Y Tyst

WESTERN. Gwelir oddiwrth ein colofnau hysbvsiidol fod y Cwmni uchod yn cynyg nifer o Wibdeitbiau i wahancl leoedd o boblogrwydd, megys Abertawe, Malvern, Birmingham, Lerpwl, a lleoedd yn Ngogledd Cymru sydd yn werth ymweled a hwy, yn eawedig yn awr ya misoedd yr haft

YSTALYFERA. Priodas y Parch J. Owen (Dyfnalit).-Bc)reu diydd Iau, Awst lleg, unwyd y Parch John Owen (Dyfnallt), Ebenezer, Arfon, a Miss Annie Hopkins (Cerddores y De), Bronyrallt, Ystalyfera, mewn gIlD briodas. Hawdd iawn ydoedd gweled fod yr aidalwyr yn eymeryd dyddordeb mawr yn yr amgylcliad. Llanwyd y capel gan gyfeillion. Cymerwyd rhan yn y gwasanaeth gan y Parchn Emiya J)nps (W), Ystalyfera, a Ben Daviep, Pant-teg. Rhoddwyd y briodasferch i ffwrdd gan ei thad, Mr David Hopkins, Bronyrallt; tl ay gweinyddai Miss S. Lewis, Caerdydd, fel morwyn briodas, a'r Parch S. D. Will;ama, Llanbiddel, fel gwas pricdas. Ar ol y gwasanaeth aeth y p^r ieuanc, a nifer o'u cyfeillion i Bronyrallt, lie y mwynbawyd gwledd flasus. Cafwyd nifer o an- ercbiadau a pbenillion lloDsryfarchiaIol i'r pAr ieuanc gan y Parchn S. D. Will'ams. Llanhiddel; Eifionydd T. Jones, Green a Llangwyfan; Craig- fryn Jones (W), Myfyr HdiD; Mr John Hughes, Cwmtwrch Parchn Ben Davies; ac Emrys Jones (W). Ymadawodd Mr a Mrs Owen yn y pryd- nawn am Lundain a Brighton, lie y bwriadant dreulio eu mis mel. Ar foreu teg yn nechreu'r gwanwyn mwyn, Mi glywais g&n a lanwai'r ardd a, swyu A cbanai'r cantor ar y gangen werdd, Gan enill oedfa i'w felodus gerdd. Yn unig canai ar y gangen fry Yn unig, unig heb gymhares gu Ond clywodd rywun draw ei felus gåti, A'i chalon losgai gan ryw ryfedd dâu. « Hi ganai'r gan mor llawn o odlau mel, A rnethai ddeall y teimladau eel A prodent yn ei mynwes, un 'r ol un Ond catiai'r gan yn ddystaw ynddi 'i huui Yrachwyddai'r nodau gan ysbrydineth serch, Mel usach odlau ddaeth i'w ganig dderch A hoffai'r ei. ntor gael yneiddomwy Y rhywun wnaeth ei galon facb yn ddwy. Gwrandawai hithau ar yr odlau'n syn, Ac ystyr ei theimladau erbyn byn Ddechreuodd agor fel golygfa glir,- A'r odlau a'i harweiniodd at y gwir. Dwy galon hawddgar ddaeth fol byn yu uu, '■ A'r cantor gafodd ei gymhares gun Ac yntau oedd wrth fodd y galon lân, A d;imlai'n gynes dan ei beraidd, gau. Duwiesau Cerdd a Barddas wer.a'n llou, Wrth weled dan o'u plant a plinrdeb brou Yn sefyll o flaen allor Hymen hen, A'u gruddiau'u lloni gan sancteiddiol wen, Ac enyd sanctaidd ydyw'r hyfryd awr, Mor sanctaidd a phan dyr yr ieuanc wawr, Pan unir dau o fewn cyfamod hedd Y rhwymyn priodasol hyd eu bedd. A Dyfnallt lioff a'i fwynaidd Annie hardd, Cerddores wech y De a'i swynol fardd, A unwyd o fewn rhwymau cariad pur, A ddaliant ruthr pob ystorm a chur. Boed gwenau Duw yn canlyn drwy eich oes, Ac awel Nef a'ch cadwo rhig pob loes A'ch bywyd fyddo yn rhyw ganig her, Fel cathlau'r eos o dan oleu'r sor. Ac odlau cartref can a fyddo mwy Yn lloni pawb o'ch cwmpas fydd dan glwy'; Fel disgyn melus gan ehedydd bach Ar gidou lesg yn odlau byviol,, iach. Fe gollir can y nef o wybren byd, A n»;<swedd gwag a glywir lawer pryd Ond bydded i ganiadau'ch bywyd gwyu I ddysgu dyn yn salniau Seion fryu. Green a Llangwyfan. T. JONES,

PONTYPRIDD. Collegiate School. -Dy ni tinva longyfarch myf. yLWvr yr Ys^ol boa ar eu 1 wyddiaut yn Arboliid y Welsh Matriculation. P.i?i)dd Mij William D Avies, Ystral, a D. L. Rers, T exlaw, yn y Dosb- atth II onut a Mrl D. H. DcLV;e, Pot trcymer, a W. C. M rtin, B. iJgend, yn yr ail Ddosbartb. Mae Mr H.ees yn arcs yn yr Ysgol, i gyoorthwyo yr athrawan, am fod nifer y myfyr yr yn cynyddu yn gyfl/m BRAWD.

GOHIRIWYD y Senedd dydd LIuD diweddaf. AdoL ygwyd gwaith y Senedd-dymhor diweddaf yn araeth y Breuiu.

llwch fel ymlusgiaid. Nid cywilydd ganddynt fod yn ddiaconiaid i Dywysog mor urddasol ar genadwri mor ardderchog.' Gwirioneddau iaelius a geir yn yr ysgrif hon, a darllenir hwynt gyda bias gan lawer. Ni ddylai cefnogydd mor selog i'r Gymraeg ddefnyddio cynifer o eiriau Saesoneg, pan y mae eu cystal i'r amcan mewn golwg i'w cael yn yr hen iaith. Palla gofod i ni fanylu ar bob erthygl yn y rhifyn, ond goddefer i ni i gyfeirio at Teulu y Llethramlwg,' cyfun- iad dedwydd o'r dyddorol a'r buddiol, ac yn llawn addysg o'r dechreu i'r diwedd. Ffordd effeithiol i ddysgu gwirionedd ydyw hon i'r neb sydd yn fedrus ynddi. Cartrefwlad y Cymry.' Teimlir grym y cyffyrddiadau tyner sydd yn yr ysgrif hon. Taith flin ar Nawn teg.' Dyma lawer mewn ychydig 1 a thyma araeth nodedig ar Ddirwest mewn diwyg annysgwyliadwy Yr un modd y geliir dywedyd am y Cefnder a Chyfnither' sydd yn canlyn. Y mae ysgrifau byrion o'r nodwedd yma yn sicr o fod yn cyfar- fod a gofynion yr oes. Gorfodir eu darllen, a cbofir eu haddysg. Barddoniaeth y Cenad yn arfer bod yn chwaethus, ac o nodwedd uchel- ryw, ac fellf y mae yr hyn a geir yn y rhifyn hwn. :11= Pebyll Seion.Cyfrol ydyw hon yn adrodd banes yr Eglwysi yn y Watford, Groeswen, Tonyfelin, Rhydri, Caerphili, Glandwr Taf, Senglienydd, Llanbradach, ae Abertridwr. Par- otowyd hi dan olygiaeth y Parchn C. Tawelfryn Thomas, Groeswen, ae E. Bush, Caerphili; ac argraffwyd hi yn dda a chywir yn Swyddfa y Western Mail, Caerdydd. Syniad hapus oedd ei pharotoi, a gwneyd hyny erbyn Cymanfa Sir Forganwg yn Nghaerphili. Olrheinir camrau Ymneillduaeth, ac Annibyniaeth yn arbenig, YlJ y cylchoedd, oddiar canol yr ail ganrif ar bym- theg. Cymerwyd cryn ofal i gasglu y ffeithiau, a'u gosod o flaen y darllenydd yn y dull mwyaf darllenadwy. Ac nid gwag oedd yr hanes oedd i'w adrodd. Ceir yma adroddiad o lafur mawr am dymhor maith, a chrybwyllion am restr faith o bersonau, a rhai ohonynt a'u henwau yn perarogli drwy Gymru i gyd. Dygwydda fod cvsylltiad neillduol rhwng y Watford a'r Groes Wen â Diwygiad Methodistaidd y ddeunawfed ganrif, a rhydd hyny gryn ddyddordeb i'r hanes. Gyda hyny, y mae Mynwent y Groes Wen yn orweddle nifer luosog o enwogion, a cheir yn y llyfr hwn fywgraffiadau cynwysfawr o'r rhai hyny i gyd. Nis gall unrhyw lyfr lai na bod yn ddyddorol, a fyddo yn rhoi darluniau o ddynion fel William Edwards, Griffith Hughes, Moses Rees, Caledfryn, William Nicholsoo, leuan Gwynedd, Richards, Caerphili; Gurnos, &c., yn nghyda chrybwyllion helaeth am lafur eu bywyd. Dygir Eglwys y Bedyddwyr yn Nhony felin i mewn, oblegid fod Eglwys gymysg o Fedyddwyr ac Annibynwyr wedi bodoli yn y cylch, ac yn ngly-n a Thony felin ceir darlun o'r enwog Christmas Evans. Ceir yma hefyd ddar- luniau o'r anedd-dai He y cynelid yr eglwys symudol, fei ei gelwir, cyn adeiladu yr addoldai, ac o'r Watford Fawr, lie a wnaed yn gysegredig gan ymweliadau y diwygwyr nerthol Whitfield (o'r hwn y rhoir darlun), H. Harries, D. Rowlands, Pantycelyn, &c. Rhoddir hefyd ddarluniau o'r capelau i gyd, a dau o ambell un, ar wahanol gyfnodau. Darllenasom yr oil gyda bias mawr, a theimlwn ein bod wedi treulio ychydig oriau yn nghwmni dynion oeddynt' o lwyrfryd calon yn glynu wrth yr Arglwydd,' a chanddynt fawr ofal calon am Ei achos Ef. Teimlwn yn well o'u cymdeithas. Bu casglu y defnyddiau yn llafur go fawr i'r Golygwyr, Tawelfryn ac E. Bush, ond mae'r canlyniad yn dai digonol iddynt am yr oil. Dengys yr hanes fod cynydd Annibyniseth yn y cylch wedi bod yn fawr, ac fod Tawelfryn a'i fryd ar i'r Enwad wneyd ei ran yn Ilawn i gwrdd ag angenion newyddion y dyddiau hyn. Gyda llaw, ceir group o weinidogion presenol yr eglwysi yr ad. Toddir eu hanes, a darlun o dy hardd gweinidog y Groes Wen. Nis geliir darllen y llyfr heb weled fod teulu Ty'nywern yn haeddu lie amlwg. Darlun da o Mr Thomas yw y cyntafyn y llyfr, ac efe sydd wedi ysgrifenu ar yr eglwys sym- udol.Pwy yn well allesid gael P Telir hefyd deyrnged deilwng o barch i'w ferch-yn- nghytraith, Mrs Thomas, diweddar hoffus briod Dr T. W. Thomas, Caerphili. Dynes oedd hi a roddai ei bryd ar wneyd daioni, a rhoddir darlun ohoni a'i phlentyn. Ac un o'r pethau mwyaf dyddorol yn y llyfr yw yr ysgrif sydd gan Dr Thomas ei hun ar y Parch D. Williams, sefydlydd y Literary Fund, cymdeithas i'r amcan o gynorthwyo llenorion angenus. Gesyd Dr Thomas y peth tuhwnt i ddadl mai y Parch D. Williams, genedigol o blwyf Caerphili, a gweinidog unwaith gyda'r Annibynwyr, oedd ei sefydlydd cyntaf a'i noddwr penaf am flyn- yddoedd. Ceir darlun ohono yutau. Cyfrol ddyddorol iawn y cawsom ni hon. Ei phris yw 2s 6c, a threfnir i'r elw oddiwrthi fyued at gapel newydd yr Annibynwyr Saesoneg yn Nghaerphili, sydd ,dan ofal gweinidogaethol y Parch E. Bush. Darlun Mr Lloyd George.—Y mae ar y mur gyferbyn a ni pan ydym yn ysgl ifenn y darluni hwn, ac yn sicr y mae yn un rhagoro'. Wedji ei gyboeddi yn ffurf Almanac y mae, a theimlwu y byddai yn anhawdd iawn rhagori arno ga i mor gywir ydyw. Byddai cael copi ohono bob teulu lie y mae plant yn sicr o brofi yn gymhelliad iddynt garu eu eened(, a pharotoi eu hunain i' w gwasanaethu. Gellir cael coplau am swlit yr un gan Mr T. Buckley Jones, Paris House, Llanfyllin.