Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
4 erthygl ar y dudalen hon
NEWYDDION CYMREIG.
NEWYDDION CYMREIG. BETHESDA.—Nos Lun, Rhagfyr 21ain, ydoedd y noswaith i gyflwyno anrheg ar- dderchog i Mr William J. Parry. Yr an- rheg ydoedd darlun hardd o bono ef a'i briod. Yn ystod y cyfarfod cafwyd amryw anuerchiadau dyddorol, a gwasanaethodd y ciiwareuydd enwog ar yr organ. Cafodd yr oil o'r gwyddfodoiion eu boddhan yn ddirfawr. yn yr oil o'r gweithrediadau.— Gohebydd. CAERNARFON. Llosgi i fanvolaeth.—• Dydd Sadwrn diweddaf cynnaliwyd treng- holiad ar gorph Mary Roberts, dynes 80 mlwydd oed, yr hon a fu farw y diwrnod cynt oddiwrth effeithiau llosgi. Yr oedd y drangcedig yn trigianu yn Boot Court, S ac ymddengys i'w dillad ddyfod i gyffyrdd- iad a'r tan. Nid oedd neb yn y ty gyda hi, ac yn ebrwydd derbyniodd y fath ni- weidiau drwy losgi fel ag i achosi ei marw- olaeth. Wedi gwrandaw y dystiolaeth, dychwelwyd rheithfarn o farwolaeth ddamweiniol."—Llysoedd yr Ynadon.—O flaen yr ynadon sirol ddydd Sadwrn, gwys- iwyd R. \V. Thomas, gwneuthurwr llechi ysgrifen, ar y cyhuddiad o ymgais at ddal gleisiad yn afon Seiont, ger Pontrhyddallt. Ymddengys fod y diffynydd yn nghwmni nifer o herwhelwyr, pa rai ydynt hyd yn hyn heb ddyfod i'r ddalfa. Dirwywyd ef i 30s a'r costau.—Dirwywyd Ben- jamin Thomas, Willian Thomas, a Robert Smith i lis yr un a'r costau, am drespasu ar dir perthynol i Mr Heywood Eaewn ymchwil am helwriaeth.—Methwyd Pfofi y cyhuddiad a ddygid yn erbyn Gri- ffith Jones o ladratta oriawr, perthynol i un Griffith Phillips, yn Llanberis.— 0 flaen yr ynadon bwrdeisiol ddydd Llun, ni ymdrinwyd ag achosion o nemawr bwys. Cafodd un Anne Dower ei hanfoll i garchar am fis am ladratta defnydd gwn oddiar Elizabeth Daniel; a rhwymwyd John Edwards i gadw yr bedd- weh tuag at Patrick Casey.—Elusenau Dy'gwyl Domas. Ar y dydd uchod anrhegwyd tua 70 o hen bobl Eglwysig y dref dros eu triugain oed a gwl6dd ragorol o de a bara brith yn nghyda mince pies, buncakes, &c., yn yr ysgoldy genedlaethol. Wedi i'r wledd fyned drosodd, anrhegwyd pob un a phar o blancedi gan y ficer, yr hwn a draddododd annerchiad pwrpasaf' ar yr amgylchiad. Yr oedd y drysorfa anrhegol wedi ei chodi drwy lafur canmol, adwy Mrs Rice Hughes, Coed Helen, Mrs De Winton, a'r Misses De Winton. Cym- *uerodd Mrs Edwards, Persondy; Mrs Voucher, Misses De Winton, Misses Gor- Roberts, Mrs Hughes, Mrs Trevor ftghes, Coed Helen, a boneddigesau ereill ran yn cyfarfod tra hyfryd. Ym- f ^8°Sai ^en cae^ eu mawr aswyr^ ^an Saredigrwydd eu cymmwyn- COLWYN.- Bedyddio Llais y Wlad.— chydIg amser yn ol, talwyd ymweliad -je Uch°d gan wr o lafarwr, yr hwn fJ n gwynfydedigrwydd y dde- cl o drochl mewn hyd yn nod bedyddio papur newydd. Dywedodd ar ei bregeth, Yr wyf yn dalld fod yma le garw am ddarllan papura newyddion. Y mae yna bapur a myn'd garw iddo a elwir Llais y JVlad, ond camenw dychrynllyd arno ydi hwna. Llais y Diafol ddyla fo fod. Yr ydach yn gwybod, y mhobol bach i, mai yr hen foy hwnw, y diafol, trwy ei lais hudolus, fu yr achos o'r cwymp, ond yr wyf yn ofni fod y Llais presennol yn arwain i drychineb alaethus arall, sef cwymp Rhyddfrydiaeth yn Nghymru." ^ten, meddwn innau, o waelod calon. Coflwch, foneddigion, fod eich papur wedi ei entro yn yr Index expurgatorius gan y gwr hwn.-Nid Six. FFESTINIOG.—Ymadawiad Bai-dd.-Mae ymadawiad Ogwenydd i'w fro enedigol wedi creu gofid nid bychan yn mynwes Nuaws o'i gyd ieuengctyd. Yr oedd yn athraw i lawer o fechgyn lien sydd yn codi yn awr yn ein hardal. Bu yma am- ryw flynyddoedd, ac y mae pawb o'i gyd- Habod yn teimlo galar ar ei ol. Rhwydd hynt i'r cyfaill "Ogwenydd" i ddringo llethrau gwybodaeth, ac i gerfio ei enw yn ddwfh ar serchiadau y miloedd yn eiardal enedigol.—E. Jones (Ap Devon). HENDU, PONTARDULAIS. Ymweliad a Rhufain.—Traddodwyd darlith ar y testyn uchod, nos Sadwrn diweddaf, yn nghapel y Methodistiaid yn y lie hwn, gan y Parch. T. Levi, Abertawe. Yr oedd y ddarlith yn Ilawn dyddordeb trwyddi, ac yn fwy felly o gymmaint a bod y darlithydd wedi gweled yr holl bethau y darfu iddo sylwi arnynt, pan oedd ar y daith yn y parthau hyny- Sylwodd lawer hefyd ar yr ofer- goeledd sydd yn ffynu yn y lie. Yr oedd cynnulliad lluosog wedi dyfod yn nghyd, ac ymddangosai pawb wedi eu llwyr foddloni.-Glan Llwchwr. LLANFAELoa.-Cynghenld.- N os Fawrth, y 15fed cyfisol, cynnaliwyd cyngherdd rbagorol yn ysgoldy prydferth y plwyf Uchod, tuag at drysorfa yr ysgol ddyddiol. fod yr hin yn hynod o anffafriol, etto, daeth cynnulliad mawr a pharchus yn nghyd. Llywyddwyd gan y Parch. Robert Williams, M.A., periglor y plwyf, yr hwn a agorodd y cyfarfod mewn araeth gyn- nwysfawr, briodol, ae addas, yn Gymraeg a Saesneg, gan egluro amcan y cyngherdd blynyddol hwn, sef er diwylliant a chyn- nydd mewn cerddoriaeth yn y gymmydog- aeth, ac er cynnortbwyo moddion arianol yr ysgol, yr hon sydd wedi bod o dan olyg- iaeth Mr W. J. Jones, yr ysgolfeistr, am y pedair blynedd diweddaf. Yr oedd y rhan gerddorol yn gynnwysedig o amryw glees, solos, &,c., pa rai a ddatganwyd yn effeith- iol ac mewn chwaeth dda, Miss S. E. Williams, Persondy, yn dilyn ar yr har- monium; Miss Brice, Maelog House, ac amryw foneddigesau ereill a ganasant am- ryw ddarnau yn hynod o darawiadol. Eos Llecbyd, enw yr hwn sydd mor adnabydd- us o ran ei alluoedd cerddorol, yn ngbyd ag Ap Morrus, bob amser yn ganmoladwy gan y dosbarth ieuangc, a roddent eu gwasanaeth yn rhad, a derbyniasant gym- meradwyaeth unfrydol y gynnulleidfa. Cymmerwyd rhan hefyd gan y Parch. James Smith, Amlwch; Mr a Mrs Owen Hugbes, Aberffraw; Mr John Hughes, Brynteg; Mr a Miss Rowlands, Ty Crist- ion; Miss Margaret Owen, a Mr H. Hughes, Bodedern; gyda chor Ileol Llanfaelog o dan arweiniad Mr W. J.Jones, Llanfaelog, cor Bryngwran o dan arweiniad Mr Ed- mund Davies, yn nghyd a chor Bryndu, pa rai a roddasant wasanaeth gwerthfawr. Trodd y cyngherdd allan yn berffaith lwyddiant. Ar ol i amrai bleidleisiau o ddiolchgarwch gael eu cynnyg, dygwyd y cyngherdd llwyddiannus i'w derfyn, trwy i'r holl dorf uno yn galonog yn yr anthem genedlaethol. M iltwn. LLANIESTYN, GER PWLLHELI.-Fel y sylwasom fis yn ol yr oedd yn mwriad Mrs Johnson, Llaniestyn, roddi gwledd i'r ysgolion dyddiol a Sabbothol, ac hefyd i'r rhai hyny sydd mor hynod garedig yn cynnorthwyo yn nygiad yn mlaen ein cyngherddau misol. Cariwyd y wledd allan yn wir anrhydeddus yn yr ysgoldy cenedlaethol (pa un oedd wedi ei addurno yn brydferth at yr amgylchiad), dydd Gwener, y 18fed cyfisol. Cafwyd cyflawn- der o de, bara brith, buns, oranges, &c. Yr oedd tua 150 yn mwynhau eu hunain uwch ben y danteithion. Gwasanaeth- wyd wrth y byrddau yn benaf gan Miss M. Jones, Miss M. Lloyd, Miss Wynne, Mr 0. J. Thomas, a Mr R. Evans. Yr oedd yn bresennol hefyd Mrs Johnson, Miss Poueley, y Parch. Mr a Mrs Hughes, Tydweiliog; Parch. Mr Jones, Llangwn- adle; a Mr i±;llis, Glasfryn. Yn yr hwyr cawsom gyngherdd, pa un a lywyddwyd gan y Parch. J. Rowlands, Bottwnog. Gwasanaethwyd ar yr harmonium gan Mr W. H. Jones, Cae Canol, a Mr G. Wil- liams, Llaniestyn. Gwnaeth Mr W. H. Jones, Eos Lleyn, a Mr J. Davies, eu rhan yn wir ganmoladwy. Cymmerwyd rhan helaeth hefyd yn y cyfarfod gan Mr J. Thomas, Mr E. Williams, Mr R. Evans, &c. Yr oedd y llywydd yn ei arddull yn fyr ac i'r pwrpas. Yn mhlith ereill ar yr esgynlawr yr oedd:—Y Parch. Mr Hughes, Tydweiliog; Dr. Owen, Mr Owen, Ty Mawr Mr Ellis, Glasfryn; Mrs Johnson, Miss Poueley, Miss Wynne, a'r Misses Thomas, Cefn Madryn.-Tudor. LLANYSTUMDWY. Cynnaliwyd cyng- erddarddercog yn Ysgoldy Gwladwr- iaetho;t y plwyf hwn, nos Wener, 18fed cy- fisol, gan y Carnarvon Philharmonic Choir, o dan arweiniad Mr W. Parry. Yr oedd y cyngherdd o dan nawdd H. J. Ellis Nan- ney, Ysw., a llywyddwyd yn fedrus gan y Parch. D. Edwards, periglor y plwyf. Chwareuwyd y cyfeiliant gan Mr J. Wil- liams, Caernarfon, gan fod Major Casson, Porthmadog, oblegid damwain ofidus, yn analluog i fod yn bresennol. Ar ol an- nerchiad byr gan y parchedig lywydd, aethpwyd trwy y program a ganlyn:— Cydgan, "hen shall they know," gan y Philharmonic Choir; Can, yn Gymraeg, gan Miss Lizzie Roberts Can, He that shall endure," gan y Philharmonic Choir; Can, gan Mr Newton; Cydgan, The Lord be a Lamp," (Benedict), Philhar- monic Choir Cydgan, Hallelujah," gan y Philharmonic Choir. Rhwng rhan I. a decbreu rhan II., cymmerodd cystadl- euaeth le mewn canu t6n gynnulleidfaol. Daeth dau barti yn mlaen,-un o Llanys- tumdwy, a'r llall perthynol i Griccieth. Dyfarnwyd y wobr i'r cyntaf: ond dy- chwelasant y wobr i gyllid yr ysgol. Pedwarawd, The Tar Song," Mr Jones a'i barti; Digrifgan, gan Mr Parry Morris Can, gan Miss Lizzie Roberts Can a chydgan, "Mae'r Gauaf wedi d'od," gan Mr W. Parry a'r cor; Cydgan, raithful and true," gan y Philharmonic Choir Can, gan Mr G. H. Evans, Clare College, York; Can, "Come into the garden, Maude," gan Mr W. Parry; Can a chydgan, Y Bwthyn Cu," gan Mr W. Parry, a'r cor; Digrifgan, gan Mr Parry Morris; Duw gadwo'r Frenhines, yr un- awd gan Miss Roberts, a'r oil yn uno yn wresog yn y gydgan. Nid rhaid i'r cor uchod, na'i arweinydd medrus wrth lythyrau canmoliaeth, oblegid y maent yn rhy adnabyddus i hyny trwy Gymru a Lloegr. Digon yw dyweud iddynt fymed trwy y cyngherdd yn wir gampus, er fod y darnau a ganasant y rhai mwyaf clas- uiol ac anhawdd. Heblaw gan y llywydd, cafwyd annerchiad pur bwrpasol gan Mr Robert Owen (Eryr Eifion), yr hwn hefyd a adroddodd yr englyn canlynol- Pur y seiniau p6r a swynol-yw'r gin Gan g6r gwir urddasol, YB denu pob cnawd dynol Yma'n awr heb ddim yn ol." Annerchwyd y gwyddfodolion hefyd gan Mr R. Roberts, a-W. Watkin, Ysw. Nis gallwn ddiweddu heb grybwyll am y dull syml, a'r llais peraidd gyda pha un y can- odd Miss Roberts, ac arddull wir ddi- grifol Mr P. Morris. Wedi talu diolch- garwch i'r cadeirydd, y cor, &c., ymwa- hanodd pawb, wedi eu llwyr foddloni; ac er fod y tywydd yn hynod anffafriol, yr oedd yr ysgoldy yn orlawn.-Gohebydd. PENMACHNO.—Cynnaliwyd cyfarfod cy- hoeddus gan y Temlwyr Da yn y lie uchod nos Sadwrn, Rhagfyr l9eg, pryd y dechreuwyd gan y brawd John Davies trwy ganu a myned i weddi. Llywydd- wyd y cyfarfod gan y brawd Lewis Richards, a chafwyd gair gan y brawd William Williams, a thon gan y cor o dan arweiniad John Jones. Cafwyd araeth gan y brawd Rice Hughes, a chtian gan y brawd Robert Evans. Areithiwyd hefyd gan y brodyr Robert Jones a Robert Owens, a'r Parch. William Jones, a bon- eddwr arall. Mae'n dda genyf ddyweud fod yr achos da hwn yn myned yn mlaen yn rhagorol yn y lie uchod.—J. P. R.
Family Notices
GENEDIGAETHAU. Rhagfyr 18, yn Hendu, Pontardulais, priod Mr W. Davies (Glan Gwili), llyfrwerthwr a dosbarthwr Llais y Wlad, ar fab. Rhagfyr 19, priod Mr John Davies, gweithiwr gyda Mr Herbert Davied Evans, High Mead, ger Lianwenog, ar efeilliaid-dau fab. Rhagfyr 22, yn Garth, Bangor, priod Mr Hugh Savage, National Provincial Bank, Beaumaris, ar fab. Rhagfyr 11, priod y Parch. Evan Davies, rector Llan- llyfni, ger Caernarfon, ar fab. Rhagfyr 14, priod y Parch. Thomas Jones, rector Llanddoget, ar fab. Rhagfyr 6, priod Mr D. Hughes, Cefn Ffarm, ar ferch. Rhagfyr 20, priod Mr Thomas Roberts, butcher, Caernarfon, ar ferch. Rhagfyr 15, priod Mr John Thomas, Glan'rafon- terrace, Trevor, Llanaelhaiarn, ar fab. Rhagfyr 12, priod Mr Rees Williams (Glan Ceris), Penrhos, Bangor, ar fab. PRIODASAU. Rhagfyr 18, yn Eglwys blwyfol Llanfihangel Glyn Myfyr, gan y Parch. E. Evans, rheithior, Mr Hugh Thomas, cigydd, Pentrefoelas, & Jane, merch hynaf Mrs Edward Hughes, tanner, Taidraw. Rhagfyr 19 yn St. Cawrdaf, Abererch, gan y Parch. D Pugh, Mr John James, Pwllheli, & Miss Ellen Jones, Rhosfawr, Abererch. Rhagfyr i 8, yn nghapel Bryncrug, ger Towyn Meinonydd, gan y Parch. T. C. Phillips, Mountain Ash' brawd-yn-ngyfraith y briodasferch, Mr J. H. Jones goruchwyliwr y Dorothea Quarry, Pen-y-groes, â. Miss Catherine Pugh, Clifton House, Pontfathew, ger Towyn. Rhagfyr 13, yn Heywood Street, Cheetham, Man- chester, gan y Parch. G. Parry, Robert, ail fab Mr Richard Jones, Rochdale Road, Manchester, &g Ellen, merch ieuengaf y diweddar Mr David Griffith, Mynydd Ithel, Llanfechell, Mon. Rhagfyr 23, yn Capel-y-Groes, Llanwnen, Mr Evan EvaDs, Cefarhyddlanucha, & Miss Elizabeth Jones, Maesygarn,—y ddau o blwyf Llanwenog. Rhagfyr 21, yn Nghaergybi, Mr John Chambers, & Miss Sophia Williams,—y ddau q Gaergybi. Rhagfyr 22, yn Llangefni, Mr Robert Davies, factory, Llangefni, & Miss M. Jones, Ty'ngraig, Llanbadrig. Rhagfyr 21, yn Nghaergybi, Mr Frank Sears Hinson, Lerpwl, & Sussanah, pedwaredd ferch Mr John Roberts, Holland Arms, Caergybi. A Rhagfyr 18, yn Llangefni, Mr John Elias, Hughes, a Miss Margaret Jones,—y ddau o Langefni Rhagfyr 19, yn Nghaernarfon, Mr Evan Owens, Fachgoch, ger Tremadog, ft Miss Catherine Williams, Ty'nrhodd, Waenfawr. Rhagfyr 23, yn Nghaernarfon, Mr John Robert Roberts, Glanbogelyn House, Cwm y glo, & Miss Margaret Jaques, ysgolfeistres, Cwm y glo.—v ddau o Lanrug. J Rhagfyr 17, yn Eglwys St. Bride, Lerpwl, Mr John Ashley Vaughan, Caernarfon, Emma, merch ieuengaf Howard Horsley, Ysw., Lerpwl. MARWOLAETHAU. Rhagfyr 22, yn Ambrose Street, Hirael Bangor JT' P^tchard' 45 mlwydd oegd Tachwedd 23, yn bea View House, Abermaw, Mr Champion, yn So mlwydd oed. Rhagfyr 9 yn Trawsfynydd, Jane, gweddw Robert Roberts, yn 85 mlwjdd oed. Khug^rT9Vynu36, Queeu's 1{o^> Lerpwl, Sarah, merch Mr John Pieree, Ystymcegid Isaf, Dolbenmaen, yn 13 mlwydd oed. yn 13 mlwydd oed. Rhagfyr 9, merch fechan Mr E. Jones, masnachydd glo a choed, Corwen. J Rhagfyr 10, yn Plasnewydd, sir Ddinbych, Maria, gweddw Edward H. Griffith, Ysw., yn 74 mlwydd oed! I Rhagfyr 15, yn Sea View House, Abermaw, Mr John Jones; yn 55 mlwydd oed. Rhag{?r nu' yQ 81 mIwydd oed, Mrs Mary Jones, 1 v,maS J°/nes- gynt Tyddynbotwm' Trefdraeth, Mon. (Dymunir ar i'r newyddiaduron Americauaidd gofnodi yr uchod.) Rhagfyr 17, Mr H. Buckland, Douglas Arms, Bethes- da. Dydd Litiii hebryngwyd ei ran farwol i dý ei hir gartref gan dyrfa fawr a pharchus. Cydymdelmlir yn ddwys ft i weddw alarus. Rhagfyr 18, Mr Richard Jones, Penybryn, Bethesda. Rhagfyr 17, yn 71 mlwydd oed, James Davies, Yaw., Y.H., D.L., Ffosrhydgaled, sir Aberteifi. Rhagtyr 17, yn 93 mlwydd oed, Maria, gweddw Charles Thomas Jones, Old Bank, Croesoswallt. Rhagfyr yn 10 mis oed, mab John a Jane Jones, masnachydd, Birmingham, gynt o Bwllheli. Claddwyd ei weddillion yn mynwent Aberercb. Rhagfyr 11, yn 35 mJWydd oed, Margaret, anwyl briod Mr Wilham Williams, Lodge, Broom Hall, ger Pwllheli. Gadawodd briod a phump o blant i alaru ar ei hoi. Rhagfyr 10, yn 44 mlwydd oed, Mr Richard Evans (Alawfwyn), Trehafod, Pont-y-pridd. Rhagfyr 12, yn flwydd ac wyth mis oed, Elizabeth, unig ferch William a Qwenllian Nekrews, Heol Gam, A bertawe. Rbagfyr 14, yn 55 mlwydd oed, Mrs Roberts, anwyl briod Mr Griffith Roberts, Oornant lsaf, Dyffrvn Ardudwy. J J Rhagfyr 16, yn Maesyrhedydd, Bala, yn 80 mlwydd oed, Anue, gweddw y diweddar Samuel Spooner, major yn 46ain Gatrawd, Brecon Square, Porthmadog. Rbagfyr 16, yn 69 mlwydd oed, Mrs Jones, gweddw y diweddar Henry Jones, y Grug fawr, Llanfaelog, Mon. i Rhagfyr 19, yn 57 mlwydd oed, Mrs Mary Owens, Ty capel, Bryngwyn, Llanrug. Rhagfyr 19, yn l mlwydd a 7 mis oed, Johnny plentyn ieuengaf Mr Henry Parry, gof, 55, Chapel- street, Caernarfon. Rhagfyr 21, yn 53 mlwydd oed, Jaue, priod Mr Morris Roberts, chwarelwr, Penllyn Caernarfon,
BEIRNIALD Y DYDDIAU PRESENNOL.
BEIRNIALD Y DYDDIAU PRESENNOL. FONEDDIGION,—Yn Llais y Wlad am ddydd Gwener diweddaf, tynwyd fy sylw gan y penawd uchod, yr hwn a'm har- weiniodd ar unwaith i feddwl mai rhyw feirniaid annghyfiawn oedd wedi gwyro barn yn rhyw gyfarfod llenyddol neu gilydd; ond gan nad oes ond siomedig- aetbau i gael mewn byd siomedig, felly gyda minnau y tro hwn. Yn lie hyny eich gohebydd talentog, "L lygadog," oedd o dan y fflangell ddiniwed. Dywed amddi- ffynwr "Nid y V." ei fod yn meddwl iddo ddarllen amryw weithiau yn flaen- orol" ranau o gynnyrch ymenydd an- ffrwythlawn a meddwl cymmysglyd Llygadog," ac ar y sail ei fod ef yn meddwl ei fod ef wedi darllen ei lith- oedd, cymmer fod hyny yn ddigon o sail i brofi ger bron miloedd darllenwyr y Llais mai "cynnyrch ymeny.Id anffrwyth- lawn a meddwl cymmysglyd ydynt." 0 farnwr annghyfiawn pa hyd y parhei yn y fath dywyllwch dudew ? Wedi hyn, a, yn mlaen i ddyweud nad ydyw yn gwybo d fawr (mae ei lith yn ymddangos felly) am y digwyddiadau ag y sonia Llygadog am danynt. Ai tybed nad all dim ddi- gwydd yn ddiarwybod i'r creadur mawr- eddog hwn, neu a ydyw ei anwybodaeth ef o ddigwyddiadau yn ddigon i brofi na ddigwyddasant, ai meddwl" hyny OWY ddarfu iddo ? Yna a yn mlaen i ddyweud mai gresyn na fuasid wedi gyru i ofyn yn ostyngedig i'r creadur dallbleidioI hwn yru ei feirniadaeth ar y canu." Goddefed y bod hunanol hwn i mi ei hysbysu mai anmhossibl fuasai iddo wneud, acyntau yn absennol o'r cyngherdd oni buasai yn mabwysiadu system "Rhywun heblaw Nid y V," sef meddwl am y dull y gallasent ganu, ac wedi hyny wneud beirniadaeth. Yn sicr, buasai hono yn gymmeradwy iawn gan Rhywun fel beirniadaeth fanwl a chywrain." Yn awr, nid gwiw i mi ofyn iddo ef ai teilwng o gymmer- adwyaeth oedd beirniadaeth Nid y V," oblegid mae'n hawdd canfod ei fod ef wedi llyngcu'r athrawiaeth wrthun; ond goddefed i mi ei hysbysu fod pob gwir feirniad yn rhwym o ddangos colliadau a rhagoriaethau y datganwr. A wnaeth Nid y V felly ? Na choeliaf fawr ac nis gall, ychwaith, mwy na'i amddiffynwr afresymol. Yn enw synwyr cyffredin pa fath feirniaid a ellir galw y cwacs hyny a ddywedant canodd hwn a hwn yn lied wael;" y llall, yn H eithf soniarus;" arall, "nid cystal ag arferol?" Ond waeth tewi, yr oedd digon o felusder yn y fath feirniadaeth benigamp i foddhau archwaeth anaddfed Rhywun a'i gyffelyb. Yn niwedd ei rigwm, geilw ar "Llygadog" i gyfranu ychydig o'i wybodaeth gerddor- ol trwy gyfrwng y Llais. Wel, a chaniat- tau iddo gydsynio, pwy sydd i farnu cym- hwysder ei alluoedd cerddorol ? Oblegid nis gall "Nid y V" mwy na'i gefnogwr cibddall; a phe byddai iddynt ymgais am wneud diamheu genyf y gwrthodid hwy gyda r dirmyg a haeddent, gan holl ddar- llenwyr goleuedig y Llais. Anwyl frawd ar gyfeiliorn, gwylia rhag y "gansen" y tro nesaf, os bydd i ti ymgais am fradychu ychwaneg o'th anwybodaeth.-SYLWEDYDD FONEDDIGION,-Anrhegwyd y rhifyn di- weddaf o'r Llais ag ysgrif o eiddo Rhyw- un Heblaw Nid y V," fel math o am- ddiffyniad i'r cwmni uchod. Meddyliwn fod y gwr hwn wedi ffyrnigo wrthyf, am feiddio cylfwrdd a'i ddysgybl anwyl, Nid y V," yn nechreu ei yrfa ohebiaethol. Nid oes genym le i feio, ond i ganmol ymgais y "plisgyn" hwn yn y cyfryw amddiffyniad, oherwydd gwyddom ei bod yn reddf naturiol hyd yn nod yr arthes i amddiffyn ei chenawon. Pan yr ystyriom pa mor wasanaethgar ydyw "Nidy V" yn nghwmni Rhywun heblaw ef ei hun fel "tale bearer," gellir i raddau ei gyfiawnhau. Ofnaf mai gwall yn tarddu oddiar loerigrwydd a gwendid ydoedd iddo deitlo ei hun yn "Rhywun Heblaw Nid y V," am hyny na chymmered yn anngharedig ynom ddiwygio'r gwall. Yr oeddym ers amser eisieu datguddiad o'r undeb sydd yn hanfodol er bodolaeth yr hunanolion hyn; a chyda phob priodoldeb y gellir dyweud am danynt—" Y ddau hyn un ydynt." Nid wyf yn hoffi rhoddi y fflan- gell yn rhy drwm ar gyfansoddiad difater "Rhywun heblaw Nid y V" y tro hwn, ond ymattaliaf os ymfoddlona i warchod ar ei ymadroddion rhagllaw. Os nad all roddi rhagorach dysg i'w ddysgybl Nid y V na'i hyfforddi i ddyrchafu rhai ar y draul o ddarostwng ereill, rhodded ef dan ddysgyblaeth yr "hen batriarch Abraham," a chofied nad oes gan Llygadog" gywilydd arddel yr olyniaeth, yr hyn beth nid all llawer ei ddyweud, a diolch i "Rhywun &c. am ei gompliment. Hefyd, dyraunwn argraffu ar feddwl ffwdanllyd "Rbywun &c. y byddai fy nhelerau yn hynod o resymol am addysgu iddo yntau wir egwyddor yr hen air,—" Y y gwir yn erbyn y byd." Bryngolwg. LLYGADOG.
[No title]
Hysbysa brysgenadwri fod meddyg yr agerlong Japan, un o'r teithwyr (Mr Tyndall), a 400 o Chineaid ar goll.