Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
5 erthygl ar y dudalen hon
YMYS MON.;
YMYS MON. II. Yu Mou Derwyddun oe.0 nt Y D caru 1Tlgi"DU>g.yut (i'" 51 Wedi cyfnod hyuud hir Heddyw'u hohoo heiriid welir Hyd eiu tir ft] i wirio Navvr, hyo a fu yr ben FOD. Ynddi riiyfel a helynt A braw,geia .yu uiha^bro-^ynt.j -f Gyti.*fiA^,g|udiifau# I GlY\Vlda g':aed,hwy'á gwl,ad u! WtitLIiju íèïtlLu -in loii yut, Urddetlig-a iieu\id ydynt, Melusi eain cau a luuliant, A nJwyu liwyl iLiewu C,VIll a uant. Morwyllt. BARRAS. Bai -race, neu y Forth Newyda," ferr.lJ un adeg rhwng Mon ttC Adan. Suddodd vsgraff y Barras, trwy aiderwcii y porth- \veision, ar y pummed dydd o Awst, 1820, "yda 26 o bersouau yncldo, o ba rai ni ..chubwydond un ya unig, sef dyn o'r enw Hugh Williams. Orybwylla Row- lands am weddillion cromlech fechan ar dir y Ba-r'ras. Darganfycldwyd amryw olion hynafiaethol yma o dro i dro. in y Barras y triga'r awenydd pur a'r lienor coeth, P. Mon, hen foneddwr ilednais ag y mae ei gyfeillacii ddiddan yn wertii ei chaffael..Hir oes iddo. TPEFARTHEN A alwyd felly oddiwrtli Arthen, mab ieuengaf Cadrod 1-fardd. Bu cangen o bencleulu y Penrhyn yn preswylio yma, ac yr oeddynt, yn ol arfer yr oes, yn cadw ty y dref-Citeriiarfoti-ar yr un pryd, sef y Has Mawr, yr hwn a saiai yn y man y mae y Furciinadfa Newydd yu sefyll arno yn bresennol. William Griffith, Ysw., o Drefarthen, oedd fab Syr William Griffith, o'r Penrhyn, marchog, a hanai o du ei iam o dylwyth y Pulestoniaid o Gaernar- fon. Claddwyd ef yn eglwys Llanbeblig, lie mae cofadail arddercnog iddo, ac arni effigies alabastr gorweiddiog o hono ef a'i wraig Y feddargrafl" sycld fel y canlyn Here lieth the body of William Grif- fith, Esq., the son of Sir William Griffith, Knight, who died Nov. 28, 1587; and Margaret his wife, daughter of John Wynne ap Meredith, Esq., who built this tomb, 15V3. Yr oedd William Griffith, Ysw., yn YvT dylanwadol yn ei oes, a chrybwyllir am dctno yu Records of Carnarvon. Iddo ef J cyfanoodcbdd William Lleyn "Cywydd i oiyn eymmod gwr boneddig o Gaernai- fon," 1560. AclargraffNvyd y cywydd cym- mod hwn yn y Brython, cyf. iii. t.d. 263. -Dyived y'bzirdd Salmon wyd gyfion di gam, Sy ar ol dau Syr William fie staeuia Had Tad ua'r Taid, in! p'je'$taeLiJ. Had PiLtyuiaict .;ftc I ■ Can am 'V Meibtres Margaret, luDed lau," sef -7" Priori Willi 'U), pryd Olwen; :V iailied i/ir u VVydir wtli .• Uwtj yw mere!' Sion gyfiou gu, 'a Udiclau aeddyohu ,Jf Bif.ua. liou vvaed brenhiuawl, •• Uu* dy /wivid, eawir Jy fawl." Cawn y crybwyllion a ganlyn am ddau" o feibion drefarthen ;— "William Griffith, LL.D., oedd fab i William Gruffydd, o GaeinSjifon, o iVlal■ garet; ferch i Jofan Wynn ap Meredydd, o Wydir. Yr oedd yn aelod seneddoL dros dref Gaeiuarfon, yn chweched Senedd y Erenhines Elizabeth, yr hon a ymgyfarfu Hydref 29, 15.86, Capten Moras Gruffydd ydoedd bum- med mab i William Gruffydd, o Gaernar- fon, a brawd i'r Dr. Gruffydd uchod. Gwasanaethodd yn yr Iwejddon holl ddyddiau ei leuengctid, ac am ei wasan- aeth citfodd ei ddyrchafu. Yr oedd yn un o Gynghorwyr Talaéth Connaught, ac yn byw yn y castell hwnw tra y, bu yno, yr hwn a adeiladwyd ganddo ef ei hun.Y Bryihon, cyf. v. t.d. 375. Ond etifedd y rhagddywededig William Griffith a Margaret ei wraig oedd John Griffith, Ysw., Trefarthen, uchei-sirydd Mon yn 1587. Uwch porth y Plas M'awr yr oedd yn gerfiedig W.G.: J.G. M.G. 1590. William Oriffitlh Ysw., etifedd ac olyn- ydd John Gnlfith, Trefarthen, ydoedd y Li ri uchel-sirydd Mon. JU 1605 a 1626, Trosglwjddwyd Margaret Griffith, aeres Trefartlien, o Griffith Jon.es, 0. Castell- marc-li, yn Lleyn—IVfargaiet, i)jerch ac etifecld.es yr hwn a briododci Syr William Williams,.Barwnig, y EaeuoJ, ^rwy yr undeb priodasol hwn unwyd eliieudiaotiuiu y Eaenol u Treiarthen. PQWi- HAMEL. R Y mae gwahaooi larnaai o barth tardd- iad yr ei.,w rhai mai Bortii Amwyll—" the gloomy ferry "—y dylai fod, a liyny oherwydd y cysgodid y fan yn y dyddiau gynt, ac etto i raddau, gan goedwigoedd tewfrig. Tybia ereill mai Porth Amelius-rhyw I-ufeiniwr, ond odid—ydyw y cywir enw.: tra, y maentumia iiaweroedd mai Forth y Moel y ilyw. ialiorthamet yr oedd iedd Blywarch ap Barn, argiwydd Menai, 1 darll-enwn i Tegwared Erenin roddi y Ireflan hod i Duuw a St. jbeuno," sef i ?onachlog Clynnog Fawr yn Arfon. Cawn swrn o henafiaethau mewn cyssyllt- iad a'r lie hwn. Yr oedd unwaith hen dref Geltitidd ar di-T Porthamel, ond yn awr nid oes yn aros faen ar faen o honi, Tybir iddi gaei ei dinystrio gan y Rhufein- iaid. Gerllaw ceir tair rhes o hen feddau ar lanerch a elwir hyd y dydd hwn Bryn Beddau. Perthynent yn ddiamheu i hen dref Geltaidd Porthamel. Ceir olio-a-niferi 0 Gytiau'r Gwyddeldd ar y tir. Ond i ddychwelyd at y Plas," yr hwn a helaeth- wyd yn ddiweddar gan y preswylydd- Arglwydd Boston, perchennog y faenor. Bu Meredyddion Porthamel yn deululled bwysig unwaith. Hanent megys Mered- yel(ion Cellinog ym Mon, a Phengwern a Myhachdy Gwyn yn Arfon, o Liywarch ap Bran, un o sylfaenwyr pymtheg llwyth Gwynedd. 1. Meredydd ap Thomas, o Borthamel, a briododd Efa, gweddw Da- fydd ap leuan o Lwydiarth, a merch iiiiys ap Meredydd. II. Richard ap Meredith ei ferch a'i etifeddes-III.-Elen a bri- I ododd William Bulkeley, ail lab Bowland Bulkeley, arglwydd Holcrofft. Fe adawn y Meredyddion ar hynyna, ac olrheiniwn ychydig ar Bulkeleys Porthamel a'a cyf- ethrych. I. William Bulkeley, arglwydd Holcroift yn sir Gaerlleon, ceidwad Castell Biwmaris, 1440, a briododd Ellen ferch William Gruffydd o'r Fenrhyn, a gweddw Bobert Paris. II. Rowland Bulkeley, ar- glwydd HolcrofIt, a briododd Alis ferch William Berkinchall o Lancashire, i. Syr Richard Bulkeley, marchog, Biwmaris, a briododd Catrin ferch Syr William Gru- ifyclct. ii. William Bulkeley, Ysw., Llan- gefni, a briododd Ellen, aeres Porthamel eu mab ac etifedcl-lll.-Richard Bul- keley o Borthamel, a briododd Alis ferch John Conwy o Bodryddan eu hetifedd— IV.-Ilichard Bulkeley, yr hwn a fu yn briod ddwy waith yn gyntaf a, Margaret ferch William Lewis o Bresaddfed: a bu iddynt amryw blant, scf-Howlancl, Wil- liam, Bichard, Hugh, Margaret (gwraig Owen ap John ap Rhys ap If an o Dre Feibion Meurig), Elisabeth (gwraig Tho- mas Williams, Ysw., Caer yn Arfon), Ellen, Mary, Ann. Yn ail ag Elisabeth ferch Rhys ap Sion o Fodychen, gweddw Bowland Bulkeley o'r Crymlun, a mam Jane Bulkeley o'r Crymlun. V. Rowland Bulkeley G Borthamel a briododd Jane Bulkeley o'r Crymlun, a symmudasant i Bias Llangefni, yr hwn a sylfaenwyd gan Wm. Bulkeley, a lIe y trigai mewn rnwysg a bri. VI. Rowland Bulkeley o Borth- amel, wyr y rhagddywededig Rowland a Jane Bulkeley, a briododd Mary o deulu urddasol Penymynydd, Mon: eumab-—VII. -Syr Francis Buikeley, o Langefni. Bu William Bulkeley o Langefni a Porthamel yn Deputy Sheriff sir Gaernarfon dros ei frawd Syr Bichard Bulkeley, yn y flwydd- yn 1536, ac yn Uchel Sirydd Môn yn 1544. Cynnrychiolodd Rowland Bulkeley o Borthamel Ewrdeisdref Biwmaris yn y Senedd 1553. Yr oedd yn Uchel-Sirydd Mon yn 1569. Bu Bicnard Bulkeley o, Borthamel yn Uchel Sirydd Mon yn 1598, 1602, a 1639. Bowland Bulkeley o Borth- amel yn 1653 a 1666. Bu farw yn 1666. i'r oedd Biciiaid Bulkeley o Borthamel yn Uchel Sirydd Mon yn y n. 1675. Yn y flwyddyn 1681 cawn Bowland Wynn o Borthamel yn Uchel Sirydd Mon. Yr oedd Mrs Mary Bulkeley, Plas Llangefni, yn foneddiges nynaws ac elusengarol. PLAS COCH. Perthyna dyddordeb nid byckan i'r lie hwn, canys yma, tua dechreu y ddeuddeg- fed ganrif y trigai Liywarch ap Bran, ar- glwydd Cvsmmwd Menai; ac yma yr an- nedda yn awr ei ugeinfed disgynydd, trwy ei fab hynaf Cadwgan. Arfbais Liywarch ydoodd: Argent, a chevron between three rooifs, with ermine in their bills, sable:" hyny yw, "Yn y maes gwyn, cwpwl du rhwng tair o frain duon ag ab- wyd yn eu pigau." Hyd y flwyddyn 1569 gelwid y lie Forthamel, pryd yr ailadeil- adwydyty gan y perchenog, Hugh Hughes, Ys"Ý, a.c y galwyd ef Plas Cocii oddiwrtli liw y meini 4,4defnyddiwyd yn yr adeilad- waith. Helaethwyd y plalas gan Syr Wil- liam B. Hughes, marchog, tad y perchen- nog presennol, William Bulkeley Hughes, Ysw., A.S. dros fwrdeisdrefi sir Gaernar- fon. Taflwn olwg dros gylran o achau'r Hughesiaid o'r Plas Coch :— I. Hugh Hughes, Flas Coch, mab Daf- ydd Llwyd ap Huw o'r lien bias, oedd gyfreithydd cyffredinol dros Ogledd Cymru illw Mawrhydi y Erenhines Elizabeth. Pennodwyd ef yn Arglwydd Brif Earnwr \,1 yr Jwerddon gan lago I., ond bu farw yn is Llun^in (Oyn myned trosodd. Bu yn uckeisiry^l&pn yn 1581; 1592, 1600, a isi iynrychiolodd J sir yn y Spneda yn West- minster yn y 89ain fiw/ddyn o deyrnasiad y Erenhines Elizabeth. Briododd Eliza- beth, merch Simon Montague, brawd Edward, barwn Montague o Boughton, a Henry Iarll Manchester. Eu plant oedd- ynt :— 1. Jioger H.ughes, Flas Coch. 2. Elizabeth, a briododd Daifydd LlNvyd, Ysw., Llwydiarth. 3. lariw, a briododci.G. Bryn|iir, B.D. 4.' Elinor, a briododd Bicliard lwyd, Ysw., RhosgylL 1.1. Roger Hughes, ei fab, < III. Hugh Hughes a ddaeth i r etifedd- iaeth yn 1650. Ei fab yntau, IV. Roger Hughes, yn 1675. Yr oc-cld yn uchelsirydd yn Mon yn 1685. Ei fab, V. Roger Hughes, a ddaeth i'r etifedd- iaeth yn 1700.-Afoi2, Menai a'i Gororau, gan Bardd Du Mon, nodyn. MOELDON. Perthynai y borthfa hon, fel y gweddill o borthfaoedd-Menai, ar'-y cyntaf i'r goron, hyd nes y darfu i Harri VIII. wneud an- nhreg o honynt i. Richard Gifford, yr hwn drachefn a'u ardrethodd i William Bulkeley, Yswain. Dywed hen draddod- iad lleol fod gan Arthur Frenin bont dros Foel-v-don, yr hon a wylid yn was- tadol gan In o filwyr," yr kyn wrth gwrs sydd yn lied amheus t ond adeiladwyd castell, neu wylfa feckan, ryw dri chan Hath islaw y borthfa, ar ochr Arfon i'r Fenai, gan Aeloedd, brenin Dulyn, taid Gruffydcl ab Cynan o du ei fam, rywbryd yn ystod teyrnasiad y tywysog hwnw. Dangosir olion yr amddiffynfa etto ar fryncyn ger Felinheli. Yr hyn a hyn- ododd Moel-don yw y galanastra a wnaed yma ar adran o fyddin Edward I., o dan lywyddiaeth William Latimer, yn nghyd a nifer o filwyr Gasconaidd a Hispaenaidd dan ofal Syr Lucas de Tany, ar eu dychweliad o Fon, 1282. Anfonodd Edward, yn fuan ar ol ei esgyniad i'r orsedd, fyddin gref i ddarostwng y Monwyson. Ar ol gwastadau gwyr Mon cyfeiriodd y milwyr eu camrau tuag Arfon, a chroesasant Afon Menai ar drai dtos bont ysgraphau, heb ystyried fod drwg yn eu haros ar y lan draw. Ar ddychweliad y llanw, pan yr oedd pob cyssylltiad a'r ysgraphau wedi ei dori, ymchwelodd Langciau Eryri" dan arweiniad Richard ap Walwyn, am eu penau, a bu lladdfa fawr cyclrhwng Iladd a boddi, collwyd dau cant o filwyr, heblaw amryw swyddogion enwog. Bhifwyd De Tany, Roger Clifford, ieu., Syr Walter Lindsey, a dau frawd i Robert Burnel, Esgob Bath, ac amryw wyr urddasol ereill yn mysg y lladdedigion —mewn gair, collodd tri-ar-ddeg o farch- ogion, a dau-ar-bymtheg o flodau bonedd Lloegr eu bywydau yn nghyflafan Moel- don. H De Tany a'i fyddin fel Pharaoh a foddwyd, Ei feirch a'i farchogion a fwriwyd i'r m6r." William Latimer yn unig a ddihangodd, a hyny trwy i'w farch allu nofio at bont yr ysgr,,ipha,u.HZst. oj Anglesey, gan y Parch. N. Owen; Hist, of Carnarvonshire, gan y Parch. P. B. Williams, &e.
- DIRWE ST.
DIRWE ST. FONEDDIGION, -Llawer o siarad ac ymgecru sydd wedi, ac yn bod ar y gair uchod. Er pob ymgais a wneir o blaid dirwest gan wahanol gymdeithasau, dal yn dra uchel ei-ben y mae meddwdod o hyd. I ba le bynag y trowch eich wyneb, cewch brofion helaeth o hyn. Y mae niter luosog o ddynion o bob dosbarth i'w canfod hyd yn nod yn ein trefydd by chain yn Nghymru ag ydynt yn debygach i anifeiliaid direswm nag i fodau rhesymol a chyfrifol, a'r unig achos o hyny yw eu hymlyniad wrth y gelyn meddwdod. Y maent yn mynych gyrchu i'w demlau ac yn penlinio o flaen eu duw anwyl a hoff Baachus. Y mae yn anhawdd i ni ddychmygu pa faint o niwed y mae y diodydcl meddwol yn ei wneud i gym- deithas yn gyffredinol, ac hefyd i deulu- oedd unigol. Amddifadir miloedd o deuluoedd o bob cysur ganddynt. Llen- wir ein carcharau yn benaf o'u hachos, ac hefyd ein gwaligofdai, a chymmellant ein cydgreaduriaid i gyflawni gweithred- iadau hollol annheilwng o fodau dynol. Wei, yn awr, beth yw y rheswm fod meddwdod mewn cymmaint o fri ? Yr atteb yw,—nad yw dirwest yn cael y gefnogaeth a cldylai gael. Pan y mao cymdeithas er pleidio dirwest yn cyfodi ei phen mewn ardal, prin y gall y ganfed ran o'r trigoiioa Yiuuiio li*. Y mae y rhai ag y disgwyliem iddynt gefnogi y cyfryw achos yn sefyll o hirbell gan ysgwyd pen a clywedwyd, Wnaf fi cldim byd a chymdeithas fel yna, ouan yr elo ac na bycldo mwy." Dyna yw llais mil- oedd o grefyddwyr ein gwlad, a thra y parhao y rhai hyn nid yn unig i beidio cefnogi, ond yn hytrach i wrthwynebu pob ymgais o blaid dirwest, nid oes genym obaith cael gweled meddwdod wedi ei ddileu. Yr wyf wedi clywed son, ac wedi darllen lawer tro am Gym- deithas Ddirwestol Eglwysig," ond nid wyf yn gwybod am gymmaint ag un gangen o'r gvnicleithas hono wedi ei sefydlu yn y sir yr wyf hyw ynddi. Byddai yn iiyfrydwch mawrgfwuled yr hen Fam yn deffroi i vmlacld YÚfwygwrol a than- baid o bifi,i4 dirwest. 1\ ypured j r amser pan y gweHr y gelyn ysglyfaethus nr lawr a dirwest yn bloeddio. coucwest, medd, DIRWESTWR. -7"
[No title]
DeaHwn fod symmudiad ar droed yn y Deheudir i Suriio cronfa er cyflwyno tysteb 1/ genedlaetliol i "Caradog," arweinydfi enwog y cor Cymreig yn nghystadleuaeth jPalas r"
Y GWIBIOJNEJJJJ A ball".
Y GWIBIOJNEJJJJ A ball". FONEDDIGION,-Pan yn bwrw golwg dros ddalenau y LÙtÍs nos Wener diweddaf, gwelais amryw grybwyllion am Arglwydd Fenrhyn yn ei gyssylltiad a'i" weithwyr. Yr oedd yn dda genyf weled un o'ch gohebwyr yn rhoddi cyfrif dor dda o'i haelioni a hyny mewn amryw ffyrdd ond gellir dyweud wedi'r cwbl na fynegwyd i ni mo'r haner." Ond at a ganlyn yr oedd fy meddwl yn cael ei arwain,Os ydyw ei arglwyddiaeth yn cael ei gyhuddo o ym- ddwyn yn greulon ac an.onest gan ben- boethiaid Badicalaidd trwy gyfrwng nOW- yddiadurol Caernarfon, &c., gallwn ddy- weud hefyd nad ydyw ei oruchwylwyr yn cael eu cau allan o gylch y triniaethau bustlaidd a chableddus, yn neullduol felly Mr John Francis. A chan y dichon fod amryw o ddarllenwyr eich newyddiadur yn amddifad o'r fantais i adnabod y bon- eddwr na gwybod rhyw lawer chwaith am ei gymhwysder fel gnanarlet- chwarel, ym- drechaf roddi darluniad goreu y gallaf o. hono.. Fel dyn o ymddangosiad allanol, gallwn ddyweud am dano ei fodyn mhlith y dosbarth cyffredin o ran inaintioli; mao yn meddu ar gorph lluniaidd, a chyfunol tu hwnt i'r cytfredin, ac yn ysgafn ei droed, a chwim ei gerddediad. Mae ei wyneb yn agored, a sirioldeb yn dawnsio ar ei ruddiau; mae treiddgarwck a ckraff- der i'w ganfod yn fflackio yn ei lygaid,— mewn gwir y mae yn ddarlun byw'o'r Dyn. Un o neullcluolion Mr Francis fel gitanager. ydyw moesolrwydd ei ymddygiadau yn mhlith y gweithwyr, ac hefyd yn ei wein- yddiadau tuag attynt. Er nas gellir ddy' weud ei fod yn meddu ar ormod o dyner- wch, nis gellir dyweud chwaith ei fod yn gwneud i ormodedd a gerwinder, ond ceir ef rhwng y ddau gyfeirnod yna. Ymddyga yn onest a diduedd tuag at bawb yn ol y goleu a dderbynia yn eu cylch. Mewn degau o engreifftiau o annghydwelediad rhwng y gweithwyr a'u gilydd, yr ydym wedi cael cyfiafareddiad y boneddwr hwn o ddefnyddioldeb annrhaethol. Er na fydd byth yn defnyddio iaith anfoesol na geiriau cableddus mewn un amgylchiad o'r fath, etto y mae mor benderfynol o weinyddu cyliawnder rhwng gwr a gwr ag ydyw y barnwr cywiraf yn mrawcllysoedd ein gwlad, ac yn;ddiddadl dyma sydd yn rhoddi cyfrif ei fod gymmaint yn ffafr y miloedd gweithwyr fu tan ei reolaeth ond er ein gofid, rhaid dyweud fod y gelyn ddyn" wedi dirgel fwrw kadau anngkydfod rhwng rhai o'r gweithwyr a'u parchus reolwr ond yr wyf yn sicr, wedi yr elo yr aflwyddiant hwn heibio, y bydd Mr Francis yn ganmil dyfnack yn meddwl a serchiadau y gw eitkwyr nag y dichon i'r giwed ymyrgar sydd yn bwrw miloedd o'r chwarelwyr i ddannedd dinystr a tkylodi byth fod. Cymmwyscler arall yn Mr Francis, fel ag i'w wneud yn ddefnyddiol fel penrheolwr gwaith, ydyw ei fod yn beirianycld rhagorol. Ni raid ond arwain y dakllenydd 'at ffeithiau sydd i'w canfod yn Chwarel y Penrhyn a man- au ereill na chaiff y boddhad llawnaf o'i allu yn y gelfyddyd werthfawr kon. Yr wyf wedi cymmeryd sylw manwl o brif ckwarelau Cymru, ac yr wyf wedi bod yn gWeithio a'm dwylaw; mewn llawer o hon- ynt, a fy marn ddiduedd ydyw mai Cae- Braich-y-Cafn ydyw bi-ciihines yr oll. Ond, o ran hyny, lion ydyw ''tegwch bro a llawenydcl yr holl ddaear pob chwarelwr trwy y byd. Dygir y gwaith yn mlaen ynddi mor drefnus fel na chafwyd un achos i gyhuddo Mr Francis oherwydd yr un ddamwain a gywmerodd le ynddi er y prkd, y mae ef yn arolygu. Peth arall sydd yn hynodi y boneddwr hwn fel manager ckwarel. ydy w ei adnabyddiaeth hlr Ilech-faeii. Bai dyddiau yn ol,cefais y fantais o fod yn nghymdeithas rhai o is-oruchwylwyr y chwarel uchod, a'u tysi- iolaeth hwy ydoedd fod Mr Francis y cratfaf o neb a welsant erioed i wybod pa faint o geryg a ellid gael allan o'r gwa- hanol fargeinion. Ac er fod y gwaith yn amrywio cymmaint yn natur y faen, etto y mae ei bresennoldeb difwlch yn y chwarel yn ei wneud mor gydnabyddus yn mhob rhan o honi, fel mai anfynych iawn y bydd iddo wneud camgymmeriad wrth osod. Pan yn darllen y Llais nos Wener, dyweclodd cyfaill wrthyf fod tri o fonedd: wyr wedi bod yn ^dolf gu gosodiadau. Jtiy John Francis.' Trwy Beth t'rafferth, daqthr um i ddeall pwy oeddynt. Synais uwch- ben y newydd, chwarddais ynwyf fy hun, a dywedais yn ddistaw, Pwy sydd ddigon- 01 i'r pethau hyn ?" Os methodd y craff- af yn y wlad, pa fodd y gallai y tri wyr hyn, a hwy yn ddieithr, wneud y diffyg i fyny ? Terfynaf gan obeithio y bydd eich colofnau yn agored i mi roddi ysgrif neu ddwy etto braidcl i'r un pwrpas. GHWARELWR. JI' ,r
[No title]
Hysbysir fod Syr Watkin W. Wynn wedi ei ddewis yn un o lywyddion Eistedd- fod ddyfodol Gwrecsam, ac y mae ei rhag- olygon yn ymcldangos yn dra disglaer. Y mae glofa newydd wedi ei hagor yn iighymmydogaeth Malltraeth, Mon, gan Mr R. D. Roberts, Bhyl, a dywedir fod y glo a godir o ddosbarth rhagorol. ,.Ú"' L,