Y Tyst

AT OLYGYDD Y TYST. SYR,—Dyrnunaf ychydig o'ch gofod, i ofyn gofyn iad neu ddau, ag a fydd o'u hateb, o ddyddordeb i lawer Annibynwr. (i). A oes gan Eglwys neu Gyfundeb, neu unrhyw gynrychiolaeth Annibynol, ag a fyddo yn cyfranu i gynorthwyo Eglwys Annibynol, hawl i ymyraeth a gweithrediadau y cyfryw Eglwys, pan yn dwyn ei gwaith yn mlaen yn groes i drefn Annibyniaeth, a dysgeidleth y Testament Newydd? (2). (a) 4 ydyw yn iawn i'r un person mewn Eglwys, i fod yn Drysorydd ac Ysgrifenydd ? (b) Ac a ydyw yn iawn i Weinidog yr Efengyl, neu unrhyw un 0*1 deulu, i fod yn Drysorydd neu Ysgrif- enydd Eglwys, pan y mie digon o aelodau cymhwys i gyflawni y naill a'r llall yn yr Eglwys hono ? Yr eiddoch, &c., ANNIBYNWR.

EGLWYS ANNIBYNOL CRAIG CL, FNPARC. At Olygydd y Tyst. SYR,—Goddefwch i mi sylwi ychydig ar nodyn atebol Mr Noah Williams. Er mai byr ydyw, llwyddodd i osod amryw- bethau an- ghywir ynddo. Dywed, Dyna ddiwedd ar yr ohebiaetb ryfedd hon.' Na, nid oedd yn diweddu y pryd hwnw. Mae ymddangosiad y llith hwn yn profi hyny. Dymunwn ofyn beth sydd yn rhyfedd mewn gofyn pwy sefydlodd eglwys, a pha bryd ? Gallwn feddwl mai peidio ateb hyny sydd yn rhyfedd.' Sylwer ar a ganlyn ganddo, Pe breuddwyd- iaswn fod cyhoeddi manylion yn lianfodol, rhoddaswn hwynt yma.'

ni Hi 1 raqpurMs pffflflsP I Pure Delicioizs I

MARWOLAETH Y PARCH JAMES JONES, FOCHRIW. Tarawodd y newydd o farwolaeth y gwein- idog ieuanc uchod gylch ei adnabyddiaeth a syndod mawr ac a galar cyffredinol. Tair wythnos cyn hyn (Mawrth 12fed), ymbriod- odd a Miss Cole, o'r Fochriw, yn nghapel Soar, Merthyr; ac oddiyno aetbant am eu mis mel i Bournemouth. Tra yno, gwaelodd iechyd Mr Jones, ac anogodd ei feddyg ef i ddychwelyd gartref, yr hyn a wnaeth ddydd Mercher diw- eddaf, a bu farw boreu dranoeth, Ebrill 4ydd, yn ei breswylfod, Bryngoleu, Fochriw, yn 42 mlwydd oed. Un genedigol ydoed o Langeler, a dechreuodd bregethu yn eglwys Saron pan yn 15 mlwydd oed. Derbyniwyd ef i fewn i Athrofa Caerfyrddin ac ar oly tymhor arferol ordeiniwyd ef, Tachwedd, 1885, yn weinidog Carmel, Fochriw, lie yr enillodd barch ac anwyldeb, a lie y gweithiodd a'i holi egni yn mhob cylch. Mae cydymdeimlad cyffredinol a'i weddw ieuanc sydd yn gorfod profi dyfroedd Marah mor fuan yn ei bywyd newydd. Cynal- iwyd gwasanaeth coffadwriaethol nos Lun, yn nghapel Carmel. Cymerodd y gladdedigaeth le y ddoe (Mawrth), yn Llangeler, hanes pa un a roddwn yn ein Rhifyn nesaf.

LLANWRTYD. Mae y Gareg Goffadwriaethol oedd yn hen gapel y Gelynos er cof am y diweddar Barch Isaac Price, gweinidog Gelynos, Llanwrtyd, Troedrhiwdalar, a Chrugybar, am 48 mlynedd, a'r hwn a fu farw Chwef. 26ain, 1805, wedi ei symud o'r hen gapel, sydd yn awr wedi ei dynu i lawr, ac wedi cael ei gosod yn nghapel yr Annibynwyr yn Llanwrtyd.

UNDEB YSGOLION CANOLBARTH CEREDIGION. At Olygydd y Tyst. SYR,-Byddaf yn ddiolchgar am ofod fechan o'r TYST, i ofyn am eglurhad ar weithrediadau y Pwyll- gor uchod i'r aelodau. Daeth ei adroddiad i law y gwahanol eglwysi y Sabbath diweddaf, wedi bod naw mis ar y ffordd ac y mae i mi, fel Ilawer ereill, yn annealladwy iawn. (I) Dywed yr ysgrifenydd mewn un man, eu bod wedi penderfynu mewn I Pwyllgor cyffredinol, a gynaliwyd Hydref, 1905, nad ydyw yr Arholwyr Lleol i farcio Papyrau Dosbarthijdau II. Ill a IV., ond eu rhann yn hytrach i dri gradd, a danfon Pap yrau Gradd I., sef 65 o farciau ac uchod, i Arhol- wyr yr Undeb Cynulleidfaol Os felly, yn mha le y cafwyd y marciau sydd gyferbyn a, phob ymgeisydd, ac o ba le y cafodd yr Ysgrifenydd y daflen ysgrif- enedig a ddanfonwyd i r eglwysi yn rhoddi marciau ymgeiswyr y Sir, ac nid eu graddau, fel y dywedir yn ei adroddiad. Yn ol y dailen grybwylledig, Esther Jones, y Wig, oedd yr uchaf ar y rhestr, a Gwendoline Jones, y Wig, yn ail yn Dosbarth III., ac iddynt hwy yn ddiddiolch yr oedd y gwobrau cyn- taf ac ail i fod (gan mai personau o r Sir sydd yn eu rhoddi.) Gan mai adroddiad lleol ydyw, onid marciau yr Arholiad hyny ddylasai fad ynddo, ac nid marciau yr Arholiad cynulleidfaol, oherwydd y mae y rhai hyny wedi ymddangos yn y TYST er's wyth neu naw mis yn ol. Paham na fuasai y Pwyllgor yn rhoddi y gwobrau i'r sawl a'u henillodd yn y Sir, sef i'r ddwy chwaer a enwyd uchod ? Yn ol yr hyn a wnaeth y Pwyllgor, nid yw Arholiad y Sir o ddim daioni. Y maent yn diystyru yr Arholiad a'r Arholwr. Hefyd yn Dosbarth IV.. gwelaf fod pump o ym- geiswyr wedi cael eu rhestru yn Gradd II., ac hefyd pob un ohonynt wedi cael 65 o farciau, ac uchod. Y mae llawer ereill o bethau hollol annealladwy ynddo, ond cymerai ormod o'ch gofod i mi i sylwi arnynt. Gobeithio y bydd rhywun o'r aelodau mor garedig a rhoddi eglurhad trwy gyfrwng y TYST. Yr eiddoch. &c., Llangranog. JENKYN H. JONES.

77777777= HYARC-HER rgoldenreturhs I lit! I'" ';¡"nlt' It" 111 Darlun 0 Pecyn Wm. ARCHER'S GOLDEN RETURNS. PERFFEITHRWYDD MYOLYS PIB.

4. Cenfigenent wrtho oherwydd y dyrchatiad oedd yn ei aros. II. Joseph yn cael ei erlid gan ei frodyr. 1. Yr oedd yna drefniant Rhagluniaeth Ddwy- foltyn ei ddanfoniad i ymweled a'i frodyr- 2. Yr oedd yna drefniant Rhagluniaeth Ddwyfol yn y cais a wnaeth Reuben am arbed- iad ei fywyd. 3. Yr oedd yna drefniant Rhagluniaeth Ddwyfol yn nyfodiad yr Ismaeliaid o Gilead. 4. Yr oedd yna drefniant Rhagluniaeth Ddwyfol yn ngwerthiad Joseph i'r Aifft. 5. Y mae yr ugain darn arian yn ein had- goflo o'r deg-ar-hugain a roddwyd i Judas am yr lesu. GOFYNIADAU AR Y WERS. 1. Paham yr oedd Joseph yn hoffach gan ei dad na'i holl feibion ? 2. Beth oedd breuddwyd cyntaf J oseph, a pha ystyr a roddwyd iddo ? 3. Beth oedd ei ail freuddwyd ? Paham y beiodd ei dad ef ? 4. Pa le yr oedd Sichem ? Paham yr anfonai Jacob ei braidd yno ? 5 Beth barodd i Jacob ddanfon Joseph i Sichem ? 6. Pa fodd y daeth Joseph o hyd i'w frodyr yn Dothan ? 7. Pan welodd ei frodyr ef, beth ydyw y pen- derfyniad y daethant iddo ? 8. Pa fodd y llwyddodd Reuben i arbed ei fywyd? 9. Pa fodd y llwyddodd Judah i gael gan ei frodyr ei werthu i'r Ismaeliaid ? Beth oedd y pris a gawsant am dano ?

Cadwed Mr Noah Williams a'i frodyr, eu breuddwydion. Yr wyf wedi cael digon o'r rhai hyny. Yr hyn wyf yn ofyn yw, Pwy sefydloetd yr hyn elwir yn Eglwys Annibynol Craig Cefn- Parc,' a pha bryd ? Mae gan ddarllenwyr y TYST hawl i gael gwybod hyny yn ngwyneb yr hysbysiad sydd yn ymddangos ynddo. Mae boneddigrwydd Crisfcionogol, anrhydedd ein Henwad, a threfn usrwydd crefyddol, yn gofyn am enw y sefydlydd, ac adeg y sefydliad. Wrth gwrs, gall y cyhoedd fforddio bod heb wybod yr enw, ond bellach nis gall Noah Williams a'i gwmni yn anrhydeddus fforddio i'w guddio. Os cymerodd y sefydliad le, ateber fy ngofyniadau; os mai breuddwyd yw y cwbl, mae yn deg i ddynion effro gael gwybod hyny. Cawn yn mhellach, 'Digon yw dyweyd fod yr Eglwys uchod wedi ei chorffoli gan Wein- idog parchus o'r Annibynwyr.' Dyna ran arall o'r breuddwyd. Ni fuasem wedi cael hyd y nod gymaint ag hynyna onibai am fy ngofyniadau. Ond nid yw yn ddigon' er hyny o gryn lawer i gwrdd a'r amgylehiadau presenol. 0 ran dim sydd yn y paragraph yna, gall rhai feddwl mai brawd Mr Noah Williams.a'i sefydlodd hi; a gallai ereill dybio mai un o Weinidogion y cylch, neu y Cyfundeb, fu yn euog o wneyd hyny. Gan ei fod, fel y dywedir, yn Weinidog parchus,' pa angen bod a chywilydd ei enwi ? Mae yn deg i mi hysbysu nad oes gweinidog na phregethwr, na diacon nac aelod, yn y Cyf- undeb parchus, eang hwn, Gorllewin Mor- ganwg, wedi rhoi y gefnogaeth leiaf i'r afreol- wyr hyn, a elwir 4 Eglwys Annibynol Craig Cefn Pare.' Os na ddaw enw y sefydlydd allan, bydd pob un at ei ryddid i dynu y casgliad paham. Yr eiddoch, &c., E. A. JENKINS.