Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
6 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
THE UiGll'V TiliN'G lis THE RIGHT PLACE. BEECII PILLS Aie r.dmittod mv i]i<.insa-;i?ls to be worth above a Guinea ho v. fof Bilious 'iiid Nervous Disorilors. an eh as Wind lick pal- r, »a.i after Meal si, Dizziness And Drowsfin^sn, Cold Chills, Muuhing of Feat, Loss of Appetite, Short ne«B of Breath, Cos^iver-ess Scurvy and Blotchetf'of the 8kin, T>i*turb«kl Sleep, Frightful Dreams, and all Nervoua wad Trembling Sens itions. etc., etc. The first dose will tjvve relief in twenty minutes. H'his is iio fiction, for they have done it in thousands -I cases, Trto Proprietor of these Pills having obtained ,'t great expense) a Patent for them, he challenges the whole world to produce a medicine to equal them for re- moving the above-named complaints, and restoring the patient to sound and Listing health. Every sufferer is r-arnesliy invited to try one Box of these Pills, and they will be Acknowledged to bo WORTH A GUINEA A BOX. Foi remales of all ages these Pills are invaluable, as a few doses of them carry off all gross humours, and open jdl obstructions, and bring about all that is required- — ?•(<» female should be without them. There is no medicine to bo found equal to BEECHAM'S PILLS, for removing ny obstruction or irregularity of the system. If taken according to the directions given with each box, they will MOB restore females oi all agca to sound and robust health. For a Weak Stomach, Impaired Digestion, and all Dis orders of the Liver, they act like MAGIC," nnd a few doses will be found t, work wonders on the most important organs in the human machine. They strengthen the whole muscular system, restore the long lost com- plexion, bring back tbekeen edste of appetite, and arouse into action, with the ROSE-BUD of health, the wh^le physical energy of the human frame, These are "FACTS" admitted by thousands, embracing all classes of society, and one of the best guarantees te the Nervous and D; bilitated is, BEECHAM'S PIJJLS have the Largest Sale of any Patent Medicine in the world- BEECHAM'S COUGH PILLS As a iem«dy for Coughs in general Asthma, Difficult} in breathing, Shortness of Breath, Tightness and Oppres- sion of too Chest, Wheezing, etc., these Pids stand unrivalled; and any one labouring under any tsf ihe above Complaints need only try ONii BOX to prove that they are the REST EVER OFFKBED TO TUP. PUBLIC, for Asthma, tksand Consumptive Coughs, Hoarseness and Oppression of the Cheat. They speedily remove that son se of Op |>ression and Diiiiculty of Breathing which nightly deprive the Patient of liest. They will give almost instant relief nnd comfort to those afflicted rith the above distressing, end, when neglected, dangerous complaints. Let any Portions troubled with any of the above Complaints give RSECHAM'S COUGH PILLS a trial, and they will act like MAGIC. The most violent Cough will il a short time be removetl CAUTION.—The Public Rre requested to notice that the words" Beecham's I'ilis, St. Helens," me on the Government Stamp affixed to ea<jh Boy of the Pilh: If not oh, they are a Forgery. not oh, they are a Forgery. Prejt^ed'oulv, and Sold Wfcolsss'o abci Retail, bv tie proprietor, THOMAS BEECH AM, St. Helena, Lanca- shire, hi Boxes, Is and s 9d Sent Post Fro3 fbr 15 or 36 Stamps, Sold by ail Druggists i" P^to-at Medicine Dealers in the United Kin^d ARB TSITSN WFTR KAOFT HÜÃ. 41M v. AT EIN GOHEBWYR. Ar lii-ukiz.-Y mae eieh :i mar *y nad ci yn 1'awer rhy rigymol ei nodw-edd i gymdeifchas tarddol y Llah. PBRERIN- AC Urt OEDD TNO,- Yr odd gohebydd arall wedi oioh rhagfUenu y tro hwn. PBDR MON. — Diddrwg didd*" vw cyraiueriad eich psnnillior, a phe nadam yr odliad, gwnelent ryddiaet'i llipa. Cdtiwch nad bsrddouiaetk y.v pob peth a blethir. AVAON PBBIS.—Y mas o'ch Haen faith bereriadod cvn y cyrhaeddoch hyd yn nod odretr>n Pirnasws. Nid oes deilyugdod o gwbl yu r pmniliion, ond gellid gwijeui-I yr euglyn yn gYrnJowadwy gydag ychydig gyffyrddia lau ysgrifell y cyht.wyd.-i. BBODOH GLAN CEFNI.—Yr oedd adroddiad autH o gyfar. fod Llangefni wedi ei gyssodi cyn cyrhaeddiad yr eiddoehchwi. CBNTHAI; LOCOMOTION a ya^rifsna ly bbyr M iith ar anf.id- waith goaebyd 1 i iiewvddudnr ardl yn eyoHumo adroddiad s»m gffarfod ff.igio' yn Llangefni, gie- d-it- raddio pers >au p-irchns. Wv-li dio'cii am y eral'-lcr a aeUlysurodd wrthodiad y vyfryw íIqrif yu s>vyddfa hon, terfyna trwy d fyweud :—Di do-i fod g^nym y Vnis i ddid'eu twylt a chyh.ie i li gsiriooo Id.iu, i:an ddwyn ainbell un fe! y gohe^d- I a yu), Nid Mya' yu wrth-Mryoh fil tqgell hi gymmydogion." R. Mon WnxiAjn.—Er yn iry-i^hane M e^»ng<lig, ys- tyriwn fod eich ]!i-t»lI yn cyaawys geruiod odlau a phroesfc l'r awdl. MORWYLLX—CiilF oicii englyn >iws YU idangos ya UU o'n rnif vunii ne sat. o'n rnif vunii ne sat. Twb T DDKRI—Aomho^sibl f iasii c ivatttu eieh dy. muni,d yn gyfhwo hst>dr ise-idi idua o'tt»heo!a;i peuui'. Cofiwch V tlrivvtli cdl", BETHMLFAn-NH. ydycb etto we ?i Uwyddo l aivyhoeddi eich hun fod odl, heb son am gyogiiausj.id, ya un o anhebgorion englyn. YR AWDWIK.—Cynawysa yr ymgom farddol lua-s»s o feiau aoa'uis, he')law fod y pwngc dipyn yn an- nyddorol. Us IN HOFFI Go:mSTRW7DD.-Ni d \.wl¡ i law hyd onid oeddyra ar fio myued i'r wasg. PRIKDER GOFOD.—O'ierwydd ptiud«r gofod, meth- asom gaal i mewn amryw 1. PWY8;fš. Yn ell mysg, gallwn uoeli S rhai canlynul: -Ein Hamgot-iidf» Lenyddol, gau Hynahaetbydi G.>'i<ji,ia?!th Alpha; Cyflafareddiad, &o., gau G -rf.»'iydd Crivcietu a'i lielvntion, gan Arafou- Qoch Gelieioaeth o Ffestin- iog, gan H-ibog Dyddlyfr Eryr .Vieirii.n, G-vrecsain a'i hamgyich^edd, g.trqli,O. D. Walter^ Ogwenydd, llliiw, Eryr G.vyuedd, Gohebi teth oBid- ffordd, Robert Price, Alareh (Jwyrt'ai, a lluaws e.ci i. —pegaMflAa^mnagwrag asE5^a»c3BB^^38aE3gccw»6^«:i3saai!e3Bwi*gEbag3SBMgsg?g«ifcaa>
MARWOLAETH MR LLOYD ED..WARDS,…
MARWOLAETH MR LLOYD ED- WARDS, NANHOKOX. Ychydig wythnosau yn ol yr oeddym yn y I cloi i fyny ein kadolygiad ar y flwyddyn ddiweddaf gyda marw-restr anarferol faitu o enwogion Cymveig; ac erbyn hyn, y mae UQ a ollyngai ddeigryn wrth redeg ei lygad drosti y pryd hwnw,wedi ei restru ynflaen- af o enwau Cymreig i'r adolygydd ar der- fyn y flwyddyn bresenol sylwi arno. Y mae Mr Lloyd Edwards wedi morw, a thery y newydd ar glast y wlad rnor anaisgwyiiad wy ag yw o alarus. Ycbjdi^ wj thnosau yn oi yr oedd ar -ymweliad yn ein swydd- fa, ac wrth olygu ei ffurf gadam a'i iioen- usrwydd, adelawern iddo faith liynyddau i. weini ei genedlaeth yu yr amrywioi gylch- oedd pwysig a lanwai rnor iiydulawn ac effeitbiol; ond wele, y mae wo-.U-noswylio yn nghanoiddydd ei neitii, j;au adaei o'i 01 fylchau- ag yr ydym y.a rhvrym o brofi llawer o aiahawsder yn eu iiairsv. Inn y \1 gallesid ystyried fod ei ycbydig waeledd ciiweddar wedi amharu ei gyfansoddiad nerthol i'r graddau ileiaf; ond brydnawn Mawrth, wyfchnos i'r diweddaf, cwympodd i I :iwr yn farw tra yn dychwel o'i ystafell lie yr ydoedd yn cydginiawa a'i deulu. I Diau fod a fyno marwolaeth ddiweddar ei I ffyddlon gyrnhar bywyd gryn lawer a sy- dynrwydil ei angeu, ond ychydig a f^ddyl- iem ei fod mor agos i'w hymiino yn y "Jtfes briodaa ysbrydol." Ystyriem Mr Lloyd Edwards yr eng- raifftberffeithiaf o hen foneddwr Cymreig yn ei lioll hanfodion. Dichon y gallai Syr Watcyn ymgyatadla ag ef mewn haniad twysogol o "bymtheg Uwyth Gwynedd," 0 ID mewu haelioni, ac mewn gwladgarwch di- ffaant; ond yr oedd ymddygiad dirodres Ysgweier Nanhoron "-fel y carai gael ei gyfenwi-Yll ymddyddan a'i gymydog- ion gwledig mewn Cymraeg.pur heb floesg. ni mursenaidd ar ei dafod, yn ei wneud yn I anwyl i bob calon Gymreig a feithrina barch at ein hiaith, ein gwlad, a'n cenedl. I Felrheol,cawnfoneddigionCymreigoddysg j a chyfoeth naill ai yn annghofio neu wadu [iaith eu gwlad a'u serch yn oeri at eu cenedl; ond yn Mr Lloyd Edwards, y mae genym. eithriad anrhydeddus. Yr oedd efe wedi derbyn addysg uwchraddol ac yn etifedd meddiannau eang, ond cyssegrodd y naill a'r llall at wasanaeth ei genedl; ac nid oedd dim yn adgasach i'w enaid na'r mursendod sydd yn nodweddu gormod o etifeddion y llwy arian v yn ein gwlad. Dichon fod rhai yn chwannog i feio Mr Lloyd Edwards am wresogrwydd ei wlad- garwch pan y dadleuaiyrangenrheidrwydd am wybodaeth o'r Gymraeg fel un o gym- hwysderau pdf gwnsfcabl y sir, ond yr f ydym ni yn dymuno gwahaniaethn oddi- wrth y cyfryw, yn enwedig pan ystyriom fod pob brasder swyddogol yn ein gwlad yn cael ei ysglyfaethu gan estroniaid. Y mae y fath ystyriaeth yn ddigon i ferwi gwaed y Cymry ydynt yn cael dim ond Caei esgyrn eu cynnysgaeth," a gresyn na byddai mwy o ddelw gwron Nanhoron ar ysbryd y rhai ddylent fod yn ymddiriedolwyr ein breintiau a'n budd- iannau cenedlaetliol. Yr oedd Mr Lloyd Edwards yn gefaogwr diffuant pob sym- mudiad eymdeitbasol a masnashol a du- eddent i lesoJi gwlad ei eiiedigaeth; yr oedd ei law a'i galon megys yn ymystadlu am fod y mwyaf agored, ac ysgwydd gret ei ddylauwrid bob amser yn barod i droi uarliyw olwyn a le-olai ei gydgenedl. Yn nghyfraniad ei elusenau i dlodion Lieyn, geliir dyweud nad adawdi i'r naill law wybotl a wnebi y llall, a dywedai un cyf- aill y ddd o'r blaen fod yr olwg ar y tor- feydd a ddychweleat yn ilwyihog o Nan- horon yn v;yti Itiosoi,, va- o bregeth ar elusengarweii. Yr oedd ef yn un a toddioiiai ar, ac a ymhyfrydai yn nghym- deithas ei israddoliou cartrefol neb ym- adyeithrio yn nhwriiii aristocratiaid pell- enig liroenuchel a elent heibio i ddeiliaid tlodi ac angen mor ddiystyr a thorn yr lisol. Ymhyfrydai mewn amaethyddiaeth, a gwnaetu fwy nag unrhyw dirfeddiannwr yn Arioh, gyda'i nawdd a'i haelioni tuag at ddiwyllio y ganghea bwysig hon o laf- urwaith. Gyda llenyddiaeth Gymreig, yr oedd bob amser )n llaeullaw, ac yr oedd yn iechycl i galon y miloedd cynnulledig yn eisteddfod Pwllheli wr.tndo ei aiaetb Gym- reig ddilsdiaifch. Pel Geidwadwr yr oedd yn flaenaf ar.y rhestr yn y sir, os nad drwy Gymrn oil. Yr oodd yn llywydd y Gymdeitbas Geidwadol yn Arfon, ac iddo ef yn o bawb yr ydym yn ddyledus am y fuddugoliaefch odidog a ennillasom ynyr efcholiad diweddaf, drwy ddychweliad yr Anrhydeddus Mr t'eiinant. Yn wir, gyda phriodoldeb y eyfenwid ef yn Frenlrn Lleyn," oblegid nid oedd neb hafal iddo mewn dylanwad. A'r hyn sydd yn adlewyrchu clod ar ei goffadwr- iaeth ydyw, iddo sicrhau y dylanwad hwnw drwy wnead ei hun yn engraiift yaiarferol o Geidwadaefch yn ei phriodol agwedd. I'r sawl sydd wedi llochesu y syniadcyfeilionusfodCeidwadaeth yn gyf- ystyr a chybydd-dod a gorines, dymunem ctLtl o'i flaen ddiych disgUer cymmeriad Mr Lloyd Edwards—y- mwyaf hael, tru- ct garog, iiiinaii-yinwadol, dirodres, a chys- son ei broffes. o oil foueddigion Lleyn. Yr ydym yn ysgrifenu am un o feirwon I Gyinru ag y mae ei lwch yn gys- segredig a'i enw yn fendigedig i bob dos- j baitii o'i gydwladwyr; a thra yn enneinio ei fedd a dagrau galar oherwydd ei golli, yr ydym y 11 gallu ymgymmodi i raddau a'r chwerwder teimlad yn yr yetyriaeth ei fod wedi hyfforddio i ni yn ei fywyd a'i fiichedd eugraifft deilwng o DDYN.
LLOFFION O'R DEHEUDIR.
LLOFFION O'R DEHEUDIR. ABERTEIFI.—Diangfa Wyrthiol.—Dydd Mawrth, cyn y diweddaf, yr oedd corphlu o'r Naval Reserve yn cerdded drwy heolydd y dref hon, 0 dan lywyddiaeth y Cadben Heathcote, pan y cymmerodd ceffyl mewn gwagen a choedfrr w, ac y rhedodd vmaith. Taflwyd bachgenyn o'r enw David Harries, yr hwn oedd yn sefyll gerllaw, i'r llawr, ac aeth yr olwyn dros .ei wddf a'i fynwes ond Y11 hynod, ni chafodd y bachgen ei ladd, ac nid ymddengys iddo gael ei ni- weidio yn druenus, heblaw cael cic gan y ffoadur. Yr oedd y wagen yn Uwytliog 0 zn gyda dau balk mawr ar y pryd, ac nid yw ei ddiangfa yn llai na, bo3 yn wyrthiol. CBUGHYWSL.—Dydd Sadwrn, cyn y di- weddaf, cymmerodd achos o herw-helwr- iaeth Ie ar y Glan Usk Park, eiddo Syr Joseph Bailey, A.S., yn Crughywel. Aeth y prif geidwad, dyn o'r enw King, a'r is- geidwad, allan yn y nos i wylied, pan y daethant 0 hyd i dri herwheliwr. Dywed- odd yrherwhelwyr am i'r ceidwaid sefyll draw, onide y buasent yn tanio arnynt; ond gan na safai y ceidwaid yn ol yn ua- iongyrchol, taniodfl un o'r helwyr. Tar- awyd King, a diangodd y ffoaduriaid. Bu farw y ceidwad clwyfedig yn mhen ugain munud. Gaday/ai wreddw ac un-ar-ddeg 0 blant i ddwys alaru ar ei ol. CAPEL SEION, CwiiTNEWIDD. Nos Fawrth, Ionawr lleg, traddodwyd darlith yn y lie hwn gan y Parch. Benjamin Thomas (Myfyr Emlyn), Narberth, ar y y testyn, "Enwogion yr areithfa Gym- reig." Cymmerwyd ygadairaryr achlysur ga-iiy Parch. D.Williams, Rhydybont. Yr oedd tyrfa luosog wedi dyfod yn nghyd, atr elwyn myned at gynnorthwyo gwein- dog y lie. Diau i bawb gael eu llwyr foddloni. FERRYSIDE. Digwyddodd damwain a allasai ddiiyn a chanlyniadau difrifol yn y lie hwn, ddydd Mawrth cyn y diweddaf, ar yr achlysur 0 briodas Mr Thomas Owens, o'r lie hwn, a Miss Anthony, merch Mr Samuel Anthony, Penybank. Er mwyn dathlu yr amgylchiad, aeth amryw fechgyn ieuaingc i ymofyn pylor a magrielau, ac aethaht i lan y mor i'w gollwng hwynt ymaitli. Dechreuasant saethu, a phar- hasant am beth amser, hyd nes i un o'r magnelau ffrwydro yn gandryll. Caf- y n odd amryw blant oeddynt gerllaw ddiangfa ryfedd. Niweidiodd un dyn ei. law, yr hwn oedd yn gofalu am y magnelau, tra y cafodd un bachgen ddarn 0 iewys ei got wedi ei dori allan gan ddarn o'r magael. EBBYV YALE.—Dydd Mawrth diweddaf, cymmerodd fifrae ie yn y lie hwn rhwng dwy wraig, yn un 0 bobtai y cwmni yn Newtpwn, mewn cyssylltiad a thro pwy j oedd i ddodi y bara. yn y ffwrn gyntaf. i Arferwyd iaith gref o bob ochr, nes o'r diwedd yr aethpetbau i ergydion, a thar- awyd un o honynt yn ei mynwes a fforch a avferir at farcio y bara. Cymmerodd damwain farwol Ie yn y pyliau newyddion, yn y lie hwn, ddydd Sul diweddaf, drwy yr hon y collodd dyn o'r enw Richard Sheppard ei fywyd, drwy syrthio i waelod y pwll, dyfnder oddeutu can' llath. MERTHYR.—Yn llys yr heddgeidwaid, yn y dref hon, ddydd Llun diweddaf, dygwyd Richard Yaugkaa a Richard Rolands, dau facbgenyn, gerbron, a chyhudclwyd hwynt o ladratta chwe cap, par o leggings, a gwasgod, eiddo Samuel Clift. Cyhuddwyd hwynt hefyd o ladratta chwech 0 wddf- dlysau a phedwar par o glust-dlysau, eiddo David Evans, a chyhuddwyd Cath- erine Sullivan o'u derbyn, gan wybod eu bod wedi eu lladratta. Dedfrydwyd hwynt oil i sefyll eu prawf yn y frawdlys nesaf. LLANWENOG. Y mae genym heddyw y gorcliwyl galarus ° goi'nodi marwolaeth y cyfaill iiyddloa.^Mr Watkin Jones, o Troed- rhiwilan, Llanwenog, yn mlodeu ei dim ond pedair-ar-bymtheag mlwydd oed, yr hyn a gymmerodd Ie ddydd Gwener cyn y diweddaf, Ionawr Meg, ar ol nychu am yn agos i ddwy flynedd yn y clefyd difaol hwnw, y darfodedigaeth, yr hwn a daioddefodd yn hyuud amyneddgar. Yr oedd Watkin Jones yn fachgen hynaws a charedig, a'i ymarwedd- iad yn doilwng o'i efelychu gan yr ieuengctyd yn gyifrediaol. Dydd Meiciier canlynol, yni- gas-glodd tyrfa luosog i daiu y gymwynas olaf i'w weddillion rnarwol, trwy eu hebrwng i gladdfa Brynteg, pryd y gwasanaethwyd ar yr achlysur galarus gan y Parch. D. William s, y gweinidog. Gadawodd dad a mam, brawd a enwaer, a llu o berthynoaau a chyfeilliou i ddwys alaru ar ei oh iieidwcix i'w lwch hyd foreu y codi. PO.N,TYP-RIDD. Prydaawn ddydd Sal diweddaf, daeth heddgmdwady lie hwn o hyd i gorph trafaeiiwr o'r enw Shorrin yny gamlas s-ydd hanner y ilordd rhwng y lie hwn a, Tro- iiorest. Cafwyd ar ei berson gan' punt mewn aur, a punt mel"U cheques. Yr uedi | oriawr y tran^codig wedi sofyli am hanner awr wedi chwech o'r gioch. Y vryd y ywelwycl ef ddiweddaf yu iyw osdd lui ultw o'r glooh nos Wener, Cyni'jaliwjd IrenLghotittH ar y ■x- corph,pryd y clych we1 wyd rheithfarn o^Cafwyd wedi boddi yn ddamweiruol." LLANWENOG.—Yr oedd dydd Gwonor Ionawr 21, yn ddydd a hir ddysgwyliwyd gan drig- olion ardal dawel Llanwenog, oblegid ar y* dydd liwaw yr uawyd mewn prlodag Mr William John Brown, Maesyfelin, gyda Miss Mary Anne Thomas, yn ngwasanaeth y Milwriad Evans, High Mead. Gweinyddwyd y seremoni yn oglwys blwyfol Llanwenog, gan y Parch. Evan Alban. Yn y prydnawn aeth y pie ieuaiagc i'r High Mead, He yr oedd ciniaw ardderchog wedi ei barottoiiddynt ga,n y caredig Mr a Mrs Evans, yn yr hwn le y treuli wy d prydna wn difyr gnn y gwahoddedig- ion. Am wyth o'r gloch yn yr hwyr ymadawodd y pâr ncwvdd.unedip; gyda.'r gerbydres o orsaf Llanybydder am y Cyi'andir i dreulio eu mis aiel. PONTYPRIDD.- Y n llysyr ustusiaicl ddydd Mercher yr wythnos ddlweddaf, 0 fiaen y Moistri E. Lewis, Thomas Jackson, a J. Leigh, cyhuddwyd dya o'r enw John Warian a dyn o'r enw Robert Lewis, y ddau yn trigianu mewn lie o'r enw Waun-yr-eirw, o ymosod yn wirfoddol ar ddyu o'r enw James Adlam. Cafodd pob un o'r diffynwyr eu dirwyo i ddwy bunt a'r eostau.—Gwysiwyd hefyd Phillip Roberts, Ffvnon-taf, am niweidio dyfrddor y gamlas berthynol i gwmpeini Camlas If organ- wg. Dirwywyd ef i goron a'r eostau, yr hyn oedd yn gwneud y cyfan yn bunt a dau swllt. a chwech cheiniog. PKNTREYSTRAD,—Yn y lie hwn yn ddiwedd- ar, gwysiwyd dyn o'r enw John Hughes, brodor o Dreorcij i atteb cyhuddiad 0 ymosod- iad a ddygwyd yn ei erbyn gan Afr D. AVit- liams, o'r un lie. Gwadai yr erlynydd ei fod yn croesi yr heol yn Nhreorci y dydd Sadwrn blaeuorol, pan y daeth y carcharor yn mlaen gan ei droedio yn ei ystumog mor ofnadwy nes oi hollol analluogi i symmud, a. buasai wedi syrthio oni bai i berson ddyfod i'w gyn- northwyo. Yr oedd yn hollol annheimladwy. Barnodd y faingc na roddwyd y cic yn faliesus, a rhyddhawyd y cwyn. TBEIIERBERT.—Dydd Iau diweddaf, yn y lie hwn, cymmerodd damwain ddifrifol le yn mhwll a elwir Ynysyleio, a'r hon a drodd allan yn angeuol. Ymddengys, tra yr oedd drams yn disgyn, i fachgenyn o'r enw Evan Morris dreio croesi o (lin y cerbydau. Cyn iddo groesi daeth y eerbydi lawr arno,gan ei wasgu yn druenus. Nychodd am oddeutu dwy awr a hanner,a bu farw yn un-ar-bymtheg mlwydd çed. Dechreuodd weithio yn y pwll hwn ddydd IflU diweddaf, wedi newydd ddyfod yma o Ddowlais. IEuAN AWST.
DYDDLYFR Y P ACKNFAN.
DYDDLYFR Y P ACKNFAN. (TYSTEB I'R PACKMAN.) Bydd yn dda gaa yr holl fyd sydd yn yfedtepur Llanrwsfc ddeali fod cynllun ar droed i gael tysteb i'r hen Backman parchus. Gwny bycld pawb yn falch yr un fath a fy hunan. Dyma beth yw goleuni yn yr hwyr. Sisialais yn nghlust Trebor ers tro yn ol y dylasai y wlad wneud tysteb i mi yn fy henaint, ond ni feddyliais y buasid yn gweithio hyny allan; ond hyny fu. Nos Sadwrn di- weddaf, ymgyfarfu lluaws 0 frodyr teilwng i gymmeryd y dysfceb dan ystyriaeth, a phenderfynwyd yn unfrydoi nad. oedd neb mor deilwng 0 dysteb a, mi. Darllenwyd ilythyrau oddiwrth brif dclynioii y Gog- iedd, yn datgan eu golid amnas gailasent fod yn bresonaed. Dywedai Robin Sponc yn ei lytliyr, Yr wyf o waelod fy nhalon dros rodcli tysteb i Mr John y Packman canys efe, yn fy maru i, yw y dyn goren a fedd yr universe, ac nid oes te yn y byd yn gyffelyb mewn rhinwedd i de pur Llan- rwst. Cyfranaf gymmaint ag un a hon- och. Mae John y Packman yn deilwng a dysteb yr holl fyd, canys y mae yn cosmo- politan. (Caiimolwyd y llythyr hwn yn fawr.) Gofynwyd i mi ddyweucl gair, a dywedais Poneddigion, yr ydych yn fy synu, gan na chly wais air am hyn erioed o'r blaen. (Yn y fan hon winciodd Tre- bor ar Fferyllfardd.) Ond credaf fy mod yn haeddu hyn oddiar eich llaw. Byddaf yn 82 mhvydd oed pan ddaw adeg planu tatws ac yr wyf wedi gweithio yn galed trwy fy oes i lesoli y byd. Y mae te pur Llanrwst yn canmol ei hunan, fel nad oes eisieu i mi ddyweud ei fod yn well na phob te arall, canys y mae gwynebausiriol pob un a honoch yn profi hyny. Heblaw hyny, llesolais lawer ar y byd trwy werthu Pills holl-effeithiol Llanrwst." (Uchel gymmeradwyaeth.) Wrth ystyried pob peth, ystyriaf fy hun yn teilyngu tysteb, a gobeithio y cif dysteb deilwbg o de pur Llanrwst. (Taranauo gymmeradwyaeth). Siaradodd yr holl wyddfodolion, ac ethol- wyd y swyddogion, oddigerth yr ysgrifen- ydd. Dywedais mai gwell oedd cael down right blackguard i fod yn ysgrifenydd, mewn trefn i bawb roddi 0 ofn; a chan fod Mary, fy ngwraig, yn Wesleyad, y galla sai hi ysgatfydd gael un o'i brodyr yn y ffydd i yragymmeryd 4'r swydd anrhydeddus. Hyny fu. Wedi siarad ychydig drachefn, pender- fynwyd anfon yr annerchiad canlynol allan i bawb a fedrant ddarllen Cymraeg, ac i bregethwyr ac ysgolfeistri pob lie ei ddarllen yn gyhoeddus y cyfleusdra cyn- taf, a;gofalu am bvvysleisio yn briodol: TYSTEB JOHN Y PACKMAN At yr holl fyd Gyda golid dwys yr ydym ni, y pwyllgor, yn dealt fod dyuion dinod yn cael tystebnu yn barhaus. Ni ddylid rltoddi tysteb i neb ond i ddynion gwiJ; deilwng. Teimlasom, fel p wy I Igor, fod dy- ledswydd arbenig. arnom i chwilio allan < am ddynion cyhoeddus teilwng 0 anrhyd- edd; ond er ein galar, methasom a chael ond un, a hwnw yn mherson y cymwyn- asg&r, yr athrylithgar, y talentog, yr. athronyddol, y beirniadol, y crefyddol John y Packman, Llanrwst. Nid oes ei gylielyb mewn rhinweddau yn yr holl fyd. Arncal1 ei fywyd yw llesoli pawb abuasai wecli ei dinystrio fel Sodom pe buasai ef wedi ymadael; a gwae Cymrti a Phrydain pan yr ymedy ef a ni. Eu yn gwneud pills, a gwnaeth fwy o ddaioni i gleifion ac anafusion na holl feddygon y wlad. (Tystia Fferyllfardd hyn.) Gwyr yr holl fyd am de pur Llanrwst. Y mae John y Packman yn bobpeth a ellir ei ddymuno. Gan hyny, 0 fyd tystebydd- ol, deuwch allan fel un gwr; gwthiweh eich dwylaw ya ddyfnion i'ch llogellau, a thynwch hwy allan yn ilawnion.. An- rhydedd i chwi fydd "eael cyfranu.—Yd- ym, Y PWYLLGOR. uyna i ti ddarllenydd, y ganmoliaeth uwchaf a allesid gael. Oyfrenwch yn helaeth ac os na wnew«h, bydd i mi gy- hoeddi eich henwau chwi sydd yn fy nyled am dâ pur Llanrwst. (Mri. Gol., pwlI- iwch dippyn ar y dysteb, ac mi gofiaf am- danoch.) Nid wyf yn amheu nad hon fydd y dysteb fwyaf a gafwyd erioed o'r hyn lleiaf, dylai fod, eanys yr wyf yn deilwng.—Yr eiddoch yn falch a thysteb- C> ycUol, Llanrwst. JOHN Y PACKMAN.
MR GLADSTONE AR GWESTIWN Y…
MR GLADSTONE AR GWESTIWN Y SABBOTH. Y mae yn dda genym weled fod y dos- barthiadau gweitbiol yn y wlad hon, ac ar Gyfandir Ewrop, yn dyfod yn fwy argy- hoeddedig yn bavhaus o werth a phwysig- rwydd Dydd yr Arglwydd feLdiwrnodo orphwysdra corphorol ac ysbrydol. Ym- ddengys eu bod yn dyfod i ddeall nad colled iddynt ydyw y, diwrnod, ond yr ennill fwyaf yn mhob ystyr ac o ganlyniad, teimlant mai eu dyledswydd ydyw parchu y gorchymyn sydd yn perthyniddo— ac y mae rliai cymdeithasau wedi eu ffirfio i'w amddiffyn. Ysgrifenodd Mr Charles Hill, 0 Gymdeithas Gor- phwysfa Dydd yr Arglwydd," at Mr Gladstone fel y canlyn :— "SYR,—Y maey Swissiaidyn gwnenthur ymdrechion i sicrhau y Sabboth feldiwrnod o orphwysfa. Yn ddiweddar dyfarnodd cymdeithas yn Geneva i mi wobr 0 300 o ffrancs am draethawd ar Y Sabboth ei ddylanwad ar iechyd a llwyddiant cenedl- 0 9 aethol;' ac amlygwydgobaith yr argreffir fy nhraethawd yn Saesneg yn gystal ag yn y Ffrancaeg. Ystyriwn yn anrhydedd fawr iawnpe byddai i chwifod mor garedig ag ysgrifenu ycbydig 0 ragarweiniad i'r papyr." Mewn attebiad i hyn, ysgrifenodd Mr Gladstone y llythyr canlynol II SYR,-Y mae yn ddrwg genyf nas gallaf, 0 herwydd prysurdeb gyda gorch- wylion ereiil, fyned i mewn i bwngc eich 1 lytliyr am ddoe, yn mhellach na'ch llongyfarch chwi ar yr enwogrwydd a 11 ZD gyrhaeddasoeh, ac amlygu fy nghym- meradwyaeth o Xheb,.i -eich traethawd. Gan fy mod yn credu yn awdurdod dydd yr Arglwydd fel sefydliad cref- yddol, rhaid i mi, wrth gwrs, garu gweled yr awdurdod hwnw yn cael ei gydnabod gan ereiil. Ond heblaw hyny, yr ydwyf (Y. hunan, yn ystod fy mywyd llafurus, wedi profi yn arbenig ei fanteision yn feddyliol a chorphorol. Ac o'r braidd y gallaf orbriiio ei werth yn y golygiad hwn; ac er mwyii lies gweithwyr y wlad, yn yr ystyriaethau hyn, ac ereill uwch tyth, nid oes dim ag yr wyf yn fwy awyddus yn ei ddymuno nag iddynt ddyfod yn fwy i werthfawrogi yr orphwys- fa Gristionogol. Ydwyf, syr, eich ufudd was, W. E. GLADSTONE." I Pen-ar-Jag, Ionawr 13eg. 0 Y mat y llythyr hwn yn anrhydedd J mawr i deimlad yr ysgrifenydd ei hun, ac I yn dra theilwng 0 sylw pawb—y dosbarth- iadau gweithiol yn Nghymru a Lloegr, yn gystal ag ereill; ac ni a- obeithiwn y bydd y dystiolaeth nodedig a gynnwysa yn foddion i'w dwyn i ddiiyn esiampl dda Mr Gladstone, trwy gofio cadw y Sabboth y11 j' sanctaidd fel "Dydd yr Arglwydd," ac y bydd iddynt hwythau fwynhau y eyffely^ fanteision oddiwrthe.
[No title]
Ysgrifena un gohebydd:—Nid rhyfed4 I fod llangciau amaethwyr yn dyfod y*1 { feirdd enwog y dyddiau hyn, oblegid gwel- r ais swp bardd o friallu gan Mr Hugb Jones, Foelfriog, wedi eu cael ar goppa'f mynydd ar y 13eg o'r mis presennol. I Cafwyd dyn o'r enw Evan Thoma^' brodor o Ddinas Mawddwy, yn gorwed^ yn farw ar ochr y ffordd yn Nolyddeloo foreu Sul diweddaf. J Wedi maith wasanaethu 0 hono fed cadeirydd ynadon sirol Arfon, deallir fO yn mryd Arglwydd Newborough ymne! duo o'r swydd. Dr. Lloyd sydd wedi ei eishol yn olf^ ydd i'r diweddar Dr. Williams, fel medd/, yr Odyddion pertbynol i gyfrinfa y "Prio" 3ess Alexandra," Bangor.