Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
8 erthygl ar y dudalen hon
Advertising
THE f4 GRANULAR BROWNING." {P*fi»ter«d-;Tr»d« Mark.) TlOEMERLY known as TOMT.I^SON'S BROWN GBATT SALT, SHE aid be used in every household. Its imparts a rich colour and superior flavour to roasted meats of every description, to chicken and game, gravies, soaps, beef tea, &c, only requiring a little boili-g water added to a few granules to at once produce a gravy. Sold in bottles at Is and 2s <5d, by the sole manufac- turers, TOMLINSON, HAYWABJ) and BISHOP, I IKCOLN and ChemietB, Grocers, and Italian Warehousemen everywhere. TOMLINSON & CO.'S BUTTER POWDER MAKES goad SWEET BUTTER all the year round, removes the flavour of turnips, man- xoldt,, eake, &c., quickens the chnmiog, and increases the Talne 2d te 3d per lb. (See testimonials on hand- Mis.) TOMLINSON AND CO.'S BUTTER POWDER. Sold by Chemists and Grocers, in 6d, 1 s; and 28 Cà boxes. 1"+1 — — :— LLANF AlRFEOHAN. BATHING MACHINE STAND to be LET, by the year or for a ti-r'm of years, the Bathing Machine and Boating Stand, lately occupied by William Hughes. Fpll particulars to be had on appli- cation to E. J. Brrggs, Sea View House, Llanfairfechan. 8349-576 NOTICE GAUNARVON^IE WORKS. SHOP, AT Ty", YC'EI, CASTLE WALLS. Silk, &nd Woollen "Fabrics, Cleaned and Dyed v .cheaper than any other Dye House. C1HINTZ cleaned and glazed, Damask and J Woollen cleaned or dyed any colour, Gentlemen's Cloths cleaned or dyed", and pressed equal to new. Dresses dyed and cleaneel-without taken to pieces, Feather Gloves, Kid Boots, Animals' Skins cleaned or dyed. All work returned within a week. Feathers leaned or dyed. If brought on Tuesdays, within 4 fifty's. Attendance at Bangor,. Beaumaris, and Kenai Bridge, every Monday. 7454 A. J. ALEXANDER, Manager. RÈADY-MONEY ACCOMODATIO N.— Persons of any trade or profession, male er female, resident in London or Country, ean obtain privately (withoah the usual Loan Office routine, delay, Law Costs, er Life Iasuranoe) frem Y-10 to X300, at 6 per cfnt, for any term not exceeding 5 years (repayable to suit tbeir convenience, bj P. O. Order or cheque, &c.,) upon Note of Hand, Life Policies, Furniture (without removal or publieity), Live and Drad Stock, Plant, or any available Security. No genuine application refused.—For further particulars, and Prospectus, apply personally (preferred) ar by letter, enclosing stamp for reply, to Mr T. FAIR- HEAD, 117, Brixton Aoad, London, S.W., near Ken- ningtoft Gat* 345 THE MARVELLOUS KEMtiDY FOR COUGHS OOLDS, HOARSENESS, ASTHMA,BRONCHITIS, CONSUMPTION, and all CHEST AFFECTIONS. PECTORINE. Sold by all Chemists, in bottles at Is Ild,,2s 9c1, 4s 6d and lfs each. Sent by the Proprietors upon receipt of Stamps I Prom Rev. J. STOITEHOUSB, St. Saviour's Vicarage, Nottingham. AUGUST 1871. DBIB SIB,—I can strongly recommend your Pectorine itS an invaluable Cough Romedy. I have given it a fair trial tn my own family, and have also supplied it to persons suffering from Cou?h in my parish, and in every instance J it has given immediate relief; In so-ne cases, after passing Sleepless nights, one or two doses of she Pectorine have had such a good effect that persons have trot a good night's rest, and the Cough has speedily disappeared. Mr. A. ROLFS, St. Ann's Square, Manchester, Says Your Pectorine is superior to any Medicine I have ever iried for Coughs or Co Ids." PEOTORINE cures th< worst forms OfCullghs and Colds PECTORINE cures Honrseijess PEOTQRlNS is the best Medieine for Asthma PSCTORIKE cures Whooping Cough PECTORINE wilt cure it. trotiblesi'n i -j^kling CKvtgh PBO'jPORIN"E is invaluable in the Sarly Stages of Consamp'i"'i PECfORI N £ all Affections of the Chest, Lungs, and Throiiy. Prepared onLy by SMITH & CLATIXE, Manufacturing Ciio:nists, Park Street, Lincoln. V Vloe Ohaaoe'tlcr Sir 0. Ti tt, graated a perpetual fci. lunation, with agiivastF. Mxscn, Chdinist, Hotiierhaiii, for Ulw& the word Pectorine." Agents.— H. G. Hughes and Son, P,, 9, and 10, Marke Street, Holyhead; Hamilton and Jones. LheApotbe caries' Hall, Bangor.
TELERAU GWERTHIAD "LLAIS Y…
TELERAU GWERTHIAD "LLAIS Y WLAD." Pris pob copi unigol yw Un Geiniog, neu Geiniog a Dimai gyd,,tlr post. Osbydd rhai o'n derbynwyr yn dewis ei gael yn rbeolaidd drwy y llythyrdy, anfonir ef ddynt bob nos Iau am Is. 7 ie. y chwarter, 2 8s. 3c. yr banner blwyddyn 03 telir yn mlaen llaw. Telerau y gwerth- ad i ddosbarthwyr ydynt :-NAW CEINIOG Y DWSIN gyda'r Rheilffordd, neu DDEG CEINIOG y Dwsin drwy'r llythyrdy. fW Pob archebion, taliadau, &c., i'w eyfeirio at Mr K. W. Douglas.
Advertising
DOSBARTHWYR YN EISIAU. Carem glywed gyda throad y post oddiwrth y rhai a ddymunent gael eu pennodi yn ddosbarthwyr LLAIS Y WLAD. C&nt yr elw arferol, a chan ein bod wedi DYBLU MAINTIOLI Y PAPYR, y mae hyuy, ynghyda'r pris isel yn sicrhau CYLCHREDIAD ARUTHROL. Anfoner yn ddioed at y Perchenog, Mr. K. W. DOUGLAS, Bangor. -+. AT EIN GOHEBWYR. ROBIN DDU FRYRI.—Cartref y Galon," yn ein Desai. YsTAPELLTDn.—Nid yw yr englyn agos yn gywir. LECMAS STREBoa.-Nis gallwn weled yr angeorheid- rwydd am wastraffu cymmaint o ofod i gywiriadau mor ddibwrs. NHNAlffAB.—Gallnseeh gyfleu eich syniadau ar Un o byneiau y dyd i" yn llawer mwy effeithiol mewn rhyddiaeth diodL Rhoddwn ystyriaeth pellach i'r euglyn. J.P.—Nid oea jleilyngdod digonol yn yr englyn i hawlio cyhoeddusrwydd, H.W.-Heblaw ei fod yn annghywir mown cynghan- edd, nid yw yr englyn yn maddu unihyw deilyugfioi neullduol. YR HE CHWTRNWR.—Gwelwch i ni ddefnyddio adro ld- iad arali oedd mewu Haw YI1 flienorol. UN OEDD TNO.—N's gallwn hyfforddio gofod i drafod yr hyn a elwch yn "Ymddygiad anweddus ac an- foesol gan Weinidog yr Efengyl" yn ngbymyQogaetb Caergybi. PmMDER Gofob.—Olierwydd meithder yr adroddiad o iagoriad y Senedd ac ysgrifau ereiil, bu ort..d arnorn oliuioyinddajti^osud auiryw obebiaethan ac erthyglau is garaeem gael i mewn i'a rbifyn hwn. .30V:A:. -V
DYDD GWENER, CHWEFROR 11,…
DYDD GWENER, CHWEFROR 11, 1876. J ETIIOLRESTR MON. Ychydig yn ol bu crynffrwgwd newydd- iadurol rhwng ysgrifenyddion y ddwy hlaiq. boliticaidd yn Mon, o barth canlyn- iad y frwydr yn y llysoedd cofrestriadol. Yn ol adroddiadau annghyttsinol y ddau, yr oedd pob ochr wedi sicrhau mwyaffif pirysig ar yr etholrestr, a glynent wrth eu. haeriadau gydtgystyfnigrwydd diysgog. Gan ygtyried y posiblrwydd o fwyafrif ar bob oohr yrim mor annkebygol a dn.u gan- olbwynt yn yr un oyssawcl,moiddiasom alw lyI Vf y wlad ya dyner at yr aanghysson- deb, gan awgrymu fod y naill ocbr non y Hall yn cael ei cbamarwain gan adrodcliad ysgrifenyddol. Nid oeddyrn yn meddu digon ø haerllugrwydd i gyhoeddi adrodd- iad yr ysgrifenydd Ceidwa,dol yn anffaol- 10 edig ar y pryd ond prysurodd y was Radicalaidd i, gyflawni byny ar ran ysgrifenydd eu plaid hob falio am brawf o gwbl. Dywedai un n4iwydcliadar nad it ydyw y Toriaid byth ar ol o a iieanii twyllo y wlad mewn perthynas i'w gwir a tbra y ceid boneddwyr Coidwad- ol yn parhau i gyfranu, fod digon o gynffonwyr diejwyddoryri barod i ledaenu anwireddan ar hyd y wlad." Felly! Dilynodd Mr Morgan Lloyd gyffalyb gwrs yn ei annerchiad i'w etholwyr, a chy- hoeddai, ar sail boneddwr oedd wedi manwl archwilio yr etholrestr, mai y cyfrif Radicalaidd oedd yn gywir, a gwatwarai hygoeledd y Ceidwadwyr yn 6rodu i'r gwrthwyneb. Dygwn y wang Radicalaidd a'r aelod drog fwrdeisdreii Mon at faen prawf yr etholr-oxtr sydd bellach wedi gweled goleuni dydd, a chawn weled pa fodd yr ymdarawant yn ngwyneb y gwirionedd. Hyd gyhoeddiad yr etholrestr, nid hawdd oedd i'r cyhoedd banderfynu rhwng yr ädroddiaiau annghyttunol; ond yn ngrym ei hyder yn nghywirdeb ei gyfrif- iad, rhoddodd yr ysgrifenydd Coidwsdol her i'w wrthwynebydd roddi y swm o ugain punt i la wt at dreulion eynnrychiol- wyr dewisedig y ddwyblaid i brofi y pwngc drwy archwiliad manwl o'r etholrestr, ond ysgowyd y fath gynnygiad rhesyntol gyda mwy o ddeheurwydd na cbyssondeb. Profai yr ysgrifenydd Ceidwadol yr ym- ddangosai nifer mwy o 89 ar yr etholrestr newydd, os oedd cyfrifiad ei wrthwyneb- ydd yn gywir; ond os yr eiddo If a brond yn gywir, y ceid Ilai o 239 ar yr ethol- restr. Beliach y mae yr etholrestr wedi ei chykoeddi, ac y mae bron yn cwbl gadarnbam y cyfrifiad uchod o eiddo y Ceidwadwr. Ar yr hen etholrestr yr oedd 3355 o bleidleiswyr, tra ymae y nifer ar y newydd yn 3123—llai o 232, neu o fewn saith i gyfrifiad y swyddog Ceidwad- ol. Yr ydym yn gadael i'r ffaith lefaru drosti ei hun, yn y sicrwydd y bydd iddi dueddu y Ri-tdicallaid yn Mon i rythu eu llygaid, ac yinholi pa blaid.sydd barottaf i ledaenu anwireddau" ac" amcanu twyllo y wlad mewn perthynas i'w gwir sefyllfa." Dyddorol iawn, hefyd, fyddai cael gwybod gan Mr Morgan Lloyd pwy ydoedd y "boneddwr" ar sail ymchwiliad yr hwn y ceisiodd argyhoeddi ei etholwyr o wiredd yr adroddiad Radiealaidd; no nid llai boddhaol fyddai cael y wasg gaethfrydol yn ymostwng i gynnysgaeidu y wlad ag esboniad ar gywirdeb yr haer- iad cynamserol mai colu y gwir wnaeth y cyflogwyr (2) Toziaidd yn ol eu harfer."
------"__-----___:_-AGORIAD…
AGORIAD Y SENEDD GAN Y FRENHINES. Cyssylltid mwy o ddyddordeb nag arfer yn nglyn åg adiyulliad yr aelodau eleni oherwydd yr hysbysrwydd fod ei Mawr- hydiyn bwriadu agor y Senedd eleni gyda'i phresenoldeb personol. Nid rhyfedd gan hyny fod y Brif-ddinas ddydd Mawrth yn gwisgo agwedd fywiocach nag arferol. Am tua dong munud i ddau o'r gloeh cyhoedd- odd yr ergydion o'r Park fod ei Mawrhydi wedi myned i mewn i Dy yr Arglwyddi i'r dyben o agor trydydd eisteddiad ei I nhawfed Senedd. Yr oedd yr olygfa yu y Ty yn orwych dros ben. Gan benlinio ar risyn ucbaf yr Orsedd, cyflwynodd yr Ar- glwydd Ganghellydd yr Araeth Frenhinol i dderbyniad ei Mawrhydi, yr hon a am- i lygodd ei dymuniad ar fod iddi gael ei darileu gan yr Arglwydd Ganghellydd ei I hun. Yna cymmerotld yntau gyda gwyl- der ei Je ar ddebeulaw ei Mawrhydi, a chyd;i 1his hygiyw, dywedodd fod gan- I •v« V. "JT ddo drwy orchymyn y Frenhines i ddar- Hen Araeth ei Mawrhydi yn ngeiriau ei Mawrhydi ei hun., Wedi bynaeth yn mlaen i ddarllen ARAETH Y FRENHINES. "Fy Arglwyddi a Boneddigion, Gyda llawer o foddhad yr wyf yn cyrchu etto gynghor a chymhorth y Senedd. "Parhafy mherthynns a phob gallu- oedd tr&mor i fod o nodwedd garedig. "Y mae y symmudiacl gwrtkryfelgar, pa un, yn ystod y chwel miR diweddaf, sydd wedi ei gadw i fyny yn nhiriogaethau Tyrc- aidd Bosnia ac Herzegovina, a pha un y mae milwyr y Sultan, i fyny hyd yr amser presennol, wedi bod ynanlluog i'w dar- ostwng, wedi cynbyrfu sylw a dyddordeb y Galluoedd Europeaidd, mawrion. Yr wyf wedi ystyried fy nyledswydd i beidio sefyll o'r neilldu oddiwrth yr ymdrechion a, wneiryn awr gn lywodraethau cyd- unol a chyfeillgar i ddwyn oddiamgylch heddychiad y dosbarthau a aflonyddir, ac yr wyf mewn canlyniad, tra yn parclau annibyniaeth y Porte, wedi' uno mewn annog i'r Sultan y priodoldeb o fabwys- iadu y cyfryw fesurau ag a symudant bob achos rhesymol o anfoddlonrwydd ar ran ei ddeiliaid CristionogoL Yr wyf wedi cyttuno, yn ddarostyag- edig i'eh cydsyniad chwi, i brynu y cyf- ranau a berthynent i Kiaedive yr Aipht yn Ngbamlas Suez, ac yr wyf yn ymddir- ied gyda byder ar i chwi fy ngalluogi i gyflenwi y drafodaeth yn mha. un y mae I y buddianau cyhoeddus mewn cyssylltiad dwfn. Y mae y cyfarchiadau a gyfeiriais i'r Llyworlraeth Chineaidd, o barth ymosod- iad a wnaed yn ystod y flwyddyn ddi- weddaf ar yr ymgyrch a anfonwyd o Bur- mah i'rTiriogaethauGorllewinol o China, wedi eu derbyn mewn yabryd cyfeillgar. Y mae amgylchiadau yr ymosodiad alaethus hwnw yn awr yn bwngc ymchwiliad, yn mha un yr wyf wedi tybio yn iawn i ofyn ar fod i aelod o'm gwasanaeth diplomat- aidd gymmeryd rhan. Yr wyf yn dis- gwyl eanlyniad yr ymehiliad hwn yn yr argyhoeddiad cryf y bydd iddo gael ei ddwyn yn mlaen yn y fath fodd ag i ar- wain i ddarganfyddiad a chospedigaeth y troseddwyr. Bydd i bapurau ar y pwngc uchod gael eu cyfleu ger eieh bron. Yr wyf yn ddwfn ddiolchgar am yr iechyd didor y mae fy anwyl fab, Tywysog Cymr., wedi fwynhau yn yated ei daith drwy India. Sicrheir 'fi gan y caredig- rwydd calonog gyd phil un y mae wedi eael ei dderbyn gan fy neiliaid Indiaidd o bob dosbarthau a thylwythau eu bod yn ddedwydd o dan fy llywodraeth, ac yn deyrugar i fy ngorsedd. Ar y pryd y trosglwyddwyd llywodraeth unioagyrehol fy Ymherodraeth Indiaidd i'r Goron, ni wnaed unrhyw ychwandgiad ffurfiol i ddull a theitlau y Penadur. Yr wyf wedi ystyr- ied y presennol yn gyfleustra gweddus er gwneud i fyny y diffyg hwn, a byddi feaiur ar y pwngs gael ei gyflwyno i ehwi." Yna, elai yr araeth yn mlaen i sylwi fod i Mawrhydi wedi rhoddi cyfarwydd- iadau i ddirprwyaeth frenbinol i wneud ymchwiliad i'r holl gyfuiidrefn a'rrhwym- edigaethau cydgenediaethol ereill sydd yn dal perthynas A'r gaethfasnach, i sicrhau i lywyddion llyngesol mewn gwledydd tramor fwy o allu i amddiffyn rhyddid personol, ac y dygid mesur i mown yn darpar cespedi^aetb. ar frodorion sydd yn ddeiliaid o'r Tywysogion Indiaidd am ym. wneud a chaethfasnachaeth. Wedi cyfeirio at sefyllfa lwyddiaunus a boddhaol yr Ym- herodraeth Drofedigaethol; ac y cyflwynid papurau pwysig a dyddorol yn nglyn a'r gyn- nadlodd Trcledigaethau a Thalaethau De- heubartti Affrica, cyfeiriai yr araeth. at y gweithvediadau diweddar mewn canlyniad i lofruddiaeth swydaog yn sefydliadau y Culfor, ac hyderai fod yoiyriad ei milwyr wedi adferu trefn, ae adsefyillu ei dylanwad a'i hawdur. dod. Yna elai yr Araeth yn mlaen Foneddigion Ty y Cyffredin, C, 41 Yr wyf wedi govehymyn parottoi amean- gyfrifen y flwyddyn i'w gosod ger eich bron yn ddioed. "Fy Arglwyddi a Boneddigion, Gosodir yn ddioed ger eich bron fesurau er rheoleiddio llys appeliadol terfynol y Deyrnas Gyfunol, ac er diwygiad deddfau llongwriaeth farsiandiol. Oynaygir ddeddfwriaeth mewn cyssylltiad a'r prifathrofeydd ac addysg ddeehreuol. Gelwir eich sylw hefyd at y deddfau perthvnol i amgauad tiroedd cyffredin. "Bydd i fesurau pwysig ereill yn ol fel y caniatta amser yr eisteddiad, gael eu eyfleu i'eh sylw ac yr wyf yn gweddio y bydd i'ch yingyBghoriadau, o dan y fendith Ddwyfol, derfynu yn nedwyddweh a boddlonrwydd fy mhobl. Yxa cyfododd y cyanulliad ar eu traad, a disgynold ei Mawrhydi, wedi ymgrymu yn foesgar, o'r orsedd, gan gymmeryd ei lie yn yr osgordd. AdgynuHwyd am bumper gloch, pryd y cymmerodd Arglwydd Harlech, ac arglwyddi newyddion eu llw a'u hciyteddleoedd. Cyttunwyd yn y ddau Dy ar annerchiad mewn altabiad i arnetb ei Mawrhydi. Oym- merodd trafodaeth faith 3e yn Nhy vr, xlrglwyddi, a rboddwyd rhybuddion o aiftr B5a-,vr o fesuraa yn Ni-,v Cytfredin. I. >, u ,.lfP. Ti3..H F ? GWRECSAM A'R AMGYLCHOEDD. TAN.—Gyda bod y wawr yn agor ei ham- rantau,"a thrigolion y dref yn dechreu dihuno o freichiau esmwyth cwsg, braw- ychwyd hwy yn fawr gan y waedd fod tan yn prysur ddinystrio preiwylfod Mr Jones, arlunydd, Hope-street. Daeth y tanwyr i'r fan yn ebrwydd, a gorchfygas- ant yr elfen ddinystriol, ond nid cyn iddi wneud llawer o ddifrod. Mae cyfarfodydd adloniadol yn cael eu dwyn yn mlaen yn wythnosol yn y Tem- perance Hall; a chafwyd y deunawfed 0 honynt y Sadwrn diweddaf, pan. yr oedd nmryw dalentau disglaer yn gwefreiddio y gynnulleidfa ae er mwyn amrywiaeth, cafwyd ychydig 0 ddarnau oerllyd, pa rai a ddisgynent ar ein clustiau mor ddiflas a gwichiad dallhuan neu hogiad llif. EGLWYS NBWYDD.—Y Sabboth diweddaf cafwyd y, gwasanaeth dwyfol cyntaf yn eglwyi Bearsham, pryd y gweinyddwyd gan y Farch. D: Howell, vicar Gwrecsam, a.'r Parch. T. A. Taylor, Rhiwabon. Mae yr eglwys hon wedi ei chwblhau ers tro, ond oherwydd rhyw anghydfod methwyd a'i hagor hyd yn awr. Mr Fitzhmgh, Plas- pawr, gydd wedi myned i'r draul o'i ohodi" ac mao yn un hardd i'w ryfeddu, ac wedi costio ttmryw filoedd 0 bunnau. CYFARFODYDD YR YNADoN-yn dechreu ddydd Llun, "ao oherwydd helaethrwydd y gwahanol droseddwyr," yn parhau drwy yr wythnos. Wrth edrych dros reatr y troseddwyr, byddaf yn ymfalchio mai Cymro ydwyf; ac oni bai amastroniaid, ni fyddai yn ofynol i'r ynadon ymgyfarfod end rhyw unwaith yn y mis, ae ychydig fyddai on gwaith yr adeg hono. Nodwn dri achos, sef eiddo Margaret Tourney, yr hon am y trosedd erchyll 0 dori bys ei chymmydogeg ymaith 4 ehyllell a rydd- hawyd gyda liirwy 0 5s a'r costau. Pe buasai dyn tlawd wedi taflu careg a thori coes ysgyfarnog neu phesant, buasai y ddirwy yn bum' punt ntu chwe' mis 0 garchariad. PIGO LLOAELLAU.—Am wthio ei law i- legall na pherthynai iddo, anfonwyd Patrick Lyneh i garchar am ddau fis, gyda llafnr caled,—Dwyn Ilodrau gwerih llg oedd peehod W. Abbotson, a phenderfyn- wyd tri mig yn ngharchar fel amser di- gonol iddo i edifarhau. DAMWAIN AN«KUOL.—Dydd Iau, cynnal- iwyd trengholiad yn y Clafdy, 0 flaen B. li. Thirlwell, Yaw., ar gorph Charles Bood, yr hwn a gyfarfu a'i ddiwedd yn ngorsaf y Groes Newydd, tra wrth y gorchwyl 0 gymmeryd nodau y gwageni. Wedi manwl holi tystion, a chael &Ilan nad oedd neb i'w feio ond y trangcedig ei hunan, dyehwehvytlrheithfarn 0 farwol- aeth ddamweiniol. DAMWAIN DDIFRIFOL. — Boreu ddydd Gwener yr oedd dyn sydd yn gweithio ar lofa Gwersyll naill ai yn cy&gu neu yn feddw, ac yn gorwedd ar y rheilffordd, a daeth y gerbydres, a ehymmerodd ei fraich ymaith. Y CLWB RA.DICALAIDDI-Mae yh y dref hon Gymdeitbas Radicalaidd hynod 0 lwydaidd ei gwedd, ac mae yn ymddangos fod :.hai o'r aelodau yn lied brin 0 synwyr cyffredin, neu ynte yn feddiannol ar haer- llugrwydd difesur, os nad y ddau, onide ni fuaseut yn meiddio siarad yn y dull yr oeddynt. Perchenogion a goruchwylwyr glofeydd yw prif arweinwyr y gvmdeithas, a ehyanaliasant eu cyfarfod yr wythnos ddiweddaf yn yr Ystafell Ddarllen, pryd yr oedd cynnulliad teneu wedi dyfod yn nghyd. Ymgysurent eu gilydd yn ngwyneb anffodion eu plaid, a galarent oherwydd eu dinodedd rhwng muriau St. Stephan. Digrif 0 beth oodd clywed y bedau hyn yn canmol y cyfeillgarwch oedd yn bodoli rhyngddynt a'r dosbarth gweithiol, tra mewn gwirionedd mai hwynt-hwy yw gelynion penaf y gweith- wyr yn y parthau hyn, beth byna,g. Ni fuasai yr un dyn yn ei iawn bwyll yn meiddio gwneud y fath haeriadau. Mae rhai o'r baldorddwyr hyn ar eu hegni drwy y blynyddoedd yn sarhau y gweith- wyr, trwy geisio mwyhau eu horiau llafur, a gwneud gostyngiadau parhaus yn eu cyflogau. Ac os llwyddir yn y ddau beth uchod, bydd y gweithwyr wedi eu ham- ddifadu 0 holl gysuron bywyd yn y fan, yr hyn yw amcan y Radicaliaid di- egwyddor hyn; ond mae y gweithwyr deallus yn eu hadnabod yn dda, ac yn penderfynu 811 gochel. BRos.-Ofnid ddydd Sadwrn y buasai terfysg yn tori allam yn y Rhos, a hyny oherwydd fod nifer 0 lowyr 0 Wigan wedi dyfod i Hafodybwch i weithio, tra y mae glowyr yr ardal yn sefyll allan; ond wedi dealt pa fodd yr oedd pethau yn bod, aethant yn ol wedi gweithio ddim ond un diwrnod. CADW GWAS HEB DRWYDDED.—Dirwy- wyd Mr Webster, cyn-brif oruchwyliwr yr Hafod, i 5p am gadw gwas heb drwydded. CLADDU HEB DRWYDDED.—Am gladdu plentyn heb y dyst-ysgrif angenrheidiol, dirwywyd Mathew Jones, bedd-dorwr y Rhos, i 8s a 12s 0 gostau. Nid oedd dim llai na 30 O drigolion y Rhos wedi eu gwysio 0 fiaen ynadon -Rhiwabon i roddi iifi/l f .1,i (¡ rhesymau dros beidio talu treth y dwfr, ond gan nad oedd ganddynt un rhoswm, archwyd iddynt dalu, a dirwywyd hwynt hefyd. BRYMBO.- Y mae ysgolion y bwrdd wedi eu gorphen, ac y maent yn rhai helaeth a chyfleus. Ac ond cael ychydig o gyd- ddeltlltwriaoth yn mysg y pleidiau, bydd y bwrdd yn alluog i roddi hyfforddiant i'r cannoedd plant sydd yn crwydro yr ardaloedd fal Indiaid gwylltion. Hyder- wn y bydd yr ysgolion, gyda bendith, yn foddion i lesoli yr ieuengtyd sydd yn COAl; ac yn lie taflu ceryg at ddyeithriaid, y byddant yn gwneud bow iddynt. Dydd Merther digwyddodd damwain ,i alaethus yn ngwaith y FroodV drwy yr hen y collodd un Josoph Tudor ei fywyd. YMBDYGIAD CREFYDDOL.—Yr oedd YIt- dda genyf weled un a eilw ei hun yn Garwr Gonestrwydd yn cadarnhau yr hyn yr eeddwnwedi ei idyweud yn nghylch y Beibl a'r ardreth ond yn lie dywend iddo roddi rhybudd i'w cael allan o'r ty, dylasai ddyweud iddo ddåd a heddgeidwad i'w taflu allaa. GOHIBYIDD. O.Y.—Gobeithio fod yr hen Backman wedi ymbwyllo, ac fod y fout wodi ei lwyr adael.-G.
------_------------"-"-GWENWYNIAD…
GWENWYNIAD PEDWAR UGAIN 0 DEG 0 BERSONAU. Crewyd cyffro mawryn mhentref Eagley, gei Bolton, yn ystod yr ychydig ddyddiau diweddaf, drwy i nifer mawr 0 bergonau gael eu cymmeryd yu glaf rn dra sydyn, ac i'w tafodau a. chylah ou Ilygaid ekwydde. j) Ar y cyntaf tybid mai yr achol oedd dwfr llygredig neu yfed o laeth gwartheg yn dyoddef 0 ian glwyf y traed a'r goiaou Ond yn ddiweddaraeh cafwyd allan mai yr achos oedd gwenwyniad y gwaed. Ym- » ddengys fod gan na Mrx Kershaw fuwch, yr hon a fwriasai lo tita chwech wythnos yn 01. Gwaedai yr anifail, a. chyrthwyd meddyg anifeiliaid, yr hwn a roddodd gy- ffyr iddi. Cafwyd fod yr oil o'r cleifion wedi cael eu llaeth oddiwrth Mrs Ker- shaw, ao wedi gwmeud ymchwiliad meddygol i'r Ilaeth, cafwyd ei fod yn oyn- nwys oliom plwm. Cafwyd fod yr acid I wedi offetihio yn ddirfawr ar y llestri godro. aes oeddynt wedi troi yn wyrddion o'œ mhewn. Ymddengys felly fod yr afiechyd. i'w olrhain yn amlwg i'r achos "hwn. Dy-. wedai y meddyg i'w sylw gael ei alvr gyntaf at yr haiat ddydd Mercher blaen- I orol, ac i'r achosion fynnyddu yn ol-ynol 01 i'r graddau 0 ugain neu ddeg ar hugaia y dydd, fel erbyn hyn y mae y nifer dano yn 1 cyrbaedd tros bedwAr ugain a deg. Mewn ■ un ty, y mae y tad a'r fam, a chwech 0 blant yn glaf yn eu gwelyau, ac amryw engreifftiau cyffelyb, fel y mae gwaian- aeth meddygol yn angenrheidiol bron yn mhob ty. Ymddengys hefyd i rai 0 doula perchanog y fuwch gyfranogi o'r llaeth 5' a'u bod yn dyoddef oddiwrth y gwaed wen- wyniad. Cyrchwyd nifer 0 nurses o Fan- shester i efalu am y cleilion, a deallir fod amryw 0 honynt yn gwellham yn raddol.
HUNANLADDIAD ARSWYDUS.
HUNANLADDIAD ARSWYDUS. Foreu Sul diweddaf, cyflawnodd Charles Butson, dyn oedd yn adnabyddus drwy r Orllewinbarth Lloegr fel masnachwr 3* mewn ceffylau, hunanladdiad gresynu»\ « yn Bristol. Yr oedd wedi bod mewn gwaeledd ers peth amser, ac ni roddai y, meddyg obaith am ei adferiad. Foreu Sul torodd ei ddau arddwrn, a phan ddaethpwyd 0 hyd iddo yr oedd wedi gwaedu i farwolaeth. —IWEWP JI 11' 111 Ml IIWWMMMIMBmBBaMMP—BMBBBBM———
Family Notices
GENEDIGAETHAU. Chwefror 2, priod Mr P. Williams, Cleifiog Uwchaf,; 1.( Valley, Mon, ar ferch. Chwefror 2, priod Mr Thomas Clwydfab Daries, 14, Eas tParade, Rhy], ar fab. Chwefror 8, priod Mr David Davies, Cariwr Cwmni y Ffordd Haiarn, 59, Beacon's Hill, Dinbycb, ar fab. Chwefror 6, priod Mr John Jobrntoce, Cabinet makeri Portmadoc, ar ferch. Chwefror 6, priod Mr David Parry, garddwr, Gwaen- ynog Cottage, ger Dinbych, ar fab. Chwefror 6, priod Mr D. H, Jones, High Street, Run- corn, ar fab. PRIODASAU. Chwefror 2, yn eglwys Ceryg-y-druidion, trwy drwy- dded, gan y Parch. Jenkin Jones, Mr Hugh Price, Butter Merchant, gyot o'r Glasfryn, ond ya bresennol Ty'n y Bwlch, 6, Miss Catherine Jones, Pen y GrQedd, Capel Garmon. Chwefror 1, trwy drwydded, yn nghapel y Methodist- tiaid Calfinaidd, Talsarn, Llanddeusant, sir Gaerfyrddiu, ihj 0. Price Ysw., Nant yr barn, Brycheiniog, & 3fiss V Margaret Williams, merch y Parch. William Williams, Pant y gwrn, Llanddeusant. Chwefror 4, trwy drwydded, yn yr eglwys blwyfol, Henllan, Mr Edward Roberts. Eriviatt bach, ft Miss Ann Williams, Tyddya isaf-y ddau o blwyf Henllan. Ionawr 29, yn Swyddfa'r Cofrestrydd, Bangor, Mr Samuel Jones, cyssodjdd o'r swyddfa hoD, A Miss Ruth Williams, Bootddu, Caergybi. Samuel, oes mae holi-ai Ruth gssf; Y n werth ei gorfoli Paradwys y priodi, Hardd ystdd, gyrhaeddaist ti. CUA-ILL. MARWOLAETHAU. Rhagfyr 27, yn dair blwydd a chwe mis oed, Edith Mary, merch Lewis a Mary E. Hartley, Summer-hill terrace, Upper Bangor. Hefyd ar Ionawr 30, yn ddwy j fl wydd a thri mis oeft, John, eu mab, yr hwn a en wyd ar oi ei daid, y diweddar John Hartley, o Fanchester. Ionawr 23, ar ol amryw fisoedd o nychdod poenus, yo 31 ralwydd oed, Miss Anne Robart.,3, Coed Gwydr, Trefriw. Ionawr 31, ya 64, Wellington Road, Rhyl, yn 71 mlwydd oed, Mr John Salasbury. J v ¡ VI,: :0.