Y Tyst a'r Dydd

UNDEB YR ANNIBYNWYR CYMREIG-. CYFARFODYDD BLYNYDDOL YN LLANELLI, GORPHENAF 28AIN, 29AIN, A'R 30AIN, 1884. (Parhad o'r Rhifyn diweddaf.) .f. Y CYFARFOD CYHOEDDUS. Ar ol yr anercliiad o'r gadair, galwodd y Cadeirydd yn gyntaf ar y Parch R. Rowlands, Aberaman, i draddodi ei anerchiad ar YMGYSEGRIAD PER'SONOL EIN POBL IEUAINC I WASANAETH GRIST. Tymhor ieuenctyd yw gwanwyn bywyd, ïe, gwanwyn bodolaeth lawr ei hun. Wrth egin y gwanwyn y bernir ftrwythau haf a chynauaf, ac y gweiir pa un ai ysgub- oriau gweigion ai Ilawnion a geir erhyn y gauaf. Felly wrth edrych ar egin gogwyd iiadau meddyliol ac ymar- feriadau bywyd y dyn ieaanc y )i>■ barnu pa fath a fydd efe mewn gwybodaeth, celfyddyd, cyfoetb, moes- au, a chrefydd, yn hafddydd bywyd a gauaf lienaint ie, a pha fath a fydd efe yn mndolaeth faith ybvd a ddaw. Yn nghychwynfa bywyd dyn ieuane, gwel y dyn sydd yn meddu llygaid i weled anian.yr anvrybodua, yr anghelfydd, yr anfoesol, y tlawd, y trose idwr, y con- demniedig, a'r colledig neu fe wel y doeth, ycelfydd, y cyfoethog, a'r anrhydeddns. A gw61 dyn a'i lygaid wedi en hagor gan Ddwyfol ysbrydoliaeth y diafol du wedi ei rwymo dap) rwymau cadwynau y tywyllwch hyd farn y dyd mawr neu fe wel yr angel gwyn vn eistedd ar orsedd, ac yn gwlsgo coron gogoniant. Yr hyn fyddo dyn yn nhymhor ieuenctyd y gellir yn naturiol ddysgwyl iddo fod bvth. Wedi i ddyn ieuane gychwyn yn iawn yn ffordd rhinwedd a chrefydd, gor- mod o waith fydd i holl alluoedd uffern ei droiyn ol i bechoi a cholledigaeth. "Hyffwddia blentyn yn mhen ci ffordd, a phan heneiddio nid ymedy a hi." Rhedai yr Iorddonen gyda nerth tua'r MdrMijrw, a rhaid oodd cael galln gwyrthiol i'w thvoi yn ol; felly y mae yn )haidcaftga!luawyrthiolgras i droi dyn yn ol weli iddo redeg K ewn pcchod trwy dymhor ieuenctyd a chanol oed yn nghyfeiriad y mor marw traiywyddol. Y mae yr ieuane yn bwysig iddo ei hun Dywed Duw yn ei Air wrtho-" Os doeth fy Idi, doeth fyddi i ti dy iiun ond os gwatwarwr fyddi, tydi dy hun a'i dygi." Ac y mae hyny yn eithaf teg. Y mae acbos ae effaith yn y byd naturiol, ac y mae felly yn y byd moesol. Yr hwn sydd yn ban i'w gnawd ei hun, o'r cnawd a fed lygredigaeth eithr yr hwn sydd ynhau i'r yshryd, o'r ysbryd a fed fywyd tragy wyddol." Y mae yr ieu- ane yn bwvsig i gymdeithas: bydd yn gysur neu yn anghysur, yn fendith neu yn felldith, yn fywyd lieu yn au/eu iddi. Yr ydwyf yn cofio dyn a neidiodd i'r dyfnder i ge:sio achub ei aymydog oedd yn boddi, ond a dynwyd gan ei gynny tog i foddi g-ydag ef. Y mae y dyn ieuane sydd yn boddi mewn pechod yn tynu cym- deithas i foddi gydag ef; end amy dyn ieuane sydd yn byw yn foesol a chrefyddol, y mae hwn yn codi cymdeithas o'r dyfnder yn lyw, ac yn enill y eynteriad o wron yn y byd moesol, ac felly yn dringo yn anhraethol uwch yn ngraddfa bodolaeth na'r gwron ,,0. y b d natu'iol. Y mae gan bob person unigol ddylan- wad yn ffurfiad cymeriad eenedl, ae y mae gin y naill genedl ddylanwad vn ffurfiad cymeriad y Ilall ac f Ily y m;e o anhraethol bwys beth fyd i nodweld cymerind ieuenctyd yr oes hon er ffurfil,leynieria(i yr oesoeld a ddeuant. Y mae pryder mawr yn cad ei ddangos yn ei berthynas a, ieuenctyd. Y mae y tad a'r fam yn teimlo pryder yn nghylch eu plant, ac nid oes neb yn teiinlo mwy pryder yn eu cylch ni hwy ond Daw ei hun. Y mae y Llywodraeth wl idol yn teimlo pryder yn eu cyleb-yn adeiladu ysrjoldai ac yn darparu ath- ritwon ac athrawesau trwyddedol i'w dysau. Dengys hyn fod calon Llywodraeth ein gwlad yn euro niewn pryder am eu codi o ffosyddafiach anwybodaeth ac an- foesoldeb i frynia i iachus gwybodaeth a moes. Y mae Satan mewn pryder yji eu cylch y mae yn brysur yn gwau rhwydau i'w dal a'u maglu a'i br f offeryn ef y dyddau hyn yn oin gwlad yw y Victuallers' Associa- tion; ac os trenl odd efe ei ewinedd i'r byw erioed wrth wau rhwydau, y dyddiau hyn y maent felly. Y mae yn dal miloedd yn ei rwydau wrth ei ewyllys, ac yn eu tynu i ddinystr gyrff ac eneidiau. Y mae Eglwys Dduw mewn pryder yn eu cylch y mae yn casglu y plant, yn porthi yr wyn ac am gael bechgyn a genotbod i chwareu yn ei heolydd hi. Y mae y Duw mawr mewn pryder vn eu cylch; y mae yn dyweyd wrth bob ieaanc—" Fy mah, moes i mi dy gilon." Ac yn ei berthynas a'i waith, Efe a ddywed—" Da yw i wr ddwyn yr iau yn ei ieuenctyd." Nid oes yr un dyn ieuane yn gwnevd y da goreu iddo ei hun, ae yn gosod yr urddas priodol arno ei hun, ond yr hwn sydd yn ym- g-ysegTu i'r Arglwydd a'i waith. Y mae rhywbeth yn ogoneddus wrth edrych ar bethau yn cael eu eysegru i'r Arglwydd ond o bob peth a gysegrid ac a gysegrir iddo ef, nid oes dim morogoneddus a gweled rhietii yu eysegru eu plant iddo. Pan yn edrych yn ol, ac yn gweled y p'ant yn cael eu cyflwyno iddo yn yr enwaed- iad, ac yn d'od o fewn cylch cyfamod Daw a chenedl Israe', nid )dym i feddwl wrth hyny fod y plant yn y bcdvdd yn d'od o fown cylch y cyfamod gras, yn etif. eddion o Grist a theyrnas nefoe id. Na, eyfeiliornad Pabaidd yw hwn y mae yn rhaid i'r dyn nid cael ei gysejfru, ond ymgysegru i'r Arglwydd eyn d'od o fewn y cyfamod hwn. Dyma amod dyfodiad i\' cyfamod hwn—" Deuwch allan o'u canol hwynt, ac ymddidol- wch ac na chyffyrddwch a dim aflm a mi a fyddaf yn Da l i chwi, a chwithaa a, fyddwch yn feibion ac yn ferched i mi, medd yr Arglwydd Hollalluog." A phob dvn a dynes ieuane sydd wedi gwneyd hyn, gall ddyweyd, ¡. Cyfarnod tragywyddol a wnaeth Efe a mi, wedi ei luniaethu yn hollol ac yu sier." A'n hapsliad, gan hyny, at iene ictyd ein gwlnd yw, Yr wyf yn atolwg i ehwi, er trugareddan Duw, roddi ohonoeh eich cyrff yn abertli byw, sanctaidd, "ymeradwy gan Dduw, yr hyn yw eich rhesymol wasanaeth chwi." Y gwas- anaeth. rhesymol uchaf o eiddo dyn ieuane yw ym- gysegru i'r Arglwydd a'i waith. I. FOD HYN YN WAITH ANHAWDD. 1 Ar gyfrif terntasiynau at bleserau gau i'w gwrthwyntbu. Y mae tuedd naturiol mewn dvn at bleser a dedwyddweh, ac y mae Duw am iddo fod yn ddedwydd; ond nid oes neb as y mae yn haws ei ddenu at ddeiwyddwch gau na dyn ieuane; RC ni bu gan ddiafol erioed arddangosfeydd llawnach o hudol- iaethau nag sydd ganddo y dyddiau hvn i ddwyn ietr e ictyd oddiwrth Dduw a'i waith at ddedwyddwch gau y lenyddiaecfh lygredig — y ffugehwe JIll) aflan-y dalent gryfaf yn cael ei defnyddio ganddo i hudo y gwaitnnl—y rhedegfeydd cwn, a cheffylau, a dynion, a'r rhai hyn vn cael i-u noddi gan wahanol ddosbarthiadau o aymdeithas, o'r pendefig i lawr at y cardotya; y dylanwadau mawrion sydd ar waith er denu en llygaid at y tafarndai, puteindai, a'r chwareudai, y rhai sydd &'u drysau lliwiedig yn agored led y pen, a themtasiwn a'i gruddiau paentiedig wrth bob drws yn dyweyd, "Deuwch i mewn yma a'r rhai a ant i mewn a ddifethir ganddi eyrff ac e eidiau. Y mae Satan yn defnyddio y tue,idiadati eh wareus sydd mewn ieuenctyd fel Hrwynau yn ou penau i'w harwain dros greigiau campaa llvgredig nes tori eu h' Sgyrn wrth y miloedd. Rhaid i'r ieuanc dori yn groes i demtasiwn cyn y gall ym^vsegru i Grist a'i waith. 2. Ysbrydolrwydd y gwasanaeth. Y mae yr un nodwedd yn perthyn i wasanaeth Crist ag a borfhynai i Grise ei hun. Yn ei wasanaeth rhaid gwisgo ei nod- wedd Gwisgwch am danoch yr Arglwydd lesu Grist; Oble.:id nmgys ag y mae y neb a'ch galwodd hwi yn sanctaidd, byddweh chwithau befyd yn sanct- aidd yn mhob ymarweddiad." Fel y mae y ("ristion yn derbyn ei enw odJiwrth Grist, y mae hefyd i wisgo ei nodwedd yn ei wasanaeth. Nid oes neb yn ni was- anaeth ef i t'o l yn rheol iddo ei hun. Y rnae Y dyn i fod wedi ei greu o newydd yn Nghrat lesu i wcith- redoedd da a'r Creawdwr yn y greadigaoth hon sydd i fud yn llywodraethwr, fel yn y greuligaeth naturiol. Y Meistr, ae nid y gweision, sydd i fod yn gynilun y gwasanaeth hwn. Efe sydd wedi gadael i ni esiampl fel y canlynem ei 01 Ef." Rhaid ei ganlyn mewn Yi. b, yd, egwyddor, ac ymarferiad. Yr oedd efe yn sanct- aidd a difeius a rhaid i'r rhai a'i gwasanaet'iant Ef fyw yn sobr, yn gyfiawn, ac yn dduwiol yn y byd sydd yr awr hon. Rhaid iddynt fod yn oleuni y byd Llewyrched felly eich golenni yn ngwydd dynion, fel y gwelont eich gweithre loedd di ch ii, ac y gogonedd- out eich Tal yr hwu sydd yn y nefoedd." 3. Yr hunanymwadiad a ofynir yn y gwasanaeth. Y mae amod y gwasanaeth yn cael ei roi gan Grist ei hun. "Od myn neb ddyfod ar fy ol i, yrnwltdeJ âz ef ei hun, a chyfoded ei groes beunydd a chanlyned fi." Efe yw y model mawr yn hyn—" Yr hwn ni thybiodd yn drais i fod yn ogvfuwch a D iw, Efe a'i dibrisio id ei hun, gan fod yn ufudd hyd angeu, ie, angeu y groes." Fel Gwas Cyfrynijoi y Tad, fe ddaeth nid i'w wasan- aethu, ond i wasanaethu, ac i roi et einioes yn brid- werth dros lawer-i redeg trwy y llvvch a'r llaid or gwasan^ethu Duw a dyn'diaeth Oherwydd hyn y dy- wedocl I y Ta i am datlo-" Hwn yw fy anwyl Fab yn yr hwn y'm boddlonwyd." Yr hunanymwadiad a'i lly wodraethai Ef vw amod Ei wasanaeth i'r hwi a'i gwasanaethant. Yr oedd Paul wedi deal I hyn yn llawn pan ddywedai, Mi a ymwnaethum yn bob peth i bawb, fel y gltllwn yn hollol gadw rh ti." Y dyn na wna efe ddim gydag achos v Gwarjdwr, os na bydd ei enw, a'i fantais, a'i ddedwyddwch personol ef yn sicr cyn cychwyn, nid yw hwnw yn deilwng o Grist a'i wasan- aeth. Y mae hyn yndangos fol ymgiysegru i Grist a'i waith yn beth anhawdd i ieuenctyd. 4. Penderfyniad sefjidlog yn ofynol i'r gwasanaeth. Y mae tuedd mewn dyn ieuanc i rede r ar ol pob gwrth- ddrych It ymddemgys yn brydferth a phan y mae cy- maint o wrthddrychau a ymddango3ant. felly iddo, mae yn anhawdd ei gael yn sefydlog gydaj; un gwrthddrych. Y mae tuedd wamal ieuenctyd, a'r gogwvddiad i beri iddynt fod yn ddanddyblyg eu meddwl, ac felly yn an- washJ yn eu holl ffyrdd, yn en hanghymhwyso i was- anaeth Crist. Y mae penderfyniad sefydlog yn nod- weddiadol i'r rhai a'i gwasanaethant Ef trwy yr oesau, y rhai a godir fel colofnau prydferth yn nheml Dwyfol hanesiaeth. Rhaid i'r dyn yn ei wasanaeth Ef feddn ysbryd i d dyweyd, "Pe gorfyddai i mi farw gyda thi, m'th wadaf ddim." Y hyn yn gwneyd hunan- ymgysegriad i Grist a'iwaKh yn beth anhawdd i ieu- enctyd. II. FOD HUNAN-YMGYSESRIAD YN BOSIBL. Y mae yn amlwg fod dyn yn fod cyfrifol, a'i fod yn d'od felly yn foriawn. Y mae yn d'od yn gyfrifol i'w rieni, i gymdeithas, ac i Dduw; ac os gall dyn ieuane ddryllio rhwymau ei ddyledswyddau i'w gyd- ddynion ac i Dduw, ni all ddryllio rhwymau ei gvfrifoldeb, ac yn ol ei gyflawniad o'i ddyledswyddau l i'w gyd-ddynion y gwobrwyir, neu y cosbir ef-" A pha faru y barnoch y'ch bernir, ac k pha fesur y mesurweh yr adfasurir i chwithau." Ac felly hefyd yn oi berthynas a Duw—"Gwuu.ytilla.wcnwfieunucya nvddiau dy ieuenctyd rhodia yn ffyrdd dy galon, ac yn ngolwg dy lygaid ond gwybydd y geilw Duw di i'r farn am hyn oil." Y mae urddas mawr wedi caeI ei roi ar ddyn pan y mae wedi ei gynysgaeddu a rhyddid a. gallu i weithredu yn ol llais ei ewyllys, ac y mae o anhraethol bwys fod pob dyn yn ymdTechu iawn ddefnyddio y rhagorfraint hon u.or gynted ag y mae yn d'od yn hunan-gyfrifol; a chredwn eiforl yn d'od felly pan y mae yn d'od i ddeall ei ddyledswydd. Pan y mge dyn yn teimlo fod ganddo ryddid i wneyd, nea i beidio gwneyd ei ddyledswvdd, y mae o bwys iddo gofio mai rhyddid o fewn cylch cyfrifol leb yw. Mae yr aderyn yn rhydd yn yr awyr, ond nid yw yn rhydd i ddisgyn i'r dwfr heb foddi, ac i'r tan heb Josgi. Mae y march yn rhydd i garlamu ar y bryniau, ond nid yw yn rhydd i neidio dros y graig heb dori ei eszyrn. Mae y dei'iad yn rhydd i gadw neadoricyfraithy wlad, ond ni bydd yn rhydd oddiwrth y canlyniadau. Mae y dyn ieuane yn rhydd i ymgysegru i'r Arglwydd a'i waith, neu i wrth >d gwneyd hyny, ond ni bydd yn rhydd oddiwrth y canlynia iau a'r canlyniad fydd i'r rhai a'i gwasanaethant, "y can' cymaintyr awr hon yu y byd hwn, ac ya y byd a ddaw fywyd tragywyddol; »c i'r hwn a wrthodo, y gwas drwg a diog, ei rwymodraed a dwylaw, a'i daflu i'r tywyllwch eithaf, ac yno y bydd wyloLrn a rhincian danedd." Ondpa fodd y daw dynion ieuainc i ymgysegru i Grist a'i waith ? 1. Trwy gymeryd eu dysgu ganddo. Mae gogoniant mawr yn perthyn i greaduriaid y byd naturiol pan yn cael eu llywodraethu gan reddf, ac y mae yn amlwg y gellir dysgu llawer iddynt; a phe buasai athrawiaeth Darwin yn wir, peth rhyfedd na buasent wedi dysgu pobpeth bellach, oblegid y maent wedi cael digon o amser. Na, mae yn ddirmyg ar synwyr cyffredin i feddwl nad yw plentyn tav- oed yn dealt mwy na'r anifail callaf, ac fe gynydda dyn mewn deall a gallu i ddeall yn ddiddiwedd. A diamheu genym mai yr amean mawr mewn golwg wrth gynvsgaeddu dyn a gallu i ddeall oedd, ei ddwyn i ddeall ei ddyledswyddau i'r Arglwydd er ci ddwyn o'i fodd i ym jysegru iddo. Pan yr ydym yn gweled fod yr Arglwydd wedi bod yn dysgu dyn i gysegru ei anifeiliaid iddo Ef, yr ydym yn ei weled yn dysgu y gwersi cyntaf ar hun'.n-ymgvsegria.d a phan y dysgai gys ^gru anifeiliaid ieuainc, yr ydym yn ei weled yn dangos mai yr adeg oreu a mwyaf cymeradwy i ddyn i ymgysegru iddo Ef yw yn nhymhor ieuenctyd. Prif amcan y Gair, a g weinidoiaeth y Gair, a dylanwad yr Ysbryd GIan trwy y Gair, yw dwyn dynion i wneyd hyn yn ieuanc-" Cofia yn awr dy Greawdwr yn nyddiau dy ieuenctyd." Dysgeidiaeth y Gair i ddyn yw, dewis yr Arglwydd yn dvwysog dy ieuenctyd." Mae yn rhoi pwys mawr ar ddysgu dynion yn ieaanc i'w wasanaethu. Mae yn dyweyd am Abraham, "Cinys mi a'i hadwaen ef y gorchymyn efe i'w blant ac i'w dylwyth ar ei ol, gadw ohonynt ffordd yr Ar- glwydd." Mae yn dyweyd wrth Israel yn ei berthynas a'i gyfraith, A hysbysa hwynt i'th blant." Mas Hezeciah yn dyweyd, "Y tad a hysbysa i'r phnt dy wirionedd." Mae Paul yn dyweyd, "A chwithaa dadau na yrwch eich plant i ddigio, ond maethwch hwynt yn addysg ac athrawiaeth yr Arglwydd." Mae y Gair sanctaidd yn rhoi y fath bwys ar ddysgu yr ieuaine, am mai trwy ddeall ac nid trwy reddf y mae dyn i ymgysegru iddo Ef, ae am mai y dyn cliriaf ei syn adaeth am dano Ef a'i waith a all ymgysegru lwyraf iddo. 2. Trwy ymarfer a'r gwaith. Mae grym mawr mewn ymarferiad. Nid ar unwaith y mae yr anifail yn d'o i yn naturiol i'r tresi. Yn y dechreu yn gwingo ac yn ymgyndynu, ond wrth ymarfer daw i bwyso yn naturiol ar y goler, i dynu wrth ei bwysau, ac a'i holl nerth. Fr cael anifail yn raturiol at waith, nid oes dim yn well na'i arfer yn ieuane. Felly yn ei bertbynas a gwasanaeth yr Arglwydd. Nid ydym, fel rheol, i feddwl fod dyn yn d'od yn llawn gysegredig iddo ar uilwnith-ni ddaeth dysjyblion y Gwaredwr felly. Cafwyd g-wil'th mawr i'w tori hwy i mewn cyn eu cael yn llawn gysegredig iddo Ef a'i waith. Gwaith mawr fa eu cael i roi eu gyddfau yn raturiol dan iau Crist- ionogaeth. Gofyn cwestiynau yr oeddynt, Beth fydd i ni?" Ac anfon eu mam at y Gwaredwr i geisio cael bod, un ar ei law dde, a'r llall ar ei aswy yn Hi heniniaeth. Fe fu yn rhaid eu tynu trwy amgylch- iadau ofuadwy cyn eu cael yn llawn allan ohonynt eu hnnain, ac ymgysegru yn llawn i'r Gwaredwr. Fe fu yn rhaid iddynt wrth y gwyrthiau, a myned trwy ddychrynfeydd Calfaria, a gweled gogoniant yr adgyfodi, a nefol esgyniad Duw mewn cnawd, a. thafodau tanllyd tywalltiad yr Ysbryd Glan, cyn en cael yn llawn gysegredig i Grist. Mae yn wir fod genym banes Paul yn ei argyhseddiad yn d'od megys yn llawn gysegredig ar unwaith, ae yn gofyn, Ar- glwydd, beth a fyni di i mi wneuthur p Ond yr oedd ei argyhoeddiad ef yn argyhoeddiad gwyrthiol, a than y symbyliad goruwehnaturiol a gafodd, Ie ddaeth yn ufudd dan yr iau ar unwaith ac mi gredwn ei fod mor barod i fyned i Jerusalem i farw dros enw y Gwaredwr yr adeg hono ag unrhyw adeg ddyfodol yn ei baues ond yr eithriad yw efe-y rheol yw mai trwy hir ymarfer a Christ a'i waith y mae yn d'od yn Hawn gysegredig iddo. 0 ganlyniad, yr adeg oreu i ddechreu ar waith yr Arglwydd yw tymhor ieuenctyd, fel y byddo dyn erbyn cyrhaedd cryfder ei nerth wedi d'od yn llawn gysegredig iddo Ef. Trwy ymarfer y mae dynion yn d'od yn llawn yraroddedig i wahanol alwed- igaethau tymhorol. Mae yr un egwyddor yn dal yn ei pherthynas a'r alwejigaeth nefol. "Ymarfer dy hun i dduwioldeb." Dyma y ffordd reolaidd i lawn ym- gysegriad i dduwioldeb ei hun—ymarfer. Ac y mae ymarferiad—