed, yn Ebenezcr, Abertawy, gan y Parch D. Jones, B.A., trwv drwyddcd, Mr William Henry Haghes, M.R.C.V.S., a Miss Elizabeth James, merch Mr David James, uu o ddiaconiaid Ebenezer. MARWOLAETHAU. DAVIES.-Awst 18Ped, wedi byr gystudd, yn 33 mlwydd oed, Mr Joseph Davies, Pontardulais, gynt o Tirlan, Llandilo. Y dydd Mawrth canlynol, dygwyd ei gorfE mc"n elorgerbyd i'w gladdu yn mynwent y Taber- nacl, Llandilo. Gwasanaethwyd ar yr aclilysur gin y Parchn W. n. Davies, Bethlehem, a D. Lawrence Evans, Pontypridd. Gadawodd briod ac amryw blant bychaiu, tad a mam, a brodyr a chwiorydd mewn galar. PRICE.—Awst 23airt, yn 17 mlwydd oed, trwy foddi wrth yruolchi yn y Taf, ger Caerdydd, Hilary Price, ail fab y Parch Lewis Price, periglor Llandilo- Y dydd Sadwrn canlynol, dygwyd ei gorfE gyda'r tren i Llandilo, a chladdwyd of dydd Llun yn mynwent y Llau, yn ngwydd galarwyr lawer. Yr oedd yr ymadawedig yn ysgrifenu mewn swyddfa yu arJa.1 Citcrdydd, ac yn un a fawr hofiid fel dyn icuanc gan bawb oedd yn ei adwaen. Cydymdeimlir yu fawr a'r teulu yn eu trallod sydyn. THOMAS.—Awst 24ain, yu 81 mlwydd oed, Mr Thomas Thomas, Golangoch, ger Tygwyn Mawr, Llandilo. Y dydd Llun canlynol, claddwyd ef yn mynwent y plwyf. Gwasanaethwyd ar yr aclilysur gan y Parchn D. Morgan (T.C), Llandilo, a W. Jenkins, enrad. Yr oed-l yn Fethodist mawr, ae yn ewythr i'r larch Tudor Thomas, Llanwrtyd. LEWIS.— Awst 21ain, Mr Morgan Lewis lewis, yn nby ei chwaer yn Mhontbren, Penderyn. Cafodd ei dderbyn yn aelod yn Hennon, Ystradfellte, gan y diwo ldar Barch J. Stephens, Brychgood, o trylch 40 mlynedd yn ol. Yn 1853, crÜodd ei neillduo yn ddi,i.,ori a thry.orydit yr eglwys. ac a'i gwasatiaetho Id yn ffyddlon nes iddo gael ei luddias gan gystudd.