Y Tyst

CAERDYDD. Cyfarfodydd Diwygiadol.-Bu Miss Rosina Davies, yr Efengyles, yn cynal cyfarfodydd diwygiadol yn nghapel Severn-road, Canton, o Sabbath, Mawrth iofed, hyd dros y nos lau canlynol, y I4eg. Yr oedd y Genadaeth yn cael ei chario yn mlaen yn ol penderfyniad unol eglwysi Annibynol Cymreig y ddinas, ac o dan nawdd Pwyllgor y Gronfa. Ymgyfarfu cynrychiolwyr yr eglwysi a'u gilydd, a barnasant mai doeth fuasai penodi ar un He i fod yn fan canolog i gynal y Genadaeth, ac felly gasglu y nerth i gyd i'r fan hono, yn He ceisio ei ranu yma a thraw rhwng y gwahanol eglwysi. Penderfynwyd yn unfrydol ar Severn-road, lie y gweinidogaetha y Parch J Henry. Er mwyn i'r Genadaeth i gyrhaedd ei hamcan, dewiswyd nifer o bersonau, yn cynwys brodyr a chwiorydd, o'r pum' eglwys i ymweled S ph'ob ty yn Nghanton, er ceisio d'od o hyd i r Cymry sydd yn byw yn y rhan hon o'r ddinas, sicrhau gwybodaeth yn nghylch y lie o addoliad a fynychir ganddynt, a thrwy hyny geisio d'od o hyd i'r Cymry hyny nad ydynt byth yn myned i eglwys na chapel. Bu eglwys Ebenezer a'i gweinidog (y Parch H. M. Hughes, B.A ), Minny-street a'i gweinidog (y Parch T. Hughes, A.T.S.), Mount Stuart a'i gweinidog newydd (y Parch E. Pryce Evans), a Bethlehem a'i swyddogion, yn nghyda phobl Severn-road, wrthi yn gweithio yn ddiwyd ac unol er cario y cynllun allan yn effeithiol. Parotowyd Ilyfrau pwrpasol i'r ymwelwyr, ac yr oeddynt hwythau i osod i lawr y manylion angenrheidiol, a da genym hysbysu i r gwaith gael ei wneyd yn fanwl a gofalus. Yn wir, ceir nodiadau llawn a gwerthfawr ar rai o'r llyfrau, pa rai sydd yn fanteis- iol iawn. Y Sabbath, pregethodd Miss Davies yn y prydnawn a'r hwyr yn bwrpasol, melus, a dylan- wadol, a gwnaeth yr un fath bob nos hyd y diwedd. Dywedodd bethau da a buddiol wrth grefyddwyr, a hyny yn onest, sym), a didderbynwyneb a daliodd obaith yr Efengyl yn hollol glir o flaen y gwran- dawyr. Er nad arosodd neb o'r newydd yn y gyfeillach, eto ni gredwn y bydd i'r Genadaeth brofi yn fendith ysbrydol i'r saint, ac yn symbyliad iddynt i geisio enill rhywrai o'r newydd at y Gwaredwr Dygwyddodd fod cyfarfodydd ereill, a rhai neillduol, ar yr un pryd yn y ddinas, ac felly ataliwyd rhai i roi eu presenoldeb yn y cyfarfodydd diwygiadol mor llawn ag yr ewyllysient. EWYLLYSIWR DA. Swn a thwrw y Dduwinyddiaeth Newydd sydd yn llanw y ddinas y dyddiau hyn. Y mae rhai o brif weinidogion y Saeson perthynol i'r gwahanol enwadau yn parhau i breethu atebion i osodiadau y cyfryw gyfundrefn, a chredir yn dra chyffredinol eu bod yn gwneyd gwasanaeth teilwng o'u sefyllfa. Y mae y Parch James Bailey-gwr q gryn allu, safte, ac awdurdod yn mhlith y Bedyddwyr-yn gwneyd gwaith rhagorol drwy ei amddiffyniadau galluog, ac y mae'r tyrfaoedd yn rhedeg ar ei ol. Mae y Parch John Williamson, B.A., hefyd wedi codi ei lais yn uchel, ac y mae ereill hefyd yn effro i'r gwaith. Ai ni byddai yn ddoethineb yn ngweinidogion Cymreig y ddinas i gymeryd yr amgylchiadau i ystyriaeth, a dangos i'r bobl wir sefyllfa pethau ya ngwyneb y darganfyddiadau newyddion fwrir allan i'r byd y dyddiau hyn ? Y mae lie anwyl ac ystafell gynes yn mhob mynwes grefyddol i'r hen syniadau fod lesu yn lin o bob pechod,' ac fod y Gwyrthiau yn wir- ionedd bob gair. Y farn gyffredin yw, y gwna rhyw agorteydd culion i gyfandiroedd o dywyllwch fel yma beryglu a siglo fiydd llawer un, oherwydd amlwg yw y gadewir y rhai a arweiniwyd allan yn nghanol yr anialwch yn hollol ddiamddiffyn felly y mae yn eithaf posibl iddynt golli ar y ffordd yn eu gwaith yn ceisio dychwelyd wrthynt eu hunain. Gall pethau fel hyn fod yn ddechreuad cyfnod o erledigaeth greulon; ac yn ol yr arwyddion presenol, y maent yn sicr o greu anghydfod rhwng eglwysi a pherssnau yn unigol; felly goreu po gyntaf y daw yr eglwys a'r gweinidog i ddeaU eu gilydd ar bynciau sydd a chymaint pwysigrwydd yn glymedig wrtKynt. Yr wythnos o'r blaen, cynaliodd yr Eglwysi Rhyddion eu cyfarfod blynyddol yn Wood-street. Yn hwyr y dydd cafwyd cyfarfod cyhoeddus. pryd yr anerchwyd y cyfryw gan Mr D. A. Thomas, A.S., a'r Parch Morgan Gibbon, Llundain. Cwrdd politicaidd oedd hwn, er ei fod dan nawdd a threfn- lant yr eglwysi, a chafwyd dwy araeth ardderchog. Yr oedd Mr Thomas ar ei uchelfanau, ac yr oedd ei anerchiad yn un tra amserol, a'i osodiadau yn sylfaenedig ar ffeithiau gwerth sylw pob dyn. Ym- driniodd ag amgylchiadau y Dadgysylltiad yn fedrus a galluog, a dywedodd bethau nad oedd yn hollol wrth fodd rhai oedd yn bresenol. Dangosodd yn egJur nad gwiw aros a dysgwyl with y blaid Sen- eddol Gymreig—nad oedd y cyfryw yn un math o awdurdod, yn ol barn y Llywodraeth bresenol, ac nad ydynt yn cael eu cydnabod fel dylanwad effeith- iol gan y prif swyddogion, a phvofudd hyny trwy engreifftiau amrywiol. Awgrym Mr Thomas .ydoedd fod yn rhaid i'r werin i weithio, ac fod yn rhaid i'r eglwysi a'u cynghorau amrywiol dorchi eu Uewys i'r gwaith. Yr oedd araeth Mr Gibbon hefyd yn ffrydhf o hyawdledd o'i dechreu i'w diwedd. Tawelwch sydd wedi nodweddu y gwyliau yn Nghaerdydd.. Efallai mai y rhagoraf o'r darpar- iadau ydoedd cyngerdd cor cape) Wood-street. Trodd hwn allan yn llwyddiant mawr, a rhoddocld fwy na boddlonrwydd i bob un o'r dyrfa fawr oedd yn bresenol. Y mae Mr Silvanus Davies, yr arwein- ydd dyfal, yn gwneyd gwaith canmoladwy yn nglyn a chaniadaeth y cysegr yn y lie hwn. Mae darparu ar gyfer archwaeth dros dair mil o gynulleidfa bob Sul yn golygu gwaith mawr. Mae eglwys Wood- street mewn sefyllfa ardderchog, ac y mae Mr Zeal, y gweinidog llafurus, fel brenin yn mhlith ei bobl Mae ei bregethau yn alluog ac i b vrpas, ac y mae ei ofal am yr eglwys yn enill serch ac edmygedd pawb. Gwel>vn nad oes gwyliau na sgurùod yn bodoli yn hanes teyrnas angeu. Yn ymyl dyfodiad y Groglith, torwyd i lawr yn hollol sydyn Miss L. Edwards, Richmond-road, Bu farw pan yn y Rhondda yn chwilio am iechyd, a hi ond 23 oed. Hanai o deulu sydd yn barchus iawn gan gylch o gyfeillion hoff. Diau nad oes gwraig dduwiolach, na mam yn meddu mwy o elfenau rhinwedd, yn ninas Caerdydd na Mrs Edwards, a gellid yn hawdd ddeall ei chalon wrthedrych ar ei thawelwch ddydd yr angladd. Ni frysia yr hwn sydd yn wastadol a'i fywyd yn adlewyrchu ei eiriau. hyd yn nod pan ddaw angeu i'r teulu, a thori i lawr un o'r anwyl- iaid. Bydded i adenydd yr Hollalluog gysgodi y teulu yn ei alar. Caerdydd. J. JAMES (loan Gwyllt).

BLAENAU, GWENT. Bet-ea.-Dydd Sul, Mawrth 24ain, bu y Parch Ben Evans, Barry, yn pregethu yma. Cafwyd oedfaon hyfryd, a'r Nef yn gwenu. Darlith. Nos Sadwrn, Mawrth 23aill, bu y Parch Crwys Williams yn traddodi ei ddarlith ar Tom Ellis' yn y Neuadd Gyhoeddus. Canmol mawr sydd ar y ddarlith hon. Y Messiah. Y Groglith a'r Pasg bu Cor Undebol y cylch hwn yn rhoddi perfformiad o'r gantawd ardderchog uchod o dan arweiniad Mr Angel, A.C. Bwriedir cael Institute new- ydd yn y cylch, ac i'r dyben hwnw yr aiff yr elw. Ysgrifenydd y Gymdeithas Gerddorol hon yw Mr Herbert Williams, un o swyddogion ffydcllonaf Berea, maes gobeithiol Mr Leyshon. Llwyddiant. GOHEBYOD.

PLANT YN DYODDEF6 Peth dychrynllyd ydyw gweled plant yn dyoddef; a mwy otnadwy fyth yw hyny pan na wyddom pa fodd i'w cynorthwyo. Mae llawer o blant yn cael eu poeni gan eczema, eryri, ac afiechydon cynhyrfiol ac ymgrafol o eiddo y croen, ac y mae yn wir yn newydd da i wybod fod y fath beth yn bod a iachad trwyadi' i'w hanhwylderau. Welc engraff, yr hon, er mwyn eu plant, y byddai yn dda i lamau ei dilyn Yn agos i chwc' blynedd yn ol, ar ot. rhoddi tystiolaeth ddrf i Eli Doan, Mrs S. E. Cooper, 36, Carter-street, Goole, a ddywedai Mae eiddo Doan yn eli ardderchog at anhwylder y croen. Mae fy machgen bychan wedi cael ei gadw yn hollol glir oddiwrth unrhyw gynhyrfiad o eiddo y croen byth er pan ddefnyddiasom yr eli.' A ganlyn yw y dystiolaeth yn yr hon y duhinia Mrs Cooper achos ei bachgen Rhoddais brawf ar amryw fathau o eli er rhoddi i'm bachgan bychan ychydig ryddhad oddiwrth anhwylder y croen y dyoddefodd oddiwrtho am lawer o fisoedd, ond ni wuaeth un ohonynt ddim lleshad. Mae Eli Doan, pa fodd bynag, wedi ei lwyr iachan esmwythodd y poen yn gynar, acyn fuan gyrodd y gofid i ffwrdd. Yr oedd y creadur bach yn ddrwg iawn cyn i ni ddechreu gydag Eli Doan. Gallaf yn onest gymeradwyo yr eli ardderchog hwn, oblegid yr wyf wedi proii ei werth. (Arwydd wyd) S Ethel Cooper.' Paham na chaffech sampl er rhoddi prawf ar Eii Doan? Ni a anfonwn i chwi sampl yn rhad, os anfonwch i ni (gwêl isod) eich enw, cyfeiriad, a stlimp ceiniog i glirio traul y llythyrdoll. Mae Eli Doan yn ddau swllt a naw ceiniog y potaid (chwe' potaid, tn swllt ar ddeg a naw ceiniog.) Gan yr holl fferyllwyr a'r ystorfeydd, ncu yn rhydi trwy y post, ar dderbyniad y pi is, yn uniongyrchol oddiwrth Foster McClellan Co., 8, Wells-street, Oxford-street, London, W. Nac anghufiweh,, ddefnyddio yr enw liawn-Eii Doan. Byddwch yn sicr i fynu yr un math 0 eli ag a gaf- old Mn; Cooper.

:.dd Richard Jones, a Lewis Evans, Bwlchgwyn, 'briod (tad a mam y Parch Evan Evans, Llan- plen). Gweinyddwyd yn y Cymundeb cyntaf yma p y Parch W. Hughes, Dmas. Gweinidog cyntaf j| eglwys ydoedd y Parch James Griffith, Machyn- Yn ystod ei weinidogaeth ef y codwyd y •p.Pel. Bu yr eglwys o dan yr un weinidogaeth a ^owyn yn amser David Morgan a Hugh Lloyd, Welodd y Parch Hugh Lloyd fod y maes yn rhy iddo. Anogodd Llwyngwril, Llanegryn, a ^iflhangel i uno i roddi galwad i Mr Evan f'ffiths, yr hwn a urddwyd Ionawr 3ydd, 1836. h!'ynwyd ef gan y Parch John Owen, a'r Parch 'chard P. Jones, Pencader ar ol hyny. Yn ystod f tnnldogaeth yr olttf, anogwyd yr eglwys hon i uno Arthog. Gwnaethant, a gwahoddwyd Mr Pete? ^avies myfyriwr o Goleg y Bala, i ddyfod yma yn >idog. Cafodd ei ordeinio Mai gfed 1871. Yn ^7, urddwyd John Howells, myfyriwr o Goleg ]4erfyrddin, yn weinidog yma. a llafurioddyn ffydd- ^^amtuais rnlynedd. Medi, 1896, ordeiniwyd ^l)ym Thomas, y gweinidog presenol, o Goleg Bangor, yn weinidog ar y ddwy eglwys. Yn '<>d gweinidogaeth Mr Howells, adnewyddwyd y jjPel. Y pryd hyny rhoddwyd seti newyddion, &c. t^laed y gwaith coed gan y diweddar Hughes a>Qes. Aberdyfi, ac mae'r coed hardd sydd yn y seti Jr Pwlpud yn dwyn tystiolaeth fod ganddo gariad at yr achos a chariad at y ty. Yr oedd am „eel y coed goreu ac harddaf yn y cysegr. Ad- 4 ^yddwyd y capel eto ychydig flynyddoedd yn ol, c"awsom gymhorth sylweddol i gyflawni y gwuth ([A y diweddar Robert Smith o Manchester a ^°ddwyd i ni organ hardd gan ei ddau fab. Ni fu y e$lwys hon yn gref ar un adeg. Bu ar rai adegau Vn fSe* *awn> Credwn ei bod yn awr yn gryfach ac tty Uewyrchus nag y bu erioed. Mae yma yn 35 o aelodau, ac Ysgol Sul fywiog. Ce r gwell *'r gyfeillach wythnosol yma nag a geir yn yn y dyddiau hyn. Bob yn ail wythnos, W 0st>arth Beiblaidd Uewyrchus iawn, a rhifa yn j. o 15 i 18. Yn ystod yr haf gwneir darpar- On ar gyfer y dyeithriaid. Ceir pregeth Saes- Hvf Pryd y bydd y capel yn rhwydd lawn. Q^eiwn y bydd i ymweliad cyntaf y Cyfarfod ^a^arter°l a'r lie fod yn ysbrydiaeth i'r eglwys i fe3naeth helaethach dros Grist yn yr ardal bryd- a chynyddol hon. tjTerfynwyd trwy weddi gan Mr Hughes, SeUau. T MODDION CYRORDDUS 'e§ethwyd yn Arthog, nos Fawrth, gany Parchn 8'i°n Jones. Bethel, a J. Hughes, Tanygrisiau y i11 Llwyngwril, nos Fawrth a dydd Mercher, gan ^rc^n W. Parri Hughes, B.D., Dolgellau; G. Vles, Brynbowydd; R. Williams, IJyffryn R. Abermaw W. Williams, Maentwrog T. *Wyt? Phillips, B.D, Bala; R. T. Phillips, ^ftitiiog a J. M. Williams, Towyn. hin ddymunol, a phregethu grymus ac n °'> ac yr oedd y cynulliadau lluosog yn ym- eSl\v^°S mwynhau y weinidogaeth. Mae yr gi]y .^s a'r gweinidog mewn llawn gydymdeimlad a'u ^^ac a'u gwaith. J. PRITCHARD.