Y Tyst a'r Dydd

AT EIN GOHEBWYR. Olynfab—Prinymaeyn wcrth dwyn y ifeithiau a uodir genych l oleu dydd, ac mae yna sneer yn rliedeg drwy yr ysgrif sydd yn peri i m ddrwgdybio cich amcan yn ei lianfon i'r wasg, I'r tagged. Mae meithder cin hadroddiad o Gyfavfodydd yr Undeb wedi can allan luaws o ysgrifau am yr wythnos hon. Eto gwnawn ein goreu iddynt ymddangosyr wythnos nesat'. Nid ydyin yn ffwueyd unrliyw esgusawd am roddi cymaint o'n gofod i Gyftr- fodydd yr Undeb, am y gwyddom fod eiu darllenwyr yn dysgwyl yn awyddus am adroddiad lielaeth o'r eyfarfodydd dyddorol ac adeiladol a gynaliwyd yn Llanelli. Mewn Llaiv.—Armibyn\vr-H. 1'. Raymond—Harri—Moses Davics —Cymdeithas Ddarbodol Gweinidogion yr Annibynwyr—Ysgol Ramadegol Caerdydd— Pethau nas Gwyr Pawb—Silurydd— Kisteddtod Aberaeron— Cydweli—Llwyddiant Arlioliadol— Cyriianfa Mynwy- Nebo, Hirwaun-Saron, Maesteg-Cacrphili —Tredegar—Cyfarfod Ymadawol y Parch D. Stanley Davics, DanfyIbn—Athrota..FfrwdYaI—Cenedigaetha.u, Priodasau, a Marwolaethau-Cyfarfodydd, &c., &c.

CARDIFF GKAiULVU SCHOOL. A BOARDING AND DAY SCHOOL. CLASSES now reading for the UNIVERSITY Colleges, the J TRAINING and DENOMINATIONAL Colleges, the MEDICAL, LEGAL, and PHARMACEUTICAL Esamin atious, and for the CIVIL SERVICE and COMMERCIAL PURSUITS. DUTIES resumed on MONDAY, JULY 28th, 1884. For terms, &e., apply to R. G. LEVI, H, Mtzalan Place, Cardiff. 18,7.r ILLUMINATED WORE," Testimonials, Presentation Addresses, Sfc., executed in the purest styles, in gold and colours. TYSTEBAU AC ANERCHIADAU ANRHEGOL YN Gymraeg ncu Saesoneg (gwaith llaw), wedi eu gwychu yn y dull mwyat dillyn a hardd, a llythyreuau addurnedig a lliwiedig, ac ag arwyddluniau eyfaddas, mewn ymylwaith amryliw. RUAI AXERCHIADAU A WNAED Mr D. Simons, Manager, Moss Bay Steel Works, Cumberland, late Manager of the Bessemer Steel Works, Rhymney. Mr D. Phillips, New Tredegar, P.P.U.M., presented by the Oddfellows of the Rhymney District. Mr J. Price, Manager, Treharris, late Manager of the Clydaeh Vale Colliery, Rhondda. Rev D. Silyn Evans, Aberdare. Rev W. Edwards, Aberdare, Chairman of the Welsh Congre- gational Union. 7.6.w. S. D. ROBERTS, Trealaw, l'onlypridd Cyfundeb Maldwyn. CYNELIR y Cyfarfod Chwarterol nesaf yn Savdis, Llan- wddyii, ar y dyddiau Mawrth a Mercher, Medi iiil a'r yydd. Y Gynadledd am 2 y dydd cyntaf. S. si T J. REES, Y sg, Eglwys Annibynol Tylorstown. DYMUNIR g-wnoyd yn hysbys iiad yw yn gylleus i'r eglwys uchod dderbyn uyhoeddiadau i bregethu lios- weithiau yr wythnos —Dros yr Eglwys, WILLIAM DAVIE8, JOHN JONES, ~) THOS. MATHEWS, DAVID DA VIES, V Diaconiaid 8 8j DAVID JONES, j

YR WYTHNOS. JUBILI DIDDYMIAD Y GAETHFASNAOH.— Mae haner can' mlynedd wedi myned heibio er y dydd cyntaf o Awst y flwyddyn hon, er pan ddiddymwyd Caethfasnach yn Nhref- edigaetbau Prydain Fawr. Wedi hyny, mae America wedi dilyn, ac nid yw mas- uachu mewn gwaed a chnawd dynol yn cael ei oddef yn awr ond mewn gwledydd Mahometanaidd a phaganaidd. Mae yn gofyn meddu crebwyll eang a dychymyg bywiog er ymsyniad yn gywir am y gwa- haniaeth sydd rhwng sefyllfa Prydain Fawr heddyw a'r hyn ydoedd baner can' mlynedd yn ol. Gweddus oedd dathlu amgylchiad mor bwysig; ac ar wahoddiad yr Anii- Slavery \8ociety, cynaliwya cyfarfod mawr- eddog yn y Mansion House, Llundain, ar y dydd crybwylledig, dan lywyddiaeth Tywys- og Cymru. Yr oedd yno gynulliad mawr- eddog ac urddasol, fel y mae bob amser pan gyhoeddir gyda sicrwydd fod y Tywysog i gymeryd rhan. Traddododd araeth agor- iadol lawn o gydymdeimlad ag achos rhyddid a chyfiawnder yn mbob gwlad, a datganai ei lawenydd fod Prydain wedi gwneyd y fatb gynydd enfawr yn yr haner canrif diweddaf. Traddodwyd areithiau gan Arglwyddi Granville, Cairns, Derby, a Shaftesbury, Syr Stafford Nortbcote, Arch- esgob Canterbury, Cardinal Manning, Mr W. E. Forster, A.S., a'n cydwladwr enwog ac anwyl, Mr Henry Richard, A.S. Gad- ewir enw Mr Richard allan gan y Western Mail yn fwriadol, yn ddiau, ffel na byddo y wlad yn gwybod fod Ymneillduwryn cael ei dderbyn a'i alw i siarad mewn cynulliad mor urddasol. BRAD-DERFYSGWYR G-WYDDELIG,- Un 0 ffurfiau diweddaraf melldith yr adran wrth- ryfelgar o'r Gwyddelod yw defnyddio dynamite i chwythu adeiladau cyhoeddus y trefydd mawr yn chwilfriw. Nid ydynt yn enill dim trwy anfadwaith felly ond boddloni eu dialgarwch uffernig. Rai misoedd yn ol, cymerwyd tri ohonynt i'r ddalfa yn Birming- ham a Birkenhead, a chafwyd yn meddiant un ohonynt ar y pryd, ac yn nhy y llall, ddefnyddiau dynamitaidd, a chanddynt oil lyfrau cyfrifon, papyrau, a llythyrau oeddynt yn profi tuhwnt i bob dadl eu bod yn perthyn i gymdeithas ddirgelaidd oedd wedi ym- dynghedu dinystrio meddianan y Saeson yn mhob tref fawr trwy y deyrnas. Dygwyd hwy i'r prawf yr wythnos ddiweddaf yn Warwick, ger bron y Barnwr Hawkins. Cymerwyd pwyll mawr i fyned trwy yr holl dystiolaethau, ond yr oedd yn anmhosibl i ddau ohonynt symnd yn wyneb y baich aruthrol o gyhuddiadau a ddygid yn eu herbyn. Ni fu y rheithwyr ond deuddeg mynyd cyn dwyn dedfryd "Euog" yn erbyn dau o'r caroharorion. Dedfrydwyd Daly i benyd-wasanaeth am ei oes, ac Egan am ugain mlynedd. Am fod profion digonol fod McDonnell wedi ymadael a'r gymdeithas lofruddiog er's saith mlynedd, ac wedi arwain bywyd gwastad er hyny, rhyddhawyd ef dan feichiau trwm. HUNANLADDIAD TYBIEDIG YN LLAN- GYNWYD.—Boreu dydd Mercher, Gorphenaf 30aill, taflwyd pentref ac ardal swynol Llan- gynwyd i ddychryn a braw gan y newydd galarus fod mab yr offeiriad wedi gosod terfyu ar ei fywyd trwy saethu ei hun i farwolaeth. Mae y Parch R. Llewelyn, M.A., yn un o offeiriaid mwyaf parchus y wlad, ond, yn anffodus, yr oedd ei fab-33 oed-yn arwain bywyd afradlon. Bwriedid iddo fod yn feddyg, ond yn lie dilyn ei efrydiau yr oedd yn hoffi cymdeithas y cwpan, ac y mae hwnw bob amser yn cynwys wermod a cbwerwder, ac yr oedd yn dwyn blinder a thrallod nid bychan i'w dad a'i chwaer. Dywedai Jennet Hughes, yr hen forwyn oedd wedi bod yn ngwasanaeth y teulu am 34 o tlynyddau, ar y trengholiad, ei fod wedi bod yn yfed yn drwm yr wyth- nos ddiweddaf nes dyrysu cymaint ar ei feddwl fel ag i gredu fod yno nifer o ddynion am ei ddal a'i ddwyn yn gaeth i'r gwallgofdy. Rue iodd allan i'r ffordd yn ei ddillad nos, gan ddadleu yn wyllt a'r dynion dychymygol hyn yn erbyn myned i gaeth- iwed. Rhedodd hitbau ar ei ol, a darbwyll- odd ef i ddychwelyd, yr hyn a wnaeth, ac wedi myned i'w ystafell wely cyllawnodd y weithred erchyll o saethu ei hun, a bu farw yn y fan. Dedfryd y rheithwyr oedd fod y dryll wedi myned allan yn ddamweiniol, ac amlygant y cydymdeimlad dyfnaf a Mr Llewelyn a'i anwyl ferch, yn yr byn yr ydym ninau yn dymuno cyduno yn galonog. Z.11 CAMLAS-LONGAU MANCHESTER.-—Hysbys- asom tua dau fis yn ol fod y mesur am y gamlas hon o Liverpool i Manchester wedi pasio Pwyllgor Ty yr Arglwyddi yn ddyogel, ar yr amod fod pum' miliwn o bunau- amcan-gyfrif traul y gamlas-i gael eu tanysgrifio cyn dechreu ar y gwaith a bod pleidwyr y mesur yn Manchester wedi addaw y swm hyny cyn myned ohonynt i gysgu y noson hono ond cymerasom ofal i awgrpmu fod creigiau peryglus o'i flaen, ac y gallasai fethu cyn dyfod yn ddeddf. Bellach, mae ein proffwydoliaeth wedi dyfod i ben- mae Pivyllgor Tý y Cyffredin ivedi ei daflu allan, a liyny yn ddiseremoni. Llynedd taflwyd ef allan gan Bwyllgor yr Ar- glwyddi, ac eleni taflwyd ef allan gan Bwyllgor y Cyffredin ond mae y mesur ei hun eyn belled o fod yn ddeddf ag erioed, ac y mae ein gobaith am fyned i Fanchester mewn Hong wedi ei chwalu. Dywedir fod y swm anferth o £120,000 wedi eu gwario eisoes, ac y mae yn amheus a oes gan ei bleidvyr arian a gwroldeb i gynyg etc ond mae 7 Saeson yn nodedig o wydn a gwrol, ac ni ryfeddem iddynt wario swm cyffelyb eto er cyrhaedd eu hamcan. CBAITJPDER CREADUR. — Mae hetiwr o'r enw Mr Hiscock yn dwyn ei fasnach yn mlaen yn Preston, swydd Lancabter. Yr oedd efe wedi myned yn ddiweddar i lan y mor am ychydig ddyddiau, gan adael y fas- nacti yn ngofal ei wraig aN ewfoundlancl mawr a tlywysogaidd yr olwg arno. Byddent yn arferol o adael y faelfa ar adegau dan ofal y ci yn hollol, ac un diwrnod pan oedd y gwr yn mwynhau ei hun ar lan y mor, aeth y wraig i fyny i'r llofft i gyflawni rhyw orch- wyl, gan adael y ci i ofalu am yr hetiau a'r fasnach. Pan ar y lloftt, clywodd y wraig swn brwydr ofnadwy ar y llawr a phrysur- odd i'r masnachdy, ac yno gwelodd y ci wedi gwthio rbyw greadur o ddyn i gongl, ac yn ei ddal yn gadarn yno gerfydd ei ddillad. Gorchymynodd y wraig i'r ci ollwng ei afael, ond ni wnai ufuddbau ar un cyfrif. Methodd pob dyfais ei gael yn rhydd nes i'r adyn gyfaddef ei fod wedi lladrata eiddo, ac wedi bwrw ymaith y cyf- ryw gollyngodd y ci ei afael, a maddeuodd Mrs Hiscock ei drosedd gan ddywedyd wrtho, "Dos ac na phecha mwyach, rhag dygwydd i ti beth a fyddo gwaeth." GWROLDEB BACHGENYN.—Ychydig amser yn ol dygwyddodd damwain dorcalonus iawn yn Pembre. Yr oedd amryw o blant yr ysgol ddyddiol wedi myned i ymdrochi ZD y yn y mor, ond yn anffodus yr oedd y llanw yn myned allan, ac felly boddodd dau, ond aehubwyd dwy ferch trwy fedr nofiedyddol a gwroldeb digymhar bacbgenyn deg oed. Gwnaeth ymdrech galed i acbub y ddwy arall, ond methodd. Tystia y ddwy a achub- wyd y buasent hwythau wedi boddi oni bai i Thomas Morgan Bevan nofio atynt a'u dwyn yn ddyogel i dir. Taenwyd y newydd am wroldeb bachgenyn mor ieuanc gyda syudod trwy yr holl wlad. Pan glywodd Mr Rowlands, crwner y dosbarth, am y petb, anfonodd y manylion i'r Royal Humane Socicly yn Llundain, a darfu y gymdeitbas anrhydeddus hono anfon bathodyn a certifi- cate i'r Maer i'w gyflwyno i'r bachgen. Prydnawn dydd Gwener diweddaf cynal- iwyd cyfarfod cyhoeddus yn ysgoldy y Bwrdd er cyflwyno yr arwyddion hyn o gymerad- wyaeth i'r bachgen. Daeth torf luosog yn ngbyd, a chymerwyd y gadair gan y Parch Henry Evans, offeiriad y plwyf. Traddod-