Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
2 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
2 erthygl ar y dudalen hon
LLYTHYR 0 INDIA ODDIWRTH Y…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLYTHYR 0 INDIA ODDIWRTH Y PARCH MORRIS THOMAS. (Parhad.) Gair am y gwaith a'r teithio y rhan olaf o'r flwyddyn ddiweddaf. Rhwng diwedd mis Ebrill a Rhagfyr, treuliais tua chwe' ugain (120) o ddyddiau oddicartref, yn teithio a phregethu o dref i dref, ac o bentref i bentref. Ymwelwyd A thua thriugain o bentrefi a threfi, heb gyfrif y rhai y pregethwyd ynddynt o fewn pam' milltir i dref Vizagapatam, a'r gwaith gyflawnwyd yn heolydd y dref. Ymwelwyd a'r mwyafrif o'r uchod ddwy, tair, a rhai bedair gwaith. Er i chwi gael amcaniaeth o'r teithio, nodaf rai o'r lleoedd, a'r pellder o Vizagapatam. Ymwelwyd A Nursa- patam, 50 milldir i'r deheu a Nakkapilli, 50 milldir i'r deheu-ddwyrain, ddwywaith Choda- varum, deheu-orllewin, 32 milltir, ddwywaith; Lakavarapakotta, 26 milltir, ddwywaith Sringa- vara-pakotta, 32 milltir i'r gorllewin, unwaith Anakapilli, 20 milltir i'r dehau, bedair gwaith; Chittivalsah, 20 milltir i'r gogledd, unwaith bob mis. Mae genyf ofal eglwys fechan yn y lie olaf, byddaf yno yn fiaol er mwyn y cymundeb. Gydag un neu ddwy o eithriadau, cawsom dderbyniad croesawgar, a ohafodd yr Efengyl wrandawiad siriol ac astud yn mhob man. Gwertbwyd llu o ranau o'r Ysgrythyrau Sanctaidd, a gwasgarwyd nifer fawr o tracts. Bwriwyd yr bad mewn llawer modd, ac ni a hyderwn y ceir ef eto cyn llawer o ddyddiaullar ei ganfed, ac y gwel yr Iesu o lafnr ei enaid, ac y ca ei ddiwallu. Yn mis Tachwedd, tra yn mbell oddicartref, daeth gwlaw trwm, a llif mawr yn yr afonydd. Math o shed aflan, heb ddrws na ffenestr, a'r- gwlaw yn d'od drwy y t6, oedd man ein trigfa am td'a naw diwrnod, a phob cysylltiad rhyngom a'r byd gwareiddiedig wedi ei dori gan y llifogydd o'r mynyddocdd o'u cwmpas. Y cyfle cyntaf gafwyd daethom hyd Jan yr afon, a chroeswyd fel hyn. Defnyddia y bobl yma math o dwbin (tub) round pres neu haiarn, a gwaelod llydan tebyg i'r twbin golchi sydd yna gyda chwi yn Nghymru, sef cask wedi ei thori yn y canol, at ferwi sudd wasgir o'r sugar-cane. Dygwyd y rhai hyn hyd lan yr afon, ac aeth tri ohonom-y Colporteur, y Catichist, a rbinau i mewn, nid oedd lie i ychwaneg ar waelod y twbin. Yna ymaflodd dau ddyn, agos noeth, un o bob ochr iddo, a'r amean wrth hyny oedd ei gadw a'r wyneb ddylai fod i fyny, a hyn oedd gobaith ein dyogelwch ni oddifewn. Pan yn barod gwthiwyd allan i'r Ilif gwyllt, a chariwyd ni gryn ffordd, hyd nes y cyffyrddodd traed y ddau oeddynt yn hongian wrth y twbin y tuallan y gwaelod, yna llusgent eu llwyth twbawl yn ol hyd y fan i lanio. Wedi hyny awd drosodd i gludo y ddau gert a'r pethan ynddynt. Gosodwyd un twba o dan y tu blaen, a'r llall o dan y tu ol i'r cart, a nofiwyd y ddwy drosodd yn ddyogel, gorfu i'r ychain nofio eu hunain drosodd. Talwyd rfpee iddynt am eu trafferth, ac ymddangosent yn falch o'r tal. "Angen yw mam dyfais," yw'r dywediad, onide ? Tybiaf y bydd engraifft neu ddwy i ddangos rhwystrau'r Efengyl yn dderbyniol. Y cyntaf oedd mewn lie tua 32 milltir oddiyma. Grwr) ieuanc dysgedig oedd, ond yn anffyddiwr. Anfonodd i Qfyn os gwnawn ganiatau iddo ef gael ymddyddan a mi. Gwahoddais ef, a daeth amryw ereill gydag ef. Gwadodd fodolaeth Duw, a bod- olaeth enaid mewn dyn, a sefyllfa a byd dyfodol. Honai, os oedd y fath bethau a Duw, enaid dynol, sefyllfa ddyfodol o wobr a chosb yn bod nas gallai ef farw yn bechadur condemniedig a choll- eqig, oherwydd y credai fod trallpdion a dyoddef- iadau y bywyd presenol, yn gyflawD..gosb- ac iawn am bechod, ac yn sail ei gyflawnhad gan Dduw, ao felly sicrhau iddo heddwch a dedwyddwch tragywyddol. Nis gallaf fanylu ar y ddadl yn awr, ond ceisiais, drwy gymhorth Dnw, wasgn at ei enaid Efengyl syml yr Iesu bendigedig. Wedi tua thair awr o ddadleu ac ymresymu ymadawodd yn ol pob amlygiad, yn anghredwr fel o'r blaen. Anfonodd am ganiatad i dd'od eto yr ail ddiwrnod; gwahoddais ef a daeth gyda chwmni fel o'r blaen. Gofynodd os oedd genyf bregeth ys- grifenedig wrth law a roddwn iddo ef i'w darllen. Daliais ar y cyfle i amheu ei hawl i freintiau ddar- perid ar gyfer rhai yn credu fod Duw, fod enaid dynol, a chyflwr dyfodol. Mai peth i bobl o'r fath oedd pregeth, a chan nad oedd ef yn credu yn modolaeth y pethau hyn, y byddai yr un peth gosod pregeth o flaen buffalo ag o'i flaen yntau. Cafodd yr ymosodiad o'r tu cefn arno ei effaith a'i ddylanwad, ac ar ol hyqy daeth yn fwy naturiol a rhesymol. Buom wrthi y prydnawn hwn eto tua thair awr, Gwrthododd er taer erfyn arno, i brynu Testament, dywedodd fod un gan gyfaill iddo. Ya mheu rhai misoedd ar ol hyny, ymwelwyd dracbefn a'r lie, a chefais ei fod erbyn byn wedi darllen y Beibl, ac. wedi newid ei plygiadau a'i farn am Dduw, ac am dano ei bun. Yn awr yn lie ein gwrthwynebu, fel y dysgwyliem, cynorth- wyodd ni mewn dadl a nifer o Frahminiaid, a thrwy gymhell ei gyfeillion i brynu Beiblau, gallem feddwl ei fod o fewn i ychydig i fod yn Gristion. Mewn lie arall cyfarfyddais Ag un oedd yn gwybod yr Ysgrythyr i raddau, yn credu ac yn ewyllysio proffesu Crist, ond heb ffydd ddigon cref a gwrol i dori drwy'r rhwystrau. Cynygiodd gynllun fel byn er d'od drwy yr anhawsderau. Twyllai ei wraig, yr bon oedd yn erbyn iddo dd'od yn Gristion, i dd'od i Vizagapatam am dro, er mwyn cael gafael yn ei meddianau, ei gemau, &c., ac wedi cyrhaedd yno, cymerai ef ei fedyddio, a byddai yn rhaid iddi hithau wneyd hyny, neu ddychwelyd gartref heb ei gwr, ac heb ei medd- ianau. Gwrthodais ganiatau dim o'r fath, am fod hyny yn anghyson A'r Efengyl. Dywedodd y byddai iddo siarad a'i wraig dranoeth, a cheisio ei deau i dd'od. Gwelais iddo wneyd hyny, oblegid nos dranoetb, cymerodd fi liw nos at ymyl ei dý, er mwyn i'w wraig gael fy ngweled, a chredu ei air ef ein bod yno. Ymwelodd A ni bob dydd tra yn y lie. Bu arfwriadcymeryd eifedyddio o'r blaen, ond er ei rwystro gyrodd ei berthynasau ef a'i deulu i'r lie anghysbell hwn. Ond cyfarfydd- odd a'r un brofedigaeth yma eto drwy ein myned- iad ni yno i bregethu yr un Efengyl a glywodd o'r blaen. Daeth ei berthynasau yma eto i wybod ei fwriad, methodd yntau fod yn wrol i wynebu'r storm oedd yn bygwth arno, a'r canlyniad fu iddo dynu yn ol gan addaw d'od ryw ddjwrnod arall. Mewn lie arall, cyfarfyddais ag un glywodd am yr Iesu, a gredodd ynddo, a chafodd ddigon o wroldeb ffydd i oresgyn y rhwystrau ac i orchfygu ei holl elynion. Prydnawn y 18fed o Ragfyr diweddaf, dygwyddodd i ni, sef yn yr beol o flaen drws Gwniah i bregethu. Darllenais Ddameg y Mab Afradlon (yn Telugu), ac eglurais hi. Tra yn siarad, tynodd y won siriol ac ysgydwad y pen gan Gwniah ein sylw. Wedi gorphen siarad, tro- wyd ato, a dywedodd mai gwirioneddau melus oeddynt-Duw fel tad yn caru ei blant afradlon a phechadurus, a'i fod. yntau wedi darllen y cyfryw mewn llyfr bychan." Profodd ei fod wrth i mi <i holi. Efengyl Luc oedd y llyfr bychan," a gafodd gan y Parch H. Goffin oedd wedi pasio drwy, a phregethu yn yr un lie ychydig fiaoedd cyn byny. Gwahoddasom ef i'r camp tua 10 o'r gloch boreu tranoeth wedi i ni ddychwelyd o bregethu mewn pentref arall. Ond synwyd ni i'w weled yn ein hymyl yn y pentref hwnw. Wedi gorphen ein gwaith yno, tra yn cerdded yn ham- ddenol yn dychwelyd i'r camp, tua dwy filltir o'r pentref, cawsom gyfle hapus i egluro iddo ffordd iechydwriaeth, drwy ffydd yn Iesu Grist. Dangos- wyd iddo hefyd fod erledigaeth yn ei aros os oedd am dd'od yn Gristion, ond fod mwy o'i du nac yn ei erbyn. Adroddodd yntau i ni helynt ei fywyd. Dywedodd ei fod er's blynyddau yn chwilio am ffordd gwaredigaeth oddiwrth bechod. Meddyl- iodd unwaith i roddi fyny bob peth i fyn'd yn Biragi (religious mendicant), cardotyn crefyddol. Treuliodd y dydd gyda ni yn y camp.yn darllen, a clmel ffordd y bywyd trwy'r Iesu yn cael ei heg- luro. Taer erfyniodd arnaf ei fedyddio cyn ymadael A'r lie. Penderfynwyd gwneyd hyny. Y prydnawn y bwriadem wneyd aeth y peth yn hys- bys, a daeth torf fawr o bobl o bob caste i fyny er ceisio ein rbwystro, ac yna eglurwyd yr amcan wrth ei fedyddio, a cheisiwyd eu hymresymu i foddloni yn dawel, ond gwrthod wnaethant. Pan fethodd pob dylanwad, hyd yn nod dylanwad y Brahminiaid, i'w ddenu i'n gadael, ymaflodd nifer ohonynt ynddo i'w gario ymaith, ond cefais ef yn rhydd. Gwnawd ymgais deg eto i'w gael, ond methwyd yna gorthrechwyd ef y drydedd waith gan nifer ohonynt. Cafwyd ef yn rhydd eto. Penderfynais yn awr, wedi cael prawf teg o'i ben- derfyniad i ganlyn yr Iesu, a'i ffydd ynddo fel Gwaredwr yn eu gwydd oil, i weinyddu yr ordin- had o fedydd iddo. Esgynais foncyff pren yn yr ymyl, a'r Testament yn fy llaw yn barod i ddar- llen, a'r Catichist yn sefyll yn yr ymyl a'r basin dwfr, a dyn yn sefyll ar y Haw arall. Pan oedd pob peth yn barod, gwnawd ymosodiad ffyrnig arall arno ef, a'i wraig a'i fodryb yn arwain yr ymosodwyr, ond methwyd a'i gael yn rbydd y tro hwn. Cariwyd ef adref, a chauwyd ef yn eidy am rai dyddiau. Siomwyd ni, ond credem fod a fyno Iesu a'i galon, ac y deuai er pob rhwystr. Wedi dychwelyd i Vizagapatam yn mhen rhai dyddiau anfonais ddyn a llythyr a'r pedair Efengyl iddo, am y gwyddwn iddo golli y rhai roddwyd iddo o'r blaen yn yr ymdrechfa. Rhaid oedd teithio tua 32 o filltiroedd cyn cyrhaedd y dyn, ac aethant ill dau i allt o goed gerllaw'r pentref i'w ddarllen. Yr o.edd yn awr yn cael ci wylio gan ei bobl. Pan yn parotoi i ateb y llythyr rhuthrasant arno, a darniwyd ei ddefnyddiau ysgrifenu. Pan welodd hyn gorchymynodd i'r dyn ddychwelyd, a dyweyd wrthyf ei fod ef yn canlyn. Cerddodd yr holl ffordd heb damaid na llymaid, a chafodd ei fed- yddio yma yn mhen rhai dyddiau ar ol hyny, gan y Parch R. W. Thompson, ysgrifenydd y Gym deithas. Wedi hyny dychwelodd i'r pentref at ei wraig, ond cafodd ei wrthod ganddi a'i droi allan heb fwyd, ac heb le i orphwys. Gadawodd y lie, a chafodd waith yn Chittivalsah—saer yw wrth ei grefft. Wedi iddo adael ganwyd plentyn i'r wraig, ac wedi iddi wella, penderfynodd hithau o wirfodd calon-adael ei phobla'i chaste, a myned at ei phriod, a cbefais y pleser y Sabboth cymundeb. diweddaf y bllm yn Chittivalsab, o fedyddio ei wraig a'i blentyn. Galwodd y plentyn yn Abraham. Pwy yna fyddai yn barod i ddyoddef cymaint er mwyn canlyn yr lesu. Nid hawdd Re, esmwyth yw i Hindw wneyd proffes gyhoeddus o'r Iesu. Maent yn awr fel teulu yn hapus a ded- wydd iawn. "A pbob un a'r adawo dai, neu frodyr, neu chwiorydd, neu dad, neu fam, neu wraig, neu blant, neu diroedd, er mwyn fy enw i, a dderbyn y can cymaint, a bywyd tragywyddol a etifedda efe (Matthew xii. 29). Terfynaf bellach, gyda chofion fyrdd at bawb cyfeillion. Yr eiddoch yn rhwymau'r Efengyl, Vizagapatam. MORRIS THOMAS.
CYFARFOD YMADAWOL Y PARCH…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
CYFARFOD YMADAWOL Y PARCH D. S. JONES, CANA; MON. Mae yn bysbys bellach er's rhai misoedd fod Mr Jones wedi cydsynio A galwad daer ac unfrydol o eglwysi Chwilog ac Abererch. Nos Lun, Hydref laf, cynaliwyd cyfarfod ymadawol yn nghapel Cana, lie y bu Mr Jones yn llafurio gyda gradd helaeth o lwyddiant am bedair blynedd a haner. Yn y prydnawn, cafwyd gwledd o do a bara brith i holl blant yr Ysgol Sul a'r ardal mewn lie cyfleus, wedi ei barotoi yn dda, a pbawb yn mwynhau eu hunain yn rhagorol. Gwnaeth pawb eu rhan yn ganmoladwy, a chafodd pawb eu digoni A'r danteithion oedd yn cael eu harlwyo yn fedrus gan y gwahanol foneddigesau, o dan arolygiaeth ddoeth a gwertbfawr Mrs Williams, Post Office. Am 6 o'r gloch yn yr hwyr, cafwyd cyfarfod cyboeddus yn y capel, yr hwn oedd wedi ei orlenwi gan gynulleidfa barchus. Derbyniwyd lluaws mawr o lythyrau oddiwrth gyfeillion-ac yn eu mysg Mr R. Davies, A.S., Treborth—yn datgan eu gofid am na allasent fod yn bresenol. Dechreuwyd trwy weddi gan y Parch T. T. Jones, Bodedern. Cymerwyd y gadair gan Mr II. Lewis, Llewelyn Lodge, Bcdedern, yr hwn a gyflawnodd ei waith yn gynes a doetb. Ni fynasai Mr Lewis er dim golli cyfarfod ymadawol un ag oedd ef wedi gael bob amser yn gyfaill calon. Bu mor, ffyddlon unwaith hyd nes gosod ei fywyd mewn perygl. Yr oedd wedi profi Mr Jones yn ddyn parod i waith—nid rhyw waith ddewisai ei hun, ond pob gwaith angenrheidiol, byddai yn sicr o fod yn barod i ymaflyd ynddo a'i wneyd. Nid oedd dim a'i rhwystrai; yr oedd bob amser vn wrol a phenderfynol. Gwyddai fod ganddo ofal mawr am danynt fel eglwys yn Ngbana. Os byddai cyfarfod gweddi neu gyfeillach, gofalai Mr Jones am danynt fel ag i fod gyda hwy ac yr oedd ganddo air da ac uchel i swyddogion yr eglwys, a hyny yn mhell oddiwrthynt. Yna galwodd ar y Parch T. Ellis Thomas, Abergynolwyn. Yr oedd yn llaweDydd mawr ganddo fod amgylchiadau wedi gwneyd y ffordd, yn glir iddo fod yn y cyfarfod y noson hono. Teimlai fod llawer mwy i'w ddyweyd nag a ganiata-i amser, yn neillduol pan yr oedd cynifer o frodyr yn bresenol. Bu Mr Jones yn gyfaill llawn caredigrwydd a ffyddlondeb; yn gyngborwr doeth a dyogel iddo ef, a hyny pan yr oedd yn wan. Y mae llawer i'w cael yn gyfeillion i ddyn wedi iddo gasglu tipyn o nertb. Yr oedd. ganddynt fel eglwys a chynulleidfa- achos i fod yn llawen ac yn orfoleddus wrth ystyried fod gwein- idogaeth Mr Jones wedi bod mor gymeradwy a llwyddianus yn ystod ei arosiad yno. Gobeithiai y byddai yr amddiffyn Dwyfol ar y gogoniant yn y lie yn y dyfodol fel y bu yn y gorphenol, a dymunai lwyddiant i Mr Jones. Y Parch T. R. Owen, Llanddeusant, a ddywedai mai ychydig o amser a gafodd i ymgydnabyddu & Mr Jones, a cbyn belled ag yr oedd wedi ei adnabod, yr oedd yn ddyn trwyadl. Mr Morris Roberts, Ty Mawr, a ddywedai iddo ff urflo cyfeillgarwch A Mr Jones o flaen neb oedd yno. Pan glywodd am dano gyntaf, yn fachgen ieuanc amddifad wedi decbreu pregetbu yn Pen- m aenmawr, penderfynodd ei gael i Siloh, a lie yr