Llais Y Wlad

Vow Readil. PRICE THRKEPENCE. THREE HOURS IN' THE GLEN OF ABER. A cm=>sir>" rs<* account <4 Aber Fii-A its attractions, by Ihe autWof- A R-.s.ian Ghost Story &c. Published by Messrs. Donglaa Brothers, Bangor. News-agents can obtain supplies on the usuax terms. BANGOR EISTEDDFOD PAVILION. IMPORTANT TO BUILDERS, CONTRACTORS, FARMERS ANi) OTHERS. Extensive Sale of VALUABLE TIMBER and other useful BUILDING- MAiERIALS. messes, owbn and SON/ AM. favoured with the instructions oi Mr K. U, Williams, of Carnarvon, Huilder and Contractor, to SELL BY AUCTION on a Field close to GARTH ROAD, Bangor, on Tuesday, the 8th day of feertero^r, 1874, and following day if requisite, the whole of the SUPERIOR TIUHHR. and all and other materia s used in the construction of the above Spacious Pavilion, consisting of 680 1 ineal feet Spruce Deals 8 by 4 from 14 to 28. ft long. 560 do <1" t by 4 „ 23 „ 28 370 do do 7 by 4 14,, M 4(30 do do 11 by 4 ^0 ,> 2o „ 0,2 -ri do do 9 by 3 10 „ 28 „ 6,160 do do 11 hy 3, 12 „ « 4"0 Pitch Pine 8 by 4 „ 20 „ a 752 feet Scantling 4 by 2 4.680 do ->.i by 7,484 do by 400 do j> by 4 21,913 Boarding 7 by 1 4 8,000 Battens 1 by S DEAL ENDS AND SUNDFY GAS FITTINGS, w'th •, The whole of the above will he arranged in Lots of various sizes. Sale to coinmauce at'll a.m. For any further particulars please apply to Mr R. R. Williams, or to Messrs. Owen and Son, all of Carnarvon. 3085 -1. AT EIN GO'iEBWYR. IOA.N MADOO, SARPKDON, A PKRERIN.-YD ein beeaf. ) YNYS MON.—Ofuwu lias gailwn wneud detuyrfd or ysgrif, gau t'i bod wedi ei hygrife': u nor iâ.u fel y mae yn dra anhawdd gwneud y diwygiadau angec- rbeidiol yuddi. W. J. LEWIS.—Byddern yr. dra diolcbgar am eich gwas- anaetb. SlLAset-Nis gailwn gylioeddi eich eithygl ar Eglwys Loeizr ac YnmeilUtuMtfc," am y rb.swua syml nad vdym yu awyddus i aaor fin c.olofoou i ymgecraeth grefyddol. Bydd yn hvfryd genitym dderbyn ysgnf- -JII noiiticaidd oddiwithych. GWYLIEDYDD. — Cwyna y G diebvdd tain oherwvdd tf a gedwir yn anwoddwa yo Methesda ond Did y-.ym yn barod i gyho^d-d cabldi^eth, KALOLLO.-Dicho» y byddai yn well Robino ymddaog- osiad eich llytbyr y mao peth&u fel pe yn y fantol ni.i WIL LLAHBEBIS.—Nis gailwn ciaeail eich dytuyr er Co'Hecl ein^ffolaebwyr ysgrifunu ar un tu i'r ddaleu yn unig, a bod genym hawl i dalfyru eu hysgrifau. CYll belled ag y gallwn, .bwriadwn gau all an newyddiun Ileol dik)wys, er r-,wyn gwiei,t(i y "Llais" yn-iliob vstyr yn NgWYDDIAiHJR CYf I1 REDINOL a CHENEDLAETHOL. P"b gohebiaethau i'w haufou erbyu bore VJawrth, neu 08 gellir yu gyut, a'ucyfeirio, —The Editors, LLAIS Y WLAD, Bangor. W Pob taliadau, ke.. i'w cyft-irio at Mr K W. DOUGLAS, LLAIS Y WLAD Office, Bangor. TELERAU GWERTHIAD "LLAIS Y WLAD." Pris pob copi nnigo1 yiv Un Ddiraai, neu un Geiniog gytia'r post. Os bydd rhai o'n derbyuwyr yudt-wis ei gael trwy y Hythyrdy yn rheolaidd, anfonir ef iddynt bob noa ittti am Is 3c y chwarter, os tf!Jir ymlaen Haw. Aufotiir svpynau i Dd<isb-»rthwyr am bedair cein. iogadimai y dwsiu wyia'r trAY!,& pbutticeiui,E, gyda'r post DOSBARTHWYE YN EISIEU. CaTem glywed gyda thrond y post ortdiwrth y rhai a ddymunent gael eti peunodi yn ddosbarthwyr LLAIS Y WLAD. Cànt. vr elw arferol, a cliaii ein bod wedi DYBLU MA lNTIOLI Y rAPVri, y mae hyay, ynghyda'r pris isel yn sicrha>i CYLCHREDIAD ARUTHROL. "Anfoner yn ddioed at y Perchenog, Mr K. W DOUGLAS, Bangor.

DYDD GWEN 1m, AWST 28, 1874. a, WYL v- GENEDL. Yr yclym yn defnyddio yr ymadrodd U Gwyl y Genedl," am y rheswm syml fod yr Eisteddfod yn hyfforddio nid yn uuig gwyl lenyddol. ond hefyd v:yl i groes- farnau ag sydd yn creu llawer goimod o ymraniadau yn ein mysg fel cenedl. Dangoswch i ni y pulpud, yr esgynlawr politicaicld, neu y maes newyddiadurol, a dangoswn nillau bob eiliw o ymraniad ag y dichon hauwr yr efraii eu cynnyrehu; ond ar esgynlawr yr Eisteddfod yr ydym; oil yn cyfarfod ar dir Dyffredîn, ac yn meiddio estyTi debeulaw cymdeithas y naill i'r llall, ac ynigrynhoi yn un fyddin wladgarol o dan faner fendigedig undeb, Pe nas deilliai mirbyw iesbad namyn hyfforddio pa bell cyrarfoci eenedlaethol i O'ldiwrtli yr Eisteddfod byddai yn dra taeilwng o'r gefuogaytli hvyat gwresog; ond nid ydyw hvnyna r.arnyii rljagymad- todd i'r daioni a gynnyrcha, ac y mae gan- ddi gyfrol o dcKwylliar-t cenedlaetliol wrtb gefn. Nid ydym yn petruso myntumio fod a fyno y sefydJiad EisteddfDdul fwy a Hu.rfiad eia nodweMion gwahaniaetho! fel cenedl nag sydd a fyno uiirhyw ddylanwad moesol na ciiyfreitliiol. vVrth gwrs, yr ydym yn hollol barod i gyfarfod ag am- bell frawd phariseaidd yn rhyihu ei lyg- aid mewn syndod,. ac yn darnodi y fati) haeriad fel cabledd ar y pulpud a phre- gethwriaeth; ond dymunem adgoffa, y eyfryw fod cenedloedd ereill yn cyfranogi o fenditbion y naill a'r llall, a gofynem yn ostyngedig iddo ein cyfeirio at ryw fynhonell amgen na'r Eisteddfod am es- boniad ar y gwahaniaeth sydd yn bodoli mor eglur rliyngom a chenedloedd ereill. Y gwir syml ydyw fod yr Eisteddfod, drwy offerynoliaetli cystadleuon, yn ein gwneud yn genedl o ddarlleiiwyr, vsgrif- enwyr, a meddyhvyr ac' er ein lioll an- fanteision addysgol, yr ydym, fel gwerin, yn uwch on hysgwyddau i fyny nag un- rhyw genedl gymmydogol. Ac os oes sail i'n hymresviiiiad fed yr effeithiau pwysig hyn yn ddeilliedig oddiwrth yr Eisteddfod, yr ydym yn ystyiied y cydnebydd pawb fod y sefydliad- yn deilwng o gefnogaeth fel meithrinfa ddihat'al athrylith Gymreig yn annibynol ar goleddiac1 ein hiaith a'n defion cenedlaetliol. Pa un bynag a gydnabyddir hyn ai peidio, nid oes dadl nad ydyw yr hen sefydliad sydd wedi dal ystormydd can- rifoedd wedi ymwreiddio yn ddwfn mewn daiar ffrwythlon yn sercbiadau y cenedl, fel y cafwyd prawf diymwad yn mhob- logrwydd a llwyddiant yr wyl genedl- aethol a gynnaliwyd yu ninas henafol Bangor yr wytlmos diweddaf. Nis gallai neb ystyriol olygu y torfeydd anferth o bobl barchus a deallus a orlanwent y babell eang heb addef fod yn yr eistedd- fod ryw elfenau cydfynedol ag anianawd y cymmeriad Cymreig; ac nas gallasai unrhyw ddylanwad arall attynu y fath gydgasgliad o elfenau cymysgedig gydag un am can moesol cynredm. ichydig flynyddau yn ol edrychai y bendefigaeth Gymraeg gyda yswiWod ar y sefydliad, a rhoddant eu nawdd yn unig fel math o gerdod a gwatworai y wasg Seisnig ein cynnulliadau gyda'u boll egni, yn ddi- arwvbod o'r amcanion canmoladwy oedd genym mewn golwg. Erbyn hyn y mae agwedd pethau wedi p.wlil rrviw-1 u&iaengaetli yn addurno em cynnulliadau, ac yn ymffrostio yn eu hiaith, eu gwlad, a'u cenedl; a'r wasg Seisnig wedi troi i'n dyrchafu gyda'r un yni ag y ceisiai ein darostwng ychydig flwyddi yn ol. Yr ydym yn rhwymedig i Mr Watkin Wil- liams am weinyddu cerydd mor llym ac haeddianol i'r Echo am ymgymeryd k charnlivvio amcan mawr yy eisteddfod. Golygai y newyddiadur hwnw mai amcan yr eisteddfod ydoedd dylanwadu ar y Cymry i ymlynu wrth eu cenedligrwydd a llefaru eu hiaith, drwy offerynoliaetli gwobrwyon am farddoniaeth Gymreig; ond yn ffodus y Eiae yr Echo yn eithriad yn y syniad culfarn hwn sydd wedi cael ei goleddu yn rhy hir gan ein cymydogion. Ond pe na fuasai genym unrhyw amcan amgen na meithrin ein cenedlgarweh a cboledd ein hiaith, nid ydym yn gallu dirnad ar ba gyfrif y dylai ein cynnull- iadau tangnefeddus aflonyddu ysbryd ein cymydogion. Yn ein tyb ni y mae yn llitwn bryd i'r pwngc ieithyddol gael gor- phwysfa, oblegid y mae wedi ei rygnu i -0 farwolaeth. Y mae ein hiaith wedi cael daiar rhy ddwfn yn ein sercbiadau i unrhyw ystorm o watworeg estronol ei diwreiddio a thra yn ei choledd n id ydyiii yn gwneud hyny ar draul esgeuluso. shibboleth fasnachol ein cymydogion, drwy gyJrwDg pa un y galluogir ni i ym- gymdeithasu ac ymfasnachu a liwvnt. Fel byn, nis gellir dwyn un gwrthwyneb- iad safadwv yn erbyn amcanion ein gwyliau cenedlaethol, tra y mae genym Qn plaid y i-lititli eu bod yn argraffu eu dyl^nwad moesol ar y cymmeriad Gymreig; ac yn y goleu hwn haeddant t.- 0' gael eu befelychu yn hytrach na'u gwatwor gan genadloedd cymmydogol,

CRYNNODEB WYTHNOSOL. Gwnaed dinystr dychrynllyd drwy dan ynystod yr ychydig ddyddiau diweddaf. Eoreu Sul torodd tan eehryslon allan 5Xi Wn liaw-weithfa bertbynol i Mr S. Morley, .A.S., yn Nottingham, a chyn Uwyddo i attal en rhwysg yr oedd gwerth tua chan mil o bnniiau o nvvyddau wedi myned yn ebyrth i'r mal11an. Yn ffc) d us i'r perchenog yr oedd yr eiddo wedi ei yswirio mewn arnrywioi swyddteydd. Nos Sadwrn digwj'ddodd daniwain Kyffelyb inelinta Ijapyr herthynol i Meistrt R'chardson, ya SpringweH, Cyfi-ifir fod y golled rhwng deng mil ar hugain a dengain mil o bunnau. Ymddengys nad ydyw chwarelwyr Bethesda ac Arglwydd" Penrhyn wedi llwydclo i ymgymodi a'u gilydd etto, serch fodymgais at hyny wedi ei gwneud ddiwedd yr wythnos ddiweddaf. Cyfarfu Mr Pennant Lloyd bwyllgor y chwarel- wyr, ac eglurodd iddynt gynnygion ei arglwyddiaeth gyda golwg ar y dyfodol, ond hyd yn hyn nid ydyw y eyfryw gyn- nygion wedi cael derbyniad. Wrth egluro syniadau ei arglwyddlaetb, cymmerodd Mr Lloyd fantais i weinyddu cerydd Uym ac haeddianol i ymyrwyr y wasg, pa rai a fynent wneud y rhwyg yn fwy drwy y camliwiadau mwyaf dybryd a'r haeriadau mwyaf disail. Gresynwn fod y wasg Gym- reig wedi diraddio cymmaint ag i gael ei gwneud yn offeryn i elyniaeth bersonol wenwyno teimladau mewn cyfwng mor bwysig. Yr ydym ni yn ystyiied yn ddoeth ymochel rhag^rhuthro yn fyrbwyll i'r adwy, mewn hyder y bydd i'r ddwy blaid ymwueud â'u hachosion personol heb gael chwerwi eu hysbryd gan gabledd newyddiadurol. Dathlwyd dyfodiad larll Grosvenor i'w oed gyda rhialtwch mawr yn Nghaer yn ystod yr wythnos ddiweddaf, pryd y cyf- iwynwyd annerchiadau Ilongyfarchiadol i Duo Westminster ac lai-lf Grosvenor. Cedwid gwyl gyffredin01 drwy yr holl ddinas, a dygwyd y gweithrediadau dy- ddorol i derfyniad ddydd Sadwrn. Yr amgylchiad hwn, fel y gwyr lluaws o'n darllenwyr, a analluogodd y Dac i lyw- yddu Eisteddfod Freiniol Bangor ar ddydd ei hagoriad. N rhyfd 1 > 1 y Maeslywydd Bazaine yn cael y derbyniad mwyaf brwdfrydig vn mhob lie yr ymddangosa, oblegid os coleddwyd amheuaeth am ei wroldeb yn Metz, nid oes dadl na chydnebydd y sawl a ddarllencdd banes ei ddiangfa ddi- weddar ei fod yn feddianol ar ddigonedd o ddewrder. Ysgrifenodd at y Gweinidog Cartrefol 'i'w sicrhau na chynorthwywyd ef i ddiangc gan neb oddigerth ei briod a'i nai, a chyfiawnha ei ymddygiad ar y sail na chondemniwyd ef yn gyfreithlon. Am na chydnabyddir geirwiredd yr hanes yn ol adroddiad Madame Bazaine, tybiodd yr awdurdodau gwladolyn ddoeth wahardd i ii(wyddiadaron gynnwys darlunian, n'v Anfynych y cofnodwyd hanes llofrudd- iaeth mwy erchyll na'r un a ddigwyddodd ychydig amser yn ol yn nghymmydogaeth Llaneurwg, a boreu dydd Llun gweinydd- wyd y gyfraith yn ei boll lymder yn nien- yddiad Gibbs, yr hwn a euogfarnwyd o'r trosedd ysgeler. Parhaodd y dyn truenus i ardystio ei ddiniweidrwydd hyd yr eiliad olaf, ac aeth i dragwyddoldeb heb gyf- addef ei euogrwydd. E dry id gohebydd un o'r newydàiaduron Seisnig foH sibrwd yn cael ei daenu am un Rogers, yr hwn a gafwyd ychydig ddyddiau yn ol wedi cyf- lawni hunanladdiad ger llanerch y llof- ruddiaeth. Ar yr unfed-ar-ddeg cyfisol cychwynodd boneddwr o'r enw Mr Wilton, Llundain, ar ei daith, gyda'r bwriad o esgyn y Wyddfa, ac hyd ddydd LInn methwyd er pob ymchwil i ddylod o hyd. iddo, Modd bynag, yn hwyr ddydd Llun darganfydd- wyd ei gorph ar ochr Capel Curig' i'r Wyddfa. Bernir oddiwrth y llanerch ar ba ufl. y darganfyddwyd y corph ddarfod i'r boneddwr anffodus esgyn y mynydd, a'i fod ar fedr dychwelyd drwy ffordd Capel Curig i Bettws-y-coed pan ddi- gwyddodd y ddamwain ofidus. Crewyd cyffro anarferol yn Manchester ddydd Mawrth drwy hysbysrwydd am lof- ruddiaeth a hunanladdiad arswydus a gyflawnwyd yn y Prince's Club. Ym- ddengys fod dau foneddwr o'r enwau Mi- Herbert Barge, a Mr M'Lean yn aelodau o'r clwb, a thua phump o'r gloch arwein- iwyd Mr Barge i'r ystafell iie yr ydoedd ei gydaelod yn ysgrifenu. Nisgwyddirpa beth a gymmerodd Ie rhyngddynt, ond cyn pen ychydig eiliadau clybuwyd swn ergydion. Rhuthrwyd i mewn yn ebrwydd, pryd y cafwyd y ddau foneddwr yn farw. Yn llaw Mr Barge cafwyd dryll, o ba un yr oedd tair ergyd wedi eu gollwng allan. Yr oedd dwy o r ergydion wedi en gollwng at Mr M Lean, a chyda 'r drydedd saeth- odd Mr Barge ei hun drwy ei ben. Bernir mai cweryl carwriaethol a arwein- iodd i'r gyfiafan eehryslon.