Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
......--GWIRIAD CRISTIONOGAETH.
GWIRIAD CRISTIONOGAETH. M(ti wrth ei gwaiih y mynai ei Hawdwr i Oristionogaeth gael ei phrofi. GAN Y PARCH. G. GRIFFITHS, CINCINNATI. RIIIF. IT. Amcenais ddangos mewn erthygl flaen- orol, fod Cristionogaetli, fel ei Sylfaenydd, yn derbyn clwyfau parliaus yn nhai ei charedigion proffesedig, trwy eu gwaith yn atal mewn anghyfiawnder y profion presenol, ymarferol, a mwyaf argyhoedd- iadol o'i gwirionedd oddiwrth y byd, i wneyd lie i eraill nad all eu lieithaf ond dangos fod hyny yn debygol a phosibl. Y mae hyny yn rhy fach yn nglyn a phwnc bywyd tragywyddol. Nis gall enaid wedi ei ddeffroi yn nghylch y mater, ac a deimla yn bryderus mewn perthynas i'w ddyfodol ymfoddloni heb icybod fod ei lygaid wedi eu hagoryd-heb wybod fod dysgeidiaeth ei athraw o Dduw-heb wybod fod ganddo Brynwr byw, ac yn mhwy y creda. Ac y mae yn amlwg oddiwrth y dyfyniad can- lynol o eiriau yr lesu ei hun nad ydyw yn dysgwyl hyny: Os ewyllysia neb wneuth- ur ei ewyllys Ef, efe a gaiff wybod am y ddysgeidiaeth, pa un ai o Dduw y mae hi ai myfi o honof fy hun sydd yn llefaru." Wrth y ddysgeidiaeth y cyfeirir ati yr ydym i ddeall yr athrawiaethau hyny a safaat allan gyhoeddusaf yn ngweinidog- aeth y Messia, ac a roddant iddi ei nod- wed 1 gwahaniaethol; megis ei Dduwdod ei hun, ei ogyfuwchedd a'r Tad ac a'r Ys- bryd-ei hawliau i addoliad mor barchus, ac anrhydedd cyfartal a hwythau oddi- wrthym-mawr ddirgelwch ei ymgnawd- olial, er ei gyfaddasiad i gyflawni y rhan a ordjiniwyd iddo yn nhrefn y Prynedig- acth; anhebgoredd ei farwolaeth i wneyd iawn trosom fel y'n heddychid a'r Ar- glwydd, a digonol rinwedd ei waed i'n glanhau oddiwrth bob halogrwydd, ac i'n gwneyd yn gymwys i gael rhan yn mysg y rhai a santeiddiwyd-ei adgyfodiad o'r bedd trwy ogoniant y Tad, a'i arwisgiad gyda phob awdurdod yn y Nef ac ar y ddaear, fel arwydd o'r gymeradwyaeth lwyraf o'i waith-ei esgyniad ar ddeheulaw y Mawredd, i arferyd y frenin-fraint hono er llwyddiant ei deyrnas yn mhlith dynion -ac mai trwy greadigaeth newydd, neu eni drachefn yn unig y gellir gweled, myned i mewn i, a mwynhau rhyddid, gogoniant a dedwyddwch annhraethadwy y deyrnas hono. Fe wasanaetha hyn yna fel crynodeb o erthyglau arweiniol ei ddysgeidiaeth. Pwnc o'r pwys mwyaf, ac, o ganlyniad, yn gofyn ymchwiliad manwl, amyneddus, a thrwyadl iddo ydyw-Pa un ai gwirion- edd ai cyfeiliornad—pa un ai oddiuchod ai oddi isod-pa un ai dwyfol ai anianol a chythreulig ydyw ? Y mae mwy na thynged ymerodraethau eangaf a chyfoethocaf y byd yn crogi arno. Mae yn fater bywyd annherfynadwy i ddynion, ac yn safon i brofl wrthi gymeriadfjrr Iachawdwr ei hun, a phenderfynu pa*un ai yr Ysbryd Glan ai ysbryd aflan a lefarai trwyddo. Dealler hefyd fod a wnelo a phawb, gwreng a bon- eddig, dysgedig ac anllytliyrenog, proffes- edig a dibroffes; ac nid cwestiwn i'w setlo gan eraill trosom mewn Cymanfaoedd na Synodau mo hono, na chan breladiaid, car- dinaliaid a Phab mewn Ecumenical Coun- cil ychwaith, fel yr haera rhai, ond un y gofynir i bob un drosto ei hun ei gymeryd I dan ei ystyriaeth, ffurflo barn oleubwyll arno, ac edrych fod ganddo resymau i'w rhoddi tros ei obaith pan geisia gwrthwyn- ebwyr ei ysbeilio o hono. Mae ysbryd o ymofyngarwch i'r mater wedi ei ddeffroi yn ein dyddiau ni, ac yn rhodio yn rhyd-d a phen-uchel yn mysg y werin o bob cenedl ddiwylliedig. Nis gallem, pe dymunem, ei gadw i lawr na'i osgoi. Cyferfydd ni yn y maes a'r farch- nad, ymrithia o flaen ein llygaid mewn gwahanol ffurflau yn ein Cylchgronau a'n Newyddiaduron crefyddol ac eraill. An- ercha ni o'r ddesg gysegredig yn gystal ag oddiar lwyfan y lenorfa. Ni ddylai hyn ein hanfoddloni na'n cythryblu. Mae y fath ysbryd, pan wedi ei naioseiddio gyda boneddigeiddrwydd a gonest-rvyydd Bereaidd yn ei olrheiniadau, yn perffaith gydgordio ag anian Cristionogaeth. Ac er, hwyrach, y byddai yn ormod dweyd mai o honi yr hanodd, eto ni phetrusaf ddweyd mai hi a'i cadwodd yn fyw, ac mai yn y gwledydd sydd tan ei haden hi y mae yn cael llawn cliware teg. "Chwiliwch yr Ysgrythyrau -profwcli bob peth, a deliwch yr hyn sydd dda," ydynt ei harwydd-eiriau. Sylwerar yr awgrym yn y datganiad blaenorol o eiddo Crist, "Efe a gaiff wybod ami y ddysg- eidiaeth." Ar liygoeledd, medd yr Anffyddiwr, y mae ffydd yr efengyl yn gorpliwys, ac nid ar synwyr eyff redin-trwy ddall danysgrif- iad o athrawiaethau nad all eu profl, a chroes i reswm, yr addawa iddo fywyd. Nage, meddwn ninau. Nid oes ffurf o athrawiaeth yn gofyn llai o ffydd, yn yr ystyr o gredu peth heb brofion dealladwy i'w cadarnliau, neu a wna lai o drais ar synwyr cyffredin na dysgeidiaeth Iesu Grist. Am na farnasant, w, o honynt eu hunain farn gyfiawn, y rhoddes un o'i fflangelliadau tostaf i'r Ysgrifenyddion a'r Phariseaid. Efe a ddywedodd yn bendant, na ddichon neb ddyfod ato Ef ond y rhai a glywsant gan y Tad, ac a ddysgasant. Tynu ymaith y gorchudd, ac nid rhoddi mwgwd ar lygaid pobl, y mae yr efengyl. Par idd- ynt edrych gyda gwyneb agored i'r athraw- iaethau a gymhella arnynt cyn eu mabwys- iadu, er cael sicrwydd i'w meddyliau fod iddynt sail dda. Gwybodaeth ac nid ofer- goeledd sydd yn arwain i'w mangre. Mae cynydd hefyd mewn gwybodaeth, yn gys- tal ag mewn gras, yn cael ei argymell gan- ddi, ac esgeulusdra i roddi heibio yr ym- adrodd sydd yn dechreu rhai yn Nghrist, i fyned yn mlaen at berffeithrwydd, yn cael ei anghymeradwyo, fel arosiad dysgybl trwy y blynyddoedd gydag elfenau symlaf rhyw wyddor, pryd y dylasai, o ran amser a manteision, fod yn athraw neu ym- borthiad person wedi cyrhaeddyd oedran a maintioli gwr, ar seigiau eiddilaidd a baro- toir i fabanod yn hytrach nag ar fwyd cryf a berthyn i'r rhai perffaith, y rhai, o her- wydd cyneflndra, y mae ganddynt synwyr, wedi ymarfer i ddosbarthu drwg a da. Nid oes neb a wyr hyn yn well na rhai o'r cyf- eillion sydd yn ddidaw oganu Cristionog- aeth fel mamaeth anwybodaeth. Nid wyf yn golygu fod yn angenrheidiol er hyny i ddyn ddeall holl erthyglau y gyfundraith Gristionogol er bod yn gadw- edig, nac ychwaith eu bod oil yn ahigy-, ffredadwy i feddwl creedig. Gwyddom yn amgen na hyny. Perthyna iddi feddyliau rhy ddyfnion i un angel gael hyd i'w gwaelodion, rhy uchel ac eang i gyneddfau Gabriel fedru eu cwmpasu byth. Pe di- bynasai ein diogelwch tragywyddol ynte ar gael y rhai hyny allan i berffeithrwydd ni buasai gadwedig un cnawd. Ond nid dyna y fath wybodaeth a ofynir yma; ac y mae Undodiaid, Deistiaid ac Anffyddiaid yn bradychu eu hunain wrth bwyso arnom am dani, ac yn rhoddi arf yn llaw Atheist- iaid a dyr eu gyddfau eu hunain mor rhwydded a'r eiddo y mwyaf gwarchodol o honom ninau. Oblegid nis gallant hwy ddweyd yn eglurach beth ydyw hanfod y Tad Mawr, na rhoddi i chwilfrydedd y meddwl yr hysbysrwydd a ddymunai mewn perthynas i ddiddechreuaeth ei fodolaeth mwy nag y gall union-gredwyr esbonio gwyrthiol genedliad y Mab yn mru y wyr- yf, neu gyfiawnder a phosibilrwydd tros- ly osodiad cosbedigaeth ein heddwch ni arno Ef. Y mae mor hawdded i1 synwyr cy- ffredin weled tegwch dyoddefaint yr Im- manuel o'r melldithion a liaeddasom ni ag ydyw iddo ddeall tegwch cKkngiad dyn a droseddodd ddeddf ei natur rhag marwol- aeth naturiol, trwy abertliiad o fywyd cre- adur direswm a diniwed, neu hyd yn nod fywyd llysieuyn, i gael cyffyriau priodol iddo. Troseddiad sydd yn y naill a'r llall: Ac nid ydyw tra-rhagoriaeth gwerth y naill fywyd ar y llall yn gwneyd y gwahaniaeth lleiaf yn iawnder neu aniawnder yr eg- wyddor ar yr hon y saif.
-_... MWNGLODDIAU CYPOETHOG.
MWNGLODDIAU CYPOETHOG. GAIR 0 FWN-GLODDIAU WWIIOE,, NEU Y COMSTOCK LODE, NEVADA. VIRGINIA CITY, NEV.-Gan fy mod wedi dechreu ysgrifenu o'r lie hwn, ystyriwyf fod cyflawnder yn galw arnaf ymhelaethu, nid am nad oedd yr hyn a ysgrifenwryd yn gywir, mor agos ag y gallaswn eu rhoddi, ond fod llawer o bethau eto heb eu hegluro. Fy amcan yn fwyaf ndllduol y tro hwn fydd ceisio rhoddi rhyw ddrych- feddwl i ddarllenwyr y DRYCH pwy sydd yn perchenogi y mwngloddiau hyn, yn gymaint a bod ysgrif wedi ymddangos yn y rhifyn diweddaf o'r DRYCH, yr hon sydd yn rhoddi ar ddeall mai y Seneddwr JOHN P. JONES ydyw perchenog yr oil o'r Com- stock Lode. Darllenafelhyn: Hysbyswyd amser yn ol fod y wythien arian yn Nevada a elwir y "Comstock Silver Lode," yn debyg o redeg allan yn fuan, ac y byddai i'r perchenog, y Seneddwr John P. Jones, gael ei golledu yn fawr." Yn rnw pob rheswm, o ba le y mae y fath syniad cyf- eiliornus wedi tarddu? Buasai yr un mor rhesymol dweyd fod Grant, am ei fod yn Llywydd, yn perchen y Talaethau Unedig, neu fod Vanderbilt o herwydd ei gyfoeth yn perchen holl gyfandir America, a dy- weyd fod J. P. Jones yn berchenog ar y wythien arian. Wel, ynte, pwy yw y perchenog neu y perchenogion? Gellir ateb mai pawb a ddewiso eu prynu, ac ym- ddengys fod bron bawb sydd a modd ganddynt yn yr ardaloedd hyn a llawer yn San Francisco a manau eraill yn California yn eu prynu. Mae pob un o'r cwmniau yn Incorporate Companies yn cael eu gwneyd i fyny o nifer o randdalwyr. Mae 100,000 neu ychwaneg o shares mewn rhai o hon- ynt—108,000 yw y rhif mwyaf o ranau mewn un mwnglawdd. Maent wedi eu rhanu mor fan fel y gall pawb sydd ag ycliydig o arian ganddynt brynu rhyw rai neu gilydd. Gelwir y rhanau hyn yn stock, a phrynir a gwerthir hwynt yn y farchnad bob dydd gan y Brokers, y rhai ydynt yn gwrneyd hyny dros eraill, am gyflog, yr un fath ag y maent yn Wall Street, New York, a California Street, San Francisco. Cynel- ir stock board yno, lie y cyferfydd y teirw a'r eirth i ymladd a'u gilydd am dynu y pris i lawr, neu ei godi i fyny, neu am gael y rheolaeth y naill oddiar y llallyn y mwn- gloddiau sydd ar y Comstock Lode. Mae BrocJcers yma yn Virginia City a Gold Hill, y rhai ydynt mewn cysylltiad ag eraill yn San Francisco, ac yn prynu a gwerthu i bawb ydynt yn ymofyn hyny yn y lleoedd hyn. Nid oes un stock board ond yn y ddinas hono. Mae yn wir fod rheolaeth y mwnglodd- iau yn nwylaw ycliydig bersonau, a elwir yn rings. Y fwyaf o honynt yw y Bank Ring, sef y Bank of California, blaenor yr hon yw Wm. Sharon, yr hwn a gyfrifir yn werth rhwng$25,000,000 a $30,000,000, ac ystyrir ef gan y mwyafrif y dyn cyfoeth- ocaf ar ororau y Tawelfor. Gelwir ef yn Frenin y Comstock a'r Bank of California. Mae y Ring nesaf mewn gallu yn cael ei chynrychioli gan Jones, Fair a John Mac- key. Rheola y flaenaf y rhan fwyaf o'r prif fwngloddiau, a'r olaf y rhan fwyaf o'r gweddill sydd o werth. Y nesaf yw y ring fach y mae y Seneddwr Jones yn ben arni. Mae y rings hyn yn gofalu am gadw y mwyafrif o'r rhanau yn eu dwylaw, neu ddylanwadu ar eraill sydd yn eu dal, fel y gallant gadw rheolaeth y mwngloddiau yn eu gafael, a'u rheoli fel ymynont. Gwneir llawer o gamwri ac anghyfiawnder gan- ddynt, trwy drethu y mwngloddiau weith- iau heb achos, er gwneyd i'r rhai sydd heb fodd i dalu, werthu eu rhanau am rywbeth a gant. Hefyd os tarewir ar graig gyfoeth- og, cadwant y cyfan yn ddystaw, gan roddi gorchymyn i'r mwnwyr weithio mewn cyf- eiriad arall, lie nad oes dim i'w gael, yna trethir y mwnglawdd er dychryn y rhai ydynt yn dal ycliydig o ranau i wertliu am bris isel, fel y gallant eu prynu iddynt eu hunain, yn debyg fel y gwnaeth y Senedd- wr Jones yn y Crown Point gynt. Mae llawer o ddynion heblaw y boneddwr uchod wedi dechreu yma heb ddim, yn werth eu miliwnau o ddoleri heddyw, ac mae llawer o ddynion cyffredin yn gwneyd arian da o hyd. Ond fel rlieol, y rhai sydd o'r tu fewn i'r rings sydd yn cael y goreu, y nhw sydd yn cael y brasder. Yn awr, amcanaf roddi rhyw ddrycli- feddwl i'r darllenydd am fawredd y Com- stock Lode a'r gyfran fechan mae y Senedd- wr yn berchen o honi. Nis gwn pa nifer o hawliau sydd arni, ond gellir dweyd nad oes llai na 60, a dichon pe baem yn eu cyf- rif oil y gellid eu chwyddo i 80 neu 100, rhwng y rhai sydd yn hawlio y ledge a'r rhai sydd bob ochr iddi. Or rhai hyn, mae tua 40, a phyllau a pheirianau arnynt, yn gweithio yn bresenol; maent yn ymestyn rhwng 5 a 6 milltir o'r gogledd i'r de ar hyd y Wqe. Hawlia y Crown Point mwn- glawdd y Seneddwr John P. Jones, y sonir cymaint am dano, 600, a'r Rentuek 95 o droedfeddi o'r ledge. Bu rheolaeth y Sav- age ganddo am ychydig, ond dywedir yn awr ei fod wedi ei golli. Dealler hefyd na fu Jones erioed yn perchen haner yr un or rhai'n ei hun, ond fod ganddo ef a Hayward ddigon o ranau rhyngddynt i ddal y rlieol. aeth.. Mae ugeiniau, os nad canoedd o bobl gyffredin, mwnwyr ac eraill, yn perchen rhanau yn y Crown Point, yn yr hwn y mae 100,000 o ranau. Hysbyswyd hefyd fod Jones yn werth $30,000,000; nis gwn faint yw y boneddwr werth, ond gellir dweyd pe buasai wedi cael pob dolar ddaetli allan o'r C. P., erioed, a'u pocedu iddo ei hun, na fuasai yn werth cymaint a hyny, ond dichon ei fod wedi marchnata mewn pethau eraill i'w gwneyd; ond mae yn lied amheus a ydyw yn werth haner hyny. Dywedwyd hefyd yn y DRYCH diweddaf fod y pyllau dyfnaf oddeutu 15,000 o droed- feddi o ddyfndcr. Dichon mai 1,500 a feddyliwyd. Y Savage a'r Hale & Norcros yw y rhai dyfnaf; mae yr olaf yn 3,160 o droedfeddi, a'r cyntaf yn rliywle oddeutu hyny. Mae rhagolygon y mwngloddiau ar y pen gogleddol yn gwella yn barhaus, ac ymddangosant yn gyfoethocach fel y maent yn agor iddynt; mae eu cyfoeth yn mhell uwchlaw dysgwyliad y rhai mwyaf gobeith- iol, ac yn rhyfeddod i'r byd. Mae y graig gyfoethog yn lledu yn mhob cyfeiriad, ac mewn rhai parthau yn werth, ar gyfartal- edd, 0 $500 i $600 y dunell. Dealler mai tri sydd felly—yr Ophir, y Con Virginia a'r California. Mae 108,000 o ranau yn mhob un. Gwertha y blaenaf am $140 y rhan— yx ail am $240, y trydydd am $A)O. Gwelir wrth hyn fod gwerth y cyntaf yn $15,120,- 000, yr ail yn$25,920,000, a'r trydydd yn $24,840,000, yn gwneyd cyfanswm o $65,- 880,000. Maent wedi codi Ilawer yn eu prisiau er pan ysgrifenais o'r blaen, a dichon yr ant yn uwch eto. Hawlia y California 600 o droedfeddi o'r ledge, felly gwelir fod 180 o ranau mewn pob troed- fedd; ac er nad oes na pliwll na pheiriant ar y tir, gwerthwyd rhai rhanau o hono ar y street yn San Francisco am $300 yr un; yn ol hyny mae pob troedfedd yn werth $54,000; a'r achos o hyn yw ei fod rhwng yr Ophir a'r Con Virginia, a bod y cyfoeth a nodwyd yn ymarllwys iddo o bob ochr. Nid ydynt wedi agor nemawr iddo eto, ond gweithir ychydig iddo y ddwy ochr o'r ddau olaf, ac mae yn argoeli bod yn gyf- oetliog iawn; ond credwyf mai effaith rhagfasnachiad (speculation) yw yr achos o'r prisiau uchel hyn yn fwy na gwir werth y mwngloddiau. Pa fodd bynag am hyny, mae yn gefnogaeth i'r wlad yn gyffredinol fod y fath gorff o gyfoeth wedi ei ddargan- fod. Gwertha y Crown Point am $57 y rhan, yr hyn sydd yn gwneyd ei werth yn $5,700,000. Mae wedi bod yn gwerthu yn ol tua $19,000,000. Y farn gyffredin yw fod ei amser goreu wedi darfod, ond feallai wedi y cwbl y trydd allan yn gyfoethocach nag erioed mewn amser dyfodol. Gobeith- iwn mai felly y bydd, nid yn unig yn Crown Point, ond y bydd i'r cwmniau eraill hefyd ydynt wedi bod am gymaint o amser yn cliwilio am y trysor gwerthfawr ei daro yn gyfoethog yn fuan. HEN GALIFORNIAN.
------------- $-." --PITTSBURGH,…
$- PITTSBURGH, PA. Y FASNACH HAIARN—Y PWDLERIAID A'U CYFLOGWYR—I LAWR A'R SCRIW—CREF- YDD A DLRWEST DADLEUON DCWIN- YDDOL—Y PAB A'I DROED-EBOL El WEDDI RAGRITHIOL. PITTSBURGH, PA.—Ion. 20.-Yn methu yn lan a dyfalu beth oedd wedi dyfod o'ch gohebydd swyddogol, Eiddil Ebwy, a min- au wedi derbyn, gyda bon y gwynt, ryw haner gair yn mha le y buaswn debycaf o'i gyfarfod, aethym ar daith ymcliwiliadol i edrych a gawswn ryw air o'i helynt, os na chawswn ei weled yn bersonol. Beth byn- ag, wedi cryn dipyn o drafferth, daethym o hyd iddo, ac efe wedi bod yn sal, ac yn ymddangos yn wasgedig. Wedi i mi ei holi o berthynas i'r achos o'i salwch a'i ym- ddangosiad eiddilaidd; dywedodd wrthyf ei fod byth er y diwrnod y clywodd y bregeth gyntaf ar athrawiaeth y 5 dolar am bydlo, yn teimlo pyliau o wendid yn ei ys- tumog; a dywedodd, gyda Haw, ei fod yn barod unrhyw ddiwrnod i gymeryd ei lw, nad yw yr athrawiaeth yn un iaclius. Mae un Iwc o du y brawd wedi'r ewbl-mae yr' hen wraig, Mrs. Ebwy, yn ddoctores wych iawn, a gwyr i drwch y blewyn sut i bres- cribio a chymysgu dognau o rywbeth twym ag sydd yn dygymod ag ystumog yr hen Ebwy yn bur dda, a dysgwyl yr wyf y bydd yn all right yn fuan. Y pwdleriaid a'u cyflogwyr ydyw prif bwnc y dydd yma yn bresenol, fod bell- ach dros bum' wythnos er pan y dechreu- odd y lock-out. Gwaith rhy anhawdd-i'ch gohebydd yw dyfod o hyd i ddim i'w ys- grifenu ar y pwnc gofidus hwn, ag sydd yn ddyddorol i'ch darllenwyr, o herwydd nid oes dim newydd wedi dyfod i'r golwg er's amryw ddyddiau bellach. Dichon, cyn y bydd i'r llinellau hyn ymddangos yn y DRYCH, ac fe allai, cyn iddynt gyraedd eich swyddfa, y bydd yma newyddion ffafr- iol a chalonogol i'w clywed, ond heddyw y mae gan ddystawed a'r bedd yma; y ddwy blaid, y naill mor ystyfnig a'r llall; ond chwareu teg i'r puddlers, iddynt hwy yn unig y mae pobl Pittsburgh yn ddyledus am yr unig gynyg a wnaed er osgoi y trycliineb sydd wedi ein goddiweddyd; ac hyd yma y mae public opinion o'u tu; ac aeth rhai o'r papyrau dyddiol, mwyaf dy- lanwadol, mor bell a dweyd, a hyny mewn iaith nas gallesid ei gamddeall, mai y prif, os nid yrunig achos o'r trallod presenol, ydyw y gor-drachwant anniwalledig sydd yn y meistri haiarn cyfoethocaf i ymgyf- oethogi mwyfwy fyth. Addefaf fod hwna yn ddywediad tra dialed, ac o barthed ei iawnder, barned y werin wcithyddol yn Pittsburgh a'r am- gylclioedd-ffaitli wybyddus i hen weith- wyr haiarn, glo a mwn, Deheudir Cymru, o ugain i ddeugain mlynedd yn ol, yw mai y meistri cyfoethocaf oeddynt bob amser yn flaenaf a'u dwylaw wrth hen ysgriwio a g'ostwng pris. "Lawr a'r ysgriw," oedd hi yn y Gyfarthfa; "lawr a'r ysgriw" oedd hi ynDowlv is hefyd, "lawr a'r ysgriw yn dyn" oedd hi yn Nantyglo, ac ergjrd o'r sledge i'w gyru yn dynacli, a rhaff gref i glymu y lever rhag i'r scriw laesu drwcli blewyn; a ffaith wybyddus arall yn nglyn a hona yw, fod y gwahanol deuluoedd a berchenogent y gweithfeydd a enwyd, a" hyny ynycyf- nod y cyfeiriwyd ato eisoes, yn cyfrif eu harian a'u liaur wrth y tunelli, ie, tunelli o arian ac aur wedi eu hysgriwio albn o f8r ac esgyrn ac ymenyddiau bechgyn tlodion, celyd a gweithgar mynyddau Gwent a Mor- ganwg. Cael ein gorfodi fel gweithwyr i goleddu syniadau caledion fel yr uchod, am feistri haiarn Pittsburgh a gynyrchai ynom yn ddiamheuol deimladau pryderus iawn. Ymwybodolrwydd yn mynwes y gweithiwr mai gormeswr ydyw y dyn a'i cyfloga, a ddinystrio i raddau helaeth, y cysuron a'r dedwyddwch meddwl y dylai eu mwynhau. Ond Mr. Gol., fel y mae goreu y modd, nid yw pethau wedi myned i eithaflon felly gyda ni hyd yma beth byn- ag; a hyderwn na wawria byth y dydd, pryd y caiff gweithwyr haiarn Pittsburgh achos cyflawn i edrych ar eu cyflogwyr yn y cymeriad o elynion gormesol, ac y mae ynwyf obaith cryf y prysura yr amser, pryd y trefnir mesurau ag a ddaw a'r pydlers a'r meistri haiarn eto i weled 'llygad yn llyg- ad," ac y cawn yn y dyfodol, fwynhau y cysuron a'r dedwyduwcli a fwynhaem yn yr hen amser da y blynyddau aethant heibio. Gwawried y dydd ar bydlers Pittsburgh, pryd y bydd archebion am bob mathau o haiarn, rails included, yn dylifo i mewn o bob cyfeiriad—pig haiarn da a hot fix,, ie fechgyn, rayn -gafr wyllt, hot fix am dani, a llai o bydlers y gaib a'r rhaw. Y mae yn eglwysi Cymreig ein dinas, un nodweddiad arbenig, a chanmoladwy ag sydd wedi tynu sylw llawer yn ddiweddar, sef y gochelgarwch a ymarferant rliag cael eu harwain i ddadleuon sectyddol anorph- enol a diles na chynyrchasant erioed ddim ond teimladau anymunol cvdrhwng y gwa- hanol enwadau, yn nghyd a'u gweinidog- ion; a diau yw fod hyn i raddau helaeth i'w briodoli i synwyr da a boneddigeiddrwydd y gwahanol weinidogion. Meddianwyd yr ysgrifenydd droion a theimladau dymunol wrth weled yr hen batriarch o Chatham
Advertising
■■■ trh. A wizr jvtfws-pjLFmt. ESTABLISHED 1851. Issued Every Thursday Morning. T. J. GRIFFITHS, Proprietor, UTICA, N. Y.
"BRENIN Y TYLWYTH TEG."
"BRENIN Y TYLWYTH TEG." CAN I BARITONE, Y MIWSIH GAN MB. D. EMLYN EVANS. Brenin y Tylwyth Teg wyf fl- Cliriwch y ffordd a'r waeu a rhos; Dawnsiwn i fiwsig gwynt a Hi, Chwarddwn am ben y lleuad dlos: Dringwn gerbydau'r storom fawr, Rhuthrwn drwy wagle caer y uen I lawr, i lawr, I'r dyfnder mawr. Tyr'd gyda mi, os nad wyt lwfr, I fyw y nos ar ben y bryn, Cawn fyn'd y dydd i lawr i'r dwfr I gwmni duwies wen y llyn: Fy nghoron yw tywyllwch nos, A'm gorsedd ydyw brwyn y rhos, Bwganod oedd fy mam a nhad A chanwyll gorif yw haul fy ngwlad. Brenin y Tylwyth Teg wyf fi- Cliriwch y fliordd a'r waen a rhos; Dawnsiwn i ifwsig gwynt a lli'— Chwarddwn am ben y lleuad dloa, Cemmes, Mont. MYNVDDOG.