Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
7 erthygl ar y dudalen hon
Cuddio Rhestr Erthyglau
7 erthygl ar y dudalen hon
MACHYNLLETH A BRAINT EITHRIADOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MACHYNLLETH A BRAINT EITHRIADOL. At Olygyddy Tyst. SYR,—Caniatewch ar ol hir amser i mi gael eich sylw chwi a derbynwyr y TYST, gan ddechreu trwy ddymuno yn dda i bob achos da. Ond mae yr ysgrif hon yn un eithriadol ar gyfrif nodwedd ei thestyn. Y testyn yw, Hanes Burton.' Pwy yw Burton? Wel, Evan Jones Burton sydd erbyn heddyw wedi d'od yn enwog iawn drwy ei ymgysegr- iad i wasanaethu Iesu Grist drwy y dalent a dder byniodd fel ymddiriedaeth gan ei Waredwr. Daeth y bachgenyn yma i Dloty Machynlleth o ardal Llan- brynmair yn y flwyddyn 1888. Yr oedd yn saith mlwydd oed y pryd hyny. Gadawsai ei rieni dyaid o blant ar ol, a daeth tri ohonynt tyma—Evan yn eu plith. Mae Mary, ei chwaer, yn yr America wedi priodi, ac yn llwyddianus ei hamgylchiadau mae Richard yn aros yn y lie ac yn byw yn fuch- eddol; y plant ereill yn byw yn y gwahanoi gymyd- ogaethau ac Evan yn myned o gwmpas i ganu caneuon efengylaidd fel Sankey, ac etallai y bydd ychydig o'i hanes yn ddyddorol. Bu yn y Gorphwysle yma am oddeutu suith miynedd. Ya ystod yr amser hwnw aeth o dan operation, a choll- odd ei fraich chwith, drwy i'r meddygon yn yr Amwythig ddyweyd, os na wneid yr operation, nad oedd gobaith iddo fyw yn hir iawn. Dychwelodd oddiyno yn unfraich, ac mewn amser cyfaddas aeth i wasanaeth Mr Jervis, Ty Pella, Llanbrynmair. Yn amser ai arosiad yn Gorphwysle, hoffid ef gan bawb a'i hadwaenai, ac yr oedd ei alluoedd yn dad- blygu yn raddol, ya enwedig fel canwr ac adroddwr. Yr oedd yn fachgen ffyddlon, ufudd, prydlon, glan, ac yn edmygydd o bersonau a phethau o fewn ei gyrhaedd. Gwnes i ac ereill eia goreu i ddadblygu ei dalentau. Modd bynag, aeth i'r Ty Pella, ac oddiyno i'r Deheudir, a chymerodd y fantais oedd i'w chael trwy fyned i Gaerdydd i gael addysg gerddorol ar Lrydnawn Sadyrnau gan yr enwog Dr Parry. Dyna wers fach ardderchog i fecbgyn bach y Gogledd a'r De, onide ? Oddeutu tair biynedd yn ol aeth i'r America, a gwelodd ei chwaer oedd wedi ymadael er's blynyddoedd; a thrwy ei hanes yn y Drych gan Mr Surdival, gweinidog Gomer, a i ddarlun, daeth i wybod lie y pieswyiiai ei tam. Mae yr hanes yma ei hun yn ddyddorol iawn. Ond gweinidog Gomer a'i cysgododd. Ar ol cael prawf- ion o'i alluoedd, cyfarwyddodd ef i gael addysg yn yr athrofa yn Chicago, ac yn fuan daeth yn adna- byddus iawn fel canwr ac arweinydd cyfarfodydd mawrion, megys y Northfield Convention a'r New York Bible Institute. Ar adeg neillduol anfonwyd ef i New York i arwain, ac yno daeth i adnabydd- iueth â mat yr anfarwol Sankey, yr hwn sydd ei hun yn gyfansoddwr tonau, ond ddim yn ganwr, a gofynodd os hoffai weled ei dad, Mr Sankey. Aed ato, ac yn ei ystafell wely ychydig ddyddiau cyn ei farwolaeth, cafodd Evan, yr hwn a adnabyddir fel Proffeswr Burton, y fraint o'i weled, a cnyffyrddodd Sankey agef, oherwydd yr oedd yn ddall. Gofyn- odd Evan iddo os cawsai ganu iddo, ac atebodd Sankey, Cewch, fy machgen a dymunodd arno ganu y dd.i hono o i waith ef ei hun, sef, 'Y mae cant naiiiyn un,' &c. Ac wedi iddo ddiolch dywed- odd, Dyna, cenwch yr Efengyi, fy machgen.' Cafodd Evan hefyd genadwri at blant Cymry gan Mr Sankey, sef—' I know of nothing better to trust than Jesus' blood a.d His righteousness.' Bu farw Sankey yn mhen oddeutu dau ddiwrnod wedi ym weliad Evan fig ef. Mae yn debyg mai Evan oedd yr olaf a glywodd yn canu yma cyn cyrhaedd ei
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
if ;:>i; iT:> yr; HRAR C HER& PIDEMRETOHHS 1 .1:;m1\l1i1U!l!1 Darlun o Pecyn Wns. ARCHER'S GOLDEN RETURN PERFFEITHKWYDD MYGLYS PIB
[No title]
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
gartsef yn y nef. Wel, fechgyn Cymru, cymerwch y wel's, Mae Evan yn awr ar yrmveliad a Chymru. Mae wedi bod yn cynai cenadaeth yn Ngogledd Lloegr a drefnodd Dr Toiefree Parr iddo ef a'i gydymaith, y Parch David Hughes, o Birkenhead, a gvfar- fyddodd yn y Coleg yn Chicago. M.ae Evan yn canu a. Hughes yn pregethu. Os hoffa rhywun gael ei wasanaeth, bydd Evan yn agored i dderbyn gwahoddiad ar ol yr 22ain o lonawr. Maent wedi bod yn ystod y chwech wythnos ddivveddaf yn Newcastle on-Tyne, North Shields, ac yn myned i Grimsby a Keighley. Maent i fod yn ol yn yr America erbyn Chwefror 28ain. Cawsom ni yn y Graig yma gyfarfod dyddoroi iawn ar y Sabbath, Rhagfyr 26ain, yr hwn nad anghofir yn fuan. Gwn fod genyf lawer o gyfeiilion yn ddarllenwyr o'r TYST os hoffech glywed Proffeswr Burton a chael gwasanaeth ganddo, anfonwch ataf, a mi a'ch cynorthwyal: chwi i gael ganddo estyn dcrbyniad o'r gwahoddiad. Gailaf yn sicr wahodd ei gydgenedl i gymeryd mantais o'i ymweliad eithriadol. Deallaf ei fod vn d'od i'r De ar ol gorpheu gyda'r gen^daeth yn Lloegr, a chredaf na ddigia neb ohonoch wlthyf am son am danoch wrth gyflwyno Evan i'ch sylw. Yr eiddoch, &c., Tloty Machynlleth. JOHN JONES (Gwladwr).
----"--YR ETHOLIAD CYFFREDINOL.
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
YR ETHOLIAD CYFFREDINOL. At Olygydd y Tyst. SYR,—Caniatewch i mi ofod fechan yn y TYST i ddyweyd gair wrth eich holl ddarllenwyr, a'r Cymry sydd ar wasgar yn Babilon fawr, a buasai yn dda genyf ddyweyd wrth bob Cymro sydd yn Mhrydain. Mae' etholiad wrth y drws i ddewis aelodau i gynrychioli y Senedd bwy.,icaf o eiddo un wiad ar y ddaear. Hon yw y frwydr fwyaf er dyddiau y Cymro cadarn Oliver Cromwell. Nid sham, o frwydr yw hon, fel sydd wedi bod droion, ond rhaid ymiadd yn erbyn ho)l allu y tywyllwch. Daw y |ducia:d, a'r arglwyddi, ac addolwyr Syr John Heidden sydd yn werth miliytiau o aur melya, y tirfeddianwyr a'r Toriaid, yn un fyddin glef i faes y rhyfel i ymladd yn erbyn cyfiawnder a thegwch, yn erbyn yr egwyddorion a'r rhyddid sydd er lies i drigolion y wlad, y treti, a'r dinasoedd-yn erbyn pob mesur sydd yn rhoddi Haw i'r gwan i dd'od i tyny. Maent wedi cydio yn y ddaear, a'i mynydd- oedd, a'i chrombil hi sydd yn llawn o bethau gwerthfawr. Credant mai eu heiddo hwy yw yj afonydd a drefnwyd yn rhad, y cwningod, yr ysgyf- arnogod, ceilicgod y coed, a phetris yr anialwch. Eiddo hwy yw y brithyll, yr eogiaid, daear, a dyn- ion, a chredant y gallant wneyd fel y mynont a phawb a phobpeth, a'damsang ar wddf pawb. Ond daeth eu lief i fyny i glustiau Argiwydd y lluoedd, fel yn amser Esaiah gynt. Sigiwyd cryd un a sigla'r byd yn Manceinion flynyddoedd yn ol, yr hwn a dyfodd yn fawr fel Joseph yn yr Aifft—yr un mwyaf a welodd cenedi y Cymry erioed er dyddiau y dyn a dorodd ben Siarl y Cyntaf, a dyddiau Llewelyn ein ilyw olaf-gwr ag y mae ei enw yn cael ei barablu ar aelwyd bion pob gwlad wareidd- "edig-hwn sydd wedi dyfod iel derwen gref all gwraidd wedi myned ar led fel y gall sefyll rhyferth- wy'r stormydd Ceidwadoi. Dyma'r gwr sydd yn d'od allan i ymladd y frwydr yn enw Argiwydd Dduw ibyddmoedd Israel, ac dori asgwrn cefn gormes, a rhoddi gwybod fawrion a beilchion byd eu safle. Dyma em Dafydd sydd wedi dyfod i waredu Prydain o grafau^au Hew ac arth gormes, 1'r gad yn awr, ethoiwyr, gyda'n gilydd trwy bob rhan o'r deyrnas, os am gadw ysbryd y dewrion fu yn aberthu er mwyn tonad gwanr rhyddid. Daliwl1 ar y cyfle i ddangos mai trech gwlad nag arglwydd. Rhwymo cydwybodau, ai ê! buasai yr' un petn iddynt i geisio cydio yn modrwyau Sadwrn a'u gosod o amgylch yr Andes, a cydio yn Pleiades a'i roi ar ben y Freni Fawr, neu osod aton yr Amazon i redeg ttwy gwrn Aberdar, na rhwymo'r rhyddid a enillodd y tadau i ni. Bydded i ;ni gael gwel'd ein David Lloyd George wedi cael buddugoliaeth ar yr holl Philistiaid, fel na feiddiant godi eu pen&u byth mwy o blaid gormes, a bydded i gan rhyddid gael ei dadseinio yn yr etholiad nesaf nes bo'r broydd a'r bryniau yn diaspedain. Yr eiddoch, &c., GREGORY KEAN.
-----MACHYNLLETH. -"--_œ...-._»
Newyddion
Dyfynnu
Rhannu
MACHYNLLETH. -œ» Cadair eto i Wnion. — Llawenydd caion iluaws cyfeillion y eyfaill pur, y Parch Wnion Evans, Derwenlas, fydd clywed mai efe enillodd y Gadair Anan ar Owain Glyndwr,' yn eiateddfod flynyddol I Coliseum, Aberystwyth, Rhagfyr 27aio, eleni eto. Mae hon yo nawfed neu y ddegfed cadair iddo, feily, nid oes eisieu liythyrw.u canmoiiaeth arno, er mwyn ei godi i sylw. Mae ei enw erbyn hyn yn air teulu- aidd fel bardd sydd yn beiehen meddwl uwchlaw y cyfredin, Ac fel y dywedodd y beirnisd, ei fod yn Sefyll ar ben ei hun yn y gystadleuaeth o ran trefn a meddwl, &c. Nid oes dim anhrefnus yn myned allan o'i weithdy ef—dim heb ei lawn orphen. Mae ei farddoniaeth, fel ei bregethau, yn gampwaith. Pob hwyl a hedd iddo eto yn y dvfodol i gyfoethogi meddwl ein gwlad trwy farddoniaeth mor bur ac uchel o feddwl. NOMLAT.
Family Notices
Hysbysiadau Teulu
Dyfynnu
Rhannu
EN I priodi, A marw. DALIHR SYLW—Ein telcrciu am gyhoeddi Barddon- iaeth yn gysylltiedig a hanes Gene(ligaeth, Priodas, neu farwolaeth, yw tair cainiog y llinell. Y tat i'w an/on gyda'r Farddoniaeth, PRiODASAU. DAVIES-BLUDDYN.—n Cwmel, Maesteg, dydd Sadwrn Khagfyr 18fed, iDOn, gan y gweiniflog, y Parch W. R. Bowen, Mr Stepheu Davies, mab Mr Simon Davies, Fron, Glaadw'r. Penfro, a Miss Maggie Bieddyn, merch Mr a Mrs James Bleddyn, White- field-street, Ton Pentre, Rhondda. Pob Ilwyddiaut i'r par ieuauc --Cylatll. THOMAS-THOMAS. Yn nghapel Market Square, Merthyr Tydfil, Rhagfyr 28-iin, 1909, gan y Parch D, E. Walters, M.A., B.D., Mr David Thomas, 14, Mount Pleasant-street, Dowl^is. a Mrs Mary Thomas, 15, Muriel terrace, Dowlais. MARWOLAETHATJ. PtiANCis.—Nos lau, Rhagfyr 9fed, y brawd anwyl Mr John Francis, Dunvant, ar ol byr ysgafn gystudd, yn ei 55 mlwydd oed. Yr oedd yn fab i'r diweddar William Fraueis, diacon parchus a ohy- hoeddwr Eglwys y Crwys, ac yr oadd y mab yn meddu ar lawer o nodweddion goreu ei dad duwiol yn ng'ýn a gwaith yr Argiwydd, a gwasanaeth y ty. Nia oedd ei iechyd yo gryf or y ddamwain a gyfar- fyddodd yn y lofa, fwy nag 16eg mlynedd yn ol, pryd y bu yn gorwedd yn ei wely am dde'g neu deuddeg mis. Ysigodd yr anffawd hono ei gyfan- soddiad iach a chryf, a pharodd iddo i edrych flyn- yddoedd yn hyuach uag ydoedd. Onddaeth i allu cerdded, a ehyflawni rhyw oruchwyiion ysgafu. Yr oedd yn dilyn ei waith fel arfer dydd Llun cyn ei farw; ac yn y cwrdd gweddi cenadol nos Lun, ac yn cymeryd rhan yu y gwasanaeth, Oud boreu ddydd Mawrth cafodd ergyd sydyn o'rpirlys, nes colli pob ymwybyddiaeth, a'r nos lau dilynol ehedodd ei ysbryd '¡,t Dduw, yr Hwn a'i rhoes ef.' Prydnawn dydd Mawrth, daeth tyrfa eithriadol fawr yn nghyd, i hobrwug ei weddillion marw i'r gladdfa wrth gapel Ebeuezer, lie y bu yn tfyddlou ac ymdrechgar gyda gwaith crefydd am ragor na 30 miynedd, Fel y dy- wedai Mr Davies yn ei angladd, foi John Francis wedi bod yn egniol ac amlwg yn y gymydogaeth, ac yn mywyd yr eglwys yn y lie, fel aeiod defnyddiol a brawd uapiyg ac egwyddorol yn ei holl berthynasau, ac i fod y cyleh yn diotach, ar ol ei ymadawiad. Yr oeddent. oll yn barod i gydnabod nad oedd aelod fifyddlonach a gonestich, mwy ymroddol, a thangnef- eddus, yn parthyn i'r eglwys na'r cylch. Yr oedd yn hollol ddiymhoogar—yr oodd yn hawdd i gyd- weithio ag ef. i maflai yn mhob ddyledswydd gydag ewyllysg rwch t difrifwch. Yr oedd yn frawd aml- ochrog iawn—yn athraw goleuedig—yn siaradwr cyhoeddus, yn selog dros y cwrdd gweddi a'r gyfeill- ach, yn hollol ddidramgwydd, ac nid oedd ei siriolach fel gwrandawr-yn gyfaill calon i'r Weinidogaetb. Bu yn arweiuydd y gan, yn ysgrifenydd yr eglwys, ac yn ddiacon am flyuyddau—llanwodd yr holl swyddi hyn gydag ymroddiad. urddas, a boddlon- rwydd cytfredinol. Ni welsom ueanwr neb yn cael eymaint o fwynhad yu ei waith. Yr oedd yn hynod amynedagar a medrus gyda'n plaut yn yr Yagol Sul a'r Band of Hope, Yr oedd yu ddirwestwr egwydd- orol, a gwelodd ef y Band of Hope, a Themlyddiaeth Dda yu ei gogoniant yu nglýn a'r Eglwys. Dyhfai plant y gymydogaeth i'r cyfarfodydd hyn flynyddau yu ol ac yr oedd eu canu—a'u hadrodd a'u hymddyg- iad yn tynu sylw—yn destyn siarad, ac yn enill edmygedd pawb a fyddai yn bresenol. Nid oes neb all draethu gwerth dyn felly mewn eglwys. Pan yn ei wely, yn adeg y ddamwain a gyfarfvddodd, byddai y plant yn tynu i'w dy i gaei eu Sdysgu a'u parotoi i ganu ar gyfer cyfarfodydd chwarterol yr Ysgol Sul, a'r cyfarfodydd diwylliadol Yll y capel a'r cylehoedd, a byddai y beirnkid yn gallu nodi aliau ei ddysgybl- iono blith y Iluaws iyddai yu cystadlu, ac fel rheol byddeijt, yn cymeryd y gwobrau. Efe oedd yn dosb- arthu Tywysydd y Plant a'r Blwydcliadur. Gwnaeth apei daer at yr eglwys a'r rhieui, nos Sul cyn ei flirw, o berthynas i'r ddau gyhoeddiad uchod, nid er mwyn •
Advertising
Hysbysebu
Dyfynnu
Rhannu
LYNCiYRMAN, neu SEDD LYNGYR.—Hughes's THRU3AD WORM LOZKNGrES ydyw yr unig feddyginiaeth at yr heintiau hyn. Dyogel a sicr. In rhydd trwy y Post, Is 3c.—HUGHES, Chemist, Nantymoel.