Y Drych

SEFYDLIAD CYMREIG FORESTON. RHIF. 11-BIIISTOL GROVE. Nid oes yma na thref na phentref, ond rhan o wlad; ac y mae Anian fel wedi bod ar ei goreu yn ei phrydferthu, ac yn ei haddasu i ddyn ei phreswylio. Tirgwastad, And ychydig yn donog ydyw, ac ambell i Iwyn o goed yn britho ei wyneb. Mae digonedd o goed mawrion hefyd yn gyfleus i'r ardal hon, gan fod y Root River yn rhedeg ychydig i'r gogledd iddi, ar lanau yr hon y mae cyfiawnder o goed. Dywed- ir gan ddynion profiadol fod yma gystal tir ag a geir mewn unrhyw ran o'r wlad; ac o ran hyny, y mae gwedd ei drigolion yn profi ei wirionedd. Prif farchnad yr ardal hon, fel ardaloedd eraill y sefydliad, ydyw Lime Sprigs, yr hon sydd dipyn yn bell i'r rhai sydd yn byw ar ochr' ogleddol y sef- ydliad. Ond y diffyg mwyaf yn yr ardal hon ydyw prinder dwfr; eithr y mae y diffyg hwn yn cael ei wneyd i fyny i radd- au, trwy dyllu yn ddigon dwfn, a chael melinau gwynt i'w godi. Mae agwedd foesol a chrefyddol yr ardal hon hefyd yn ddymunol ac addawol. Gan fod y wlad mor eang, a'r sefydlwyr yn amlhau, nis gallesid cyfarfod yn yr un man i addoli; felly sefydlwyd eglwys gan y T. C. yma, yr hon fu yn cyfarfod i addoli am beth amser mewnysgoldy; ond erbyn hyn y mae yma gapel hardd, a'i binael blaenfain yn ymddyrchafu fel pe bai am gusanu y ser. Yma y mae y Parch. Owen R. Morris yn gweinidogaethu i gynulleidfa barchus a chyfoetliog. Mae yr ardal hon yn enwog hefyd am ei beirdd a'i Ilenorion. Mae yma ddigon o le eto, acliroesaw yn ddiau i bwy bynag a ddewiso i wneyd ei gartref yn eu mysg. Yn awr, gan ein bod wedi dyfod i derfyn gogleddol y sefyclliad, yr hwn sydd ddeng milldir neu ragor o Foreston, ac yn ym- ledu ar y dde 0 a'r aswy; a chan ein bod wedi cymeryd Foreston yn ganolbwynt, rhaid dyfod yn ol, a chymeryd cyfeiriad dwyreiniol, mae yr ardal yma yn ymestyn chwech neu wyth milltir o Foreston, a digon o le i ymeangu.—Mae yma diroedd rhagorol a chryn lawer o goed arno.-Mae cysylltiad crefyddol yr ardal hon ag eg- lwys Foreston, ond cynelir Ysgol Sab- bothol mewn ysgoldy yma, a phregethu yn achlysurol. Yehydig i'r de-ddwyrain oddi yma, y mae Cresco, sef y "County Seat." Mae hon yn dref brydferth, yn cael eiham- gylcliu gan diroedd da, ac wedi ei sefydlu a'i diwyllio gan mwyaf; ond gan nad yd- yw y sefydliad Cymreig wedi Ilawn gyr- aeda yma eto, rhaid troi yn ol a chymeryd cyfeiriad gorllewinol. Oddeutu dwy filldir i'r de-orllewin o Foreston, y mae hen dref Lime Springs, yr hon yn wreiddiol bia yr enw hwn. Bu unwaith yn ned enwog, a'i dyfodol yn obeithiol; ond yn anffodus 1 hon fel Foreston, aeth y R. R. heibio filltir i'r de oddiwrthi, fel mai holl fywyd mas- nachol y lie yn awr yw Melin a stor neu ddwy, a post office; ac er fod hon.bron yn nghanol y sefydliad, nid oes yma ond ych- ydig o deuluoedd Cymreig yn byw; felly ni a'i gadawn, i fyned ar ol gwrthrychau ein sylw. Yn mlaen yn y cyfeiriad gor- llewinol yn ein nesaf. [Yw BARIIATJ.]

Y LLECH-CHWARELAU. ALAW- DifyrweA Gwir Harlech Mawr yw budd y llech-chwarelau, Ac amrywiol eu trysorau, Mawr y bri sydd ar y llechau— Gwiw eu lliw a'u llun; Rhwygir bru y bryniau, Torir esgyrn creigiau, Treisir cell y mynydd pell Lie llochwyd meini llechau; Cloion anian a ddatodir, O'i chudd fynwes llechau fynir, Hwy'n gelfyddus drefnus drinir Drwy gywreinrwydd dyn. Cawn gan Moses hanes llechau Er's rhai miloedd o flynyddau, Ar y rhai rhoes Duw y duwiau Ei dystiolaeth ddoeth: Heddyw llech-chwarelau Cymru gwiad y bryniau" Sy' ryfeddod i'r "holl fyd Mewn golud a mawreddau; Cloddir llecliau'n Ffrainc a Phrwsia, Ac AMERIC yn Canada, Maine, Vermont a Pliennsylvania, Ac yn Georgia boeth. Cloddir rhai yn danddaiarol, Pan fo'r meini yn orweddol; Gweitliir eraill yn allanol Yn ngoleuni'r dydd; Chwery Ilanciau'r chwarel, Ar grib clogwyn ucliel; Gweithiant fry wrth raffau lu Nes pery'r graig i ddymchwel; Eraill gurant a'u morthwylion Yn ddiball ar ddur ebillion, Ac a godant drwy ergydion, Ran o'r graig yn rhydd. Rhai geugyniant blygion trwchus, A'u pileru'n lluniaidd fedrus, Gyrant allant wrth ewyllys Drefnus lu i'r lan; Yno hwy a weithir Ac yn dyrau dorir; Gyda'r cynion man a'r gyrdd Yn llechau fyrdd fe'u holltir; Ac fe'u neddir oil yn addien Wrth fesurau, a phob llechen Wneir yn 'sgwar a'i pherffaitli orplien Drwy fedr yn y fan. Fe'u trosglwyddir i'r marchnadoedd, Gyda'r gludres hyd y tiroedd; A thros for mewn llongau'n llengoedd I bob parth o'r byd; Gwelir ar balasau N enau heirddion liwiau TemJau glain pinaclau cain Tan gywrain luchawl lechau; Fe ddiddosir prif gastelloedd Amherawdwyr a breninoedd, Gyda llechau'r hen fynyddoedd, Oil yn glysion glyd, 0 gudd goffrau'r llech chwarelau Dvgir allan ysgrif lechau Wrth y myrdd a heirddion fyrddau 0 bob lied a hyd: Trefnus gostus gistiau Mentyll syw simneuau Llestri chweg, a delwau teg, A difreg gofgolofnau: Llwydf.r;ant fc; i wyr y toau, Lhvyddiant fo i'r gweithwyr llechau, Llwyddiant fo i'r llech-chwarelau, Yn mhob ban o'r byd. Monson, Me. BEN. THOMAS.

MINNESOTA AC IOWA. E. R. EVANS AR DAITH DRWYDDYNT. Cychwynais o Cambria, Wis., ar yr 27ain o Fai, a chyraeddais LaCrosse boreu drati- oetli, ne yr arosais am ddiwrnod; ynaaeth- om dros y Mississippi i Dalaeth Minnesota. Tynwyd fy sylw yn fuan at y bryniau serth ydynt yn amgylchynu yr afon. Y mae dyfroedd Minnesota yn ateb i'r dim i ystyr ei henw, sef dyfroedd crwydredig. Y mae iddynt rediad da, ac yn y cyffredin mae graian man yn ngwaelod yr afonydd. Aethom can belled a Isinour mewn cyfeir- iad gorllewinol; yna cymerasom gyfeiriad deheuol. Wedi teithio yn y cyfeiriad hwn am tua deuddeng milldir, yn nghwmni hen gyfaill oedd yn croesi drosodd i Gymru gyda tua blwyddyn a haner yn ol, daeth- om i ganol prairies eang, ac yn fuan yr oeddym yn ardal Bristol Grove. Y mae lluaws mawr o Gymry yn byw yma, a llawen oedd genyf weled cynifer o lionynt mewn amgylchiadau mor gysurus. Mae yno amryw o bobl ieuanc a symudasant o ardal Proscaeron, Wisconsin, o saith i ddeng mlynedd yn ol; ac heb lawer ganddynt y pryd hwnw, ond heddyw yn perchen ff ermydd da. Mae yn yr ardal hon dir da at godi gwenith, ceirch a chorn, ond mae ei bris yn lied uchel i'r cyffreclin. Gwertha am o$20 i $80 yr erw, yn ol y gwelliantau fyddo ar y tir. Gallwn dybied ei bod yn ardal iach a hyfryd i fyw ynddi. Rhyfeddais weled cynifer o Gymry wedi dyfod at eu gilydd i'r addoliad ar y Sab- both. Mae yno gapel lielaeth a golwg siriol ar yr achos o dan weinidogaeth y Parch. Owen Morris. Trwm oedd genyf edrych ar orweddle dau o'm hen gydnabod yn y fynwent yn agos i'r capel, sef John Jones, yr hwn a fu farw yn lied ddisym- wth, a Jane Jones, merch i'r Capten Grif- fith Roberts, o yn agos i Talsarnau, Sir Feirionydd. Ond mae yn rhaid prysuro bellach i ddy- weyd ychydig am Iowa. Mae yma eto ardaloedd lluosog o Gymry, heb fod ond tua 4 neu 5 milldir o ardal. Bristol Grove. Mae ganddynt gapel helaeth yn Foreston, lie y mae y Parch. Richard Isaac yn wei- nidog, a John D. Williams. Ychydig yn fwy i'r dwyrain, y mae sefydliad helaeth arall o Gymry. Cynelir yr addoliad gan- ddynt mewn ysg, oldy. Mae y tir yn y lle- oedd hyn ychydig yn llai ei bris. Mae yma rai lleoedd dymunoi iawn, ac mae yn hawddach cael dwfr yma nag yn Bristol Grove. Mae y farchnad i'r gwenith hefyd yn agosach. Gellir cael fferm dda yn y cylchoedd hyn am bris rliesymol, ond gofaler rhag myned i le rliy wlyb. Gwel- ais yma ddau o hen bererinion Seion wedi cyraedd oedranteg, sef Griffith Owens, yr hwn fel yr oedd yn ofidus genyf ddeall, sydd wedi colli ei briod yn ddiweddar, a H. Hughes, gynt o Roebul, Wis., yr hwn sydd yn 82 mlwydd oed, ac yn edrych yn lied dda. Ychydig i'r do-orllewin, ceir sefydliad bychan Hed newydd, heb fod yn mhell o Lime Springs. Mae yn y lie hwn dir preri eang, a digon o le i ddewis ffermydd o ganoedd o erwau am 0$5 i $10 yr erw, mewn pellder o dair i ddeuddeng milldir o dref Lime Springs, drwy yr hon y mae rheilffordd yn rhedeg. Mae amryw o Gym- ry wedi sefydlu yma yn barod, ac mae argoelion y bydd yma sefydliad cryf cyn liir. Y mae y tir yn dda, a byddai yma Ie campus i bobl ieuainc i ymfudo, ond cofier y rhaid gweithio, ac nid diogi. Glo yw y tanwydd cyffredin yn y cylchoedd hyn, gan ei fod yn rhatach a llai traff ertlius na choed. Ni cliyngorem y rhai sydd yma yn barod i roddi derbyniad i un llwfrddyn diog a digymeriad; gallai un felly fod yn niweidiol i'r sefydliad, ac yn ohd iddynt mewn amser dyfodol. 0 na chaem weled pob ardal a thref a'u masnacliwyr yn ed- rych ar fesur a phwyso eu holl nwyddau yn eu perthynas a'r Arglwydd, ac nid fel peth rhyngddynt hwy a'r prynwr ac a chyf- raith y wlad yn unig. Ond dylid cofio hefyd fod llawer o angliyfiawnder mas- nachol yn gorwedd wrth ddrwsy prynwyr. Mae pechodau talwyr drwg vn gwaeddi yn uchel yn nghlustiau Duw. 771 0 gynifer sydd trwy eu geiriau ffals a'u haddewidion teg yn hudo eu cymydogion i werthu eu nwyddau iddynt, ac heb ganddynt y bwr- iad lleiaf i dalu Nid oes ond yr Holl- wybodol yn unig a wyr faint o drueni ac angau mae hyn wedi ei gynyrchu, ac y mae hyn i'w ganfod yn ami, ysywaeth, yn mhlith crefyddwyr. Mae gwneuthur barn a chyfiawnder yn well gan yr Arglwydd nag aberth. Cadwed Duw bob sefydliad Cymreig rhag y cymeriadau ucliod. Derbynied fy nghyfeillion yn y manau y buom yn pregetliu ynddynt, fy niolchgar- wch am eu earedigrwydcl i mi.

MIL WA XIKEE A'I HELYNTION. Clefyd anhawdd iawn i'w ddioddef yd- yw dioci, ond y moddion cymhwvsaf tuag at gael gwaredigaeth o hono ydyw cyfodi am bump cyn boreufwyd, fel mae arferiad awdwr hyn o linellau, yn nghyd a'r bardd fydd ryw dro yn ben ar feirdd y byd, sef Rowland O. Davies (Moriog), a cberdded 1 ben y reservoir, sef: Crochan i ddiwallu c'rachod—a dwr Dyry yn ddiddarfod; Rhyw drobwll geubwll o god, Llawn dwr pur heb sur sorod. G?,r, ilym. Ole dwl a diwaelod—odia 'rioed, Yn llawn dwrhynod; Yn wir e glywir dy glod, Trwy oesau yn y dre' isod. -'TDti." Yno i sugno awelon iaclius anian, cyn i dwrf a dwndwr masnach aflonyddu ar heddwch hrla trigolion y ddinas, a thra bo y bardd awenber, y cyfaill cywir-galon, Rliisiard Ddu o Fon, Yn chwvrnu yn wael rhwng erchwynion ei wely, A ninau fel llygod yn haner llewygu. Wrth syllu ar brydferth wch celfyddyd, gogoniant natur sydd yn llenwi y gwastad- edd, ac yn britho llethrau y bryniau am filltiroedd o amgylchedd: Godidog wiw a dedwydd—hardd ddinas Arddunol a chelfydd; Milwaukee wen ysblenydd, Ni welwyd ei hail dan haul dydd. Y -Dii,. Yr addoldai a'u pinaclau yn golofnau uchel yn cusanu godrau y cymylau, a'r Courthouse fel rhyw ging carth-ar—0 orchest Yn dyrchu o'r ddaear; Ni clielaf, mi welaf war, Lie odiaetli i farnu Ileidar. Gwilym. Yn nghyd a myrdd o ryfeddodau ydynt ddigonol i doddi calon y balch a'r liunanol, gan beri iddo anghofio ansawdd ei gorilyn tenau a gwael, ac ymgolli yn swyn ar- aderchawgrwydd yr olygfa. Bellach, rhaid dlsgyll I ganol masnach y ddinas i gyd- ymffurfio a'i thrigolion, i iro olwynion peiriant ei bywyd, yr hwn beiriant sydd yn gweithio er boddlonrwydd eyffredinol pob llwyth, iaith a chenedl sy'n ymborthi, yn helaeth o dan adenydd bywiol ei masnach hi; pob celf a gwyddor, march a mul, dyn a dafad yn chwerthin ar eu gilydd yn nghanol llwyddiant eu llafur; ac nid rhyf- edd fod gan y gwaliaiol gymdeithasau galonau a lleisiau i gam alawon mor lion; ac yn mysg y gwahanol gymdeithasau y clywir telynau mwyn Cymru yn chwareu hen alawon y bryniau mor swynol a'r un o honynt. Esgyn Bill Difydd i'w gadair lywyddol, tery gyweirnol y gan, ac ar un- waith clywir lleisiau melodaidd meibion Gwalia yn nofio yn yr awelon, gan ym- golli i'r prydferthwch aes denu cywrein- rwydd y gwyddfodolioi i ehedfan uwch gororau aflafar y werin, i ganol prydferth- wch swynol Cymru Win, sef cartref y tlws a'r prydferth. Ac nid mor rhyfedd ychwaith oedd gweled ? gwahanol gym- deithasau yn ymdynu at eu gilydd, i ddatlilu gwyl fawr y pedwerydd, pob cym- deithas yn ol lliw a llun tu rhywogaeth, yn dewis y Uecyn hwn—erall y llaiierch araIl, ac felly fe ddewisodd plant prydferth Gwalia eu llanercli hvythau, gan fod calonau yr hen genedl yr cyd-ddawnsio ar orsedd fawreddog eu gvlad fabwysiedig. 1 ID y Gwelais grybwylliad am jicnic Cyniraeg y ddinas gan Caswallon Hin, a chlywais l'ai yn beio yr hen Gaswalbn, druan o wydd iddo ollwng ei ddirfelydd i redeg i citliafion i dir y Cymra(g. "Y ben dro a bobo benglogau gweigi01 y dyllix-od eilun- aidd, ac a'i cyfarwyddart ar draws cors yr eilunod i ganol tir abed, fel y gallont ddioddef penyd eu poen:u. Gallaswn fedd- wl fod rhai dynion yn facli iddynt eu liun- ain yn eu gwaith yn coesi a chroesdynu yn erbyn adnoddau yr hen genedl; rhaid gosod y V fawr ar draw llinyn eu llwydd- iant. "Crochan yn llwn gwynt ydyw peth fel yna," neu imcyff pwdr wedi braenu gan nwy. Yn wi', nid ydyw dylan- wad cewri y V ond megys chwythiad ceiliog gwydd yn erbynbyddin oElepliant- iaid. Byddaf yn disgryl clywed am un bodach, ag y mae y V 11 anfertliol o fawr ar ei ben, a lIond ei plyddion o hunan- oldeb nwyol, wedi eséYu fel baloon yn llawn gwynt ar ei daithi'r Ileuad. Gresyn fod synwyr yn godM i'r fath ffyliaid anadlu bywyd yn ein pith. Ymaith a'r Y fawr, a dyweded yr hoi bobl Amen, ac fe geir heddwch i ganu dawnsio gyda'r delyn, a hwyl a haul ynyr Eisteddfod, na welwyd eu cyffelyb erlyddiau Idris Ben- grwn; yno fe geir gwexl bardd yr Hen- i dref yn bwrlymio barddoniaeth fel cenllif afon, y Du o Fon yn chwerthin allan ei englynion fel pills—Alltud Eifion, Lewvs Glyn Dyfi, Moriog, R. O. Jones, W. W. Rowlands, Dr. Williams a Davies a chan- oedd o feirdd a llenorion yn anfon bwled- au at eu gilydd, nes peri i furiau y neuadd ddawnsio yn swn y gorfoledd—y cerddoi- ion, hwythau fel Serapliiaid y goleuni yn arllwys eu Ileisiau melodaidd nes cynhyrfu chwilfrydedd holl genedloedd y Dalaeth i ddotio wrth swn ecco eu lialawon-Y llenor- ion yn pympio mel o athrylitli fel ffynori i redeg dros eu gwefusau lleithion; a gwelir cyfiawnder a gallu y beirniaid yn disgleiiio fel y grisial wrth belydrau yr haul ganol dydd, neu eira gwyn ar ben Nebo. Efallai y ca yr awdwr ei feio am arfer sebon meddal mewn cysylltiad a'r Eisteddfod, ond bydded hysbys i'r cyfryw a ddigwydd adgofIa y fath beth iddo, na fynegodd mo'r haner, ac os ydynt yn galw y pethau bychain yna yn seboni, pa fodd y daliant ddydd y pethau mawrion, pryd y cant weled ei thrysorau fel aur coeth yn ymdoddi yn ngwres ei doniau soniarus? Felly y terfyn- af y tro hwn hyd y tro nesaf, os goddef natur dda y golygydd. Yr eiddoch yn gywir, GWILYM ERYRI. Milwaukee, Wis.

BWRDD Y BEIRDD. YSGRIFENA "Arthog" i'r Herald Gym- raeg, mewn atebiad i ofyniad blaenorol yn ngliylch awduriaeth yr englynion a gafwyd ar y ffordd rhwng JLlanrwst a Phentre- foelas, "wedi eu hysgrifenu yn 1799," a dywed fod yr englynion yn Ilyfr Eos Gwyn- edd, sef gwaith John Thomas, o Bentre- foelas, yn yr hwn lyfr yr argralfwyd hwynt mal y canlyn:— DAU ENGLYN A gyfansoddwyd ar y Hhew Mawr, Ion- awr, 1799. Dychwel yr awen rewi—Duw anwyl! Dy weiniaid sy'n erchi; Heddyw, y Tad, hawdd i Ti Ro'i d'addysg i rew doddi. 0 Rhewai'r mor, cochfor, cuwchfaitli,—yn Er mwyn Abra'm berffaith, [Ebrill, Cyn y boreu, goreu gwaith, Meiriolwyd y môr eilwaitli. Ycliwanega Arthog: "Gan nad oes enw wrth y ddau englyn, yr ydym yn cymeryd yn caniataol mai John Thomas yw eu hawdwr;" ond barna mai Robert Dafis o Nantglyn yw awdwr yr englyn i liegen yr Yd- zll UN boreu Sabboth, meddir, aeth y bardd enwog Robert Burns i'r Eglwys, a methai ganfod lie i eistedd, pryd y canfyddwyd ef gan un foneddiges, yr hon a wnaetli le iddo wrtli ei lioclir. Yr oedd y testyn yn dyg- wydd bod yn alwad ar "Bechaduriaid i edifeirweh," at yr hyn y cyfeiriwyd am- ryw adnodau o'r Ysgrythyrau. Yr oedd y foneddiges yn gwrando yn astud, ac yn edrych yn dra difrifol; Burns yn canfod hyn, a ysgrifenodd y penill canlynol ar glawr ei Beibl: Glanferch, na ro'wcli goel i'w awgrym, Na gwael destynau na ro'wch fri; Can's pechaduriaid mae'n ei feddwl, Nid angyles fel cliwychwi. 0 BEIRDD LLAWRWYDD—Mae bardd llawr- wyddog .(poet laureate) yn hen urdd yn Lloegr. Ei dechreuad, meddir, oedd fel y canlyn: Yn y Ihvvddyn 117(5, cynaliodd y Tywysog Rhys ab OruffydelEisteddfod rwysgfawr yn l'lgilablcil Auerreiii, lie yr oedd beirdd a cherddorion yn cael eu graddio. Mawr oedd y clod a roddid i'r Eisteddfod hon trwy Brydain a'r Iwerddon. Yr oedd Rhys ab Gruffydd, ar yr amser hwn, ar delerau heddychol gyda Harri II, brenin Lloeg, ac aeth y Tywysog ar neges wladol at y brenin i Rydycliain, lie yr oedd yn cynal Senedd ar y pryd. Ceisiodd v brenin ganddo roddi desgrifiad iddo ef o'r Eisteddfod fawreddog lioilo, yr hyn a wnaeth y Tywysog. Y brenin, er mwyn efelychu hyny, yn ddioed a sefydlodd yr < urdd o "Fardd llawrwyddog," gan dalu iddo o'i alwar ei liunflOO swllt yn fiynyddol. CEFNI FEL BARDD SEISNIG. Nid yw Cefni yn barddoni yn Saesneg cystal ag y gwna yn y Gymraeg. Yn ei Lines written after an infant child," yn y DRYCH, Gorph. loed, t. d. 227, mae yr odl yn y penill cyntaf yn hynod o wallus, ert, art; o, ow. Mwy priodol hefyd fuasai dy- weyd fod calon y fam, yn lie ei dagrau, yn y bedd gyda'i phlentyn. LIe byddo eich trysor, yno hefyd bydd eich calon." Mae yr ail benill yn gymysglyd ac aneglur. Hawdd casglu mai bwriad y bardd oedd cydmaru y baban i rosyn; yn lie hyny y mae yn gwneyd y baban yn rhosyn "The fragrance of the rose was mild."— Sweet fragrance, fuasai briodol. "And lovely as the heavenly flower. There are no flowers in heaven, except in a metaphorical sense. Flowers are the products of the earth. "Developed beauty of the child Was cherished by the morning shower." Nid oes dim synwyr yn y ddwy liiiell yna. Diau mai rhosyn oedd yn meddwl y bardd; oblegid nid yw eawodydd y boreu yn dadhuddo bod dynol, ond maent yn meithrin blodau. Gair gwell na cherished fuasai nurtured. Mae y ineddylddr),cli yn ,y trydydd penill yn dlws ac yn farddonol, ond heb ei eirio yn ddedwydd. Hollol £ in- mhriodol yw dyweyd am flaguryn, ei fod yn addfwyn. Priodoledd bod dynol yw addfwynder. Cymysgir y person unigol gyda'r Iluosog yn y pedwerydd peiiill:- The singing angel now before The Saviour's throne in glory stand. Stands ddylasai fod. Eto; nis gall un angel chware mwy nag un delyn yn y nef, ond dywed y bardd:— The harps of heaven shall evermore Be moved by his gentle hand." Cloff yw y llinell olaf, oni wneir deusill o'r gair moved, yr hyn a oddefir. Cyffredin yw y pumed penill; nid yn y nef y rhydd- heir yr eiiaict-y mae wedi ei ryddhau cvn myned yno. Buasai y llinell gyntaf o'r cliweched penill yn well fel hyn:- Cold clods hide dear Robie's face. Nid yn nghymydogaeth y bedd y mae temtasiynau, fel yr awgrymir yn y seithfed penill—y maent oil yn cilio o'r man difrifol hwnw. Penill da, cysurlawn yw yr olaf. Pan byddo Bardd Cymreig, o enwogrwydd Cefni, yn cyfansoddi barddoniaeth yn yr iaith Seisnig, dylai fod yn bur ofalus, oblegid, er ei fod yn ddiau yn deall yr iaith hono i fesurau helaeth, mae yn am- Iwg nad yw wedi meistroli ei hamrywiol neisrwyddion (niceties). Emporia, Kansas. Ap P. A. MON.

LLINELLAU C OFF A D WRIAETHO L 1 Mr. Given Thomas, diweddar ddiacon, neillduol o bdvehus, dejnyddiol (X dttivzol^ ytx zcfltcys y J1£. C., Shziittiidocth, x (I., cyn hyny o eglwys Aberffraw, Mon, G. U. O! Owen hoff! maegwellddyleynwag A Sion Daw yn ochain ar y llawr, Yn dwyn i'n meddwl fil o bethau'n wir Nas gall ond trag'wyddoldeb mawr ei hun Egluro! Collwyd cyfaill, do un pur Pan y gadewaist ti y llawr, ac O! Rhyw In sy'n teimlo £ olli"r milwr dewr 0 fyddin Iesu; ac ymdeimlant fel Pe un o'u cad-lywyddion ar y llawr Yn fud: neu fel pe 'a Moses ar y daith— Yr hwn oedd nesaf at ei Dduw yn ngholl! Edrychid arnat ti (y Cristion pur) Fel genau dros dy Dduw, ac hefyd fel Rhyw gyfrwng rhwng y Sancteiddiolaf at Yr eglwys: teimlent tyagelwch pan Yn dy gymdeithas di fel Moses gynt! Fe wyddom mai y nef yw'r fifn Ue'r wyd- Cartrefle'r saint—nid oedd un fan yn bod Allasai fyth dy gynwys di ond hon—* Gwreichionen bur o allor cariad rhad A sugn-dynwyd fyth i'r Haul ei Hun! A ydyw'r seintian yn y drydedd nef, Yn adnabyddus am lielyntion byd? A ydych (Owen) yn adnabod uaill y Ilall, Mewn rhyw gymdeithas o drag-'wyddol hyd? A weli di hen seintiau Ynys Fon (Lle y deehreuaist arddel euw'th Dduw) Rhai gyd-addolant gyda thi 'n y byd? A well di'th anwylaf fam yn fyw? Ai syllu'r wyt ar dy anwylyd cu, Sy'n eiddo it a thithau 'n eiddo ef.t Heb weled neb ond Iesu "oll yn oil Ar orsedd auraidd fry y drydedd nef? A yw dirgelwch mawr—anfeidrol drefn— Hen Lyfr yr Arfaeth yn agored fry- Cynlluuiau a bwriadau cedyrn Duw Fel aur-golofnan yn nghynteddau'r ty? A weli enwau'r etholedig blant Ar femrwn cariad y trag'wyddol Ddnw, (Er ymdrybaeddu yma yn en gwaed) A'n ffordd yn rhydd i'r drydedd nef i fyw? Pa fodd'r ymdrewi heb dy Feibl hoff- Ai sylweddoliad hwn sydd yna fry, Fel rhyw ddodrefnau aur yn harddu'r He, A gwasanaethgar i arlwyau'r ty? Ai yntau gwyneb Crist—dy Geidwad cu Yw'r llyfr ddarlleni yn y gwynfyd pur- O'r hwn derbyni faeth a'th gysur mwy Heb ofni profedigaeth, poeif na chur? O? blentyn Duw? wyt yn ymgolli'n awr in mysg myrddiynau dis-laer seintiau'r Nef- Ni chawn ond gofyn rhyw gwestiynau flol Fel mewn dycliyuiyg— byth ni chlywi'n 11ef- Ond UN, yr hwn a'th ddaliodd di i'r lan, Trwy rym ei aberth a'i haeddiadol iawn, All ddwyn yr adyn gwaethaf ar y llawr— A gwraudo 'i let! Os felly cwrdd a gawn. Utica, X. Y. ,DwYFO *Dywedai y Parch. R. V. Griffith, yn ei bregetb angladdol, Nad oedd un man yn lly wodraeth Duw yn deilwng o Owen Thomas ond y nefoedd." tDywedai yn ami cyn myned adref—"Fy Anwylyd sydd eiddof ii, a minuu yn eiddo fy anwyiyd."

Y DIWEDDAR T. J. DAVIES, OSIlKOSIl. Beth yw'r wylo a'r gaiaru Sydd i'w glywed yma 'thraw? Galar-wisgoedd duon liwiau Sydd i'w gweled ar bob Haw; Ow! fy nhad sydd wedi marw, NCll fy mam, fy chwaer, ne'm brawd; bydd i'w glywed gan bertii'nasau, Felly ninau am ein brawd. Thomas Davies wedi llosgi I farwolaeth yn y tan, Pan yn mlodau bywyd mirain, Yw ein galar fawr a man; Ow! drueni ydyw mudawl Liosgineb mewn tan yn fyw! O'r fatn boenau dirdyniadol, 0'1' olygfa oedd i'r byw! Meddwl 'r vdwyf eto'i weled Yn y pwlpud fel o'r blaen, Yn c,) lioeddi Crist yn Anrlwydd Fyth yn gadarn gongllaen; Dytna r testyn d'wedda glywais Gan ein brawd cynmyn'd i'w fedd. Fe bregethodd, do, yn hwyliog, Am efengyl Crist a'i hedd. Drydedd benod wedi'r degfed 0 efengyl Marc yn bur, 'Raduod dd'wedda yn y benod Oedd ei destyn pur a gwir; Ac fe hwyliodd yn bur gefnog Dros yr adnod fel a blaen, Gyda Christ ei Arglwydd ganddo- Yn tymheru'r oil o'i liaen. Fe lafuriodd, do, yn galcd, 0 dan t'aner Crist a'i groes; Ac fe weithiodd, do, yn rymus, Dros hpff ddirwesL yn ei oes; Milwyr eto godo'r Arghvydd O'i gyffelyb yn y byd, Fel yr hyrddier erehyll fedd-dod A phob pechod oil o'r byd. Randolph. IOKWBBTH OW^ISR, 9'

YR IAITH GYMRAEG. Ymladdwn yn wrol dros hen iaith y gfa Ein hen iaith anwylaf hen iaith Walia lan- Er gwaetha pob gelyn, pob gorthrwm athrais, Coleddwn iaith \Valia er gwaethaf y Sais; Os sathrodd y gelyn ein gwlad clan ei droed 1 mladdwn ni drosti mor ddewr ag erioed- Os cafodd y gelyn lywodraeth ein gwlael, Na roddwn i fyny hen iaith fad. Os llawer o glwyfau a gafodd ein hiaith, A goddef catnweddau rhyw In lawn gwaith* Mae eto yn enwog-gorenwog yn wIr, A phara wna eto am oesau tra hir; Tra fydded yr huan, y lleuad a'r Uoer, Gwnawn gadw'n hiaith anwyl rhag mvned vn oer- Yliil.o (Id-,N,ii yn li'yddlon yn awr drosto hi Coleddwn, dyrciiafwu, hen iaith Walia gn. Renissn, A7. Y. SIMEON AB DEWI.

PENYD HYN, BLAENANERCH, D. C. Er rhodio llwybrau lu Ar wyneb daear lawr, A throi i lawer ty l'iiihlitil y bach a'r mawy; 'Does bwt.hyn llwyd, 11a bwthyn gwyn. Mor dlws a bwthyn bach Pen'bryn. Os oes amgenach ty, Os oes ffrwythlouach gardd, Gan hoff berth'nasau lu Mewn broydd hyfryd hardd; Nid oes gwell haul a g leu gwyn Na heulwen ddisglaer Penybryn. Er fod perllanau teg, A'u ffrwythau'n her eu bias; A phur awelon chweg Yn hwian cerdd i maes; Mae holl awelon cariad gwyn Yn chwythu can i Benybryn. Mae'r dal-graig uchel gref Yn gysgod rhag y gwynt, Pan fo corwyntoedd net Yn rhuthro ar eu liyut: Ond nodded fwy na'rcysgod hyn Yw nodded lor ar Benybryn. Pan fyddo goleu'r wawr Sy'n wanaidd godi 'i phcn, A theyrn y dydd o'r llawr Yn dringo i entrych nen; Bydd siriol haul a'i oleu gAvyn Yn gwenu'n hardd ar Benybryn. Fe ddiffydd golen'r nef, Brydnawn y farn a fydd, A threnga anian gref Mewn fflamiau yr un dydd; Ond byw fydd heuliau'r* bvdoedd gwyn Sy'n anfarwoli Penybryn. ° Blaen merch. EVAN J0HE3. *iJlant.