Y Tyst a'r Dydd

Cynaysiad. Bysbysiadan 1,2 "X mylon y Ffordd'. 3 Y Golofn Wleidyddol 4 O'm Llyfrgell-Aberdar 5 Col eg Aberystwyth wedi ei losgi—Dowlais—'Tre- degar 6 Cymanfa Gerddorol Annibynwyr Mon-Caerphili- Ystalyfera-Ltanfachraoth, Mon Scion, Mon -Penmaeumawr 7 At ein Gohebwyr-Yr Wythnos .1 8 Y BRIF ERTHYGL- Dechronad Gofidian .„ 8 Cyfirfnd Ymadawol a Chyflwyniad Tysteb i'r Parch J. H. Parry, Liangatwg-Goliebiaethau 10 Cyfarfodydd, &c.-Genedigaethau, &c. 11 Y Wers Uhyngwladwriaethol-Adolyiad y Wasg- Hebron, Lleyn 12 Cyflwyniad Ty&teb i'r Parch J. B. Parry ar ei ym- adawiad a. Llansamlet-Brynmawr-Coleg Aber- ystwyth 13 H/sbysiadau 13, 14, 15, 16

YR WYTHNOS. Y CHOLERA YN YSBAEN.-Parbau i gavio ymaith ei filoedd yn wythnosol y mae yr haint dinystriol hwn yn Ysbaen. Wele y ffugyrau am yr wythnos ddiweddaf-o ddydd Llua hyd y nos Sabboth ganlynol- Cymerwyd yn glaf, 11,794; bu farw, 5,065. DYCHWELIAD ARGLWYDD WOLSELEY.- Cyrhaeddodd ei arglwyddiaeth orsaf Victoria, Llundain, pryduawn dydd Llun, yn ngwnmi amryw swyddogion milwrol. Yr oedd yno dyrfa luosog wedi dyfod i'w gyfarfod ar ei ddychweliad o'r Aipht. '-M_ Y MARDI WEDI MARW.-Anfonodd y Cadfridog Brackenbury bellebr yn dyweyd iddo dderbyn llythyr oddiwrth farsiandwr yn Handak, dyddiedig yr 8fed eyfisol, yn hysbysu marwolaeth y Mahdi, a bod ei ganlynwyr yn ymladd a'u gilydd. Mae ail bellebr wedi cyrhaedd yn cadarnhau yr bysbysiad uchod. DAMWAIN DDYCHRYNLLYD MEWN CAE GWAIIZI-Dydd Mawrth diweddaf, cvfarfu dyn ieuanc o'r enw William Hughes (gwas gyda Mrs Rowlands, Argoed Hall, Tregaron) a damwain angeuol. Yr oedd ar y cae yn llwytho gwair, a rywsut symudodd y gert yn ddiarwybod iddo, nes i ran o'r Uwyth syrtbio a'i daflu yntau gydag ef. Disgynodd y gwr ieuanc ar ben pigfforch a ddaliai yn ei law, pigau pa un a aeth i fewn i'w galon. Cafodd ddigon o nerth a gwroldeb i'w thyuu allan, a'i thaflu rhyw chwech llath oddi- wrtho, a bu farw yn y weitbred o daflu y bigftorch. YR INDIAID YN BYGWTH YMOSOD AR KANSAS.-Derbyuiodd Mr Endicott, Y sgrif- enydd Rhyfel America, hysbysrwydd yn Washington, dydd Gwener diweddaf, fod trigolion oddeutu dwsin o siroedd de- orllewinol y dalaeth hon mewn sefyllfa wyllt a chynhyrfus-miloedd o'r preswylwyr wedi gadael eu tai a'u tiroedd a ffoi i'r trefi, rhag ofn ymosodiad oddiwrth yr Indiaid. Mae llywodraethwr y dalaeth yn deisyf ar y Llywodraeth i gymeryd mesurau ar unwaith er dyogelwch y preswylwyr. TAN MAWR YN TILUNDAIN-GWFRTIL X40,000 WEDI LLOSGI.-Tua dau o'r gloch boreu dydd Mercher, torodd tan allan yn ngweitbfa glue Mri B. Young a'i Gwmni, Bermoudsey. Gosodwyd pump o weithdai ar dan mewn ychydig amser, ac ymledodd i weithdai Mri W. Powell a'i Feibion, saddlers. Er fod Ilawer o'r eiddo wedi ei arbed yn y ddau le, bernir fod colled y lie blaenaf tua £ 25,000, a'r olaf yn D £ 15,000. Torodd y tan hwn allan, fel y nifer luosocaf ohonynt, heb neb yn gwybod pa fodd.

DEOHREUAD GOFIDIAU. PAN wybu y wlad fod awenau y Llywodraet b wedi eu cymeryd gan y blaid Geidwadol, teimlai y Rbyddfrydwyr yn gyffredinol yn siomedig a gofidus. Nis gallasai neb ddy- weyd yn bendant o ba gyfeiriad y codai y perygl gyntaf, ond meddianid bwynt oil gan ryw ddysgwyliad y deuai gofidiau o ryw gyfeiriad, ac y buasai beichiau trymach yn sicr o gael eu gosod ar ysgwyddau y treth- dalwyr Prydeinig. Cyfodai y dysgwyliad hwn oddiar hanes flaenorol Llywodraethau Toriaidd, a sicr oeddem na fuasai Arglwydd SALISBURY yn fwy cynil ei dreuliau, nac yn fwy heddychol ei ysbryd na'i ragflaenydd Iarll BEACONSFIELD. Nid oes eto ddim pen- dant wedi ei wneyd, nac wedi'ei fygwtb, ond nos Lun diweddaf cafwyd prawf amlwg o gyfeiriad y gwynt. 0 dan Weinyddiaeth Mr GLADSTONE, gofynwyd am vote of credit o Xll,000,000 i gyfarfod a'r treuliau milwrol yn y Soudan, a'r treuliau oeddid yn ofni fuasai yn angenrheidiol mewn cysylltiad a Rwsia, oblegid y pryd hwnw, fel y mae yn gofus gan ein darllenwyr, yr oedd ein cy- sylltiad a'r wlad hono mewn sefyllfa berygl- us, ac nis gallasai neb ddyweyd pa awr y cyhoeddasid rhyfel rhwng y ddwy wlad. Yr un pryd gofynodd Arglwydd HARTINGTON, yr Ysgrifenydd Rhyfel ar yr adeg, am gael ychwanegu 35,000 o filwyr at y fyddin. Pasiwyd y ddwy bleidlais yn bur unol. Wedi i bethau wisgo agwedd mwy hedd- ychol rhyngom a Rwsia, dywedodd y Llywodraeth Gladstonaidd na fuasai angen y 111,000,000 yn llawn, a hyny am y rheswm na fuasai 35,000 o ychwanegiad at y fyddin. Pan ddaeth y Llywodraeth Doriaidd bre. senol i swydd, derbyniasant o'r zEI1,000,000 y swm benodwyd gan Weinyddiaeth Mr GLADSTONE; ond pan ddygodd Mr W. H. SMITH, yr Ysgrifenydd Rhyfel presenol, y mater yn mlaen mewn Pwyllgor Cyflenwad nos Lun diweddaf, gofynodd am 35,000 o ychwanegiad at y fyddin. Mynegodd Arglwydd HARTINGTON yn y man fod y bleidlais o'r ychwanegiad hwnw wedi ei chael yn nglyn a phleidlais y 111,000,000, a chan fod y bleidlais hono wedi ei lleihau, nad oedd angen am gymaint o ychwanegiad yn y fyddin. Pe buasai ef wedi aros yn y swydd o Ysgrifenydd Rhyfel, ei fod yn bwriadu gostwng pleidlais yr ychwanegiad at y fyddin hefyd. Beirniadwyd y mater yn llym gan amryw o aelodau, a chynygiodd Mr RYLAND fod 12,000 yn unig i gael eu hychwanegu at y fyddin. Eiliodd Syr W. LAWSON yn ei ddull ffraeth arferol, ond dal- iai Mr SMITH at ei gynygiad am 35,000 yn rhagor o filwyr ac mewn Ty 'heb fod yn. chwarter Ilawn cyrhaeddodd ei amcan. Felly, mae 35,000 yn ychwaneg o ddynion i gael eu denu oddiwrth eu gorchwylion, a'u gosod yn segurwyr diangenrhaid i'w cynal a'u cadw ar drethi y wlad. Os nad oedd eisieu yr ariaD, pa angen am y dynion sydd ? Dyna gwestiwn nas gellir ei osgoi, a chwestiwn y dylid cael atebiad diamwys iddo. A ydyw y Llywodraeth bresenol yn gweled ein cy- sylltiad a Rwsia yn fwy bygythiol nag ydoedd cyn iddynt ddyfod i swydd, a bod angen y dynion hyn i gyfarfod a'r hyn oedd Mr GLADSTONE wediei derfynuyn heddychol ae anrbydeddus ? Nac oes, dim o'r fath beth, meddai Mr SMITH. A ydyw y Llywodraeth bresenol yntau yn bwriadu ail-gychwyn gweithrediadau milwrol yn y Soudan, neu ychwanegu y gallu Prydeinig yn yr Aipht ? Nac ydynt, ebai Mr SMITH. Wel, i ba beth y ceisia y Toriaid 35,000 yn ychwaneg at y fyddin ? Nid oes ateb i'w gael ond yn y ffaith mai ysbryd aflonydd, rhyfelgar, a threulfawr yw yr ysbryd Toriaidd. Mae nifer o ddynion ieuainc yn mysg y bendef- igaeth, ac eisieu swyddi segur ond enillfawr arnynt, ac nid oes lie iddynt ond yn y llynges a'r fyddin. Pe gofynid iddynt, pa fodd y gallant hwy gynal y 35,000 hyn beb y X] 1,000,000 mwy nag y gallasai Gwein- yddiaeth Mr GLADSTONE P atebent yn union mewn geiriau mawrion a brawddegau chwyddedig, yr hyn o'i ddehongli fyddai, nad ydynt hwy yn lbwriadu talu ag arian, ond gwystlo credit y Llywodraeth nesaf, trwy'roddi Exchequer Bonds. Gallent gynal y 35,000 ac ychwaneg pe dewisent a pha- pyrau i'w talu gan Lywodraeth y Senedd nesaf. Nid yw hyn ond ychydig or cyf- lawnder sydd yn ngweddill o gyffelyb beth- au yn ystorfa dwyllodrus Toriaeth, a cbyn y daw eu tymhor i ben byddwn wedi cael ychwaneg. Ofnwn,wrth weled y nifer fechan bleidleisiodd yn erbyn y Llywodraeth nos Lun, fod y Rhyddfrydwyr wedi taflu y game i fyny, a myned adref i fwynbau eu hunain, gan adael y maes yn glir i'r Toriaid i wneyd fel y gwelant yn dda. Tra y byddo y Senedd yn eistedd y mae eu gwylio, oblegid nid gwaeth ganddynt wneyd pethau y ca y wlad ar ol hyn ruddfan o'u herwydd. Nid yw mwyafrif y Ty Cyffredin wedi cyfnewid gyda cbyfnewidiad y Llywodraeth, ac y mae hwnw yn ddigon i atal y Llywodraeth rhag gweitbredu gyda Haw wastraffus mewn materion cartrefol, ac i gadw allan Spirited Foreign Policy y Toriaid o'u gwladlywiaetb Dramor.

Y GARN, ADERCA RNE, A SEION, TaltCELYN.- Mae yr eglwysiCynulleidfaol uchod wedirhoddi galwad unfrydol i'r Parch D. J. Beynon, Ehiwabon, ac y me yntau wedi ei hateb yn gadarnhaol. Bwriada ddechreu ei weindogaeth yu ei Ie newydd-y SabbotVi cyntaf yn mis Hydref. Teimla yr eglwys yn hyderus ei bod wedi sicrhau gwasanaeth o'ynydd teilwng i'w h inwyl gyH- weinidog Mr Williams, enw pa un a erys aui hir ByU" yddau yn berarogl yn y lie a'r sir.

♦ 480,000,000 GOING BEGGING !—50,000 persons have been advertised for by tbe Court of (JUauoery to claim this money- Mr. R. Robson, a labourer at Heili iji has lately recoveitfd from tho Court £ 250,000, left 138 yaars ago. 600 persons the name of Smith alone are entitled to large suina. Messrs. Cox & Co., 41 Southampton Buildings, Holborn, London W. C-, are now publishing a list of these 50,000 names in full, price Eightpenee (postal order), post free, and every man and woman in the country should send to them for it at once, so that the lightful owners may, bt) found for this enormous wealth- Instructions are given in this invaluable list how to proceed 1f i oor, free ofjcost until the amount claimed is recovered.