Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
4 erthygl ar y dudalen hon
LLYTHYR 0 GEREDIGION.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
LLYTHYR 0 GEREDIGION. MR GOL j- Yr wyf wedi liddawanfon yebydig nodiadau yn awr ac eilwaith am Geredigior, i'r TTST. Mae cryn ddarllen ar y TYST yn y sir hon, a thebyg y bydd llawec rhagor wedi'r gostyngiad yn y pris. Hefyd, y mae llawer iawn o blant Ceredigion yn wasgaredigar byd a lied y wlad, a dian y bydd yn dda ganddynt gael ychydig o hanes eu ben gartref. Mae yn ambeus genyf a os un sir yn Nghymru, yn ol nifer ei phoblog aeth, wedi anfon allan gynifer o ddyDion ag sydd erbyn heddyw yn golofnau yn ngwabanol eglwysi ein Henwad. Gwelsom In obnnynt yn ystod y ddau fig diweddaf ar ymweliad â'u hen gartref, a cbradwyf fod y cydgyfarfyddiad yn fantais iddynt hwy a ninau. Mae talu ymweliad A Bethel bcreu oes yn adgyfnel thiad ysbrydol idd nt hwy fel ag y bu i Jacob gynt. Y fath fendith i'r dyn ienanc o gartref yw dyfod;i gyffyridiid a'i rieai duwiol, ac a'i hen athrawon yn yr Yagol Su). Mae eu hymweliad a chaitref yn profi yn feadith, nid yn unig iddynt hwy, ond befyd i ninau. Ein perygl ni, yn enwedig yn y lleoedd mwyaf gwledigr, yw bod yn rhy araf yn ein symudiadau. Dywedir am Issachar, 'Ac a wet lonyddwch mai da yw,' ac ofnwyf ein bod n'niu yn perthyn yn lied agosiddc; ond mae ymweliad ambell frawd ag sydd yn llawn ni a brwdfrydedd yn foddion i symud ycbydig ohonom ninau. Mae ambell hen Gristion rnag- orol, ond ceidwadol ei ysbryd, yn eangu cryn lawer o'i syniadau wrth glywed ei blant yn adr)dd yr byn mae eglwysi'r trefydi mawrion a'r arlal- oedd gweithfaol yn wneyd. Mantais fawr yw cael Zttb'jlon ac Issachar i gymdeithas eu gilydd, rhag ofn i'r cyntaf yru ei gerbyd mor chwyrn ce3 mynei yn ddarnau, ac i'r ail symud mor araf nes syrthio i drwmgwsg. Yn mh ith y llu o'r 'plant ar wasgar' fu ar ymweliad a. ni eleni, yr oedd cryn nifer o weinid- oJion fagwyd yn ein p!itb, a llawenydd mawr oedd gan eu mam-eglwysi gael y fraint o'u o'ywed yn pregethu mor effeithiol. Yr oedd rhai o gapeii mwyaf y sir yn rhy fach i gynwys y cynolleidfa- 03dd ddaeth yn n<hyd i'w gwiandaw. Er nad ydym yn symud yn gyflym iawn, eto yr ydym jn bell o fod yn aegur. Yr ydym wedi bod yn eithiiadol o brysur yn ystod y blynyddoedd diweddaf yn helaethu capeli ac adeiladu rhai mwyidioo, ond peth eithriadol braidd yw sefydlu eglwys newydd. Gydag un eithriad, y ddwy eglwys ieuengaf yn y Cyfundeb yw Cranog a Gwyddgrug. Sefydlwyd y ddwy hyny tua 15 mlynedd yn of, ac maent yn gwisgo agwedd lewyrchus iawn. Mae yn Bow-street gapel new- yid mewn lie newydd, ond yr un eglwyg yw a C arach, ond yn unig fod y eymudiad wedi profi ya fantais fawr iddi. Llwyddiant i Mr Llewelyn i gael Jubili yno yn fuan. Yr eglwys ieuengaf yn y Cyfundeb yw Llan- ddewibrefi. Sefydlwyd hi ychydig gyda blwyddyn yn ol, a Medi 19eg a'r 20fed, 1904, agorwyd y capel newydd. Tebyg y ceir haoes y cyfarfodydd mewn colofn arall, Mae i Lnnddewi hanes dy- dlorol iawn yn y byd crefyddol. Cymerodd Pelagiaetb, neu Forganiaetb, afael gref o'r ardal .hon yn bur foreu, a bu Dewi Sant yno yn ceisio rhoi y eyfeiliornad i lawr. Yn y 12fed ganrif, sefydlodd Esgob Tyddewi Goleg yn y lie, ac yno y bwriedid ade-ladu Coleg Dewi Sant, ond oherwydd rhyw amgylchiadau, yn Llanbedr y codwyd ef. Bu Llanddewi a'r holl wlad o amgylcb, ar un adeg, yn faes gweinidogaethol yr ben weinidog Anni- bynol enwog, Phylip Pugb, a dywedir mai yn Mynwent Llanddewi y uladdwyd ef. Yn Llan- ddewi, hefyd, yr argyhoeddwyd yranfarwol Daniel Riwlands, Llangeitho, pan yn gwrando ar Griffith Joaes, Llaoddowror, yn pregethu. Pwy na wyr am Ddiwygiad L'angeitho ? Daeth Llangeitho yn fan cyfatfjd y llwytbau o bob rban o Gymru. Bu R)wlands yn gyfrwng i weddnewil yr hoil ardal, a chafodd bob cymhorth gan Phylip Pugb. Cy- merodd gweinidogaeth Rowlands y fath afael o'r elmydogaethau hyn fel yr aeth amryw o hen eglwysi Annibynil y cylcb, yn mhen amser, yn e lwysi Methodistaidi, a dychwelodd ereill at diysgeidiaeth Pe!agius. Er fod Llanddewi yn rhan o laes gweinidogaeth Mr Pugb, ni bu yno gapel hyd yn awr ond yr oedd amryw o'r ardal ar h d y blynyddoedd yn dal i fyned i Ebenezer, Llangybi-pelldoi- o tua phedair milldir. Wedi i Ebenezer dori ei cbysylltiad a Chellan, meddyliwyd a n sefydlu achos yn Llanddewi, ac mae eglwysi Ebenezer a Llanddewi dan ofal y Parch J. J. Williams. Llwjdliant mawr iddo yn y ddwy eglwys. Dydd Iau, Medi 29ain, cyfarfyddodd Pwyllgor Addysg y Sir am y tro cyntaf wedi i'r Byrddau Ysgol gael eu difodi. Mr Morgan Evans, Y.H., O.kford, yw Cadeirydd y Pwyllgor, a phwy sydd mor deilwng o'c aorhydedd ? Bu ya Gadeirydd Bwrdd Ysgol Llanarth tra y bu Deddf Addysg 1870 mewn grym, ac yr oedd er'a rhai blynydd. oedd y Cadeirydd bynaf yn Nghymru a Lloegr. Swn rhyfel Qedd yn anerchiad agoriadol yr hen wrjD, ac y mae yr un ysbryd yn nodweddu yr aelodau ereill o'r Pwyllgor. Nid oes perygl y gwnaiff y sir hon droi ei cbefn yn nydd y frwydr.
LLYTHYR LLUNDAIN. - '.J
Rhestrau Manwl, Canlyniadau a Chanllawiau
Dyfynnu
Rhannu
LLYTHYR LLUNDAIN. J —Y peth cyntaf y dylwn wneyd yr wythnos hon ydyw llongyfarch awdurdjdau y TYST ar ostyngiad pris y p=ipyr i geioi>g. Diau fod hyn ya golygu aberth nid bychan i rywrai, ond g- beithiwn yn sicr y bydd ei gylch-ediad y fath, lies yml d ymaith bob ofn a phiydei o'u mynweaau. Tra yn son am y TYST, dyma gyfleusdra i grybwyll am bapyr newydd dwy-ieitbog dan olyg iaeth Michreth sydd newydd ymddangos o dan y teitl Cymro Llundain. Bwriedr iddo gyflenwi angen sydd wedi ei deimlo yn hir am newydcliadur Oymrei* Cenedlaethd yn y Brifddinas. Nid papyr plaid na sect yr amcenir iddo fed. Fel hyn y dywed y jjcylchlytbyr sydd o'm blaen Cof- nodir ynddo weitbrediadau pob cynulleidfa a ohymdtitbas Gymreig, a phoh symudiad sydd a'i duedd i hyrwyddo llwyddiant dalfrydao go, eu ein cenedl. Rhydd ei holl ddylanwad o HUidcrefydd, rhinwedd, a moesoldeb, ond nis llyffetheirir ef gan Da rbagfarn na chuini. Cyowysa hefyd ddar- luniau a by -hanes o enwogioo Cytnieig desgrif- iadau o leuedd dyddorol yn Nghymru erthytjlau beirniadol ar lrn a chin; portreiadau o fywyd Cymreig; a sylwadau ar bjnaiau y dydd. Mae y rbifyn cjntaf eisoes wedi ymddangos. Deallwn fo I Celt Llundain wedi ei brynu gan berchenogioi Cymro Llundain. Eidduwu i Machreth bob llwyddiant ynyr olygiaetb. Gyda Haw, deallwn fod cyfar'od i longyfarch y Piif fardd i gymeryd lie n-s Lun, Hydref 3ydd, yn nghipel Radnor- street, Chelsea. D'chon y cyferiwn at y cyfarfod yn y rhifyn nesaf. —Mae yr Arglwydd Filer am y flwyddynnesaf yn y golwg yn mherson Mr Alderman Pound. Mae Mr Pound yn un o'r rhai bynaf o Heoadur- iaid y ddinas. Dau sydd bynach nag ef, sef Syr Whittaker E lis a Syr Henry Kn'g'it. Mae Mr Pound wedi bod yn fiienlltw iawn mewn materion dinesig am flynyddoedd meith:03. Efch- olwyd ef yn Sirydd yn 1895. GtDwyd ef yn 1829, fel y mae yn 75iin oed. Pan yn facbgen, derbyn- iodd ei addysg yn y Blue Coat School. Nid efe yw yr unig fachgen o'r Y!'gJI honi sydd wedi bod yn Arglwydd Faer. Drinsrodd un Thotms Johnson i'r Gadair yn 1840. Nid oes eisea dyweyd maf Ceidwadwr ydyw Mr Pound, o ran ei broffes Wleidyddol. —Mae rhai argoelion fod terfyoau llywodraeth y Cjnghor Sirol i gael eu helaethu. Mae rhai o'r Ae odau yn ff tfri)1 i helaethiadj ae o'r ocbr arall, mae rhai u'r bwrdeisdrefi yn prysur chwilio am Charters of Incorporation. Y mae rhai h 'symau pwysig dros uno a'r Cynghor Sirol, ond yn ol y dyfarniad a wnaed yn nglyn ag naiad Bootlea Lerpwl, ymddengys nas geilir uno bwrdeisdrefi heb gydsyniad y ddwy ochr. 03 felly, erys rhai o gylchoedd Ltundain yn hie allan o reolaeth y Cynghor. —Mae y sawl ddylai fod yn gwybod yn proff- wydogauaf caled yn y ddina3 yma. 03 felly, bydd yn ddifrifol ar y trueiniaid fydd a'lan o waith. Pa beth a wneir i atal rhyw gymaint ar y trueni yw y cwestiwn ? Darllenwyd papyr ar y mater yn Lambeth y dydd o'r blaen, mewn cyfarfod oedd yn fath o gyfuniad o Fyrddau y Gwarcheidwaid yn Nehsubarth L'undain. Yr oe Id y p^pyr ar y cyfan yn cymeradwyo scheme Syr Jobn Gorst, yr Aeiod dros Brifysgol CaergrawDt, ya mha un y dadleua dros gael eefydliadau i weithwyr (labour colonies), lie y gall y sawl sydd allan o waith gael till teg. With gws, cynorthwyir y sefydliadau by a gan y trethoedd. Nid yw y syniad yn newydd. Mae Sw tzeilmd wedi mabwysiadu y cynllun er's blyn- yddoedd. -Y gamp fydd cael rhyw ffordd i ymdtin a'r gweithiwr gonesf, cyfiifol, ddygwydda fod allan o waith, ar wahau a'r rhai diog na fyraot weithio er waith, ar wahan a'r rhai diog na fyraot weitbio er dim. Dadleuir y dylii ciel help y Salvation Army a'r Church Army yn y mater. Mienthwy drwy hir brofiid yn adnabod y dynion cymhwys oddi- wrth yr anghymhwya. Pe gellid cael Deddf Sen- eddol i sefydlu y colonies byn, yn rhoi gallu i'r Byrddan Gwarcheidwol i ddefnyddio peirianwaith gwirfoddol, nid oes didl na leiheid llawer ar y I Dewyn a'r trueni, sydd yn rh wym o diilyn gauafau caled yn ydiaasoedd mawrion yma. #
---TABOR A PHENMORFA, GER…
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
TABOR A PHENMORFA, GER PORTHMADOG. Y mae y ddwy eglwys yma wedi bod heb weinidog oddiar y bu farw y diweddar Barch D. B. Davies, yr hwn a fu farw o'r darfodedigaeth ar ol gweinidogaeth fer o ychydig flynyddau. Y maent yn awr er's amryw fisoedd yn edrych allan am wr ieuanc cyuihwys i'w gwasanaethu yn Efengyl Ei Fab Ef,' ac wedi gwrandaw ac ymgynghori, syrthiodd y goelbren ar Mr J. W. Foulkes, brodor o Fflint, a myfyriwr o Goleg Bala-Bangor, a nos Lun a dydd Mawrtb, Medi 26ain a'r 27ain, cynaliwyd cyfarfodydd i'w neillduo i gyflawn waith y weinidogaetb. Yr oedd yr oedfa nos Lun yn Nhabor. Dechreu- wyd gan y Parch E. T. Evans, Ceidio, cyd- fyfyriwr It Mr Foulkes, a phregethwyd gan y Parch W. Rheidiol Roberts, Abersoch, a'r Prifathraw L. Probert, D. D., Bangor, ar Natur Eglwys. Cynaliwyd yr holl gyfarfodydd ddydd Mawrth yn Mhenmorfa. Am 10 'o'r glocb, dechreuwyd gan y Parch H. Davies, Abererch, a phregethwyd gan y Parchn D. J. Williams, Porthmadog, a W. Ross Hughes, Borthygest, Am 2, cynaliwyd y cyfarfod urddo. Llywyddid y gweithrediadau gan y Parch W. J. Nicholson, Porthmadog. Dechreuwyd yr oedfa gan y Parch T. Williams, Capel Helyg. Cafwyd ychydig o hanes yr alwad gan Mr J. Jones (Penmorfa), a J. Tabor Jones (Tabor), ac yna holwyd y gofyniadau gan y Parch W. Ross Hughes, pa rai a atebwyd yn glir, syml, a gwyl- aidd gan Mr Foulkes. Wedi i'r cadeirydd ofyn am yr arwydd arferol gan yr eglwysi a'r gweinidog, offrymwyd yr urdd-weddi gan y Parch D. J. Williams. Yn ddilynol darllenodd y Cadeirydd lythyr oddiwrth gydfyfyrwyr Mr Foulkes, yn rhoddi iddo gymeriad rhagorol iawn fel gweithiwr, ac yn mawr ddymuno ei lwyddiant. Wedi hyn caed gair gan Mr W. R. Jones, un o swyddogion eglwys Fflint, yr hwn a roddodd i Mr Foulkes y cymeriad uchaf o'i febyd. Yn ddilynol cafwyd gair gan y Parch H. Davies, ysgrifenydd y Oyfarfod Chwarterol, a'r Parch J. Jones, B.A., (M.C), Penmorfa. Rhoddodd y ddau groesaw cynes i Mr Foulkes i'r cylch. Yna traddodwyd y siars i'r eglwys gan y Parch W. Rheidiol Roberts, a'r siars i'r gwe:nidog gan y Parch J. D. Williams, Fflint: Y nos, dechreuwyd yr oedfa gan y Parch S. H. Evans, St. Florence, Penfro (cydfyfyriwr a Mr Foulkes), a phregethwyd gan y Parchn J. D. Williams a W. Rheidiol Roberts. Daeth cynulliadau mawrion yn nghyd y prydnawn a'r nos, a chafwyd cyfarfodydd gwlithog iawn, ac arwyddion amlwg fod y Nef- oedd yn ogystal a'r ddaear yn ordeinio y diwrnod hwn. Cafwyd hin o'r fath hyfrydaf. Eiddunwn i'r eglwysi a'r gweinidog lawer o gysur a llwyddiant. a bendith y Nef ar eu holl lafur. Borthygest. W. Ross HUGHES. O. Y.-Gwelsom yn bresenol rai o gydfyfyr- wyr Mr Foulkes, heb!aw y rhai a enwvd, a'r gweinidogion canlynol: Parchn T. Lloyd, Hebron; W. Glyn Williams, Rhoslan D, Eiddig Jones, Chwilog a W. M. Davies, Pen- rhyn.- W. R. H.
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
BRONCHITIS AC ASTHMA. Dyoddefydd am lawer Blwyddyn. Gwell- hawyd gan Veno's Lightning Cough Cure. Mr CLARK, 58, Nelson-street, Aberdeen, a ysgrifena:— Yr wyf wedi dyoddef am lawer blwyddyn oddiwrth bron- chitis arosol ac asthma. Yn Ngorpenhaf diweddaf dechreu- ais gymeryd VENO'S LIGHTNING COUGH CURE. Yr oeddwn yr adeg hono wedi gadael fy ngwaith er's chwe' mis. Rhoddodd y dogn cyntaf ryddhad i mi, a gwellheais yn gyflym. Yn wir, gwnaeth gyfnewidiad rhyfeddol ynwyf. Mewn gwlrionedd, yr wyf yn awr wedi fy ngwella, yn mwynhau iechyd da, yn ddyn hollol newydd, a rhyfedda pawb. Am amser maith bum mewn cyflwr isel, gan fy mod wedi fy ngwanhau drwy daflu gwaed i fyny yn barhaus. Yn raddol rhwystrodd eich Cough Cure i mi daflu i fyny. Nis gallaf ddirnad, ar ot yr holl ddoctora a dyoddef, pa fodd y gwetlhaodd eich Cough Cure fl mor gvflym.' VENO'S LIGHTNING COUGH CURE yw y feddyginlaeth oreu ellir gael at besweh, anwyd, bronchitis, asthma, catarrh, ysgyfaint gwan, a pheswch plant. 9c, Is lie, a 2s 9c gan yr ho'l Fferyllwyr yn mhob man.