Y Tyst

CYFUNDEB BRYCHEINIOG. Cynaliwyd Cyfarfod Chwarterol y Cyfundeb uchod yn Nyffryn Crawnon, cylch Llangynidr, ar y dydd- iau Mawrth a Mercher, Mawrth igeg a'r 2ofed. Yr oedd yn bresenol yn y Gynadledd ddydd Mawrth, y Parchn Gomer Harris (Cadeirydd am y flwyddyn) D. A. Griffith, R James yr Athrawon T. Rees, M.A., a John Evans, B.A.; D. Miall Edwards, M.A., Josiah Davies, D E. Harries, E. T. Parry, a D. Lloyd hefyd y lleygwyr Mri Powell, Troed- yrhiw Morris, Caemadog Morgan, Caehendy a Richards, Dyffryn. Ar ol i'r Parch D. Miall Edwards arwaio mewn gweddi, ac ar ol darllen a chadarnhnu cofnodion y cvfarfod blaenorol, pasiwyd :— l. Fody cyfarfod nesaf yn ol y gylchres i'w gynal yn y Brechfa. (<z)|Pwnc y Gynadledd—' Athraw- iaeth Pechod,' y Parch D. Lloyd i bregethu. (b) Y Parch W. H. Price, Talgarth, i bregethu ar bwnc a roddir:iddo gan eglwys Brechfa (c) A'r Parch D. H. Jones, Trecastell, i ddarllen papyr yn y Gynadledd. 2. Fod cynllua ac adroddiad Pwyllgor Dir- west i'w roddi yn llawn yn nghofnodion y cyfarfod hwn. 3. Mewn perthynas i'r penderfyniad anfonasidgan Gyfundeb Meirion parth ystadegaeth, ni wnaed dim yn derfynol, er i'r peth gael ystyriaeth ddyladwy. 4. Dewiswyd y brodyr a ganlyn i gynrychioli y Cyfundeb ar bwyllgorau Cynghor yr Undeb Y Gronfa, Mr W. Jones, Talgarth. Dirwest, Parch Josiah Davies, Gdwern. Ysgol Sul, Parch D. Miall Edwards. M.A., Aberhouddu. YCaniedydd, y Parch Gomer Harris, Llangynidr. Llenyddiaeth, Parch David Lloyd, Cwmrhos. f 5. Materion ereill-(a) Pasiwyd penderfyniad yn rhoi mynegiad i'r teimlad o golled a hiraeth ar ol y Prifathraw Hybarch David Rowlands B.A. (Dewi Mon), a chydymdeimlad a Mrs Rowlands a'r teulu ac a. swyddogion a phwyllgor y Co'eg. Hefyd, pas- iwyd penderfyniad yn cydymdeimlo a'r Parch John Davies, Bethania, yneigystudd blin, a phenodwyd pwyllgor o bump i drefnu supplies ac estyn cy- northwy iddo ac eglwysi ei ofal yn ystod ei waeledd gan ddymuno iddo adferiad buan a llwyr. Aelodau y pwyllgor ydynt, yr athraw T. Rees, M. A., Parehn D. Miall Edwards, M A., a Gomer Harris; Mri David Jones, Talgarth, a David Morgan, draper, Aberhonddu. 6. Cyflwynwyd gan y Parch R. James gais Aber- gwesyn am fenthyg 40P o'r Gronfa tuag at gyfarfod y draul o tua 190P yr aeth yr eglwys dano wrth adnewyddu yr addoldy. Cyrneradwywyd y cais, ac arwyddwyd ef gan Gadeirydd ac Ysgrifenydd y Cyf- undeb. Hefyd, cymeradwywyd i wneyd cais at Bwyllgor y Gronfa am gyfran o'r arian yn rhodd i Abergwesyn, am yr ystyrid fod yr achos yn wir deilwng. 7. Galwyd sylw at drefniadau y Gymanfa sydd i'w chynal yn Nhroedrhiwdalar yn niwedd Mai, a hys- byswyd mai y pregethwyr o'r tu allan eleni ydynt y Parchn John Thomas. Merthyr, a W. J. Nicholson, Porthmadog. Yn cynrychi di Cyfundeb Brycheiniog y Parchn Josiah Davies, a'r athraw T. Rees, M.A.; yn cynrychioli Glanau-yr-Wy, y Parchn W. H. Price, a'r Athraw J. Evans, B.A. Papyr yn y Gynidledd ar Enwadgarwch gan y Parch D. Garro Jones, Llandrindod. Cadeirydd y Gynadledd, Mr D. Jones, Talgarth. 8. Yn ol adroddiad Trysorydd y Cyfundeb, mae yn agos i 40p wedi d'od i law o'r O'yfnndeb tuag at Drysorfa jubili Dr Griffith John—llai na naner y swm y dysgwylir ei sylweddoli. Cyfarwyddwyd yr ysgrifenydd i anfon gair at yr eglwysi sydd heb gyf- lawni hyd yn hyn. Terfynwyd trwy weddi gan yr Athraw T. Rees, M.A. Y MODDION CYHOEDDUS. Pregethwyd yn Llangynidr nos Fawrth gan yr athrawon John Evans, B.A., a T. Rees, M A Yr un adeg yn y Dyffryn dechreuwyd gan y Parch D. Lloyd, a phregethwyd gan y Parchn E. T. Parry, a D. A. Griffith. Dydd Mercher yn y Dyffryn, am 10.30, dechreuwyd g n y Parch D. Miall Edwards, a phregethwyd pregethau ar y pynciau gan y Parch Josiah Davies ar Berson Crist; a'r Parch R. James ar I Waith y Genadaeth. Dramor.' Am 2 30, dechreuwyd gan y Parch W. Llewelyn (B), a phreg- ethwyd gan y Parchn D. E. Harries a D. Lloyd. Am 6.30, pi-egetliwyd gan y Parchn D. Miall E lwards, M.A., a'r Athraw John Evans, B.A. Croesawyd gweinidogion a chynrychiolwyr yn Nhroedyrhiw gan Mr a Mrs Powell ar eu dyfodiad, a thalwyd diolch cynes iddynt. Dydd Mercher, yr oedd drysau amryw yn agored i groesawu pawb yn ddiwahaniaeth. Caed hin weddol, a chyuulliadaU da y prydnawn a'r hwyr. Hyderwn y gwna ymwel. iad y Cyfarfod Chwarterol a'r cylch les i'r ardal, ac y bydd y ffrwyth yn sirioli y Parch Gomer Harris ft phobl ei ofal. DAVID LLOYD, Ysg.

CYFUNDEB MEIRION. Cynaliwyd y diweddaf yn Llwyngwril ar y dydd- iau Mawrth a Mercher, Mawrth 26ain a'r 27am. Cynaliwyd y gwahanol bwyllgorau am 1 30, ar Gynadledd am 2 o'r gloch-y Parch E. Morris, Dyffryn, yn y gadair. 1 Dechreuwyd gan y Parch T. J. Rees' Abermaw. 2. Darllenwyd a chadarnhawyd cofnodion y cyfarfod blaenorol. 3. Bydd y Gymanfa yn y Dinas, Mehefin iafed a'r 13eg. 4. Adroddiad y Pwyllgorau :— (a) Y Genadaeth Gartrefol. Cymeradwywyd 1 argraffu y daflen a barotowyd gan y Parch J. M* Williams, Towyn, ar gyfer yr eglwysi fydd yo gwneyd cais am gymhorth o Drysorfa y Sir. (b) YrYsgol Sul. Dewiswyd y personau canlynol i fod yn arholwyr:—Dosbarth II., P rch R. Thomas, Abermaw. III. Parch Rhys DuvieSf Corris. IV., Parch R. T. Phillips, Ffestiniog- Bydd y gwobrwyon yn cael eu dyblu eleni, sef 10s i'r cyntaf, 6s i'r ail, a 4s i'r trydydd, yn mhob dos- barth. (c) Cenadol. Wedi cael hanes gwaith y pwyllgor Canolog gan Dr Lewys Lloyd, yr ysgrifenydd, all- ddewiswyd Mr L. J. Davies, Llanuwchllyn, yn Gyfarwyddwr Dr Lloyd a'r Ysgrifenydd yn aelodau ar y Pwyllgor Canolog a Mr William Hughes, Y.H., Dolgellau, yn drysorydd. Rhoddwyd anog' aeth daer i'r eglwysi, hyd y gellir, i anfon y casglia" Cenadol i'r Trysorydd. Gellir gwneyd hyny yo ddidraul trwy eu talu yn y North and South Wales Bank yn enw Mr Hughes. 5 Dewiswyd y personau canlynol yn aelodau ar Bwyllgorau yr Undeb Cymreig :-Llenyddiaeth, Mr Parri Huws, B.D., Dolgellau yr Ysgol sui, Mr Talfor Phillips, Ffestiniog Dirwest, Mr Davies, Ganllwyd; Gronfa, Mr W. F Jones Y.H., Corwen;, Caniedydd,' Mr J. Parry Y.H., Bala. 6. Jubili Dr Griffith John, China. Cafwyd ym: driniaeth frwd ar hwn. Mae amryw o eglwysi wedi gwneyd yn rhagorol eisoes. Y swm a ddaeth i law y Trys rydd yw 67P, ond nid yw hyny haner yr hyn a ddysgwylir i'r sir ei wneyd. Taer erfynir ar yr eglwysi hyny sydd heb wneyd i ymgymeryd a'r gwaith ar unwaith, gan y dysgwylir yr holl gasgJ- iadau i law ddechreu Mai 7 Galwyd sylw at Ysgol Haf, o dan nawdd Y Gymdeithas Genadol, a gynelir yn Buxton. 8. Ein bod fel Cynadledd, yn wyneb marwolaeth ein hanwyl frawd, Mr J. Hughes Jones, Aberdyfi; yn dymuno amlygu ein gwerthfawrogiad o'i lafur a'i ffyddlondeb yn eip plith am flynyddoedd lawer, ac yn dymuno, hefyd, ddatgan ein gofid oherwydd et golli, yn nghyda'n cydymdeimlad llwyraf a'i anwyl briod a'r eglwys yn Aberdyfi. 9. Yn ychwanegol atyr uchod, fod yr Ysgrifenydd i ddatgan cydymdeimlad y Gynadledd a theuluoedd y personau canlynolMri Joseph Griffith, Llan- egryn Hugh Roberts, Abergynolwyn; Evan Jones. Llanuwchllyn; Evan Jones, Cynwyd Mr Evans a Mrs Jones, Dyffryn; a Mrs Jones, Ganllwyd. Cafwyd ychydig o hanes dechreuad yr achos yn Llwyngwril gan y Parch G. Thomas, y gweinidog j a chan eu bod mor ddyddorol, dymunir iddynt gael ymddangos yn yr adroddiad o'r cyfarfod. YCHYDIG 0 HANES EGLWYS ANNIBYNOL LLWYNGWRIL. Yn Niwygwyr Cymru,' gan Beriah Gwynfe Evans. eawn fod eglwys yn Llwyngwril yn 1739 Nid ydym yn alluog i olrhain yr achos presenol y ol i'r cyfnod hyny. Cychwynwyd yr achos present" tua chan' mlynedd yn ol. Enw enwog ac adnabyddus yn ngl^n a'r lie hwn ydyw Richard Jones, ac y hanes cychwyniad yr eglwys yn gymhlethedig hanes ef. Gyda'r Methodistiaid yr oedd Richard Jones ar ddechreu ei ytfa. Ond mae'n debyg i'vV frawd William wneyd rhywbeth ofedd yn galw gerydd. Nid oedd Richard Jones yn cydolygu j hyn, ac ystyriai fod ei trawd yn cael cam oherwydd hyny ymadawodd a'r Methodistiaid. Gwahoddodd y Parch Hugh Pugh o'r Brithdir i dd'od yrna a^1 Sul, a dyna gychwyniad yr achos yn y lie. Ffurf' iwyd yr eglwys yn* 1805, Oafwyd tir 1 adeilad" capel yn 1808 ar brydles am fil o flynyddau. ground vent oedd dau ronyn o bupyr (two pepper" corns), os byddai i rywun ofyn am dano. Nifer yr eglwys ar y cychwyn ydoedd chwech. O'u nifer yr