Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
5 erthygl ar y dudalen hon
ABEEDAE.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ABEEDAE. Gan fy mod oddicartref yn Glanyfferi (Ferryside), lie mae yr afon Towy yn ymarllwys i'r mor, nid wyf yn gwybod am bobpeth sydd yn Aberdar, ond yr wyf ya dra diolcbgar i Gyhoeddwr y TYST A'R DYDD am ei ddanfon i mi yma i blith y pysgod. Y diwrnod cyntaf y daethum yma, daeth i fy meddwl fod y Milflwyddiant wedi decbreu wrth weled y fath daenfa rhwydau, fel o Engedi i Ene clatim, a'r pysgod yn dda fel pysgod y mor mawr. Rhywbeth fel yna fydd pregethiad yr Efepgyl yn mhlith yr boll genedloedd, y rbai gyait nad oedd pysgota dynion a rhwyd yr Efengyl yn eu plith mwy nag y byddid yn pysgota yn y Mor Marw; ond mae dyddiau gwell wedi dyfod arnom, ac nid yw hi eto ond dechreu gwawrio. Bydd i wybodaeth o'r Arglwydd lanw y ddaear fel y toa y dyfroedd y mor. Lie rhyfedd ydyw hwn. Mae yma ugeiniau yn cael eu bywioliaeth wrth bysgota, ac ar ol eu dal, maent yn ddiwyd iawn yn eu pacio, a'u danfon gyda'r tren i Merthyr, Aberdar, a Llundain. Gallem feddwl yn Aberdar mai y glo ydyw bywyd y byd, ac felly Cwm Rhondda, &s., yn Nowlais a Merthyr, mai y dur ydyw y cwbl. Amaethydd- iaeth yn bobpeth mewn manau ereill, ac yn Ferryside meddylir mai pysgod a physgota ydyw y cwbl. Gwrywod yn droédnoeth yn gwthio badau, a thynu rhwydau i dir; gwragedd yn chwilio am goes, ac asynod yn bloeddio wrth eu cario at y tren. Yr wyf yn Iletya o dan gronglwyd y Parch William Prydderch, gweinidog da yn mhlith y Trefnyddion Calfinaidd, wedi treulio oes faith i bregethu yr Efengyl trwy Dde a Gogledd Cymru. Mr Prydderch, sir Gaerfyrddin, fyddai y Dywysog- aeth yn ei alw, a'r siroedd yn falch ohono. Mae wedi bod yn anhwylus o ran ei iechyd yn ddi- weddar, ond y mae yn dyfod yn well, fel y gobeithiwn y gall fyned yn fuan eto at ei gyhoedd- iadau. Nid wyf yn meddwl fod nemawr yn yr oes hon wedi cael eu breintio a chryfach synwyr cyifredm na Mr William Prydderch, ac yn for o ddawn i bregethu yr Efengyl. Trueni ei fod' yn myned yn hen, ond mae y meibion yn dyfod yn lie y tadau, fel y gwelir ei fab hynaf yn y Gopa, Pontardulais, a'i fab ieuengaf yn decbreu pregethu yn Llanymddyfri. Llwyddiant iddynt. Fe ddy- wedir nad ydyw dyn yn foddlon addef fod neb yn rbagori arno ond ei fab. Mi ddaethum yma dyddtMawrth, y 7fed o'r mis hwn, sef boreu tranoeth i se'ydliad y Parch D. Onllwyn Brace yn Bethel, Aberdar. Yr oedd y Sabboth blaenorol yn gyfarfodydd blynyddol Bethel, pryd y pregethwyd yn rhagorol gan y Parchn Trefor Davies, Llanelli, a W. Bowen, Penygroes, a nos Lun hefyd. Am haner wedi dau o'r gloch dydd Llun, yr oedd y cyfarfod sefydliad Yr oedd cynifer ag oedd gartref o weinidogion y Cyfundeb yn bresenol. Nid cyfarfod pregethu i.oedd hwn, felly neillduwyd y Parch J. Morgan Cwmbach, i gymeryd y gadair. Wedi dechreu trwy ddarllen a gweddio gan y Parch H. P. Jenkins, Wern, Ystalyfera, galwodd y Cadeirydd ar Mr J. D. Evans", un o ddiaconiaid henaf y Wern, i siarad, a rhoddodd uchel ganmoliaeth i Mr Brace fel Cristion, pregethwr, a dirwestwr. Ar ei ol ef siaradodd Mr D. Lewis, diacon henaf Bethel, am eu hunfrydedd fel eglwys yn eu dewisiad o Mr Brace. Yna galwyd ar y Parch J. Davies, Aber- cwmboy, yi* hwn a siaradodd yn fyr a phwrpasol. Ar ei ol ef, y Parchn W. S. Davies. Llwydcoed, a J. D. Rees, Salem. Mesur byr yr oedd yn rhaid iddynt hwythau gymeryd. Yn nesaf, ceisiodd y Cadeirydd gan y Parch J. Davies, Soar, i ofyn am anvydd oddiwrth y gynulleidfa a Mr Brace eu bod yn dewis eu gilydd. yr byn a wnaed yn unfrydol. Yna gweddiodd y Parch R. Griffiths, Cefn, am fendith Duw ar yr undeb. Siaradodd Mr Brace ychydig eiriau yn doddedig, a chanwyd emyu ya wresog. Wedi hyny, siaradwyd gan y Parchn L. P. Humphreys, Abercanaid, a D. Sdyn Evans, Aberdar. Fe ballai amser i mi nodi y pethau ffraeth a doniol a ddywedwyd gan y brodyr yn y cyfarfod hynod hwn. Yna Jones, Cefn; Edmunda, Hirwaun; Davies, Ebenezer, Llauelli; Bowen, Penygroes Hough, Merthyr Davies, Cwm. aman Jenkins, Wern; Hywel Cynon Brythor.- fryn Jones (T.C.), Carmel; a Jones (B.), Llwydcoed. Yr oedd y brodyr yn r'oddi crcesaw cynes i'r gweinidog newydd, a gvvnaed cyfeiriadau tyner a chariadlawn at Mrs Brace. Hysbyswyd uynwysiad amryw lythyrau caredig a ddanfonwyd i'r cyfarfod oddiwrth frodyr oedd yn methu bod yn bresenol, megys y Parchn Williams, Hirwaun Evans (B.), Gadlys; Evans, Nelson; Howell, Tabernacl; Rowlands, Aberaman Griffiths, Cvvmdar; a Thomas, Merthyr. Mae Mr Brace yn dechreu yn gysurus, ac os ydyw efe o'r dymher addfwyn ac efengylaidd y dywedodd y rhai a'i hadwaenent oreu ei fod, gallwn ddysgwyl pethau gwych oddiwrth yr uodeb* hwn. Mae eglwys Bethel yn ua fywiog a gweitbgar, ac yn hynod dalentog. Da genyf fod hen eglwys barchus Ebentaer wedi rhoddi galwad unfrydol i wr ieuanc tra gobeitbiol o Goleg Caerfyrddio. Gobeithio y bydd ei oes yno cyhyd ag oes ei ragflaenydd, y diweddar Mr Edwards, ac yn llwyddianus yn '>n plith, GOHEBYDD.
COLEG GOGLEDD CYMRU.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
COLEG GOGLEDD CYMRU. Mae clctss and honours list arholiad y matricula- tion yn nglyn a Phrifysgol Llundain wedi ei chyhoeddi, a bydd yn dda gan bawb sydd yn earn llwyddiant y Coleg glywed am lwyddiant nodeclig ei efrydwyr. Yr oedd tri-ar-ddeg o ymgeiswvr o'r Goleg yn Mangor, a phasiodd deg. Allan o'r" dug, pasiodd tri mewn honours, sef Mri J. Willis ms, W. J. Davies, Edw. Edwards. Pasiodd ch". eeh yn y first division, sef Mri D. O. S. Davies, Hugh Ellis, George Griffiths, J. O. Jones, D. O. M. Roberts, a D. II. Williams. Pasiodd un t, n y second division.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
BETHANIA, BLAENAU FFESTINIOG.—Mae'r ES'WYS hon wedi rhoddi galwad i Mr J. Rhydwen Parry o Goleg Spring Hill, ac mae yntau wedi cvdsynio a'r alwad, a bwriada ddechrea ei weinidogaeth yno ya lied faan. EBENEZER, GARTH, MAESTEG. — Mae Mr Ifees Walters wedi derbyn galwad daer ac unfrydol oddiwrth yr egl.vys Gvnulleidfaol sydd yn ynngynnll yn y lie uchorl, ac y mae yntau wedi ei hateb yn gatlarnhaol. Mae Mr Walters yn bre^ethwr bywiog a gwresog iawn, ac yn un ymdrech<?ar, ac yn sicr o wneyd gweinidog da i Iesu Grist. Bendith y Nefoedd fyddo ar yr undeb. —JE hi.
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
TONYBEFAIX,.— Dydd Sul, GorpheDaf 19a9, 1885, cychwynodd yr Annibynwyr ysgol Sabbothol yn y lie uchod, a thrwy lafur di-ildio y brawd D. Morgins, caf- wyd cynulliad dymuno! o hen, ieuawc, a chanol oed yn ymofyn am wybodaeth. Yn ystod y cynullia, i cnfwyd anerchiad pwrpasol iawn ar Ddaioui yr Ys rol Sab- bothol," gan Mr T. R. Thomas, Cambrian House, Penygraig, a gallaf ddyweyd yn ddios fod pftlvb wedi mwynhau yr anerchiad rhagorol, a h'ir oes i Mr Thomas i draddodi llawer eto o'r cy'Velyb. Wrth yr argoelion presenol, diamheu, mewn ychydig eto, y cawn ysgol ardderchog yn y Ton. Da genvm allu dyweyd y bydd y Partho Thomas, Cymer.-a James, Porth, yn corffoli eglwys Annibynol yn y He yn mbe ychydig wythnosau.—Gwilym. MALARIAL FEVER. — Malarial fever, leoiistipatioi, torpidity of the livei- and kidneys, general debiiity, xieivo.asuesa and neuralgic ailments yield readily to this great disease con- queror, Hop Bitters It repairs the ravages of disease by con- verting the food into rich blood, and it givos new life and vigour to the aged and infirm. See Advt.
_---r-----Y GOLOFN WLEIDYDDOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
tybied ac yu ofni fod pethau dychrynllyd yn cymeryd He o dan eu llygaid megys, ac eto beb gael eu dal, a hyny oherwydd sefyllfa anfodd- haol y gyfraith gyda golwg ar bethau o'r fath. Anfonwyd commissioner allan, yn cael ei gyn- orthwyo gan ddau neu dri ereill. Dirgelaidd, ^rth gwrs, y bu hyn oil, ac yn gyfrinachol holloly cariwyd y gvvaith yn mlaen. Ymwel- sant a gwahanol fanau gan ymlioli a sylwi, a chvmeryd arnynt i fod yn rhai a ddaethant yno fel y daethai ereill i leoedd o'r fath. Buont Wrtlii am fis. Dydd Llun wythnos i'r diweddaf. ymddangosodd yr ysgrif gyntaf yn y papyr yn dynoethi sefyllfa pethau, ac erioed ni bu y fath ddynoethiad. Parhawyd yr ysgrifau am wyth- nos, ac o ran hyny ymddengys ysgrifau yn nglyn a'r mater hyd heddyw. Ysg-rifenayr awdwr yn syml ac o ddifrif, gan adrodd ffrwyth el ymchwiliad yn y fath fodd ag i beri i waed dyn sefyll yn ei wythienau. Ymddengys fod mewn gwahanol ranau o'r ddinas ugeiniau, os nad cauoedd o dai drwg yn cael eu cynal gan ddynion sydd wrth eu swydd yn hudo a phrynu merched bychain 11, 12, a 13 oed i'w haberthu yn ysglyfaeth i chwant cyfoethogion. Cerir y peth yn mlaen fel masnach reolaidd. Ad- roddir hefyd am y modd y twyllir merched o'r wlad i fyned i Lundain, ac y darostyngir hwynt yno yn ddiarwybod iddynt eu hunain a bod sa.ti y cyfryw dai drwg eu ewsmeriaid rheolaidd, 1 r rhai y mae yn rhaid sicrhau merched fresh Yn barhaus. Buont yn adrodd y ffieidd dra a'r creulonderau annarluniadwy a gymerant le yn barhaus, bob dydd a phob nos, yn Mbrifddinas y byd. Mae yn amheus genyf a fu Sodom erioed cynddrwg, a,sier genyf yr aethai Llun- dain ar dan er's llawer dydd. oni bai am y nifer ttiwy o gyfiawnion sydd ynddi nag a. gaed yn ^odom a Gomorrah. Nid oes dim wedi peri y lath gyffroad er's blynyddoedd lawer, os erioed, yn wir. Ar ol ymddangosiad yr ysgrif gyntaf, ^eisiodd y bobl lednais (?) iawn osod atalfa ar y ^ynoeth)ad. Galwyd sylw at y mater yn y Ty. •Uygwyd nifer ger bron yr Arglwydd Faer am Werthu y fath lenyddiaeth. Gomeddodd hwuw eu cosbi, gan aros i weled beth a wnelai yr Ys- grifenydd Cartrefol a Golygydd a Pherchenog y papyr-a wnelai ef erlyn hwnw. Boyeotiwyd y newyddiadur o'r Reform Club a chlybiau ereill. Och fi! yr oedd eu natur lednais wedi cael y fath shock nes yr ofnent nas gallent ddal yn hwy. Mae lie i ofni fod llawer ohonynt yn euog. Fodd bynag, cyn diwedd yr wythnos, yr oedd y llanw wedi troi o blaid y Pall Mall, ac ^d oedd modd argraffu digon o nifer i gyfarfod d r. Sofynion. Methid cael digon o bapyr o liw Pnodol i'w argraffu. Cyhoeddid rhanau ohono wrth y canoedd o filoedd yn New York a Chyf- andir Ewrop. Dylifai Ilytbyrau i'r Golygydd Wrth y canoedd o bob man yn diolch iddo, a'i gefnogi yn ei anturiaeth ofnadwy ac erbyn y ^abboth diweddaf, y fath oedd y teimlad yn ^lundain fel y pregefchid ar y mater yn agos holl addoldai y Brifddinas. Cynelir cyfarfod- ydd i ddiolch i'r awdwr a'i galonogi i fyned yn mlaen. Mae cydwybod y genedl wedi ei di- huno. Yr oedd yn hen bryd gwneydrhywbeth, a? y mae yn anhawdd meddwl beth gwell allesid el wneuthur na dynoethi y drwg fel y gwnaeth y Pall Mall. Prin y eyfeiria y papyrau dydd- 101 at y peth, pan y gwyddys fod y wlad yn lerw drwyddi ar y mater. Cenfigen yw yr achos 0 hyn. Buaswn yn dysgwyl i bapyr feI y News sylwi arno. Dim -oddigertli hys- 2J8U fod y Pall Mall wedi ei gau alian o'r jReform Club mewn canlyniad i'w ddynoetbiad judr! Ond cyn pen yr wythnos yr oedd y ■tie form Club a'r lleill a'i taflasant allan wedi gorfod plygu i'w gymeryd drachefn. Pan ddaeth y newydd i glustiau yr holl aelodau, bu raid newid y ewrs yn union. Yr wyf yn dys- gwyl y gwna y dynoethiad les dirfawr. Mae ^r.on y Ty Cyffredin ya bresenol fesur wedi e| fwria,du i gyfarfod a llawer o'r drwg y cwvnir 0 i blegid. Y n ddiau hyd yma, un ddeddf i'r ^yloethog ac un arall i'r tlawd ydyw wedi bod. ygodd y pendefig ieuanc Iarll Dalhousie y Illesur hwn ger bron yr Arglwyddi, ac y ma.e yn ^jr yn y Ty arall; ac y mae dynoethiad y Pall all wedi gwneyd ei basio yn.angenrhaid, a yderaf ei welliant yn angenrhaid hefyd. ~»en?ys awdwr yr ysgrifau y diffygion sydd yn y mesur fel y mae i gyfarfod a'r achosion a ddaeth o dan ei sylw ef. Mae sefyllfa foesol llawer o'n mawrion yn waradwyddus—mae rbai obonynt yn fwystfilaidd. Ceir yn y West End balasdai gwychion ya y rhai y mae yn byw fen ywod sydd yn gwneyd dim ond sicrhau cyflen- wad digouol a fresh o ferched diniwed yn ys- f,4- glyfaeth i chwant pechadurus dynion bwystfil- aidd, ond a gamenwir gan gymdeithas yn foneddigion, a thelir yn iawn idclynt am eu gwaith. Hwyrach y bydd rhai yn cwyno fy mod yn ysgrifenu peth fel hyn i'r TYST. Ni waeth genyf. Yr ydym wedi bod yn ddystaw yn rhy hir. Mae yn hen bryd i ni deffroi. Yn wir, y mae y werin eisoes wedi deffroi. Mae perygl iddi dori allan yn revolution. Rhaid puro ein Senedd. Dywedir fod rhai aelodau amlwg o'r Cabinet blaeuorol a'r un presenol yn ddynion anfoesol iawn yn yr ystyr yma, a bod llawer o'n haelodau Seneddol sydd yn wyr priod yn cyflogi gwragedd tra yn Llundain yn ysbaid eisteddiad y Senedd, a gwnant hyn heb feddwl fod llawer o ddrwg ynddo, am fod y peth yn oddefadwy yn ol moral code ein cyf- oethogion. Pa hyd y goddefir liyn mwyach ? Tybed mewn difrif fod talent a rhyddfrydiaeth dyn yn ein cyfreithloni i gau ein llygaid ar an- foesoldeb gwarthus P Gellir penderfynu fod mwy o sylw i gael ei dalu i hyny yn bur fuan. Edrycher allan am ddynion pur eu moesau i'n cynrychioli, a rhwymer hwynt i wneyd a allont i ddeddfu er dyogelu ein plant a'n merched diniwed rhag cael eu hudo a'u llusgo i'r ffeuau uffernol sydd mor gyffredin yn ein dinasoedd a'n trefydd mawrion.