Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
14 erthygl ar y dudalen hon
BALA, KANSAS.
BALA, KANSAS. Er difrod y ceiliogod rhedyn y llynedd, a'r eisiau canlynol drwy y Dalaeth hon ynogystal a tllrwy y Talaethau eraill, yr ydym eleni wedi cael amgylchiadau mwy ffafriol i'n cyfarfod, drwy oruchwyliaeth dyner Rhagluniaeth; canys nid yw y ceil- iogod rhedyn wedi ein niweidio eleni, er fod llawer wedi bod gyda ni a myrddiynau uwch ein penau ar eu ifordd tua'r gogledd- orllewinol. Cawsom adeg o dywydd sycli, nes yr oedd ysbryd pob un yn gwanhau; eithr yn ngliyf'yngder dyn" daeth adeg Duw," a daeth y gwlaw yn dyner a helaeth nes adfywio pob ysbryd dynol, anifeilaidd a llysieuol. Yr ydym yn awr yn dysgwyl cnydau da o Indrawn a chloron. Tybir na fydd y cnwd gwenith ond bychan yn ein hardal ni. Yn mysg cynlluniau rhyfedd a doeth Rhagluniaeth, mae Gweilhfa Gaws i gael ei hadeiadu yma eleni, ac yn barod i waith tua Mai nesaf. Perchenogion y gweithfa yw Cymry o Dover, New Jersey. Eu benwau yw Richard Jenkins a James Shar- pies. Mae y boneddwr cyntaf wedi bod, ac yn parhau yn bresenol i fod, yn arolyg- wr y Richarrl Mines," yn agos i Dover, New Jersey, er ys tua dwy ar ugain o flyn- yddau, ac yn dwyn y cymeriad gloewaf fel Cymro selog, arolygwr llwyddianus a Christion. Mae Mr. Sharpies yn dwyn yr un nodweddion uchel, ac o herwydd ei brofiad helaeth. am oddeutu dwy ac ugain o flynyddau yn Brazil, South America, a gall ymdaraw yn rhwydd a'n gwlad new- ydd. Mae Mr. Sharpies wedi dyfod i'r Bala, yr wythnos duiweddaf, a rhan o'i deulu a bydd y gweddill yn dyfod allan mor fuan ag y gellir. Daw Mr. Jenkins hefyd allan y gwanwyn nesaf gyda'i deulu, a Mrs. Jenkins, (sef gweddw yr ymadawedig gyf- aill y Parchedig John R. Jenkins), a'i tlieulu. Nid dyfod, allan i weled y wlad, eithr i drigianu yma a gwneyd cartrefi par- haol. Bydd llawer yn eu canlyn o herwydd eu cymwynasgarwch enwog tuag at Gymry a'r llwyddiant a fegir gan eu presenoldeb mewn ardal. Mae Mri. Jenkins a Sharpies wedi prynu yr hyn oedd heb ei werthu o dre y Bala, a'r tir amgylchynol yn cynwys Timber Creek, a'r Branch Creek, gan y Gymdeithas Dirol Gymreig yn Utica, N. Y.; eu perchenogaeth yn cynwys yn agos i ddau gant a thri ugain o erwau. Byddaf yn adeiladu y Weithfa Gaws ar eu tir wrth ochr tref Bala, ac yn ddiau, dyma y peth goreu sydd wedi digwydd yn y Bala, a'r sefydliad. Amcan y bonedd- wyr hyn yn dyfod yn mlaen a gwneyd y pryniad o'r tir, a chreu y gwelliantau yn y dref, ydyw, er cynorthwyo y Gymdeithas Dirol Gymreig i rwyfo yn mlaen yn fwy llwyddianus drwy yr anfanteision a'u cylch- ynasant, a'u gosod ar safle anrhydeddus, ac i wneyd yr hyn a allasent dros eu cydwlad- wyr, yn sefydliad Powvs, heb, ar yr un pryd, niweidio eu hunain, a'u teuluoedd. Mae dyfodiad Mr. Sharpies, yma, wedi codi calon pob sefydlwr, gan fod lie i gredu fod amser gwell ar ddyfod. Cyf- addLfir nad oes gwell lie i godi anifeiliaid (fel un adran o amaethyddiaeth) nag sydd yn sefydliad Powys; a chan y bydd pris am ymenyn, rhaid mai llwyddiant a a, gyda y weithfa gaws. Bydd y gweithdy o leiaf yn 60 wrth 80 o droedfeddi, ac y mae yn agos i bedwar cant o wartheg godro ar y list yn bresenol. Dyna newyddion da i gyfeillion y Bala. Eto, yr ydym fel ardal Gymreig wedi gwn- eyd cam yn mlaen mewn Cristionogaeth ymarferol,sef drwy ddadgysylltu yr Ysgol- ion Sabbothol oddiwrth yr eglwysi yma, a'u cyd-uno dan un gorfEolaeth ar wahan dan yr enw Ysgol Sul Anenwadol Bala;" a da genyf adweyd fod cynydd wedi dang- os ei hun eisoes mewn nifer ac ysbryd. Carwn fod yn alluog i gofnodi fod yr eg- lwysi hefyd wedi ymuno a'u gilydd, eithr hid ydynt eto wedi gwneyd hyny. Ar y 3ydd o Orphenaf cadwasom yr wyl fawr swladwi-iactliol Americanaidd, sef y Fourth, yn y dull o Eisteddfod, dan lyw- yddiaeth y parod Wil Sir Yon, yr hwn a areithiodd yn fyr ar Beirniadaetli Eis- teddfodol." Canodd James M. Thomas yn ddoniol, wrth gwrs. Yr oedd anerch- iadau y Beirdd yn orlawn o awen,yn neill- duol y cyfarchiad a ddarllenwyd gan Add- fwyn Myddfai, dros "BarddMehenn," o'r Mississippi Valley. Enillodd Daniel Wil- liams ar y penillion i'r Dyn Anwadal; can- odd John Lloyd Jones yn swynol, fel arfer. ol; enillodd D. Williams ar ytraitliawd ar Anhebgorion aelodau teilwng o gymdeith- as; enillodd Thomas Daniels a Hugh F. Jones ar ganu "Dusseldorf." D. Williams oedd ygoraf a ddangosodd pa foddi i "godi moch." D. Williams, Rowland Davies a John Lloyd Jonas a enillasant ar y Ddadl Indrawn, neu wenith. Adroddodd Miss Lizzre Evans yn dda. Canodd T. Daniels "Mi gollais y tren." Enillodd y Parch. Henry Davies ar y traithawd ar yr Apostol Paul. Adroddiad da gan Edward Evans. Y goraf i areithio yn fyrfyfyr oedd Tlios. Daniels. Canodd Miss Maggie Watkins yn fedrus, fel arfer. Cafwyd anerehiad pwr- pasol a derbyniol iawn gan Mr. Sharpies. Dywedodd T. Daniels wi-lhym drwy gan, i Wnneyd pobpeth yn Gyairaeg, 1H3 i ni benderfynu gwneyd. Penderfynvvyd yn unfiydol i gynal Eis- teddfod eto ar Dclydd Calan. J. H. jEXKrss.
---............--.....-ELIZABETH,…
ELIZABETH, ILL. Medda yr ardal hon ei nodweddion a'i harferion fel pob lie arall. Mae yma eg- lwys fechan o Gymry, yr hon sydd yn ddiweddar wedi rhoddi ei hun yn aelod o Gymanfa y Cynulleidfawyr Cymreig. Ym- welwyd a ni y gwanwyn hwn gan y Parch. Sem Phillips, Dodgeville, Wis., ac yn ddi- weddarach gan y Parch. W. Powell, Pic- atonia, Wis. Y mae y lie yn meddu ei nodweddion cynyddol hefyd. Mae ein cenedl ni yn adeiladu tai ac ysguboriau newyddion helaeth iawn, a gellir dweyd mai ffrwyth llafur a diwydrwydd yw y cyfan; prof a hyn mai pobl weithgar iawn sydd yn byw yn y gymydogaeth hon. Mae y lie yn cynyddu mewn manteision addysg hefyd. Yr ydym wedi adeiladuys- goldy hardd yn ddiweddar—lie cysurus i'r plant, yr hwn sydd yn rhagori ar ysgoldai yn gyffredin; ac mae yn rhaid priodoli ei ragoriaethau i ddoethineb y trefnwyr, dau Gymro ac un Ellmyn. Un peth eto sydd arnom wir angen am dano yn ein hardal, sef capel newydd. Pa bryd y cawn ef gyfeillion? Mae gan y Seison a'r Ellmyn- iaid eu capeli lieirdd, ond yr ydym ni fel Cymry yn ymfoddloni, ar le rhy wael i addoli. Eisian dechreu yn iawn sydd bob!. Medda y lie hwn ei nodwedd pryfedog eto. Nid oes yma ddim grasshoppers, ond y mae yma bob math arall o bryfed dinystriol o'r bron, sef y chinch bugs a'r Colorado potato bugs, a rhyw fath o bryf yn dyfetlia y coed ITrwyfhydd; mewn gair, mae mathau o bryfaid yn difa pob peth o gynyrchion y ddaear; ond fe ddichon mai y chinch bugs yw y rhai mwyaf dinystriol. Ni welwyd erioed y rhai hyn mor lluosog ag y maent eleni; ac y maent eisoes wedi gwneyd colledion trymion i lawer o bobl, iel ag i orfodi rhai i aredig eu meusydd haidd a gwenith. Yr ydym yn teimlo yn ddiolchgar i bwyllgor eisteddfod Dodgeville, Wis., am ein cymeryd i mewn i gylch eu heistedd- fod; ac yn neillduol am etPbod wedi penodi ar destynau blaenaf yr Eisteddfod mor ffafriol i rai sydd yn byw mor bell oddiyno. Mae y beirdd a'r lienorion yma yn llawnbywyd a gweithgarwch yn barod; a sonir am anfon dirprwywyr i swydd Iowa i wneyd ymcliwiliadau i'r mwnau sydd yno, er mantais i gyfansoddi traeth- odau llwyddianus arnynt. Yr un modd, mae y beirdd yn bwriadu ar unwaith i wneyd ymchwiliadau i hanes y milwyr dewr fuont mor anffortunus a syrthio ar faes y gwaed yn y gwrthryfel mawr.— Diameu y byddai Peter Jones, Picatonica, yn un o'r rhai goreu i ymgynghori ag ef ar y pwnc hwn. Clywais ei fod yn haneswr pur dda! Y mae yma gryn lawer o hen lanciaa, ac y maent yn dymuno ar "yr Hen Lanc o Cambria eu cyfarfod yn Dodge- ville, ar ddiwrnod mawr yr Eisteddfod, fel y gallont ymgynghori ag ef mewn perth- ynas i flwyddyn naid. Gan ei bod yn liwyddyn naid y flwyddyn nesaf, a'u bod hwythau yn ofni ytnosodiad oddiwrth y merched, ystyriant o'r pwys mwyaf iddynt gael ymgynghori a'u blaenor. Mae son fod y merched yn myned i godi y faner ddu i fyny yma, yr hyn sydd yn dangos na fydd iddynt ddangos trugaredd i neb o'r hen lanciau. O! mor ofnadwy fydd meddwl am ddioddef i haner dwsin o'r pethau bach clws hyn i'ch cusanu ar unwaith, nes byddo blisters cochion mawrion ar hyd ein gwynebau sychion. Gwell fyddai ffoi a byw am flwyddyn gyda Meudwy yn ei ogof. Digon o waith fydd i'r Hen Lane i gael allan gynllun effeithiol erbyn dydd yr Eisteddfod.— Uno Nhw.
ST. LOUIS, frIO.
ST. LOUIS, frIO. CYMRY Y DDI^AS—Y CANTORION AR Y BLAEN-SATAN YN TJCHEL El BEN-Y VULCAN IRON WORKS—YR ACHOS ÜLvI- REIG YN CORONDELmT YMWELIAD Y PARCH. OWEN GRIFFITH, &O. CORONDELET, ST. LOUIS, Gorph. laf.— Mae yn y lie hwn luaws o Gymry, gan mwyaf yn ddynion talentog, o gymeriaaau disglaer, yn feirdd a llenorion a cherddor- ion; ond gwaethaf y modd, ychydig o ffrwyth eu myfyrdodau sydd i'w ganfod y dyddiau hyny-caniadaeth yn eithriad. Ein beirdd a ymfoddlonant wrth ddarllen gweithiau eu brodyr, y beirdd, a gwrando ar yr American Nightingale (Bull Lrogs) yn canu, neu chwyrnu os mynwch chwi; ond dichon y deuant allan cyn hir, gan ddarlun- io y creaduriaid hyn, y rhai sydd bron a'n dyrysu ni y Carondoletiaid, wrth aflafar- eiddiwch eu swn. Ein llenorion hefyd, rhoddwch iddynt y St. Lmis Globe, y Dem- ocrat a cigar yn eu cegau; maent yn all right-eisiau dim yn ychw-neg. Ond am danom ni y cantorion, yr ydym a'n holl egni wrthi yn bloeddio a chanu. Mae yma luaws o fechgyn y gan, a pheidiwch a rhyfeddu na clilywch ein bod wedi curo pobl Pittsburgh yn yr ymdrechfa am y $500. Rhyw le anuwiol ofnadwy ydyw St. Louis, a'r amgylchoedd-y mae Satan yn uchel iawn ei ben, a cnanddo fyddin gref, yn y ddinas fawr. Gresynus meddwl pa fodd y maent yn treulio dydd yr Ar- glwydd, yn enwedig yr Elimyniaid, y Ffrancod a'r Gwyddelod-ant yn fintei- oedd i bysgota, eraill i'r coed i gynal picnics, chwareu "base ball," a phob peth anweddaidd i'w gyflawni ar y dydd bab- both. Y cyffelyb bethau a ymddangosant yn wrthun iawn i ni, y rhai sydd yn arfer treulio y dydd trwy fyned i'r addoldai i addoli ein Duw, a'n gweddi ydyw am der- fyniad ar bethau o'r fath hyn, ac y gwelir dynion yn parchu y Dydd Santaidd, trwy ei gadw a'i santeiddio. Nid yw y Vulcan Iron Works yn gweith- io mor gyson y dyddiau hyn. Er fod digon o archebion am gledrau, nid oes modd cael yr hyn sydd yn angenrheidiol o hen gledrau i wneyd rhai newyddion. Mae cwmni y gwaith uchod wedi ychwanegu at eu cyfalaf$100,000 tuag at adeiiadu Bessemer Works er gwneyd steel rails; felly y mae ganddynt $300,000 o gyfalaf yn bresenol, yr hyn sydd yn profi iod rhagol- ygon am y dyfodol yn ffafriol. Y maent wedi dechreu y gwaith dur, a bwriedir ei orphen mor fuan byth ag y medrant, i gyf- artod a'r arctiebion. Deallwn mai yr aroi- ygydd presenol, J. Beynon, Ysw., fydd y prif aroiVgydd dros yr holl waith, yr hyn sydd yn siarad yn uchel y bydd yma am le i lawer o GyiUty yn ychwanegol, gan mai Cymro ydyw <;i hun, a'i fod bob amser yn ffafriol i'w gydgcued1, os byddant yn ddviiion sol)i- zie egwyddorol. Y mae yr achos crefyddol gyda ni yma yn hynod lewyrchus. Cawsom ein llan- rhydeddu yn ddiweddar a phresenoldeb rhai o brif ddynion yr areithfa, sef y Parch. Millard, diweddar o Lundain, a'r Parch. Mr. Pogson, D. D., o 4th Baptist church, St. Louis. Wedi hyny, dyma y Parch. Owen Griffith (Giraldus), yn ymweled a ni, yr hwn sydd yn ein plith yn bresenol. Yr oeddym yn gwybod am dano ef fel preg- ethwr Cymreig o'r blaen, a'i fod yn alluog iawn; ond am dano fel pregethwr Seisnig, y mae yn fendigedig. Ni all yr American- iaid lai na dweyd, "lie is excel!:nt if he is a Welshman." Mae yn dda genyf allu cry- bwyll am y gradd helaeth olwyddiantsydd ar yr achos y dyddiau presenol. Rhyw tis yn ol cawsom y fraint o welednaw o ber- sonau yn ufuddhau i orchymyn Mab Duw, trwy gymeryci eu bedyddio. Golygfa ddymunol oedd gweled y tad, y fam a'r ferch yn cael eu bedyddio yr un noson; a'r noson o'r blaen hefyd, cafodd pump eu bedyddio gan Giraldus, a genyf ddweyd fod eto rai yn aros am eu bedyddio, gan hyny, ddarllenwyr, chwi welwch nad yd- ym yn segur iawn, "Ond pawb o'r brodyr yma'n un, Heb neb yn tynu'n groes; Yn moli'r Duwdodyn y dyn, A chofio angeu loes." Yr ydym yn disgwyl eraill hefyd, ac yr ydym yn pendeivynu o ddisgwyl yn ddyfal wrth yr orsedd hyd nes y llenwir y ty o wahoddedigion y Brenin. Am y canu cynulleidfaol yma, y mae yn gwella, a'r Sabbotliau diweddaf yr oedd yn" ogoneddus; canys yr oedd y biawTdBeyi on wrth ei fodd yn curo vr amser, a rhoddwn her i gythraul y canu wanu ei big i mewn i Gibbert's Hall. Yr ydym yn meddwl cael picnic eleni eto, ond nid ar y Sabboth. Cynelir ef ar yr 19eg o Orphen af, a disgwylir amser gwych. Ond ni fydd pob peth yn Gymraeg, fel picnic Mil- waukee; yr ydym ni yn caru tipyn o am- rywiaetli. WM. FRANCIS.
PICNIC MA IVPI, YN OHIO..
PICNIC MA IVPI, YN OHIO.. COLUMBUS, 0., Gorph. 8. Y n un a phen- derfyniad blaenorol, ymgynullodd tyrfa luosog i'r Union Depot erbyn 7 o'r gloch, y 5ed cyfisol, i fyned tua Newark i gynal picnic yn Hull's Grove, yr hwn le, yn nghyd a'r palasdy newydd yno, a roddwyd yn rhad at wasanaeth y Cymry gan Eli Hull. Ysw. Gwrthodwyd rhoddi y fair ground i'r Cymry i werthu ice cream a lemon- ads, ond rhoddwyd ef i'r Pabyddion i werthu diodydd meddwol. Awd i fyny yn orymdaith hardd i'r grove, yn cael ein blaenori gan gor Newark; ac erbyn 9 o'r gloch yr oedd wyth o wahanol ysgolion Sul wedi cydgyfarfod, sef ysgolion o Col- umbus, Newark, Lockport, Granville a Bryniau Cymru. Dewiswyd y Parch. R. D. Thomas (lorthryn Gwynedd), yn llyw- ydd y dydd; y Parch. E. Jones, Columbus, yn islywydd, a D. N. Thomas yn ysgrifen- ydd. Cafwyd aneriadau pwrpasol gan y llywydd a'r islywydd, y Parch. J. Cadwal- adr, Mr. Daniel Thomas, Newark; C. B. Griffin, Ysw., Mr. Robert Owen, Newark; J. Miles Jones, Granville; a Mr. Davies o'r un lie, a chan Noah Bowen, Ysw., Colum- bus, ar y conscience bill a basiwyd gan ddeddfwrfa Ohio y tymor diweddaf, yr hwn a rydd awdurdod i'r Pabyddion i gynal gwasanaeth crefyddol yn holl sef- ydliadau cyhoeddus y Dalaeth o hyn allan. Canodd Ii. Rees "Cymru gwlad y gan," a'r corau yn uno yn y cydgan; hefyd canodd y gwahanol gorau amryw ddarnau yn gampus. Darllenwyd y Declaration yn Saesneg gan y Parch. D. S. Jones, Alex- andria, yr hyn a barodd i'r llywydd sylwi ar y priodoldeb i gael cyfieithiad da ac eg- lur i'r Gymraeg erbyn y Dathliad yn Philadelphia yn 1876. Cafwyd anerchiad ymadawol gan David Morgan, Lockport, a barddoniaeth Saesonig ardderchog iawn. Ar ol talu diolchgarwch i'r cyfeillion yn Newark am eu caredigrwydd, ac i Mr. Hull, dygwyd y cyfarfod hwn i derfyniad drwy i'r holl gorau uno i ganu "Gorym- daith Gwyr Harlech." Yna aed i gyfranogi o'r danteithion rhag- orol a barotoasid. Yn y prydnawn bu ych- ydig o siarad ac ymresymu o berthynas i'r priodoldeb o gael Eisteddfod Ganol-Bartliol yn Newark neu Columbus, o hyn i Gwyl Dewi nesaf. Pendertynwyd fod Columbus i ddewis pwyllgor o 5 i ystyried y mater ac i ohebu a'r pwyllgor yn Newark, &c. Holl feirdd a llenorion dewch ati, W cl dyma'n awr adeg mewn bri, I ddangos eich medr a'ch gallu, A'r dalcnt a roddwyd i chwi. NICHOLAS DDU. j t
[No title]
FLOYD HILL, N. Y., Gorph. 6.—Nos Wener, yr 2il cyfisol, cynaliwyd cyfarfod llenyddol olaf am yr haf presenol yn addoldy yr A. Llywydd, y Parch. J. R. Griffith. Agorwyd y cwrdd trwy ganu yr hen don Joana. Anerchiad baiddonol gan Bodran; adroddiad, Annie Jones, Post; araeth, Samuel W. Jones, yn gampus; can, James Jones, Bodran, Hugh H. Williams, John D. Hughes, Wm. H. Jones; adrodd- iad, Hattie Jones, y Post; darllen, lago 3, ad. 1-7, Annie Jones yn oreu; can, Miss Jane Hughes a Miss Mary Hughes; araeth fyrfyfyr ar y Ddafad, Thomas Thomas yn fuddugol; can, James Jones a'i barti; ad- roddiad, Laurie M. Roberts, M. Granville; Dadl, Y Dwfr a'r Gwirod, gan G. W. Jones a Samuel W. Jones; can, David Rees; ad. roddiad, Rossie E. Roberts; darllen i rai dros 20 oed-2 Sam. 1. 19, 27—Miss Mary J. Roberts a Samuel W. Jones, yn gyd- radd; can i Gymdeithas Lenyddol Floyd, gan Bodran, a'r dorf yn uno yn y cydgan; beirniadaeth ar yr Englyn i'r Ddafad; un ddaeth i law, Bugail. Englyn da. Can gan James Jones, Bodran, Hugh H. Wil- l liams, John D. Hughes, W. H. Jones; can gan Bodran, John D.' Hughes; darluniad o tintai anffodus y Rush yn mhorthladd Monteveideo, ar South America; adrodd- iad eto gan Annie Jones; can, Bodran, J. Jones, H. H. Williams, J. D. Hughes, W. H. Jones; areithiau ar Ofn Gobaith gan Thomas Thomas a Thomas Davies. Yr oedd-yn amlwg mai "ofn" oedd yn cario y dylanwad mwyaf. Pallodd rhai gan ofn a dod yno; ac yr oedd ofn wedi gorlenwi calon y mwyafrif.—Ofn darllen, ofn ar- eithio, ofn adrodd, ofn canu, ofn traethodi na barddoni. Y gwir yw, v mae rhyw ddylanwad gan ofn ar y ddynoliaeth. Ond hyderwn y trenga yr ofn yma cvn y sauaf nesaf, canys bwriedir cael cyfres o gyfar- fodydd eto yn y dyfodol, gan gredu y daw y blaid obeithiol allan yn eu nerth. Dylaswn ddweyd mai beirniaid y darllen oeddynt W. Evans, T. Thomas, H. Jones; abeirniad v Farddoniaeth, Ab Morydd. Arfonwr ar Fcnai.
[No title]
COAL DALE, PA., Gorph. 6.—Yr wyf wedi teimlo awydd lawer gwaith i ysgrif- enu tipyn o hanes y lie hwn i'ch papyr clodwiw—y papyr mwyaf poblogaidd yn y wlad, ac yn sicr i chwi, y papyr mwyaf derbyniol yn yr ardal hon. Mae y F-yn myned i ddifodiant yn eithaf sicr yma, o herwydd nid yw o un gwerth i neb ond i'r favorites. Trueni na chaffai Mr. Pwns glywed tipyn o helynt goruchwyliwr y papyr hwnw yn y lie hwn—cawsai fodd chwerthin am fis o leiaf. Y mae braidd bawb yn meddwl rhoddi notice to quit i T. P. cyn bo hir, ac y mae llawer yn aros am ytal, i gael rhoddi eu henwau am y DRYCH —dyna lie y mae T. P. yn ei cholli hi, trwy wthio ei bapyr ar ddynion, ac nid gadael i ddynion farnu clrostynt eu hunain. Ond at y pwnc. Y mae yr ardal hon yn gwisgo agwedd newydd oddiar pan y mae y strike drosodd. Yr ydym yn dechreu gweled y ffarmwyr, y cigyddion a'r hucksters yn dyfod yma yn awr. Ac yr ydym yn cael tipyn o ymenyn a chaws, yn lie y bara a molasses oedd yma yn ystod y strike. Clywais un Cymro yn dweyd fod yn ofynol cael cyllell i agor ei ben bob boreu, wedi bwyta cymaint o hono. Felly chwi welwch fod amser caled wedi yma ar rai. Hefyd y mae cor newydd maIn ymayn parotoi yn brysur erbyn Eis- iteddfod Ganolbarthol Pa. Carwn rybudd- JO coraiu Mahanoy, Shenandoah a Chor Mawr Ashton, i fod ar eu gwyliadwriaeth, o herwydd y mae y bechgyn yma yn meddwl rhoddi. rhywbeth iddynt i wneyd y Nadolig nesaf. Gyfeillion, cymerwch yr hint yn garedig. Fe dreuliwyd y "Fourth" yn ddifyrus gan Gymry y lie trwy gynal picnic. Yn wir i chwi, dyna y picnic goreu sydd wedi bod yn y dyffryn yma. Yr ydym yn ddyledus i Edward Jones, Ysw., am y fath wledd campus. 'Yr oedd trefn dda ar bob peth, a phawb wedi cael eu gwala a'u gweddill,- e Gallwn ddweyd am dano, "The right man was in the right place." Yr oedd y coryn ei hwyliau goreu yno, ac yn swyno pawb gan y fath ganu da. Os bydd hwn yn dder- byniol, gwnaf ysgrifenu pwt yn awr ac yn y man eto. Llwyddiant i'r DRYCH yw dy- muniad fy nghalou. N ID "DETECTIVE."
[No title]
BIG RocK, ILL.-Ar y 5ed o'r mis hwn ymgasglodd cynulleidfa luosog o Gymry ac Americaniaid i lwyn eysgodfawr a chyf- leus, i ddathlu y 99ain gylcliwyl, gyhoedd- iad Anni.byniaeth yr Unol Dalaethau. Ar- ol i D. Evans, Y sw., llywydd y dydd, siar- ad yn fyr a phwrpasol, cyflwynodd i sylw y dorf W. Ament, Ysw., Cyfreithiwr galluog o Pontiac, yr hwn a draddododd araith faith a gryinus, yn llawn o'r hyn a el wir Fourth of July talk. Wedi hyny siaradodd T. Evans, Ysw., o Aurora, yn hyawdl ac i'r pwrpas, gan gyffwrdd yn dcloeth a phrif bynciau y dydd. Felly, ar ol ymbleseru am oriau yn y goedwig, ac ychwanegu at y peiitwr blynyddol o fell- dithion ar lwch pechaduriaicl can mlynedd yn ol, a "gasydda" ddigon i nofio awyren Barnum dros y Werydd, a chwythu bygythion yn erbyn yr Hen Wlad, nes z,Y gwneyd tyllau mawrion yn yr awyrgylch. Ymwasgarodd y gynulleidfa yn llawn tfin gwladgarwch ac ice cream. Da fyddai i'r Americaniaid gofio wrth wneuthur areith- iau fflamllyd yn erbyn gormes a diffygion Lloegr, mai "ysglodyn o'r un blocyn" yd- ynt hwythau, a'u bod yn meddu yr un balchder ysbryd, a'r un wane am diriog- aeth a'r Saeson, heb eu gonestrwydd mewn swyddau gwladol, na'r cyfiawnder mewn llysoedd cyfreithiol. Goleuwyd yr holl ardal gan fire works yn yr liwyr. Diwedd- odd gweithrediadau y dydd mewn dance ardderchog yn yr Hall. Ond o ran hyny yr ydym ni yn gwneyd pob peth yma mewn grand style, o gysegriad ysguboriau, drwy ddawiis; i lawr at chwilfriwiad buggies drwy feddwdod ar yr heolydd. Pan nad oes awydd gan eneidiau penau teuluoedd i lywodraethu eu plant, a phan *y mae hen bechaduriaid pen-wynion yn eu hudo i ddrwg, acyn asgwrn cefn anfoesoldeb, nis gellir disgwyl llai na'u gweled yn llithro i ddistryw ar fonwes ffrwd wenwynig llyg- redigaetliau yr oes.-Horito.
[No title]
IRWIN STATION, PA., Gorph. 6.-Cyral- iodd Ysgolion Sul Cymreig y lie hwn eu "Celebrations" ar y 5ed, gyda difyrweh a boddliad mawr i bawb. Cyftirfyddodd yr A. am 9 o'r gloch yn yr ysgoldy lie yr ar- ferant addoli, a ffurfiasant yn dyrfa drefn- us i orymdeithio yr heolydd gyda baneri y Band of Hope, a than ganu. Yr oeddynt u yn cael eu harwain gan y cerddor medrus, John R. James, ac aethant i'r coed, lie yr oeddynt wedi bod yn hwyluso pob peth erbyn y diwrnod. Yr un modd cyfarfu ysgoly T. C. yn eu hystafell ar Maine St., ac aethant gyda'u gilydd i le arall. Ond y Bedyudwyr, yr oedd eu man dewisol hwy y n agos i'r ys-I oldy Ile yr addolant; a thrwy eu doethineb yn dewis y fath le, arbedwycf llawer o drwbl, a gwres yr haul. Yr oedd llawnder o ddanteithion o bob math wedi ei ddarparu ar gyfer y tair ysgol; a dath- lwvd y diwrnod yn ogoneddus. Y dwyf- Moloch.
[No title]
GWERTII CYNIERIAD.- Y mae adail, a phob dyn yn ei adeiladu, yr ieuanc gystal a'r hen, a phob un yn gweithio iddo ei hun; a phob gweithred mewn bywyd yn faen. Os byddwn yn ofalus, o ddydd i ddydd, i adeiladu ein bywyd a gweithred- oedd uniawn, pur ac ardderchog, yn y di- wedd saif yn deml brydferth, a elaiff ei anrhydeddu gan Dduw a dyn.. Ond un agen a sudda long, un llecyn gwan a dyr gadwen, felly un w'eithred wTael, anweddus —gweithred neu air anwireddus, fe adawa ei argraff a'i ddylanwad ar ein cymei-iad. Boed i'n gwahanol weithredoedd da fod yn gysylltiedig a'u gilydd i wneyd i fyny ddi- wrnod; a bydded i'n dyddiau dyfu i fyny yn flynyddoedd ardderchog, a'n blynydd- oedd, fel y maent yn myned heibio, godi i fyny yn un adeilad hardd, i barhau bytll er ein hanrhydedd.—Comet.
G W-TL YM DAN HUGHES,
G W-TL YM DAN HUGHES, Cyntafanedig y cerddor enwog William E. Hughes, Ysw., Gwilym y Dyffryiz," a Charlotte ei wraig. Ganwyd yn Utica, Mai 29, 1875. Mae Gwilym y Dyffryn" yr awrhon yn dad, Ond nid ydoedd feJly tra yn yr Hen Wlad; Er hyny Ir un ydyw! ond, unodd a merch A hono roes iddo dlws arwydd o'i serch. Mor bert mae'r un bach! A'i ruddiau tél; iach, Boed bendith y nefoedd ar ben Gwilym bachl Tra rhodiai ein cerddor ryw dro gyda'i fan, Rhoes Cupid aur-wefrau trwy galon pob un; Ac Hymen a unodd y ddau er eu bri, Ac wedi eu huno y ddau aeth yn dri! Mor bert mae'r un bach, &c. Mae Gwilym bach, bychan, yn harddach na'i dad! Tra hwnw can hardded a neb yn y wlad; Mae 'i dlysni yn gyfryw, nes angel rydd lam, Er mwyn ei gusanu ar fynwes ei fam! Mor bert mae'r un bach, &c. Pa ryfedd fod "Beatty" tra'n cysgu'n ei gryd, Yn gwenu—yn gwenu'n nefotaidd o hyd; Gan fod ei bur enaid yn siarad yn awr Ag angel o'r nefoedd sydd newydd ddod lawr! Mor bert mae'r un bach, &c. Mae'r enfys orbrydferth rychwantu y nen, Yn gwenu yn siriol trwy'r gwlaw uwch ein pen; Ond mil-myrdd siriolach gwen Gwilym dinam, I lygaid aych'mygol barddonol ei faml Mor bert mae'r un bach, &c. Mae ceinder y lili, a'r pert rosyn coch, Mewn undeb cyfunol i'w gwel'd ar ei foch; Bu natur mewn ymdrech i'w wneuthur e'n hardd, Gan roi ynddo dalent fel cerddor a bardd. Mor bert mae'r un bach, &c. Gan faint ei brydferthwch mae perygl i'w fam, A'i dad o ran hyny, i wneyd ag ef gam; Trwy'i ormod-anwylo! nes dywed ein Rhi'— "Mae'r baban roes i chwi yn cael fy lie i!" Mor bert mae'r un bach, &c. 01 tyfed y baban mewn corff yn ddyn llawn, A'i enaid gynydded mewn dysg ac mewn dawn; A boed ei rinweddau fel ser golen'r nen, A'i gartref tragwyddol fo canol nef wen. Mor bert bydd efe Ynnghanol y nel, Yn moli yr Iesu fu farw'n ein lie. Utica, N. Y. H. GWERFYL JAMES.
CAN IIR GOEDIVIG.
CAN IIR GOEDIVIG. At Gyfarfod Llenyddol Cambria, Mawrth 25, 1875. Tyred fy awen loewen lan 1 eilio can i'r goedwig, Ymdrechaf wrth ddarlunio hon Eich eadw'n Iloli a diddig; Mae'r olwg arni heddyw'n llwm, A thrwm yw edrych arni; Y cleifion ddail oedd arni'n drwch, A'i harddwch wedi colli. M te yn fan yma wers i ti Pan weli fi yn gwywo, A chofia pan y syrth dy ddail „N^wnei di ail flaguro; J welais fel brenines wych A „ j1 ,yn ddrych i'r bobloedd, Ac edrych arnat gyda dawr A wnai y mawr freninoedd. Cael bwthyn bach yn dy ymyl di T r,, fi'n ddymimo, I edrych ar dy wyrddion ddail Pan fyddi'li ail flaguro; Ac ni ddymunaf tan y rhod Well cysgod rhag y dryghin Ac yn dy fynwes gwnaf fy nyth pan chwyth y gwynt yn erwin. Ac 0 mor werthfawr lawer gwaith pan ar fy nhaith yn nychu I' n cadw rhag pelydrau'r haul Bod tan dy ddail yn llechu; Y'mlaen yr awn er teimlo'n wan, ,It ol bod o tan y goedwig, A'r teimlad oedd o tan fy mron Bod hon yn well na meddyg. Nid ydyw hyn ond 'chydi.? iawn, Mae iaith a dawn yn palm, Mynegi dy rinnvedclauln llawn Pwy all yn iawn wneyd hyny; o honot ti y gwneir ein tai, Ein caeau a'n 'sguboriau; o honot hefyd daeih eiioed Y coed i wneuthur llongau. Ac yma ceir y bedrolfen, 0'1' dderwen daw'r olwynioni A'r echel ddaw o'r onen Dyf tua'r nef mor union: O'r goedwig daw yr aradr hir Sy'n troi y tir i fyny, Rhydd Morris haiarn ar ei flaen A phwt o chain i fachu. Tydi sydd hefyd ar bob bin Yn cadw dyn rhag oerni, Ac hebot ti ar dywydd llyin Nis galleiii ddim ondrhewl; Mae byw y'mhell o'th gysgod clyd Yn fycl mor an^hysurus, Yn nghanol y pereri draw Mewn gwynt a gwlaw truenus. Ac nid oes dim mor hyll ddl-hedd Ag anedd heb un gocden. 0 mae yr olwg arno'n drwm, Hen gartref llwm aflawen; Ni chesiaf ddim tra byddai'n iach Ond anedd fach ddiaddurn, Yn nghwr y goedwig; fechan draw Ni theimlaf fraw na dychry ii, A gwrandaw can yr adar mWYD, Hen gor y llwyn yn pyrncio, A'u gwel'd yn gwneyd eu nyth o rawn, Pe medrwn gwnawn eu helpio; Ac 0 na feddwn ar eu dawn, fn wir mi wnawn i ganu Hen diwniau adar man y wig, Nid tcim lad dig yw hyny. HEN LANC 0 CAMBRIA.
TELYNEG
TELYNEG Ar btiodas Mr. Morgan A. Davies (A tltrywyn) (t Miss Lucy Phillijis. Gyfaill anwyl bydd j n Ilawen, Friod dclwycid wyt ya awr; Denaist rian dlos i'th fynwes, Siriol ydyw fel y wawr; Dedwydd fyddoch a chydunol Fwy mewn cariad tra b'och byw, Nes myn'dfry i gartref cariad 5fn mharadwys gyda Duw. Lucy fwjn sydd dyner ga'Jon, Tithau Morgan enwog fardd; Llyw y nef fn'n gwenu avnoch Fel gwna'r haul a'r flod'yn hardd; Ac fel eyfyd gwlith y boreu Gyda thywjn hanl y dydd, Coded Haul Cyfiawnder chwithau I (ifieldu'r wynfa rydd. Coat Valley, Ill. HECTOR. 4
HIRAETH TAD AM EI FETICH.
HIRAETH TAD AM EI FETICH. Ar Ian jr afon Mcnai Ffarwelio wnes a'm merch, Yr hon oedd anwyl genyf A thyner yn fy serch; Fy ngorchwyl oedd y n galw Im' fyn'di'r cefnfor llaith, El hanes y ma collais Yn awr er's enyd faith. Dychmygu 'rwyf y cly waf Gerddediad swn dy droed, Yn rhedeg tuag ataf Mor fy vviog ag erioed; A thyna hyn y deigry n I lithro tros fy ngradd, o eisiau gwel'd dy wyncb, Fy inynwes sydd yn brudd. Ai tybed na chaf eto Un gair o'th hanes mwy, Os goddef raid im' hy ny Dolurus fydd fy nghlwy; 0 anwyl Jane os gweli Fy nghwyn jntijno gan, Prysuva anfon cenad, Fy hoew eneth Jan. Milwaukee, Wis. Ei THAD G ALAR UP, Sef Richard E. Davies.
IN MEMORIAM.
IN MEMORIAM. Lines written after an infant clvtld. Oh, Robie! much beloved thou wert Of all WHO knew thee here below; The idol of the mother's heart- The grave retains her tears now. The fragrance of the rose was mild, And lovely as the heavenly flower; Developed beauty of the child Was cherished by the morning shower. Cold hand of death did nip the bud When it was only soft and mild; Caught up in glorious shade to stud The crown of Jesus was the child. The singing angel now before The Saviour's throne in glory stand," The harps of heaven shall ever more Be moved by his gentle hand. Weep not! mourn not! ye parents dear, Not in the grave your Robie is found; His dead remains are resting here, The soul in glory is unbound! The clods, dear Robie, hide the face, The face which once was seen in smiles! Your child the Saviour does embrace, Yon in the land beyond all wiles. Although the threatening thunders roll, Him will his guardian angel keep; Let o'er his grave temptations stroll, None will disturb his pleasant sleep! Adieu! to see him once again On earth, our hopes like shadows fail; But faith and hope their strength regain We'll meet the child within the vail. Pittston, Pa. CEFNI.