Llais Y Wlad

TELERAU GWERTHIKD "LLAIS « Y WLAD." Pris pob copi unigol yw Un Geiniog, neu Geinioga Dimai gyda'r post. Os bydd rhai ol n derbynwyr yn dewis ei gael yn rheolaidd drwy y llythyrdy, anfonir ef ddynt bob nos lau am Is. 7-le. y chwarter, 2 8s. Se. yr banner blwyddyn os telir yn mlaen Haw. Telerau y gwerth- ad i ddosbarthwyr ydynt:—NAW GEINIOG Y DwsiN gyda'r Rheiiffordd, neu DDEG GEINIOG y Dwsin drwy'r llythyrdy. fGiT Pob archebion, taliadau, &e., i'w oyfeirio at Mr K. W. Douglas.

DO SB ART EWYK YN EISIAU. Carem glywed gyda throad y post oddiwrth y rhai a ddymnaent gael eu peanodi yn ddosoarthwyr LLAIS Y WLAD. CAnt yr elw arferol, a ehan eiu bod wedi DYBLU MAINTIOLI Y PAPYR, y mae hyny, ynghyda'r pris isel yn sicrhati CYLCHREDIAD ARUTHROL. Anfoner ya ddiced at y Perchenog, Mr. K. W. DOUGLAS, Bangor. h

AT EIN GOHEBWYR. Da. Me. CARTER.Nil yw eich ychydi; sgrebils" yn gymaoeradwy. DlDYMYB.—Pwugc llythyr y cjfaill hwn yw beiruiadu c*naioiiaeth ein gohebydd "Llyglldog" i seindorf bras Cerig-y-druidion, a'i gyngtior yw ar fod idiynt grogi eu hoffcryoau ai yr belyg 061 nad aliaut chwareu ya w..U naic y gwuaothaut yu y Bettwa. COBNKLON. — Gwastraff-.soch droa geiuiog yu ofer, oblegii Did ydyLU yu credu tnewn adroldiadau ffugiol o Laugefni. BV.OGLO. -Da genym ddeall i Mr Hughes, Silian, ennill ysgoloriaeth o 1 tp yu Ngholeg Dewi Saut^ oni nis gallwa hyiforddio hanuer u >iofn i'u gohebydd byobjsu hyMy t'r cyhoe<id. R. IVOR P.&RRI.-Bydtt yn hyfryd genym gyhoeddi unrhyw betb ar y pwugc wedi ei yugiitonu yn Gym- raeg, ond aufyuych y gallwa hytforddio amser i gytieithu. UN o LANBEDK.—Cwyna y gohebydd hwn oberwydd iselhad safou Coleg Dewi Saut. a phriodvla iiyly i arferion yr efrydwyr. SION ELLIS. etli ihedeg drwy eich llith, metbwu gael yod-ii ddiui yn werth ei gyiioeidi. ALLTUD ERF L.— Gadewch i ui gael I hy wbeth sylweld- ol, ac ni-i glasdmr goliebyddol a gwyd fwra at- gyila y liarllenydd. Nia gall y tieithiau eich bod we ii ywwelt-d Ag eglwys a ebav,,l iVesJeyaidU Llauerfyl a cba-il y cynuullei faoe Id yi) denotiaeli nag arftr, ;ic ua foddhawy i chwi 1u ughauia tetli y Piong dliydJoll dim ar y wlad. Yr yd ch yn pertbyn i leug sydd ) U camgymmeryd awy,id gael--li gdlebydd. EOLWYSWH ZLOG, Credwu rial ydyoh weli iiwn Udchougii y frawdd-g, 1("11 ei bo ya eglur tuai at rydiid i bob yu ddiwab»niieth gael gwe^nyddu yu y mynwentydd E^iwyuig y cyieimi y goheoydd, ac nid at uurhyw beraou ueillduol. TRE801 Mon.—5iid yvlyui rtto wedi oiel hamdden i dl«rileu eich pouDilhcn, ond caiit eiu hystyriaeth dyLtdwy jr wjtln os ueaaf. awg,-THiwEt -Erniti ger.,Nm iinrlivw ftinht-uafltli o baith (tiijsrwjdii ticii &adr»adiaa a in ai a^onad Eg* Iwyb Liauliytui, etio uis gallwu ei uyhoeddi am y rheswui nad jmd dried to eti i ui eich tjuW piiidol Itch c)fdriad., lifiaid i boo gohebydd dalu sylw i'r rhuol anhybltg ».■ u. GWYLIWR.—Cafi-dd e oh ysgiit ei ehyflwyno i gadwr. aeth y fasged, wrth gwis; oud os byadwch yo ys- gtifenu Otto, yU uaol au i heol^u, cewch syiw dy- ladwy. OWEN WILLIAms.-Dylasai hanea yr ymrysonfa aredig yn LlaurhyUdlad tod tuewu llaw bythdl.0 yn gyut. Y mae yu awr yn rhy hen fel! newy-id. ALWENTI)D.-Gt% uawu ddcfuydd o'ca cywyddmor fiaii ag y OMiiatta gotod. TBAMPKR.—Heblaw eich bod yn bradychu teimlad an- nguaredig at y cadeirydd, yr ydym yu cyhoeddi ad- roddiad ot cyfarfod oddiwrth eiu gohebydd aaterol. R.S.H.—Ymdrechwn wuculi lie i'eh peniiilii« -i yu tuan. MKWN LLAV;Sylv»edd)d, Q^hebydd Ap Ctrujet. All u i Edioo, Peredur, Ogweiiydil, Henaf- gwr Uwynwalit, U.K.It, U>I<C o Euili. Salawaudir, fl, &u.

DYDD GWENER, MAWiiTH 3, 1870. CYFEILLION Y CAETHWAS. Er yr holl wastratf ar amser a gymmer- odd le yn Nhy y Cyffiedin nos Ian, bu yn wasanaethgar mewn tynu y gwynt o hwyl- iau Radicaliaetii. Yn wir, gwynt yw ei ban'adl einioes ac ystorm ei chynnefin. Ymddyrcba yn ogoneddus yn awyrenau y dychymyg, oud mor fuan ag y cyferfydd a I goruchwyliaetb bigiadol Ceidwadaeth, syrth yr holl feali awyrenol gorwychynun cerpyn diddym i'r llawr. Hoff waith y Radiealiuid ydyw gollwng eu meddylfryd i grwydro ar ol- cbwysigod eu mympwyon, tra yr ymfoddlona y Ceidwadwyr ar deimlo daiar sylweddol gwirionedd o dan eu traed. Y chwysigen bwysicaf a gyn- •ytchodd gwvnto^rw dd Radicalaidd yn ys:tud y cyfwng o gegurdod seneddol sydd newydd derfynu ydoedd, eu condemniad rhagrithiol o gylch-lythyrau y Llywodr- Yi aetb ar bwngc gweiuidogion caethwasiol. Bu Mr Forster ac ereiil o oleuadau Radicalaidd yu ystrydebu y wlad a'r rhagrith mwyaf phariseaidd, gan gau y uaili lygad ar reswm ac agor y llall ar ogonianau rbyddid cwbl anmhertbynasol a'r pwngc y cythryblid yn ei gylch. Nid ces Deb a dalodd syhv i ymdrechion a threulion Prydain er diddymu caetlmas- iaeth a faidd amheu eiii sêl, fel cenedl, dros ryddid ond er ei holl allu milwrol, dylid ystyried nad yw eiu teyrnas mewn sefyllfa i wneud ei hewyllys; gan nad pa mor gyfiawn y dichon fod, yn ddeddf an- nghyfnewidiol y Mediaid a'r Persiaid i holl genedloedd y ddaiar. Wedi eu diosg o biisg rhagrith, swm a sylwedd cnewyllyn yr areithiau Radical- aidd diweddar ar hyd a lied y wlad ydoedd fod cylchlythyrau y Llywodraeth bresennol yu gam yn ol at gefnogiad caetbwasiaeth. Aeth v fatli Ifiloreg i iawr gyddfau yr anwybodusion gyda'r holl iithrigrwydd a gynrjyrcha gwangc politicaidd, a thro's ennyd Uwyudwyd i greu brwdaniaeth twvllodrus, pa un a ddifianodd fel niwl y boreu pan drafodwyd y pwngc yn ei agweddion sylweddol nos lau. F-el y g*yr ein darllenwyr yn gy- ffredin, y mae Prydain Fawr er's ilawer blwyddyn wedi ymdynghedu i gydnabod y caetuwas yn rhydd mor fuan ag y sanga unrhyw ran o'i thiriogaethau. Yn mhellach na hyn, ystyrir ein llostri llyng- esol tra ar y moroedd cyffredin yn estyn nawdd i'r caethwas ffoedig; ond mewn porthladdoedd tramor dadleuir fod y deddfau lleol yn cyfyngu ar ein hawdur- dod, ac nad ydym yn rhydd i ddefnyddio y eyfryw ond yn unol âg ammodau eyd- genedlaethol. Modd bynag, asgwrn cefn dadl y Radicalia-id ydyw y dylai ein llongau llyngesol gael eu trawsffurfio yn ddinas noddfa i bob caethwas ffoedig mewn porthladdoedd cyfeillgar; ond y tebygolrwydd yw, y byddai i'r fath ymyr- iad anwarantedig a deddfaa gwledydd ereiil ddiddymu ein bawl gydgenedlaethol i fynycbu eu porthladdoedd. Hyd yma, y mae ein boil ymdrechion i ddattod rhwymau y caethwas ac attal y fasnach mewn cnawd dynol, wedi eu dwyn yn mlaen mewn ysbryd eyfeillgar a'r galluoedd a gydnabjddant gaethwasiaoth mewn un- rhyw ff Lirf a thra yu glynu wrth yr un eg- wyddor, y mae gobaith i ni allu llwyddo i ddiddymu y fasnach yn llawer cynt na thrwy rym arfau milwrol. Ond mynai y Radicaliaid fwrw i'r llawr adeilad rbyddid. .ag sydd wedi ei sylfaenu ar wirfoddol- rwydd, gan ddewis yn hytrach adeiladu trwy orthrech ar y garnedd. Yn wir, meddai amryw o'r llefarwyr mwyaf blaen-! llaw ddigon o wroldeb da,11 i haeru fod y Radicaliaid ar bob adeg wedi hawlio rhyddid pob caethwas a ddringasai ar fwrdd unrhyw lynges-long Brydeinig ond wedi troi dalenau nad ydyw amser wedi cael digon o hamdden i'w llychwino, caf- wyd nad oedd y Ceidwadwyr yn gwneud dim amgen na eheisio dattrys gwe y ben- bleth i ba un y taflesid hwynt gan eu rhagflaenwyr Radicalaidd. Rbyngodd bodd i'r Caethfrydwyr hyn, drwy ddeddf a basiwyd yn 1873, ysgubo ymaith ar un tarawiad yr boll ddarpariadau ar gyfer y caethwas ffoedig a gynnwysid yn neddf wreiddiol 1824. Yn lie y darpariadau gwreiddiol, deddfwyd ar fod i'r truan gael ei roddi i fyny yn ol cyfarwyddyd y llys Troseddodd amryw gadbeniaid drwy wrthod rhoddi i fyny gaethweision ffoedig, ac wedi eu divyd o flaea y Hys drwy wys Radicalaidd a'u ceryddu am eu hymddyg- iad, bu orfod i Arglwydd Clarendon wneud ymddiheurad at- ei ddeulin politicaidd i'r galluoedd tramor y pechasid yn erbyn eu deddfau. Yr OJdil y fatli ddadleniadau gwaradwyddus yn ystod y drafodaeth ohiriedig nos lau yn brawf digonol fod Radicaliaeth yn trigianu ty -ltydr mewn cvssylltiad a ehaethfafcnach, ac mai i'w bonglerwaith y mae penbleth ddi- 1 weddar y Llywodraeth i'w phriodoli yn yn gyfangwbl. Nid rhyfedd, gan hyny, i raniad y Ty droi yn ddedfryd mor ddiam- mwys o blaid y Ceidwadwyr, pa rai ydynt wedi ymddiried y pwngc dyrys i ddir- prwyneth frenhinol. Yn eu hen gym- meriad ffugiol o gyfeiilioa y gweithiwr, y mae y Radicaliaid wediprofi yn rhagrith- wyr, ac fel noddwyr y caethwas y maent wedi troi yn Phariseaid anghysson a'u proffes ddyngaro1.

GWEITHREDIADAU Y SENEDD. Ty YR ARGLWYDDI, dydd lau.—Cyf lenwodd Arglwydd Winmarleigh ddeiseb o'r cymmydogaethau gweithfaol yn erfyn diwygiad yn y gyfraith o barth y myg- dartbion afiachus.-Galwodd Ardalydd Salisbury sylw at yr adroddiad o eiddo y ddirprwyaeth gyda golwg ar gyllidau Prif- ysgol Hhydychain, a dygodd fesur i mewn Y ar y matter. Yr oedd yn oydaynio yn holiol ei fod yn bwysig peidio dwyn y prif- athrofevdd yn wrthddrychau ymyriad gwastadol o eiddo y senedd â hwynt, ond yr oedd y ffigyrau a osodwyd aHa n yn galw yn ucliel am sylw dyfalaf y wlad- wriaeth. 0 fewn y 15 mlynedd nesaf. byddai chwanegiad o 12B,000p yn y flwyddyn, a chyfartaledd yr itiowm yn yr holl golegau oedd 203 p ar gyfer pob under- graduate ond yn ngholeg Exeter nid oedd ond 97p yn unig, yn ngholeg y Drindod 26p, a choleg Balliol 75p, a phe byddai i bob un gael ei dwyn yn mlaen mor drefn- iadus a'r tri hyny, gwnelai hyny gynnilo 165,000p yn y flwyddyn. Yr oedd rhodd- iad cymmrodoriaethau amgen ua chym- mrodoriaetbau am ys4oilieigdod,yn rhoddi i ddynion incwm am eu hoes o 200p neu 300p yn y flwyddyn,heb ddim dyledswydd- an yilglan a hwynt, fel gwobr am un arholiad, yn wobrwyon ag oeddynt ya holiol tuhwnt i haeddiant yr ymgeisydd, ac yn groes i'r cynllun o wobrwyo l'ha: oriaethau mewn unrhyw ffordd araH o fywyd- Yr oedd y brifysgol wedi deffroi i weled y drwg o'r gwastraff hwn ar arian, ac ni wrthwynebent uurhyw feddyginiaeth rhagddo a farno y llywodraeth yn fuddiol ac angenclieidiol. Pe ceid ymwared a'r holl gyrSmroiloriaethau hyn, byddem yn cynnilo 60,000p neu 80,000 yn y flwyddyn, i'w cyflwyno at wne tbur gwaith yr athrofa yn effeithiol. Oddiwrth annog- aethau a. dderbyniwyd o bwyllgor y cyng- hor wythnosol, ymddengys fod y swm o 200,000p, neu rywbeth lei 12,000p yn y flwyddyn, yn ofynol at adeiladu llyfrgell, amgueddfa, ysgolion newvddion, ac i dalu am ychwaneg o ddarlithiau, ac yr oedd galwad gwasgedig am ychwanegu cyflogau y profeswyr. Byddai, fe ddichon, yu ddoeth parhau i roddi rhai o'r cymmro- doritbau segar hyn am beth amser fel gwobrau, a gosod nifer pennodol o flyn- yddoedd y byddai i hyny gael ei wneud, ond yr oedd yn rhaid iddynt yn gyntaf ddiwallu eisieu y brifysgol. Fodd bynag, pan fyddai y ddirprwyaeth yn myned yn mlaen gyda'u hymdrafodaeth mewn cys- sylltiad ag unrhyw goleg, byddai tri pher- son yn aelodau o'r coleg hwnw yn eistedd gyda hwynt. Yn ngwyneb cynnydd cyflym presennol addysg, yr oedd yn berffaith angenrheidiol fod gwyddoniaeth a gwybod- aeth glasurol yn gweithio gyda'u gilydd yn nysg-eidiaeth y prifysgolion. Archesgob Caergaint a obeithiai y cym- merid y gofal mwyaf yn etholiad y dir- prwywyr, oblegid mai ainynt hwy yr oedd yn rbaid i lwyddiant y cynllun ymddi- bynu.—Mewn attebiad i Due Devonshire ac Lu-ll Morley, Ardalydd Salisbury a ddywedodd nad oedd'yn bwriadu dwyn y mesur dros G-aergrawnt i mewn hyd nes bydd) y mesur hwn wedi cael ymwneud ag ef, fel ag i arwyddo fod y llywodraeth, y rhan fwyaf ohonynt, yn cydsynio ag ef. Bydt^af yr ail ddarlleniad yn cymmeryd lie bythefnos i'r nos hono. Darllenwyd y mesur am y waith gyntaf. TY Y CYFFREDIN, dydd lau.—Cymmer- odd Mr Jacob Bright ei eisteddle dros Man- chester, a Mr Barne dros ddwyreinbarth S It-iffolk.-Ailagorwyil y ddadl ar y cylch- lythyrau caethwasiol gan Mr Herschell yr hwn, wedi dadgan ei ofid oherwydd y don bortyol yr oedd y ddadl wedi ei chym- meryd tua'i diwedd nos Fawrth, a aeth yn mlaen i wadu fod cylchlythyr 1873, oedd wedi achosi cymmaint o siarad yn ei gylch aryr ochr arall i'r Ty,wedi ei fwriadu i ym- wneud dim a mater y ffoadiriaid caethion, ond i'r gaethfasnach. Haerai hefyd nad oedd eadwraeth y gyfraith hono i fyny gan y llywodraeth mewn un modd i ddal un berthynas a'r cylchlythyr caethwasiol presennol, yr hwn, fel y daliai, oedd wedi ei gyhoeddi i wella gwallau y cylchlythyr cynibaf, nid yn gymmaint gan y llywodr- aeth a chan lais cenedl areholledig.—Mr Gorst, gan wrthwyuebu y cynnygiad, a'i gwatwarai fel pleidlais o gondemniad ar lywodraeth nad oedd wedi gwnentl dim ond ceisio dwyn ystad y gyfraith yn yr achos yn fwy eglur a cbymmwysadwy.— i Mr Forsyth addywedai y buasai yn dda ganddo ef pe buasai y llywodraeth, wrth gynnyg dirprwyaetb frenhinol, wedi tynu y cylchlythyr yn ol, a sylwai nas gallai, weled paham nas gwnaethent hyny, a! gofynai pa fodd, os oeddynt mor siwr eu bod yn iawn, y hu iddynt feddwl am ddirprwyaeth o gwbl. Siaradwyd ar y pwngc Ran Mr Pease, Mr Waddy, Arglwydd Eslington, Mr G. Bentinck, Mr Stanslield, Mr Gibson, Syr W. Harcourt, &c., ar ol yr hyn y codorld Ar- dalydd Hartington, yr hwn a ddywedodd mai y cwestiwn mewn gwirionedd o flaen y Ty oedd, pa un a oedd a'i nad oedd y cynnygiad oedd ger bron y Ty yn ddad- ganiad teg o deimlad y wlad yn mherthyn- as i'w rhwymedigaethau gyda golwg ar gaethion ffoedig, ai ynte a oedd rhywbeth ynddo yn milwrio yn erbyn ystad bresenol y gyfraith ar y mater. Yr oedd i'r Ty be- fyd i'w benderfynu a oedd yr ail gylch- lythyr a gyhoeddwyd gan y llywodraeth yn gysson a tbeimlad a chyfraith y wlad. Gwadai fod yr hyn a adnabyddid fel cyf- raith gydgenedlaethol, neu mewn unrhyw gyttundeb presenol y gellid dyweud ei fod yn milwrio yn erbyn egwyddor y cynnyg- iad oedd o lfaen y Ty. Nid hawl y caeth- was i wneud ei ffordd ar fwrdd llong ryfel mewn trefn i hawlio amddiffyniad oedd y cwestiwn, ond pa un a allai caethfeddian- ydd fyned ar fwrdd un o longau rhfel ei Mawihydi, a mynu cael ei gtiethwas yn ol, yr hwn oedd wedi ei dderbya i mewn yno ar sail digonol. Gwadai fod y blaid wrthwynebol wedi gwneud hyny yn gwestiwn plaid, a gwadai hefyd fod y llywodraeth ddiweddar wedi anfon allan ddim cyfarwyddiadau dirgelaidcl ¡ycla. golwg ar y cwestiwn hwn.— Mr Disraeli a amcldiffynai y owrki a gym- merwyd gan y Llywodraeth, ac wrth wneuthur hyny efe a gyfeiriodd yn llym at y negeswriaeth a anfonwyd allan gan Arglwydd Clarendon, yn 1871, yn ceryddu swyddog gweithredol ar orsaf yn India Ddwyreiniol am dderbyn rhyw gaethion ffoedig; ac yn dyweud fod y Llywodraeth wedi penderfynu yn y dyfodol na byddai i gaethion gael eu derbyn felly o fewn tair milldir i'r di-ioga-eth y byddont yn diangc o honi.. Gallai aelodau anrhydeddus ar yr ochr a rail i'r Ty yn bawdd siarad fel pe byddai y gyfraith gyda golwg ar longau rhyfel Prydeinig i farchogaeth pob ystyriaeth arall; ond y cwestiwn oedd, a allai Ty y Cyffredin newid deddf y ceuedl- aetbau ?-Wedi gorphen o bono araetb ag oedd yn cyrhaedd i'r byw, ac yn dangos y blaid wrthwynebol yn ei lliw ei hun, rhanwyd y Ty, pryd yr ymddangosodd 45 o fwyafrif dros y Llywodraeth. Ty YR ARGLWYDDI, dydd Gwener.— Gwnaeth Arglwydd Granville eglurhad personol o barth yr hyn a briodolid iddo yn araeth y Prifweinidog ar y Cylchlyth- yrau Caethwasiol, i'r hyn yr attebodd larll Derby fod yn amlwg ar y wyneb fod y Prifweinidog yn berffaith gyfiawnhaol yn yr hyn a ddywedodd ond yr oedd y Ty yn rhwym o dderbyn yr eglurhad a roddwyd gan yr iarll pendefigaid(I.-Caf- odd mesur y llys appeliadol ei ddarllen am yr ail waith. Ty Y CYFFREDIN, dydd Gwener.-C ym- merodd Dr Houghton ei eisteddle dros Berkshire. Wecli ymffurfiad y Ty yn bwyilgor adgyflenwadol, galwodd Mr J. Holms sylw at ystad brosennol ein milwyr. Condemniai yn bennodol yr afradlonedd o gynnal byddin reoiaidd o ddynion a char- treflu fel byddinoedd amddiffynol, a'r drefn o gadw milwyr mewn barracks am chwech neu wyth mlynedd,fel un afradus a diang- enrhaid, pan fyddai blwyddyn neu j flwyddyn a hanner o ddysgyblaeth yn llawn digon, fel yn y fyddin Germanaidd. Credai i y gallai y wlad hon, trwy y cynllun o fyr I ddysgyblaeth, droi allan gynnifer o ddyn- ion a hyny ar cyn lleied o gost ag un genedlyn Ewrop. AAnghymraeradwyalyi drefn galed a chaeth breseunol. yn lie trefn leol, yr hon a roddai eu dewis i'r j gwyr a ymunent a'r fyddin,pa un a wnaent ¡ wasanaethu gartref, ai ynte yn y trefedig- aetbau ac India. Ni byddai codiad yn y cyflog o un defnydd er codi dynion parchus a mwy golygus i ymuno a'r fyddin, hyd! nes y byddai i'r drefn ddrwg a batbaraidd i bresennol gael ei newid. Gwnaethai efe i ffordd a'r cartreflu, a'r nifer llussag o'r rhai sydd yn derbyn ei blwydd-dal rheol- j aidd, canys wrth gad w llai o ddynion yn y barracks, byddai swm da yn cael ei gyn- j nilo ar garchardai a meddygdai, a'r can- lyniad a fyddai y eyfryw swm ag a'u galluogai i chwanegu tal y milwyr i'r un graddau a'r heddgeidwaid, neu weision y ffyrdd haiarn, a swm a dynai sylw ddynion cryfion a pharchus at y gwasanaeth,yn lie I bechgyn fel oedd yn awr yn ymuno. Cyn- nygiodd Fod sefyllfa bresennol y fyddin, yn ol barn y Ty hwn, yn dra anfoddhaol, a'i chost yn wastraffgar fod y cynllun presennol o gadw dynion mewn barracks I at y gwasanaeth cartrefol yn ddrygionus ac anfoesol; ac wrth ystyried amddiffyn- iad effeithiol y wlad, ei fod yn ddoethach 1 cadw dwy fyddin gystadleuol yn y Deyrn- as Gyfunol."—Cynnygiodd y Cadlywydd i Shute welliant i'r perwyl-" Fod y ddys- 1 gyblaeth fil wro! ragorol a ddygir yn mlaen n yu y barracks yn y Deyrnas Gyfunol, yn I ol barn y Ty hwn, yn gyfryw ag sydd wedi tueddu i ddiwygio arferion annghymmed- jrol ac anfoesol unrhyw ddrwg gymmer- iadau a ymunasant yn achlysurol a'r fyddin ac, yn y wlad hon, lie y mae y gwasanaeth milwrol yn holiol wirfoddol, fod y gwahanol ddesgrifiadal1 or fyddin, megys y fyddin reoiaidd, y cartreflu, y gwirfoddolwyr, a'r gwyr meirch gwledig, yn tueddu i gynnyrchu at y gwasanaeth milwrol nifer fwy o'r boblogaeth nag a fyddai yn bossibl eu cael heb hyny. Wedi i amryw aelodau draethu en barnau, cododd Mr Hardy, ac annghymmeradwyodd y don yr oedd Mr J. Holms wadi ei defnyddio wrth siarad am y cartreflu. Gobeifchiai y gallai egluro rhai diwygiadau er diwygio sefyllfa y car- treflu pan ddygai i mewn amcan-draul y fyddin, ac yn y cyfamser, yr oedd yn go- beithio na wnai yr aelod gwir anrhydedd- us ddim gwasgu ei gynnygiad yn mlaeu.- Tynwyd y gwelliant yn ol, a chafodd cynnygiad Mr Holms ei wrthod heb ym- raniad. Ty YR ARGLWYDDI, dydd Llun.—Pwngc pwysig y ddadleuaeth frwd a gymmerodd le ydoedd cyflwr amgylchiadau yn Malay, a gofynodd Arglwydd Stanley am papurau ar y pwngc, a phriodolai y terfysg a gym- merodd le, a'r llosgi a lladd a ddilynodd i bennodiad brodorion, am yr hyn y daliai larll Carnarvon yn gyfrifol. Iarll Car- narvon a daflodd y cyhuddiad yn ol yn ddigllawn, ac wedi peth dadleuaeth taf- lwyd. ailan y cynnygiad am ddwyn yn mlaen bapurau ar y pwngc. Ty Y CYFFREDIN, dydd Llun.—Rhodd- wyd dau rybudd o gynnygion o berthynas i golliad y bleserlong "Mistletoe."—Mk Biggar a ofynodd pa un a oedd y taliadau i'r Meistri Rothschild yn nglyn a èham- las Suez yn amharu eisteddle Syr Nath- aniel M. de Rothschild, yr aelod dros Aylesbury. Gwrthododd Mr Disraeli atab y gofyni id, ond sicrhaodd y Barwn de Rothschild nad oeddefe yn aelod o'r firm yn Llundain.—Syr C. Adderley, mewn attebiad i gwestiwn, a ddywedoddd nas gellid cynnal yr ymchwiliad i'r gwrthdarawiad rhwng y Strathclyde a'r Franconia hyd onis ymwneid i'r cy- huddiad o ddynladdiad yn erbyn cadbenV llestr ddiweddaf.—Mr Cross a'ddvwedoda fod adroddiadau o barth detnyddiad pylor ffrwydrol mewn gweitbfeydd tanllyd, a ffrwydriad y Swaithe Maine, wedi eu gosod ar y bwrdd.—Mr Goschen a ddygodd yn mlaen ei benderfyniad o blaid cael y cof- nodeb yn dangos y cam a gymmerwyd gan y Morlys o barth colliad y Vanguard, ac adolygai y Morlys yn ilym yn y matter, gan sylwi mai ei unig amean oedd cael allan y manylion yn gyflawn yn nghydag eglurhad. Mr Ward Hunt a gwynai oher- wydi yr ysbryd cyndyn ac eithafol yu mha un yr ymosodid arno, a dywedai fod ymddygiad y Morlys wedi bod yn onest, diofn, ac anmhleidiol. Wedi dadl faith ar y pwngc, cynnygiwyd y drafodaetb, ond gwrthwynebid hyny gan Mr Disraeli, a chyttunwyd a chynnygiad Mr Gosche)2. Ty YR ARGLWYDDI, dydd Mawrth. Cyflwynwyd deisebau ar bwngc y claddu gan Archesgob Caergrawnt, yr hwn a sylwodd fod adgyweiriad materion perth: ynol i wasanaeth y claddu yn cael ei ddwyn yn mlaen o dan drwydded fren- I hinol. Ni chymmerodd nemawr ddilll arall o ddyddordeb Ie. Ty Y CYFFREDIN, dydd Mawrtb.-SIt 1 Charles Dilke a alwodd sylw at gorpbor, iaethau anniwygiedig Lloegr a ChymrUt gyda chyfeiriad neillduol at eiddo Sussex, I' Ynys Wyth, a swyddi Dorset, Devon, Ii ¡ Cornwall, a gofynodd gwestiynau i* Twrnai Cyffredinol o barth safle gyfreitb' iol y corphoriaethau hyny yn mhwngc 0* meddianau. Cynnygiodd hefyd bendef I fyniad o barth diddymu eu hawl fam^ mewn materion troseddol, oddigerth eiddo Dinas Llundain. Ar y ddealltwriaeth 1 I cymmerid y pwngc i ystyriaeth gan Y ¡ Llywodraeth, tynwyd y penderfynis I I yn 01.

I DYDDLYFR Y PACKMAN. Y tro annoethaf a wnaeth golygwyi* f j LZais erioed oedd agor y drws i Mrs Ho' binson. Gormod o dreth ar ein baMY13. I j edd yw goddef tafodan ein gwragedd ar ft aelwyd gartref, heb son am oddef eu tf fodau yn y wasg. Dywedodd mai y ba** j sydd ar yr orsedd. Gwir, ond nid ft I perchen y bais hono yn euog o siar* llawer. Pe byddai gweithgarwch y mercP' ed didda yma, yn gymhesur i hyd eu t*' fodau, a'r gweithredoedd hyny yn deilw^' gwnelid gwyrthiau. Yr wyf yn mesof tafodau merched er pan yn hogyn, ac 1. wyf yn awr yn bedwar ugain a dwy 06 ond yr wyf heb gael y pendraw etto. yn Lerpwl, cefais hanes y Mrs Robing ( hon gan ei chwaer. f Perthyna i gecfj Douglas Jerrold. Hyhi yw pobp^-] Gweithia ei phriod yn galed, a gwaria than ei gyfl,og mewn didoraethrwyd** 1 borthi ei chalon falch. Gellir med^j "j wrth ei hymddangosiad ar yr heolydd ei bod yu werth miloedd; ond y me phlant yn droednoeth, a'i phriod yn at iog, a phan ddychwela o'i waith ynfliJ10