Y Tyst a'r Dydd

BEAUFORT, CYFARFODYDD ORDEINIO. Mehefin 30ain, cynaliwyd cyfarfodydd i ordeinio Mr J. Vinson Stephens, o Goleg Aberhonddu, yn weinidog ar yr eglwys Seisonig yn y lie uchod. Boreu dydd Llun, am 11 o'r gloch, dechreuwyd y gwasanaetb drwy ddarllen a gweddio gan Mr, T. Edmunds, o Goleg Aberhonddu. Pregethwyd ar natur eglwys gan Dr Morris, Aberhonddu, a holwyd y gofyniadau gan y Parch J. O. Jones, Ferndale, y rhai a atebwyd yn gryno a cbynwys- fawr gan y gweinidog ieuanc. Offrymwyd yr urdd-weddi gan Dr Morris, a gofynwyd am yr ar- wyddion arferol gan y Parch W. Griffiths, Beau- fort. Am 2, dechreuwyd gan y Parch J. W. Jones, Llanhiddel. Pregetbodd y Parch J. LI. Jones, Penclawdd, ar ddyledswydd y gweinidog ieuanc; a'r Parch W. Griffiths, Beaufort, ar ddy- ledswydd yr eglwys. Am 6.30, dechreuwyd gan Mr W. Morgan, o Goleg Aberhonddu, a phiegetb- wyd gan y Parchedigion J. Morris, Pontygof, a Dr Morris, Aberhonddu. Heblaw y rhai a enwyd gwelsom yn bresenol y personau canlynol :— Y Parchn- E. Powell a B. Shankland, Tredegar; W. T. Hughes a J. T. Thomas, Ebbw Vale T. D. Evans, Cross Keys a'r Mri E. Groves, New- port; S. R. Jones, a J. M. James, Coleg Aber- bonddu a Dr Evans, Beaufort. Cafwyd cyfarfodydd dymunol iawn. Ni chlyw- som lawer gwell canu erioed, a da oedd genym fod ein brawd ieuanc yn dechreu ar ei weinidogaeth o dan amgylchiadau mor gysurus. Llwyddiant iddo. YMDEITHYDD.

WYDDGrRUGr. Agoi wyd Brawdlya Sir Fllinl, boreu Iau, Clorplienaf 24tin, gan Syr Robert Grove yn neuadd y sir. Hen wr pwylloo-, gofatus, ao amyneddgar yw Syr Robert, a thra gwahanol i amvyw o'i frcdvr barnol a gadwant mewn cof eu bod yn cynrychioli y Frenines. Nid ydyw lledneisrwydd a thiriondeb yn angbydweddi a gwir urddas. Deallwn i'r Barnwr gael tri phar o feny^ gwynion yn ystod ei gylchdaith, a byfryd i ni flusai bod mewn sefyllfa i voddi par iddo dros y sir hon ond drwg- genym fod y rhif-res droseJdoi yn dduach nag arfer. Achos gofidus ydoedd un ELIZABETH BLYDDYN, geneth ddeuddoa oed, heb addysg o un math, o fynydd Coed-y-Fflint. Yr oedd ei thad yn droseddwr, a'i mam yn esgeulus o ddysgu gonestrwydd iddi. Cymer- wyd hi gan un Mre Rees gyda'r amean o'i diwygi0{ ond lladrataodd amryw wisgoedd oddiarni gwerth dwy bunt. Cafwyd hi yn euog, ac er ei lies anfonodd y Barnwr, yr hwn a siaradai yn dadol, am bum* mlynedd i ysgol ddiwygiadol.—Cyduddiad pwysig a ddygid yn erbyn RICHARD PBITCHARD, a fu hyd yn ddiweddar yn gweitbio yn agos i'r Wyddgrug, mewn fie a elwir Plas Major. Y gyhndd- gwyn yn ei erbyn ydotdd, iddo gymeryd llw drwg mewn prawf a gymerodd le yn Llys Chwarterol y sir, Gorplienaf 2il. Cyhuddid un Francis Jones o ladraia gwair o Plas Major yn Mawrth diweddaf, a Pritcha'd oedd y prif dyst yn ei erbyn ond gwrth-ddywedid ei dyst;olaeth mor amlwg a phenderfynol gan amryw dystien, fel na chredai y rh< ithwyr ef, felly dygasant Jones yn euog o dderbyn lladrad, ac an fonwyd ef am dri mis i'r carchar. Cymerwyd Pritchard i fyny am anudoniaeth, a chyfaddelodd ei fod yn euog o ddyweyd anwire idau. Am ei lod wedi addef ei bechod (a hyderai y Barnwr y gwnai ei adael), anfonwyd ef i'r un carchar a Francis Jones am bum' mis gyda llafur caled. Kdrych yn hynod ar eu gilydd yn ddiau wnaeth y ddau, Jones a Pritchaid, pan welsint wynebau eu gilydd o tYwn muriau carchar. Hyderir y deuant allan yn well dynion.—Dedf'ryd drom gafodd WILLIAM WOOD, o'r Maesglas, ger Tieffynon, ond nid rhy drom ychwaith pin ystyrir ei drosedd anfad o geisio lladd ei wraig gyda cbyllell, Ebrill 28ain. Ymbnododd a Mrs Wood yn Hydref diweddaf. Yr oedd efe yn weddw, a hithau yr un modd, a chariddynt dri o blant bob un. Ni buont byw yn ddedwydd am nemawr wythnos, ac aeth o ddrwg yn waeth hy.1 y dyddiad nchod, pan yr aeth Wood i ysfcafell gysgu y wraig, a rhwygodd ei gwyneb gyda'r gyllell a ddangosid yn y llys, fel yr oedd y gweiy a'r dil ai wedi eu mwydo mewn gwaeJ, ac oherwydd ei hegni anghyttradtn llwyddodd y wraig i ddianc o'r ystafell gan waeddi i dy cymydog. Bn mewn sefyllfa beryglus am wythnosau, ac yr oedd yr archollion ar ei boch yn profi mo- benderfynol a chreulawn oedd yr ymosodiad. Ainddiflfynidy carcharor gan Mr C. Williams Aeth y barnwr yn tanwl dros y dystiolaetb, a,c eglurodd y ddeddf yn amlwg a dealladwy, a gadawodd yr achos yn Haw y rheithwyr, y rhai, wedi byr ymgyngboriad, a ddygasant reithfarn o euog. Dedfiydwyd ef i 15 mlynedd o wasanaeth penydiawl, er syndod i'r rbai oeddyni yn y llys. Mae y carcharor yn ddeuddesr a deugain oed, ac arwyddion o yfed trwm amo. Mae Mrs Wood wedi ei dwyn i fyny yn gref- yddol a pharchus, a merch ydyw i un o'r diaconiaid enwocaf gyda yr Annibynwyr a fu yn s;r Fflint, ond sydd wedi marw er's tuag ugain mlynedd. DEWISIAD LLEOL (LOCAL OPTION). Cynaliwyd cyfarfod cyhoeddns yn neuadd bardd y dref, nos Fercher, y 23ain o Orphenaf, ar y symudiad uchod, pan y nymerwyd y gadair gan yr hybarch, ac arch gadeirydd VV yddgrug-, y Parch Roger Edwards. Wedi ychydig sylwadau Uongyfarchiadol, galwodd ar y Parch Thomas Roberts i ddarllen y penderfyniad cyntaf. Eiliwyd ef gan Mr Edward Wheldon, Cadeir- ydd y Bwrdd L!eol. Diweddai gydag addewid o ddi, wygiad pwysig wedi i Dy yr Arglwyddi gael ei safn- rwymo. A tegwyd y penderfyniad gan y Parch Thomas. Evans, Preston (diweddar o Ferthyr). mewn araeth lithrig a llawn arabedd. Un thagorol yw y brawd hwn am uodi hwyl, a nofia yn rhwydd pan y bydd awelon teimIadau yn chwythu ar ei lawn hwyliau, ac ni wnai fawr ohoni ar diriogaeth rbesymeg Cynygiwyd yr ail benderfyniad gan y Parch W. T. Thomas, yr hwn a sylwodd ar y tegweh a'r rhesymoldeb fod rheoleiddiad y tafarndai a buddianau lleol dan arolygiaeth y treth- dalwyr. Cefnogwyd gan Mr C. Candlin, ae ategwyd ef gan Dr Thomas, Liverpool, mewn araeth gref, degr. ac ymresymiadol. Yn ddiau, mae Dr Thomas yn mblith y rhai blaenaf yn y Dywysogaeth inewn tegweh, cywir- deb, a rhesymiadol lei ysgrifenydd a siaradydd, a gfesyn na ddarllenid ei lytbyrau rhagorol yn y TYST A'B DYDD o wythnos i wythnos dan yr enw "Hadmer- y d," a'r erthyglau galluog ond diymhongar a gy- hoeddir yny newyddiadar hwnw. Eiliwyd diolcbgarweh i'r Cadeirydd gan Mr C. H. Murray, goruchwyliwr, a chefnogwyd gan y Parch Owen Thomas, M A. Ap RICHARD. -0

CWM RHONDDA. Mesur Ccm y Tafarndai ar y Sabboth.-Hysbys- wyd fod cyfarfod i'w gyn ll gan gefnogwyr diddymiad y mesur uchod yn Ngwesty Ynyscynon, Trealaw, am 6 o'r gloch y Llun diweddaf. Daeth yr awr enwedig, ond, er syndod i'r rhai a alwodd y cyfarfod, nid oe d neb yn cynwys y gynulleidfa ond hwy eu hunain. Cyf- logasact seindorf o Gierdyd(I i flaenori eu gorymdaitb, gan gychwyn o Dreorci, ond ni chyinieddasant hwy y lie cyfarfod hyd chwarter i 7, a'r pryd hwnw nid oedd ond dau o'r cefnogwyr yn dilyn, gan chwifio baner. Yn union daeth nifer fawr o Blue Ribbonites i'r fan, a chan iddynt ddeall nad oedd fawr arguel i'r cyfarfod i ddechreu, cymerodd y rhai hyn, yn cael eu blaenori gan Mr Councillor Beavan, Caerdyd), eu safle ar embankment oddeutu 50 Hath oddiwrth gefnogwyr y diddymiad o'r ddeddf, ¡pn ddeuhreu cyfarfod gwrth- wyi ebol. Yn fuan daeth cetnogwyr y diddymiad i'w He penodedig, ond mewn sefyilfa wan iawn (dim ond oddeutu 50 o amgylch eu hesgyn'awr), lie yr oedd Mr Hicks, o Lundain, yn ceisio dangos anghyliawnder Deddr Can y Tafarndai yn Nghyanru. Yr oedd gor- ymdaith a chyfarfod y diddymiad yn fethiaat.

-mae Manchester, Birmingham, a'r trefydd mawrion ereill yn dilyn. Mae Mr Gladstone yn myned i Midlothian diwedd Awst, a gellir dysgwyl ganddo ddwy araeth wna angerddoli y teimlad dros y mesur. Nid yw y Toriaid wedi anghofio ei areithiau yn Midlothian yn 1880, ac nid oes arnynt fawr awydd i'w weled yn myned yno drachefn. Mae yr hen arwr, John Bright, wedi aroglu brwydr o bell, ac yn barod i ym- daflu iddi. Hyd yn hyn nid yw y cyffroad wedi lliniaru dim ar gynddaredd Arglwydd Salisbury -mae mor chwerw, dygasog, a herfeiddiol ag erioed; ond dygir yntau i'w synwyr, a bydd yn edifar ganddo godi y fath ysbrydion. Tra mae Lloegr yn cyuhyrfu, atolwg, pa beth mae Cymru yn myned i wneyd ? A ydyw Cymru yn myned i oddef y gwaradwydd hwn heb wrthdystio ? Digrif yw clywed ambell gorachyn o Dori yn dyweyd y gwna yr oil ddibenu mewn mwg; ond byddai yn burion iddo gofio nad oes byth fwg heb fod tan mewn cysylltiad ag ef, ae y mae y tan hwn, cyn y diffoddir ef, yn sicr o losgi hen draddodiadau Ty yr Arglwyddi, nes ei gael i fod o wasanaeth i'r wlad, ac nid yn atalfa i ddeddf- wriaeth oleuedig.