Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
3 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
3 erthygl ar y dudalen hon
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Ba farw dynes yn nhlotdy Gwrecsam, yr hon, meddir, a gafodd werth.8240 (60 galwyn) o laudanum yn ystod y pum' mlynedd ar bugain diweddaf. Bwriada Llew Llwyfo draddodi darlith yn y Guild Hall, Caernarfon, ar y 25ain cyfisol, ar y Bardd a'r Cerddor." Nos Fawrth diweddaf, traddododd Doon Bangor an- erchiad agoriadol i aelodau Cymdeithas Gwyr Ieuainc Bangor. Yn IIvs ynadol Birmingham, ddydd Gwener, traddod. wyd y Parch Thomas Morris Hughes, gynt yn gurad yn Llanddaniel, Mon, i gymeryd ei dreial ar y cyhudd- iad o amlwreiciaeth, yr hyn a gyfaddefodd. Dydd Sadwrn, Medi 29a;n, cynaliodd eglwysi y Metbodistiaid haner isaf dosbarth Afon Dyfi eu cylch- wyl flynyddol yn Nghapel y Tabernacl, Aberdyfi, o dan arweinyddiaeth Mr D. Jenkins, Mns. Bac., Aberys- twvth. Y mae deiseb wedi ei harwyddo gan 500 o bersonau yn Dolgellau a'r cyffiniau i gapl ei chyflwyno i'r Ar- glwydd Ganghellydd dros symud Mr Homersham Coz. Nifer y myfyrwyr yn Mhrifysgol Aberystwyth yn bresenol ydyw 65. Cynygir dwy ysgoloriaeth ychwan- egol o £ 25 yr un, y Nadolig nesaf, gan Mr L. P. Pngh, A.S., a'r Anrhyd. G. H. P. Evans, Lovesgrove hefyd, rhoddir exhibitions, Dirwywvd tad annynol o'r enw David Davies, Towyn, i £478 (yn cynwys costau), am droi ei wraig a'i phlentyn, yr hwn oedd dan y frech goch, dros y drws. Y dydd o'r blaen rhoddodd Mrs Rathbone, priod Mr W. Rathbone, A.S., wledd ragorol i blant Ysgolion Sabbothol a dyddiol Llanbedrog, Lleyn. Dydd Ian yr wythnos ddiweddaf, cynaiiodd Anni- bynwyr Bethesda en cymanfa gerddorol yn Nghapel Bethesda, o dan arweiniad y Parch W. Emlyn Jones, Treforsis. Llywyddid yn nghyfarfod y prydnawn gan Mr W. J. Parry, Maesygroes, ac yn yr hwyr gan y Parch R. Rowlands, Treflys. Mewn pwyllgor a gynaliwyd y dydd o'r blaen yn ngtyn A'r Coleg i Ogledd Cymru, yn Nghaernarfon, pasiwyd diolchgarwoh mwyaf diffuant y dref i'r Parch E. H. Evans am y dull dehenig a meistrolgar y cyn- rychiolodd hawlian Caernarfon o flaen y cyflafaredd- wvr. Fel yr oedd merch fechan chwech oed o'r enw Mary Brown, merch John Brown, mwner, Llanidloes, y dydd o'r blaen, yn chwarou ar lan yr afon, llifchrodd ei throed i'r dwfr, a chan fod Ilif yn yr afon oherwydd y gwlaw- ogydd diweddar, cariwyd hi i lawr yr afon cyn y gall. esid rhoddi iddi nn cvnorthwy. Rhoddodd Mr S. Pope, Q.C., Hafodyb^yn, treat i blant ysgolion Dyffryn a Llanbedr, sir Feirionydd, dydd Gwener yr wythnos ddiweddaf, i dref Caernarfon. Cafodd y plant eu gwala o de a theisen, &c., wedi cyr- haedd y dref, a thrwy garedigrwydd Mr Pope, darpar- wyd ciniaw i'r pwyllgor, yn rhifo 22, yn y Sportsman Hotel. Cynaliwyd cyfarfod ymadawol y Parch D. S. Jones, Cann, ar ei ymadawiad &'r He i gymeryd gofal eslwysi A bererch a Chwilog, nos Lnn yr wythnos ddiweddaf. Cyflwynwyd iddo anrhegion gwerthfawr yn nghydag anerchiad goreuredig. Mae arddangosiad Ceidwadol rhwysgfawr i'w gynal yn Mhavilion Caernarfon, dydd LIlIn, Hydref 22ain, pryd y traddodir areithiau gan Syr Stafford Northcote, A.S., yr Anrhyd. H. C. Raikes, A.S., ac ereill. Cy- merir y gadair gan yr Anrhyd. G. S. Douglas Pennant, y cyn-aelod Ceidwadol dros sir Gaernarfon, a mab Arglwydd Penrhyn. Cynaliwyd cyngerdd lleisiol ac offerynol yn Nghapel y Cynulleidfaolwyr Seisonig, Upper Bangor, nos Fawrth yr wvthnos ddiweddaf. Llywyddai y Parch H. S. Griffiths, y gweinidog. Y datgeiniaid oeddynt y Misses Jones (Mair Meiai), Jennie Jones, M. Davies, ac A. Davies, a'r Mri Wardell, W. Broom, T. Mills, J. Broom, R. Smith, J. Dayies. J. Mitton, y Normal College Glee Party, ac ereill. Deallwn fod chwarel Abercwmeiddaw, Corris, yn cy- meryd i mewn yr oil o'r dynion drowyd allan rlti wyth- nosnn yn ol. Mae chwarel Cwmodyn yn cymeryd i mewn bob wythnos, a thebyg y bydd amryw yn cyrchu yno. Mae'r gair allan fod Ty'nyberth wedi ei gwerthn, ar ol bod yn ngbauad am ngain mlynedd. Ar agoriad Cymdeithas Lenyddol Engedi, Caernarfon, traddododdy cadoirydd, Mr John Davies (Gwyneddon), ddarlith ar Newyddiaduron—eu hanes a'u lie yn llen- yddiaeth y Cymry." Nis geilid cael odid neb mwy profiadol i draethn ar y pwnc. Bwrjada y Milwriad T. L. Hampton-Lewis, Cadben Pritchard Rayner, a Mr W. M. Preston ymgymeryd ag antnriaeth bwvsig, sef myDed a holl ddwylawy byw- ydfadau yn siroedd Mon ac Arfon, a chymaint ag sydd bosibl o'r pysgotwyr, i fyny i'r Arddangosfa Bysgod yn Llundain yn ystod y mis hwn. I? Cynaliwyd cyfarfod Cenadol yn Nghapel Twrgwyn (M.C.), Bangor, y noson o'r blaen. Cymerwyd y gad- air gan Mr T. Lewis, Market-place, ac anerchwyd y gvnulleidfa gan y Parch John Thomas (y gwr ieuane o Rostryfan sydd ar gychwyn i'r maes Cpnadol i Fryn- inn Cassia), D. Charles Davies, M.A., D. Rowlands, M.A., ac ereill. Cynaliwyd y chweched Gynadledd flynyddol o Warcheidwaid y Tlodion Dosbarth Gogledd Cymru yn Wrexham, dydd Gwener yr wythnos ddiweddaf, o dan lvwyddiaeth Mr B. T. Griffith-Boscawen, cadeirydd Undeb Wrexham. Yn ystod elanercbiad.-dywododd y Cadeirydd fod mwy o bodair gwaith o bersonau yn mhob cant yn derbyn tal plwyfol mewn rhai undebau rnagor nag ereill.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Mae y frech wen wedi tori allan yn Prague. Allan o 300 a gymerwyd yn glaf, mae 90 wedi moirw. Mae O'Donell yn dal i wadu ei fod wedi ei anfon i lofruddio Carey, ac mai mewn liunan-amddiffyniad y cyflawnodd y weithred. Ymddengys fod Syr S. Northcote yn mwynhau ei ymweliad a rhanau o'r Iwerddon, wrth weled yr ychydig Wyddelod Torfaidd yn dawnsio o'i gwmpas. Dydd mawr yn St. Fagans oedd y Linn diweddaf, pan y cyrhaeddodd Arglwydd Windsor a'i briod ienane yno. Darllenwyd Anerchiad iddo yn ei groesawu ef a'i briod i hen balas y teulu yn Nghymru. Atebodd yntau. Pan gyfarfu Senedd Servia ddydd Ian diweddaf, cyn dechreu y gweithrediadau, cododd y Prif Weinidog i hysbysu yr aelodau ei fod, ar orchymyn y brenin, yn datod y Senedd. Tarawvd pawb a, syndod. Ymddengys fod sefyllfa pethau mor annymunol yn Senedd Hungary, fel y mae dysgwyliad bob dydd am ymddiswyddiad y Weinyddiaeth. Torodd tan allan y dydd arall mewn gwesty anferth o fawr yn Brienz, a llosgodd yn llwyr i'r llawr. Cyfrifir y golled yn 2,000,000 fr. Tra yr oedd y gwersi yn myned yn mlaen yn un o Ysgolion Byrddol Rotherham, y dydd arall, torodd tan allan yn un o'r ystafelloedd oddiwrth y stove oedd yn cynesu y lie. Llwyddwyd i gael y plant allan mewn trefn ac yn ddianaf, a diffoddwyd y tan gan y fire brigade. Nos Sadwrn, yn Liverpool, yr oedd boilermalcer o'r enw Dntton a'i wraig yn cweryla. Gadawodd yr olaf y ty. Yn mhen ychydig, csfwyd mamgu y wraig yn gorwedd ar y llawr yn dyoddef oherwydd niweidiau a gafodd, o ba rai y bu farw nos Snl. Mae Duttonyn y ddalfa. Yn Nghynadledd y glowyr yn Manchester, yr wythnos ddiweddaf, lie yr oedd cynrychiolwyr 172,080 yn bresenol, payiwyd panderfyniad fod glowyr y parthau gogleddol o Loegr i ofyn am godiad yn eu cyflogau o 15 yn y cant. Cymerwyd dyn o'r enw John Lutman 6 flaen yr ynadon yn Richmond, ar y cyhuddiad o ddwyn amryw bethau perthynol i'r bad y cyflogwyd ef i ofaln am dano ar yr afon Tafwys. Cafwyd allan ei fod yn berchenog ystad yn yr Iwerddon, am yr hon nid oedd wedi derbyn ceiniog o ardreth er's blynyddau, a'i fod yn herwydd hyny wedi gorfod troi allan i enill ei fara. Gan nad oedd hyny yn cyfiawnhau y lladrad, anfonwyd ef i lafur caled am chwe' mis. Mae ariandy yn Llundain yn dwyn yr enw, The London and River Plate Bank. Y dydd o'r blaen diangodd y prif ysgrifenydd, yr hwn oedd wedi bod yno am flynyddoedd ac mewn ymddiriedaeth fawr. Wedi archwilio y cyfrifon, cafwyd fod ^6110,000 yn fyr. Wrth gwrs, mae swyddogion Ei Mawrhydi yn chwilio am dano. Mae dau frawd (efeilliaid) yn Milwaukee mor debyg i'w gilydd, fel y dygwyddodd camgymeriad digrifol, pe na bnasai yn ddifrifol, le y dydd arall. Aeth un ohonyntgydachariadferchei frawd i swydda yr ynad heddwch i briodi. Yn mhen tridiau, aeth y wraig ienanc yn ei hot i'r swyddfa i ddymuno ar yr ynad i ddadwneyd yr hyn a wnaeth gynt, ei bod wedi cam- gymeryd y naill frawd yn lie y llall; ond er ei siomed- igaeth, yr oedd y cwlwm wedi ei wneyd yn rhy dyn i'w ddatod gan ynad heddwch. Yn y Gynadkdd Eglwysig yn Reading, yr wythnos ddiweddaf, ba priodas gyda chwaer y wraig ymadaw- edig o dan sylw. Sylwodd un mai dim ond ychydig bersonau sydd dros y Mesur, a'r rhai hyny naill ai wedi tori y gyfraith, neu yn bwriadu gwneyd hyny. Honai un arall fod corff mawr benywod Lloegr yn ei erbyn. Yn herwydd gwrthodiad yr ynadon i adnewyddu 32 o drwyddedau i werthu diodydd meddwol allan yn Rotherham, pasiwyd penderfyniad anghymeradwyol gan y Cynghor Trefol. Datganent eu gofid fod yr ynadon wedi gweithredu yn ol barn un dosbarth o ddynion er niwed i'r lleill, a bod eiddo rhai yn cael ei chwyddo ar draul lleihau gwerth marchnadol eiddo ereill; ond gwrthododd pedwar o'r Cynghor a chyd- synio a'r penderfyniad. Ym jdengys fod yr Invincibles yn Dublin wedi ffurfio yr hyn a alwant Pwyllgor Dialgarwch, a bod -gauddynt swyddogion yn mhob porthladd perthynol i Brydain, yr Unol Dalaethau, Deheubarth America, Calcutta, Madras, Singapore, Hong Kong, &c. Yr amcan ydyw gwylio symudiadau yr informers yn achos cyflafan Phoenix Park, fel ag i'w symud, fel y dywedai James Carey. Gyda'r fath drefniant ar waith, bydd yn anhawdd i neb ohonynt ddianc, ac nid yw eu bywydau o fawr gwerth. Yn ofnadwy o sydyn, bn farw Henadur Dr Evans, Caerdydd, y Llun diweddaf, tra ar ymweliad meddygol a, Mrs Morel, The Lindens, Penarth. Aeth yno yn ei gerbyd yn y boreu yn ei iechyd arferol, ac ar ol gorphen llongyfarch Mrs Morel ar roddi genedigaeth i fab (tua deuddeg o'r gloch), cwympodd mewn flit. Anfonwyd am ei fab, yr hwn sydd yn foddyg hefyd, ond cyn iddo ef nag un meddyg arall gyrhaedd yno, yr oedd ei ysbryd wedi ehedeg ymaith. Yr oedd yn 69 mlwydd oed, ac wedi treulio ei oes yn Nghaerdydd. Hoflid ef gan bawb yn ddiwahtlniaeth. Yr oedd wedi cymeryd rhan flaenllaw iawn yn mhob symndiad da;onns yn Nghaerdydd, a chaiff y dref golled fawr ar ei ol. Woeking MEN,-Before you begin your heavy spring work after a winter of relaxation, your system needs cleansing and strengthening to prevent an attack of bilious or spring fever, or bickness that will unfit you for a season's work. You will save time, sickness, and expanse if you will use one bottle of Hop Bitters in your family this month. Don't wait, Bee Advt.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Yn Stockport tagwyd menyw gan wystrysen. Y mae 170 o ffermydd yn Lancashire yn dyo«def oddiwrth glefyd yr anifeiliaid. Dathlir can' mlwydd Syr Moges Montefiore y mis nesaf gan yr Iuddewon bron yn mhob cAVr o'r byd. Mae dros ddwy filiwn o bobl wedi ymweled yn awr a'r Arddangosfa Bysgod yn Llundain. Meddylir fod tua 320,000 o ferched ienainc mewn busnes yn Llundain. Mae Dundee wedi derbyn cymunrodd 0 £10,000 tuag at addysg. Mewn deuddeg mis anfonwyd 3,353,055 o wlawleni i'r India. Meddylir y bydd dynion yn gallu ehedeg yn y dy. fodol trwy gyfrwng trydaniaeth. Agorwyd darllenf'a yn Sciwen, ger Castellnedd, dydd Sadwrn diweddaf. Y mae Trysorfa y Jabili wedi cyrhaedd y swm o £ 270,000. Cymerodd tan le yn Dallas, Texas, America, gan losgi gwerth haner miliwn o ddoleri o gotwm. Mae heddgeidwaid Llundain pan ar eu dyledswyddatt yn y nos yn cario gyda hwy revolver. Y mae y dyn a laddodd ei bum' plentyrflyn Wal* thamstow, Llundain, yn wallgof. Dywedir mae yn yr America y mae y plentyn lleiaf yn y byd. Yn nghyfarfod Cynghor Trefol Caerdydd dydd LInn, penderfynwyd cadi cyflog yr Uwch Gwnstabi .£50. Cymerodd tftn le nos lau diweddaf ar fferm Plas. Ilwyd, Llandysil. Llosawyd rhai o'r adeiladau, a dwy fuwch. Y mae y golled tua .£100. Gwrthoda y Swyddfeydd Italaidd yswirio bywyd Brenin Itali am £120,000 am y rheswm fod penau coronedig yn fwy risky na penau dynion cyffredin. Binns ydyw enw y crogwr cyffredin newydd. Plate. layer ydyw wrth ei alwedigaeth, ac yn Dewsbury y mae yn byw. Yr wythnos ddiweddaf yn Sheffield, gwerthwyd state carriages y diweddar Ymherawdwr Napoleon am £120 y p&r. Rhoddwyd ffon (cane) i'r Parch D. Saunders, Aber- tawy, gan Gymry Denver, America, gwerth 50 o ddoleri. Ba farw gwas yn Llundain oddiwrth frathiad cath a bu farw bachgen yn Manchester oherwydd i gi cyn- ddeiriog ei frathu. Ar fferm yn Lancaster, saethodd bachgen ei fam gyda dryll yn anfwriadol. Yr oedd y parti allan yn saethu cwningod. Yn Bolton-le-Moor, pwyntiodd forwyn ddryll at fachgen ar y fl'erm. Gollyngodd yr ergyd, a lladdwyd y bachgen. Nos Iau torodd rhai personau yn ddarnan harness yn perthyn i'r Royal Artillery yn Shorncliffe. Yr oedd y golled yn £200. Yn Belfast, dydd Llun, gohiriwyd prawf Lojiiza Langon, Sophia Toole, a Margaret Hampton, am roddi gwenwyn i ddyn o'r enw William O'Neill, yr hwn a fu farw nos Sul. Yn Epsom dydd LInn, traddodwyd Thomas Smith, a Herbert Clark, i chwe' mis o lafur caled, am gadw betting house mewn cysylltiad a Timothy Smith, yr hwn sydd heb ei ddal. Derbyniwyd telegram yn Hull ddydd Sadwrn yn dyweyd fod Cbapman-y dyn a giliodd ymaith ar ol twyllo marsiandwyr Hull, o £ 12,000 wedi ei ddal yn yr Ysbaen. Aeth dau forwr o'r enwan Hugh Quin a John Duffy, i yfed ameddwi yn Abertawy nos Iau diweddaf. Wrth ddychwelyd yn feddw i'w llong, cwympodd Duffy i'r dock, a phan godwyd ef i fyny yr oedd wedi marw. Gohiriwyd prawf Thos. Green, un o aelodau Byddin yr lachawdwriaeth yn Birkhenhead, am niweidio a chyllell ddwy fenyw oedd yn y lluaws yn dilyn y Fyddin. Yn mhlith y Cymry a gyhoeddir i gymeryd rhan yn Nghyfarfodydd Undeb Cynnlleidfaol Lloegr yn Sheffield, mae enwan y Parchn Dr LI. Bevan, J. Morlais Jones, T. Rhys Evans, J. Ogmore Davies, a J. Ossian Davies. Yn y Congregational Magazine am Hydref. mae orthyglau, ar Llanwddyn," a'r Tan Cymreig. Yr olaf gan Tanymarian. Addawa Dr Rees, Abertawy, erthyglau ar Yr hen bregethwyr Cymreig," yn rhif- ynau Tachwedd a Ragfyr o'r un misolyn. Mae llawer o anghymeradwyaeth wedi ei greu trwy i Lys yr Henaduriai l wrthod ethol Henadur Hadley yn Arglwydd Faer Llundain, am mai ef oedd y nesaf yn ol y drefn arferol. Mae Henadur Hadley yn ddyn gweddw, yn Anghydffurfiwr, ac yn Rhyddfrydwr. Caniataodd ei nith weithredu fel Arglwyddes Faer. Etholwyd Henadur Fowler, yr hwn sydd yn Geidwad- wr, ac y mae ef yn wrthwynebydd i unrhyw gyfnewid- iad yn y Gorfforaeth. Syr W. W. Wynne, wrth siarad yn Ffeatiniog ddydd Sadwrn mewn cysylltiad a therfyniad rheilffordd y Great Western i Blaenau, Ffestiniog, a ddywedodd, nad oedd y Barn« r Homersham Cox yn Gymro, nac yn gyfreithiwr. Dywedodd hefyd fod y Barwn Bramwell yn cyhuddo y Cymrv am iddynt ffaelu a chael dyfarn- iadau priodol oddiwrthynt pan yn rheithwyr. Yr oedd ganddo ef (Syr Watkin) atebiad i hynyna, set am y rheswm fod pobopeth yn cael ei ddwyn yn mlaen yn y llysoedd mewn iaith estronol, ac nad oedd y Cymry yn ddigon hyddysg yn yr iaith hono i ddeall y tystion yn ddigon da, dim ond yn deall rhan o'r dystiolaeth, ac wrth hyny yn camfarnu. Nid bai y Cymry ydoedd, ond bai y Barnwyr Seisonig am nad ydynt yn cyfieithu y tystio aethau i'r Gymraeg.