Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
15 erthygl ar y dudalen hon
C YFL WYNEDIG
C YFL WYNEDIG Tr Parch. S. C. 1-ierce 'fiCi briod, Sharon, Pa., ar farwolaeth eu plentyn ieuangaf, Moses Lincoln Fierce. I Cusanodd gwefus cariad Deg ruddiau'ch Moses bach; 'Roedd rhin yu y cusaulad, Mae heddyw'n ddigon iach; Fe sugnwyd fry ei fywyd Trwy at-dyniadol serch, Ac yn y nef fe'i rhoddwyd t Rhag dioddef gauaf erch. Eich Moses bach oedd flod'yn Mewn gardd brydfertha 'i lliw, Ac yn y nef mae'ch mebyn Yn gwenu, O! mor wiw; Mae'r Iesu'n hoffi edrych Ar ei brydferthwch ef,— Na wnewch gan hyny chwenych Eich blod'yn bach o'r nefl Utica, N. Y. DWYFOK.
MAE FY MEDDWL YN'HEDEG TR…
MAE FY MEDDWL YN'HEDEG TR BWTHYN MESUR-" Gwialen Fedwfy Mam." Mae fy meddwl yn 'hedeg i'r bwthyn Lie treuliais fy mebyd mewn hedd, Pan oeddwn mor ddedwydd ag undyn, i A dawnsio 'roedd gwrid ar fy ngwedd; I Yr oeddwn i'n ariwyl fel rhosyn f Y'ngolwg serchiadau fy mam, f Y'ngolwg serchiadau fy mam, A byddai bob amser yn erbyn I'w phlentyn gael gronyn o gam. Rhyw ddiwrnod pan oeddwn yn nnig Dan dderwen y'nghanol y coen, Meddyliais am wlerlydd pellenig, A dyma'r waith gyntaf erioed; Cryfhaodd fy meddwl i 'madael A Gwalia anwylaf, fy ngwlad, A ffarwel a roddais i'r ardal Lie cefais i lawer mwynhad. Ond heddyw 'rwy'n nsrwlad y gorllewin Y'nghanol estroniaid yn byw, Rhai gwynion, rhai duon, rhai melyn, A 'chydig a wyddant am Dduw; Maluriant ei ddeddfau yn ddarnau, A sathrant ei Sabboth yn sarn, A gwawdiant hwy son am eneidiau, A breuddwyd y galwant ddydd barn. Chwi fechgyn Hen W alia anwylaf, Os bythol y deuwch ar daith, Gofalwch am garu'r hen gartret, A choflwch chwi siarad r hen laith, Ond cofiwch chwi'n beuaf am garu Yr Iesu, gwaredwr y byd, Am hyny y cewch eich dyrchafn Yn berlau i'w barlwr rhyw bryd. Quincy, Mass. AP DAFYDD.
AT FY NGYFAILL CYNWAL.'
AT FY NGYFAILL CYNWAL.' [Adre' o bell bendraw y byd, boren Llun, Medi 20fed, 1875.] Cwyno am gwmni Cynwal—wy'n wastad ond distaw a dyfal; Mwy eto o ymatal, Rywfodd wir ni fedraf ddal. Cynwal fyddi di'n cwyno?—'n wyw weithian Am deithiln hyingomio; Y d'ryswch a'r petruso, Liwiai'r drftn lawer i dro. o dyro air o'r Dwyrain—wr doniol Er dywenydd mirain; Hwylia fyw gerdd, rho let gain, Nas peidio a dyspedain. OWEN GRIFFITHS (Giraldus).
AR FARWOLAETH
AR FARWOLAETH Merch fechan John a Margaret Ormond, Braid wood, Illinois. Tlwlt yw'r gwlithyn ar y ddeilen, Dan belydrau haul y nen; Tlws yw'r rhosyn ar y ddraenen, Coron harddwch ar ei phen; Ond mil harddach oedd Belinda, Delw ei rhieni oedd- Er mor fyr fu ei arhosfa, Ei rhinweddau aeth yn g'oedd. Swynol ydyw'r lili wyrddlas, Gyda'i blodau gwynion hardd; Hoflus ydyw blodau'r palas— Ffrwd risialaidd loew chwardd; Ond anwylach siriol wyneb Eich Belinda hoff a gwiw, Yr oedd nefoedd yn ei hardeb- Cywrain waith anadliad Duw. Rhyw angeles fechan ydoedd, Ddaeth o uwchach gwlad na'r ser; At ei rhiant daeth i gyd-fyw, Ac i'w meithrin hwy i'w Ner; Ah! rhyw ysbryd pur anfarwol, Ydoedd 1 Belinda fach- Hedodd adref i ogoniant At yr lesu i ganuln iach. 0! na foed i'w mwyn rieni Wylo dagrau fwy na mwy," Mae eu plentyn heddyw'n canu Gyda'r seintiau heb un clwy; Er mai anhawdd yw darlunio Eu teimladau tyner hwy, Fe galnt eto ei chotleidio- Yn y net heb 'madael mwy. BI aidwood, Ill. AP DAFYDD.
Y GWYDDEL A'R DELYN.
Y GWYDDEL A'R DELYN. MRT. GOL.: Erfyniaf eich hynawsedd i r.oddi lie yn eich newyddiadur clodwiw i ofyniad yn nghylch y delyn fel offeryn cenedlaetliol. Pan ar ymweliad a San Fran- cisco y pedwerydd o Orphenaf diweddaf sylwais fod arlun o'r delyn ar holl fanerau y cymdeithasau Gwyddelig a gymerent ran yn yr orymdaith. Yr oeddwn bob amser wedi arfer meddwl fod y delyn yn offeryn cerdd cenedlaethol y Cymry yn fwy neill- duol nag unrhyw genedl arall. Gwlad yr Eisteddfodau yw Cymru, ac heb y delyn nid yw yr Eisteddfod yn Ilawn. Nis gwn a fu Eisteddfod erioed yn yr Iwerddon, rhagor na bod Eisteddfod wedi ei chynal yn Nghastell Aberteifi gan y Tywysog Rhys ap Gruffydd, yn y flwyddyn 1176, a. bod clod mawr wedi ei roddi iddi "yn Mhrydain a'r Iwerddon." Byddwn yn dra diolchgar i chwi neu rai o'ch gohebwyr galluog am fy helpu allan o'r dyryswch drwy fy bysbysu ar ba sail yr hona y Gwyddel hawl i'r delyn fel offeryn cerdd cenedlaethol. DAVID E. WILLIAMS. New York Landing, Calif.
DIWYGIAD MEWN PETHAU.
DIWYGIAD MEWN PETHAU. MRI. GOL.: Y mae llawer o siarad ac areithio ar hyn o bryd yn y swydd hon a lleoedd eraill yn nghylch Dirwest. Ond er y cyfan, y mae meddwdod yn parhau yn uchel ei ben. Tybiwn mai un achos o hyn yw fod haner yr areithio yn ddiwerth, ac heb fod i'r pwrpas. Beio y tafarnwyr, ac adrodd hen chwedlau yw swm a syl- wedd y rhan fwyaf o honynt. Os ydys am sobri y byd, rhaid ymresymu a'r bobl, a dangos iddynt y niwed o ymwneyd a diod- ydd meddwol. Y mae amryw ffyrdd er denu pobl ydynt yn dueddol o arfer ang- hymedroldeb ac o fynychu lleoedd anwedd- us. Un ffordd yw sefydlu Readinq Rooms yn mhob ardal, lie y gall gweithwyr ym- gynull yn ystod eu horiau hamddenol i ddarllen llyfrau a phapyrau na bydd yn gyfieus iddynt eu cael mewn un ffordd arall. Credwn hefyd fod gan y menywod ran i'w wneyd tuag at ddiwygio y byd. Beth pe baent yn ymgynull bob wythnos er pen- derfynu ar y ffordd oreu i gael ymwared a'r rhai ydynt yn cario decs yn mhob ar- dal, ac yn meindio busnes pawb ond yr eiddynt eu hunain. Ac am y merched ieuainc gallant hwythau ddadleu y pwnc, ai ni ddylent weithio gyda'u mamau yn y gegin, ac ai nid ydynt yn gofalu gor- mod am y ffasiynau. Given, Iowa. J. W. JONES.
AT H. O. ROWLANDS ETO.
AT H. O. ROWLANDS ETO. BARCHUS OLYGYDDION: Ni fydd i mi ormesu ar eich derbynwyr a meithder y tro hwn, namyn eywiro ychydig o gam- syniadau a ollyngodd H. O. R. i lithro o flaen y werin yn ei ysgrif ddiweddaf.— Byddaf hefyd yn bur dyner o hono, rhag ofn y digwydd iddo gael ei gynhyrfu i ormodedd, a cholli ei synwyrau; oblegyd gallai peth felly fod. Gwyr y darllenwyr yn eithaf da nad oedd gwaith H. O. R. yn beirniadu llinellau ei ewythr, Ap P. A. Mon, fel rhagymadrodd i'r feirniadaeth ar Benillion Cefni, ond tric cyfrwys i geisio taflu llwch i lygaid y bobl. Mae y ffaith fod ei feirniadaeth ar linellau ei ewythr mor ddiniwaid a babi dol, yn lied arwyddo "deall da" rhwng dynion a'u gilydd. Pan mae dyn yn proffesu dysgu boneddigeidd- rwydd yn ei ysgrifau ei hun, ac ar yr un pryd yn diraddio ei wrthwynebydd, trwy chwythu ei ysgrif ag edliwiadau anwiredd us o Fyfiaeth, ymwylltiad, a chabldraith ar y.critic, beth ydyw y casgliad a dynir yn naturiol oddiwrth y fath anghysondeb? Mae yn ddrwg genyf gymharu haeriadau H. O. R. a'r Gwirionedd noeth ei hun.— Dywed H. 0. R., "Niwyddwn am waeledd fy nghyfaill." "Cousin H. O. Rowlands kindly remembers you, and is awful sorry- for your sufferings." Derbyniais y nodyn a gynwys y dyfyniad yna pan oeddwn yn Rome o dan law Dr. Kingsley, oddiwrth foneddiges ieuanc, ag y gwyr H. O. R. pwy ydyw hi, ac na faidd amheu ei geirwiredd! Eto, "Collodd Mr. Parry Gadair Eis- teddfod fawr Aberdar yn 1861, pan oedd tri o gewri Cymru yn beirniadu, a geilw y Feirniadaeth yn rigwm dienaid Aneurin Fardd." Y gwirionedd: Ni chafwyd hyny," (sef darlleniad y Feirniadaeth) "oblegyd ni ddarllenwyd beirniadaeth ar y cyfansoddiadau, oddieithr rhyw rigwm dienaid gan Aneurin Fardd. Cadwodd y ddau feirniad arall eu 'cerdd yn eu cod,' dros y prvd hwnw o leiaf, ac hyd eto, ar ddim a glywais i." Anwiredd dyfeis-ddrwg H. O. R. i gyn- hyrfu digllonedd Aneurin Fardd i'w helpio ef a'i ewythr i guro ar Cefni, yw hyn yna. Ni cheisiodd Cefni ddiddymu Eos Glan Twrch erioed; ond coledda barch gwirion- eddol i'r hen wron llenyddol, fel bardd, beirniad a Christion diledryw. Am ddi- ddymu H. O. R. a'i ewythr! byddai yn haws diddymu pechod ei hun, na eu di- ddymu hwy. Nid oes neb yn ymhyfrydu mwy yn an- rhydedd H. O. R. a'i ewythr na Cefni; a barned y byd pa un ai hwy sydd yn "ceisio merthyrtC Cefni, ai Cefni sydd yn "ceisio eu merthyru hwy." Mae y "sylw beirniadol" yn holl ddibwynt ar y llinellau, Developed beauty of the child, Was cherished by the morning shower, oblegid nid yw "Crab's Synonymes" yn awdurdod mewn ffugyrau a throellymad- roddion barddonol. Gall gair yn ei ystyr wreiddiol fod y peth hyn, ac yn ei ystyr fenthycol fod y peth arall; a chyn y byddo tegwch mewn beirniadaeth, rhaid cymeryd y gair yn yr ystyr ag y defnyddir ef gan yr awdwr. See "Figures of Speech by S. Niel:" "Great freedom of collocation, more violent inversion of the grammatical order of words, and greater variety of syntactic structure is permitted to Poetry than Prose —a constant and perpetual implication of intellectual perceptions in sensible signs- an interfusion of speculation and perpetual phenomena, embodied in, and expressed through the objects of sensation-pervades the whole of Poetry, and is markedly dif- ferentiating feature between it and Prose." How beautiful! those floating isles of thoughts, That move along the streams of eloquence; 01 thoughts immortal cherished by the smiles Of heavenly wisdom, pure and all divine." Neil on Prose and Poetry. Os ydyw hunanymwadiad Cefni yn cyd- nabod fod ei benillion yn "syml, gwirion, anghelfydd, tlodaidd ac anmherffaith ddigon," yr hyn a wnai pob dyn ond a fyddo wedi ymchwyddo a mpfiaeth, nid teg a boneddigaidd yn y "critic" yw cymeryd mantais ar hyny i'w gwneyd yn waelach nag ydynt, yr hyn yw holl ymdrech H. O. R.! Ond gwybydded y critic y caiff fwy gorchwyl nag a freuddwydiodd erioed i "eiddilio" pob diffyniad a wna Cefni i'w benillion. Gweddied lawer am "ms atal- iol," cyn pechu gormod yn erbyn Cerid- wen. Pittston, Pa. CEFNI. [Mae hen ddigon, a gormod, wedi ei ys- grifenu ar y mater hwn.—Gol.]
MORDAITH ANGLADDOL.
MORDAITH ANGLADDOL. A ganlyn sydd brawf o'r hyn a ddywed- odd Mr. Plimsoll yn y Senedd Brydeinig, sef fod Mr. Bates, yr aelod dros Plymouth, ac eraill yn anfon eirch nofiadwy i'r mor, a thrwy hyny yn achosi marwolaethau an- amserol canoedd o'u cydgreaduriaid.— Hwyliodd llong hwyliau fawreddog (2,774 tunell o lwvth) o'r enw Bremen (un o eirch nofiadwy Mr. Bates) o Lerpwl, yn rhwym am San Francisco, Chwefror 6, 1875. Yr oedd ar ei bwrdd dri islywydd, dau o ym- guddwyr dau o seiri coed, a 37 o for- wyr, dan lywyddiaeth y Cadben Leslie.— Ymddengys nad oedd dim llysieu-fwyd ar y bwrdd i'r morwyr, yr hyn fu yn achos i'r llwg (scurvy) dori allan yn eu plith; ac erbyn Chwefror 24ain, yr oedd un wedi marw, ac amryw eraill yn glaf; yna dech- reuodd y Cadben roddi lime juice iddynt, yn nghyd a'r ychydig lysieu-fwyd a berthynai i'r Cadben; ond darfyddodd yr oll yn fuan, ac ail dorodd y scurvy allan yn ei erchyll- dra mwyaf; yna pallodd y morwyr iach a gweithio. Arfogodd y llywydd ei hun, gan benderfynu cael ufudd-dod, ac adferu disgyblaeth, rhwymwyd dau o'r rhai mwy- af penderfynol, ac yr oeddynt i fyw ar fara a dwfr am wythnos; ac wedi clywed hyny erfyniasant am faddeuant, a chawsant eu rhyddhau, ac aethant oil i weithio yn ddirwgnach; ond wedi pasio Cape Horn, a myned i fyny y Tawelfor, yr oedd yr oil o'r morwyr yn glaf, ac erbyn cyraedd San Francisco, yr oedd 15 wedi marw; y ddau ddiweddaf yn marw wedi i'r Uestri groesi'r Bar, ac o fewn ychydig o latheni i'r porth- ladd; y byw yn analluog i godi, a'r swydd- ogion yn gorfod gweithio'r llong; ac mae yn syndod iddynt lwyddo cystal, er iddynt fod chwe' mis yn cynawni y for- daith. Achoswyd yr holl aflwydd a'r mar- wolaethau o herwydd nad oedd ymborth, nac awyriad priodol wedi ei ddarparu i'r mwnwyr. Church Hill, 0. TOM AP DAVIES.
....... .CHURCH HILL, 0.
CHURCH HILL, 0. Poblogir y gymydogaeth hon a Chymry gan mwyaf Hynodir hwynt a thuedd at lenyddiaeth a chrefydd, yn nghyd a neill- duolion eraill, nad oes angen eu nodi yn y man hwn. Bywyd a phrif fasnach y lie yw glo. Mae yma dri o weithfeydd mawr- ion. Cerddant yn gy.son iawn, er nad yd- yw enillion y glowyr ond isel, ac isel iawn pan gymerir i ystyriaeth yr amser a gollir drwy y strikes, ac anffodion eraill. Nid oedd yr enill y mis diweddaf ond 45 o ddoleri, ac yr oedd y mis diweddaf yn extra month. Ni fydd yr enill am y mis hwn (Medi) o fewn i ddeg dolar gymaint. Pan fyddo teulu yn gorfod byw ar $35 y mis, a masnachu tan anfanteision y gyfun- drefn o goel, hawdd gwybod nad oes llawer yn weddill i dalu yr hen gownt, yr awd iddo ar adeg o seibiant. Yn mhresen- oldeb pethan fel yna, nid oes modd cam- synied, pan y cyhoeddir mai tlodi yw rhan gweithwyr tanddaearol Church Hill. Mae yma bedair stor a shop y crydd. Y drefn yn y stores hyn ydyw codi y geiniog uchaf am bob nwydd a werthir; ac oni bae fod Youngstown o fewn pum' milldir i'r lie, byddai y prisoedd yn uwch lawer. Ond er y cyfan, yr ydym yn alluog i gynal tri achos Cymreig yn y lie, heblaw naw saloon! afald i gadw y buchesi hyny sydd yn ymweled a gerddi eu cymydogion yn y nos. Mae yma Ysgol Lenyddol yn: cael ei chynal. Y mae blaenoriaid y tri enwad Cymreig yn cymeryd dyddor-deb anghyff- redin yn y mudiad. Mae diaconiaid yr eglwysi yma yn mynychu ycyfarfodydd yn gyson, ac wrth hyny yn rhoddi esiampl deilwng i ieuenctyd yr ardal o werth addysg. Felly mae y byd yn cyfnewid. Yr ydym yn cofio yr amser pan na wnaeth- ai pobl o'r fath un sylw o bethau felly. Rhyw edrych i lawr, fel y gwyr y dar- llenydd, y byddai pobl grefyddol ar feib- ion dysg ac athrylith, ond heddyw talant warogaeth i fechgyn sydd wedi myfyrio nosweithiau cyfain pan yr oeddynt hwy yn cysgu yn dawel. Mae'n dda gweled y byd yn gwella mewn ystyr eyffredinol, ac nid yn sectol a rhanol. Pan oeddwn yn ieuanc, a mam yn fyw, dywedai fy mod yn ynfydu wrth eistecld i fyny yn hwyr i geisio parotoi rhywbeth i'r wasg pan arhen fynyddoedd creigddanedd- og Llanelli, Sir Frycheiniog. Ond dyma fi wedi llithro bedair mil o filldiroedd oddi- wrth y testun. Mae fy mam wedi marw, ac nid oes i mi neb bellach i weddio yn ddyddiol droswyf. Mor dda fyddai ganddi ddeall y parch a delir idd ei mab, a meib- ion lien eraill, yn y byd gorllewinol. Cawsom yr hyfrydwch o weled gweith- wyr shafft J. Morris yn cael eu llusgo gan wedd o fulod mewn gwagen newydd o estyll geirwon tua Warren, ar y 23ain cyf- isol, i gydwledda a chydganu yn y cyfar- fod Gwerinol a gynelid yno. Oni buasai fod bys yr ysgrifenydd yn boenus iawn, felly yn analluog i gerdded, buasai yno. Pan oedd y Cymry egwyddorol hyn yn pasio, gan gydganu mewn buddugoliaeth, yr oedd y Cymry a garcharwyd gan yr un galluoedd yn Warren dro yn ol, yn ym- rithio o flaen ein llygaid fel ysbrydion byw. Bu Trevelic yma nos y 24ain yn areith- io i'r gweithwyr ar bWlle yr arian. Yr oedd pob dyn, ac ambell ddynes, yn Church Hill, wedi hysbysu eich gohebydd am alluoedd diail yr areithydd cyn ei ddy- fodiad atom y tro hwn. Modd bynag, nid oeddym yn ystyried yr araith na'i thraddod- iad yn de lwng o'r areithiwr mawr. Caw- som ein siomi yn fwy na'n boddloni. Er y bydd Trevelic (Trefhelyg) a'ch gohebydd yn pleidio yr un blaid, eto nid yw hyny yn rheswm dros beidio bod yn onest pan y dy- wedwn mai gwael yr ymddangosai ei araith ddiamcan mewn orgaff. Peidied neb a digio am hyn—dyna fy marn i. Theophilus Morris, y crydd, yw y poli- tician mwyaf yn y lie. Owen Valendee, yr oriorydd, yw yr areithiwr mwyaf a feddwn; a T. ap Davies, Carnhuandes, neu ryw enw, beth bynag, yw y cyfieith- iwr goreu a feddwn. Dyma engraifft o'i waith: I want to be an angel, And with an angel stand, A crown upon my forehead, A harp within my hand." Mae eisiau bod yn angel, A sefyll gydag e'; A choron ar fy nhalcen, A chrwth yn fy llaw dde." Digiodd Eirianfryn wrth y crwtll, ac atal- iodd y wobr, sef 5 sent! Mae yma gyfar- fod llenyddol i fod ar yr 16ego'r misnesaf. Nid allaf eich hysbysu eto pwy fydd y buddugwyr, er mai fi fydd yn beirniadu. Cewch wybod eto. Mae yma lawer o bethau teilwng eraill o gofnodiad, ond nid oes lie y tro hwn.— Rhag i neb gael y bai am yr ysgrif hon heb- law yr awdwr, dyma fe— PENFELYN.
BALA, KANSAS.
BALA, KANSAS. Diamen y bydd yn hyfrydwch gan lioll ddarllenwyr y DRYCH wybod fod y sef- ydliad hwn yn egniol gynllunio a gweith- redu hyd eu gallu at gael llwyddiant ys- brydol a thymorol i'w sefydlwyr presenol, ac i'r rhai a ddeuant allan yma yn y dy. fodol. Crybwyllwyd yn y DRYCH ychydig am- ser yn ol, fod Factory Gaws i gael ei hadeiladu yma yr Hydref hwn. Mae Mr. James Sharpies ar orphen ei dy-ty cerig braf a tho hip-a bydd efe a'i deulu yn byw ynddo yn fuan. Y mae ei ddyfodiad yma wedi bod eisoes yn fendith arianoTa chymdeithasol i'r ardal. Mae dyfodiad teulu crefyddol i'n mysg yn fwy o gyn- orthwy i'n sefydliad yn' mhob ffordd nag unrhyw fath arall o sefydlwyr. Bydd y Factory yn cael ei chodi ar unwaith yn awr; ac yn ddiameu bydd y gwartheg sydd wedi cael eu codi yn y gorphenol, o hyn allan yn troi yn elw uniongyrcliol. Gan hyny, mae yr ardalwyr yn edrych i'r dy- fodol yn obeithiol wrth weled y sicrwydd am y farchnad newydd hon yn cychwyn yn ein plith. Mae stor fferyllaidd wedi agor yma hefyd, ac yn llanw yr eisiau sydd wedi bod am gryn amser. Gresyn fod y Cyfundebau Eglwysig Cym- reig yn talu can lleied o sylw i'r angen- rheidrwydd o sefydlu eglwysi yn y gwa- hanol sefydliadau Cymreig yn y Gorllewin; mae tyrau o Gymry oddiyma i San Fran- cisco, yn gorfod byw flynyddau lawer heb foddion crefyddol Cymreig, o herwydd y difaterwchcylundeboi hwn. Nid ydym m yn y Bala yn cwyno, canys rhoddwyd cefnogaeth gref i ni gyda y ddwy eglwys, ac yr ydym yn ddiolchgar wirioneddol am hyny. Eithr mae maesydd newyddion i'w gwrteithio eto; ac yr ydym yn credu y dylai gweision Crist fod yn fwy anturiaetli- us nag ydynt er cynyddu rhifedi plant Duw. Ychydig yn ol, syniodd y Parched- ig Richard Hughes, Iowa, y gallai fod yn bosibl i ymuno yr eglwysi Calfinaidd gwas- garedig yn y Gorllewin yn ddosbarthiadau er nerth a dylanwad mwy grymus a chyd- weithredol, ac ysgrifiodd ychydig o linell- au at yr eglwys yn y Bala; a'r cynyrch fu i'r-eglwys ar unwaith gofleidio y syniad, a gweithredu yn ddioedi drwy anfon cais am gael eu derbyn yn aelod o Gwrdd Dosbarth y Pumed, Cymanfa Wisconsin; ac yn ol y parotoadau a wnaethpwyd er trefnu tuag at y dyfodol, daeth y Parchedigion Rich- ard Hughes a T. E. Hughes yma ar antur- iaeth i gydymddiddan a'r eglwys. Ac mae ymweliad y brodyr efengylaidd hyn wedi bod o fendith anrhaethol i ni fel Cymry yn y Bala. Cawsom bregethau-pump gan bob un o honynt-a chyngorion addas ganddynt. Yn wir, o'r cyfarfod cyntaf i'r olaf, dan y weinidogaeth, ac yn y cyfeill- achau eglwysig a chyffredinol, yr oedd yn dra amlwg fod yr Ysbryd Glan yn gweithio yn effeithiol ar y cynulleidfaoedd. Bu serchogrwydd cymdeithasol y ddau wei- nidog, eu difrifoldeb dwys, eu gallu preg- ethwrol, yr awydd amlwg a ddangosasant at, nid sefydlu secteriaeth ar ei cholofnau athrawiaethol, ond at enyniad cariad brawdol rhwng yr enwadau, ac at adeiladu a chynyddu gwir eglwys y Duw byw, ac uwchlaw oil, yr eneiniad nefol bendigedig gawsant tra yn deffro cydwybodau y gwrandawyr, yn offerynol i roddi i ardal- wyr Cymreig y Bala wledd feddyliol ac eneidiol; ac y mae argoelion da y bydd cynyrch grasol ar ol eu had ffyddlon. I Clywed y nefoedd hwynt eto yn eu hym- drechion cariadlawn dros y gwaith mawr y maent wedi cysegru eu bywyd iddo. J. H. J.
low1. A YRA,-..I--11-..WR.…
low 1. A YR A -I -1 WR. LLOFFION 0 BELL AC A G OS. Yr oedd yn bleser genym weled enw Mr. WILLIAM R. HUGHES, Lyons Falls, eleni eto yn fuddugwr yn ffair Amaethydd- ol Swydd Lewis, a gynaliwyd yn Lowville y dydd o'r blaen. Aeth a 13 o warthegyno i'w dangos, a chafodd wobrwyon am dan- ynt oil, fel y canlyn: 5 o heffrod blwydd- first premium; 5 o loi benyw, first premium; un tarw blwydd, first premium; un tarw dwyflwydd ac un llo, ail premium. Hefyd cafodd y brif wobr am y dairy o gaws; ac am y tri chosyn goreu. Y mae Mr. Hughes yn un o'r amaethwyr goreu yn Nhalaeth New York. Deallwn mai Wm. Hughes, ieu., sydd yn arolygu gwneuthuriad y caws ar y fferm. .Un o amcanion yr Arlywydd Grant yn myned i'r Gorllewin yn awr yw gwneuth- ur rhyw gyfnewidiad yn llywodraethiad ei fferm yn agos i St. Louis, yr hon sydd wedi bod yn golled iddo o yn agos i $9,000 yn flynyddol. .Mae y cynyrch gwin yn cynyddu yn flynyddol yn California. Disgwylir y bydd eleni dros 8,000,000 o alwyni. Yn mhen ychydig flynyddoedd daw nifer mawr yn rhagor o goed i ddwyn ffrwyth, gan chwan- egu at y cynyrch. Hysbysir fod y enwd hopysyn Lloegr wedi dioddef yn fawr trwy y gwlawogydd diweddar. r, Mae y cnydau yn doreithiog anghy- ffredin yn Awstralia. .Dywedir fod y tyfwyr peaches yn Delaware wedi diflasu ar y prisiau isel eleni, ac yn bygwth tori eu coed i lawr. ,Ofnir fod y winwydden gawraiddyn Santa Barbara, California, bron a marw.— Bwriada ei pherchenog fyned a hi i'r Ar- ddangosfa i Philadelphia y flwyddyn nesaf, os gellir cadw bywyd ynddi hyd hyny. .Planodd ffermwr yn Maryland erw 0 mullens mewn camgymeriad yn lie tybaco. .Mae cwmni Seisnig wedi prynu darn helaeth o dir yn Russell Co., Kansas, yn agos i sefydliad Victoria, at ddybenion amaethyddol. Y cnwd gwinrawn yn California el- eni yw y mwyaf a gafwyd erioed. Derbyn- iwyd 700,000 o alwyni o win California yn San Francisco o Mehefin laf hyd Medi 17eg; 450,000 o alwyni yn dyfod o Swydd Sono- ma. Yn Swyddi Sonoma a Los Angelos y codir mwyaf yn y Dalaeth. Yr oedd cyn- yrch Sonoma y flwyddyn ddiweddaf yn 1,- 000,000 o alwyni, a bydd yn llawn cymaint eleni. .Bydd i un firm o California anfon wyth gan' tunell o gerllig i'r marchnadoedd dwyreiniol y tymor hwn. .Deallwn fod y pwyllgor perthynol i Gymdeithas Amaethyddol Lleyn ac Eifion- ydd wedi rhoddi heibio eu harddangosfa yn gwbl am y flwyddyn hon, o herwydd y clwyf sydd yn mhob rhan o'r wlad ar yr anifeiliaid. .Yn Swydd Crawford, Pa., y mae 68 o ffactris mewn gwaith yn cynyrchu 6,310,- 000 pwys o gaws; yn Swydd Erie 22 o ffac- tris yn cynyrchu 2,610,000 o bwysi; yn Swyddi Mercer a Venango, 11 o ffactris yn cynyrchu 647,000 o bwysi; y cyfanswm yn y pedair swydd ogledd-orllewinol yw 101 o ffactris, yn cynyrchu 9,557,700 o bwysi o gaws. Cnwd bychan o afalau sydd yn Nhalaeth New York, fel peth cyffredin. Mae gan y Mil. Arthur Gin, berllan aurafalau ar Lyn Monroe, Fla., yn cynwys 700 o brenau, oddiar y rhai y cesglir yn flynyddol werth o $10,000 i $13,000 o or- anges.
[No title]
—Mae menyg rhesog i ddyfod i ffasiwn yn fuan. —Mae Christine Nilsson agos mor dew ag oedd Parepa. —Rhoddwyd dedfryd am $8,000 o blaid un Mrs. Hogan, Baltimore, o herwydd i'w gwr gael ei ladd drwy ffrwydriad berwed- ydd ar reilffordd Cumberland a Pennsyl- vania. —Ar agoriad Coleg Princeton, yr oedd 129 o fyfyrwyr yn y Freshman Class, ac y mae rhagolygon y sefydliad yn fwy dis- glaer nag erioed. Derbyniodd y Coleg, er pan y mae Dr. McCosh yn Llywydd, rodd- ion i'r swm o$1,250,000; ond y mae arno eisiau $500,000 yn ychwanegol. —Goddiweddwvd cerbydres ar reilffordd yr Union Pacific gan ystorm enbyd o gen- llysg 200 o filltiroedd i'r gorllewin o Oma- ha, fel y gorfodwyd hi i aros. Yr oedd y cenllysg yn dair modfedd o dryfesur, a di- nystriwyd y ffenestri yn yfflon, ac anurdd- wyd y cerbydau a'r agerbeiriant yn fawr. —Fel yr oedd un Lester Sykes yn clodd- io ffynon yn West Springfield, Mass., syrth- iodd y ddaear arno yn ddisymwth, gan ei gladdu yn y dyfnder o bum' troedfedd ar hugain. Y rhyfeddod yw iddo fyw 24 o or iau o dan y fath lwyth. Meddyliwyd un- waith y gallesid ei achub drwy gloddio twll wth ochr y ffynon; ond yr oedd y truan wedi tynu ei anadl olaf cyn iddynt ei gyr- aedd. MAESYDD GLO CIIINA. -Yn ol y cyfrifon diweddaraf, meddai un o bapyrau Belgium, mae Belgium yn meddu 345,954 o aceri o lo heb ei weithio; Ffrainc 1,235,550 o aceri; Lloegr, 7,413,300; a'r oil o Ewrop yn nghyd, 12,455,500. Ond y mae hyn oil yn ymddangos fel gwegi o'i gymharu a'r hyn a fedd China, oblegid y mae yn brofedig, meddir, fod yn ymerodraeth China ei hun 262,652,966 o aceri o lo. Medda un Dal- aeth yn unig, Sz-Chuen, 44,479,800 o aceri, yr hyn sydd gymaint dair gwaith a haner a'r oil o Ewrop, mor bell ag y mae yn wybyddus ar hyn o bryd. Bydd yn fuan ffordd haiarn yn rhedeg dros y cyfoeth aruthrol hwn, sef o Burmah i Irrawadi.— Mae y dull o'i godi yn un tra henafol, er yn fynych yn brawf o ddyfeisgarwch mawr; ac nid ymddengys fod eto ond ychydig o'r glo goreu wedi ei godi, am nad oes yno foddion i gadw i lawr y dwfr sydd yn y fath gyflawnder wedi yr eler ychydig islaw yr arwyneb. Mae un o wyddonwyr enwoc- af China ar ymweliad yn awr ag Ewrop, er casglu gwybodaeth am y dull o weithio glo, ac yn enwedig er gweled y dulliau goreu o godi dwfr o'r gweithfeydd.
!BABI DOL FY NGKNETil FACII.
BABI DOL FY NGKNETil FACII. Pleser rhai yw rhifo'u harian, Ar yr aur mae'u calon hwy; Am y byd y maent yn siarad, A chwedleua mwy ua mwy; 'Dwy'n gofalu dim am hyny Tra y byddaf byw ae iach, Genyf fi dewisach ydyw Babi Dol fy ngeneth fach. Byddai weithian'n esgns dwrdio, Er na fedrai ddal dim gwg; Yna d'wedai, Galon anwyi! Rhywun arall wnaeth y drwg." Wrth ei suo i gysgu canai, Hwi, lwi, lwli, babi, bach;" Erbyn hyn mae hitbau'n cysgu Dan y cwrlid gwyrdd yn iach. Well mi gollais yr anwylaf! Gwag yw'r byd i gyd i mi; Bellach nis gwaeth genyf golli Pobpeth, wedi 'i cholli hi; Ond mae unpeth eto'n aros Gadwaf tra yn fyw ac iach, ) Nid wy'n foddlon colli hwnw, Babi Dol fy ngeneth fach. Ydwyf megys cawr yn synu! Ni chaf unrhyw bleser mwy; Teimlo 'r ydwyf fod fy nghalon Ynof wedi tori'n ddwy: Rhan o'm henaid a fn farw, Ni chaf ddiwrnod byth yn iach; Hyn yn unig sydd yn aros, Babi Dol fy ngeneth fach. Clywais hwy yn scwrsio droion— Scwrsio'n rhyfedd byddent hwy; Un yn gwrando'n hollol ddystaw, Y llall yn siarad dros y ddwy; Erbyn hyn y mae dystawrwydd Babi Dot fy ngeneth fach, Yn Uefaru myrdd o bethaii- Well nid ydwyf finau'n iach. Y'nghwr eithaf yr anialwch, Yn nyfnderau oer y glyn, Ac yn swn rhaiadrau'r afon Nid wy'n ceisio dim ond hyn: Wedi dioddef pangfa angau, Ac i chwithau ganu'n iach, Rhowch i orwedd yn fy nghesail Babi Dol fy ngeneth fach. EGWISYN. II
DERBYN FI.
DERBYN FI. Drwv'r hoelion a'r coroni,-drwy ei gur, Drwy y gwawd a'r poen; Drwv'r marw od a'r cocli, Drwy ei boen fawr—derbyn fi! MAWRTHFAB.
PECHOD YR OES.
PECHOD YR OES. Pechod yr oes, meddai T. ap D. ydyw lIadd plant yn y bru. Dywed ef: "Y foment y ffurfir corff newydd, rhoddir enaid anfarwol ynddo; gan hyny mae lladd y cyfryw f6d yn llofruddiaeth o'r fath greulonaf." Ymddengys fod y cyfaill T. ap D. yn barnu mai am fod enaid anfarwol ynddo y mae. ei ladd yn bechod. Ai nid ydyw cymeryd ymaith y bywyd naturiol mewn fEordd anghyfreithlon yn bechod, pa un bynag ai bod enaid anfarwol yn y corff "newydd" yn y bru, fel y dywed T. ap D., ai ynte slipio i mewn y mae gyda'r anadl gyntaf, fel y dywedai Plato? Mae yn debyg fod y rhai sydd yn credu fod yr enaid yn cael ei genhedlu yr un modd a'r corff, yn edrych gyda gwawd ar y syniad o stwffio enaid anfarwol i swpyn o ddefn- ydd anhymyg, fel stwffio afal i glamp toes i wneyd tarten. Mae yn ymddangos dipyn yn rhyfedd fod y rhai sydd mor wybodus am yr enaid anfarwol, yn gwahaniaethu cymaint yn eu barn am dano. Dywed rhai mai rhan o hanfod Duw ydyw-dywed eraill mai ys- bryd creedig ydyw dywed dosbarth arall mai ysbryd cenedledig ydyw; dywed un ei fod yn cael ei roddi yn y corff yn y bru; dywed y llall mai ar ol ei eni y mae yn myned iddo. Gan fod Dwyfor wedi gwahodd llu o ddoethion America wrth eu henwau i'r gymanfa fawr.i chwilio allan guddiad cryf- der yr iaith Gymraeg; bendith arnoch, foneddigion; pan y deuwch yn nghyd i'r un lie, er mwyn rheswm a chysondeb, mewn siarad ac ysgrifenu, ceisiwch gael allan beth yw yr enaid, a pha bryd y mae yn myned i'r corff. Hyddai barn cymaint cwmwl o dystion yn debyg o benderfynu y dadleuon, trwy ddangos i ni ei natur, a'i undeb a'r corff, yn lie ein bod mor dywyll am dano ag ydyw y tyrchod daear am yr haul. Manchester, Wis. D. T. PRICE.