Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

6 erthygl ar y dudalen hon

--AT EIN GOHEBWYR.

TELERAU GWERTHIAD "LLAIS Y…

DOS B ART aWYK Y N J3ISI EU.

DYDD GWENER, HYDREF 23, 1874.

....4 - ' • ?; J>. oj CYFFRO…

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

4 • ?; J oj CYFFRO YN Y GWERSYLE. Ynsicrqigon, y nrae cyffro yn ngwer- syll RadioaJai,dd y Fam Yiiys a phrif ddinas y Crispiniaid wedi ei meddiannu ond, attolwg, paham y terfysgir ac y meddylir pethau ofer ? Nid oes ond ychydig fisoedd er pan ferwinai crechwen bmddugoliaeth ein clustiau, ac uid ydyw etto wedi dystewi ar dabyrddau ein clyw a phaham yr aflonyddir mor gynamserol ar heddwch ynys y derwyddon ? Attebed y sawl a graffodd ar fn, ydr y llysoedd cofrestriadol, oblegid yn y canlyniad y gorphwys yr esboniad. Ar ddechreu y flwyddyn bresennol, dychwelwyd dau Radical yn aelodau dros y sir a'r bwr- deisdrefi, gyda mwyafrif sylweddol; eithr erbyn hyn y mae yr ynys wedi ymwisgo !í!' a, sachlian a lludw edifeirweh, ac wedi amlygu ei thueddfryd ddiamheuol i wneud iawn am ei gwyrdro byrbwyll. Nid ydym ar un cyfrif yn awyddus i fod yn llaw- drwm ar etholwyr Mon, oblegid yr oedd Mr Richard Davies wedi sicrhau addewid o'u pleidleisiau cyn breuddwydio am frwydr. Ymddygodd Mr Davies yn ddoeth yn ei genedlaeth, ac ni charasem iddo brofi chwerwder athrawiaeth newydd-anedig yr efengylwr o Dy'nllwyn, drwy i'r ethol- wyr dori eu hammodau ag ef. Yr unig beth sydd yn ein rhyfeddu ni ydyw ddar- fod i'r Cadben Bulkeley, o dan y fath an- fanteision, lwyddo i ennill y fath nifer o gefnogwyr mewn pleidgeisiad o dri neu bedwar o ddyddiau, yr hyn sydd yn argoeH na raid iddo bryderu nemawr am ei ddychweliad pan adnewyddir y frwydr. Cadarnheir hyn yn y ffeithiau fod y gym- deithas Geidwadol wedi estyii ei chang- henau dros yr lioll ynys, a buddugoliaeth rhagbarottoawl anwadadwy wedi ei hennill yn y llysoedd cofrestriadol yn ystod yr ych- ydig wythnosau diweddaf.. Os oes unrhyw annghredadyn yn amheu nad ydyw y llanw politicaidd wedi troi, bydded iddo wylio ysgogiadau y Radicaliaid, a chaiff argyhoeddiad ebrwydd. Cydnabyddwn yn rhwydd fod cyfoeth- ogrwydd Mr Richard Davies wedi ennill iddo ddylanwad eang yn nghylch ei en- wad, a diamheu i laweroedd yn eu dini- weidrwydd gasglu oddiwrth hyny y prof- asai yn uwch; o'i ysgwyddau i fyny na'i frodyr yn y ddeddfwrfa Hrydeinig, ond y mae profiad wedi hyfforddio iddynt esbon- iad ,ymarferol o'r ddihareb yn nghylch y mynydd yn esgor ar lygoden. Nid ydym y I yn cyhruddo Mr Davies o wneud addewid- ion helaeth, ond wedi manylu o honom ar ei yrfa seneddol gofidus orfod cyfaddef ein siomedigaeth yn yr ymchwil am ei gyflawniadau. Heblaw hyn y mae genym i'w adgoffa o'i ymgais i dafllu dwfr oer ar ymdrech Mr Hugh Owen, Llundain, ar ran y Brifysgol yn Aberystwyth, mor ddi- weddar a Chymmanfa Bangor, yr hyn, os nad ydym yn camgymmeryd yn ddy- bryd, sydd gwbl groes i deimladau gwladgarol etholwyr Mon. Yn ngwyneb y ffeithiau hyn, a'r der-' byniad tywysogaidd a roddir i'r Cadben' Bulkeley yn mhob cwr o'r ynys y gwnelo ei ymddangosiad, nid ydym yn rliyfeddu ddarfod i'r Radicaliaid wneud,un ymdrech i grynhoi holl hufen eu bathrylith i gym- manfa boliticaidd Llanerehymedd ddydd Gwener mewn trefn i geisio cyfnerthu eisSo" teddle sigledig Mr Davies. Yn mysgy llefarwyr, gwnaeth Mr Henry Richard ei ymddangosiad o. bellder byd, ond yn ein tyb ni nid oedd yri -ed araeth ddigon o newydd-deb i haei|du taledigaeth ei glud- iad. Fel y cysgod o Miálla daftwyd gan y amgylcbiadau.ar jw^faii sectyddiaetli sen- eddol-, c awn ]^ri($ichard ddiflasu ei svp- yn gwiaBikwyri a'r hen athrawiaeth wrthod< dig .a chyfeiliornus mai geiriau cyfystyr ydyw Ymneillduaeth a Radical- iaeth. Yn ofer ac am ddim y Hafurir i geisio darbwyllo corph o bobl ddea.llus a diwylliedig fel. etholwyr Mon na ddylid ymarfer rhyddid barn mewn gwleidydd- iaeth heb gydsyniad a chyfarwyddyd y bugeiiiaid ysbrydol; ac ni lwyddir mwy- ach i godi bwgan y ddisgyblaeth, oblegid yn nirgelwch y, ¡J}fwlYlll¥Le edefy screw santaidd wedi ei phylu. Ar lwyfan p dadleuol y Rhyl gallasai araeth Mr Richard wneud argraff ar y gwyddfodolion, pe digwyddasai dderbyn IlèrFicer Caer- narfon ond riifyn Moil ymborthi ar gawl cyfansoddedig o elfenau mor annghydnaws a chrefydd a gwleidyddiaeth. Yr oedd presenoldeb a datganiadau M!r MorganLloydaChadben Verney ar yr un llwyfan yn dwyix, ar gof yn rymus ini gyfeillgarwch Herod a Pheilat. Nid oes ond ychydig fisoedd er pan oedd llewys politicaidd y brodyr hyn wedi eu torchi, a'r ddau yn y cylch etholiadol yn ben- derfynol o ymladd y frwydr hyd y cam; ond erbyn hyn, wele hwynt yn ymryson seboni eu gilydd. Dichon mai yn eu serch angerddol at yr achos sydd mewn perygl y ceir yr esboniad mwyaf bodd- haol o'r annghyssondeb ymddangosiadol hwn, ac nid ydym ni ar un cyfrif yn gofidio oblegideu cymmôdiad hyd nes y caffont achlysur nesaf i -syrthio allan. Gan Mr Richard Davies ni chafwyd ond ladolygiad arwynebol a glasdwraidd o gyflawniadau y Ceidwadwyr, pa rai a ganmolai yn gymmysgedig ag ambell ¡..ii"'¡ :J «. t;, -,rCr.\ i l: f chwedl wrachiaidd; ond drwy ryw anffawd digwyddodd annghofio hysbysu ei ethol- wyr o unrhyw weithred nerthol a gyf- lawnodd ei hun, heblaw eistedd fel cerflun ar un o feingciau y shady side." Nis gallai ychwaith gyfeirio at unrhyw wr- hydri o eiddo ei blaid yn ystod y senedd- dymhor; ac yn enw pob rheswm, ar ba gyfrif y disgwylia i'r bobl ddigymmod a'r fath gynnrychiolydd diymadferth? Yn ofer y sebona Ymneillduaeth Mon, oblegid y mae yr etholwyr yn ddigon treiddgar i, ganfod y gwabaniaeth rhwng crefydd a gwleidyddiaeth, y gymmanfa a'r senedd. Ni fynem gyfyngu rhyddid y Radicaliaid yn mhob ymdrech deg i amddiffyn eu meddiant mynedol o'r- gyiinrychiolaeth, na dannod icldyilt yr angenrheidrwydd a wTasanaeth "ApostolHeddwch" i ychwàn 9 egu cyffro y gwersyll; ond yn myeft-y cyfyngder hwn yr ydym yn cael boddliad wrth weled cofleidiad serchog a chyffredin- olyr egwyddorion Ceidwadol yn y Fam Ynys, fel y mae genym yr hyder llwyraf y sicrhawn fuddugoliaeth ogoneddus pan elwir nesaf ar ein lluoedd i faes y frwydr, o dan arweiuiad y Cadben Bulkeleyl

CRYNNODEB WYTHNOSOL. ' '