Y Tyst

YR YSGOL SABBATHOL. Y WKUS KHYPfG WLAPWR[AKT0(|L International Lesson.) GAN Y PARCH D. OLIVER, D.D., TRE- FFYNON. HYDREF 9fed.— O'ew y weddw yn cynyddu.— 2 Bren. iv. 1-7. Y TESTYN EURAIDD. Gobeithia yn yr Ar- glwydd a gwna dda; felly y trigi yn y tir, a thi a borthir yn ddiau, '-Salm xxxvii 3. Y RHANAU I'W DABLliEW YN DDYDDIOL. Linn (Hydref 3ydd).-2 Bren. iv. 1-7. Mawrth.—Lef xxv. 35-42. Mercher.—Marc vi. 34-44. liiu.—Suiui xxxvii ib-z.'>. Gwener.-Saltii ei-ii. 1-9 Sadwrn.-Luc xii. 22-30. Sabbath.-l Cor. i. 18-29. liHAGARWEINIOL. YN y benod hon cesglir yn nghyd nifer o engreifft- iau i ddangos y gallu gwyrthiol a weinyddai Eliseas Y mae yn debygol nad oes yr un cysylltiad amser- yddol i'r engreifftiau hyn. Y maent oil yn weith- redoedd o drugaredd, gwahanol iawn i'r gwyrthiau a gyflawnai Elias Gweinyddai Eliseus, fel yr Athraw Mawr, drugaredd a chynorthwy i'r angenog. Yr oedd ei ddyfodiad yn golygu benditli, ac yn ei esiampl gwelwn ddylanwad gwir grefydd. Teach me to soothe the helpless orphan's grief, With timely aid the widow's woes assuage To misery's moving cries to yield relief, And be the sure resource of drooping age. EBBONIADIIJ. Adnod 1. A rhyw wraig o wragedd meibion y proffwydi a lefodd ar Ehseus, gan ddywedyd, By was fy ngwr a fu farw a thi a wyddost fod dy was yn ofni yr Arglwydd a'r echwynwr a ddaeth i gymeryd fy nau fab i fod yn gaethion iddo.' A rhyw wraig o wragedd meibion y proffwydi. Cawn yn yr ymadrodd yma awgrym pwy oedd meibion y proffwydi.' Y mae yn amlwg nad gwyr ieuainc dibriod oeddynt wedi ymgyflwyno i fath o fywyd mynachaidd. Yr oedd gan rai ohonynt wragedd a phlant. Dy was fy ngwr a fu farw. Llefara fel pe buasai Eliseus yn ei adnabod ynbersonol. Dywed traddodiad mai Obadiah gwas Ahab ydoedd, ond nid oes sail ddigonol i'r traddodiad. A',r echwynwr a ddaeth i gymeryd fy nau fab, &c. Yr oedd cyf- raith Mosts yn caniatau hyn, ond yr oeddynnghyf- raith Moses ddarpariaeth rhag y buasai y gwasan- aeth yn rhy galed, ac ar flwyddyn y Jubili yr oeddynt i gael eu rhyddid. Adnod 2. -1 Ac Eliseus a ddywedodd wrthi, Beth a wnaf fi i ti ? mynega i mi, beth sydd genyt ti yn dy dy ? Dywedodd hithau, Nid oes dim gan dy lawforwyn yn ty, ond ystenaid o olew.' Beth sydd genyt tif Beth oedd ganddi yn ei thy a allesid ei werthn er talu y ddyled. Y mae y pro- ffwyd ar unwaith yn dangos dyddordeb yn ei haohos. Cydnabyddai hawliau yr amddifad a'r weddw, a chofiai fod priod y weddw hon yn ofni Jehofah. Aid oes dim gan dy lawforwyn yn ty, ond ystenaid o olew. Pot of oil. Y mae y gair ystenaid, nea pot, yn golygu mai yr olew mwyaf cyffredin ydoedd-olew a arferid i eneinio y corff, ac nid oedd ei werth yn fawr Y mae ffurf yr ym- adrodd hefyd yn dangos nad oedd ganddi ond digon i eneinio y corff unwaith-an anointing of oil. Adnod 3.—4 Ac efe a ddywedodd, Dos, oais i ti lestri oddiallan gan dy holl gymydogion, sef llestri gweigion, nid ychydig.' Dos, cais i ti lestri oddi. all-in. Benthyca—borrow—i ti. Hyn eto yn dango3 mor dlawd ydoedd. Yr oedd y gorchymyn yn cynwys addewid. Yr oedd i fenthyca llawer o leftii. Adnod 4.—' A phan ddelych i mewn, cau y drws arnat, ac ar dy feibion, a thywallt i'r holl Jestri hyny; a dod heibio yr hwn a fyddo 11aWD.' Cauy drws arnat. Cyf. Diw., Ti a ei i fewn, a chau y drws,' &e. Yr oedd y wyrth i gael ei chyflawni yn ddystaw, heb unrhyw arddaugosiad allanol. Adnod 5.—'Felly hi a aeth oddiwrtho ef, ac a gauodd y drws ami, ac ar ei meibion: a hwynt- hwy a ddygasant y llestri ati hi; a hithau a dywallt- ocid. Ac a gauodd y drws ami. Ufuddhaodd ar unwaith i orchymya y proffwyd. ac nid oedd dim amheuaeth yn ei meddwl. Effeithiodd ei hesiampl ar ei meibion—dygasant y llestri ati. Dechreuodd hithau dywallt yr olew. Aduod 6.—'Ac wedi llenwi y Ilestri, hi a ddy- wedodd wrth ei mab, Dwg i mi eto lestr. Dywed- o,id yntau wrthi, Nid oes mwyach un llestr. A'r olew a beidiodd.' Ac wedi llenwi y llestri. Owobrwywyd ei tfydd yn helaeth-Hanwyd y llestri, ac ni pheidiodd yr olew hyd nes yr cedd pob llestr wedi ei leuwi. A'r olew a beidiodd. Ar ol 11 enwi pob llestr. Nid ydyw yn caniatau dim toaste Y mae Efe yn llenwi pob lletr i'r ymylon, ond nid oes dim i gael ei golli. Adnod 7.—Yna hi a ddaeth, ac a fynegodd i wr Duw. Dywedodd yntau, Dos, gwerth yr olew, a thai dy ddyled a bydd di fyw, ti a'th fe bion, ar y rhan arall.' Ynfl hi a ddaeth, ac a fynegodd i wr Duw. Teimlai nad oedd ganddi hawl i'w diiefn- yddio heb gauiatad a chyfarwyddyd gwr Daw. Dyioedodd yntau, Dos. gwerth yr olew, a thai dy ddyled, &c. Dyma oedd ei dyledswydd gyntaf. A bydd di fyw, ti a'th feibion, ar y rhan arall. Yr oedd ganddi fwy na digon i dalu ei dyled. Cai ddefnyddio y gweddill at ei chyniliaeth ei hun, a'i meibion, hyd nes y cawsent foddion i gJnll eu hunain. GWEKSI. I. Cyfyngder y wraig weddw. Tlodi mawr. Dyle.1. Dyledwr caltd a chreulawn. Perygl i'w meibion gael en gwne d yn gaethion. Buasai hyn yn, andwyol i'w Ilwyddiaiit, ac yn doriad calon i'w mam. Nid oedd yn ymddangosiadol obaith am waredigaeth: Yr oedd ei sefyllfayn resynol iawn. Ei hunig obaith oedd yn Jehofah. Gwyddai am Ei drugaredd. Gredai ac ymddiriedai yn Ei addew- idion Diau ei bod yn gwed io. Gwobrwyold Duwei ffydd. Daeth iddi ymwared, trwy offeryn- oliaeth ei was ffyddlon. Daeth mewn pryd. Cafodd gymaint a allasai dderbyn, digon i dalu y ddyled, ac hefyd i'w ch nal. Yn ruhob cyfyngder y mae yn werth troi at Dduw. II. Mawredd ffydd y wra:g weddw. Ei phle ydoedd ei chyfyngder. Cymeriad ei gwr. Addew- id,on Duw i'r weddw a'r amddifaid. Credai y gall- asai Duw ei chynorthwyo. Fod Ei addewidion yn sicr. Fod yr hwn sydd yn gofyn yn derbyn. Dengys barodrwydd i ufnddhan, a gallu i ddysgwyl. Daeth y fendith—bendith gyfaddas i'r amgylchiad. Cyflawnder ohoni—digon, a digon dros ben. Y mae Duw yn rhoddi yn ol y gallu i dderbyn. Bendith i gyfarfod pob angen-angeuion y corff, y meddwl, a'r ysbryd. GOEYNIADAU AR Y WERS. 1. Beth y mae hanes y wraig weddw yn awgrymu i Li am feibion y proffwydi! 2. Beth oedd natur ei chyfyngder ? 3. Paham y daeth hi at y proffwyd ? A ydyw yn debygol fod y proffwyd yn adnabod ei gwr? 4. Pa fodd y mae y proffwyd yn cyfarfod ei chais ? 5. Beth sydd yn profi ei bod yn dlawd iawn ? 6. Paham y gorchymynodd y proffwyd iddi fyned i'w thy, a chan ei drws ? 7. Beth oedd natur y wyrth ? 8. Pa bryd y peidiodd yr olew ? Beth y mae hyn yn ei ddysgu ? 9. Paham y daeth y weddw drachefn at y proff- wyd ? Pa orchymyn pellach a roddodd iddi ?

TABOR, CEFNCOED. Dydd lau, Medi 22ain, cymerodd amgylchiad dyddorol le yn nglyn a'r eglwys uchod. Mae y frawdol aeth yn Tabor, er's cryn amser bellach, wedi meddwl am gael capel newydd, am fod amgylchiadau yn galw am hyny. Ychydig amser yn ol tynwyd i lawr yr hen, yr hwn oedd mewn cryn berygl o syrthio, a dechreuwyd adeiladu un newydd. Erbyn hyn y mae Tabor newydd o dan dô, a dydd Iau diweddaf daeth dau o frodyr da a charedig i osod meini coffadwriaethol yn y mur. Y brodyr oeddynt Mri E. A. Davies, Y.II., Pentre, a John Evans, Iscoed, Merthyr. Pan yn myn'd trwy y seremoni cyflwynodd y boneddigion lOp. yr un i'r gweinidog. Daeth tyrfa fawr yn nghyd. Llyw- yddwyd gan y gweinidog. Pa ch. Jacob Thomas, yr hwn gyda'r eglwys sy'n gweithio yn ddiwyd gyda'r capel newydd. Wedi canu emyn, darllen- wyd rhan o'r Gair gan y Parch. J. Ilathren Davies, Gefo gweddiwyd gan y Parch. J. Iiosser-Evans. Cafwyd anerchiadau gan Parchn. E. Walter Thomas, Cefncoed J. W. Price, Troedyrhiw; J.; H. Williams. Taf-fechan Jacob Jones, Merthyr. a T. Rees, D.D., Cefn. Terfynwyd gan y Parchl D. Johns, Merthyr Vale. Gwelwyd yn breseno. hefyd y Parchn. W. Evans, R. T. Williams, E. R. Phill ps, Merthyr J. H. Hughes, Dowlais; a W. Davies. Cefn. Derbyniwyd Uythyrau oddiwrth y Parchn. J. Thomas, Merthyr; O. Silyn Evans, Aberdar; a J. D. Jones, Abercaoaid. Ar ol y gwasanaeth wrth y capel, aethpwyd i gyfranogi o'r te blynyddol fydd pobl Tabor yn wneyd tuag at glirio y ddyled. Daeth Iluoedd yno. Yr ysgtif- enyddion yn nglyn a'r gwaith oeddynt Mr. R. G. Price (wyr yr enwog 'Griffiths, Tabor,' cyn- weinidog), a Mr. Tal. Griffiths.

TABERNACL, MAENCLOCHOG —Cynaliodd yr eglwys uchod ei chyfarfod blvnyddol eleni dydd Sul a nos Lun, Medi IBred a'r 19eg. Gwasan- aethwyd yn effeitbiol iawn gan, y PMehn M. P. Moses, Ebenezer, Llanelli, a R. Thomap, Glandwr. Bydded ffrwyth gwerthfawr yn canlyn. ABERTRIDWR -Cynaliodd yr eglwys uchod ei chyfarfoiydd blynjdlol Sul a'r Llun, Meii 18fed a'r 19ag, pryd y pregetb wyd gydag arddel- iad mawr gan y Parchn J. Elias Thomas, Ramab, Treorci, a J. Elryd Jones, C lfynydd, yr hwn fa yn garedig i ddyfod atom yn herwydd methianty Parch W. J. Nicholson, Porthmadog, oberwydd aflechyd. Cawsom gyfarfodydd hyfiyd-pregethu grymus ac effeithiol. Credwn y bydd i'r dylanwad aros yn hir yn y cylcb. NAZARETH, PONT LOTYN.-Cynaliodd yr eglwys hon ei chyfarfod blynyddol Sul a Llun, Medi 18fed a'r 19eg. Y gwahoddedigion eleni oeddynt y Pdrcbn O. Lloyd Owen, Biikenhead, a J. Thomas, Soar, Merthyr. Cafwyd cyfarfodydd a hir gofir. Hysbysodd y gweinidog, y Parch J. R. Salmon, fod y casliadati weii sylweddoli mwy na dysgwyliad yr eglwys. Ffrwyth lawer yn foesol a chrefyddol ddilyno y ey far fodyd d.-Gohebydcl. BOWSTREET A'R BORTH, ABERYSTWYTH. —Cynaliwyd cyfarfodydd y ddwy eglwys uchod nos Fawrth, dydd Mercher, a dydd Ian, Medi 20fed, 2hiu, a'r 22iin, pryd y gweinyddwyd gan y Parchn W. Pari Huws, B. D., Dolgellau; J. Thomas, Merthyr; J. J. Williams, Pentre Ystrad a T. Thomas, Llangadog. Cafwyd tywydd da, a phob hwylusdod. DINBYCH.—Cawsom y pleser o wrando ar y Parch R. E. Williams, ResolveD, yn pregethn y Sabbath yn Lon Swan. Cafwyd oedfaon a hir gofir. Teimlad pawb oedd, Moes mwy, ac am ei glywed eto. Gwr poblogaidd yw efe. GOWERTON (S.)-Y Sul a'r Llun diweddaf, cynaliodd yr eglwys hon ei chyfarfodydd blyn- yddol, pryd y gwasanaethwyd gan y Parchn D. Davies (B), Maesyfed D. H. Thomas, Gorseinon a Ben Davies, Pontardulais. Cafwyd cyfarfodydd de. CARMEL, PENBRE.-Cynaliodd yr eglwys uchod ei chyfarfodydd blynyddol y Sul a'r Llun, Medi 25ain a'r 26 tin. Pregeth wyd ar yr achlysur -gan y Parch 1. C. Evans, Amanford, ac E. Richards, Tonypandy. Nos Sul, cynaliwyd y cyfarfodydd yn N gharmel a Seion. Y mae agwedd lewyrchua ar yr Rchos yn y lie., Cafwyd cyfarfodydd Uwyddianue.