Papurau Newydd Cymru
Chwiliwch 15 miliwn o erthyglau papurau newydd Cymru
10 erthygl ar y dudalen hon
! _:..:m-:.;.iif■M—— ! EINIOLEN.
m iif ■M—— <i>EINIOLEN. IDLONIADOL.-Cynualiwyd .odydd hyn nos Sadwrn, yr o. ysgoldy y lie, dan lywydd-- s Mr J. Hassan Rowlands. uimol gweled pobl i'-uaugc eth yn dechreu cymmeryd i liol yn y cyrddau buddiol- yny gallwn ddisgwyl y tym- bosibl rhagorach llwydd- -it. j roan yn y cyfarfod gan y rbai Mr 0. Morris a'i barti, Pen- Miss Morris, Faehell; Miss T. Williams, Parkia, Rhos; ;1 Jones, Fachell; Mr Franeis d, Mr John Thomas, Capel Sion foüe:5, Fodol; Mr M. Roberts, L. hosgarnedd, a dilynwyd ar yr bar- gan Mr H. Hughes, C.M. Cyf- • d yr oil o'r daman gymmeradwy- fredinol, ae eneoriwyd y mwjafrif .it, Fe allai j byddai yn luddiol- 11 fod yr elw i fyned at gasl har- In er gallu ya well addysgu eerddor- .iauanetidyr rtrdal.. Mae dielehiadau adyledus i Mr John Morris, Fachell, J1 ei garedigrwydd yn rha,glunio ar gyfer f rhai a ddaethant, o ffordd bell in 'yanorihwyo ,• hefyd i'n reefer teilwng am 11 fed yn ffafriol i'n hyradrechion.—Ttyn, 11 ■ d
* LLANRWST,
LLANRWST, .hlwJd eoffadwriaeth Dewi IS ant yn y tr;h .4 tsilyngaf yn y Boot Inn, Llanrwst, t Ieni fel arferol, aT V cyntaf 'r mi3 hwn. tt Å.l' bl einiaw araaarohox, eymmerwyd y r 8ttda,ir gan y Parch. J. Gower, as yn aosen- I)ldeb Tadno (yr hyn a ofidid 111 -fawr), lla&wyd yr is-gadair gan H. Roberta, Yaw., £ ^ank. T-n fedru#. Gwedi areithiam hyawdl c' doniol y cadeirydd a'r tid,y jjagymyag I thannau telyn Mr H. Daries, r eafwyd annerchion gan w,itym Cowljd,Tnbør Ml\i, FferylHudd, I Mr John Thomas. Terfyawyd yn wedd- tidd ae mewn trefm yn gynner, drwy i'r £ i-gadeirydd gynnyg diolehgarwch i wraig ty a'i gwr Cl)wi Crwst) am y wledd or- i .mpass. Eiliwyd gan Fferyllfardd, fel Brysiaf ae ellisr r, gilaa—gynnyj I I y.na hea<Hthion f I vfraig y wledd, rywiog, Ion, A Dewi Crwlit, y Crisiiou. Gohebudd.
MDEITHAS GEIDWADOL ARFON.
MDEITHAS GEIDWADOL ARFON. jdydd Badwrn diwoddaf, yn y Royal I -tef, Caernarfen, Lieut-Col.Williams y gadair, cynnaliwyd cyfarfod arbanig ( ymdeithas Geidwadol Arfon, i'r dyben [ a benaf o bennodi olynydd i'r diwedda,r k. Lloyi Edwards, Yaw., Nanhoron. fel 11wydl y gymdeithas. Y boneddwr a Hboiwyd yn uafrydol ydoedd G. W. D. isaheton Smith, Y!siT., o'r Faenol, yr Wn yn ddiau a dderbynia yr anrhydedd. ^JFCGGU1,! — I^LG-ILUO--I.AEGBAJGGA«G«^AAAG
Advertising
E ^aint A Phklk^att HgllOWay.—Llwyd'liaoc I Uu-3. —Nid 098 unrhyw aahwyldarau yn fwy poeaus i'r ytnbr, a mwy diffygiol i'r cyfan«oddud na ph^nau ta y <-Pwvnau a'r cymftlau drwy wlychu nea owni, L:e too'* v Wddo y bo«o, aid y«r y« angenmeidiol ond ftwy. T drwg ^-v-fr cynhe,. ei sycbu yn Wlol ae i-ii ucioTigyrchol rw'oio aruo Eoauit aainaris- dwy Holloway ereaei estnwytbM y C c "Qalwst, Cryd- N^ralgi., a Ticdolorenx a e.inwytbir yn •Irwydd ao a iaoheir yn f>iau drwy ddefoyddmd y ^dvRiniaetk iAigyffelyb hm yn ugh yds. chyuaorthwy elefHtI p^vrh.aol Hollow,ay. 0 dan y drmueth adoeth Q,t bydd i'r rhanau yr effiaithir arnyat beulio poem yn IftAQ, ac yn ebrwydd y dcuaint i w cyflwr arferol. Y Jja.a' y me^dyginUethati hyn yn anrohrisiadwy mewo tebau Ruhwylderan y spine a'r gewynau. A? aaafe, permanent, and warranted cure for Pira- llee, Scrofula, Scarry, Bad L«g*, Skin and Blood I)i«- ijaes. and Sores of all kinds, we ein with confidence uoramend C'^rke'a World-Fataed Blood Mixture, bid by Chfimiata everywhere. THROAT AFFEOTT^KS \SD H^ITT.«EYIC?3.—AUsuffanng (rum irritation of tne threat and hoarseness, will be 'gieetibly sunned at the almost immediate relief ifiordad hy the a-»e of Brown's Bronchial Troches." hese famous lOllloges" xio now sold by most respect- IH1« chemists in tins country at is hd per bM. People ulltd with a hacking cough." a slight cold or oneh,liti tiff ectioijit, cannot try them too soon, as similar doubles, if allowed to progress, leault in serious Put- ttorra^y and Asthmatic nifeotioos- See that the words Brown's■ Bronchial Troches" ate on the Governmont SUITNP around each box.—Manufactured by JOHK I. iuovrN & Sons, Boston, United Swtoi-. Depot, 49, Oxford Street, Loii'ton- FLOHILUTE !—FOR TUT, TPFTE AND BRRA.TS, A few lr„,)S of the lWid "Fioriline" sprinkled on a wet ooth-brash prod-aces a pleasant Iathcr,whieh thoroughly Isanaes the teeth from all parasites or impurities, lardeus the gums, prevents tartar, *tops decay, gives to teeth a peculiar pesrly-whitenesis, aad a delightful rasrraoee to the breath. It removes all unpleasant ctour arising from decayed-- teeth or tobacco smoke. The Fragrant Fioriline," being composed in part of Joaey and sweet herbs, is delicious to the t«te, and he Jrreateof toilet discovery of the age. Pnoe 2s 61, of II Chemififs and Perfumers. Prepared by Henry C. L 493, Oxford street, London. TBP HAIR.—For 40 years Mrs S. A. ALTON'S WORLD' AIR RKSTORKB has received the commendation and Uvour of the public. It has acquired the highest place BuVcan be obtained for any moderate enterprise, au,i iontrihntwKo the adornment of tetig of thousands ef Persons who have the proof of its serviceable character, ft will noai'ively renew and restore the origjijal ai;d natural colour of grey, white, and faded Ihir. It will ktren^^heu and invigorate the Qair, stop us tdlmg, inu hidnce a healthy and Insurant growth. No other pre- Wation can pro lu«« the same beneficial result, boW W all Cuemi-ts and Ptrfauiera, in large bottles. DS. 114 and 116, Southampton Row, London. WONDKRFUL EFFIOACY OF MR COCKEYE'S HBMKDI FOB. -See the new edition flMVM of Mr George Thomas Congreve's hook" 0 N ODNSUMPtlON OF THE UJNGSj or Decline, and the Only Successful Treatmentshowing that formidable disease t be curable in all its stages with additional (W* of Cure, and Questions for Patients consulting tbe iSiw letter. free from the Author, Ooombe Lodge, Fsckhanii London, for Five Stamps,- I
Y DDAU LYFR.
Y DDAU LYFR. OLYGWYB HTNIWS..—Oaf*is fenthyg dau lyfr yn ddiweddar o gyfanaodiiad fcj. R. Yr oedd un o honynt yn dwyn y penawd Araddiffyniad S. R. yn erbyn enllibaa y Famer. Darlleaais hwn trosodd a thro- sodd yn bwyilog &e ystyriol, onorwydd yr oeddwn wodi clywed llawer iawn yr enllibau," lieb wekd dim o'r kelynt hYfnw, a gwelais trwy yr Amddlfyniad na "fynegwyd i mi yr hanna.r," Daliwyd fi gar. eyndsr "wrth ddarlien yr Am- ddiffyniad." Yn am peth, yr o^id y ch^ddlan oeddwn w«di glywta o i dro yn anhygoel C3nyf, a pbeth arall, nid oeddwn yn ereda fod neb mor (I I a maleisddrwg, a chibln, difrio, ac ^n- llibio djn o urddas, a safie S. 11., a hyny pan oedd ef yn y Gorllawin pell, filoedd o filldiroedd o'i wlad enedigol,ae hsb cyfieus- dra ar y pryd i amddiffyn ei hun. Gresyn fod dyn sydd wedi gwnend cymmaint trwy ei OU o blaid rhyddid, yn wladol a chrefyddoi, wedi ei anmharehu i'r fath r ad dau. Yr hwn sydd yn chxvonnych y» ddrwg i'yr gym my dog, iddo ei hauan y daw, "a hyny mor sier a bod Tabor yn y myayddoedd, a Charmel yn y mor." Y llyfr arall ydoedd Crynoodeb o Heiyntioa Bywyd S. R." Darllenais hwnw bob gair, gyda llawer < blcser, pwyll, nianylwch, ac hyfrydweh mawr, a chefaia gysamaiut 0 ddyddordeb ac addysg trwy hyay, fel yr ydwyf ar air a chydwybod," yn gallu argymhell yr Heiyntioa" adgofiadol i sylw holl ddarllenwyr Llaix y WItd, fal rhai o fu«tl. ioldeb ao addysg neillduol. Gaft hyny— Prysured pawb yn UlJio. I brynn yr Helyntion, Mae ynddynt beibau gwe-rthfawr i us a, Ac oil yn llawn dyddorioo. Glan Hafren. R. POWYS.
GAIR 0 LUNDAIN.
GAIR 0 LUNDAIN. MM. GOLYGWYR,—Wrth ysgrifsnu fv ilith y waith hon, yr wyf fel yn teimlo; petrusder o barth i'w chyhosddiad ette, wrth ystvried eangder cymraeriad Llau y Triad, gobeithio yr ettyb i'w enw i fod hefyd yn Llaís y peatref poblogaidd hwn. Nid oesmodd i chwi yn Ngkymru .yna wybod ein teimladan ai yn LUindain, ond yn unig trwy gyfryngau eich gohebwyr. Felly, cniattewoh i mi gyfiwyno trwy gyfrwag Llais y Wlad beth ydyw y llais mewn gwirionedd. Yr wyf yn addef fy hyfdra wrth gyflwyso i chwi syniadau ag sydd ar ryw gyfrif yn groes i'r hyn a bro- ffesir gan eieh newyddiadur. A mi yn nhy un o brif ofteiriaicl y pentref yma, ac yn ymddiddan am y naill beth a'r llall, pwy dross i mewn wrth fyned adref o'r siop ond ei Mawrhydi y Frenhines ac ar ol cyfareh ein gilydd-yn ol yr arfsr gy- ffredin, gofynai i mi beth ydoedd fy marn am Y DADGYSSYLLTIAD. Y farn a adroddaf i chwi heddyw sydd gynnwys o'r ymddiddan fu rhyngom ein tri, A pha un y oydsynid. Credaf hefyd y cydsyuia y bobl oreu o bob enwau ym- neilldaol ac eglwysyddol. Mae y dadgys- sylltiad wedi dod o'r (I iwed(I yn bnf bwpgo y wlad mae y dynion duwiolaf sydd yn teimlo pwys a gwerth crefydd ag sydd yn aelodau cysson a ffyddlon o'r Eglwys Befydledig yn sycheda am i hyn gymmeryd lie. Gwyddoch mai Ymneiildnwr ydwyf fi ac hefyd yn parchu yr Eglwys fel pob- peth da arall. Pell ydwyf, wrth ddarlwnio ffaeioddaii yr Eglwys, o ferldwl fod Yra- I neillduaeth yn berffaith yn y trefniadau; I ond yn sicr, erbyn heddyw, y mae am- izylchiadau yn agor llygaid byd ac eglwys ¡ i ganfod yr airesymoldeb o gyssyllta yr r I w Eglwys a'r Wladwriaeth. On bai fod y trefniant- yn well, pa reswm sydd mewn taflu pjiloedd ar filoedd o arian y wlad i esgobion ac archesgobion, ac hefyd i dir- | feddianwyr, as ambell offeiriad mewn plwyfydd prin yn cael cligon at ei gynnal- iaeth ? Llai, hefyd, ydyw yr hyn a gan- iatteir i'r curad, druan, ag sydd yn llafur- io mwy na/r un o honynt. Sut y griryr yr esgob beth ydyw teimladau y utilI Eglwys a'r liall wrth ddewis ei baa fagail iddynt? Pe byddai hwnw ddim gwell nl. chystal ag efydd yn seinio neu aymbal yn tineian, rhaid i'r aelodau hyny gymmeryd dewis- iad yr esgob. Dyna yn ddian y gwir -A; aclios fod y progethwyr sydd ynddynfc yn gyfryw a godid gan eu rbieni ac nid gan Ddnw. Goiiwch fod genym. ninau rai o'r rheiny, end nid oes raid armom rai galw ad iddynt tain. Yr aaddwn" pan yn Ngbymrn, yr haf diweddaf, yn digwydd ymddiddan Ag Eglwyswr selog. Yn Lianelwv yr oeddym ar y pryd, ond per- thynai y gwr dan sylw i Eglwys ychydig filidiroedtt gogkdd. Dywedai fod rby," ddrwg ya rhywle, nad oedd y cyn- nulliad yn yr eglwyg y soniai am dani llllt'r ddogfed ran i'r hyn sydd yn y capel- aa a berihynaet i'r Ymneilldnwyr, Hair achos o hyny," maddai, yw eu bod hWJ yn cael gwell doniau a'n nawid." A chan nad oes gaa yr Eglwys bawl i newid ei boffeiriaid, mae LJny yn farwolaeth i'w llwyddiant—hyny yw, y rhai y dy lid aewid, Mae ami un o'r rhai syd-i wedi eu breintid a'u codi gan Dduw Yll gyfryw nad oes angen am eu newid. Own yn eitbaf da na. fydd y syniadau ochod yn gwrthdaraw yn meddwl yr un Eglwyswr ag sydd yn teimlo pvrys a gwerth crefydd. Nid wyf yn edryca ar y peth yn yr ystyr arianol, ac nid wyf yn msddwj, pe bai y dadgyssyiltiad yiovy? y byddai yr un geiniog o wahaniaeth i mi, nac e fawr o bwys i neb yn yr ystyr hllW. Ond gwn byn, y byddni Mab Duw, set Pen Mawr yr Eglwys, yn ei fantais. Gwn beth a,rall, na, bydd i mi gael-cydsyniad y pregefehwyr didalont, a chysglyd, a difafcer am ensidlau eu gwraadawyr, canys yn sicr ni chant hwy alwad, Godai Duw diynion egwyddorol a gweithgar at waith mawr a phwysig y weinidogaeth yna fe welid yr hen demlau anwyl yn llawnion at yr ymylon, a'r weinidogaeth yn cael ei hiawn effaith ar y gwraadawyr. y cyssylltiad a'r llywodraeth yn peri i ambell offeiriad cul ei fynwes, a chre- baehlyd ei enaid, feddwl yu gul a diystyr o bob urdd ond yr eiddo ef. Os ydyw offeiriaid paicbus yr Eglwys Sefydkdig ac Ymneillduwyr yn ed- rych ar eu gilydd yn gilwgus yn yr ystyr yna, dylid tosturio wrth y naiil a'r llall. Gafaela ambell otteiriad yn y Llyw- odraeth, am y tybia fod hyny yn glawdd rhag Pabyddiaeth. Dim o'r fath beth. Mae ein llywodraeth ni yn cefnogi crefydd Broteatanaidd o bob enwad. Diau fod y eyssylltiad yn rhoddi rhyddid, ond yrywasth mae arnbell offeiriad yn cym- meryd mattais ar hyny, ac yn agor liif- ddor&n i Babyddiaeth redeg yn ddiaystr i'r grefydd a bregathid gan Grist a'i ddis- gyblion. Gwn am rai eglwysi, ie ysyw- aeth yn yr hen wIad, sef Cymru oleu, wedi myned bron mor lygredig kg Eglwys Rhufain. Er mwyn Pen Mawr yr Eglwys, offeiriaid dawiol, den well allan, a gofyn- wch i Dduw am eijli rhyddid. Mri. Golygwyr, os bydd rhywtm yn gofya pwy ydwyf, dywedwch mai JOHN JONES. .o.J.o
LLITH MR PUNCH.
LLITH MR PUNCH. FoKBDDiaiojr,—Mi wrantaf y bydd yn drta ga-9 eich darlleawyr ddeall fod Mr Puaeh ya gwelihaa yn gyflym oddiwrth effeithiau yr ymosodiad a fu arne ar faes Liats y rVlad. Hyderwn y bydd J'A allu- og i daedi ei fys yn ei ffroen, eyn bo hir, ac yna gellir disgwyl difyrweh ae adeilad- 0 aeth i'r darllenydd oddi wrth ei ysgrifaa doniol yn y Llais. Hyd hyny y mae wedi yinddiried i mi y gorchwyl o gofnodi y digwyddiadau pwysicaf a gymmerant le yn yr ardaloedd hyn. Gyda. hynyna o eglur- had ni awn yn mlaea. Mae yr Hea Dyrchwr yn bur wael ers wythnosaa bellaoh. Daeth yr ym- osodydd ereulon hwnw, a elwir ".T)ic-dw- Iw-rw," i'r gymmydogaeth yn ddiweddar, a galwodd gyda'r Hen Dyrchwr, a cbym- merodd afael yn ei gern gan ei guro ef ya ddidrugaredda diorpb ?ys; a hyny oblegid i'r hen wr ddioddef ychydig o anwyd i'w draed, &c. Ae wrth ganfod yr yiaesodiad yn un mor greulon, a pharhaol, aeth ryw gewri i geisio rhyddhau yr Hen Dyrchwr o afaelion H Die." Ond er pob ymdrech methasant a llwyddo i'w rydd- hau. Ae y inaely ymosodia,d yn parhau yn ddiymaros, ddydd a nos,hyd onid ydyw yr hen wr bron wedi myned i gyflwr o anobaith am ymwared oddiwrtho. A phwy na theimlai droa un yn y f,ith gyflwr annedwydd a phosniis 2 Y mas'r Hen Dyrchwr yn barnu itai dyma y "swmbwl" y sonia. Paul am dano, yr hwn oedd wedi cael "cennad Satan i'w gernodio." A synem ni ddim nad dyn yw efe, oblegid y mae Die (Tic) yn ami yn ymwneuda hen langciau, a hen ferehed, &c. Mae Shon Bvynhyfryd yn dioddef oddi- wrth effeithian y Cry' cvmalau," ar ol bod o bono yn dioddef anwyd i'w gefn, wrth areitliio ar ddwfr oer yn nghyfarfod y Temlwyr Da. yna. A pha ryfeud, ac yntau wedi bod mor hoff o "rywbeth cynes ?" Aeth gwraig o Rhostryfan i Gaemarfon un diwrnod yr wythnos ddtweddaf, a phwrcasodd gostrelaid o ddifyrwoh (rum) i'w gymmeryd gyda hi garti'cf. Ond ohervyydd ei bod yn teimlo yn oer a di- galon, pan ar y iyordd, hi OJ- gymraerocld I ryw draflwngc o hono. Yn y cyfamaer .0_ teimlai ei hun. ya dechreu cyneau drwyddi, a meddyliodd na fuasai traflwagc arall a hoiu>yn unrhyw niwed iddJ pryd y darfu iddi gadi y gsstrel at ei phea a llyngcu oi holl gynnwysiad, tua, un pedal o rum, medda nhw. Erbyn hyn, hi a deimlai ei hiin yn ysgafa uwchbeu ei throed,a g-wdai bobpefch o'i hamgylch ya ymsymud gyda ehyflymdra, a, hi than fel pe buasa,i ami awydd dawnsio stepa phan yn y cyf- lwr ysbrydol hwnw, daeth yr hail foneddwr hynaws Mr heibio iddi. a hi syrthiodd i'w freichimi tyner yn y Úln ar ganol yr heol, ac yna bn tawelwch mawr. Ond daeth y Bold heibio iddi. arddamwain, a, deehreuodd ei haflonyddu gan ei holi mewa dull awdurdodol fel hyn, Holo! what are you doing her-a ? get up and go borne woman Inca Ond, ga-i nad oedd llef aa neb yn atteh, anfonwyd i gyrchu y goits &'r mu1 bach i'w symud yn ol i Gaemarfon i i. Model lodging-house y sir," lie y bu hyd dranoeth, pryd y cafodd y fraint o ddeffro mewn "gwael oer," ai dwyn o flaen ei gwell i dalu 8s 6c am ei digrifweh, ae am ei gwaith yn anurddo yr heel tra yn y fath gyflwr ysbrydol. Anfonodd yr Arohfardd i mi yr hyn a ganlvn :—"At was Pwns Ddaru ti neud camgymmeriad, pan ddemdist ti fod John y Paekuaau yn frawd i mi, 'dydio ddim ond cefnder i mi, a frlia. dda gin i pe "Il'sw- i wadu'r byrthynas o gwbl. Ond paid ti a hitio yno fo, aehos 'dydio ddim ond ar i arfar yn spsitio pobol. Glywis i fod o yn Sir Fon yma yn hel a thrin pawb o gwmpas. Oad ddaw y plismyn ar i draws o cyn hir, ac wedyn gaiff o i gloifi hi tua'r Seilaia Dimbaeh yna ar i union, ac yna, Ffarwel i John y Pacmva Am ryddid "Llais y Wlad," Ffarwel am ffcwgwd-ven'-lor 1 e.itbru pawb dau nraed Ffarwei am bob hyfnbygiaetU Wrth frolio 'i hnn a'i da Ffarwel, cawn gysnr helath 'l{ol anfon hwn i dre. YR ARCHFAKDD A't CANT. RWY FYCHAN 0 DAFOD.—T.ybiodd rhyw chwarelyn o gymmydogaeth y Waenfawr fod ganddo rlit fychau o dafod ac, wrth 'ddyehwelyd adref o'r eIrel, efe a droes i mewn i siop eigvdd, yn yr Efail Bach, a chymmerodd fenthyg dafod buwch,ae aeth ag ef adref beb ofya eonnad y perchewog, a'r eanlyniad fu iddo gael ei anfon i weithdy y sir i weithio 'n galed am fis am ei gymWriad. Mae hyn yn dwyn i'm cof stori am Ciclati Wyddel, y rhai a gar eh a r- wyd; an am iadratta bawch, a'r llall am ladrattft watch. Ac ymddengys eu bod mewn eyrhaedd siarad ;¡'u gilydd pan yn y c&rchtu*. Ae yn mhen eayd ar ol eu car- ehariad, gofynodd yr hwn oedd wedi llad- ratta y fuwch i'r hwn a latdrattafai y watch, Paddy, what time is it ?" Ae attebai y llall, v Faith, I Aon't know exactly, but I think it must be neur milk- ing time!" Da genyf allu hysbysu fod y eyfaill ieuangc talentog Mr Evan Williams (Eos Glan Gwyrfai), wedi dyehwelyd adref o'r athrofa, lie y bu efe ya ymberffeithio fel cerddor &c. Deallwa ei fod weii ennill y teitl o G.P.P.P. Diau y bydd yn ddagait lawer ddeall hyn, ya enwedig ei hen gyfaill mvnwesol Mr Salmon, Ty'a y gro, ai deulu &c. Dymunwn iddo lawer o lwyddiant ar yr "esgynlawr;" a hir oes i wasanaethu ei genedl: oherwydd meidd- iwn ddywend- ei fod yn un o'r beehgyn riawyaf talentog a anadlocl(I awyr Cymru erioed. Dvwedir fod y si allan ers misoedd bellach fod bwriad a ehynllun ar droed yn mhlifch ein. pentrefwyr am gael dangbs ea parch a'u hedmygedd tuag at un ag sydd bob r.mser yn teimlo ya falch o gael cyffenstra i ddangos ei barodrwydd a'i ewyllysgarwch i wneuthur yr hyn a alio dros fod ya ddefnyddio yn y eylch ag y mae efe yn trei ynddo mown eymdeithas ag y mae ei bresennoldeb bob amsera tbttn bob anagylchia"- d yn rhwym o fod yr hyn ag y mae pawb a'i hadwaeaaat yn ei wybod yn brofiadol er yr adeg gyntaf y clywsant ef yn siarad o blaid cael tysteb i Thomas Joaes, Yswain., ein Maer. (Cofied y cysodydd gymmeryd gofal rhag attal nodi yr uehod, gan nad ydyw ond un frawddeg gynnwysfawr.) Disgwylir y bydd cyfarfod cystadleuel y Bontnewydd yn llwyddiant perffaith eleni, gan fod yma amryw lenorion gallnog mewn ymrysonfa galed am eaaill y gamp ar y gwahanol destynau. Ond y testyn sy'n debyg o dynu mwyaf sylw ydyw y "d6n ar y Mesur Byr Cyrnreig." Clywsom fod yma nn cyfaill yn lleisio mor gryf,wrth gyfansoddi arno, hyd nes ydyw yr Elidir yn cryau hyd at ei sylfaeni! GWAS MR PUNCH. _u_
NODIADAU IANTO COUND.
NODIADAU IANTO COUND. i! FONEDDIGION,—Da genyf allu hysbysu y cyhoedd fod helynt y cliwfcrelwyr ya Nyffryn Naatlle wedi ei benderfyna, ac wedi cael yr hyn yr ymdrechwyd am dano gydag eithriadaa dibwys. Ond y mae swyddogion un chwarel yn parhau yn lied gyndyn i roddi y telerau fel y'u gofynid, gan y dadleuent fod yn fwy priodol i'r r chwarelwyr er eu descant cy £ r'redicoi, gaal banner awr v.'edi wyth, yn bytrach na dechreu haiuier awr wedi chwech. Ond pa fodd bynag, byddai yn well gan y cyff redin gaei yr un a'r unrhyw delerau, bydded fantais neu anfantais gan eu bod yn symud yn fynych o'r naill ehwarel i'r. f llall. A pheth digoa anhawdd ae any- munol fyddai dechreu banner awr o flaen yr un cliwarel arall, er mai yr un faint o amsel;a weithid. Disgwylir y bydd i beth mor fach a dibwys gael ei setlo gydag ychydig o eiriau synwyr a phwyll. Mae cymmaint o wir mewn dyweud fod llygod- en yn esgpr ar fynydd, ag sydd mewn dyweud fod myuydd yu esgor ar lygoden; eanys y mae dynion yn fynych, os dech- reuant ymgaledu y naill wrth y llall, „ yn Uochesu nwydau peryglus yn eu myn- wesau, y rhai, ttwy roddi lie iddynt i lywodraethu teimladau mewnol y galon, a ant yn fuau yn fynvddau o lid a dialedd. Mewn perthynas i helyntion pobl y dyffryn yma yn gyffredinol, y maent wedi eu eymysga yn dda—yn gyfoethog, tlawd, diwyd, diog, halch, difilch, call, ffol, sobr me4dw, plaen, styles," selog, diofal, a gtllupr, neu eiddilil o syniadau—pob un yn troi yn ei gylch ei hun. A ohawsom loayddweh da yn ein study yr wyth- nos ddiweddaf, trwy i ddwyreinwynt oryf chwythu yn galed ar y dyffryn bob nos- waith nes cario gydag ef y dosbarth hawddaf yn hebgor i Penygroes, i wrando a,r bregethwr neillduol a rbyfed 101 oedd yn y Town Halljii pregethu athrawiaeth- au na chlywodd eu chlastiau erioed eu eyffelyb. Rhai yn eymmeryd arnynt eu bod yn ei ddeall, ereili yn ofni mai twyllwr oedd, ac ereili yn credu ei fod yn cym- deithasu llawer a'r yshrydion drwg. Ond hyn sydd wir, mae y bobl yn cymmeryd ea llygad-dynu gan gysgod gwirienedd,nei myned mor ffol a phlentynaidd a myned i'w llogellau.a hau eu harian mewn tir, nad oes un argoel ea bod wedi ffrwytho iddynt yr un gronyn o bob tir i hau arian, meddai un, ti'r crefydd i'w y goreu. Oym- merwch gynghor fechgyn gau. IAKTO COUND. L
CYSTADLEUAETH AREDIG DOSBARTH…
CYSTADLEUAETH AREDIG DOS- BARTH AMAETIIYDDOL SARN MEILLTYRN. FONF.DDIGION,- Wrth ddarllen eich ne* wyddiadur elodwiw am y 25ain eynfisol, deuais ar drawshaues yr ymdrechfa aredig uchod; ac yr oeddwn yn llawenhau fod eich gohebydd talentog, Ap Caegeifr wedi anfon i chwi hanes yr ymdrechfa ragorol hon. Ond drwy rjw anffawd mae y go- hebydd wedi camanfol1 i'rnewyddiadur gofnodion cywir o'r ymdtechfa. Nis gwn pI. un ai gyda'r geifr yr oedd yn edryeh dros rai o ysgwyddau hen fynydd cribog y Rhiw gyda'r ysbiendiryeh, ynte cael yr hanes gan ryw un arall a fu yn yr ym- drechfa. Ond, pa un bynag am hyny, y gwir a saif mewn pwysau. Dywed Ap Caegeifr fod y maes wedi ei ranu yn dri dosbarth. Gwir yw hyn ond pwy fa yn areligyn y trydvdd dosbarth ? Dywed fod bachgen ieuangc dan lTeg yn aredig yn y dosbarth hwn, pryd yr oedd y bach- gen yn aredig yn y chweched rhif o'r ail ddosbarth. Ond feallai fod Ap Caegeifr ya teimlo dros y dosbarth hwn, gan i'r baehgea ieuango eu cohcro oil, ac ar y tir yna mai gwell fyddai ei roddi ar ei ben ei hun rhag rhoddi cywilydd ar y llangciau ereili. Hefyd, dywedodd dau o'r beirniaid mai efe oedd y goreu ar y maes;—yn y cyntaf a'r ail ddosbarth. Hefyd, dywed Ap Caegeifr dtiarfoi i'r pwyllgor wobrwy. y bachgen yn anrhydeddus—a pha beth, attolwg ? Ai tybed fod eanmoliaeth y beirniaid ar ei waith yn ddigon o dal iddo am ei lafur ? Nac oedd, medd pob dyn gonest. Rhaid addef fod y trysorydd wedi cynnyg punt iddo yn wobr. Pabam punt iddo ef mwy na rhai ereili ar y maes ? Mae yn warth fod ymddwyn mor galed tuag at y bachgen, ac yntau yn gwir haeddu y webr flaenaf yn yr ail ddosbarth, a hyny yn unol 8. beirniadaeth y beirn- iaid. UN AI LYGMD YN EI BEN.
LLANAELHAIARN A'I HELNTION.
LLANAELHAIARN A'I HELNTION. MR GOL.-OS caniattewch i ini ychydig ofod yn Llais y Wlad, bydd i mi amcanu at roddi attebiad i ofyniadau M.N.O. yn eieh argraphiad am y 3ydd o'r mis hwn. Ymddengys ei fod yn teimlo cryn lawer o ddyddordeb yn amgylchiadau ein plwyf, yn neulldual moddion addysg, a gofyna po. faint o dreth sydd yn angenrheidiol i gario < yr ysgol yn mlaen. Galla.f ddyweud fod swllt a thair ffyrling y bunt wedi eu cas- glu a'u talu y flwyddyn ddiweddaf. Bydd hyn yn ddwy bunt ar gyfartaledd ar gyfer pob plentyn, a thebygol y bydd -llawer yn ychwaneg ya angenrheidiol y flwyddyn hon, oblegid dywedir fod y bwrdd wedi pasio penderfyniad i adgyweirio ac i helaethu yr ysgoidy. Bydd y draul yn llawer 0 ugeiniau yn ddiau. Costiodd yr adeiiad oddeutu ehwe' chant 0 bunnau ar y dechreu, a ehynnwysai chwech ugain o blant, er nad oes ond o bymtkeg ar hug- ain i ddeugain yn mynychu yr ysgol.