Y Tyst a'r Dydd

YR UNDEB CYMREIG. At Olygwyr y Tyst a'r Dycld. FONEDDIGION,-Heblaw y pethau y galwyd sylw atynt yn eich rbifyn diweddaf, ymddengys i mi rod y pethau caulynol yn galw am ystyriaetb :— 1. Y mae yn angenrheidiol cael mwy o gydytnfTurfiad to rheol y seithfei yn nghyfansoddiad yr Undeb, neu ynte ei dileu. Yn ot fel yr eir yn mlaen yn awr, nid yw ond farce. Buasid yn dysgwyl i'r rhai a nodir i gymeryd rhan yn y gweitbrediadan dalu rhyw gymaint o sylw i'r amser a ganiateir iddynt. Os mai ugain mynyd a roddir i ddarllenwyr pipyraa, pa reswm sydd mewn parotoi papyr y cymer o leiaf baner awr nen ddengain mynyd i fyned trwyd'o? A'r un modd gyda'r areitbwyr, er nad yw y rheol yn en nodi hwy yn bendant. Nid wyf am awgrymu fod y brodyr yn Llanelli yn ddyfnach yn y camwedd hwa nag y bn ereill o'u blaen. Mewn gwirionedd, ychydig o sylw ymarferol y mae y rheol hon wedi gael er's blynyddau, os cafodd ef rywbryd. Hwyrach y dywed rhywun y dylid ei newid. Byddwn i yn ddigon boddlawn, ond i hyny gael ei wneyd yn gyfansoddiadol. Os ystyrir fod ugain mynyd yn rhy fach o amser i ddarilen papyr neu areithio, estyner ef, pe byddat raid cymeryd llai o bapyrau ac areithiau. Ni theimlwn i fel un unrhyw wrthwynebiad i hfihau nifer yr areithwyr yn y cyfarfod cyhoeddus o bedwar i dri, a chaniatau haner awr i bob un ohonynt; ond os yw y rheol i aros fel y mae, cadwer ati, a chtdwer ati ynnglyn&pbawbynddi- wahaniaeth. Mae yn sicr fod rhoddi awgrym i frawd pa bryd i dewi yn beth digon cas i gadeirydd neu ysgrifenydd ei wneuthnr, ond gan na fyn gymeryd yr awgrym yn y rheal argraffedig, ni I oes dim i'w wneyd. Ac y mae canu y gloch ar ben ugain neu un mynyd ar huga n i un, a pheidio ei chanu nes y bydd y llail wedi cael pum' mynyd ar husrain, yn ymddangos yn bur debyg i ffafraeth. Gall y cyfarfod wneyd eithriad fel y gwnaed fwy nag unwaith yn Llanelli eleni, ond dylai y swyddo^ion, beth bynag, ofalu na byddo neb yn cael lie i ddywedyd eu bod hwy yn gwneyd gwahaniaetb. 2 Yr wvf yn meddwl y dylai y gynadle Id foreu y dydd diweddaf fod yn llawer mwy o allu nag ydyw. Nid oedd un ran o dair yn bresenol ynddi yn Llanelli o'r rhai ddylasai fod. Ai nid vn y gynadledd hono y dylid dew's cadeirydd? Ynddi y dewisir y pwyllgor a'r swyddogion oreill-pibam na ddewisir y cadeirydd ynddi hefyd P Dyna a d'lyogelai i holl aelodau yr (Jndeb i fod yn bresenol. Nid yw y br -geth ar yr awr h no yn cael ei bwriadu i'r Undeb, ond i bobl y lie ac ychydig o'r rhai a ddylent fod yn y gynadle ld sydd yn myned i'w gwrando. Gallwn i feddwl fod trefnu am- g-ylchiadau yr Undeb am y flwyddyn yn llawn mor bwysia a dim yn y cyfarfodydd, ac niB gil,af weted cysgod o reswm dros i neb o'r ae!oda u esgeuluso y cyfarfod arbenij i byny. Ac y mae rhyw frys mawr yn gyffredin i derfynu y gynadledd hon, pm na bydd dim yn neillduol yn galw am neb. Dylai gael edrych arni yn llawer pwysicach nag y gw: eir, ac un ffordd i ddyogelu hvny ydyw taflu iddi holl fusnea yr U «deb. 3. Gofynwyd gan amryw ar ol y cyfjrfod, Gan bwy, a pha bryd yr etholwyd yr Ysgrifenydd am y tair blyneId nesaf ? Yr wyf yn sicr nad etholwyd mohono yn y gvnadledd boreu y dydd diweddaf fel y byddid yn arferol a gwneyd hyd eleni. Yr hysbysiad cyntafa gafwyd am dan oedd pan ddarllenodd yr Ysgrifenydd bynaf enwau holl aelodau y pwyllgor am y flwyddyn, er mwyn iddynt aros yn ol ar y diwedd. Bob blwyddyn o'r blaen byddii enw yr ysgrifenydd yn y rhestr o aelodan newyddion a gymeradwyid gan yr is-bwyllgor etholedig i hyny, a byddai yn cael ei basio yn rheolaidd di vvy y gynadledd. Dyma y modd yr etholwyd Mr Jones, B'rkenhead, yn Ffestiniog y llynedd; ond nid yw yr Ysgrifenydd am y tair blynedd nesaf wedi ei ddewis o gwbl gan y gynadledd. Diau d fod wedi ei ethol gan y pwyllgor, ond nid y pwyllgor yw yr Undeb,. a goreu po leiaf a roddir o le i dybied hyny. Ni fynwn erdim i neb feddwl fod genyf unrhyw wrt'iwynebiad i Mr Thomas, Whitiand, fel ysgrifenydd. Yn hollol fel arall. Credaf ei fod the rigltt man in the right place. Nid un amheuaeth yn nghylch ei gymhwysder ef sydd genyf, ond amheuaeth yn nghylch rheoieidd-dra ei etholiad ac y mae yn haws codi cwestiwn fel hyn i fyny pan y mae dyn cymhwys wedi ei apwyntio nag- y buasii po fel arall. Yr wyf yn eithaf boddlawn i'r pwyllgor gyme-adwyo un i fod yn ysgrifenydd-yn wir, yn credu y dylai wneyd hyny ond yr wyf yn credu yr un mor gryf y dylai y dewisiad terfynol fod yn y gynadledd gyffredinol. Yn sicr dylesid cael rhyw eglurhad gan y pwyllgor eleni ar ba dir y newidiasaut yr hyn sydd wedi bod yn arferiad o'r dechreuad. Dibyna y trefniadau a rheolaeth y cyfarfodydd fwy ar yr ysgriferiyddion nag ar neb arall, ac ymddengys i mi fod gan y pwyllgor lawn cyst d hawl i ddewis cadeirydd ag sydd ganddo i ddewis ysgrifenydd. 4. Nis gallaf lai na theimlo fod rhy ychydig o wyr oe iranus a phrofiadol yn aelodau o Bwyllgor yr Undeb y naill flwyddyn ar ol y Hall. Y mae nifer yr holl aelodau eleni yn ddeg-ar-hugain, ond p3 cymerid haner dwsin ohonynt ymaith, ni byddai y gweddill ond dynion ieuainc. Diau mai yr awydd am ddwyn pawb i mewn yn ei d:o a barodd i'r is-bwyllgor ddwyn cymaint o waed newydd i mewn, ond gall effeithio yn niweidiol. Y mae o'r pwys mwyaf fod aelodau y pwyllgor yn meddu adnabyddiaeth drwyadl o'r holl Enwad, yn medru deall arwyddion yn amseroedd, ac yn.cael ea hadnabod fel rhai yn meddu tact i wneyd trefnia lau. Ac nid oes dim heblaw amser a phrofiad a wna ddyn, yn feddianol ar y pethau hyn. Y mae yr Undeb- Cynulleidfaol yn sefyd:iad rhy bwysig i'w droi yn ysgol i ddysgu dynion ieuainc i fod yn bwyllgorwyr. Ac nis gwaeth beth a ddywedir i'r gwrthwyneb, y mae yn tin Henwad nifer o bersonau nas gellir fforddio. bod heb rai ohonynt ar Bwyllgor yr Undeb bob. blwyddyn—bron na ddywedwn fod genym rai dynion y dylent fod yn aelodau ohono o hyd. Y mae genyf y,, syniadau uchaf am y brodyr parchus a wnant i fyny y¡ p^yligor eleni, ond yr wyf yn teimlo bob blwyddyn y, dylai fod ynddo elfen gryfach o'r hen a'r profedig. Dyma fi wedi terfynu fy nodiadau. Mae yn debyg fod pethau ereill yn rglyn a'r Undeb y gellid oi,, diwygio, ond dyna y pethau a dynasant fy sylw i. Yr eiddoch, &c., ^Nr/EBWE.

Genedigaethau, Priotiasau, &e. DALTEU SriAV.—Ein telerau am cyhoeddi Barddoniaeth y„ ffysylltiedig- a hanoa Uenedigueth, JL*i-iodas, neu Farwolaeth vw tair ccuuoff y luncli. J PRIODASAU. Jones—Aethub.—Awst 2lain, yn Cap31 Sul, Cyd- weli, gan y Parch W. C. Jenkins, Mr David Jones, iron founder, Pontardulais, a Miss Mary Ann Arthur, merch hyuaf Mr John Arthur, grocer, &c., Cydweli. Mason—Davies—Awst 13eg, yn addoldy y Bedyd1- wyr, Eldon-street, L'undain, gan y Parch W. Jones, Mr James Mason, Shadwell, 4 Miss Jane Davies, Whitechapel, MARWOLAETHAU. THOMAS.-Awst 6sd, we ii pedwar diwrnod o gyjtudd, Mr Joshua Thomas, Dol Cottage, yn 84 mlwydd oed. Dydd Sadwrn canlynol hebryngwyd ei wedd- illion i'r bedd yn mynwent Llandygwyd. "Gwyr bucheddol a'i dygasant ef i'w gladdu, a gwnaethant alar mawr am dano ef. Treulioid oes faith yn ngwas- anaeth ei Arglwydd, a tbeimlir colled a gwagtcr ar ei ol yn Capel Isaf, Llechryd. Yr oedd yr achos yn y lie yn agos at ei galon, ae yntau yn barchus ac anwyl gan bob aelod yn yr eglwys. Yr oedd yn AII- nibynwr ac Ymneillduwr trwyadl, a daliodd ei ffordd; ac ychwanegodd gryfder fel y cyfryw hyd ei fedd., TreuI odd ei oes tra daliodd ei nerth yn Llwyndyrus,, a gwnaed ymdrechiori celyd ac ami i giel ganddo; ymuno a'r Eglwys Sefydledii, oni y ewbl yu ofer. Ni fradychai egwyddor er mwyn elw bydol na gwete ddyn 1. Yr oeid yn unplyg, gonest, a honol ddiddei-byn-wyneb, oherwydd hyny yr oedd iddo air da gan bawb, a chan y gwirionedd ei hun. Pregeth- wyd yn y ty gan ei weiriidoy, cyn cychwyn i'r gladdfa, oddiwrth 2 Tim. iv. 7, 8. Ge'lir fiywevd yn ddibetrus ei fod wedi ymdrochu ymdrech deg, wedi rheleg yr yrfa, weli cadw ei ffydd, a'i fod heddyw wedi derbyn sylweld,liad aridewidion Duw i'r rhai a'i carant Ef. Treuliodd brydnawnddydd bywyd tawel a dedwydd gyda'i ferch, M s Capt. Davies, Doi Cottige, yr hon fu yn ofalus a hynod o dyner ohono. Gadawodd ddwy lerch ac un rnab ar ei ol. Byddel yr Arglwyd i yn dyner ohonynt, rhodded iddynt yr unrhyw grefydd, yr hon a gysur- odd eu tad mewn bywyd, a'i nerthodd ac a drodd, yn elw iddo yn angeu.

CARMEL, PENRHIWCEIBR.—Cynaliodd yr ealwys hon ei chyfarfod pregethn blynyddol eleni Sul a Linn, Awst 17eg a'r 18fed, prvd y pregethwyd gan y Parchn D. Thomas, Llanybri; P. W. Hough, Merthyr; ac It Rees, Alltwen. Calwyd cyfarfodydd bendith- fawr—gallem feddwl fod yr Arglwydd yn agos iawn ar hyd y cyfarfodydd. Arosed yr argraff yn hir ac feddyliau yr aelodau a'r gwrandawyr.—Gohebydd.

cariad Dwyfol, ac esgynai fel eryr i'r nefoedd i chwilio am drysoran i ddyddanu ac i adeiladu y saint. Llawer gwaith y torodd fel cwmwl uwch ein penau, gan ddiwalla a dyfrhau y newynog a'r sychedig. Eglnrai ddyfnion bethau Duw, yn ogystal a'r ymarferol mewn bywyd trwy sylwadau clir, barddonol, bywiog, a bachog, nes y glynent fel saethau yn nghalonau y bobl, fel y teimlid bob amser ei fod yn lladd a bywhau. Yr oedd ei bregethau yn angeu i bechod a bywyd i rinwedd Adeiladodd, cadarnbaoctd, a sefydlodd ugeiniau yn yr ardal mewn rhinwedd ac y mae yn dda genym fod yr eglwys yn teimlo ei fod yn ddyledswydd arni, yn gystal a braint iddi, gael gwneuthur cydnabyddiaeth iddo, a rhoddi amlygiad o'i theimlad da tuag ato, mewn mwy o sylwedd na trwy siarad yn nnig. Mae yn bleser mawr genym weled y Wern a Pant-teg yn cydsymud a ni yn y mudiad. Cynaliwyd pwyllgor nos Lun, Awst lleg, i wneuthury ttefniadau angenrheidiol. Dewis- wyd y Parch H. P. Jenk ns, Wern, yn gadeirydd, y Parch R. T. Jones yn drysorydl, a Mr W. Evans, Gnrnos, yn ysjrifenydd. Mae yn bosibl y bydd y lluosog gyfeilion sydd gan Mr Thomas y tuallan i'r cylcb hwn yn teimlo awydd i daflu ychydig i'r drysorfa. Derbynir y rhodd leiaf gyda diolchgarwch gan y Trysorydd neu yr Ysgrifenydd. EWYLLYSIWR DA..