Papurau Newydd Cymru

Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru

Cuddio Rhestr Erthyglau

7 erthygl ar y dudalen hon

BIN HAMGUEDDFA LENYDDOL. 1

Advertising

CYFLAFAREDDIAD YN LLE, .^…

EISTEDDFOD LLANDDEWI-BREFI.

Newyddion
Dyfynnu
Rhannu

EISTEDDFOD LLANDDEWI-BREFI. BEIRNIADAETH Y FARDDONIAETH. Jparkad.) MARWNAD I'R DIWEDDAR MR D. EVANS." Gan mai hwn yw v prif destyn bardd- onol, goddefer i ni ddyweud gair ar bwngc y lllarwnlulau. Yr hyn a ofynwn mewn marwnad, neu alargerdd, yw darluniad ejrwir o'r ymadawedig mewn iaith fardd- onol. ac mewn teimlad eyfattebol i alar y galon ar ol y gwrthddrych. Iaith Rahel yn wyio at- ol ei phlant am nad ydynt. Nid banner darlun fel y gwnai y Ilhufein- iitid-L)e martins nil nisi bOTwm-sef peidio dyweud dim ond yr hyn sydd dda am y marw, ond darlun eyfi iwn o bono. Nid ebyciiiadnu purhaus, fel 0 Ah Ow a'r cyffelyb ivtgnth, ond iaith teimlad prudd —iaith do icledig- serch wedi ei gwneud yn weddw. Ni (idylid gwadu ffaeledd, na mwyhau rhinwedd, ond bod yn onrst i natur. Gwirionedd, ac nid ffug, ddylai fod prif nodwedd marwnad. Ffieiddiwn hob rhitli ae amviredd mown beddargraff a,marw nad. Ni dichon neb ond gwir gyfaill i'r Mnadawedig gyfansoddi gwir farwnad. Ebagrith a phechod yw eiddo pob un crall. Derbyniwyd pump o farw- nadau. Pechadur Mawr."—Ie, pechadur mawr iawn mewn ystyr lenyddol. Mae ganddo ddau gint o linellau, a chynnifer a hyny o bob math wallau. Y mae hon yn doreithiog o bob math o O! 0! Ow! Ah Ha Ah! 0 Olil Ow Nid yw y peclphhtr niawr hwn wedi myfyrio cys- t,rawen, heb son am bethau ereill llai eu pwys mewn cyfansoddiad. Ceir yn y try- blith hyn rai syniadau da, ond edrychant yn oer ac amddifaid iawn wrthynt eu hunain. Mab Galar."—-Cynuwysa hon amryw darawiadn u tlws, a barddonol, a rhai o neil\duolion yr ymadawedig mewn iaith semi a dirodref-, ond defnyddiodd yr awd- wr fesur Jlipa a diafael. Ceir amryw ddiffygion yn y farwnad bon. Y mae cor- fan eloff yn hon—" Fel y bu bydd heb waith." Nid oes eisieu ansoddair i osod allan hyd tragwyddoideb, fel y gwneir yms-" Am dragwyddoldeb hirfaeth." (i.) Tra-mynycha y syniad am lywodraeth angeu yn nhudalen I Rhwng breich- iau mcun dyneraf" Dyiesid defnyddio bannod o flaen yr e 4w wrth cirtefnydio yr ansoddair nchod yn yr nchelradd. Mam dyner, ond y fam dyneraf. Cymmysga y rhif wrth ddyweud, o'u hoi yn chwythu henaid." Dechreua linell gydag n fach. Gwastreffir berf ynhon-" O'i fewn cynnvddu wnaeth." Nis gallwn am- gyffred hon—"Trwy fywyd yn weitliredol." Y mae Ei weddiau i'r Goruchaf yn rhy hir. Dinystria amryw o'i ffigyrau. Ail-adrodd ambeil dro Wnai droi yr uu pennillion," sydd ddiystyr. Ysgrifena sugnaw yn lie sugnai. A'r tafod fi mor ffraeth." Y ferf id fuL a olygid, ac nid H fl." Defn- yddia fynu yn lie fyny. Nid oes synwyr yn y llinellau hyn- ft weddi tua'r nef Yn euro Arglwydd gwrando." Edmygydd."—0 ran barddoniaeth, hon yw yr oreu yn y gystadleuaetii, ond nidyw yn ddigon nodweddiadol. Ceir yma luaws o ddiffygion pwysig, ac ar- wyddion o esgeulusdra. Mae pennillion y nawfed a'r unfed-ar-ddeg yn rhagorol, ond fod ynddynt un diffyg, a hwnw y diffyg penaf mewn cyfansoddiad—nid oes berf ynddynt. Corpa heb enaid yw pen- nill heb ferf-y mae'r'bywyd wedi ymad- ael. Ond i Edmygydd ddyfalbarhau, a bod yn fwy gwyliadwrus, y mae yn sicr o ddyfod yn fardd enwog. Galarfab.Mebrwnad faith, yn eyn- nwys tua 350 o linellau. Cymmysga ei ragenwau meddiannol a lluosog yn ami, ac y mae yn rhy hoff o ferfau cynnorth- w/ol He nad oes eu heisieu, megys gwywo wnaeth," cymmeryd w iaeth," 'roedd yn meddiannu." Rhydd y ter- fyniad au" i'r ferf cyfeir;ai. N. ( amal, llwybyr, a ddisgyblion yw ffurf briodol y geiriau uchod. Gwalius yw ho;?—"Ei eirchion ymddyrchafai." Baasai yn iawn fel hyn- Ei eirchion a ddyrcliai .i," neu "Ei eirchionymddyrchafeut." Y mae gair wedi ei adael allan o hon— "Oddiwrth draffeithion." Y mae yn wallus iawn yn ei odlau. Gesyd y geiriau canlynol i gyd-odli: "byd—lid; gwir— bur Dduw—glyw fy w—gwiw; Ly—bu; llu-ni; prudd-sydd; huu-dyii," &c. Defnyddir hwy gau ein beirdd goi eu, ond y mae bai yn fai yn mhob man. Gelwir y bai hwn yn y pedwar-mesur-ar-hugnin yn dwyll-odl— a Twyll awdl-onid hyll ydyw, Cawr o'i hwyl yn curo Huw."—Pedr Pwrdd. Os na oddefir ef yn nghaethiwed Dafydd ab Edmwnd, yn sicr ddiamheu, ni ddylid ei oddef yn y mesurau rhyddion, lIe mae cymmaint o ryddid i'r bardd. Yn nechreu y cyfansoddiad, tuedda y bardd i ddifne angeu, a phriodoli Ilid iddo, ond daw i'w le eyn y diwedd. Y mae hon yn farwnad dlos a barddonol, ond y mae yn rhy gy- ffredinol yn ei delweddau—gwna y gyfran helaethaf a greu o honi y tro i unrbyw hen frawd duwiol ac ymdrechgar. Pradd ei fron."—Marwnad fer, tma 150 o linellau. Nid yw hon yn ddifai mwy na'r lleill: Cawn ynddi y gw&llau canlynol:—"roedd" yn lie roed,a"fynu" yn He fyny. Terfyna y pummed pennill yn swta iawn. Wrth gyleirio at farwol- aeth tad yr ymadawedig, dywed— Ei dad roed i orwedd mewn gweryd, A'i ysbryd ehedodd i'r nefoedd." Dyna osod y ceffyl ar ol y cerbyd. Gwas- traffa yntau' rai berfau, a defnyddia y bastarddair hapus-nid oes ei eisieu yn y Gymraeg. Dyma gorfan eloff-" Sef Marg'ret, Mary Anne, a William." Bu- asai deifwynt ynwell nA chorwynt jD difa cysuron. A'i babell bob dydd a wau- ychodd." Dadfeilio fnasai oreu i atteb pabell, a gwanychu fuasai orea i atteb corph. Llofruddia y bardd hwn eiodlau yr un fath a Galarfab. Y mae yma ddar- lun da, ond rhy ryddieithol ydyw mewn rhai manau. Saif y gystadleuaeth rhwng Galarfab a Phrudd ei fron. Y mae'r Peehadur Mawr yn ormod o bechadur. Cyfaddefodd ei hunan yn bechadur, ond dyla-sai adael ei bechodau, yn lie ceisio eu eyfiawohau trwy eu danfon i'r gystadleuaeth. Mae tarawiadau da gan Mab Galar ond mae y diffygion yn rhy luosog. Mae Edmygydd yn wir farddonol, ond nid yn ddigon nod- weddiadol. Mae Galarfab yn dda, ond yn rhy wasgarog. Ceir amryw feiau ac anafusion gan Prudd ei fron; ond, a chymmeryd y darluniad, y farddoniaeth, a'r diffygion i ystyriaeth, nis gallwn roddi y flaenoriaeth i'r naill ne'r llall o'r ddau olaf a enwyd ac oherwydd hyny, rhaner y wobr rhwng Galarfab a Prudd ei fron. THALAMUS.

" HETEROPHEMY."

CREULONDEB BELIENL

AMLWCH.