Llais Y Wlad

BANGOR. Y BWRDD YSGOL.—Yn ngbyfarfod di- weddaf y bwrdd hwn, ewynai Mr J. Roberts, y swyddog er gorfodi plant i fyned i'r ysgol, nas gellir gyru plant i'r ysgol ion o achos tlodi, a dym unai ar i'r bwrdd wneud ymgais i ifurfio pwyllgor o loneddigesau y ddinas i edrych i'r cyfryw achosion; ond nis gallwn ni ganfod yr anngenrheidrwydd o hyn, am tin bod yn credu y dylai swyddogion piwyfol ridryeh i'r cyfryw beth an. Y BWRDD IECHYD.—Mae tymhor aelodau y bwrdd hwn ar derfynu, ac o angen- rbeidrwydd.bydd etholiad aelodau newydd- ion yn cymmeryd lie. Deallwn fod amryw ymgeiswyr ar y maes, pa rai sydd yn meddu cymhwysder digonol i'r cyfryw swyddau. CYFARFOD DIFYRUS-—Nos Fawrth, cyn- naliwyd cyfarfod difyrup mewn eyssvlltiad ag Ysgol Sul y Tabernacl, yn ysgoldy y lie, pryd y eafwyd amryw ganeuon, areith- io, a sillebu, &c., gan wahanol aelodan o'r ysgol, y rhai a wnaethant en gwaith yn foddhaol. Llywyddwyd y cyfarfod yn ddeheuig gan y Parch. J. Williams, gweinidog yr eglwys. CWMNI CERDDOROL, TUT.E.- -Ymwelodd Mr Tute a'i gwmni a'r ddinas hon nos Fawrth, pryd vr aethant trwy eu chwareu- on difyrus er boddhad i'w cefnogwyr yn y Penrhyn Hall. GWERTHU TF,.—Ymddengys fod trigol- ion y ddinaf; bon yn cael eu boddhau yn fawr gyda'r te a wertbir iddynt gan y llywedraeth, fel y dywedir. Pan brynir chwarter neu hanner pwys o'r td H pur," yna, ceir yn y pecyn ambell i dd-rm (I arian. MARWOLAETH SYDYN.—Bu farw dyn o'r enw Steven Home o'r ddinas hon, prjd- nawn Sadwrn diweddaf yn Llanfairfechan. yn dra. sydyn. Ymddengys iod y trang. cedig wedi talu ymweliad ai fam, a thrs, yr oedd wrth y hwrdd yn bwytta syrthiodd i lawr yn farw. Dywedir mai yr achor. o'i farwolaeth oedd curiad y galon. CANU MEWN ANGLADD. — Hen arferiad parchus mewn angladdau yw cana emynaii yr hen dduwiol feirdd gynt. Dydd Sadwrc diweddaf, hebryngwyd hen wraig o'r enw Mary Jones, priod y diweddar Thomas Tones, o'r ddinas hon, i dy ei hir gartref, gan dort luosos o'i chyfeillion, hen ae ieuangc. Yr oedd yr ymadawedig o gym meriad dnwiol ar hyd ei hoes ac yit. aelod ffvddlon gyda'r Wesleyaid. Dangto>swyd arwyddion o alar, a chanwyd yr hen emynafc melus fe! yr elai yr angladd heibio. Dymunem dalu ein diolchgarwch gwresocaf i Cadben Jones am ei ffyddlon- deb d'i ofal am cbrefnssrwydd yn mhoh amgylchiad o'r Ilatur achod.Peit, y Bongc.

CAERNARFON. TE PAF^I A CHYNGHEBDD YN NHYLOTTY YR UNDEJB.—Dydd Mawrth diweddaf, oedd yn ddiwrnod ag yr edrychid arno gyda dyddordtb cvffredinol fel y dydd yr oedd y botieddwr twymngalon J. Frazer, Yew" Mnnnt Pleasant Villa, Caernarfon, yn nghyda/i briod haelionus, yn myned i an- rhegu Did plant tlodion yn unig,ond hefyd. eiddG yr Ysgol Sabbothol cynnulledig yu y He, a'r hen bobl, yn rhifo yn bresennoi droa 80 mewn nifer. Am bod war o'r gloch, cyfranogodd dros gant o d6 a bara brith, ac ymddangosai y tlodion druain, fel yn mwynbau yn. belaetb o'r trugaredd- au, ac yn diolch o galon i'r boneddwr haelionus am danyut, a pha ryfedd iddynt fod mor ddiolch^ar. Yr ydymyn sicr mai dyma r dry dedld neu y bed waredd waith iddo roddi y faÙl anrheg ar ei draul ei hun yn hollol er :pan ymsefydlodd yn ein tref Ein dymnriiad yw ar i'r Arglwydd dalu yn ol yn helaeth idde ef n:Í haelionus briod. Y bonedfligeetiu fuoat mor garedig :Jõ :0 [ .? gwa^aaaethu yn absenoldeb Mrs Fraser I oberwydd afiechyd, oeddynt Mrs Owens, Miss Jones, yr ysgoifeisfres; Mrs I A. Williams, Miss E. A. Fraser, Miss Jones, Castle-street; Miss L. J. Williams Misses Civ/en Jones, Ellen Jones, Mary Jones, a Catherine Jones a chaed gwas- anaeth gwerthfawr Mr David Fraser, Wedi ymddigoni, darfu i Mr David Fraser Mount Pleasant Vinal anrhegu pawb o ddeiliaid yr Ysgol Sabbothol yn gystal a'r tlodion i gyd ag eurafalau. Am saith o'r gloch drachefn, yn nghapel y Tylotty, caed cyttgherdd gwir ragorol, dan. lywyddiaeth ddeheuig v ParchedigEyan Jones,Moriah, Caernarfon, ac arweiniad medrus y selog a'r gwir ffyddlawn gyda, phob achos daion- us, John Fraser, Ysw. A ganlyn oedd y rhaglen :—1. Araeth gan y Llywydd. 2. Ton gan blant bach y tylotty, dan ittweiiiiail MrW. H. Thomas. 8. Adrodd- iad gan Anne Jane France. 4. Can Seis- nig gan Mr Mobloy. 5. Cgu gan Mies Elizabeth Anne Fraser, yr hou a encor- iwyd gyda'r bwdfrydedd mwyaf, ac ail ganodd "Hen ffon fy Nain." 6. Can ragorol gan Mr W. W. Thomas. 7. Dadl ddyddorol gan Misses Davies, Roberts, a Williams. 8. Can gan Jones,Rhuthun, yrhon a) dd ar eiliordd i'r Royal Academy, Llundain. 9. Unawd ar y berdoneg yn gampua gan Mr J. H. Roborts, R.A.M. 10. Ton gan gor ieuangc y Tylotty. 11. Can gan Miss E. A. Fraser, yr hon encoriwyd, a thraddodwyd englyn o glod iddi gan Mr Hugh Lloyd Jones (Llwynog Llwyfo). 12. Can gan Mr W. W. Thomas. 13. Adroddiad gan E. Jones. 14. Can gan Miss Jones, Rhuthun,yr hon a encor- iwyd. 15. Adroddiad II Ptentyn y Medd- wyn," gan Miss Roberts. 16. Canu ton gan fachgen bach o'r Tylotty, yr hyn a roddodd fodd Ion rwydd mawr. Talwyd y diolchiadau arferol i'r llywydd am gym- meryd y gadair, a'r arweinydd medrus am ei lafur a'i ymdrech yn gystal a'r anrheg- ion; i'r cantorion am roddi eu gwasan- aeth yn rhad i Mr a.1Irs Owen am ofain am y plant; i Miss Jones am ei llafur gyda'r plant fel ysgolfeistres, ac i Mr W. Henry Thomas, am ei ffyddlondeb i ddys- gu y plant tlodion. Diolchwyd i Mr Fraser am y te mewn barddonineth gau H. Ll. Jones (Llwynog Llwyfo). Wedi cael yr Anthem Genedlaethol gan Miss Jones, Rhnthyn, a'r gynnulleidfa yn ymuno yn y gydgan, ymwahanodd pawb wedi eu llwyr foddloni.—GOHEBYDD.

HENRHYD, GER CONWY. CYFARFOD AMRYWIAETHOL.—Nos LUll, 13eg cyfisol, cynnaliwyd y cyntaf o "gyf- arfodydd amrywiaethol Mr T. Williams (Ap Arfon), Henrhyd, a.'i gwmni, :yn nghapel yr Annibynwyr, Henryd. Cym- merodd y cyfarfod le ar ol y tea party yn y prydnawn; Tipyn oitovelty oodd gweled boneddigesbarchus (Mrs Griffiths, Mach- lyn) yn llywyddu mor fedrus a cbymmer- adwy. Cafwyd cyfarfod campus a thra hynod o ddyddorol. Chwareuid ar yr 'I harmonium gan Miss Jones (Meinwen Llechid). Yr oedd ApArvon hefyd yn ei hwyliau goreu. Dymuniad pawb oedd yn bresennol ydyw, cael cyfarfod c-yffelyb yn fuan etto yn Nyffryn Conwy yma. Gallaf sicrhau na bydd yn edifar gan neb dalu am fyned i un o "gyfarfodydd amryw- iaethol Ap Arvon.—Llechidon.

LLANEDI. EISTEDDFOD.—Dydd Sadwrn cfiweddaf, cynnaliwyd eisteddfod yn nghapel newydd y Methodistiaid, yn Brynffcrws. Llyw- yddwyd gan J. James, Ysw., Pontyclere, ac arweiniwyd gan y Parch. T. James, Hendre. Y beirniad oedd y cerddor enwog Eos Moriais. Prif gystadleuaeth y dydd oedd datganu yr anthem H Mor hawddgar yw dy hebyl! gan Peneerdcl America, gwobr lOp. Daeth pedwar cor yn mlaen i dynu am y dorch, sef cor Bryn- fferws, e6r Capel Newydd, Llanelli, cor Bethania, Llanelli, a chor Ystalyfera; buddugol, Btthania. Am y wobr o 5p am ddatganu Y blodeuyn olaf," cynnygiodd pedwar cor, goreu Capel newydd, Llan- elli, yr hwn hefyd oedd y buddugol am ddatganu Trefaldwyn. Ennillodd Cwm- twrch am ganu Llawenydd y Gwanwyn," gwobr 2p a Brynfferws ar Yn curo, yn curo," Ip. Yr oedd y cysdadleuwyr yn iiuosog iawn ar y solo bass o Tevrnas- oedd y ddaear," a'r solo tenor, "PIas Go- gerddan," ond yr oedd datganiad llawer o honynt yn ddiffygiol iawn. EnnitINvvd ar y ddau gan Alaw Hendu. Merch o Ystal- yfera oedd oreu ar "Cryd gwag fy mhlentyn vw." Cynnaliwyd cyngherdd yn yr bwyr, pryd y gwasanaethwyd gau Eos Moriais, Glen Gwily, ac eraill. Cafodd yr Eos dderbyniad gwresog bob fro yr ymddangosodd ar y llwyfan. Catiodd It w^S a. dream," The ^hite Squall, "Can y rfywysog" (ar yr hon y cafodd encore mor frwdfrydig nes y gorfu arno ufuddhau i'r alwad, a clanodd 11 y farn a'i baban "); a Gogerddan." Yr oedd Glan Gwily hefyd yn ei hwyhau goreu, a chanodd Cledd fy nhad. "Bwthsn bach magu," a "Hen Walia gwlad y gar." — Gohebydd.

LLANWDDYH. C Y P, I T Hk S Y BOBIi I P, U, A IC. Y 9fe cyfisol oedd y nos waitb appwyntiedig i gynQa'cyfaribdygymdeithas uchod. Wedi ymgynnull o honom yn nghyd i'r ysgoldy Genedlaethol, cawsom newydd gofidua, sef fod in parchns ficer wedi eael ei gvmeryd yn bei-ygius c glaf y boreu hwnw. h ei absenoldeb, pasiwvd yn unfrydoi ar fod i Mr J. Evans, Llety'r Eos, gymmeryd y gadair, a da. getiym allu hysbysu i'r gwr e Li t*1 ieuangc talentog fyned trwy ei waith cyda medru-rvvydd, ac er boddhad i b iwh. Darllenwyd y beirniadaethau gan Mr E, JOile:, vr ysgolfeistr. laf. Traeth .iwd? "Pa fodd i gaei halogwyr y Sabbath i foddion gras." Tri yn cystadlu goreu, Hebrev/r o'r Hebreaid," ond nid at< bodd neb i'r enw. 2iK Pryddest y Felisen." Deg yn cystadlu; goreu. Mr J. Evans, Lletfcy'r Eos (y cadeirydd). 3ydd. Grant. adegu. Dim ond dau yn cystadlu goreu Mr T Vaugb ;ii, Bryr.gwyn. Hefyd can- wyd a darllenwyd llawer o ddarnau budd- iol gdn wahanol bersonau ¡;tyda medrus- rwydd mawr. Cafwyd y fath hwyl fel y penderfvnwyd cael un cyfarfod yn rhagor, Yr oeddym wedi meddwl datga,n ein barn yn ddifloeggni am y cyfarfodydd, ond oed- wn hyd y tro nesaf. WDDYK, O.Y.—-Gyda llaw, dymuna-fddychwelyd. fy niolchgarwch i Albionfryn am iddo, yn fy absenoldeb o'r cyfarfod evn y di- weddaf, wneuthur cofnodiad o bono ar dudalenan y I/lais." W.

POdTHAETHWY. CYNGHERDD CYNNORTHWYOL.— Cynnal- iwyd y cyngherdd hwn nos Wener di- weddaf, yn y Eritish Schoolroom, o dan lywyddiaeth J. 3. Evans, Ysw.,Brynllwyd, ac arweiniad 1Ú' Morris, athraw yr vsgoi Frytanaidd. A rwyddair y cyfarfod ydoedd "Dygwch feichiau eich gilydd a'r cyfeir- iad neiUduol a gymmerwyd y wa.ith hon mewn ufudd-dol i, a. chydymffurfiwyd a'r an>iogaeth fencJgaid uchod ydoedd ceisio cae! ychydig arian mewn dull esmwyth a boneddigaidd i'w cyflwyno drosodd i Mr William Williams, mason, Portdinorwiu, uu o'r dosbarfch gweithiol ag sydd erby. hyn wedi ei wasgu i amgylchiadau cyfyng gan faith waeljd a nychdod. Er nas galhvn ddyweud fody cyfarfod wedi dyfod i fvnu yn hollol â'u disgwyliadau mewn ystyr arianol. Gallwn yn rhwydd ddy- wedyd i ni gael cyfarfod dvddoro!, doniol, a da. wir i'r bylchau a achlysurwyd yn y program oberwydd absenoldeb Mr Tuclno Jones, Eos Gwynedd, a Telynor Alaw beri ychydig arfrwyddineb ar y cyntaf, ond llanwyd pob bwlch i lawn foddlonrwydd. Treth ar eich amynedd chwi, Mri GoL, a gwa-traff efallai ya ngolwg rhai ar ofod y Llais fyddai i ni ayhoeddi yr holl program; felly ym- attaliwn rhag gwneud ond rhyw'sylw nea ddau yn y modd a ganlyn. Liongvfarch- wn Mr E\ans am ei ddull deheuig w lywyddn, a'i annerchiad doeth, cynnwys- fawr, a chymliwys i'r amgylchiad a Mr Morris hefyd fel arweinydd dirodres,parod. ae (lffeithiol. Atreidiol fyddai i ni ddyweud gair or ceisio dvrchafu Mrs Maggie Jones Williams fel cantores, canvs y mae hi er's llawer dyddyn un o ,ffaYOmrites" y genedl. Etto gallwn ddyweud, ac wrth ddyweud nid vdvm ond yn dyweud yr hyn a ddy- wedai lluaws, ein bod wedi bod yn ei gwrando lawer gwaith o dro i dro, ond ni chlywsom hi erioed mewn gwcll Llai., na'r waith hon. Miss A. Williams hefyd a gyflawnodd ei rhan yn wir dda, ac i foddlonrwydd cyffredinol, Alaw Ceris hefyd yn ,> 01 oi arfer, a wnaeth ei ran yn dra chelfydd a meistrolgar; Mr John Williams a'i bai'ti a ddaetbant drwy J gwaith a dorwyd allan iddynt hwythau yni hynod foddhaus; a Mr Haslam, megis pob amser, gyda ei gywreinrwydd dihafat a ehwareuodd yr harmonium. Cyn ter- fvnu, cynnygiodd Mr Parry, arolygydd etifeddiaeth y Cadben Verney, y diolch- iadau arferol, yr hyn a eiliwyd gan Mr W. Morgan, Cadnant. Cydunodd y gynnull- eidfa i'w gyflwyno gyda'r brwdfrydedd mwyaf. Ymwahanodd pawb wedi eu bodd. loni yn dda,yn neiliduol felly wrth ystyri-nd fod eu pleser a'u mwynhad hwy yn gya. sylltiedig a cbynnorthwyo eu cvd-ddyn inewnamgylchiad o gyfyiigder.-Goliebydd

LLOFRUDDIAD PYSGOTTWR YN NGHAERDYDD. Llotruddiwyd tafarnwr, yr hwn ydoedd hefyd yn bvsgottwr, o'r enw Stelfox, yn N ghaerclydct ddydd Llun. Dros beth am- ser yn o yr oedd drwgdeimlad wedi bod yn hodoli rhyurddo of a physgottwr arall o'r onw Webber, Tua saith o'r gloch, aetb y diweddaf i'w breswylfod, wedi yea- arfogi a llay/ddryll dan faril yn llwythog. Wedi ychydig ymrafael, dywedodd y l>yddui iddo saethu Stelfox, ae yn ddiry- budd cyflawnodd ei fygythiad. Wedi can drws y bwth, gollyngodd yr adyn yr ail ergyd rlrwy y I'fenestr.. Yn ddilynol rb:>ddadd y llofrudd ei hun i fyny, a ebyf- addefodd ei drosedd.

CEMM= -.on a gafwyd yn feddw, .& eherydd, — Am areit-hio yn ei feddwdod, iybiwyd yn i James Clanaey dala 6s, tra ryd Mary Jones am gyffelyb a cherydd,William Arnold, a ddirwywyd i 25s am adael ei un o heolydd Rhostyllen, a y dramwyfa. YR EISTEDDFOD. Prydnawn agyfarfu pwyllgor yr Eisteddfod i j" y rhogoriaethau perthynol i'r nol gynlhmiau o'r babell, ac i ddewis i. Yr oedd una-rddeg wedi d'od i wahanol barthau y deyrnas, ond yd mai eiddo Mr Howell Davies, o'r on, oedd y goreu, artbyeaf o aiteb ten. Mae yn gloa i Wreesam fod y fed a'r Davies hwn ()'i mewn. Dy- x fed y eynllun yn un rhagorol, PIl- d yw 190 o droedfeddi wrth 164 o droed- ddi o led, ac yn meddu lleoedd cyfleus i ,000 eistedd ynddo. Bwrledir ymofyn snrlers i godi y babel yn ddioed, Mae yr arddarjgosfa berthynol i'r ben sefydJiad aenedlaethol yn royned yn mlaen yn rha- gorol. Ddydd Mawrth talodd Mr Corn- wallis West, yn nghyda Mr W. Chaffers, ymweliad A g amgueddfa Kensington, pryd yr addawyd iddvnt gael benthyg unrhyw g-wreinion celfyddydol er gwneud yr ar- ddangosfa yn llwyddiannus. Boed felly y bo. Mae yma lawer o siarad i'r perwyl y bydd yr Eisteddfod yn hynod o lwydd- iannus yn mbob eylch; disgwyliry bydd y eyfansodd-ladqu yn lluosog, ac yn ddihafat o ran teilyngdod, ac y bydd ei llwyddiant arianol tuhwnt i ddychymyg y mwyaf eang ei grebwyll a'i ddarfelydd. Mae y llwyddiant dychymygol hwn yn hollol ddirgel hyd yn byn, ond ymaeeidicsbon- dafyddiaeth yn hysbys i bawb: mae hwnw fel mor wedi amgylchynu yr eistedd- fod druan, a bithau fel b&ban diamddi- ffyn yn cael ei thafiu yn ol ac yn mlaen ac ofnir mai boddi fydd ei rhan. Ofair gan rai y bydd iddi gael ei Hyngcu i fyny yn yr arddangosfa; tiS felly y bydd, gellir diolch am hyny yn benaf i'r Cymry eu hunain. CRISTIONOGAETH A. SYNWYR CYFFREDIN. —Nos Fawrth traddodwyd darlith odidog ar y testyn uchod yn y Town Hall, gan y Parch. Hugh S. Brown, Lerpwi. Llywydd- wyd gan y maer/ yr eiw i'r bro^yr y Bedyddwyr tuag at godi capel newydd yn heol Caer. Yr oedd y neuadd eang yn or- lawn o wrandawyr parchus. Yr oedd nifer helaeth o weicidogion y gwabanol en wad au ar y llwyfan. Yr oedd yr areithydd yn rhoddi ei wasanaeth yn rhad, athebygem fod elw da wedi ei gael. Y CARTREFLIT.—Mae llawenydd ey- ffredinol yn ffynu yn mysg segurwyr y dref hon oberwydd agoshad ty- mhor ymarferiad y eartreflu. Ymogon- eddant yn y drychfeddwl o gael ychydig gig eidion, a gwisg o frethyn bras. Y 1 ydym ninau yn eydlawenhau yn y tly b- iaeth y byddant i gael eu molchi a 'n hym- gelyddu yn briodol, yr hyn beth y maent wedi bod yn amddifad o hono y tymhoi ,e diweddaf Ritos.-Mae yr ysgoldy newydd sydd yn cael ei godi yn y Ponky, agos wedi ei orphen, yr hyn fydd yn gaffaeliftd pwysig i'r ardali ac yn lie bod y plant fel heidiau o frain yn casglu glo ar yr hen fan-cilltu n Z, baw, ac yn dysgu pob math o ddrygioni; disgwylir eu gwel'd yn llenwi yr ysgol eang, ac yn tyfu i fyny yn wybodus a defnyddiol.lilae rhaidyuion yn y parthau hyayn hoffach o wragedd gwyr ereill na'u gwragedd eu hunain, ac y mae y gwragedd yn eu hefelyehu yn hyn, ac yn myned ymaith am dro gyda dynion ereill, ac yn d'od yn ol heb gymmeryd aniynt fod dim oi le.—Marwaidd yw masnach y glo, llawer allan o waitb, a tblodi yn dangos ei ddanedd, a'r rhai hyny sydd mewn gwaith ond yn gwneud dau neu dri diwr- nod yr wythnos. Cyffelyb yw amgyleh- iadau yn nghymmydogaeth Brymbo. MWNGLAWDD.-Diwedd yr wytbnos ddi- gwyddodd damwain arswydus yn graig j galch, tra yr oedd dyn wrth y gorchwyl o godi cerrig, daeth darn o'r graig u we h- ben i lawr gan ei ladd ya obrwydd. Ceir y manylion yr wytbnos inesaf.-Hysbys wyd fi gan hen wraig o Lanerchymedd (modryb John y Packman), mai daii eirin perthi yw y rhan fwyaf o'i dd amhur. Gohebydd.