Y Tyst a'r Dydd

CAERDYDD. Anne Thomas, H.s., a basiodd Qibralter o Gaer- dydd am Genoa, Hydref 9fed, 1883. Iolo Morganwg, 8.,8" a adawodd Gibraltar am Falmouth am archebion. Gwenllian Thomas, s.s., sydd yn awr yn dad- Iwytho yu Liverpool o Huelva.

CASTELLNEWYDD-EMLYN. Ysgol Sabbothol Ebenezer.-Dydd Mercher, Medi 26aiD, rhoddodd yr eglwys uchod wledd o de a theisen i ddeiliaid yr Ysgol Sul yn y lIe, :yn ngbyda'r gangen-ysgol yn Pentrecagal. Daeth y ddwy ysgol yn ngbyd at y capel erbyn dau o'r glocb. Yna ffurfiwyd yn orymdaith drefnus i fyned i lawr trwy'r dref-y plant yn blaenori, yna. y rhai mewn oed. Erbyn cyrhaedd yr Emlyn Arms aed i mewn i'r Long Room, lie yr oedd y byrddau wedi eu hulio yn ysblenydd gan y bon- eddigeaau. Yr oedd llawnder ar y byrddau o'r deisen fwyaf ysblenydd ag oedd yn bosibl gael, a mwynhawyd y treat yn ardderchog. Wedi mwyn- hau ein hunain wrth y byrddau, aed allan yn Ilu- osog i'r cae i chwaren a rhoi gwobrwyon i'r plant. Am baner awr wedi chwch, aed i'r Long Room eto i gael gwledd i'r meddwl. Yn absenoldeb eia gweinidog, yn herwydd llesgedd, cymerwyd y gadair gan ei fab, Mr E G. Jones, B.A., yr hwn a'i llanwodd er boddlonrwydd cyffredinol. I ddechreu cafwyd araeth gan y Cadeirydd. Can gan Mr Gregory ICean. Adroddiad gan Mr R. E. Rowlands. Cafwyd ychydig o gystadleuaeth mewn canu, adrodd, dadleu, a darllen; y rhai buddugol oeddynt Mri B. E. Rowlands, Thomas Williams; Gregory Kean, Tom Jones, ac ereill. Cafwyd araeth wresog o blaid yr Ysgol Sul gan Mr D. H. Thomas, Coleg Caerfyrddin. If Y Ouean Olaf," gan William Davies a'i barti. CAn gan Mr David Lewis. Ar y diwedd pasiwyd pleidlais o gydymdeimlad a'r gweinidog am nad allai fod gyda ni; pleidlais o ddiolchgarwch i'r boneddig- esau am wasanaethu mor ardderchog wrth y byrddau, a Mr J. Lloyd Davies, Emlyn Arms, am y fenthyg y Long Room a'r cae yn rhadacam ddim. Wedi canu tdn gynulleidfaol, ymwahanwyd wedi cael gwledd i'r corff a'r meddwl. Gobeithio y cetr un o'r fath eto y flwyddyn nesaf. Cyfarfod Blynyddol Ebenczer.—Cynaliodd yr eglwys uchod ei chyfarfod blynyddol Hydref 9fed a'r lOfed, pryd y gwasanaethwyd ar yr achlysur gan y Parchn B. Davies, Treorci; T. Nicholson, Dinbych; W. E. Jeffreys, Saron a W. P. Huws, B.D., Beulah. Yr oedd yr hin yn ddymunol, y cynulleidfaoedd yn Iluosog, y pregethau yn nerthol a dylanwadol dros ben, a lie cryf i gredu fod y Pen-bugail mawryn rhoddi ei neillduol bresenol- deb. Hyderwn y bydd i'r bad da a hauwyd ddwyn Ifrwyth lawer. er gogoniant Duw. Gwnaed casgl- iad ar ddiwedd pob oedfa er lleihau. dyled y capel. Dechreuwyd y gwabanol oedfaon gan y Parchn T. Nicholsoa, E. Phillips (M.C.), D. Adams, B.A., a Mr B. C. Davies, o Goleg Caerfyrddin.

Genedigaethau, Priodasau, &c. ])ALIEK SYLW.Ein telerau am cryboeddi liarddoniaetli yn Ptysyllticdiff a hancs Gcnodigaeth, J'riodas, ncu Ifarwolaeth yw tail- coiniog- y llincll. GENEDIGAETHAU. EVANS.—Hydref 4ydd, priod y Parch W. G. Evans, Coity, ar ferch. Collwyd y plentyn braf, ond mae y fam, drwy drugaredd, yn gwneyd vn lew. DA VIES.—Hydref 6ed, priod Mr Ben. Davies, Dan. yderi, ar fab-ei chyntafanedig. Gelwir ef ya Guion. PRIODASAU. MORUANS—HAKRIES.—Hydref 6ed, yn y Tabernacl, Llanymddyfri, gan y Parch W. Gibbon, Mr Edwin Morgans, Cefntelych, âMissEleanor Harries, Orchard-street, Llanymddvfri. JONFS-DAVIEs.-Hydref 9fed, yn Salem, Llanym- ddyfri, gan y Parch W. Gibbon, Mr David Jones, Myddfai, a Miss Margaret Davies, North Western Hotel, Lla.nymddyfri. Hawddfyd a llwyddiant fyddo eu rhan55 MARWOLAETHAU. WILLIAMs.-Hydref 17eg, yn 75 mlwydd oed, Mr Morgan Williams, High-street, Mertbyr. BI1 am flynyddau lawer yn gofrestrydd priodasau yn Merthyr, ac yr oedd yn un o'i thrigolion hynaf. Yr oedd yn ewytlir i weddw y diweddar Mr Thos. Stephens (Casno iyn). PUOH.—Hydref 8fed, yn 4i mlwydd oed, Miss Anne Pugh, unip ferch Mrs Mary Pagh, Ty Capel yr An- nibynwyr, Dolgellau. LLOYD—Medi 29a.in, yn lied sydyn, yn 43 mlwydd oed, Hannah, gweddw Mr Samuel Lloyd; Penydarren, yn nhy eichwiler, Mrs Jane Davies, Glandwr, ger Abertawy. Y nos Fawrtli bia, notol ydaethai i'r gymydogaeth. Claddwyd ei gweddillion marwol hi prydnawn y Mawrth canlynol yn mynwent Mynyddbach, Yma y gorwedd gweddillion marwol ei rhieni, a llawer iawn o'i pberthynasau. Yr oedd symudiad sydyn y chwaer ymadawedig yn mhob ystyr yn cadarnhau eeiriau y Gwaredwr, sef mai yn yr awr ni tbybioch y daw Mab y dyn." MF.REDITH. Hydref lleg, Mr Thomas Meredith, Union-street, Merthyr, diweddar o Caemarydwn, yn 63 oed. Claddwyd ef y dydd Llun canlynol yn Cemetery y Cefn. Gweinyddwyd ar yr achlysur gau ei weinidog, y Parch Julm Thomas, Soar.

o'i flaen,y cerddai, ond torai lwybr newydd iddo ei bun, a chodai ef o'r hen rigolau arferol. Mae gafael gref meddyliwr cryf yn y cwbl, ac nid swp o eiriau dyn siaradus. Yr unig gwyn a ddygid yn ei erbyn oedd ei feithder, ac er mor alluog ydoedd, teimlai pawb ei fod wedi cymeryd gormod o amser y cyfarfod ac felly ddyfod i ffordd pethau angenrheidiol ereill oedd i'w gwneyd. Mae yr anerchiadau o'r gadair wedi chwyddo yn awr i faintioli anfertb, a theimla. llawer y dylid cael rhyw reol gyda golwg ar byn. Tybia llawer mai eu meitbder yw eu rhagor- iaeth, ac na byddant i fyny a'r acblysur oni byddant felly. Pe torai Dr PARKER ar yr arfer yma, a pbe rhoddai model o anerchiad mewn awr o amaer, gwnelai wasanaeth gwertbfawr i'r Undeb, a gall ef yn bawdd fforddio hyn, oblegid ni thybiai neb mai o ddiffyg defnyddiau i wneyd anercbiad am ddwy awr y cyfyngodd efe ei hun i awr. Ni byddai ond ofer i ni gynyg rhoddi cryn- odeb o anerchiad Dr FAIRBURN ond rhydd y dyfyniadau a ganlyn ohoni ryw awgrym o'r meddwl cryf, a'r ymadroddion bachog sydd yn rbedeg drwyddi. Dylai yr eglwys," meddai, fod y fwyaf cynyddol o'r holl gymdeithasau, yn blaenori yn mhob cangen o ddaioni. Ei lie ydyw nid ar ol yr amseroedd, oiicl ou blaen; dylai nid dilyn, ond blaenori y wladwriaeth." Mae hawl- iau Cristionogaeth i'w cael allan, nid yn ei chyrhaeddiadau, ond yn ei chyinhwysderau nid wrth y petbau y mae wedi ei wneyd, ond wrth y pethau y mae yn alluog i'w gwneyd." Nid yw syniadau esmwyth byth yn gwneyd dynion cryfion rbaid cael gwirioneddau preiffion i symud meddyliau rhesymol." Mae yr anerchiad drwyddo yn llawn o'r meddyliau cyfoethocaf, a'r rhai hyny wedi eu gosod allan yn yr arddull fwyaf coeth a chlasurol. Mae Dr FAIRBTJRN yn un o'r dynion y gall yr Enwad fod yn falcb obonynt; oblegid cyfrifir ef gan bob dosbarth yn un o arweinwyr meddyliol yr oes a hapus yw y gw^r ieuainc sydd yn eistedd wrth draed y fath athraw. Rhoddwy.d i'r cenadon o Madagascar y derbyniad oedd yn deilwng iddynt; ac ychwanegodd presenoldeb Mr SHAW yn arbenig yn fawr at ddyddordeb y cyfarfod. Aeth dros yr un ffeithiau yn ngtyn a'i garcbariad, a'r driniaeth ddiraddiol a gafodd, ag a roddodd yn flaenorol yn Exeter Hall; a'r rhai erbyn hyn sydd yn bysbys i'r wlad oil. Yr oedd yr adroddiad yn cynyrchu teimlad cryftuag at Ffrainc, ac y dylai dalu yn llawn am y sarhad a'r golled, ac eto cadwodd pawb o fewn terfynau boneddigeiddrwydd, gan adael y cwestiwn o iawn i'w benderfynu rhwng Llywodraeth y wlad bon a Llywodraeth Efrainc, a diau ei fod felly yn cael ei adael mewn dwylaw hollol ddyogel. Cynhyrfwyd teimlad cryf pan ddywedodd Mr SHAW gyda phwyslais arbenig, ei fod ef yn ddeiliad Prydeinig yn gystal ag yn Genadwr Cristionogol; ac yr ymddiriedai i Lywodraeth ei wlad i amddi- ffyn ei bawliau. Yr araeth fwyaf poblogaidd a draddod. wyd yn y cyfarfod cyhoeddus oedd eiddo Dr PARKER. Parodd dipyn o syndod a chyffroad, pan ddywedodd ei fod yn gwa- haniaethu yn Ilawer mwy oddiwrth rai o'r eglwysi rhyddion nag byd yn nod oddiwrtb yr Eglwys Wladol. Er mor llydan oedd y ceunant oedd yn ei ysgar oddiwrth bono, eto nad oedd yn ddim yn ymyl yr agendor oedd yn ei ysgaru mewn athrawiaeth oddi- wrth y rhai a wadent Dduwdod Mab Duw. Carai ef y gair Efengylaidd, ond carai ef fwyaf pan na chynygid rhoddi diffyniad ohono. Yr oedd yn un .o'r llwythau cysegr- edig o eiriau na roddent eu hystyr i fyny ond i ymchwiiiadau calon yn eu caru. Mae fel y gair Duw, bywyd, cartref, cariad, a'r cyffelyb, y rhai nad oedd dim darnodi arnynt. Dywedai fod rbywrai y dyddiau hyn yn siarad am bregethu Efengylaidd fel rhywbeth i wragedd a phlant, a bod y dyn- ion wedi troi eu cefnau ar y fa,th bregethu. Os oedd hyny yn wir, cymerai ef yn deyrn- ged i'r Efengyl; oblegid mai mewn gwra- gedd a phlant y ceid teimladau goreu y natur ddynol yn fwyaf pur a dilwgr, ac ym- .ffrostiai ef yn yr Efcngyl oedd yn cyfarfod teimladau goreu a thyneraf y natur ddynol. Yr oedd ei araeth yn gref a phoblogaidd, ac nid oes achos dyweyd ei bod yn cymeryd y gynulleidfa. Nis gallwn gyfeirio at y papyrau a ddar- llenwyd, er fod rhai obonynt ar faterion yn y rhai y teimlwn gryn ddyddordeb, a'r rhai y cawn eto hwyrach gyfle i alw sylw atynt. Yr oedd yr adroddiad a ddarllenodd Mr HOOKE o sefyllfa Trysorfa y Jubili yn galonogol iawn a'r cyfarfod dirwestol yn brawf fod y teimlad yn mhlaid sobrwydd yn cryfhau, er na roddir adeg mor amlwg a chyhoeddus i'r cyfarfod dirwestol ag a ddylai gael, ac a roddir iddo hefyd gan rai enwad- au. Diau ddarfod i'r cyfarfodydd roddi symbyliad effeithiol i'r rhai a'u mwynhaodd, ac y teimlant yn gryfach ar eu bol i wneyd y gwaith sydd o'u blaen am y gauaf agosaol, ac y mae darllen yr adroddiad yn rhwym o gario yr un dylanwad ar y rbai na chafodd yr hyfrydwch o fwynbau y cyfarfodydd.