Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
7 erthygl ar y dudalen hon
Gohebiaethau.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
Gohebiaethau. Rid ydym yn gyfirifol am syniadau ein Gohebioyr, ac nid ydym yn ymrwymo i ddychivelyd ysgrifau giorthodedig.
MADAME PATTI.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MADAME PATTI. At Olygwyr y Tyst a'r Dydd. FONEDDIGION,-Mae y gerddores ddihafal hon newydd ddychwelyd o'r Amerig, lie mewn yehydig fis- oedd y derbyniodd, meddir, £ 30,000 am ganu. Tna chanol Awst, ryw brydnawn, bydd yn cann yn Neuadd Tref Aberhonddu rhydd ei gwasanaeth yn rhad er bndd i glafdy yn y dref, fel y gwnaeth yn Abertawy gwna y caredigrwydd mawr hyn am ei bod yn byw er's tro belbch yn Craisynos, yn Nghwmtawe, ar gyffiniau siroedd Morgauwg a B'ycheiniog. Ceir myned i'w gwrardo drwy docynau gini, chwengain, saith a chwech, a choron. Bydd lie i wyth cant neu fil i'w gwrando. Mae mwyafrif y tocynau wedi eu gwerthu wytbnosau yn mlaen. Myn pobl arian at flys. Rhyw ddwy awr y par y wledd, a theirgwaith y can Madame Patti a thelir gini am ei cblywed gan rai y byddai yn llawer gwell iddynt dalu crefftwyr yr ataliant eu cyf- logau oddiwrthynt. Byddant yno mewn gwisgoedd newvdd heb dalu am danynt, ac na thalant am danynt am tisoedd, os byth. Edrycha masnachwyr y dref ar gyfoethogion a thirfeddianwyr yn rholio yroa yn eu cerbydau, y rhai a wariant yr arian gant mewn ardrefch- oedd yn y sir hon mewn maelfaoedd yn y Civil Service -geleod sugjiant waod i fewn yn Nghym'u, ac a'i goll- yngant allan yn Llundain. Nid rhyfeld fod cynifer o fethdalwyr ac ugeinian o dai gweigion yn Aberhonddn. Mae rbai yn cvmeryd en byd yn esmwyth iawn, heb ofaln mymryn am yr anghyfleusdra a'r anghyfiawnder a wnant i ereill drwy byny y mae ereill yn dyoddef yn drwm a pharhans drwy ymddygiadau pecbadurns eu huchafiaid. Mae llawer o gaethwasaeth a chaledfyd dianaenrhaid yn yr oes hon, am yr hyn y mae "gwyr o berchen tir a derbynwyr cyflogau gan y Llywodraeth mewn pethau gwladol a cbrefyddol (a elwir felly) yn gyfrifol. Gellir bwrw yr iau hon ymaith yn l'hwydd yn yr etholiad Seneddol yr hydref, os gofala y ddwy filiwn ryddfreiniedig bleidleisio yn briodol. Cofient mai y Rhyddfrydwyrroddoddybleidlais iddyrit, a dylent ys- tyried mai gan y blaid hono yn unig y cant yr holl freintian sydd yn perthyn drwy natur i ddyn. Ni fn erioed fwy o angen i ochelyd cwn na bleiddiaid yri nghrwyn defaid nag o hyn hyd y Nadolig nesaf. CROMWELL.
YR ETJIOLWYR NEWYDD A'U DYLEDSW…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
YR ETJIOLWYR NEWYDD A'U DYLEDSW V D D A U. At Olygivyr y Tyst a'r Dycld. FONEDDlGION, Bydd yn ol Deddf newydd yr Etholfraint, a basiwyd y flwyddyn ddiweddaf, a Deddf yr Eisteddleoedd, a basiwyd yn y flwyddyn bon, tua dwyntiwnoethofwyr newydd yn y Deyinas Gyfunol yn meddu hawliau i bleidleisio dros bersonau i'r Senedd taadiwedd y flwyddyn hon. Y inae o'r pwys jnwyaf lddynt fod ar ddihun, a gofalu hot eu henwau mewn Pryd wedi eu goaod ar y cofrestrau ar y laf o Awst Desaf. Bydd y cofrestriadau yn cael en gosod gan ar- •^ygwy Treth y Tlodion ar ddrysau yr eglwysi Sefydl- fldig a'r capelau ar y dydd crybwylledig. Gofaled pob on sydd yn byw mewn ty ardretbol, ac yn talu Treth y TJodion (pa un ai gan y perchenog neu y tenant, nid yw o wahaniaetb), fod ei enw ar y gofrestr. Os na fydd, anfoned at arolygwr Treth y T odion am osod ei enw arno, a'i osod yn gywir, neu ei gywiro os bydd yn anghywir ar y gofrestr. Gofaler gwneyd hyn cyn yr 20fed o Awst nesaf, neu bydd yn rhy ddiweddar wed'yn. Rhaid i chwi fod wedi aneddu yn eich ty am ddeuddeg mis cyn y 15fed o Orphenaf, a bod Treth y Tlodion oedd yn ddyledus ar y 5ed o Ionawr diweddaf wedi ei thalu cyn yr 20ted o Orphenaf, naill ai genych chwi neu y tirfeddianwr, fel y byddo eich ha" 1 i bleidleisio yri iawn. Gall lletywyr fyddo yn byw mewn gwahanol ystafelloedd ty, os byddant wedi lletya yno am ddeuddeg mis cyn Gorphenaf 15fed o'r flwyddyn hot,, o werth JE10 heb ei ddodrefnu, gael pleidlais, yr bou y rhaid iddynt ei hawlio bob blwyddyn gan yr *r.°lygwr. Y mae gan arnryw ereill hawliau i bl- id- leisio nad wyfar byn o bryd yn bwriadu sylwi arnynt, megys freeholders, copyholders, leaseholders, service occupiers mewn swyddfeydd, banciau, melinau, siopau, &c., a joint-lodgers mewn ystafelloedd ty ond cyf- YRgaf fy sylwadan at breswylwyr tai ardrethol, ac at breswylfeydd y fftrmwyw Bydd yn rhaid i'r arolyg- Wr osod eich enw ar y gofrestr ar ol derbyn gwybod- aeth oddiwrthych am ei osod cyn yr 20fed o Awst Oesaf, neu bydd yn agored i'w ddirwyo. Gan y bydd Oifer mawr o enwau newyddion gan yr arolysjwyr i'w gosod ar y cofrestriadau, goreu i gyd pa gyntaf y dan- 'onwch atynt eich enwau. Yr wyf am i'r ffermwyr, y .N oretitwyr, a'r gweithwyr i fod oil yn ofalus fod eu >lenwau wedi eu gosod ar y cofrestriadau mewo pryd. mae y Toriaid dichellgar a chyfrwysddrwg ar ddi- oun, ac vn diwyd gynllunio ar gyler yr etholiad cy- «redinol nesaf. Y mae«t yn eu picnics a'u ciniawau, ^c*.> yn trel'nu ac yn cynllunio. Yno y gwelir nid yn O'R y tirfeddianwyr, ond yr ofFeiriaid, y cyfreithwyr, J goruchwylwyr, &c. Felly y mae yn rhaid i ninau i retnu a g0falu am ein hawliau yn brydlon, a pheidio cadw rhyw fwy na IDWY o dwrw, ond gweithio yn gyson, unoJ, a ffyddlon. frvri"' lnewa cle^al' yo unig- y mae llwyddiant Rhydd- ryaiaeth yn dibynu aruo, eithr yn bytrauh mewn cyn llunio, gweithio, a gwylio. Rhaid gwneyd mwy na siarad ar hyd y liyrdd, yr efail, y I'elin, siop y crydd, a'r tai preswyliedig eieill. 'Rhaid bod yn hyddyssj yn y pwnc-gwybod pa bryd a pha fodd i weithio. Er gwybod am tanylion yeliwanezol, y cymhwysierau gof- ynol, &c., ymofynwch a'r arolygwyr, nen ysgrifenydd Cymdeithas Ryddfrydol v dosbarth neu y dret nesaf atoch, lie y byddir yn pleidleisio cyn pen amser maith neu ynte danfonwcjh am gopi o Ddeddf y Bleidlais, Deddf Ad drefniad y Seddau, a Deddf Estyniad Oriau Pleidleisio, gan W. A. Holdworth, bargyfreithiwr, oddiwrth Ward Lack & Co., Salisbury-square, London, E.C. GellwcU gael y copi uchod am Is 2c trwy y Post. Y mae o'r pwys mwyaf i chwi fod yu effro ac yn hyddysg o'ch hawliau fel etholwyr newyddion. Yr yd- wyf yn gweled gormocl o ddiofalwch yn y v< lad ar y mater hyn yn mhob man yr af trwyddo. Pa le y mae arweinwyr y bob!? Paham nad ysgrifenant ac na alwant sylw y bobl at y pwnc cyfifredinol bwysig hwn yn y dyddiau presenol P Gwyr amryw na cheir deddf. an cartrefol o un gwerth gan y Toriaid i ffermwr na --gweitliiwr. Gofalu am eu lle3 eu hunain yn unig wnant hwy. Ni chatwyd ded:ifan ca: trefol o un gwerth gan y diweddar Arglwydd Beaconsfield. Nid oedd yr Agricultural Holdings Act" o'i eiddo yn werth y papyr yr argrafl'wyd hi arni. Ciws >m ryfel' gauddo yn Afghanistan a Zululand. Collwyd ynddynt lawer o fywydauein pobl ienaine, a chafwyd ganddo hefyd drethi trymion. Bu yn amser da ar y swyddogion milwraidd, o'r cadben i fyny i'r cadfridog, ac fe gafodd amryw ohonynt dalobnvyau gwych am eu hoes o bwra y wlad. Dyna rai o ffrwythau spirited policy y di- weddar Arglwydd Beaconsfield. Y mae fod y Toriaid yn llywodraethu nid yn unig yn atalfa i gael Dadgysylitiad a Dadwaddoliad yr Eglwys Sefydledia: oddiamgylch, ond y mae ain Protestaniaeth ni fel gwlad mewn perygl o gael ei gwanychu a'i difodi ganddynt hwy. Defodaeth a PiiabyJdiaeth yw y gref- ydd a hoffanthwy; ac y mae gwas^naeth Protestaniaeth yn myned o flwyddyn i flwyddyn yn fwy diwerth yn eu golwg. Heblaw hyn, y mae amryw ohonynt am gad protection i nwyddan y wlad hon, a gosod treth ar nwyddau tramor, neu, mewu geiriau ereill, maent am sefydiu Deddfau yr Yd, a diddymu Misnach Rydd, er mwyn cael mwy o ardreth i'w pocedau, a dwyn newyn am fara, &c., i'r tir ond ni fyddai hyn amgen nag ym- gais i greu terfysg yn ein tretydd a'n gweithleydd, fel yn y dyddiau gvnt. Y mae y diweddar Pi-offes,r H. Fawcett, yn ei Manual of Political Economy," wedi dynoethi eu twyll allan yn amlwg iawn. Wrth derfynu yr ydwyf am eich anerch fel yma:- Os ydych am feichio eich hunain a threthi trymion, pleidleisiwch y tro nesaf gyda'r Toriaid. Os ydych am gynjddu mecldwdod yn y deyrnas, pleidleisiwch gyda'r Toriaid. Os ydych am ladd Protestaniaeth, a dwyn Pabyddiaeth i mewn, pleidleisiwch gyda'r Toriaid. Os ydych am gael rbyfeloedd, ac i'eh bechgyn gael eulladd ynddynt, pleidleisiwch gyda'r Toriaid. Os ydych am gae! prinder bara i'r tir, a pheri i weithwyr diwyd i ddyoddef eisieu, a thlodion ein gwlad i newynu, pleid- ieisiwch gyda,'r Toriaid. Os ydych am dwyllo yr hen ffermwyr, a'n gyru i'r clawdd i drengu, pleidleisiwch gyda'r Toriaid. Ond os nad ydych, pleidleisiwch gyda. y rhai roddodd y bleidlais i chwi, set y Rbyddfrydwyr. Ni raid i chwi ofni dim "wrth bleidleisio ychwaith. Cofiwch fod y tugel yn gwbl ddyogel drosoch, os nad agorwch eich penau eich hunain. Peidiwch a chymeryd oich cynghori gan y tafarnwyr a'r bragwyr, &c., oblegid y maent hwy yn mawr addoli y Toriaid am atal treth i'w gosod ar wirodydd. Casteli Caregcenen. SYLWEDYDD.
ADRODDIAD YR UNDEB YN ABERYSTWYTH.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
ADRODDIAD YR UNDEB YN ABERYSTWYTH. At Olygwyr y Tyst a'r Dydd. FONEDDIGION,—Crefaf ofo 1 fechan eto o'r TYST i anog y rhai ydynt yn meddwl cael copi o'r Adroddiad dyddorol o gyfarfodvdd yr Undeb yn Aberystwyth (sydd yn awr yn ymyl dyfod allan o'r wasg), l w ieyd brys i anfon eu henwau am dano yn ddioed. Dyua yr nnig ffordd i ragflienu siome ligaeth. Nid oes eisieu ond ychydig o sel i gasglu enwau gojyfer a lledaenu yr holl argraffiad mewn ychydig wythnosau. Derbyn- iais yr archeb a'r llythyr canlynol oddiwrth Mr Thomas Edwards, Bethlehem, ger Bangor :— BAECHSDIA SYR,—Yr wyf, yn ol fy arfer, wedi casglu enwrfu yn Bethlehem at Adroddiad yr Undeb yn Aberystwyth, a chefais 20, ac y mae hyny yn nifer pnrddatfiewn eglwys yn rhifo tua 100; ac y mae rhywbeth yii debyg yn dyfo 1 oddiyma bob blwyddyn. Pawb sydd yma w di dechreu ei gael, ni fynent er dim fod hebddo. Yn sier, dylai fyned wrth y miloedd. Cael rhywnn yn mhob eglwys i gasglu enwau ato- dyna roddai iddo y cylohrediad a haeddai." Yn sicr, ni éllir peidio elmygu geiriau, syniad, ys- bryd, a chynllun y dosbartbwr caredig a threfnus uchod. Efelycher ef gan luaws dosbarttiwyr eglwysi Annibynol Cymru heb goJli amser. Hyderaf y telir syl-v manwl i awgrymiadau amserol Mr lones, Birken- head, yn y TYST diweddaf. Ein harwyddair gwasta tol ddylai fod, Awn rhagom at berffeithrwydd." Cofier fod Gorphenaf yn ymyl. Terfynaf gyda'r cofi )Ii goren at boll ddarlienwyr eich newyddiadur clo Iwiw. Whitland. W. THOMAS.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
TREFOR, GER LLANGOLLEN. — Cynaliodd eglwys Annibynol y lie hv*n ei chyfarfod biynyddol nos Sadwrn a'r Sabboth, Gorphenaf 18fed a'r 19eg. Gwasanaethwyd gan y Parchi) D. Oliver, Troffyuou, a D. Roberts, Wrexham. Yr oedd y eyimUiadati yn anarferol o luosog, a'r Efengyl yu y preset'iiad ohoui yn cae ei mwynhau.
AT Y BEIRDD.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
AT Y BEIRDD. Beirniadaeth ar yr Engylion i'r Wahadden" yn ngardd Rose Cottage, cartref y beirniadydd. Cynygiais wobr fechan am yr englvn goreu ar y testyn uchod, er cael ychydig gyfeillach i'r beirdd Cymreig a ymostyngent i gystadlu. Sulgwyn T>edd yr amser mae hwnw wedi dyfod, ac fel llawer peth arall, wedi myned cyn hyn. Derbyniais bump o englynion, yn dwyn y ffugenwau -Gwilym Apolos, Gwaddotwr o'r Cwm, Jim Haws (dau), a Cymro. Gwnaeth Jim Hughes a Cymro y camgymeriad o anfon i Moreton-in-marsH, yn lie i March, Cambs. Buais yn y lie bUenaf bum' mlynedd, ac yr wyf gan' milldir yn nes i'r cyfeiriad y daeth y doethion ohono er's mwy na p!u;n' mlynedd. Symud- wch gyda'r oes, gyfeillion. Ond rhaid eagnsodi y beirdd, am eu bod yn ymgolli oddiwrth gymdeithas a phethau y bywyd hwn an ddylanwad barddoniaeth. Mae rhai ohonynt yn myned ar ol yr awen i'r fath bellder, ac aifi amser mor faith i gael o hyd iddi, fel na chIywir son am danynt byth ar ol sdeg eu cychwyn- iad, ac ni ddysgwylir en gweled mwyach ar y ddaear hon; aethant yn rhy bell i ddychwelyd, ymddyrysas- ant yn y croesffyrdd, syrthiasant i bydau lleidiog, neu cywilyddient ddychwelyd heb yr awen. Mae rhai wedi bod yn mhell ac yn hir ar ei hoi, ac heb ei dal eto. Ys- grifena rhai fy nghfeiriad yn March, Cambridge," ac felly a y llythyrau hyny i ddinas y BrifysLol, a bydd- ant ddiwrnod yn hwy ar en taitb. Unwaith eto, March, Cambs. yw fy nghyfeiriad. Dynoda Cambs. y sir, ac uid y dref. Yn awr am y feirniadaeth. Y goreu bia y wobr; ac maey clod o enill y gamp yn fwy gwerth na'r wobr. Mae y siwl enillo y wobr hon yn sefyllyn nwch oddiar stand-point y Cymro na Miltwn. Nis galiodd Miltwn wneyd englyn yn ei fyw mewn un iaith. Beth yw yr anrhydedd o fod yn awdwr "Coll Gwynfa" at enill swilt am englyn P Barned y byd. I ddechreu, mae dechreu i bob peth. Gwilym Apolos.-Dyma fe :— Hen forwyn dew, anhyfryd,-hir ei thrwyn, Aruthrol, ac enbyd Yw'r wadd, yn yr ardd o hyd, I guro 'fyny'r gweryd." Cynyg da iawn ar drwyn y creadur, a hwnw yw ei harf hi. Mae coes wan i'r englyn hwn. Nid yw y liuell— Yw'r wadd yn yr ardd o hyd," yn gywir fel cyhydedd groes na sain. Mae'r ddisgynfa allan o le fel cyhydedd groes, ac mae'r r yn ardd yn ei hanafu fel cyhydedd sain. Byddai- Yw'r wadd yn ei chiadd tra chlyd yn fwy cywir. Givaddottor o'r Owm.-Dyma yntau-ergyd trwm ar y trwyn oto. Bardd ymarferol iawn yw hwn. Un hir ei thrwyn, arnthrol.—dn ei lliw Dall yw brou,—afreidiol Yw'r wadd, sy'n yi ardd swynol; Turia ei byw—taer ei bol. Mae hwn yn meddu yr un bai a'r blaenaf, heblaw ei fod yn sjyfeiliorHUs yn nnwinyddiaeth y creadur. Dy- wed fod y wahadden yn afreidiol," heb ystyried na chrewyd dim yn ofer. Mae yn dda yn ei lie priodol, fel ambell i ddyn ond nid ei lie priodol hi yw gardd Rose Cottage, yn ol fy marn i. Jim Huws.—Y cyntaf o'i eiddo sydd fel hyn Yn ngardd Rose Cottage, He tardda—awynol Heirdd rosynau bre la, Y *&dd drwy'r gwelyau a, Adwyol rwyg adawa. Mae y diffyg yn yr un linell yn hwn ag yn ei flaenor- iaid. Ar yr eingion a hi i'w haii-wneyd i gyd. Yr ait :— Gwahadden Rose Cottage, gwae iddi !—druan, Durio'r ardd mor hemy'! Dolenog fagl i'w chrogi Gyrchwyd er ei gwarchod hi." Mae hwn yn well na'r Ilall ond mae cymysgedd syn- wyr yn yr esgyll. Peth dianaenrhaid yw siarad am warchod y creadur ar ol ei < hrogi. Gellir ymddiried i'w diniweidrwydd ar ol yr oruchwyliaetj? derfynol ac ofnadwy hono. Cymro.—Dyma fa Yn ben, yn ngardd Clwydweufro,—Rose Cottage, Er's cetyn maG'n turio Wadden wen. mre geny' go', Ai Saesnes, wys, yw hono P Cytuned y lleill a mi mai yr olaf hwn yw'r goren, er nas gwn ai un wen neu dIn yw'r wahadden. Diolch I i'r beirdi i gyd. Anfoied Cymro ei gyfeiriad, a chaiff y wobr. CLWYDWENFRO.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
ESTABLISHED NEARLY 50 YEARS.—White's Celebrated Moc- Main Trusses Single Trusses, from 10s. Double-Trusses, from 18s. Sent free from observation and post free. WHITIS'S MOC-MAIN IJEVKU TRUSS is the most effective in vention for the treatment of Hernia. The use of a steel sprig, so hurtful in its effects, is avoided, a soft bandage 1-te,lUg worn round the body, while the requisite power is sup- plied by the Moc-Maia Pad and Patent Lever, fitting with so much ease and closeness that it Canuot be datected. Send for descriptive circular, with testimonials and prices, to J. White and Co Limited), 228, Piccadilly, London. Do not buy of Chemists, who often sell an IMITATION of our Moc- Main. J. White and Co. have not any Agents.