Y Tyst

eglwysi ymuno weithiau i ddwyn cyhoedd- iad allan. Gallwn ddyweyd drwy brofiad am werth y peth i eglwys Mae genym gyhoeddiad yn bum' mlwydd oed o dan ein gofal mewn eglwys sydd yn agos at ysgrif- enydd y Nodion hyn. Mantais ddigymhar yw: dyry gyfle i ddwyn holl fanylion bywyd yr eglwys i sylw y gynulleidfa, yn hytrach na rhoi lie i neb achwyn fod y owbl yn cael ei gadw yn y set fawr,' &c. (2) Wrtli edrych dros yr adroddiadau sydd yn ein llaw, y mae amryw bethau yn ein taro. Un yw, maint y symiau a rydd gweiin ein gwlad at grefydd. Chwareu teg i weithwyr Cymru maent yn cyfranu yn bur helaeth mewn blwyddyn tuag at fudiadau crefyddol—mewn rhai eglwysi yn fwy na'u gilydd, with gwrs ond yn gan moladwy ar y cyfan. Peth arall yw y symiau a delir at faterion y tu allan i'r capel ei hun gan bob eglwys. Rhwng y Colegau, a'r Ysbytai, a'r Genadaeth, a'r Feibl Gymdeithas, a'r Achosion Gwein iaid, &c., mae toraeth yn cael ei rhoi tuag at bob achos y tu allan i'r eglwys ei hun. Wed'yn y gofal sydd am dalu dyledion capeli ar bob Haw. Yn wir, y mae gwein- idogion a diaconiaid yn gwneyd hyn yn brif bwnc eu heglwysi yn ddieithriad, a buddiol iawn yw. Ac ar bob adroddiad yn mron y mae darlun o gapel; a'r fath gynydd a wnaed gyda harddu ac adgy- weirio temlau ein gwlad Y fath wahan- iaeth difesur sydd rhwng adeiladau cref- yddol Cymru heddyw ag oedd haner canrif yn ol. Ond y peth tristaf yn yr adrodd- iadau am 1906 yw fod rhif aelodau y rhan fwyaf o'r eglwysi yn llai ar ddiwedd y flwyddyn nag ar ei dechren- mcwn rhai lleoedd, ugeiniau yn llai. # (3) Yn awr, sieryd peth fel hyn gryn lawer. Y mae mwyafrif mawr dychweled igion y Diwygiad wedi oeri a chilio yn ol. Da genym, wedi'r oil, wel'd arwyddion digamsyniol fod eglwysi yn wynebu yr anhawsder, ac nad ydynt yn petruso eiliad ymlanhau a diarddel pan fo galw gonest am hyny. Tipyn o beth yw i weinidog a swyddogion weled nifer yr aelodau wedi lleihau cymaint mewn un flwyddyn, a gofid digymysg yw; ond yn hytrach na chadw cangau crin ar y pren, y mae yn well wynebu y boen o'u tynu ymaith. Gwnaed hyn ar bob llaw yn mron ar ddiwedd 1906—a diau mai dyma'r adeg oreu i wneyd. Ofnadwy yw goddef i aelodau anheilwng fod i mewn yn herwydd ein hanmharodrwydd i ddangos i'r byd ein bod yn lleihau mewn nifer. Mae sefyll dros y gwir a phurdeb yn anrhydeddus, hyd yn nod os bj'dd y palmant yn eirias danom. (4) Adroddiad byr yw eiddo Soar, Elan- bedr, ond yn dangos eglwys dda a llafurus. Nid oes anerchiad gan y gweinidog ynddo ond gwyddom fod Mr Evans yn llawn gwyliadwriaeth dros ei braidd. Mae'r cyfranu yn gyson at y gwahanol fudiadau, a dyma eglwys gynyddodd yn rhif ei haelodau yn 1906. Cyfranodd ugeiniau o bunau at acliosion y tu allan iddi ei hun. Rhagorol. (5) Mae tlysni a glendid o gylch holl symudiadau Bryn Seion, Cwmbach, hefyd, a dyma y nawfed adroddiad blynyddol argraffedig. Talwyd y ddyled oil y llyn- edd, fel y mae llwybr clir gyda chyfram- iadau'r dyfodol yn yr eglwys hon. An- erchiad gonest a chryf yw eiddo Mr Morgan Davies, y gweinidog-jusl fel efe ei hun. Ar ol cyfeirio at golofnau y cyf- rifon arianol ychwanega—' Beth pe caem golofn yn nodi presenoldeb neu absenoldeb yn nglyn a'r cynulliadau wythnosol, a'r Sul torelt a nawn ? a cholofn yn nodi cynydd mewn gwybodaeth o wirioneddau yr Efengyl; ac un arall yn nodi ein dy- lanwad dros ereill i'w henill at Grist ?' Ie, wir; byddai yn golofn go hynod, a go wag yn hanes lluaws ohonom. Y mae amryw ysgrifenyddion yn yr eglwys hon-pob mudiad yn meddu ei ysgrifenydd ei hun- rhanu'r gwaith. Y mae pedair Ysgol Sul yn nglyn a'r eglwys hon hefyd, a llyfrgell dda, fel y gallwn gasglu, yn nglyn a'r lie. Cyfranwyd yn ddifwlch at yr achos, ac y mae boddhad mewn darllen am yr oil. Well done (6) Darlun y gweinidog—Mr George Davies, B.A.-sydd yn ein wynebu pan agorwn Adroddiad Eglwys Brynbowydd, Ffestiniog, a gwr ymroddgar yw efe. Mae ei anerchiad yn meddu naws newydd ac amheuthyn; ymddengys yn mron fel penod mewn cyfrol o gynghorion ysbrydol. Deflinia eglwys, a dywed beth yw. 'Eglwys Gristionogol yw cymdeithas o bobl yn proffesu ffydd yn yr Arglwydd lesu Grist fel Mab Duw ac lachawdwr y byd. sydd yn gwneyd i fyny Eglwys, ac er mwyn i'r Eglwys fod yn oleuni y byd, rhaid i lusern pob un i fod yn oleu. Mae y saint drwy ymfFurfio yn gymdeithas yn sylweddoli presenoldeb en ITarglwydd. Ac os yw yr Eglwys yn breswylfod i Grist, y mae yn edrych na phallo neb o'i mewn oddiwrth ras Duw,' &c. Ond ar ol sylwadau fel hyn, symnda at fywyd a gwaith ei braidd ef ei hun am 1906. Mae manylion yr Eglwys yn llawn iawn, ac yn drefnus. Ceir yma ddau bregethwr. dwy organyddes, cynrychiol- wyr ar bwyllgor yr Eisteddfod leol, man- ylion y cyhoeddiadau, a ddosberthir yn yr eglwys, &c. Wrth fwrw trem dros y cyrddau a gynelir yn yr wythnos, gwelwn fodunyn astudio 'Taith y Pererin.' Dy- ddorol iawn. (7) Jerusalem, Cricieth. Dyma eglwys gollodd ei gweinidog egniol yn ystod 1906, ond y mae brodyr da wrth lyw yr Achos eto; rhai fuont yn gynorthwywyr aiddgar i Mr Marks, pan dorodd ei iechyd i lawr. Anerchiad y diaconiaid geir yn yr Adrodd- iad hwn, ac y mae yn dyner iawn yn wir. Ceir ar bob llaw arwyddion o ofal a bywyd yn yr eglwys hon eto, ac y mae'r llawlyfr hwn wedi ei ddodi yn nghyd yn feddylgar dros ben. Rywfodd y mae yn naturiol i ni edrych am dipyn o wreiddioldeh yn nhrefniant yr Adroddiadau ac y mae cryn amrywiaeth ynddynt oil. Un nodwedd darawiadol yn hwn yw fod 1 Cynllun y Meusydd Llafur i'r Ysgol Sul' wedi ei ddodi i lawr ynddo am 1907 a Rhag- drefniadau' y flwyddyn hon, megys dydd- iadau yr Undeb yn Nghastellnedd, ac enw'r Cadeirydd; dyddiad Cymanfa Sir Gaernarfon, yn Nhrefriw, a'r pregethwyr cylchres y Cyrddau Chwarterol yn Ivleyn ac Eifionydd, ac enw'r Cadeirydd, &c, Hawdd gwel'd fod yma gyfranu cyson a da hefyd. (8) Mae Adroddiad Hope. Pontardulais, yn llawn, ac yn profi llwyddiant a gweith- garwch. Nid oes eisieu dyweyd yn mron, fod Anerchiad Mr Morgan yn hollol ffydd- lawn iddo ei hun. Ymddengys mai edrych yn mlaen y mae cyfeillioti yr Hope, yn hytrach nag ymogoneddu yn y gorphenol, er cystal hwnw, 1907 sydd i fod yn flwyddyn fawr iddynt; a dyma yr Adrodd- flwyddyn fawr iddynt; a dyma yr Adrodd- iad diweddaf a geir o'r hen gapel, efallai. Y mae capel newydd, hardd, ar droed, a rhoddion urddasol wedi eu haddaw ato. Ceir y manylion arferol yn nglyn a gwaith y llynedd Rheolau a chyfarwyddia"dau craff hefyd. Cyfranodd yr eglwys yn nod- edig, a dangosodd ei pharch i'w Gwein- idog yn y gydnabyddiaeth hardd iddo. Paham y mae cyfrifon yr Ysgol Sul yn Saesoneg, a manylion y Bane yr un fel ?- Cymraeg, gyfeillion, os gwelwch yn dda. (9) Yn awr, yr ydym wedi talu sylw i'r Adroddiadau uchod, am ein bod yn credu mai nid pethau i'r eglwysi a'u piau yn unig ydynt; ond y maent yn rhan o hanes yr Enwad am 1906. Mae pob eglwys fyw yn teimlo ei chyfrifoldeb, nid yn unig iddi ei hun, ond i'r Enwad-ac y mae yn rhwym- edig i wneyd .ei rhan yn ffyniant yr achoS da yn gyffredinol. Os yw holl Eglwysi Annibynol Cymru fel y rhai uchod, y mae argoelion da am ddyfodol yr En wad yn eifl gwlad. # (ro) Dyma i'n Haw ddau Adroddiad o fath arall un yn wir ddyddorol ac eithriadol— 'The 19th Report of the Glamorgan Mission to the Deaf and Dumb for 1906.' Mae 1 lawer o bethau tarawiadol yn hwn, ac y mae yn d'od yn agos atom ni fel Annibyfl" wyr, am mai gweinidog ieuanc o'n Henwad ni sydd yn arolygu y Genadaeth hon-Y Parch Bodfan Anwyl, Pontypridd. Mae llwyddiant mawr yn nglyn a'r Mudiad hwtl ar gyfer y Mud a'r Byddar o dan ei* ofal ef- It is gratifying to observe the Intense interest excited in the manifold services 0* Mr Anwyl on the part of those in whose midst he labours.' Yn ngwyneb hyn, Pa ryfedd fod cylch ar ol cylch yn Morganwâ yn agor i helpu ein brawd, a'r bobl sydd dan ei ofal. Ceir ei anerchiad ef ei hun yp- y llyfryn hwn, a'r arwyddion a ddefnydaif gan y Mud a'X Byddar wrth gyfleu eU meddyliau i'w gilydd hefyd, dyma beo, illion dwys Caledfryn i'r Mud a'r Byddar a llawer o fater arall heblaw y cyfrifotl arianol. Haedda y gwaith bob help yn ddiamheu oddiar law pawb. (11) Syniad buddiol yw i bob Cyfundeb. neu Gwrdd Chwarter, gyhoeddi Adroddiw iddo ei hun, yn rhoi ystadegau yr eglwySl, ac yn dangos peth o working order y CYf- undeb. Mae yn symbyliad i'r holl eglwyS1 os cymerant ato o ddifrif. Ceir hyn yn S rhan fwyaf o'r Cyfundebau bellach, a dyma'r diweddaf, gyhoeddwyd gan Gyfilt" deb Gogledd Morganwg, o'n blaen. tJ yn dyweyd hanes 1905^6 yw hwn. Nl; gwyddom yn iawn pa bryd y cyhoeddwyj ef, ond y mae'n dda genym ei gael. Sier3Jd am yni a threfn yn anad dim. Y mae da* lun Cadeirydd y Cyfundeb am y tymhof uchod ynddo — y Parch D Morgan Davie-41 Cwmbach, a'i Anerchiad o'r Gadair. eyt1' ulleidfaoliaeth a'i Chenadaeth sydd ga' ddo a'r modd iddi gario allan ei chena aetli. Y mae yn trafod pynciau dyryS) feistrolgar. Mor j)ithy yw'r hyn pan yn son am offeiriadaeth eglwysVj Y mae oes yr offeiriad swyddogol myned lieibio. Nid oes offeiriad mwy nad oes demlau ac nid oes demlau am ft*$ oes allorau ac nid oes allorau am nad °e aberthau i'w derbyn ac nid oes abertb? j| am fod Crist wedi offrymu Ei Hun unwa'1, dros bechodau.' Ceir pethau arddercb^ yn yr Adroddiad hwn. Ond anffbdus y 1 fod ein cyfaill, Mr Evans, Salem, Merthyj yn gorfod ysgrifenu'r geiriau hyn yo ,} Anerchiad at yr Eglwysi: —' Mae Casg|' y Cyfundeb at y Genadaeth yn myfl'd^ lawr bob blwyddyn.a phrofa hyny. yw yn wir am gylchoedd ereill hefyd ?