Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
CTP,TJLONDEB ARSWYDUS RHIENI.
CTP,TJLONDEB ARSWYDUS RHIENI. Yn Wolverton, ddydd Mawrth, tros- ^yddwyd John a Chatherine Addison i .efyll eu prawf am ddynladdiad eu geneth Uri jxilwyd-d. ar ddeg oed. Yr oedd y y^&gcedig yn ferch i'r gwr o'i wraig gyn- a dangosai y dystiolaeth ei bod wedi Ci\el ei chamdrin yn arswydus yn ystod y PP-dair blynedd diweddaf. Yr ydoedd yn ei chadw yn fynych heb ymborth, ac Y1 cael ei cheryddu yn echryslon. ^ydig ddyddiau yn ol, galwodd y fam- tyh-llghyfraitii rai o'r cymmydogion i'r He y cafwyd y druanes bach yn farw. batlgosai y dystiolaeth feddygol fod y Wedi ei hollti, a bod y corph yn ^dangos arwyddion o ysgelerder a« ^§en ymborth.
; Y GAETHFASNACH AMERICANAIDD.
Y GAETHFASNACH AMERICAN- AIDD. < Cyhoedda un o'r newyddiaduron dyddiol Sfysgenadwri yn hysbysu fod Syr Henry 0 JjUiott, y llysgenhadwr Prydeinig yn s §baercystenyn, wedi cyflwyno achwyniad 1 r Ymherawdwr yn protestio yn erbyn y j ^ethfasnach gynnyddol a ddygir yn mlaen gwahanol barthau o Ymherodraeth l^i'ci yn Africa. Addewir y bydd i psUrau efi'eithiol er darostwng y drafnicl- gael eu mabwysiadu.
__-----[ HYN A'R LLALL, YMA…
HYN A'R LLALL, YMA AC ACW. MEISTRI GLYGWRS,—Digwdd dwad ar draws cysgod y Blagard Bach sy 'n dwad allan ar ddydd Merchar rai o'r dyrnodia dyweutha ma. Anamal iawn byddai i 'n gweld yr erthyl hwnw. Wir ma un dos y rwsnos o'r stwff yn ddigon i ddyn o gylla cyffredin. Dw i 'n siwr bydd o 'n struggle ofnadwy gin lawar fund drw hono. Un dydd Merchar yr ail o'r mis ma ydi hwnydw i 'n son am dano fo yn owr. Ma yno fo lythyr o Landudno gin ryw un o'r enw Ap Creuddyn. A oes rhyw un yn gwbod pwy ydi 'r ap hwn ? Ma cimin o aps yn byd ma rwan fel nad oes dim yn bosibl nac yn ddichonadwy i chi gofio prun ydi prun; ond am y rhan fwya o. hony nhw fydda i 'n credu y dyla na fod c bach ar ol yr a-p i neud yr enw 'n gyilawn, ac yn striking ys dy- wad y.Sais. Ellwn i feddwl ma dau ddyn mawr iawn sy 'n Llandudno, sef Ap Creu- ddyn a rhyw S. 0. Hughes. Beth bynag sy'n brin gin un ma'r Hall yn meddu ix gyflawndar o hono fo. Hwrach fod Ap Creuddyn yn meddwl ma fo ydi tad bedydd yr achos Rhyddfrydig yn y Llan hwnw, os oes no ffasiwn beth yn bod; a hwrach fod yr S. 0. Hughes yn credu maio odd yn gwasanaethu yn y bedyddiad. Ella i sicrhau y ddau wr mawr ma, ma gwan- add iawn ydi'r olwg ar y plentyn hwn er y dydd y rhowd renw Radical arno fo. Ella fod S. 0. Hughes yn teimlo dipin yn swil, a leicia fo ddim gweld i enw miawn cysylltiad ac unrhyw swydd, tra ma Ap Creuddyn yn meddwl fod gyno fo ddigon o dalant ac yn spar i lenwi hannar dwsin ne ddwsin o'r swyddi mwya pwvsig. Dyma fel y ma Ap Creuddyn yn siarad yn y papur crybwylledig: Ciii caiff achos Rhyddfrydiath gam (enw genteel ar Radicaliath ydi Rhyddfrydiath), bydd fy ngwasanath i i'w gaul er cario allan fat- terion trefol, plwyfol, a sirol, ac er dewis y dynion gora a chymhwysaf yn mhob swydd." 0, Rads gorfyleddwch a chan- wch fwledi, dyna i chi champion o'r di- wadd na fydd yr un gelyn byth yn ddigon rhyfygus i syfyll o'i fiaun o. Fe, dynith bob daint o safn pob ci a feiddia ydrach, heb son gyfarth, ar yr wyn Radicaladd. Fe gant y porfeydd gleision i gid, a'r coedwigodd tewfrig i cysgodi nhw rhag y tes a'r dymhestl! Prysurwch, 0 Rads i bitchforkio y dyn hwn i ryw swydd o awdurdod, yna fe fyddwch yn ddiogal. Fe falith o am ddewis y dynion gora a chyra- hwysa i lenwi yr is-swyddi. Os oes gor- mod o bowdwr wedi mynd i lygid ambell un fel nad all o ddim gwela i fod yn general secretary, dyma i chi, ellwn i feddwl, well dyn o'r hanar na run o hony nhw. Peidiwch ag oedi bargan miawn mynyd, rhag ofn ichi gaul cam, mhesa bach gwirion i. Ma'r dyn hwn yn teimlo- i bwysigrwydd yn barod, yn ngwynab clyddediga-th yr hyn a alwyd am ystod i bywyd byr yn Gymdeithas Ryddfrydol yn Llandudno. Dyma fel ma fo'n deud Yr ydym yn galw ar Meistri Thomas Parry, J. Spiather James, John Ridge, a W. Woodley, i ail-ffurfio ein cymdeithas." Meistri Glygwrs, hwrach boch chi yn na- bod y bodau hyn. Ma'n ddiama v bod nhw'n bwysig fel Rads, yn i myddylia i hunin, os nad ydy nhw felly yn system y cread. Y mau Baal yn galw, utyddhewch dduwia, a llyfarad yn gyntaf o honoch yr un sy'n perthyn gosa i'r creadur gyrydd- odd Baalam, os nad ydach chi i gid yn proffesu run byrthynas. Ryw un yn galw efo mi y myiixid ma, ac yn deud ma run person ydi S. 0. Hughes ac Ap Creuddyn. Wei, bobol anwyl, ddylis i rioed fod natur wedi bod mor hael wrth un person. A fydda ddim yn well i chi, Rads, godi tys- tab i'r dyn hytiod hwn—medal o India Roc, ne rwbath melus felly. Dwrnod o'r blaen cyfarfod a'r Archfardd,y Blagard Bach yn un llaw a darn o Ink Eraser yn llaw arall iddo fo, a dyna lIe rodd o'n rhwbio yn galad. "Be ti neud, Rarchfardd ?" meddwn i wrtho fo. "0 treio caul coes yr Y ma i ffwrdd." medda fynta. Pa Y," meddwn ina, "dyroweld?" "Wei dyma hi," medda fo yr Y fawr sy o flaun Thesbiad. Ydw i 'n treio rhwbio i choes hi ffwrdd, wedyn mi na V, ac ydw i 'n meddwl bydda hyny yn fwy suitable iddo fo." Wir, Meistri Glygwrs, wath be ddeudo neb, ma Rarch- fardd yn philosoffar trwyadl. Mau o wedi gweld nad ydi sgyfenu hanesyn ne ddau o tien lyfra ddim yn profi fod dyn yn lienor nac yn hynafiaethydd. Ma man bypura Radicalaidd y wlad, yn nenwedig rhai Cymru, megis ryw lawenhau y dyddia ma ohyrwydd afiechid Mr Disraeli. Ydw i 'n credu y bydda dda gyny nhw glywad fod y clefud yn un i farw- olath. Oni bau gweddeidd-dra, ma 'n siwr y basa cwrdd gweddi wedi i gynnal miawn liwar man i ofyn am iddo fo gauli gymryd y maith. ROBIN SPONC.
[No title]
Wrth drin -wynwyn, rhoddwch nodwydd ddur fam yn eich safn, un hanner i mewn, a'r banner arall allan. Drwy hyn gellwch bilio unrhyw wynwyn heb flino y llygad, .oblegid ?wna'r nodwydd ddur at- dynu y sudd iddi hun.
GWRTHDARAWIAD ANGEUOL AR Y…
GWRTHDARAWIAD ANGEUOL AR Y RHEILFFORDD. Cymmeroedd gwrthdarawiad le foreu dydd Mawrth ar gangen Lighthill o'r reilffordd y North British ger Glasgow Cafodd Allan Blair ei ladd yn y fan.
--"-----___------_._---HUNANLADDIAD…
HUNANLADDIAD POENUS. Prydnawn dydd Llun chwiliwyd i mewn i achos o hunanladdiad poenus a gyflawn- wyd yn Consett. Y drangcedig ydoedd dynes ieuaugc o Lundain, yr hon tua phum mlynedd yn ol a aethai i fyw gyda'i mhodryb, gwraig i felinydd o'r enw Todd. Wedi marwolaeth ei mhodryb, ymunodd y drangcedig a'i hewythr mewn priodas. Yr wythnos ddiweddaf wrth fyned i'r ystafell wely, cafodd y forwyn Mrs Todd yn eistedd yn ei gwely gyda chwpan yn ei llaw, cynnwysiad yr hon oedd wedi yfed. Wedi gwneud archwiliad ar y cox-ph- cafwyd fod y druanes wedi cymmeryd gwenwyn, a dychwelwyd rheithfarn i'r perwyl hwnw.
ACHUBWYD HI GAN El CHIGNON."
ACHUBWYD HI GAN El CHIGNON." Tra yr oedd boneddiges yn New York, yr hon a arferai wisgo chignon, yn myned yn mlaen gyda'i gorchwylion teuluaidd arferol, tybiodd ei gwr yn briodol wneuth- ur ymosodiad arni gyda bwyell. Yr oedd dull ei ymbsodiad yn benderfynol oherî- wydd, heb un math o rybudd na rhag- ymadrodd, tarawodd ei wraig ar ei phea gyda bwyell, nes y syrthiodd yn anymwy- bodol i'r llawr. Wedi hyny aeth at yr heddgeidwaid, gan roddi ei bun ifyny fel llofrudd, a chymmerwyd ef i'r ddalfa yn uniongyrchol; yn y cyfamser, galwyd meddyg i mewn i archwylio corph y wral. Rhyfedd ydyw dyweud, ddarfod i'r chignon fod yn offerynol, nid yn unig i droi ymaith awch y fwyell, ond hefyd i dori cymmaint ar rym yr ergyd, fel y diangodd..Y wraig ffodus heb ei niweidio, amgen na'i sy.fr- danu am ychydig amser. Pa beth a ddaw o'i chydmar annynol, nid ydyw etto yn hysbys; ond y mae un peth yn sicr, sef y bydd i'r wraig deimio parch bythol at yr hyn fu yn arbediad i'w bywyd, ac na phaid a gwisgo y chignon tra y bydd by*. Gall dulliau o wisgo newid a myned yn ol ac yn mlaen, ond bydd i chigncns fynkl gyda hi am byth." i I
Family Notices
GENBDIGAETSAUT" f Tachwedd s; priod y ilirch. J. R. Davies, Kilw Tredegar, ar fao. Tachwedd 29, yn Tyddyn Eleu, priod Mr Thumns Morris, foremau Meistn Owen a'j fab, Caernarluu, arfa'u. Tachwtsdd 27, yn Crug, Caernarfoi),, priod Mr G.T. Roberts, ar ferch. Hhagtyr 8, priod Mr Edmund Davies, 7, IVof Street, Bootle, Lerpwl, i>r fab. Hhagfyr 5, priod Mr T. A. Lloyd, 48, Ct Waverti-ee Park, LerpwJ, ar fab. i PRIODASAU. Ruagfyr 1, yn Eglwys y plwyf, Tremeirehion, gau. y Parch. T. W. Griffiths, M.A., curad, Mr John Lloyd, bailiff i'r Parch. Mr firowno, Bodffari, & Miss AnD Joti.-s, Chapei-street, Dinbych. Rhagfyr 5, yn swyddfa y eofrestrydd. Llanrwst, 3lr David Roberts, Curs Ceffylau, & Miss Ellen Williau>s, Rhus,y ddau o Gape] Curig. ■ linagfyr 3, yn Rhyl, Mr Peter Williams, Voel, Dyamtu, â Miss lijliz ibeth 13owcll, l.Ji'ouberliiiu, u'r un ile. Hhagtyr 1, yu svvyddfa'r cofiebtrydd, citel-ti,ti-foil, giin Mr V. H. WhitesMe, Mr John Gtiiftih, Llwya Hyfrd, 1 Miss Dorothy Robc:n1<, Ulangwna-lerracc,-y ddau! o Laarug. lihagt'yr 2, yn A inlvch, Mr Kiehard Rtiglies, a iuisfs Jane-Roberts, Tauyfynweut,-LUufechell. Rhagfyr 1, yu í:>lvydd¡'a'r eofrestrydd, CieiDnriou. Air William Roberts, Tyddyn y Sais, ger Bofaii,csvyd.f, 4 Miss Margaret Jones, Caetuawr, Liau wuda. Rhagfyr 4, yu tighapel Brynteg, Lliuwenog-, gan Mr Evan Davies, Loiidou House, Llanyuydcier, yn cael ei gynnorthwyo gan y Parch. D. Wiiliams, gweiudog y lltt, Mr B. Lloyd, Llauiechan, a, Miss Ehuor Davies, Rhiw- sonticiia, Llauwenog. Rhtgtyr 9, yo Eglwys blwyfol Llanweu. gaiii y Parch. Evan Albao, Mr David Joins, Cwmua;,D, a Mi a Anne Jones, j{alltgoch-y ddau o olwyf Llao wemog. Rhagfyr 3, yu Eglwys Capel Garmou, Mr Oweii Hughes, Bodrach, Lianddewj, a, Mary Jaiit, Roberts, Meiiu-y-Coed, ger Llanrwst. > MARWOLAETHAU. Rhagfyr 3, yn 86 mlwydd oed, intii Elizabeth Davi.-p, Post Office Lane, Diubych, gynt o'r Geiliior. lihagtyr 1, yn oedair ml wydd oed, Thomas Jones, trydydd mab Mr William Jones, goiuchwyliwr gwaith glo Mynydd Ruomlda, Glyn Nedd. Hhagtyr 5, yn 38 uilw.ydct oed, Mr Robeit Lloyd, Harp Inn, Dinbycii. Tachwe.ld 28, Mr David Pritchard, Braich Poeth, Dinorwig, yn 60 inlwydd oed. Rhagfyr 3, tra ar yunveliad 4'i tnerch bynat yn Lord Street, Manchester, Mis Janet Roberts, Tower Hill, Diubycb-rnam Mr Thomas Rube<ts, Higigite, ar l'arch. E. Roberts, Aylesbury—yu 85 mlwyau oed. Taehwedd 29, yu 47 mhvydd oed, Mrs Jajje Williams, anwyl brlod Mr David Williams, Penywnen, LLudyrlJog. Taehwedd 29, yn 80 mlwytid oed. Ah- Griflith Davies, Park Terrace, Upper Bangor, diweddnr o Barmouth. Rhagfyr 2, yn 17 mlwydd oed, John, mab Mr Owen Evans, asiedydd, Mount Pleasant, Oaerni»rfou. Taehwedd 28, yn 59 mlwyinl oed, Laura Owens, priod Mr Robert Uwens, Brynbychan, LlaniJljhaiarlJ. Tachwedd 23, yn 24 ælwydd oed, A,¡IJ Oaud, dress- maker, Lleiuiau Owynion, Tahvrn, Mou. Rhagfyr I, yn 21), Ctetteppn, Ba.ng..r, Owen Thomas, plentyu i Mr Samuel Hughes, argrafiydd, yn 2 ftwydd, i mis, a 9 diwrnod oed. Rhagfyr 7, yn 91 wlwydcl oed, Mrs Eizabeth Jen- nings, gweddw y diweddyr Mr Richard Jennings, yr hwn fu am flynyddoedd ya geidwad lodge Baron Hill, Beaumaris. Rhagfyr 7, yn 34 mlwydd oed, yu 4, Lower CastSe- street, Lerpwl, Mr Thomas Jones, mab hynat Mr Joseph Jones, Flint. Tachwedd 1, yn Heathcote, Victoria, yn 46 mlwydd oed, Mr John Jones, brodoro Llanllyfni, a nai i'r di- weddar Barch. John Jones, Talysarn. Rhagfyr 1, yn 96 mlwydd oed, Mary, gweddw y di- weddar Mr Robert Jones, asiedydd, Treftynou. Rhagfyr 1, yn 87 mlwydd oed, MrsElizabeth Ed. wards, Strand Farm, Treffynon. Rhafyr 1, yn Beaumaris ,yn 94 mJwydd oed, Eliza- beth, gweddw y diweddar John Griffith Lewis, Ysw., Llauddyftian. Taehwedd 29, yn Malta, yn 26 mlwydd oed, Keziab, march. ieuangaf y diweddar Mr Thomas Jones, Whitrord Street, Treffynou. Rhagfyr 5, Anne Magdelene, gweddw y diwedlar Barch. John Vaughan Lloyd, A.C., gYDt teer Hope, sir Fflint, \:4: -<I" "JI. ,('
.... --LLOFFION CYMREIG.
LLOFFION CYMREIG. Rhoddoddmaer newydd Pwllheli wledd i blant y dref hono yr wythnos ddiweddaf. Mawr ganmolir darlith y Parch. J. H. Evans, Rhyl, ar Luther Bendragon." Cofrestrwyd budd-gymdeithas yswiriol llongiiu Bangor yr wythnos ddiweddaf. Y mae y Parch. J. Price Davies, M.A., wedi ymsefydlu fel gweinidog yn Nhal-y- sarn. Disbyaa etifeddiaeth y diweddar Mrs Lewis, Plas Llanddyfnan, Mon,i As giwydd Vivian. Y mae Mr Ellis Eyton, A.S., wedi dychwelyd o Germani, lie y derbyniodd lawer o les i'w iechyd. Teimlir galar yn mysg cyfeillion Ogwenydd yu ardal Ffestiniog oherwydcl ymada\i'iad y bardd am Fethesda. Cafwyd Robert Roberts, diweddar o Iligbgato, Llanllechid, yn farw yn ei wely foreti dydd Mawrth wythnos i'r diweddaf. Gwueir ychwanegiad dirfawr yn Eglwys St. Mair, Llanrwstj ar y draul o tua saith gant o bunnau. Rbedodd ceffyl gwedd filldir, mewn llai na thri munud yn Llanrwst y dydd o'r blaen. Cymunroddodd y diweddar Mr J. W. Clarke, Abertawy, symiau mawrion o arian tuag t wahanol sefydliadau dyngarol. Cwympodd dyn o'r enw Robeit Thomas, brodor o Langian, i lawr yn farw ar yr heol tra ar ei ffordd i Dremadog. Mr James Adley Webb sydd wedi ei bennodi yn lywodraethwr ariandy 3, tional Provincial yn Llandudno. Cwympodd llongwr o Gaernarfon oddiar hwyIbren y llestr Benito, pan tua, íLLg milltii allan i Ben Gogarth, a bu foddi. Cyi naliodd Cymdeithas- Gerddorol Gwulit gyngherdd Uwyddiannus yn Lerpwl ddydd Llun. Hysbysir fod y swm sydd eisoes wedi ei add aw tuag at adeiladu ysgol i fenywod yn D.lgellau yn cyrhaedd 11,600p. 0 Ca-fwyd corph marw asiedydd, o'r enw William Roberts, ar yr heol ger Traws- fy a bernir iddo syrthio i iawr mew a •liewy I" Tra yr oedd dyn ieuangc o'r enw Ro- bei ij Jones yn cloddio pwll syrthio Id careg tun nc 11 o bwysau arno, a gwasgwyd ef i fai yn y fail. Alll latratta swm o fociigig yn Nolgell- au; c.-tfodd Thomas Jackson a John Wil- son eu dedfrydu i dair wythnos o garcnar- iad gyda llafur caled. r lien lepor, profedig Clwvdfardd yd- oedd yr ymgeisydd llwyddianus am yr eisleddle wag yn Nghyngor Trefol Din- bych yr wythnos ddiweddaf. Ily bbysir fod Deon Bangor mor wael ei iieciydfelydymmunid gweddiau y gyn- nulleidfa ar ei ran yn yr Eglwys Gadeiriol nos Sul. Llosgodd plentyn dwyflwydd oed i Cad- ben Jones, Porthmadog, drwy i lamp ag olew syrthio i'r tan. Niweidwyd y fam a phlentyn arall hefyd. Bu agoB ihtl almanaciwr a aduabyddir wrth yr enw "Huw Ffust "gyfarfod à'i 0 I angeu meWn modd disymwtliyn un o chwar elau Nantile y dydd o'r blaen. Dan amaethwr o Fon, sef Meistri John Jones, Taihirion, a William Williams, Garnodd Goch, a ennillasant brif wobrwy- on Pi octov a Rylands am eleni. Pa nv vd penderfyniad o gydym leirnlad a phe.-igior Dinbych yn ngwvneb helvnt y reredm mewn cyfarfod Eglwysig a gynnal- iwyd vn Nghaer. Gv.-ieir trefniadau yn Ngliriocieth er dath] 1 pnodas Hugh J. E. Nanney, Ysw., o'r G y lfryn, Llanystumdwy, oyda'r An- rhydt-dd is Miss E. 0. Billa, merch ieu- enga- A glwydd Clonbrock. Yr • e Id pryd les tollborthol Porthaefcu- wy a I H mmaris wedi rnedeg i fyny y mis dlwedzLt, ond gan fod dyled 0 650p. yn aros, esbynwyd y brydles, am cbwe mlyn dtl yn mhellach. Deullwn fod symmudiad ar droed i tfurfio cront I. (. rlioddi -addysg gerddorol yn y Royal A ademy i'r chwareuyddes enwog, Telyi 010 > OyLi, yr hon sydd wedi bod mor llwyddianus yn ein prif eisteddfodau. Cy iiiygia pwyllgor Eistoddf >d Gwrec- sam punt o wobr i'r cor, heb fod dan gant •-•ie uwchlaw cant a hanner mewn nifer, a ddatgano oreu y H Wretched I-lo ie o Acis and Galatea, Handgl, ac Ac)j j v'-jd is the glorious voice." Nid 0 dd yn nghyfarfod diweddaf bwrdd ysgol B ngor ond dau aelod, sef Mr T. T. Parr', a Mr Maguire, ac yn absennoideb y trydy aelod nis gellid trafod utirbyw fattei on. > Tel" r i-eyrnged o barch i athryil: !] Jrdd. orol lymarian gan bwyllgor r. "edd- fod G id.'iriol Deheudir Cymru,.drw/ gyn- riyg j ;50;). a thlws am y dat«aniad o Gwyiitoedd," aliau o Y ) Tiberias." Torodd tan dinystriol allan mewn adeiladau yn Plas-yn-13au, ger Rhutiiyn, yr wythnos ddiweddaf, yr nwn a iwyr ys- odd yr adeiladau ac a losgodd chwech o fuchod i fa-rwolaeth-coned o 800p. 1" h jryiiofl..1, .lu. I 1C
CRYNNODEB WYTHNOSOL.
terion cyssylltiedig a ffurfiad y bwrdd, pryd y barnodd Mr Gee, fel genau hunan- Ymneillduaeth y dref, yn toiodol hysbysu nad oedd dim ond cwbl Seculareiddio yr addysg a gyfrenid dan arolygiaetb y bwrdd a roddai foddlon- rwydd iddynt. Ond ebrwydd y cafodd y gWr hwn brawf nad oedd y gwahanol en- ^adau am gymmeryd eu harwain ger- ydd eu trwynan, oblegid penderfynodd y cyfarfod gyda mwyafrif argyhoeddiadol y byddai i'r ysgolion gael eu hagor gyda wlleniad yr Ysgrythyrau, a mawl a eddi. Yr ydym yn llongyfarch trigol- 1011 Dinbych ar eu hamlygiad o barch i grefyddoldeb y genedl; ac ni anmharid J^ddas dinaswyr Bangor ped ymostyngent 1 ddilyn yr un esiampi. Nid oes amheuaeth nad ydyw Ceidwad- Jeth yn blodeuo ar adfeilion Radicaliaeth W Arfon. Edrychwn i gymmydogaeth ^nwy a Llandudno, a chawn nad oes D°dolaeth ymarferol i'r cangen-gymdeith- agau Radicalaidd, ac nad ydyw dagrau a j^Wynfanau ambell werinwr eithafol a di- ^ofiad yn attyniadau digon nerthol i stynhoi yr aelodau gwasgaredig yn nghyd. r ochr arall, cawn fod y Ceidwadwyr yn awn gweithgarwch ac yni, a changen-, Symdeithasau yn ymledu i bob cwr. Ych- Wig ddyddiau yn ol cynnaliodd cangen-! wmdeithas flodeuog Nefyn wledd, pryd g oedd prif foneddigion ac amaethwyr yirifol yr ardal yn bresennol, a'r brwd- rydedd mwyaf yn nodweddu yr holl weith- Jdiadau. Ar yr achlysur traddododd y ■p,ywydd, y Parch. Eleazer "Williams, y-ern, araeth hyawdl ag y byddai yn eHh i bob Ceidwadwr ei darllen, oblegid Wofa yn eglur ragoriaeth egwyddorfon e*dwadaeth ar eiddo Radicaliaeth. Ychydig wythnosau yn ol crewyd cyffro cv!!n wie(tydd gan y newydd fod yulluniwr ofnadwy cyiiafan fythgofiadwy awnpore wedi ei gymmeryd i'r ddalfa, edi bod ohono am flynyddoedd maith yn j^tud o wydd cymdeithas. Yn olynol i gwnaed ymchwiliad manwl i hun- paeth y carcharor yn Cawnpore, ac yn r y newyddion diweddaraf a ddaethant i ymddengys nad efe ydyw Nana Sahib *edi y cwbL Bwriedir dyfod a chyfraith newydd i rae-wn i Gydgynghorfa Genedlaethol kaingc gydag oiwg ar ryddid y wasg. Un ddarpariaethau y gyfraith newydd hon aH T ^y^d §arL y Llywodraeth hawl i cyhoeddiad unrhyw newyddiaduron; bydd gan y perchenogion allu i appelio yji erbyn y cyfryw attalfa i Lys Appeliad- a bennodir i benderfynu y fath achos- on heb gynnorthwy rheithwyr. Heblaw hyn trymher y dirwyon i raddau helaeth apl droseddiadan o nodwedd beryglus. Yn r^6m yn Mhrydain fawrygu y yddid a estynir i'r wasg, ac ymochel fhag defnyddio offeryn, mor nerthol i ddybenion niweidiol. Dygwyd achos rhyfedd o flaen ynadon Hull foreu dydd Mawrth, yn mha un yr ytoddangosai cyfferiwr o'r enw William Stanning fel amddiffynydd. Ymddengys fod y cylferiwr wedi bod yn dra hapus tnewn dyfeisio cyffyr newydd, yr hwn a elai mor boblogaidd fel y mynodd rhai o'r ^durdodau foddio eu cywreinrwydd drwy ^Ueud ymchwiliad i'w ansoddau. Y can- yniad o hyn fu darganfod fod y cyffyr VWededig, yr hwn a elwid yn Morning *pntc," yn cynnwys tua dwy ran o dair o ^irodydd cryfion, ac yn naturiol gwysiwyd cyfferiwr ar y cyhuddiad o werthu gwir- odYdd heb drwydded. Creodd y dargan- y^diad gyffro a digofaint mor fawr yn yr ^dal fel mai gytuvg anhawsder mawr y cdwai yr heddgeidwaid y torfeydd mewn Wedi myned drwy gyfran o'r dyst- °laeth, gohiriwyd yr achos.